Voorwoord. De uitdaging is groot, maar het vertrouwen voor de toekomst is nog groter.

Transcriptie

1 Fidea verzekeringen

2 Voorwoord Onze generatie heeft aanvaard dat leven met een of andere crisis tot de normale gang van zaken behoort. Maar van wat er in 2008 op ons af kwam, besefte niemand vooraf de volle omvang. Kredietcrisis, financiële, politieke, sociale crisis, klimaatcrisis, grondstoffen- en energiecrisis, economische crisis: we kregen ze plots allemaal tegelijk te verwerken. Misschien typeren we 2008 nog het best als het jaar dat ons een spiegel voorhield. Dat is het positieve van een crisis, we zien opnieuw waarmee we bezig zijn. In de spiegel van de verzekeringssector zien we de noodzaak van een terugkeer naar de orthodoxie in ons beroep. Voor de verzekeringstechnische dimensie van ons vak staat dat eigenlijk niet ter discussie. De prijs van grondstoffen of consumentenproducten is gekoppeld aan vraag en aanbod. Onze grondstof bestaat uit risico s, en dat vraagt een toch wat andere logica. Het financiële beheer is het tweede luik van onze werking. Ondanks de strikte reglementering zuchtte de verzekeringssector onder de zware financiële en economische crisis. Zelf de meest stevige solvabiliteitsmarges kregen het hard te verduren. Ook Fidea ontsnapte niet aan die storm. Naar het jaareinde keurde de Raad van Bestuur een belangrijke versterking van de kapitaalsbasis goed. Maar de kernactiviteiten van ons bedrijf blijven gezond. Het feit dat Fidea deel uitmaakt van de KBC Groep heeft enorm bijgedragen tot het behoud van onze stabiliteit - uiteindelijk toch een van de kernwaarden die een verzekeraar aan zijn cliënten en distributiepartners verschuldigd is. Maar 2008 was, met de 10de verjaardag van onze merknaam, ook een Fideajaar. Op 10 jaar tijd groeide Fidea uit tot een middelgrote speler met een eigen imago, waarmee de markt ernstig rekening mag houden. Onze producten behoren tot de top van de markt, onze acties maken het verschil. Fidea kon in 2008 dan ook opnieuw groei optekenen, zij het minder uitgesproken dan de voorbije jaren. Met de introductie van Elit3 bezorgden we het makelaarskanaal de bevestiging van onze commerciële daadkracht. De lancering van de Fidea Life School was vervolgens het sein om ook de levenmarkt actiever te bewerken. De najaarsactie, met focus op het ZKO-segment, kon opnieuw op heel wat bijval rekenen. Naarmate het jaar vorderde, werd echter de weerslag van de economische crisis ook in de verzekeringsactiviteit duidelijk merkbaar. Des te opvallender was het aanhoudende succes van de verzekeringsactiviteiten in het Centeaagentenkanaal, zonder twijfel toe te schrijven aan de totaalklantbenadering ondersteund door het nieuwe, krachtige NC- kantoorsysteem. Met de plechtige opening in Namen beleefden we de laatste fase in de uitbouw van een lokale zetel in het zuiden van het land. Tijdens zijn openingstoespraak beklemtoonde onze voorzitter het belang van een goed en gefundeerd cliënt enadvies. In een wereld waarin alles snel moet en eenvoud de norm is, ligt precies daar de grootste uitdaging voor het makelaarskanaal. Meer dan ooit gelooft Fidea in de kracht en de toegevoegde waarde van de makelaars. Ook in de toekomst zullen hun ambities de onze zijn. Op korte termijn gaat alle aandacht eerst naar het herstel van de rendabiliteit van ons bedrijf in een tumultueuze markt. Het resultaat dat voorligt, is uiteraard getekend door de financiële impact van de zwaarste crisis uit ons bestaan - straks 100 jaar - op de activa van de maatschappij. De uitdaging is groot, maar het vertrouwen voor de toekomst is nog groter. Wij wensen iedereen te danken die in dit moeilijke jaar 2008 een bijdrage heeft geleverd aan de groei en de stabiliteit van Fidea. Ivo Stevens Algemeen Directeur Danny De Raymaeker Voorzitter van de Raad van Bestuur 2

3 Kerncijfers In 1000 euro Brutopremies ,55% BOAR ,22% AO ,93% Leven ,87% Kosten ,23% Financiële opbrengsten ,79% Geconsolideerd resultaat ,41% Eigen vermogen ,00% Technische voorzieningen ,73% Expliciete solvabiliteitsratio 248% 266% Impliciete solvabiliteitsratio 228% 366% Aantal personeelsleden 336,0 335,0 Aantal VTE 306,0 306,7 Brutopremies 2008 (in % van het totaal) 62,84% 3,73% 33,42% BOAR AO LEVEN Solvabiliteitsratio Eigen vermogen 700% 600% 500% 400% 300% 200% 100% 0% EXPLICIETE SOLVABILITEITSRATIO IMPLICIETE SOLVABILITEITSRATIO 3

4 Activiteiten 2008 De markt in 2008 De wereldeconomie vertoonde alle kenmerken van een bloedstollende thriller, met de financiële wereld in een weinig benijdenswaardige hoofdrol. De Brusselse beurs tekende al meteen in januari 2008 het zwaarste verlies op in 17 jaar. Het financiele vermogen van de Belgische gezinnen daalde in een klap met 70 miljard euro of 8,1%. Over heel het jaar verloor de Bel 20 bijna 54% van zijn waarde. De financiële groepen deelden het zwaarst in de klappen. De International Financial Reporting Standards (IFRS) leidden bovendien tot een soort kettingreactie waarbij vallende beurskoersen voor slechtere resultaten zorgden, die dan weer een lagere beurskoers tot gevolg hadden. Op het dieptepunt, in november, keerden heel wat beleggers de beurs de rug toe. Tegelijk haalde de nieuwe staatsbon in 1 dag 80 miljoen euro op. Bij de jaarovergang was er op de beurzen van herstel nog geen sprake. De omvang van de financiële crisis werd ook echt tastbaar in de huiskamer toen enkele vaste waarden aan het wankelen gingen. Om opnieuw stabiliteit en vertrouwen te creëren werd het snel duidelijk dat de overheden en centrale banken bijkomende garanties moesten bieden. De ingrepen waren van een ongeziene omvang. Het kostenplaatje voor de Belgische financiële instellingen bedroeg 20 miljard euro. Daarnaast stelde de overheid zich voor meer dan 400 miljard euro garant voor interbancaire leningen. De totale kost van de crisis werd tegen eind 2008 geraamd op 125 miljard euro aan gedaalde waarden van aandelen en beleggingsfondsen. Deze financiële crisis groeide ten slotte uit tot een diepe economische crisis. Het waren in eerste instantie de meest consumentgevoelige sectoren die het eerst en het hardst getroffen werden, gevolgd door hun toeleveranciers, de transportsector en de groothandel. Ook de autoverkoop daalde. De bouwsector koelde vooral af in het segment van de woningbouw. Heel wat gezonde bedrijven raakten uiteindelijk in de problemen. Over heel 2008 gingen in België bedrijven over de kop, 10,7% meer dan in 2007, een absoluut record. Het betekende een verlies van banen. Het aantal starters daalde anderzijds met 14,30%. Uiteindelijk kwam niemand ongeschonden uit de crisis. Toch hield de verzekeringssector in zijn geheel redelijk goed stand. De aard van de producten zorgt ervoor dat liquiditeit een kleiner probleem is dan bij de banken. De crisis werd wel vooral voelbaar langs de activakant, met dalende solvabiliteitsmarges tot gevolg. Naar de toekomst krijgt onze sector zeker nog de weerslag te verwerken van een strengere normering (Solvency II) en lagere rentevoeten. Op jaarbasis groeide de Belgische economie nog wel met 1,3%. Een recent rapport van de Europese Unie schetste echter een erg somber beeld voor het grootste deel van het jaar 2009, met een terugval van het BBP met bijna 2%. Graydon verwacht voor 2009 nog sluitingen, daarnaast volgt er ongetwijfeld een golf van herstructureringen en ontslagen. Volgens de Europese commissie zouden er minstens jobs bedreigd zijn. Ook de creatie van nieuwe banen zal leiden onder de activiteitenvertraging. Voor een herstel van de arbeidsmarkt wordt het wellicht wachten tot in wordt een jaar van recessie maar, hopelijk toch ook van het begin van de heropleving. 4

5 Evolutie op de markt leven en ziekte De vergrijzingsproblematiek blijft een belangrijk aandachtspunt. Zelfs als het huidige pensioensysteem hervormd zou worden, blijft de financiering ervan zorgen baren. Om de opgebouwde levensstijl verder te kunnen zetten, heeft de Belg een aanvullende kapitaalreserve nodig. De financiële crisis onderstreepte nog maar eens het belang om op een behoudsgezinde manier met die reserve om te gaan, tijdens de opbouw- maar zeker tijdens de beheerfase. Pensioenspaarfondsen zakten het afgelopen jaar met een kwart tot de helft in waarde. In dergelijke omstandigheden bewijzen de pensioenspaarverzekeringen, waar een vaste gewaarborgde interestvoet het eindkapitaal garandeert, hun waarde. begint rond zijn 30ste met het regelen van zijn oude dag - in 2000 lag dit nog op 40 jaar. Naast het fiscale motief zijn de onzekerheid over de toekomst en een voorkeur voor kapitaalszekere spaarvormen de belangrijkste redenen om te kiezen voor een pensioenspaarverzekering. Ondanks een stijgend pessimisme over de spaarquote van de gezinnen kon het pensioensparen dan ook verder groeien op het elan van De tweede pensioenpijler won eveneens verder aan belang. De helft van de actieve bevolking geniet van de opbouw van een pensioenvoorziening door de werkgever. Door de groeiende opkomst van het pensioensparen en de bewustwording over de vergrijzingsproblematiek zien ook jongere werknemers meer en meer het belang in van dergelijke plannen en laten er hun keuze voor een nieuwe werkgever door beïnvloeden. De trend in het pensioensparen om er steeds jonger mee te beginnen, werd ook dit jaar bevestigd. De Belg In het gamma overlijden verwacht de markt een toename van het aantal uitvaartverzekeringen. Dergelijke producten voorzien in eerste instantie in doeprestaties. Op dit ogenblik zou slechts 10% van de Belgen over een dergelijk contract beschikken. Door de vergrijzing neemt het aantal bejaarde alleenstaanden echter toe. Meer mensen wensen daarom zelf vooraf hun eigen uitvaart te regelen. Successie blijft een voor de verzekeringssector nog grotendeels te ontginnen terrein. Driekwart van de 65- plussers heeft zijn erfenis nog niet geregeld. Wie dat wel doet, kiest voor een schenking en/of testament. Er blijft dus een groot potentieel voor de levensverzekering om hier nog een belangrijk marktaandeel te verwerven. Een op twee Belgen heeft een hospitalisatieverzekering. De wet-verwilghen (2007) had tot doel om de prijsstijgingen van deze verzekering beter te reguleren. Het ontwerpen van een geëigend indexsysteem laat op zich wachten. Ondertussen hanteert de markt nog steeds zijn eigen parameters. Vooral verzekeraars die hun prijzen de afgelopen jaren nagenoeg ongewijzigd lieten, zien zich verplicht om die drastisch te verhogen. 5

6 Evolutie op de markt van de schadeverzekeringen erg kritisch bekeken wordt door zowel verzekeraars, makelaarsfederaties als consumentenorganisaties. De schademarkt wordt vaak omschreven als een gesatureerde en dus commercieel moeilijke markt. Toch beweegt er veel, waardoor er voor inventieve marktspelers tal van mogelijkheden overblijven om te groeien. In het PAZKO-segment onderscheiden we een aantal duidelijke trends. Aan de ene kant evolueert de markt naar totaalklanten. De pakkettering van waarborgen gaat verder dan het gewoon samenvoegen van verzekeringsproducten, en zoekt naar meerwaarden die zowel de rol van de makelaar als het belang van de cliënt voor ogen hebben. In het ZKO-segment gaat die evolutie nog een stap verder met de introductie van packs, die specifiek afgestemd zijn op welbepaalde doelgroepen en dekkingen aanbieden die nauwer aansluiten op hun behoeften. Een derde, geheel nieuwe trend is de introductie van ecowaarden in de verzekeringsproducten. We zien vooral in de prijszetting extra kortingen, zoals voor groene voertuigen met een lagere CO 2 -uitstoot, of voor pendelaars die de auto tijdens de piekuren aan de kant laten ten voordele van het openbaar vervoer. Er ontstaan ook nieuwe uitbreidingen in de voorwaarden gericht op de ontwikkelingen in de markt, zoals het gebruik van zonnepanelen in de woningbouw. Er zijn nog altijd mooie cross selling opportuniteiten voor marktspelers die de moeite nemen om de consument grondig te adviseren. Heel wat klanten zijn immers onvoldoende geïnformeerd over de risico s die ze lopen, en de vaak eenvoudige oplossing om eraan te verhelpen. Zo beschikt bijvoorbeeld slechts 20% van de Belgen over een diefstalverzekering. Ook de persoonlijke ongevallenverzekering, al dan niet gekoppeld aan het verkeersrisico, is zo n ondergewaardeerd product. In de tak auto blijft het jongerensegment een aandachtspunt. Nieuwe initiatieven zoals het aanbieden van minder stappen in de B/M-schaal, Joker-formules en een zwarte doos die het rijgedrag registreert, houden substantiële kortingen in om goede risico s aan te trekken en het rijgedrag van de jongeren op een positieve wijze te beïnvloeden. Aan de andere kant zien we de verdere banalisering van de losse productverkoop, vooral via een groeiend onlineaanbod. De concurrentiële druk leidt vooral in auto tot grote prijsverschillen. Die lage prijszetting heeft echter een belangrijke keerzijde, namelijk de uitholling van het mutualiteitsprincipe door cherry picking in de betere risico s, een evolutie die terecht Op 1 mei 2008 trad de verplichte dekking bij schade door terreuraanslagen in voege. De verzekeraars bereikten met de overheid een akkoord dat de dekking veralgemeend aangeboden zou worden zonder premieverhoging. De goedkope rechtsbijstandsverzekering die in 2007 werd ingevoerd, kende dan weer weinig succes. Volgens de verzekeringssector, die dat product niet echt promootte, heeft dat te maken met een aantal onduidelijkheden die nog niet in de wetgeving werden uitgeklaard. 6

7 Distributie Fidea op de markt Met ruim nieuwe autopolissen en brandpolissen op jaarbasis blijft het zelfstandige makelaarskanaal het belangrijkste distributiekanaal voor schadeverzekeringen op de Belgische markt. Bankverzekeringsgroepen halen hier maar 5,8% marktaandeel. In individuele levensverzekeringen nemen zij echter meer dan de helft van de premies voor hun rekening en laten zij het onafhankelijke kanaal ver achter zich. Ook het directe kanaal doet het beter in leven dan in schade. Makelaars die hun particuliere verzekeringsportefeuille afstoten, grotere kantoren die de krachten bundelen om hun leidende marktpositie veilig te stellen, het zijn signalen die er naar onze mening duidelijk op wijzen dat het makelaarskanaal zich meer en meer richt op het segment van de zelfstandige ondernemers en de bedrijven. Het internet biedt de direct writers een nieuwe stimulans. Zo startte de onlinebeleggingsbank Keytrade een spaarverzekering op. ING koos ervoor om in België van het internet zijn enige distributiekanaal te maken. Het lijkt er dan ook sterk op dat we in de komende jaren nog meer van dergelijke initiatieven zullen zien. Zodra de distributie van verzekeringen via het internet kan doorbreken, zullen ook de bankverzekeraars het web nog meer gaan inzetten, naar analogie met het succesvolle onlinebankieren. Maar ook het makelaarskanaal zit niet stil. Onder impuls van Brocom, de makelaarsfederaties, Portima en de verzekeraars werd een Internet Broker Project opgestart dat tot doel heeft om het internet een duidelijke plaats te geven in de dienstverlening van makelaar aan zijn cliënteel. In de scope van het project zitten ondermeer de portefeuilleconsultatie, schadeaangifte, productinformatie e.d. Elit3 was Fidea s antwoord op de trend om via het makelaarskanaal meer totaalcliënten te werven. De voordelen van de Elit3 bundel sloegen meteen aan: het aantal totaalcliënten steeg met zowat 45% ten opzichte van een jaar eerder. De te verwachten opbrengsten van een uitgediepte cliëntenrelatie liggen voor de hand: een hoger gemiddeld premieinkomen per cliënt, een betere rendabiliteit en een grotere cliëntentrouw. Een intern geleid onderzoek toonde aan dat Elit3 door onze partners gezien wordt als een van de sterkste pakketten op de Belgische markt. Met de ondertussen traditioneel geworden najaarsactie richtte Fidea opnieuw zijn pijlen op het ZKO segment, met in het gamma zowel leven- als schadeproducten. Na een sterk ingezet voorjaar moesten we ervaren dat de campagne trager op gang kwam dan bij vorige edities. De actie werkte het best in leven, zowel in spaarverzekeringen als in groep. In de ecotrend kan Fidea een sterk aanbod neerzetten: de waarborg bodemsanering blijft voorlopig nog enig in zijn soort en ja, ook Fidea verzekert zonnepanelen al lang gratis mee in de woonverzekering. Met de Omnium met Aankoopgarantie bieden we ook voor groene auto s een extra voordeel: de fiscale korting die dergelijke wagens rechtstreeks op de aankoopfactuur genieten, vertaalt zich immers meteen in een lagere omniumpremie. Fidea pleit er al langer voor dat de makelaar zich actiever zou opstellen in leven. Saving4life is het totaalconcept waarbinnen Fidea de Life School lanceerde. Met dat initiatief bieden we makelaars die willen instappen in de levenmarkt of die wensen door te groeien naar een hoger niveau een efficiënte begeleiding. De aanpak draait volledig rond het wegnemen van de drempelvrees die heel wat bemiddelaars nog ervaren in leven. De eerste editie van de Life School was qua opkomst, inhoud en resultaat zeker een succes. 7

8 2 september post om de leerlingen -en dan voornamelijk de jongste fietsertjes- op hun eerste schooldagen veilig naar de schoolpoort te begeleiden. De actie liep ook gedeeltelijk via de makelaar. Via een couponadvertentie in een aantal kranten konden ouders bij een Fidea-partner een fluohesje afhalen voor hun kind. De actie kende enorm veel bijval bij de scholen, de makelaars en bij het publiek. Het belangrijkste was dat al deze stakeholders duidelijk de logische samenhang zagen van een dergelijke preventiecampagne, het verzekeringsaspect én de naam Fidea. De opening van ons kantoor in Namen gaf ons de gelegenheid om ook het zuiden van het land uitgebreid met onze rendabele groeistrategie kennis te laten maken. Dat de opening midden in een actie van portefeuillebewaking en enkele saneringen viel, maakte die communicatie extra belangrijk. De basis is nu aanwezig om in het Franstalige landsgedeelte samen met het verjongde commerciële team nieuwe, rendabele bronnen aan te boren. Marketing en Communicatie Fidea s merkstrategie draait nog volledig op de sponsoring van het Fidea Cycling Team. De ploeg staat ondertussen bekend als de meest professionele in het crosscircuit, wat uiteraard positief afstraalt op onze merknaam. De Belgische Stichting Marketing besteedde in zijn jaarboek een uitgebreid artikel aan de Fidea case. Maar Fidea wil niet enkel bekend staan als de ploeg rond Bart Wellens. Vanuit de opgebouwde bekendheid werd de actie Fiets met ogen op je rug rond veilig fietsverkeer opgestart in samenwerking met een aantal scholen. Meer dan 10% van de aangeschreven scholen reageerden enthousiast. Bij zeven ervan vatten Bart Wellens en zijn ploegmaats op 1 en Na een onderbreking van een 10-tal maanden werd de tevredenheidsenquête bij onze partnermakelaars hervat. De nieuwe enquête is heel wat korter en houdt ook meer rekening met de beleving van de makelaar in onze commerciële samenwerking. Fidea nam ook opnieuw deel aan de verzekeringsbenchmark bij makelaarsmaatschappijen, georganiseerd door het onafhankelijke onderzoeksbureau ICMA. Net als in het verleden pikt de organisatie uit dergelijk onderzoek alle signalen op die het mogelijk maken om de performantie van het bedrijf aan te passen aan de noden van de markt. 8

9 Groeibureau De initiatieven van het Groeibureau richten zich op het ondersteunen van de uitbouw van het distributienet, en dat zowel in de breedte als in de diepte. Een goede segmentatie van onze distributiepunten is daarbij essentieel. Daarom verrijkten we onze gekende indeling volgens partnerrelatie met - in schade - gegevens rond productie, groei, portefeuille en rendement en - in leven - de productieve premie. We hebben nu een beter beeld van de betekenis van elke partnermakelaar voor ons bedrijf. Als extra ondersteuning naar onze Partners bieden we de mogelijkheid tot portefeuilleanalyse aan. Op basis van een extract uit het beheerspakket van de makelaar geven we zicht op het verborgen potentieel in zijn portefeuille. De adviseur staat hem bij om een concreet actieplan op te stellen om dit potentieel effectief te benutten. Maar ook retentie van bestaande klanten is een hefboom tot groei. Via onderzoek naar de motivatie van klanten om voor een andere verzekeraar te kiezen, zoeken we aanknopingspunten om het verval in te dijken. We bereikten een akkoord met de Lessius Hogeschool om een onderzoeksproject op te starten rond loyalty en churn. De resultaten van dit onderzoek worden verwacht in de eerste helft van Om ook onze bemiddelaars deelachtig te maken in de vervalproblematiek, herwerkten we het Partnerplan met het oog op het stimuleren van commerciële groei. Vervalbestrijding was overigens ook een onderdeel in de najaarsactie. Fidea Training In juni 2008 behaalden 40 cursisten bij Fidea hun attest Verantwoordelijke Voor de Distributie (VVD). In september startte een nieuwe cyclus waar opnieuw 44 studenten instapten. Naast deze VVD opleidingen biedt Fidea Training nog een heel gamma klassieke trainingen aan waaronder de woonverzekering, autoverzekering, schaderegeling brand en Patrimoniumpolis. Ook de verschillende front office-toepassingen zoals PvC, NC-Leven en Olivia kregen de nodige aandacht. In 2009 staat Fidea Training met de wettelijke verplichting van de Geregelde Bijscholing een bijkomend aandachtsgebied te wachten. In het domein leven werden in 2008 twee nagelnieuwe opleidingstrajecten gestart, enerzijds rond producten, anderzijds rond verkoopvaardigheden. De Life School hanteerde het thema Sta Sterker met Leven om bemiddelaars in 6 sessies van een halve dag vertrouwd te maken met de levenmaterie en vooral de drempel voor het verkoopgesprek weg te nemen. Paul Roels, een autoriteit op het vlak van de pensioenproblematiek, werd anderzijds bereid gevonden om, exclusief voor Fidea, meer ervaren makelaars te begeleiden. Tijdens 4 namiddagsessies overliep hij met deze Professional Partners for Life een aantal specifieke kennisgebieden (VAPZ, groep, IPT) om de ZKO-markt te benaderen. Fidea Training bewaakt, in overleg met HR en de leidinggevenden, ook de continue opleiding van het Fidea-personeel. Dankzij de samenwerking met de centrale HR-diensten van KBC kan Fidea haar medewerkers een ruim en permanent aanbod aan opleidingen bieden, niet enkel via externe cursussen maar ook op de werkplek. Vanaf 2008 konden ervaren medewerkers zelf als mentor een proactieve rol spelen in deze pragmatische begeleiding van -voornamelijknieuwe medewerkers. 9

10 HRM In 2008 bouwde Fidea verder aan de verzelfstandiging van de HR-functie. De begeleiding van jonge leidinggevenden, de onthaalprocedure, de personeelscommunicatie, retentie en de ontwikkeling van een nieuw loonstatuut voor bedienden kwamen uitgebreid aan bod. Heel wat aandacht ging naar de aanwerving en begeleiding van het team voor de nieuwe Fidea vestiging in Namen. We trokken ook een 30-tal nieuwe medewerkers aan. Het Fidea-personeel getuigde in 2008 van een hoge graad aan dynamisme en betrokkenheid bij de HRinitiatieven. Onze medewerkers worden verder aangespoord om de sturing van hun loopbaan zelf in handen te nemen. Zelfevaluatie en tussentijdse evaluatiegesprekken raakten intussen ingeburgerd. Logistiek en ICT De grootste aandacht - en het belangrijkste deel van het budget - ging naar de verdere analyse en ontwikkeling van SIS - het toekomstige verzekeringsplatform voor schadeverzekering. De wisselwerking tussen front- en back office geniet in dat groepswijde project een bijzondere aandacht: het doel is immers om performante en gebruiksvriendelijke applicaties ter beschikking te stellen van de bemiddelaars. Eind 2009 wordt de pilootfase opgestart. Bij de start van 2008 ging alle aandacht naar de integratie van het Elit3 concept in de front officetoepassingen. Hiermee kan de bemiddelaar soepel voordelen toekennen aan klanten die aan de Elit3 voorwaarden voldoen of daartoe de intentie hebben. Dezelfde principes werden ook voorzien voor de polissen in een Trigoonbundel. We voerden ook diverse commercieel getinte of wettelijk verplichte aanpassingen door - de CBFA-erkenningcodes bijvoorbeeld, of SEPA. Bemiddelaars hebben nu de mogelijkheid om onze vervaldagberichten op Europese overschrijvingsformulieren af te drukken. Fidea volgt ook strikt de normeringen op uit de Normalisatie Commissie van Assuralia. Een betere elektronische communicatie leidt immers altijd tot een win-winsituatie voor de bemiddelaar en de maatschappij. Operationeel Risicobeheer en Compliance Naast service- en kostenoptimalisatie eist de beheersing van de operationele risico s onze volle aandacht op. In heel de groep werden een aantal processen aan een assessment onderworpen. Het verbeteringspotentieel werd in actieplannen gegoten en de uitvoering ervan opgestart. Een aantal van deze actieplannen werd inmiddels gerealiseerd. Het meerjarenprogramma Group Standards Assessment werd verder uitgerold volgens plan. Om de bedrijfscontinuïteit in het geval van een bedrijfsomvattende ramp uit te testen, organiseerden we een telefonische bereikbaarheidscascade en een uitwijkoefening van de meest vitale functies in het bedrijf. We noteerden een significante toename van registraties van operationele schadegevallen in de speciaal daartoe ontworpen webondersteunde toepassing. Dat illustreert grotere bewustwording van de medewerkers inzake het herkennen en voorkomen van operationele risico s. De wijze waarop Fidea zich als een maatschappelijk verantwoordelijke onderneming wenst op te stellen en hoe de evaluatie en het toezicht daarop worden georganiseerd, werden formeel beschreven in twee door het directiecomité en de Raad van Bestuur goedgekeurde charters. Binnen Compliance ging de aandacht het afgelopen jaar in hoofdzaak naar het antiwitwasbeleid en werden een aantal inspanningen geleverd met betrekking tot privacy en antidiscriminatie, telkens met het oog op de eerlijke en rechtvaardige behandeling van de verzekeringnemer. 10

11 Fidea op de markt leven en ziekte De reorganisatie van de operationele afdelingen leven had als doel de serviceverlening naar onze tussenpersonen op een hoger niveau te tillen. De Supportcel blijft een onmisbare rol spelen in de eerste lijnsopvang, met inbegrip van de commerciële ondersteuning van onze front office-toepassingen (NC, Violet en de tools Saving4Life en Dyna-Safe). Daarnaast verzorgt de nieuw opgerichte Kenniscel voortaan een gestructureerde en kwaliteitsvolle ondersteuning binnen de afdeling alsook het tweedelijnsadvies bij complexere vragen. Tot het takenpakket van de Kenniscel behoort eveneens het opvolgen van marktontwikkelingen en organiseren en uitrollen van communicatie en opleidingen. De afdeling bracht met de Flexibel Junior Saving en de Reverse Dyna-Safe enkele opgemerkte productvernieuwingen op de markt. Eind 2008 werd opnieuw gestart met het lanceren van emissiefondsen. De eerste in de rij was de Flexinvest Target, een tak 23-product met kapitaalsgarantie en flexibele opnamemogelijkheden. De marktsituatie verplichtte ons om de activiteiten van de Fidea Credit Service stop te zetten. Via dat team konden makelaars zonder bancaire activiteit toch kredieten aanbieden aan cliënten met bouw- of koopplannen, om zo ook de verzekeringen in portefeuille te behouden. Een forse terugval van het aantal kredietaanbieders liet ons echter niet langer toe de professionele ondersteuning te bieden die onze makelaars van ons verwachtten. De uitrol van het NC front officesysteem binnen de Centea-distributie bleek een schot in de roos. We bereikten binnen het jaar een gebruiksratio van 80%. Een volgende stap is het verder uitdiepen van de talrijke commerciële toepassingen die het systeem mogelijk maakt. Leven Ondernemingen werkte aan een efficiëntere Back Office via een Operational Excellence programma (OEX). De processen werden grondig herzien, met een hogere performantie en kostenbesparing tot gevolg. In de loop van 2009 worden de resterende aanbevelingen uit deze OEX oefening verder geïmplementeerd. Fidea op de schademarkt 2008 stond volledig in het teken van Elit3. Het concept draait rond drie sterke invalshoeken: de bemiddelaar behoudt de controle, de polissen komen uit drie verschillende sferen (auto, wonen en gezin of ongevallen) en bijkomende exclusieve voordelen voor de cliënt. De Elit3 kaart, die de makelaar aan de client overhandigt, is het tastbare symbool van de toegevoegde waarde die de 3 partijen - cliënt, makelaar en verzekeraar - naar elkaar vertegenwoordigen: prijs en productinhoud voor de consument, premievolume en vergoeding voor de makelaar, rendabiliteit en loyaliteit voor Fidea. 11

12 Fidea heeft steeds oog gehad voor de beheersing van de werkingskosten in combinatie met een verhoogde efficiëntie. We namen met succes het Content Management-systeem voor schadedocumenten (paperless office) in gebruik in de takken motorrijtuigen en rechtsbijstand. De uitbreiding naar brand, BA en LO volgde snel nadien. Het systeem zorgt voor een efficiënte doorstroming van de binnenkomende documenten tot bij de behandelende schaderegelaar, een performanter beheer en uiteindelijk een snellere schaderegeling. Er werd hard verder gewerkt aan de bouw van een groepswijd, volledig nieuw informaticaplatform. Zowel de performantie als de gebruiksvriendelijkheid van de productie- en beheersystemen voor onze bemiddelaars zullen er gevoelig door verbeteren. Het nieuwe platform maakt het bijvoorbeeld mogelijk om meer informatie te raadplegen op elk gewenst moment - denk maar aan de stand van zaken in een schadedossier. Nieuwe Elit3 bundels worden onderschreven door bestaande totaalcliënten om te zetten, cliëntrelaties verder uit te diepen, maar ook en vooral door volledig nieuwe cliënten meteen bij Fidea in Elit3 onder te brengen. Waar omvormingen en uitdiepingen voornamelijk de verankering van het bestaande cliënteel ambiëren, zagen we in de loop van het jaar het aandeel volledig nieuwe Elit3 cliënten sterk toenemen. Ondertussen is het aantal totaalcliënten bij Fidea uitgebreid met 45%. De doelstellingen voor het lanceringsjaar 2008 werden ruimschoots overtroffen. Gesprekken met bemiddelaars en medewerkers brachten ten slotte tal van verbeteringsmogelijkheden aan het licht inzake onze dienstverlening, vaak echte quick-wins. Zo pasten we de methodiek aan om werkvoorraden en gepresteerde SLA s beter in kaart te brengen. Fidea in 2009 Ook Fidea s andere pakket, Trigoon, doet het bijzonder goed. We mogen met recht en rede trots zijn dat Trigoon meer dan 10 jaar geleden het eerste verzekerings- en servicepakket was dat volledig aangepast was aan de ZKO-markt. Vandaag is Trigoon geëvolueerd tot de belangrijkste groeipijler in het schadedomein. De afgelopen 5 jaar zagen we de portefeuille nagenoeg verdubbelen. Vorig jaar bestond de naam Fidea 10 jaar, maar de onderneming viert in 2009 zijn 100e verjaardag. Dat feit wordt op gepaste wijze gevierd, zowel met het personeel als tijdens een avond met onze makelaars. Veel tijd voor terugblikken is er niet bij, het is de toekomst waar onze meeste aandacht naartoe gaat. Het 12

13 wordt een jaar van commerciële dynamiek, maar ook van bezinning over de toekomst. De evolutie van het makelaarskanaal levert de blauwdruk voor Fidea s marktbenadering. Het partnership blijft de basis van onze samenwerking, maar we houden permanent de vinger aan de pols om elke trend binnen ons distributiekanaal in kaart te brengen en te integreren in onze werking. De komende periode wijken we niet af van onze rendabele groeistrategie. In de huidige marktcontext betekent dit focus op verzekeringsorthodoxie, gekoppeld aan de sterkten waarvoor Fidea in de markt gekend is: een trouw partnership, goede bereikbaarheid, flexibele dialoog en een duidelijke voorkeur voor win-winoplossingen. Specifiek naar het Centeakanaal blijft de segmentwerking met bancaire en verzekeringsproducten de basis voor onze gezamenlijke marktstrategie. In het Trigoon pakket voor het ZKO-segment pakken we uit met Trigoon Plus, een restyling naar preferente doelgroepen. De promotie van zowel Elit3 als Trigoon zijn het voorwerp van een inmiddels succesvol opgestarte voorjaarscampagne. De activiteiten in Leven draaien rond adviesbenadering met Saving4Life en Groep. Onze Saving4Life-aanpak wordt minder conceptueel, meer actiegericht en vertrekt van de behoefte van de cliënt om een aanvullend kapitaal op te bouwen, te beheren, te verbruiken en over te dragen. Onze producten zijn middelen om in die behoeften te voorzien, of bestaande voorzieningen aan te vullen. We besteden vooral aandacht aan de ondersteuning van de makelaar tijdens het vraag- en adviesgesprek met zijn cliënt. Een vitaal onderdeel in het Saving4Life-verhaal is de Fidea Life School. Dit initiatief, opgestart in 2008, We leggen in 2009 voor schadeverzekeringen een duidelijke focus op het concept van totaalcliënten. Onderzoek in onze cliëntenbestanden wees eerder al uit dat we met deze aanpak beduidend beter scoren op het vlak van premievolume, rendabiliteit en cliëntentrouw. Met Elit3 moeten we het bereikte elan verder kunnen zetten en zelfs nog verhogen. kreeg een positieve evaluatie van alle deelnemers, zowel de starters als de professional partners. In 2009 komen er vervolgsessies voor de alumni en starten we met een nieuwe cyclus. Het doel blijft uiterst pragmatisch: een opleiding ontwikkelen die makelaars ook in leven naar hun cliënten doet stappen. Fidea neemt ook de uitdaging aan om zijn marktaandeel uit te breiden in 2de pijler. In 2008 konden we al een mooie groei optekenen in dit segment. De belangrijkste uitdaging bestaat er echter in om een aanpak te ontwikkelen, die de huidige acties overstijgt en Fidea duidelijker positioneert. 13

14 Resultaten 2008 Technisch resultaat leven Fidea sloot het jaar af met een incasso van 270 miljoen euro, weliswaar een kleine daling (1,7%) t.o.v. vorig jaar maar ongetwijfeld een mooi resultaat in een moeilijke markt. De zware waardeverminderingen op de belegde activa zorgden er echter voor dat het exploitatieresultaat fors in het rood ging. Tak 21/26 De recurrente premie steeg met 10% onder impuls van een sterke campagne in de 2de pijler producten terwijl de koopsommen te lijden hadden onder de mindere verkoop van beleggingsverzekeringen met vast rendement. Gedurende een korte periode bood het spaarboekje een interestvoet die hoger lag dan het rendement op een langetermijnproduct als de levensverzekering. Die concurrentie met de spaarmarkt eiste duidelijk zijn tol in de nieuwe stortingen. Ondertussen is de markt weer genormaliseerd en kon de productie zich herstellen. Tak 23 In een moeilijk beursjaar scoorden ook de Tak 23- producten logischerwijze minder goed al weerspiegelde zich dat vooral in een forse terugval van de koopsomproductie. Ziekte en invaliditeit In de hospitalisatieverzekeringen steeg het incasso met 9,2% tot 5,98 miljoen euro. De bewaking van het technische resultaat blijft evenwel onze hoofdbekommernis. De invaliditeitsverzekeringen, gekoppeld aan een levensverzekering, blijven, onder impuls van het solidariteitsfonds voor zelfstandigen, mooi groeien. Eind 2008 werd een premie bereikt van 5,80 miljoen euro of een stijging met 29% tegenover In individueel gewaarborgd inkomen daarentegen noteren we maar een geringe toename van het incasso (+2%). Brutopremies leven In euro

15 Technisch resultaat schadeverzekeringen Motorrijtuigen Ondanks de stijging van de schaderatio op de markt van de motorrijtuigverzekering is de druk op de tarieven in 2008 nog verder toegenomen, met een belangrijke impact op de gemiddelde premies BA-auto. Fidea noteert dan ook, ondermeer door de maatregelen om het technische evenwicht in de portefeuille te herstellen, zoals verstrengde acceptatiemaatregelen en saneringsacties een daling van de nieuwe productie en stijging van het verval. Als gevolg daarvan daalt het incasso BA auto ten opzichte van vorig jaar met 1,1% tot 40,5 miljoen euro. Deze daling situeert zich voornamelijk in het segment ondernemingen, in het segment PAZKO noteren we nog een stijging van 0,91%. De schadelast BA auto daalt echter met 10%, een mooie aanzet tot de rendabilisering van de portefeuille BA motorrijtuigen, die we in 2009 willen bestendigen via een verdere uitrol van het technische actieplan. Ondanks de daling in de waarborg BA personenwagen noteren we een premiegroei van 8,45% op het incasso omnium. De stijging van het aantal verzekerde risico s in deze waarborg, gecombineerd met een dalende gemiddelde premie en stabiele frequentie resulteren in een forse toename van de schadelast. Een lineaire tariefverhoging en toepassing van de noodzakelijke technische maatregelen zullen in 2009 bijdragen tot verbetering van de resultaten op deze waarborg. Zaakschade Met een groei van het incasso van deze activiteit met 3,90% tot 47 miljoen euro blijven we onder de vooropgestelde doelstellingen. We noteren een stijging van de schadelast in de waarborg brand met 65%, veroorzaakt door een aantal zware schadegevallen voornamelijk in ondernemingen. Ook registreerden we een toenemend aantal schadegevallen onder de waarborg waterschade. Met de analyse van de portefeuille, en in het bijzonder de impact van de waarborg waterschade, beogen we de invoering van een aantal maatregelen voor een positieve kentering van de resultaten. Varia Deze tak groepeert een aantal verzekeringsproducten voornamelijk gericht op het bedrijvensegment. Het incasso stijgt hier met 1,59% tot 2,8 miljoen euro. Gerichte maatregelen in voorgaande jaren hebben hier geleid tot een daling van de schadelast met 20%. Arbeidsongevallen. Ondanks een stijging van het incasso PAZKO-segment met 6% daalt globaal het incasso arbeidsongevallen met 4% tot 15,6 miljoen euro. Dankzij een kwaliteitsbewaking van de portefeuille daalt de gemiddelde schadelast verder met 7%. Dit wijst op een stabiele portefeuille met een gezonde mix van activiteiten. Hoewel de verzekeringsmarkt ook in 2008 scherpe tarieven hanteerde in de tak arbeidsongevallen blijft Fidea streven naar een rendabele groei in deze activiteit op basis van focus op de rendabele sectoren. Aansprakelijkheidsverzekeringen Zowel in het bedrijvensegment als in PAZKO noteren we een groei waardoor de premie aansprakelijkheidsverzekeringen stijgt tot 13,2 miljoen euro. Globaal konden we een daling van de schadelast met 9,34% noteren. De schaderatio in het bedrijvensegment stijgt echter sterk, voornamelijk in de sector bouw- en installaties. Gepaste maatregelen moeten leiden tot een gezond evenwicht in de samenstelling van de portefeuille waar vooral in het segment van de zelfstandigen en kleine ondernemingen nog mogelijkheden tot rendabele groei te vinden zijn. 15

16 Brutopremies BOAR In euro Brutopremies AO In euro 16

17 Beleggingen en Financiële resultaten De resultaten van dit boekjaar werden vooral in de tweede helft van het jaar erg nadelig beïnvloed door de crisis op de financiële markten en de economische gevolgen daarvan. Hoewel Fidea slechts een beperkt aandeel van zijn activa (minder dan 2,2%) belegd had in gestructureerde kredieten (CDO s) dienden we, als gevolg van de downgrades op de kredietrating en de conservatieve houding die de groep aannam in de waardering van deze instrumenten, hierop een aanzienlijke minwaarde te registreren. Daarnaast zorgde de daling op de aandelenmarkten, samen met een strenger wordende waarderingsmethodiek die we voor deze activa hanteren, voor een nog groter verlies in de boeken. Inmiddels werden de nodige maatregelen genomen om het risicoprofiel van onze beleggingsportefeuille sterk te verminderen en werd een voorziening aangelegd voor mogelijke verdere daling in de waarde van de gestructureerde kredieten. Een omstandige rapportering omtrent het waarde- en risicobeheer van Fidea is als bijlage gevoegd bij dit verslag. Op 23 december ll. besloot de Raad van Bestuur tot verhoging van het kapitaal met 180 miljoen euro waardoor de solvabiliteitsratio van onze vennootschap opnieuw nagenoeg 250% van de wettelijke marge bedraagt. Verder kunnen we vaststellen dat de onderliggende resultaten van onze activiteiten in 2008, dus zonder rekening te houden met de impact van de uitzonderlijke financiële crisis, meer dan behoorlijk waren, ondermeer dankzij een groei van de recurrente financiële inkomsten met meer dan 10%. Resultaat 2008 Het boekjaar sluit af met een verlies van 177,1 miljoen euro. Dit staat tegenover een winst van 73,1 miljoen euro in De forse ommekeer in 2008 is bijna volledig te wijten aan de financiële crisis waarvan de impact op 199,7 miljoen euro kan geraamd worden, waarvan waardecorrecties voor 136,6 miljoen euro en gerealiseerde minwaarden op de effectenportefeuille voor 63,1 miljoen euro. De waardecorrecties zijn grotendeels het gevolg van: - ratingverlagingen van CDO tranches (Collaterised Debt Obligation) en hogere kredietspreads. Bovendien werd beslist om alle mezzanine- CDO-notes (dat zijn CDO s die werden opgezet door KBC Financial Products) volledig af te schrijven zodat waardeschommelingen van de betrokken CDO-notes geen invloed meer hebben op de toekomstige resultaatsontwikkeling; - afwaardering aan marktwaarde van perpetuele leningen; - afwaarderingen van de aandelen aan marktwaarde voor alle aandelen waarvan de waarde op balansdatum minder dan 70% van de aanschaffingswaarde bedroeg of waarvan de waarde gedurende een ononderbroken periode van 12 maanden onder de boekwaarde noteerde. 17

18 Voorstellen van de Raad van Bestuur van Fidea De Raad van Bestuur brengt u hierbij verslag uit over de statutaire jaarrekening betreffende het boekjaar Na aanleg van de nodige voorzieningen en afschrijvingen sloten de resultaten van het afgelopen boekjaar af met een verlies van ,67 euro. Na aanwending van de overgedragen winst van euro bedraagt het verlies aldus ,67 euro. De Raad stelt u voor dat verlies aan te zuiveren op de beschikbare reserve waarna er geen over te dragen resultaat overblijft. In de loop van het boekjaar 2008 diende de Raad het ontslag van de heer Paul Steppe als bestuurder te acteren. In zijn vergadering van 12 november 2008 besliste de Raad de heer Paul D Haeyer te coöpteren tot bestuurder om het vacante mandaat te vervullen. Aan de vergadering wordt voorgesteld deze benoeming te bevestigen. Aldus zal het mandaat van de heer D Haeyer een einde nemen op de jaarvergadering te houden in het jaar Op datum van deze vergadering verstrijken de mandaten van de Heren Philippe Debaillie en Johan Thijs, bestuurders. De Raad stelt voor de heren Debaillie en Thijs te herbenoemen tot bestuurder voor een periode van 4 jaar. Aldus zullen hun mandaten verstrijken op de jaarvergadering te houden in het jaar In zijn vergadering van 04 maart nam de Raad akte van het ontslag als bestuurder van de heer Luc Philips, met onmiddellijke ingang, en aanvaardde dit ontslag. In dezelfde vergadering aanvaardde de Raad het ontslag als bestuurder, met ingang op 01 mei 2009, van de heer Ivo Stevens, tevens voorzitter van het Directiecomité, wegens het bereiken van de pensioengerechtigde leeftijd. Hij coöpteerde de heer Edwin Schellens tot bestuurder om met ingang op 01 mei 2009 het mandaat van de heer Ivo Stevens te voltooien en benoemde hem tevens tot voorzitter van het Directiecomité. De Raad stelt voor de heer Edwin Schellens definitief te benoemen tot bestuurder van onze vennootschap om het mandaat van de heer Ivo Stevens te vervolmaken. Aldus zal het mandaat van de heer Schellens verstrijken op de jaarvergadering te houden in het jaar De Raad van Bestuur heeft geen kennis van gebeurtenissen die zich na het afsluiten van het boekjaar voordeden, noch zijn er omstandigheden bekend die de ontwikkeling van de vennootschap aanmerkelijk zouden kunnen beïnvloeden. De Raad verzoekt u per afzonderlijke stemming kwijting te geven aan de Bestuurders en Commissaris-Revisor voor de uitoefening van hun mandaat tijdens het afgelopen boekjaar. 18

19 Het jaar 2008 zal ongetwijfeld de geschiedenis ingaan als een financieel crisisjaar. De zwaar negatieve financiële resultaten vormen dan ook de hoofdoorzaak van geleden verlies. Niettegenstaande het moeilijke klimaat zette, de sinds enkele jaren waargenomen druk op de technische resultaten ingevolge de toenemende concurrentie, zich voort in het voorbije boekjaar. Desondanks slaagde Fidea erin het incasso te consolideren en de technische resultaten behoorlijk onder controle te houden. Andermaal lagen de gedreven inzet, de professionele ingesteldheid en een overtuigend enthousiasme van onze medewerkers, zowel binnen, als buiten de maatschappij ten grondslag aan de positieve ontwikkeling van onze recurrente resultaten. Op basis van deze kwaliteiten is een gezond vertrouwen in een voorspoedige toekomst van onze maatschappij zonder meer gewettigd. De Raad van Bestuur 4 maart

20 Jaarrekening van Fidea Balans op Actief Codes % verschil B. Immateriële activa ,09 % I. Oprichtingskosten II. Immateriële vaste activa Goodwill Overige immateriële vaste activa C. Beleggingen ,44 % I. Terreinen en gebouwen Onroerende goederen bestemd voor bedrijfsdoeleinden Overige II. Beleggingen in verbonden ondernemingen en deelnemingen Verbonden ondernemingen Andere ondernemingen waarmee een deelnemingsverhouding bestaat III. Overige financiële beleggingen Aandelen, deelnemingen en andere niet-vastrentende effecten 2. Obligaties en andere vastrentende effecten Deelnemingen in gemeenschappelijke beleggingen Hypothecaire leningen en hypothecaire kredieten Overige leningen Deposito s bij kredietinstellingen Overige IV. Deposito s bij cederende ondernemingen D. Beleggingen betreffende de verrichtingen verbonden aan een beleggingsfonds van de groep van activiteiten Leven en waarbij het beleggingsrisico niet gedragen wordt door de onderneming ,64 % Dbis. Deel van de herverzekeraars in de technische voorzieningen ,03 % I. Voorziening voor niet-verdiende premies en lopende risico s II. Voorziening voor verzekering Leven III. Voorziening voor te betalen schaden V. Andere technische voorzieningen