Businesscase CBI Waar hulp en handel elkaar raken

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Businesscase CBI 2014-2018. Waar hulp en handel elkaar raken"

Transcriptie

1 Businesscase CBI Waar hulp en handel elkaar raken

2

3 Businesscase CBI Waar hulp en handel elkaar raken

4 2

5 Voorwoord 4 1 Ambitie 7 2 Beoogde resultaten 15 3 Beleidsthema s 17 4 Investeren 21 5 Organisatie en omgeving 33 6 Financiering 37 Landenlijst 39 Afkortingenlijst 40 Inhoudsopgave 3

6 Waar hulp en handel elkaar raken In 2012 werd onder de titel Shaping the Future de eerste businesscase gedeeld, met daarin de nieuwe ambitie en zakelijke rechtvaardiging van de opdracht aan CBI. In het voorjaar van 2013 presenteerde minister Ploumen haar nieuwe agenda voor hulp, handel en investeringen met de titel Wat de wereld verdient. De focus hierin betreft waar hulp en handel elkaar raken. De agenda van de minister evenals de reacties van onze opdrachtgever en stakeholders op onze eerder geformuleerde ambitie leidden tot actualisering van de businesscase Deze herziene businesscase van CBI is nu onderdeel van de offerte aan de Directeur-generaal Internationale Samenwerking (DGIS) van het ministerie van Buitenlandse Zaken (BZ). CBI is inmiddels meer dan veertig jaar actief. In al die tijd is niet ingeboet op innovatiekracht. CBI blijft inspelen op de continu veranderende handels omgevingen en koppelt de principes van marktwerking met OS-doelstellingen. Een betrouwbare partner die in de huidige tijd met minder beschikbare middelen over de gehele linie meer kan doen. Zo voerde CBI in 2010 een organisatieverandering door met als doel: met grote besparingen grotere effecten sorteren. Inmiddels plukken we daarvan op de volgende manieren de vruchten: 4 1 De regionale aanpak leidt tot een doelmatigere strategie per land en sector. 2 De modulaire aanpak zorgt voor veel gemakkelijkere aansluiting met andere instrumentaria. 3 De overdracht van kennis en kunde resulteert in exportomzet op én buiten de Europese markten. 4 Er is sprake van een intensievere inzet van het coördinerend vermogen van het lokale netwerk van bedrijfsondersteunende organisaties (BSO s) en experts.

7 Exportontwikkeling kan niet zonder samenwerking tussen de private en publieke sector. CBI brengt al jaren private en publieke partijen in ontwikkelingslanden, en ook steeds vaker in Nederland/Europa, samen ten bate van exportgroei naar Nederland en respectievelijk Europa. De toegevoegde waarde van CBI op het snijvlak van hulp en handel en verdere ontwikkeling hiervan is niet onopgemerkt gebleven. Dit blijkt onder andere uit de groei van de opdracht aan CBI en uit de rechtstreeks door CBI geleverde bijdragen aan de Aid for Trade agenda van de WTO. De integratie met Agentschap NL van het ministerie van Economische Zaken (EZ) krijgt steeds meer vorm. Momenteel geven we uitvoering aan de borging van de aanwezige kennis bij CBI. Het streven is om de overdracht van CBI van BZ naar EZ uiterlijk per 1 januari 2015 te laten plaatsvinden. Tegen de achtergrond van al deze uitdagende ontwikkelingen is CBI er juist nu klaar voor om een volgende stap te maken in het verder vormgeven van zijn uitvoering op het snijvlak waar hulp en handel elkaar raken. In deze businesscase verwoorden we de (geactualiseerde) ambitie hiertoe. Algemeen directeur CBI Hans Klunder 5

8 6

9 Ambitie Ontwikkelingssamenwerking is in ruim CBI als publieke partner veertig jaar tijd, de periode dat CBI actief CBI is de publieke partner bij het aangaan is, veranderd. De Europese Unie (EU) is van deze uitdagingen, in samenwerking uitgegroeid tot de grootste vrije markt en met de private sector. Daarom is de ambitie voormalige ontwikkelingslanden als Brazilië, als volgt geformuleerd: India en China zijn inmiddels nieuwe economische machten. De economische CBI is binnen de Nederlandse overheid dé groei in ontwikkelingslanden verandert de expert op het gebied van exportontwikke- handelsstromen van ontwikkelingslanden ling en exportpromotie van en tussen naar de westerse markt en van de regionale ontwikkelingslanden. en Zuid-Zuid handel. Ontwikkelingssamen- De expert in exportontwikkeling en werking is omgeslagen van filantropie naar een industrie die in toenemende mate professionaliseert en continu zoekt naar exportbevordering van ontwikkelings landen naar de EU. De expert in exportontwikkeling en alternatieve manieren voor internationale exportbevordering van ontwikkelings samenwerking. De relatie van Nederland landen naar regionale en Zuid-Zuid met lage- en middeninkomenlanden wordt markten. gelijkwaardiger nu steeds meer landen naast hulpontvangers ook handelspartners zijn. De samenwerking van CBI met Agentschap Natuurlijk zijn er ook landen die hun armoede NL opent nieuwe wegen, ook voor Neder- nog niet zelf kunnen oplossen en onder landse exporterende bedrijven die kunnen steuning krijgen. Dit zijn de zogenaamde profiteren van CBI s uitgebreide netwerk (post-)conflictlanden, fragiele staten en in ontwikkelingslanden. Ook hiermee kan landen met momenteel onvoldoende CBI een bijdrage leveren aan duurzame capaciteit om aan effectieve armoede economische ontwikkeling. bestrijding te doen. Steeds meer wordt samengewerkt met de particuliere sector CBI is en blijft een deel van de Nederlandse bij het aangaan van mondiale uitdagingen. overheid en wil zijn unieke dienstverlening verder integreren binnen de bestaande overheidsstructuren. CBI wil zich positioneren als de partner voor het ministerie van BZ, ambassades en het ministerie van EZ voor 1 de handel met ontwikkelingslanden. 7

10 Value Chain Approach Producing exporters: Export coaching of SMEs in developing countries on export marketing, production process, product development, market access and CSR compliance. Offering of actionable (EU) market insights on specific sectors for preparing marketing activities. Supporters: Strengthening the services of BSOs for SMEs. Equipping BSOs with in-depth market insights on relevant sectors to support their export activities. Supporters CBI Suppliers Producers Exporters (Local) Policy makers Policy Intelligence provides policy makers with up to date and tailored practical information on 8 in developing countries. Addressing CSR issues in the supply chain, such as working conditions, the environment, human rights and fair operating practices.

11 Importers: Matchmaking, sourcing advice and intelligence on supply potential. Retailers End users Market intelligence: Continuous analysis and interpretation of European market dynamics into (actionable) market opportunities. Export growth Importers 9

12 De expert in exportontwikkeling en exportbevordering van ontwikkelingslanden naar de EU niet kunnen wenden tot een goed Hoewel de handel continu in beweging is, Rol van CBI blijft de vraag naar producten met toege- Om op problemen bij toegang tot (trade) voegde waarde in het Westen overeind. finance te kunnen inspelen, wil CBI zijn De komende jaren blijft de EU één van kennisoverdracht en vaardigheidsont de grootste consumentenmarkten. wikkeling ook op dit terrein verdiepen. Bedrijven, die enthousiast zijn over deze Dit gebeurt door middel van onderzoek en toegevoegde waarde, zullen hiervoor productontwikkeling. Hierbij zoekt CBI actief naar de EU blijven kijken. Sinds 1971 zijn samenwerking met organisaties die expertise tariefbarrières aanzienlijk verminderd; een hebben op het vlak van SME finance. functionerende handelsbevorderende en financiële infrastructuur in eigen land. groot aantal ontwikkelingslanden heeft 10 inmiddels voor veel producten vrije toegang Daarnaast liggen er mede door het samen- tot de EU-markt. De uitdagingen om naar de gaan met Agentschap NL grote kansen voor EU te exporteren, zijn echter niet verminderd. waardetoevoeging en diversificatie van het Veel zogenaamde markttoegangseisen zijn exportaanbod. Te denken valt aan het aanzienlijk uitgebreid. Denk hierbij aan het aanbieden van nieuwe diensten op het aanscherpen van de wetgeving en private terrein van productontwikkeling, innovatie normen voor consumentveiligheid en en investeringsbevordering. CBI zal daarom kwaliteit. Ook Internationaal Maatschappelijk zijn positie als expert op dit gebied verdiepen Verantwoord Ondernemen (IMVO) dreigt en het midden- en kleinbedrijf (MKB) in voor MKB-exporteurs uit te groeien tot ontwikkelingslanden verder ondersteunen een niet tarifaire handelsbelemmering. bij het betreden van de EU-markt. Daarnaast wordt de aansluiting van MKB-exporteurs op de markt belemmerd Mandaat door gebrek aan kennis over ontwikkelingen Gelet op het voorgaande is de ambitie en kansen op afzetmarkten, gebrek aan van CBI om de expert te blijven in export- export- en productievaardigheden en ontwikkeling en exportbevordering van gebrekkige toegang tot (handels)financiering. ontwikkelingslanden naar de EU. In het Daarbij komt dat deze bedrijven zich vaak kader van dit mandaat zal CBI de samen

13 Director-General WTO - Pascal Lamy The Netherlands has been a friend of the WTO and a strong supporter of the nexus between trade and development. The fact that the Centre for the Promotion of Imports (CBI) is also participating in the fourth global review of aid for trade, is a testament to the important role that the country gives to helping developing countries use trade, development aid and investment as a platform for growth and poverty reduction. The Netherlands has played a vital role in moving the trade discourse forward. An important example is the work produced by the CBI on Access to Trade Finance. werking intensiveren met Nederlandse en Europese bedrijven om exportsucces voor ondernemingen in ontwikkelingslanden te vergemakkelijken. Verder zal CBI zijn op local sourcing en productie dicht bij de bron; het streven van landen naar voedselzekerheid. geïntegreerde aanpak verder ontwikkelen om problemen in de exportwaardeketens Verder organiseren ontwikkelingslanden aan te pakken door publiek-private zich in toenemende mate regionaal. partnerschappen aan te gaan. Hierdoor wordt de intra- en interregionale handel gestimuleerd. Deze ontwikkeling Deze aanpak is vertaald in geïntegreerde wordt door de donorgemeenschap exportwaardeketenprogramma s. beschouwd als een van de grootste kansen De geïntegreerde programma s zijn voor duurzame economische ontwikkeling. gericht op het vergroten van de export van ontwikkelingslanden en richten zich Rol van CBI op MKB-producenten, exporteurs, In de afgelopen jaren ondersteunde CBI importeurs, BSO s en overheidsinstanties. met succes honderden bedrijven bij hun Europese marktentree. CBI ontwikkelde een portfolio van 22 producten ten dienste van de publieke en private instellingen en bedrijven. Het doel: genereren en stimuleren van de export. Het mandaat van CBI is om de export van ontwikkelingslanden naar de EU te bevorderen. Een toename van de Door de nieuwe dynamiek in de wereldhandel handel wereldwijd bleek echter een positief liggen er volop kansen voor toenemende bijeffect. Gemiddeld 1 euro in extra Zuid-Zuid en regionale handel. Dit is mede gegenereerde export naar de EU viel samen ontstaan door: met 3 euro aan extra export wereldwijd. de eurozonecrisis; De oorzaak: bedrijven pasten de overgebrachte de economische groei in verschillende kennis, het netwerk en de vaardigheden toe zuidelijke regio s; een transformatie van grote wereld handelsketens met een sterke focus op handel wereldwijd. De expert in exportontwikkeling en exportbevordering van ontwikkelingslanden naar regionale en Zuid-Zuid markten 11

14 Mandaat Een import- en/of outsourcingrelatie met CBI heeft de competentie, het partnernet- zuidelijke handelspartners kan voor een werk en de infrastructuur om binnen de Nederlands bedrijf een springplank zijn Nederlandse overheid de expert te worden naar dynamische exportmarkten. in exportbevordering en exportontwikkeling van ontwikkelingslanden naar regionale Rol van CBI en Zuid-Zuid markten. Dat is dan ook de Tot de grootste troeven van CBI behoren ambitie. In het kader van dit mandaat bouwt de kennis van ontwikkelingen in de handel/ CBI zijn kennis van de regionale markten industrie in ontwikkelingslanden en CBI s en een netwerk van experts binnen deze wereldwijde netwerk van: markten verder uit. Daarnaast zal CBI 1 internationale handelsexperts; nauwere relaties met Nederlandse ambas- 2 ontwikkelings- en bedrijfsondersteunende sades onderhouden in met name de landen waarmee Nederland een zogenaamde hulp- en overgangsrelatie heeft. Ook zal organisaties; 3 exporterende en importerende bedrijven zowel in ontwikkelingslanden als in de EU. CBI deze ambassades ondersteunen bij de Tot voor kort werd dit netwerk uitsluitend uitvoering van de meerjarenstrategieën. ingezet om het MKB in ontwikkelingslanden Zowel in hun regionale handelsventures als te ondersteunen bij hun Europese door het opstarten van nieuwe regionale marktentree. handelsinitiatieven door middel van De samenwerking met Agentschap NL biedt partnerschappen. nieuwe mogelijkheden om ook Nederlandse exporterende bedrijven te laten profiteren 12 Relatie met exporterend Nederland van het uitgebreide netwerk van CBI in De opkomst van de economieën in ont ontwikkelingslanden. Zo kan CBI bijdragen wikkelingslanden brengt een ommekeer aan een duurzame economische ontwikkeling. teweeg. Deze landen ontwikkelden zich van hulpontvangende landen in interessante Het belang van duurzame ontwikkeling markten voor Nederlandse bedrijven. van ontwikkelingslanden en de kans om Goede voorbeelden hiervan zijn de BRIC- wederzijds profijt te bewerkstelligen, landen. Veel meer landen, die momenteel gaan daarbij hand in hand. Nederland is worden gekwalificeerd als ontwikkelings- zeer complementair in termen van zijn land, kunnen dezelfde overgang maken. producten en in de meeste gevallen dus

15 niet concurrerend met aanbieders in lokale BZ (in casu Directie Duurzame Economische markten. Sterker nog, Nederlandse bedrijven Ontwikkeling (DDE)) heeft verkregen. Hiermee leveren vaak een belangrijke bijdrage aan de is CBI in staat om in totaal 1400 competente economische ontwikkeling door levering van bedrijven op te leveren in 2018 met een nieuwe technologie, kapitaalgoederen en additionele export van 300 miljoen euro. kennis. Met name in landen met weinig of geen ambassadecapaciteit is CBI s netwerk Enerzijds kan CBI meer bedrijven bedienen bruikbaar om op dit terrein samen te werken. door meer bedrijven per programma aan te trekken. Dit ligt in lijn met het vergroten De Nederlandse export is in toenemende en verdiepen van het zuidelijk netwerk van mate afhankelijk geworden van import, BSO s en lokale experts die toegang hebben voornamelijk in de vorm van wederuitvoer tot het lokale bedrijfsleven. Anderzijds kan (CBS). Nederland is daarbij een prominente CBI meer kansen benutten in landen handelspartner voor veel ontwikkelings (volgens de landenlijst voor het Nederlands landen voor de levering van halffabricaten bedrijfsleveninstrumentarium) waar CBI nog en eindproducten. CBI zet in op versterking niet actief is. Ten slotte ziet CBI kansen voor van de positie van MKB-exporteurs in groei door ook voor andere opdrachtgevers ontwikkelingslanden om de aansluiting exportprogramma s uit te voeren, zoals voor te kunnen maken op invoerketens. overheden in lage- en middeninkomenlanden Hiermee levert CBI zowel een bijdrage aan die niet op de landenlijst voorkomen. het Zuiden als aan de versterking van de CBI realiseert dit door het bieden van een handelspositie van Nederland. samenhangend pakket van interventies voor bedrijven, lokale BSO s en overheden. Groei In lijn met de ambitie in deze businesscase streeft CBI naar een toename van het aantal bedrijven dat het bedient. De ambitie valt mede te bereiken met de extra middelen die CBI in 2013 van de opdrachtgever DGIS van het ministerie van duurzame economische ontwikkeling in 13

16 14

17 Beoogde resultaten Targets voor de periode Impact Duurzame economische ontwikkeling Outcome Exportgroei (300 miljoen) door MKB-exporteurs Output Toegenomen handelscontacten tussen importeurs en exporteurs Toegenomen aantal competente MKBexporteurs Aantal BSO's met nieuwe/ verbeterde (export) diensten gericht aan SME s Aantal Policy Intelligence studies, waarmee beleidsmakers worden geïnformeerd Aantal SME exporteurs dat, vanaf de Export Audit, Social Responsibility practices heeft geïmplementeerd in in in in in 2018 Activity Exportcoaching Market Intelligence Trainingen BSOontwikkeling 2 15

18 16

19 Beleidsthema s CBI draagt bij de uitvoering van zijn mensenrechten, arbeidsrechten en eerlijk programma s bij aan de beleidsthema s zakendoen. CBI geeft zijn activiteiten vorm IMVO, gender en voedselzekerheid. aan de hand van de OESO-richtlijnen voor Multinationale Ondernemingen, IMVO ISO 26000, de Tripartiete Verklaring van Niet-tarifaire belemmeringen vormen de Internationale Arbeidsorganisatie (ILO) een steeds groter obstakel voor export en de Ruggie Principes. bevordering in ontwikkelingslanden. Onder deze belemmeringen vallen ook CBI beschikt reeds over een scala van de eisen en regelgeving op IMVO-gebied; instrumenten en opgebouwde lokale veel grote Europese bedrijven hebben expertise om kennis te vergroten en een eigen gedragscode waaraan ook hun bedrijfsprestaties op IMVO-gebied toeleveranciers in ontwikkelingslanden te verbeteren. Dit omvat onder meer: zich moeten houden. Daarnaast stellen overheden in Europa en Noord-Amerika 1 IMVO-trainingen voor het MKB en BSO s; steeds hogere eisen. CBI wil ervoor zorgen 2 databases met marktinformatie en dat IMVO niet uitgroeit tot een niet-tarifaire informatie over standaarden en handelsbelemmering, maar dat het bijdraagt wetgeving, waarin veel aandacht is voor aan armoedebestrijding en duurzame economische groei in ontwikkelingslanden. IMVO-aspecten; 3 advisering en coaching van bedrijven Met name het MKB staat voor de belangrijke en bedrijfsondersteunende organisaties taak om erop toe te zien dat ook hun over IMVO-implementatie. toeleveranciers verantwoord ondernemen. Ook zal CBI de komende jaren de BSO s Voortrekkersrol CBI waarmee het werkt, assisteren bij de opzet Om dit te realiseren, is het van groot belang en/of verbetering van hun diensten op dat het Nederlandse bedrijfsleveninstrumen- IMVO-gebied. tarium en het MKB in ontwikkelingslanden zo goed mogelijk zijn toegerust op IMVO- Voorloper blijven gebied. Bij alle activiteiten houdt CBI CBI heeft de ambitie om een voorloper te rekening met de kernonderwerpen: milieu, blijven op IMVO-gebied in het bedrijfsleven- 3 17

20 instrumentarium. In 2012 formuleerde CBI 1 Het identificeren van gender-issues zal als doelstelling dat alle bedrijven die CBI vanaf 2014 vast onderdeel uitmaken van begeleidt zich voor 2017 committeren aan CBI s waardeketenanalyses. de OESO-richtlijnen. De bedrijven in CBI s 2 Waar mogelijk en relevant zal CBI programma s stellen daarbij allen maatwerk intensiever samenwerken met partner verbeterplannen op met het doel om organisaties en NGO s die zich specifiek uiteindelijk te voldoen aan de OESO- richten op gendergelijkheid. Enerzijds zijn richtlijnen. Met audits controleert CBI of deze organisaties in te zetten voor het bedrijven voldoende voortgang boeken. gezamenlijk oplossen van problemen. CBI heeft IMVO in zijn monitoring en Anderzijds krijgen exportondernemingen evaluatiesysteem geïntegreerd, zodat die onder leiding staan van vrouwen de resultaten op dit terrein in de komende toegang tot het instrumentarium en jaren zichtbaar te maken zijn. (lokale) netwerk van CBI. 3 Op bedrijfsniveau voert CBI assessments Indicator: in 2014 heeft CBI een systematiek uit. Deze vormen de basis voor het ingevoerd waarbij binnen CBI-programma s competent maken van de bedrijven voor de toegenomen social responsibility per de exportmarkt. Milieu, mensenrechten, bedrijf en cluster wordt gemeten. arbeidsrechten en eerlijk zakendoen, maken daarvan onderdeel uit. Bij het controleren van de arbeidsomstandig 18 Gender heden wordt vanaf 2014 nadrukkelijker Exportondernemingen die door vrouwen toegezien op naleving van het verbod worden geleid, zijn in veel doellanden op discriminatie (op grond van etniciteit, beduidend in de minderheid. Het aandeel geslacht of sociale afkomst, conform ILO vrouwen onder vertegenwoordigers van Conventies 100 en 111). bedrijven en organisaties die door CBI zijn getraind, is momenteel ongeveer 30 procent. Indicator: het aantal internationale organisaties dat zich richt op het stimuleren CBI wil op de volgende manieren de positie van gendergelijkheid (vrouwelijk leiderschap) van vrouwelijke ondernemers en arbeiders en een actieve rol heeft in CBI s geïntegreerde in ontwikkelingslanden verbeteren: programma s. Resultaat: 10 in 2018.

21 Katja Römer-Schuurman van Return to Sender CBI doet geweldig werk. De afgelopen zes jaar heb ik gezien dat ons succes enorm wordt versterkt door de samenwerking die we aangaan. Als je gebruik durft te maken van elkaars expertise en gezamenlijk hetzelfde doel nastreeft, kom je veel verder in het bereiken hiervan. In die zin is de samenwerking tussen Return to Sender, CBI en HEMA een mooi voorbeeld van een succesvolle publieke/private samenwerking. Door de samenwerking met CBI kunnen wij onze leveranciers hulp bieden bij het versterken van hun positie op de markt. Daarnaast kan Return to Sender voor de organisaties uit het CBI-netwerk een nieuw afzetkanaal zijn. Voedselzekerheid robuust systeem, waarmee een scherpere CBI draagt met exportbevordering en resultaatbereiking en verbeterde evalueer- exportontwikkeling in algemene zin bij aan baarheid zijn bereikt én verantwoording is de huidige prioriteiten voor dit speerpunt af te leggen over behaalde resultaten. van het OS-beleid. Dit doet CBI door de Naast het meten en rapporteren over realisatie van een toename van export resultaten tot en met outcome-niveau, en productie, waarmee een toename in beschikt CBI over een impactevaluatie werkgelegenheid en inkomensgeneratie methodologie. Hiermee wordt CBI s bijdrage plaatsvindt. Ook draagt CBI door export aan duurzame economische ontwikkeling ontwikkeling in de landbouwketens bij aan: van zijn programma s op wetenschappelijk duurzamere en efficiëntere ketens; verantwoorde wijze en realtime meetbaar. verbetering en verduurzaming van Deze methodologie wordt ontwikkeld in bevordering van toegang tot markt samenwerking met LEI Wageningen UR, Erasmus School of Economics en PUM. informatie en ontwikkeling van Tijdens de periode zal CBI s businessvaardigheden voor het MKB; bijdrage aan duurzame economische verbetering van de koppeling tussen ontwikkeling op wetenschappelijk verant- kleine producenten en het exporterend woorde wijze meetbaar zijn. De nieuwe bedrijfsleven in eigen land om vervolgens meetsystematiek is niet alleen van belang de koppeling met de internationale ketens voor het afleggen van verantwoording, in de regio en Europa te realiseren; verbetering van de diensten van lokale marktinstituties. maar ook om het begrip te vergroten van de effecten van de programma s en hoe deze te verbeteren. De real time learning biedt de kans om gedurende de implementatie Accountability & transparantie interventies aan te passen; een must in de CBI voerde in 2012 een nieuwe meet- en snel veranderende en complexe dynamiek evaluatiemethodiek in, die voldoet aan van internationale waardeketens. het DDE Protocol Resultaatbereiking en evalueerbaarheid in PSO. De methodiek is Indicator: vanaf 2014 zal CBI op zijn website ingebed in een nieuw programmamanage- informatie publiceren over de voortgang, mentsysteem, opgezet volgens de DCED- tussenresultaten en financiën van alle standaard. Hiermee beschikt CBI over een geïntegreerde programma s. productie en productiviteit; 19

22 20

23 Investeren De complexiteit van de problematiek in de netwerk relaties daarom ook verstevigen aansluiting van MKB-exporteurs in lage- en en uitbreiden. middeninkomenlanden op internationale markten neemt toe. Dit vergt een samen- Investeren in het netwerk van BSO s hangende uitvoering van interventies. Sinds jaar en dag werkt CBI met BSO s in Een stevige basis om de beoogde resultaten ontwikkelingslanden. De ervaring leert dat en ambities te realiseren en verder op te verschillende typen BSO s ook verschillen schalen, wordt gevormd door structurele in toegevoegde waarde ten aanzien van samenwerkingsverbanden en het sterk ondersteuning van het exporterend MKB. groeiend coördinerend vermogen van BSO s Bovendien is een goed functionerende BSO in het Zuiden. Momenteel is sprake van in staat een volwaardig partner te zijn voor samenwerkingsverbanden met bijvoorbeeld CBI, de Nederlandse overheid en andere Nederlandse partners in private sectoront- ontwikkelingsorganisaties in de private wikkeling, Nederlandse en Europese sector. Door de geïntegreerde programma s brancheorganisaties, en ITC waaronder het is het vanzelfsprekend dat BSO s in de NTF, maar ook met Scandinavische, Duitse landen waar CBI actief is een begunstigde, en Zwitserse zusterorganisaties en gelegen- een gespreks- en een uitvoeringspartner van heidscoalities met onder andere WTO, CBI kunnen zijn. De relatie met deze partners Wereldbank, USAID en IADB. wordt gekoesterd. CBI wil daarom ook meer investeren in netwerkonderhoud binnen Krachtenbundeling landen waar CBI succesvol is geweest. Kortom, ook in exitlanden. Dit biedt CBI Om zo adequaat mogelijk de exportwaarde- de mogelijkheid om de regionale markten keten in het Zuiden te bedienen, zoekt CBI rondom de CBI-landen voor export altijd naar partners voor co-creatie. succesvol te maken. Een stap in de richting De krachtenbundeling met Agentschap NL van de ambitie om expert te worden in en de voorgenomen invlechting van CBI in regionale export. Agentschap NL maken het mogelijk om intensieve samenhang en een comple Indicator: het aantal BSO s waar regelmatig mentair Nederlands aanbod te realiseren. contact mee wordt onderhouden. Echter, mogelijkheden voor co-creatie Resultaat: 250 in zijn er wereldwijd. CBI wil zijn huidige 4 21

24 Indicator: het aantal BSO s dat een actieve rol van het Nederlands/Europees bedrijfsleven in heeft in geïntegreerde exportprogramma s vooralsnog 23 sectoren. Het doel: CBI voeden van CBI. met informatie over toekomstige trends en Resultaat: 75 in marktontwikkelingen en over de consequenties hiervan voor MKB-exporteurs. Door deze bedrijven vanaf het begin bij de programma s Investeren in het netwerk van importeurs te betrekken, wordt bijgedragen aan het oplossen van bottlenecks in de keten. Bedrijven in ontwikkelingslanden competent maken voor aansluiting op Europese Indicator: het aantal businesscontacten tussen invoerketens is een gewaardeerde dienst exporteurs uit ontwikkelingslanden van CBI. Importeurs kunnen op deze wijze en importeurs. relaties aanknopen met gekwalificeerde Resultaat: contacten in toeleveranciers. Bovendien ervaart het MKB het complete pakket van dienstverlening uniek. De doorontwikkeling van dit pakket Investeren in ontsluiting van het CBInetwerk voor Nederlandse exporteurs staat echter niet stil. CBI wil zijn netwerk Volgens CBI gaan de ontwikkeling van van importeurs vergroten en verstevigen. globale markten én de kans om wederzijds Zij moeten zich tot voldoende en kwalitatief profijt te stimuleren hand in hand. goede experts kunnen wenden, met kennis Daarom pleit CBI ervoor de huidige principes van het aanbodpotentieel van bedrijven van marktwerking in ogenschouw te nemen in ontwikkelingslanden en de marktvraag. en de bijbehorende kansen te benutten Om contacten en contracten tussen (ook voor internationale samenwerking). exporteurs en importeurs daadwerkelijk Om bedrijven te ondersteunen, beschikt de van bedrijfsanalyse tot marktentree als 22 tot stand te brengen, is een kwalitatief Nederlandse overheid over een uitgebreid hoogwaardig netwerk van externe experts netwerk van handelsposten: ambassades, van doorslaggevend belang. CBI nam in consulaten en de Netherlands Business 2011/2012 een grote stap in de samenwerking Support Offices. Ook het CBI-netwerk kan met het importerend bedrijfsleven door door samenwerking met Agentschap NL een peergroups te institutionaliseren. toegang zijn voor Nederlandse bedrijven die Deze bestaan uit een vertegenwoordiging naar ontwikkelingslanden willen exporteren.

25 CBI in het SER-adviesrapport Ontwikkeling door Duurzaam Ondernemen van september 2011 De Sociaal Economische Raad acht het van belang dat bestaande programma s die gericht zijn op verbetering van de enabling en instellingen als FMO en environment, zoals die van sociale partners CBI, met voldoende middelen en in een breed aantal ontwikkelingslanden gecontinueerd worden. De Nederlandse export is in toenemende voor het Nederlands bedrijfsleven en mate afhankelijk geworden van importen hiermee aansluiten bij Agentschap NL. uit het buitenland, voornamelijk in de vorm van wederuitvoer. Nederland is een Indicator: in 2015 heeft CBI in samenwerking prominente handelspartner voor veel met Agentschap NL een gezamenlijk netwerk ontwikkelings landen voor de levering van ontsloten dat het Nederlandse bedrijfsleven halffabricaten en eindproducten voor het ondersteunt bij de export naar ontwikkelings- importerend en exporterend bedrijfsleven. landen. Nederland is volgens de SER dan ook een onmiskenbare schakel tussen West-Europa internationale goederenstromen door Investeren in het Nederlands en internationaal netwerk van PSOorganisaties en het bedrijfsleven het globaliseringproces, doordat het een CBI werkt reeds samen met vele PSO- belangrijke rol heeft in de distributie naar organisaties. Deze samenwerking wil CBI de Europese markten. De verbetering van verdiepen door waar mogelijk verder aan de (export)positie van Nederland gaat te sluiten bij elkaars programma s en daarom hand in hand met de duurzaam activiteiten. Uiteraard liggen deze kansen versterkte exportpositie van het bedrijfs er ook in de samenwerking met het leven in ontwikkelingslanden. Nederlandse en Europese bedrijfsleven, en de rest van de wereld. Hierbij profiteert Nederland direct van de toename van waarbij eerste stappen zijn gemaakt met: door zijn netwerk en ervaring met het bedrijfsleven en beleidsmakers te delen. Hiermee wordt het Nederlandse bedrijfsleven het Nederlandse PSO-instrumentarium zoals Agentschap NL, Agri Profocus, CNV, DECP, IDH, FMO, FNV en PUM; geprikkeld tot innovatie en moeten Neder- Nederlandse kennisinstellingen zoals de landse bedrijven op zoek naar complemen- Rotterdam School of Management en tariteit met toeleveranciers, mogelijkheden de Nederlandse Vereniging van Inkoop- voor specialisatie, relatieve voordelen en management (NEVI), Nederlandse versterking van zijn concur rentie kracht/- brancheorganisaties zoals MODINT, positie. CBI wil hierin nog meer investeren Metaalunie en FME-CWM, het Nederlands door zich te positioneren als een gateway en Europees bedrijfsleven door middel CBI levert hierin momenteel een bijdrage 23

NL.IN.BUSINESS Mondiale uitdagingen, Nederlandse oplossingen

NL.IN.BUSINESS Mondiale uitdagingen, Nederlandse oplossingen NL.IN.BUSINESS 2020 Mondiale uitdagingen, Nederlandse oplossingen MONDIALE UITDAGINGEN Verstedelijking, economische groei en verduurzaming brengen uitdagingen met zich mee op bijvoorbeeld het gebied van

Nadere informatie

CBI, de expert in exportbevordering vanuit ontwikkelings landen

CBI, de expert in exportbevordering vanuit ontwikkelings landen CBI Een goede match CBI, de expert in exportbevordering vanuit ontwikkelings landen Inkopen of uitbesteden in ontwikkelingslanden is interessant, maar niet altijd eenvoudig. Het CBI (Centrum tot Bevordering

Nadere informatie

Datum 13 november 2013 Betreft Motie Sjoerdsma (33625, nr. 8) inzet private sector bij klimaatfinanciering

Datum 13 november 2013 Betreft Motie Sjoerdsma (33625, nr. 8) inzet private sector bij klimaatfinanciering Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 4 Den Haag Bezuidenhoutseweg 67 2594 AC Den Haag Postbus 20061 Nederland www.rijksoverheid.nl Datum 13 november 2013 Betreft Motie Sjoerdsma

Nadere informatie

VERKLARING OMTRENT MENSENRECHTENBELEID VAN UNILEVER

VERKLARING OMTRENT MENSENRECHTENBELEID VAN UNILEVER VERKLARING OMTRENT MENSENRECHTENBELEID VAN UNILEVER Wij zijn ervan overtuigd dat bedrijven alleen succesvol kunnen zijn in maatschappijen waarin mensenrechten beschermd en gerespecteerd worden. Wij erkennen

Nadere informatie

Samenvatting Flanders DC studie Internationalisatie van KMO s

Samenvatting Flanders DC studie Internationalisatie van KMO s Samenvatting Flanders DC studie Internationalisatie van KMO s In een globaliserende economie moeten regio s en ondernemingen internationaal concurreren. Internationalisatie draagt bij tot de economische

Nadere informatie

Alle kinderen kunnen Roefelen Stichting Roefelen zoekt partners 2013-2017

Alle kinderen kunnen Roefelen Stichting Roefelen zoekt partners 2013-2017 Alle kinderen kunnen Roefelen Stichting Roefelen zoekt partners 2013-2017 Het is belangrijk dat kinderen al jong kennis maken met bedrijven en beroepen. Roefelen maakt dat mogelijk. De in 2011 opgerichte

Nadere informatie

Gids voor werknemers. Rexel, Building the future together

Gids voor werknemers. Rexel, Building the future together Gids voor werknemers Rexel, Building the future together Editorial Beste collega s, De wereld om ons heen verandert snel en biedt ons nieuwe uitdagingen en kansen. Aan ons de taak om effectievere oplossingen

Nadere informatie

Datum 3 maart 2014 Betreft Beantwoording vragen van het lid Voordewind over het rapport Working on the Right Shoes

Datum 3 maart 2014 Betreft Beantwoording vragen van het lid Voordewind over het rapport Working on the Right Shoes Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 4 Den Haag Directie Internationale Marktordening en Handelspolitiek Bezuidenhoutseweg 67 2594 AC Den Haag Postbus 20061 Nederland www.rijksoverheid.nl

Nadere informatie

SER, Internationaal MVO 2 april 2009 Louise Bergenhenegouwen

SER, Internationaal MVO 2 april 2009 Louise Bergenhenegouwen SER, Internationaal MVO 2 april 2009 Louise Bergenhenegouwen Secretaris NEN Nederlandse normcommissie MVO en Expert in de ISO-werkgroep voor Social Responsibility SER-congres Internationaal MVO ISO 26000-

Nadere informatie

Bantopa Terreinverkenning

Bantopa Terreinverkenning Bantopa Terreinverkenning Het verwerven en uitwerken van gezamenlijke inzichten Samenwerken als Kerncompetentie De complexiteit van producten, processen en services dwingen organisaties tot samenwerking

Nadere informatie

Stichting So Logical Foundation

Stichting So Logical Foundation Stichting So Logical Foundation BELEIDSPLAN 2015-2016 Stichting So Logical Foundation Postbus 5823 1410 GA Naarden Inhoudsopgave 1. Inleiding 3 2. Doelstelling 4 3. Werkwijze 6 4. Organisatie 7 5. Financiën

Nadere informatie

Duurzaamheidsverklaring

Duurzaamheidsverklaring DUURZAAMHEIDSVERKLARING Ondergetekende: [Naam Leverancier en rechtsvorm [ ], statutair gevestigd te [plaats], aan de [straat, nummer en postcode] (KvK ), hierna te noemen Leverancier, hierbij rechtsgeldig

Nadere informatie

Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 4 Den Haag

Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 4 Den Haag Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 4 Den Haag Rijnstraat 8 2515 XP Den Haag Postbus 20061 Nederland www.rijksoverheid.nl Datum 14 september 2018 Betreft Beantwoording vragen

Nadere informatie

Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 4 Den Haag. Datum 19 november 2014. Betreft MVO Sector Risico Analyse

Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 4 Den Haag. Datum 19 november 2014. Betreft MVO Sector Risico Analyse Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 4 Den Haag Ministerie van Buitenlandse Bezuidenhoutseweg 67 2594 AC Den Haag Postbus 20061 Nederland www.rijksoverheid.nl Datum 19 november

Nadere informatie

e) Nr. impact assessment Commissie en Opinie Impact-assessment Board n.v.t.

e) Nr. impact assessment Commissie en Opinie Impact-assessment Board n.v.t. Fiche 6: Mededeling Nieuwe EU Consensus on Development 1. Algemene gegevens a) Titel voorstel Communication from the Commission to the European Parliament, the Council, the European Economic and Social

Nadere informatie

STIP maakt kansen en risico s in aquacultuursector inzichtelijk

STIP maakt kansen en risico s in aquacultuursector inzichtelijk UIT HET NIEUWS GEVIST STIP maakt kansen en risico s in aquacultuursector inzichtelijk Door Eva Froger en Lisa Schonenberg Veel visimporteurs hebben behoefte aan meer inzicht in de snel groeiende en enorm

Nadere informatie

Topsectoren. Hoe & Waarom

Topsectoren. Hoe & Waarom Topsectoren Hoe & Waarom 1 Index Waarom de topsectorenaanpak? 3 Wat is het internationale belang? 4 Hoe werken de topsectoren samen? 5 Wat is de rol voor het MKB in de topsectoren? 6 Wat is de rol van

Nadere informatie

PUM Business Circle. Breng hulp en handel samen met PUM Business Circle

PUM Business Circle. Breng hulp en handel samen met PUM Business Circle PUM Business Circle Breng hulp en handel samen met PUM Business Circle Er is een initiatief dat hulp en handel écht samen brengt. Waar kennis delen met producenten in opkomende markten bijdraagt aan schonere

Nadere informatie

IMVO-kader

IMVO-kader IMVO-kader 2g@there-OS Inleiding 2g@there-OS biedt publieke ondersteuning aan samenwerkingsverbanden van bedrijven en kennisinstellingen in díe lokale sectoren die van vitaal belang zijn in de 15 partnerlanden

Nadere informatie

The digital transformation executive study

The digital transformation executive study The digital transformation executive study De noodzaak van transformatie voor kleine en middelgrote producerende bedrijven Technologie verandert de manier waarop kleine en middelgrote bedrijven zakendoen.

Nadere informatie

ISO 26000, wereldwijde MVO richtlijn

ISO 26000, wereldwijde MVO richtlijn ISO 26000, wereldwijde MVO richtlijn Zet goede bedoelingen om in goede acties Ingeborg Boon NEN met dank aan Hans Kröder 1 Europees: 30 leden Wereldwijd: 159 leden ruim 60 jaar 18.000 publicaties Missie:

Nadere informatie

Actiepunten 2016 van de overheid m.b.t. de uitvoering van het Convenant ten aanzien van de verbeteringen in de steenkoolketen

Actiepunten 2016 van de overheid m.b.t. de uitvoering van het Convenant ten aanzien van de verbeteringen in de steenkoolketen Actiepunten 2016 van de overheid m.b.t. de uitvoering van het Convenant ten aanzien van de verbeteringen in de steenkoolketen 1.Inleiding In het Steenkoolconvenant, dat in 2014 is gesloten, zijn het Ministerie

Nadere informatie

DHK: subsidieregeling voor Demonstratieprojecten, Haalbaarheidsstudies en Kennisverwerving

DHK: subsidieregeling voor Demonstratieprojecten, Haalbaarheidsstudies en Kennisverwerving Subsidieregeling DHK: ondersteunt MKB ondernemingen bij export en internationalisering in 3 soorten landen De DHK-regeling staat open voor 88 landen. Afhankelijk van het land en het beschikbare budget

Nadere informatie

Tweede Kamer der Staten-Generaal

Tweede Kamer der Staten-Generaal Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 2013 2014 33 625 Hulp, handel en investeringen Nr. 45 BRIEF VAN DE MINISTER VOOR BUITENLANDSE HANDEL EN ONTWIKKELINGSSAMENWERKING Aan de Voorzitter van de

Nadere informatie

Internationaal Palmolie-inkoopbeleid

Internationaal Palmolie-inkoopbeleid Internationaal Palmolie-inkoopbeleid Stand: september 2015 Onze visie Eenvoud, verantwoord, betrouwbaar: al meer dan 100 jaar ligt koopmanschap ten grondslag aan het succes van ALDI NORD (hierna: ALDI).

Nadere informatie

b. of het NBSO-netwerk relevant, doeltreffend (effectief) en doelmatig (efficiënt) was.

b. of het NBSO-netwerk relevant, doeltreffend (effectief) en doelmatig (efficiënt) was. Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 4 Den Haag Bezuidenhoutseweg 67 2594 AC Den Haag Postbus 20061 Nederland www.rijksoverheid.nl Uw Referentie Datum 17 juli 2014 Betreft

Nadere informatie

Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen

Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen 2014 Van verbruik naar gebruik Pagina 1 van 6 Inleiding: Voor u ligt het MVO beleid van Hef & Hijs Nederland. Maatschappelijk Verantwoord en Duurzaam Ondernemen is

Nadere informatie

NATUURLIJK VERANTWOORD

NATUURLIJK VERANTWOORD NATUURLIJK VERANTWOORD CORPORATE RESPONSIBILITY POLICY CORPORATE RESPONSIBILITY POLICY I V Inhoud Voorwoord Voorwoord 1 Waardering medewerkers 2 Ketenverantwoordelijkheid 3 Behoud van natuurlijke hulpbronnen

Nadere informatie

SABA adhesives & sealants. Samenwerken met je buitenlandse partner

SABA adhesives & sealants. Samenwerken met je buitenlandse partner adhesives & sealants Samenwerken met je buitenlandse partner - in het kort Lijmen & Kitten Producent van hoogwaardige lijmen & kitten Professionele & Industriële markten (B2B) Internationale scope /wereldspeler

Nadere informatie

Tweede Kamer der Staten-Generaal

Tweede Kamer der Staten-Generaal Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 2014 2015 34 200 XVII Jaarverslag en slotwet Buitenlandse Handel en Ontwikkelingssamenwerking 2014 Nr. 7 LIJST VAN VRAGEN EN ANTWOORDEN Vastgesteld 8 juni

Nadere informatie

Centre of expertise. voor samenwerking. B&C Bout&Co. structuur in samenwerking

Centre of expertise. voor samenwerking. B&C Bout&Co. structuur in samenwerking B&C Bout&Co structuur in samenwerking Centre of expertise voor samenwerking Centre of expertise Bout & Co vergroot de performance door verbetering van de structuur in samenwerking tussen ondernemingen,

Nadere informatie

Innovatiebudget Sociaal Domein gemeente Arnhem

Innovatiebudget Sociaal Domein gemeente Arnhem Innovatiebudget Sociaal Domein gemeente Arnhem Eind juli is de eerste ronde afgerond voor de besteding van het regionale Innovatiebudget Sociaal Domein. In deze ronde is niet het volledige beschikbare

Nadere informatie

Investeren in vrouwen werkt!

Investeren in vrouwen werkt! Investeren in vrouwen werkt! AANBEVELINGEN VOOR EEN EFFECTIEVER EN GELIJKWAARDIGER (I)MVO BELEID VOOR MANNEN EN VROUWEN Topeconomen en wereldleiders zijn eruit: investeren in vrouwen werkt! Dat was een

Nadere informatie

Tweede Kamer der Staten-Generaal

Tweede Kamer der Staten-Generaal Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 2015 2016 22 112 Nieuwe Commissievoorstellen en initiatieven van de lidstaten van de Europese Unie Nr. 2180 BRIEF VAN DE MINISTER VAN BUITENLANDSE ZAKEN

Nadere informatie

ONZE VERANTWOORDELIJKHEID

ONZE VERANTWOORDELIJKHEID ONZE VERANTWOORDELIJKHEID CORPORATE RESPONSIBILITY POLICY I Inhoud Voorwoord 1 Waardering medewerkers 2 Ketenverantwoordelijkheid 3 Behoud van natuurlijke hulpbronnen 4 Maatschappelijke betrokkenheid

Nadere informatie

DE BASIS EN SPEERPUNTEN VOOR

DE BASIS EN SPEERPUNTEN VOOR 1 JAARPLAN 2015 Voorwoord Het jaar 2014 is bijzonder succesvol geweest voor Present Rotterdam. Met succes zijn we op weg naar een stabiele organisatie met vaste partners, hebben we veel groepen vrijwilligers

Nadere informatie

Nextport International community Zwolle Region

Nextport International community Zwolle Region Nextport International community Zwolle Region December 2014 1 Ideaalbeeld Zwolle 2020 Wat hebben we bereikt? We schrijven 2020. Regio Zwolle heeft een transitie doorgemaakt en wordt internationaal gezien

Nadere informatie

Exportmonitor 2011. Het noordelijke bedrijfsleven wordt steeds internationaler

Exportmonitor 2011. Het noordelijke bedrijfsleven wordt steeds internationaler Exportmonitor 2011 Het noordelijke bedrijfsleven wordt steeds internationaler Uit de Exportmonitor 2011 blijkt dat het noordelijk bedrijfsleven steeds meer aansluiting vindt bij de wereldeconomie. De Exportmonitor

Nadere informatie

DE INDUSTRIE: MOTOR VAN VERNIEUWING. Drie acties voor een nieuw Kabinet. Manifest 2017

DE INDUSTRIE: MOTOR VAN VERNIEUWING. Drie acties voor een nieuw Kabinet. Manifest 2017 DE INDUSTRIE: Drie acties voor een nieuw Kabinet MOTOR VAN Manifest 2017 VERNIEUWING Nederlandse industriële bedrijven behoren tot de top van de wereld. We zijn wereldmarktleider in chipmachines en medische

Nadere informatie

Van Risicomanagement naar Waarde Creatie. Duurzaam Inkopen 3.0

Van Risicomanagement naar Waarde Creatie. Duurzaam Inkopen 3.0 Van Risicomanagement naar Waarde Creatie Duurzaam Inkopen 3.0 Content Wie zijn wij Verdwaald in het woud Duurzaamheid gedefinieerd Drijfveren duurzaamheid Duurzaam inkopen De reis naar waardecreatie FIRmus

Nadere informatie

International Trade Centre

International Trade Centre Scorecard International Trade Centre Datum 23 juli 2013 SCORECARD Opgesteld door International Trade Centre Directie Duurzame Economische Ontwikkeling Permanente Vertegenwoordiging Genève Centrum tot bevordering

Nadere informatie

Enkele kernelementen nader toegelicht

Enkele kernelementen nader toegelicht Enkele kernelementen nader toegelicht Het IMVO-convenant is gebaseerd op een gedegen prioritering van risico s Aan ieder IMVO-convenant is een zorgvuldig proces van due diligence voorafgegaan. Wanneer

Nadere informatie

Piter Jelles Strategisch Perspectief

Piter Jelles Strategisch Perspectief Piter Jelles Strategisch Perspectief Strategisch Perspectief Inhoudsopgave Vooraf 05 Piter Jelles Onze missie 07 Onze ambities 07 Kernthema s Verbinden 09 Verbeteren 15 Vernieuwen 19 Ten slotte 23 02 03

Nadere informatie

Manifest Circulair Onderwijs

Manifest Circulair Onderwijs Manifest Circulair Onderwijs de rol van onderwijs in verantwoord innoveren 2 Waarom urgentie De jeugd heeft de toekomst. Wij maken de toekomst. Wij brengen kinderen en jong volwassenen het gedachtengoed

Nadere informatie

Nota Inkoop- en Aanbestedingsbeleid 2016

Nota Inkoop- en Aanbestedingsbeleid 2016 Inhoudsopgave Voorwoord... 2 DEEL 1 NOTA INKOOP- EN AANBESTEDINGSBELEID 2016... 3 1 Inleiding... 3 1.1 Professioneel opdrachtgeverschap... 3 1.2 Doelstellingen nota Inkoop- en Aanbestedingsbeleid 2016...

Nadere informatie

7 op 10 internationale bedrijven ondervinden problemen. Vlaamse exportondersteuning onvoldoende gekend en gebruikt

7 op 10 internationale bedrijven ondervinden problemen. Vlaamse exportondersteuning onvoldoende gekend en gebruikt PERSBERICHT Hasselt, 12 april 2012 Onderzoek UNIZO-Limburg en VKW Limburg: 7 op 10 internationale bedrijven ondervinden problemen Vlaamse exportondersteuning onvoldoende gekend en gebruikt UNIZO-Limburg

Nadere informatie

Katakle Business Plan 2011 2018. Groeiplan voor het programma van The Hunger Project in Benin

Katakle Business Plan 2011 2018. Groeiplan voor het programma van The Hunger Project in Benin Katakle Business Plan 2011 2018 Groeiplan voor het programma van The Hunger Project in Benin 0 1. Inleiding Achtergrond De Katakle investeerdersgroep werkt sinds 2008 met The Hunger Project aan het einde

Nadere informatie

Buitenlandse handel. Europese Schoolagenda De volgende pagina s zijn afkomstig uit de Europese Schoolagenda 2009/2010.

Buitenlandse handel. Europese Schoolagenda De volgende pagina s zijn afkomstig uit de Europese Schoolagenda 2009/2010. Buitenlandse handel Europese Schoolagenda De volgende pagina s zijn afkomstig uit de Europese Schoolagenda 2009/2010. Link naar editie 2008/2009 van de Europese Schoolagenda: www.ec.europa.eu/consumers/empowerment/cons_education_en.htm#diary

Nadere informatie

Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 4 Den Haag

Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 4 Den Haag Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 4 Den Haag Directie Duurzame Economische Ontwikkeling Bezuidenhoutseweg 67 2594 AC Den Haag Postbus 20061 Nederland www.rijksoverheid.nl

Nadere informatie

INTERNATIONAAL MAATSCHAPPELIJK VERANTWOORD ONDERNEMEN: ONDERZOEK

INTERNATIONAAL MAATSCHAPPELIJK VERANTWOORD ONDERNEMEN: ONDERZOEK INTERNATIONAAL MAATSCHAPPELIJK VERANTWOORD ONDERNEMEN: ONDERZOEK INHOUD 1. Uitgangspunten 2. Doelgroep - achtergrondkenmerken 3. IMVO - algemeen 4. IMVO voor het eigen bedrijf/ bedrijf waar het voor werkt

Nadere informatie

Algemene Gedragscode voor Toeleveranciers

Algemene Gedragscode voor Toeleveranciers RBW-621-L Augustus 2017 Pagina 1 van 6 1. Missie Koninklijke Boskalis Westminster N.V. ( Boskalis ) is een toonaangevende internationale dienstverlener op het gebied van baggeren, maritieme infrastructuur

Nadere informatie

EERLIJK ZAKENDOEN / DUURZAAM INKOPEN

EERLIJK ZAKENDOEN / DUURZAAM INKOPEN WAT EN HOE? EERLIJK ZAKENDOEN / DUURZAAM INKOPEN Bijeenkomst PPP, Soest Gerdien Dijkstra 7 juni 2016 OVER MVO NEDERLAND NETWERK: > 2.200 BEDRIJVEN MET MVO-AMBITIE MKB (>1500 wv 40 in Koplopernetwerk) Grote

Nadere informatie

33625 Hulp, handel en investeringen Maatschappelijk verantwoord ondernemen

33625 Hulp, handel en investeringen Maatschappelijk verantwoord ondernemen 33625 Hulp, handel en investeringen 26485 Maatschappelijk verantwoord ondernemen Nr. 246 Brief van de minister voor Buitenlandse Handel en Ontwikkelingssamenwerking Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer

Nadere informatie

Tweede Kamer der Staten-Generaal

Tweede Kamer der Staten-Generaal Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 2011 2012 22 112 Nieuwe Commissievoorstellen en initiatieven van de lidstaten van de Europese Unie Nr. 1373 BRIEF VAN DE STAATSSECRETARIS VAN BUITENLANDSE

Nadere informatie

AKB Bert Muller. Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen

AKB Bert Muller. Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen AKB Bert Muller Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen 1 van 9 16-5-2012 Profiel als Partner MVO Nederland Wat zijn voor uw bedrijf de belangrijkste redenen om met MVO bezig te zijn? Tweeërlei: Enerzijds

Nadere informatie

Symposium Groene chemie in de delta

Symposium Groene chemie in de delta DPI Value Centre als onderdeel van TKI SPM en het valorisatienetwerk 2.0 Symposium Groene chemie in de delta A. Brouwer, 12 November 2012 TKI Smart Polymeric Materials Topresearch in polymeren 5-10 jaar

Nadere informatie

OPENINGSTOESPAAK VAN DE MINISTER VAN HANDEL EN INDUSTRIE Z.E. DHR. DRS C. P

OPENINGSTOESPAAK VAN DE MINISTER VAN HANDEL EN INDUSTRIE Z.E. DHR. DRS C. P OPENINGSTOESPAAK VAN DE MINISTER VAN HANDEL EN INDUSTRIE Z.E. DHR. DRS C. P. MARICA BIJ DE OPENING VAN HET CONGRES DUURZAME ONTWIKKELING OP DONDERDAG 29 MEI 2008 Collega ministers, overige hoogwaardigheidsbekleders,

Nadere informatie

ISO Crises! What Crises?

ISO Crises! What Crises? 30 maart 2006 ISO Crises! What Crises? kennisteam kwaliteitsmanagement Agenda 13.00 uur opening DB ISO, crises, what crises GB discussie olv DB afronding/conclusies 15.00 uur einde GB 1 Onderwerp KKT-enquête

Nadere informatie

Stilstaan bij vooruitgang

Stilstaan bij vooruitgang Stilstaan bij vooruitgang Thuis in duurzaam organiseren Duurzaam rendement is geld verdienen... en meer... Onze visie op duurzaamheid Duurzaamheid is een modewoord geworden. Om mee te gaan met de trend

Nadere informatie

vooruitgang met financieringsinstrumenten vanuit ESI-fondsen Het Europees Landbouwfonds voor Plattelandsontwikkeling Financieringsinstrumenten

vooruitgang met financieringsinstrumenten vanuit ESI-fondsen Het Europees Landbouwfonds voor Plattelandsontwikkeling Financieringsinstrumenten vooruitgang met financieringsinstrumenten vanuit ESI-fondsen Het Europees Landbouwfonds voor Plattelandsontwikkeling medegefinancierd door Europees Landbouwfonds voor Plattelandsontwikkeling zijn een duurzame

Nadere informatie

Convenant Metropoolregio Amsterdam, FNV Finance, kennisinstellingen en cluster Financiële en Zakelijke Dienstverlening

Convenant Metropoolregio Amsterdam, FNV Finance, kennisinstellingen en cluster Financiële en Zakelijke Dienstverlening Convenant Metropoolregio Amsterdam, FNV Finance, kennisinstellingen en cluster Financiële en Zakelijke Dienstverlening Aanleiding Op 10 februari 2014 heeft, onder leiding van burgemeester Van der Laan,

Nadere informatie

Dutch Good Growth Fund (DGGF) Koen Hamers Tim van Galen Oscar Boot

Dutch Good Growth Fund (DGGF) Koen Hamers Tim van Galen Oscar Boot Dutch Good Growth Fund (DGGF) Koen Hamers Tim van Galen Oscar Boot 15 januari 2015 Agenda 1. Introductie DGGF 2. DGGF 1: Investeren 3. DGGF 3: Exporteren 4. Q&A 2 3 DGGF 1: Investeren in DGGF landen Instrumenten

Nadere informatie

Partners voor Water subsidieregeling 2 * circa 40 pax. Aantal deelnemers (inschatting) http://nwp.nl/_docs/nieuwsbrief_bijlagen/geldalswater_pvw.

Partners voor Water subsidieregeling 2 * circa 40 pax. Aantal deelnemers (inschatting) http://nwp.nl/_docs/nieuwsbrief_bijlagen/geldalswater_pvw. Conveners Rapporteur/aanspreekpunt Workshop titel Aantal deelnemers (inschatting) Presentaties Dennis van Peppen (RVO.nl; dennis.vanpeppen@rvo.nl) Erwin Dirkse (Dirkse Milieu Technologie; edirkse@dmt-et.nl)

Nadere informatie

1. De Vereniging - in - Context- Scan... 2. 2. Wijk-enquête... 3. 3. De Issue-scan en Stakeholder-Krachtenanalyse... 4. 4. Talentontwikkeling...

1. De Vereniging - in - Context- Scan... 2. 2. Wijk-enquête... 3. 3. De Issue-scan en Stakeholder-Krachtenanalyse... 4. 4. Talentontwikkeling... Meetinstrumenten De meetinstrumenten zijn ondersteunend aan de projecten van De Sportbank en ontwikkeld met de Erasmus Universiteit. Deze instrumenten helpen om op een gefundeerde manier te kijken naar

Nadere informatie

Suriname: een potentiële outsourcing

Suriname: een potentiële outsourcing Suriname: een potentiële outsourcing en offshoring bestemming Business process outsourcing in de financiële sector 27 October 2009, Banquet Hall Hotel Torarica Drs. J.D. Bousaid, CEO Hakrinbank N.V. Overzicht

Nadere informatie

Nota Inkoop- en Aanbestedingsbeleid 2016

Nota Inkoop- en Aanbestedingsbeleid 2016 Inhoudsopgave Voorwoord... 2 DEEL 1 NOTA INKOOP- EN AANBESTEDINGSBELEID 2016... 3 1 Inleiding... 3 1.1 Professioneel opdrachtgeverschap... 3 1.2 Doelstellingen nota Inkoop- en Aanbestedingsbeleid 2016...

Nadere informatie

Stichting Present Sneek 06-49 63 20 59 info@stichtingpresent-sneek.nl www.stichtingpresent.nl/sneek Rabobank 15.02.60.245.

Stichting Present Sneek 06-49 63 20 59 info@stichtingpresent-sneek.nl www.stichtingpresent.nl/sneek Rabobank 15.02.60.245. Stichting Present Sneek 06-49 63 20 59 info@stichtingpresent-sneek.nl www.stichtingpresent.nl/sneek Rabobank 15.02.60.245 Jaarplan 2014 INHOUD 1 KORTE BESCHRIJVING PRESENT 2 ALGEMENE DOELSTELLING 2 2

Nadere informatie

Het succes van samen werken!

Het succes van samen werken! White paper Het succes van samen werken! Regover B.V. Bankenlaan 50 1944 NN Beverwijk info@regover.com www.regover.com Inleiding Regover B.V., opgericht in 2011, is gespecialiseerd in het inrichten en

Nadere informatie

Aanpak arbeidsmarkt Zuidoost-Nederland 2016-2020. Illustratie regionaal arbeidsmarkt dashboard. Inleiding

Aanpak arbeidsmarkt Zuidoost-Nederland 2016-2020. Illustratie regionaal arbeidsmarkt dashboard. Inleiding Aanpak arbeidsmarkt Zuidoost-Nederland 2016-2020 Illustratie regionaal arbeidsmarkt dashboard. Inleiding Wil Zuidoost-Nederland als top innovatie regio in de wereld meetellen, dan zal er voldoende en goed

Nadere informatie

ISO 9001: Business in Control 2.0

ISO 9001: Business in Control 2.0 ISO 9001: 2015 Business in Control 2.0 Waarom Geintegreerd toepassen verschillende management normen Betere aansluiting normen op de strategie; zorgen voor een goede inbedding in de bedrijfsvoering WAAROM

Nadere informatie

Tilburg University 2020 Toekomstbeeld. College van Bestuur, april 2013

Tilburg University 2020 Toekomstbeeld. College van Bestuur, april 2013 Tilburg University 2020 Toekomstbeeld College van Bestuur, april 2013 Strategie in dialoog met stakeholders Open voor iedere inbreng die de strategie sterker maakt Proces met respect en waardering voor

Nadere informatie

Operationeel Programma EFRO Noord-Nederland

Operationeel Programma EFRO Noord-Nederland Samenvatting Operationeel Programma EFRO Noord-Nederland 2014-2020 Inzet op innovatie en een koolstofarme economie In het Europa van 2020 wil Noord-Nederland zich ontwikkelen en profileren als een regio

Nadere informatie

Benodigde capaciteit, middelen, faciliteiten en infrastructuur

Benodigde capaciteit, middelen, faciliteiten en infrastructuur Elementen van een businessplan De toegevoegde waarde en doelstellingen Doelgroepen en waarde proposities Aanbod van producten en diensten Risicoanalyse en Concurrentie Speelveld / Ecosysteem Business model

Nadere informatie

Slimme samenwerkingsmodellen, van idee naar praktijk

Slimme samenwerkingsmodellen, van idee naar praktijk Slimme samenwerkingsmodellen, van idee naar praktijk Johan Moyersoen i-propeller Contactgegevens: Johan@i-propeller.com www.i-propeller.com - www.oksigenlab.eu - www.si2fund.com Focus vandaag Van silo-perspectief

Nadere informatie

R&D in Roemenië: begin van het einde voor de Nederlandse technologische industrie?

R&D in Roemenië: begin van het einde voor de Nederlandse technologische industrie? R&D in Roemenië: begin van het einde voor de Nederlandse technologische industrie? Hans Pol, PBF Group B.V., Almelo 15 Oktober 2009 Even voorstellen. Hans Pol, Directeur, PBF Group B.V. Voorzitter vereniging

Nadere informatie

EU Defensieonderzoek in. perspectief

EU Defensieonderzoek in. perspectief EU Defensieonderzoek in * Research, innovation and technology perspectief Met de NIDV aan de RIT * Ron Nulkes, directeur NIDV 19 januari 2017 Wat volgt - WAT is/doet de NIDV - EU BELEIDSOMGEVING - EU Defensie

Nadere informatie

De haperende groeimotor van het Nederlands kleinbedrijf

De haperende groeimotor van het Nederlands kleinbedrijf De haperende groeimotor van het Nederlands kleinbedrijf Januari 2016 Justin Jansen, Erasmus Universiteit Rotterdam Occo Roelofsen, McKinsey & Company Poll: Hoe gaat het met ondernemerschap in Nederland?

Nadere informatie

JAARVERSLAG 2014 Een investering in kennis levert altijd het beste rendement op B. Franklin

JAARVERSLAG 2014 Een investering in kennis levert altijd het beste rendement op B. Franklin JAARVERSLAG 2014 Een investering in kennis levert altijd het beste rendement op B. Franklin 17-06-2015 Inhoudsopgave Inhoudsopgave... 2 Woord vooraf... 3 1. Missie en doelstelling... 4 2. Activiteiten

Nadere informatie

Tweede Kamer der Staten-Generaal

Tweede Kamer der Staten-Generaal Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 2016 2017 33 625 Hulp, handel en investeringen 26 485 Maatschappelijk verantwoord ondernemen Nr. 246 BRIEF VAN DE MINISTER VOOR BUITENLANDSE HANDEL EN ONTWIKKELINGSSAMENWERKING

Nadere informatie

Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 4 Den Haag

Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 4 Den Haag Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 4 Den Haag Rijnstraat 8 2515 XP Den Haag Postbus 20061 Nederland www.rijksoverheid.nl Datum 19 oktober 2017 Betreft Beantwoording vragen

Nadere informatie

De stad als onderneming?

De stad als onderneming? IkZitopZuidZ id De stad als onderneming? Willem Sulsters & Hidde van der Veer Conferentie Kansrijk ondernemen in de krachtwijken Rotterdam, 14 oktober 2009 IkZitopZuid Wie zijn wij? IZoZ is een privaat

Nadere informatie

Meetinstrument organisatorische borging van EU financiering bij gemeenten

Meetinstrument organisatorische borging van EU financiering bij gemeenten Meetinstrument organisatorische borging van EU financiering bij gemeenten Inleiding Gemeenten kunnen ondersteuning krijgen uit Europa in de vorm van financiering en kennis. Om daar optimaal gebruik van

Nadere informatie

Financieringsinstrumentarium

Financieringsinstrumentarium Financieringsinstrumentarium NL EVD Internationaal Jane de Jong-Aerts 21 december 2011 NL EVD Internationaal stimuleert internationaal en een positieve beeldvorming van Nederland in het buitenland. 2 Belangrijkste

Nadere informatie

Smart Industry. KvK Ondernemerspanel onderzoek

Smart Industry. KvK Ondernemerspanel onderzoek KvK Ondernemerspanel onderzoek Smart Industry Algemene gegevens: Start- en einddatum onderzoek: 02-07-2014 tot 22-07-2014 Aantal deelnemende ondernemers: 484 (doelgroep mkb-topsectoren) In dit document

Nadere informatie

Kennismanagement. Wereldwijde kennis tot waarde maken voor de organisatie, over geografische en functionele grenzen heen.

Kennismanagement. Wereldwijde kennis tot waarde maken voor de organisatie, over geografische en functionele grenzen heen. Kennismanagement Wereldwijde kennis tot waarde maken voor de organisatie, over geografische en functionele grenzen heen. Tony Wegewijs, Business Learning Consultant (voorheen Heineken) AGENDA DE HEINEKEN

Nadere informatie

Samen sterker in het buitenland met de overheid als partner

Samen sterker in het buitenland met de overheid als partner Internationaal Ondernemen Samen sterker in het buitenland met de overheid als partner >> Als het gaat om duurzaamheid, innovatie en internationaal Partners for International Business Overheid als strategische

Nadere informatie

1. Ambitie, doelstellingen, acties

1. Ambitie, doelstellingen, acties 1. Ambitie, doelstellingen, acties Van Nederlandse distributie naar Nederlandse ketenregie Uitvoering van het Nationaal Innovatieprogramma Logistiek en Supply Chain Management 1 Agri-Food Chemie Hightech

Nadere informatie

Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus EA 'S-GRAVENHAGE

Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus EA 'S-GRAVENHAGE > Retouradres Postbus 20201 2500 EE Den Haag Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA 'S-GRAVENHAGE Korte Voorhout 7 2511 CW Den Haag Postbus 20201 2500 EE Den Haag www.rijksoverheid.nl

Nadere informatie

Praktische hulpmiddelen voor IMVO

Praktische hulpmiddelen voor IMVO Praktische hulpmiddelen voor IMVO SER IMVO werkconferentie 21 juni 2011 Globalisering: complexe toeleveringsketens 8 juni 2011 Spectaculaire groei van producten met Max Havelaar keurmerk 10 juni 2011 Nederlandse

Nadere informatie

Drempels. droom. werkelijkheid

Drempels. droom. werkelijkheid Drempels tussen droom en werkelijkheid Een dynamisch groen kennissysteem, midden in de praktijk In de groene sector spelen vraagstukken waar direct en gerichte antwoorden voor nodig zijn. Goede oplossingen

Nadere informatie

Inkoop- en aanbestedingsbeleid 2017

Inkoop- en aanbestedingsbeleid 2017 Inkoop- en aanbestedingsbeleid 2017 1 P a g i n a Inhoudsopgave DEEL I... 4 INKOOP- EN AANBESTEDINGSBELEID 2017... 4 1 Inleiding... 4 1.1 Professioneel opdrachtgeverschap... 4 1.2 Doelstellingen inkoop-

Nadere informatie

2513AA22XA. De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 1 A 2513 AA S GRAVENHAGE

2513AA22XA. De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 1 A 2513 AA S GRAVENHAGE > Retouradres Postbus 90801 2509 LV Den Haag De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 1 A 2513 AA S GRAVENHAGE 2513AA22XA Postbus 90801 2509 LV Den Haag Parnassusplein 5 T 070 333

Nadere informatie

De Relatie Tussen de OESO Richtlijnen voor Multinationale Bedrijven en de Sustainable Development Goals verwachting vs uitnodiging

De Relatie Tussen de OESO Richtlijnen voor Multinationale Bedrijven en de Sustainable Development Goals verwachting vs uitnodiging De Relatie Tussen de OESO Richtlijnen voor Multinationale Bedrijven en de Sustainable Development Goals verwachting vs uitnodiging Alexandra van Selm, Programma-directeur internationaal MVO bij de SER

Nadere informatie

Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 4 Den Haag. Datum 23 augustus 2017 Betreft Werken aan Eerlijk Werk

Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 4 Den Haag. Datum 23 augustus 2017 Betreft Werken aan Eerlijk Werk Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 4 Den Haag Samenwerking Bezuidenhoutseweg 67 2594 AC Den Haag Postbus 20061 Nederland www.rijksoverheid.nl Datum 23 augustus 2017 Betreft

Nadere informatie

Algemene Gedragscode voor Toeleveranciers

Algemene Gedragscode voor Toeleveranciers Algemene Gedragscode voor Toeleveranciers RBW-621-L Algemene Gedragscode voor Toeleveranciers Januari 2014 Pagina 1 van 6 Algemene Gedragscode voor Toeleveranciers 1. Missie Koninklijke Boskalis Westminster

Nadere informatie

Global Project Performance

Global Project Performance Return on investment in project management PCI DIAGNOSTIEK IMPLEMENTATIE PRINCE2 and The Swirl logo are trade marks of AXELOS Limited. PCI-DIAGNOSTIEK (PEOPLE CENTERED IMPLEMENTATION) Niet zelden zien

Nadere informatie