Pensioengids Combi Pensioen

Transcriptie

1 Pensioengids Combi Pensioen 1 januari 2013 Stichting Pensioenfonds Unisys Nederland

2 Inhoudsopgave 1 Uw pensioen bij Unisys... 3 Een nieuwe pensioenregeling... 3 Soms vraagt uw pensioen extra aandacht... 3 U kunt uw pensioen zelf aanvullen Uw pensioenfonds: SPUN... 4 Het pensioenbureau: úw aanspreekpunt!... 4 Kennis van A tot Z... 4 Informatie van het pensioenfonds... 4 Uw pensioenoverzicht... 4 Toezicht Wat is pensioen?... 5 Het pensioenstelsel in Nederland... 5 AOW... 5 Anw..5 WIA-uitkering... 6 Nuttige links Welke regeling had u tot nu toe?... 7 Wat gebeurt er met uw oude pensioen? Uw pensioenregeling... 8 Wanneer neemt u deel aan het Unisys Combi Pensioen?... 8 Middelloonregeling... 8 Beschikbare premieregeling... 9 Pensioen bij overlijden Pensioen bij arbeidsongeschiktheid Houdt uw pensioen zijn waarde? Wie betaalt uw pensioen? Wat kunt u zelf kiezen? Eerder of later met pensioen Hoog-laag pensioen Uitruil Risico voor deelnemers Risico van toeslagenbeleid Risico van bijzondere omstandigheden Beleggen voor uw pensioen Individuele beleggingsrekening Risico bij beleggen Renterisico Wat is verder van belang Meer informatie over uw beleggingen Wat moet ik doen bij? In dienst Parttime gaan werken Arbeidsongeschiktheid Verhuizen Uit dienst Dreigend pensioentekort? Trouwen of samenwonen Scheiden Overlijden Met pensioen gaan Contact Wat verwachten wij van u? Wat kunt u verder van ons verwachten? Vragen over uw beleggingen Klachtafhandeling Ombudsman Pensioenen Adresgegevens Stichting Pensioenfonds Unisys Nederland Versie 1 januari Met deze versie komen alle eerder verschenen versies te vervallen 2

3 1 Uw pensioen bij Unisys Verdient u meer dan ? Dan bouwt u daarnaast pensioen op via de beschikbare premieregeling. Over de beschikbare premieregeling is een aparte brochure beschikbaar van ING over het beleggen van uw beschikbare premies. Aanmelden? Niet nodig! Pensioen is inkomen voor later. Voor uw oude dag, maar ook voor uw nabestaanden wanneer u overlijdt. En in sommige gevallen is uw pensioen ook een aanvulling op een uitkering bij arbeidsongeschiktheid. Uw pensioen is na uw salaris uw belangrijkste en kostbaarste arbeidsvoorwaarde. In deze Pensioengids Combi Pensioen leest u alles over uw pensioen bij Unisys. Over wat er allemaal voor u is geregeld, wat pensioen is en waar u zelf op moet letten. Veel wordt trouwens door uw pensioenfonds en het pensioenbureau voor u geregeld. De pensioengids is een samenvatting van het pensioenreglement. Dat reglement staat op onze website ( onder downloads. Een nieuwe pensioenregeling Op 31 december 2012 beëindigt SPUN de eindloonregeling voor het vaste inkomen én de beschikbare premieregeling voor het variabele inkomen. Vanaf 1 januari 2013 is er een nieuwe pensioenregeling. Die nieuwe regeling is een combinatie van een middelloonregeling en een beschikbare premieregeling. Het onderscheid tussen vast en variabel inkomen vervalt. Medewerkers met een inkomen lager dan bruto per jaar (2013) bouwen pensioen op in de middelloonregeling. Unisys meldt u aan bij het pensioenfonds. U hoeft dat dus niet zelf te doen. Het pensioenfonds zorgt er voor dat u alle informatie ontvangt voor het beleggen van de premies en het opbouwen van uw pensioen. Soms vraagt uw pensioen extra aandacht Veranderingen in uw privé- of werksituatie hebben vaak gevolgen voor uw pensioen. Hierbij kunt u denken aan trouwen of scheiden, ergens anders gaan werken of arbeidsongeschikt worden. In veel gevallen moet u dan iets doen. In hoofdstuk 11: Wat moet ik doen bij? leest u hier meer over. U kunt uw pensioen zelf aanvullen Of uw pensioen straks voor u genoeg is, hangt af van wat u dan nodig heeft. Dat is heel persoonlijk. Wilt u straks méér inkomen dan alleen uw AOW en het pensioen dat u via uw werkgever(s) opbouwt? Dan moet u uw pensioen zelf aanvullen. Dat kan bijvoorbeeld via banksparen, via een lijfrente of door zelf - met uw eigen geld - te beleggen. Het is verstandig om daar zo vroeg mogelijk mee te beginnen. Langer doorwerken is ook een manier om een hoger pensioen op te bouwen. Wilt u precies weten waar u aan toe bent en wat voor u een verstandige aanpak is? Een gesprek met een financieel adviseur biedt u waarschijnlijk veel duidelijkheid. Versie 1 januari Met deze versie komen alle eerder verschenen versies te vervallen 3

4 2 Uw pensioenfonds: SPUN Informatie van het pensioenfonds Het pensioenfonds heeft een website, verstuurt pensioenopgaven en geeft de pensioengidsen uit. Daarnaast organiseert het pensioenfonds bijeenkomsten met deelnemers. Op kunt u nog veel meer informatie vinden over SPUN: Het jaarverslag en de jaarrekening van het pensioenfonds; De pensioenreglementen; Informatie over de beleggingen van het pensioenfonds; Uw pensioen is een arbeidsvoorwaarde van uw werkgever. Wettelijk is geregeld dat die arbeidsvoorwaarde niet door de werkgever mag worden uitgevoerd. Daarom laat Unisys de uitvoering over aan een onafhankelijke stichting: Stichting Pensioenfonds Unisys Nederland (in deze gids SPUN of het pensioenfonds ). SPUN heeft een eigen bestuur en een eigen directie. Het pensioenbureau: úw aanspreekpunt! Het pensioenbureau van SPUN is verantwoordelijk voor de uitvoering van het pensioenreglement. Het pensioenbureau voert het beleid uit zoals het bestuur van SPUN dat vaststelt. Kennis van A tot Z Het pensioenbureau kent uw pensioenregeling van A tot Z. Bij het pensioenbureau kunt u daarom al uw vragen stellen over uw pensioen bij Unisys. Wilt u meer uitleg over uw pensioenoverzicht of over waardeoverdracht? Of wilt u weten hoe u uw pensioen kunt afstemmen op uw persoonlijke wensen? Neem voor deze en andere vragen gerust contact op met het pensioenbureau. Wij helpen u graag. Uw pensioenoverzicht U ontvangt elk jaar een Uniform Pensioenoverzicht (UPO) op uw huisadres. Op dit pensioenoverzicht vindt u de actuele informatie over de hoogte van uw opgebouwde pensioen en uw pensioenkapitaal. Daarnaast ziet u het pensioen dat u op 65-jarige leeftijd kunt bereiken. En op welk pensioen uw partner en/of kind(eren) kunnen rekenen als u komt te overlijden. Als u niet langer deelneemt maar nog niet met pensioen bent, ontvangt u tenminste eens in de 5 jaar een pensioenoverzicht. Toezicht SPUN staat onder toezicht van De Nederlandsche Bank ( DNB ). Elk kwartaal brengt SPUN DNB op de hoogte van de financiële stand van zaken. Het pensioenbureau stelt het jaarverslag van het pensioenfonds op. Hierin leggen het bestuur en het pensioenbureau verantwoording af voor het afgelopen jaar. Het jaarverslag staat op de website van SPUN ( Versie 1 januari Met deze versie komen alle eerder verschenen versies te vervallen 4

5 3 Wat is pensioen? dus 2% minder op. U ontvangt AOW levenslang vanaf uw 65ste. Tenminste, zo was het tot voor kort. Maar de AOW is sterk aan het veranderen. De AOW-leeftijd wordt de komende jaren verhoogd, voorlopig tot 67 jaar. Meer informatie vindt u op de website van de SVB: Pensioen is uitgesteld inkomen. U ontvangt dit inkomen dus niet nu, maar later. Uw pensioenregeling zorgt voor inkomen als u geen salaris meer krijgt. Uw pensioenregeling bestaat uit: ouderdomspensioen voor later, wanneer u 65 jaar wordt (of later); arbeidsongeschiktheidspensioen, wanneer u arbeidsongeschikt raakt; nabestaandenpensioen voor uw partner en kinderen, wanneer u komt te overlijden. Het pensioenstelsel in Nederland Het Nederlandse pensioenstelsel bestaat uit 3 onderdelen: sociale voorzieningen bij ouderdom (AOW), arbeidsongeschiktheid (WIA) of overlijden (Anw); de pensioenregeling bij uw werkgever; aanvullingen die u zelf regelt (en betaalt). AOW Voor oudere inwoners van Nederland is er de AOW, de Algemene Ouderdomswet. Voor de opbouw van een volledige AOW-uitkering moet u vanaf uw 15de tot en met uw 65ste onafgebroken in Nederland hebben gewoond. U bouwt tijdens die periode per jaar 2% van uw AOW op; na 50 jaar is dat 100%. Voor elk jaar dat u niet in Nederland woonde, bouwt u Inkomen Overheid Werkgever Uzelf bij: Ouderdom AOW* Ouderdomspensioen Sparen/beleggen Overlijden Anw* Partner- en wezenpensioen Arbeidsongeschikt * verklaring: WIA* AOW = Algemene Ouderdomswet Anw = Algemene nabestaandenwet Arbeidsongeschiktheidspensioen WIA = Wet Werk en Inkomen naar Arbeidsvermogen Overlijdensrisicoen Anw-hiaatverzekering Arbeidsongeschiktheidsverzekering Anw Als u overlijdt, zorgt de overheid voor een basisinkomen voor uw nabestaanden: uw partner en/of kind(eren). Dit is geregeld in de Algemene nabestaandenwet (Anw). Zo n Anw-uitkering is er zeker niet voor iedereen. Een achterblijvende partner krijgt alleen een Anw-uitkering als hij/zij jonger is dan de AOW-gerechtigde leeftijd én: - vóór 1950 is geboren óf - voor minimaal 45% arbeidsongeschikt is óf - één of meer kinderen onder de 18 jaar verzorgt. Versie 1 januari Met deze versie komen alle eerder verschenen versies te vervallen 5

6 Voor kinderen tot 18 jaar krijgt de nabestaande vanuit de Anw een aanvullende uitkering. Kinderen waarvan beide ouders zijn overleden, krijgen een extra hoge uitkering. Deze uitkering hangt af van de leeftijd. Kijk voor meer informatie over de Anw-uitkering op WIA-uitkering U hebt recht op een WIA-uitkering als u voor 35% of meer arbeidsongeschikt bent. Het UWV bepaalt na een keuring in welke mate u arbeidsongeschikt bent. Zie voor meer informatie. Nuttige links Wilt u meer weten over (uw) pensioen? Kijk dan ook op: Versie 1 januari Met deze versie komen alle eerder verschenen versies te vervallen 6

7 4 Welke regeling had u tot nu toe? Om een goede vergelijking te kunnen maken met de nieuwe pensioenregeling schetsen wij hierna kort de belangrijkste onderdelen van uw oude regeling. OUD: Eindloonregeling voor het vaste inkomen - Pensioenopbouw op over uw laatst vastgestelde salaris; stijgt uw salaris dan wordt uw opgebouwde pensioen automatisch ook hoger. - Per jaar 2% pensioenopbouw, met een maximum van 35 jaar; loopt uw dienstverband door na die 35 jaar, dan bouwt u geen pensioen meer op. - Eigen bijdrage 5% van de pensioengrondslag. - De franchise (het deel van uw salaris waarover u géén pensioen opbouwt) is (2012). - Het partnerpensioen bedraagt 70% van het te bereiken ouderdomspensioen. - Het partnerpensioen wordt opgebouwd; bij het einde van de deelname vervalt het partnerpensioen niet, zoals bij een risicoverzekering wel het geval is. - Het arbeidsongeschiktheidspensioen is maximaal 70% van het verschil tussen uw vaste salaris en het maximum jaarloon voor de WIA. OUD: Beschikbare premieregeling voor het variabele loon - Opbouw pensioenkapitaal. Dat kapitaal wordt op uw pensioendatum omgezet in een pensioenuitkering. De pensioenuitkering koopt u aan bij een verzekeraar van uw keuze. - Maandelijks worden premies op een beleggingsrekening gestort. Die rekening wordt beheerd door ABN AMRO Pensioen Services. - De hoogte van de premie is afhankelijk van uw leeftijd en uw variabele salaris. Het premiepercentage stijgt naarmate u ouder wordt. De premie is een percentage van de aan u uitgekeerde bonussen, op basis van de gemiddelde bonus over de laatste 3 jaar. - Het partnerpensioen is 1,4% per jaar dat u deelneemt aan de regeling. - Het partnerpensioen is verzekerd op risicobasis; bij het einde van de deelname vervalt de dekking. - Het arbeidsongeschiktheidspensioen is maximaal 70% van het verschil tussen uw variabele salaris en het maximum jaarloon voor de WIA. Wat gebeurt er met uw oude pensioen? Op 31 december 2012 wordt de oude Unisys Pensioenregeling afgesloten. Het pensioenkapitaal dat u hebt opgebouwd gaat over van ABN AMRO naar ING. Daar bouwt u verder aan uw kapitaal vanuit het Combi Pensioen. Het pensioen dat u in de eindloonregeling hebt opgebouwd blijft staan bij SPUN als slapersrecht. Daar zit ook een stukje partnerpensioen en wezenpensioen bij. U bouwt verder op in de middelloonregeling. Versie 1 januari Met deze versie komen alle eerder verschenen versies te vervallen 7

8 5 Uw pensioenregeling Middelloonregeling Bij een middelloonregeling is uw uiteindelijke pensioen gebaseerd op het salaris dat u gemiddeld hebt verdiend. Vandaar middelloon. Eigenlijk gaat het niet om uw gemiddelde salaris, maar om uw gemiddelde pensioengrondslag. We noemen een middelloonregeling ook wel een uitkeringsovereenkomst. Het Unisys Combi Pensioen bestaat uit twee onderdelen. Of die allebei op u van toepassing zijn, hangt af van de hoogte uw pensioengevend salaris. Dat is het salaris waarover u pensioen opbouwt. Tot een bruto jaarsalaris van (bedrag 2013) neemt u deel aan een middelloonregeling (zie pagina 8). Is uw bruto jaarsalaris hóger dan ? Dan neemt u ook deel aan de beschikbare premieregeling (zie pagina 9). Naast het ouderdomspensioen is er voor uw nabestaanden een partner- en een wezenpensioen geregeld. En voor uzelf een arbeidsongeschiktheidspensioen. Meer hierover leest u vanaf pagina 13. Unisys Combi Pensioen Tot bruto per jaar: middelloon Salaris boven deze grens: beleggen voor uw pensioen Wanneer neemt u deel aan het Unisys Combi Pensioen? Het Unisys Combi Pensioen is bedoeld voor medewerkers die al vόór 1 september 2012 bij Unisys in dienst waren én deelnamen aan de Unisys pensioenregeling. Het Unisys Combi Pensioen gaat op 1 januari 2013 in. Wat is pensioengrondslag? De pensioengrondslag is het pensioengevend salaris verlaagd met de franchise, het deel van uw salaris waarover u geen pensioen opbouwt. U bouwt ieder jaar 2% van uw pensioengrondslag aan pensioen op. Dat werkt als volgt. Het salaris waarover u pensioen opbouwt is gelijk aan 12 maal uw vaste maandsalaris plus vakantiegeld. Dit pensioengevend salaris wordt op 1 januari van elk jaar vastgesteld. Het maximum pensioengevend salaris is Deze grens wordt jaarlijks aangepast. Op het pensioengevende salaris wordt in mindering gebracht een franchise van (2013). Ook de franchise wordt jaarlijks aangepast. Rekenvoorbeeld Stel, voor een deelnemer geldt het volgende: Bruto maandsalaris is 4.000; Bruto jaarsalaris is 12,96 x = ; Pensioengrondslag is / = Hierover bouwt deze deelnemer 2% per jaar aan pensioen op. Dus: 2% x = 712 Versie 1 januari Met deze versie komen alle eerder verschenen versies te vervallen 8

9 Uw pensioenuitkering wordt bepaald door de optelsom van wat u tijdens uw diensttijd bij Unisys jaarlijks opbouwt. Let op SPUN keert aan u ook nog een ouderdomspensioen uit vanuit de oude pensioenregeling. Beschikbare premieregeling Bij een beschikbare premieregeling - ook wel premieovereenkomst genoemd - stort uw werkgever elke maand een bedrag op uw persoonlijke pensioenspaarrekening (beleggingsrekening). Dat bedrag is uw beschikbare premie. Met die premie gaat u beleggen; uw beleggingen leveren vervolgens rendement op. De maandelijkse premies plus de behaalde rendementen vormen samen uw pensioenkapitaal. Met dit kapitaal koopt u op uw pensioendatum een levenslange pensioenuitkering bij een verzekeringsmaatschappij. U bepaalt zelf bij welke verzekeringsmaatschappij dat is. De hoogte van uw pensioen straks is afhankelijk van: alle ingelegde premies; het met uw beleggingen behaalde rendement; de beleggingskosten die op uw kapitaal in mindering zijn gebracht; de rentestand op het moment dat u stopt met werken en een pensioen aankoopt; de kosten die de verzekeraar op uw pensioendatum in rekening brengt én een aantal - door u op dat moment gemaakte - keuzes. Uw risico Beleggen is nooit zonder risico. Als regel geldt: hoe meer risico u neemt, hoe groter de kans op (hele) hoge rendementen. Maar veel risico verhoogt ook de kans op lage of zelfs negatieve rendementen. De hoogte van uw pensioen ligt in ieder geval niet van tevoren vast. Het kan hoger of lager uitvallen dan u verwacht. Het risico dat uw pensioen tegenvalt, is voor u. Daar staat tegenover dat uw pensioen ook hóger kan zijn dat u had gedacht. Dat voordeel is dan natuurlijk ook voor u. Versie 1 januari Met deze versie komen alle eerder verschenen versies te vervallen 9

10 Uw beschikbare premie Elke maand dat u aan het Unisys Combi Pensioen deelneemt wordt er een premie voor u betaald. De premie is een percentage van uw premiegrondslag. Dit percentage stijgt naarmate u ouder wordt. De hoogte van uw premie is dus niet alleen afhankelijk van uw salaris, maar ook van uw leeftijd. Hoe ouder u bent, hoe hoger het premiepercentage. Kijk maar naar het overzicht hieronder. Beschikbare premie per jaar in procenten van de premiegrondslag Leeftijd op 1 januari % , , , , , , , , , ,0 Wat is premiegrondslag? De premiegrondslag wordt elk jaar op 1 januari bepaald en is gelijk aan: uw vaste jaarsalaris inclusief vakantiegeld, voor zover dat meer is dan bruto per jaar (2013), plus het gemiddelde van het variabele salaris (bonus) dat in de 3 jaren daarvoor aan u is betaald. Het pensioengevend jaarsalaris (vast en variabel) is binnen het Unisys Combi Pensioen niet hoger dan U bouwt dus per jaar maximaal een pensioenkapitaal op over een salaris van / Rekenvoorbeeld Stel, voor een deelnemer geldt het volgende: Leeftijd: 48 jaar; Bruto maandsalaris is 5.500; Vaste bruto jaarsalaris is 12,96 x = ; Bonus is , net als de laatste 3 jaar; Premiegrondslag is het vaste jaarsalaris -/- het salaris waarover deze deelnemer pensioen opbouwt binnen de middelloonregeling. Dat is dus: / = De gemiddelde bonus over de laatste 3 jaren is Totale premiegrondslag is dus: = Omdat deze deelnemer 48 jaar is, is zijn premie 13,7% (zie schema) van zijn premiegrondslag. Zijn beschikbare premie is dus: 13,7% x = per jaar. Versie 1 januari Met deze versie komen alle eerder verschenen versies te vervallen 10

11 Pensioen bij overlijden Als u onverhoopt komt te overlijden, is er voor uw partner een partnerpensioen en voor uw kind(eren) een wezenpensioen verzekerd. Of uw nabestaanden recht hebben op een pensioen is van een aantal zaken afhankelijk. Bijvoorbeeld of u overlijdt: op het moment dat u nog bij Unisys in dienst bent of nadat u niet meer bij Unisys in dienst bent, maar ook nog niet met pensioen; op het moment dat u al met pensioen bent. Wie geldt als partner? Voor SPUN is uw partner degene met wie u: getrouwd bent óf een geregistreerd partnerschap heeft óf samenwoont volgens het pensioenreglement. In het pensioenreglement vindt u meer informatie, onder andere over de voorwaarden die aan het samenwonen zijn verbonden. Wie gelden als kinderen? Voor SPUN gelden als kind uw wettige, gewettigde, natuurlijke, geadopteerde en aangehuwde kinderen. Pleegkinderen gelden als kind, wanneer zij als een eigen kind worden onderhouden. Pensioen voor nabestaanden: in dienst bij Unisys Als u overlijdt terwijl u bij Unisys in dienst bent, heeft uw partner in ieder geval recht op 70% van het bereikbare ouderdomspensioen uit de middelloonregeling. Neemt u deel aan de beschikbare premieregeling, dan komt uw partner in aanmerking voor een aanvullend partnerpensioen van 1,4% van uw premiegrondslag vermenigvuldigd met het aantal jaren dat u aan de pensioenregeling had kunnen deelnemen. Hiermee bedoelen wij de jaren tussen het moment dat u bij Unisys kwam werken en uw 65ste verjaardag. Het rekenvoorbeeld maakt dit duidelijk. Het partnerpensioen wordt uitgekeerd zolang uw partner leeft. Het wezenpensioen is 20% van dit te bereiken partnerpensioen. Bij overlijden is er voor elk kind tot 18 jaar een wezenpensioen. Voor kinderen die recht hebben op studiefinanciering of recht hebben op een Wajonguitkering loopt het wezenpensioen door. Het wezenpensioen stopt uiterlijk op de 27ste verjaardag van het kind. SPUN keert het partner- en wezenpensioen uit. Het pensioenkapitaal vervalt aan SPUN. Dat gebeurt ook als er geen partner en wezen zijn. Let op Als u overlijdt, keert SPUN aan uw nabestaanden ook nog een pensioen uit vanuit de oude pensioenregeling. Hierna beschrijven we deze verschillende situaties en de gevolgen voor het pensioen voor uw nabestaanden. Net zoals uw ouderdomspensioen, kan het pensioen voor uw nabestaanden in de nieuwe regeling uit twee delen bestaan: uit de middelloonregeling en uit de beschikbare premieregeling. Versie 1 januari Met deze versie komen alle eerder verschenen versies te vervallen 11

12 Rekenvoorbeeld Stel voor een deelnemer geldt het volgende: Datum in dienst is 1 januari 2010; Pensioendatum is 1 januari 2030; De deelnemer overlijdt op 1 januari 2015; De pensioengrondslag voor het partnerpensioen is De deelnemer had 20 pensioenjaren kunnen volmaken (van 1 januari 2010 tot 1 januari 2030). Het uit te keren levenslange partnerpensioen uit de beschikbare premieregeling is daarom 1,4% x x 20 = bruto per jaar. Het wezenpensioen is 20% x = bruto per jaar per kind. Pensioen voor nabestaanden: niet meer in dienst bij Unisys en nog niet met pensioen Ook in deze situatie geldt dat het pensioen voor uw nabestaanden uit twee delen kan bestaan. Als u overlijdt terwijl u niet langer bij Unisys in dienst bent - maar ook nog niet met pensioen - wordt het opgebouwde pensioenkapitaal gebruikt voor het aankopen van een partner- en wezenpensioen bij een verzekeraar naar keuze. De hoogte van het levenslange partner- en tijdelijke wezenpensioen is verder afhankelijk van: de rentestand op het moment van aankoop van het pensioen; de kosten die de verzekeraar op dat moment in rekening brengt; aanvullende afspraken die met de verzekeraar worden gemaakt én de leeftijd van de partner en de kinderen. Is er geen partner en zijn er geen wezen? Dan vervalt het opgebouwde pensioenkapitaal aan het pensioenfonds. Daarnaast is er bij uw overlijden een partnerpensioen vanuit de middelloonregeling. Dit partnerpensioen is 70% van het opgebouwde ouderdomspensioen. Pensioen voor uw partner: al met pensioen Als u overlijdt terwijl u al met pensioen bent, wordt er aan uw partner een pensioen uitgekeerd. Normaal gesproken is dat 70% van uw ouderdomspensioen. Hebt u deelgenomen aan de beschikbare premieregeling? Dan koopt u met het opgebouwde pensioenkapitaal niet alleen een levenslang ouderdomspensioen, maar ook een partnerpensioen. Dat laatste is verplicht als u op dat moment een partner heeft. Het partnerpensioen moet dan 70% van het ouderdomspensioen zijn. U mag hiervan echter afwijken als u minimaal 6 maanden vóór de pensioendatum een door u en uw partner ondertekend verzoek indient bij SPUN. U kunt dan een andere verhouding tussen het ouderdomspensioen en het partnerpensioen kiezen. Of zelfs helemaal afzien van partnerpensioen. Uw partner krijgt dan bij uw overlijden geen pensioenuitkering. Het ouderdomspensioen stijgt wel. Versie 1 januari Met deze versie komen alle eerder verschenen versies te vervallen 12

13 Pensioen bij arbeidsongeschiktheid Als u in aanmerking komt voor een uitkering volgens de WIA (Wet Werk en Inkomen naar Arbeidsvermogen), kunt u recht hebben op een aanvulling van SPUN: het arbeidsongeschiktheidspensioen. Voorwaarde is dat u méér verdient dan het maximumsalaris waarover de WIA-uitkering wordt berekend. Dat bedrag is voor 2013 vastgesteld op Hoogte van het arbeidsongeschiktheidspensioen Uw arbeidsongeschiktheidspensioen is een percentage van het verschil tussen uw jaarsalaris - vast en variabel - en Het arbeidsongeschiktheidspensioen wordt uitgekeerd zolang u arbeidsongeschikt bent, maar uiterlijk tot u 65 jaar bent. Hoogte van het arbeidsongeschiktheidspensioen bij WIA-uitkering mate van arbeidsongeschiktheidspensioen arbeidsongeschiktheid volgens de WIA 80% of meer 70,00% x (uw brutosalaris ) 65% - 80% 50,75% x (uw brutosalaris ) 55% - 65% 42,00% x (uw brutosalaris ) 45% - 55% 35,00% x (uw brutosalaris ) 35% - 45% 28,00% x (uw brutosalaris ) minder dan 35% 0% Versie 1 januari Met deze versie komen alle eerder verschenen versies te vervallen 13

14 6 Houdt uw pensioen zijn waarde? Door het verlenen van toeslagen (indexatie) kan SPUN ervoor zorgen dat uw pensioen straks evenveel waard is nu. Toeslagverlening wil dus zeggen dat uw (opgebouwde) pensioen met een bepaald percentage wordt verhoogd. Hieronder leest u per pensioensoort hoe het werkt. Opgebouwd pensioen middelloonregeling Uw opgebouwde pensioen in de middelloonregeling wordt in principe jaarlijks verhoogd met een toeslag. Het bestuur van SPUN beslist jaarlijks in hoeverre het opgebouwde pensioen kan worden verhoogd. De hoogte van de toeslagverlening is afhankelijk van de premie die daarvoor beschikbaar is. Een eventuele toeslagverlening op het ouderdomspensioen is voorwaardelijk. Het is niet zeker of en in hoeverre (in de toekomst) een toeslag wordt verleend. Er is geen recht op toekomstige toeslagen. Er is geen geld gereserveerd voor de (toekomstige) toeslagen. Partner-, wezen- en arbeidsongeschiktheidspensioen De hoogte van het partner-, wezen- en arbeidsongeschiktheidspensioen ligt in principe vast. Deze pensioenen stijgen dus niet automatisch mee met de lonen of prijzen. Maar als het pensioenfonds hiervoor voldoende geld heeft, kan het bestuur beslissen het pensioen te verhogen. Ook hier geldt dat een eventuele toeslagverlening voorwaardelijk is. Het is niet zeker of en in hoeverre (in de toekomst) een toeslag wordt verleend. Er is geen recht op toekomstige toeslagen. Er is geen geld gereserveerd voor de (toekomstige) toeslagen. Pensioen uit de beschikbare premieregeling Als u of uw nabestaanden pensioen inkopen bij een verzekeringsmaatschappij, dan is een eventuele verhoging van het pensioen afhankelijk van de afspraken die u hierover met de verzekeringsmaatschappij maakt. Als in een bepaald jaar een toeslag wordt verleend, hebt u niet meteen recht op toeslagen in de toekomst. Het verlenen van toeslagen is dus altijd voorwaardelijk. Pensioenuitkering middelloonregeling Vanaf uw pensioendatum wordt aan u een ouderdomspensioen uit de middelloonregeling uitgekeerd. De hoogte van de uitkering van het ouderdomspensioen ligt in principe vast, en stijgt dus niet mee met de lonen of de prijzen. Maar als het pensioenfonds hiervoor voldoende geld heeft, kan het bestuur beslissen het pensioen met een toeslag te verhogen. Versie 1 januari Met deze versie komen alle eerder verschenen versies te vervallen 14

15 7 Wie betaalt uw pensioen? Premievrijstelling Als u in aanmerking komt voor een uitkering volgens de WIA hebt u - naast het arbeidsongeschiktheidspensioen - recht op vrijstelling van premiebetaling. Uw eigen bijdrage aan de beschikbare premie vervalt in dat geval dus. De hoogte van de vrijstelling hangt af van de mate waarin u arbeidsongeschikt bent. De tabel hieronder laat dat zien. Hoogte van de premievrijstelling Uw pensioen is een belangrijke en kostbare arbeidsvoorwaarde. Unisys neemt het grootste deel van de kosten voor zijn rekening. Uw kosten U betaalt zelf mee aan de pensioenregeling, namelijk 5% van uw pensioengrondslag. Dat percentage geldt zowel voor de middelloonregeling als de beschikbare premieregeling. Unisys houdt uw bijdrage automatisch in op uw bruto salaris. Hoe hoog uw bijdrage precies is, leest u op uw loonstrook. Rekenvoorbeeld In het rekenvoorbeeld voor de middelloonregeling (pagina 8) was de pensioengrondslag Eigen bijdrage deelnemer: 5% x = per jaar. Dat is dus 148 per maand. In het rekenvoorbeeld voor de beschikbare premieregeling (pagina 10) was de premiegrondslag Eigen bijdrage deelnemer: 5% x = per jaar. Dat is dus 96 per maand. mate van arbeidsongeschiktheid volgens de WIA 80% of meer 70,00% 65% - 80% 50,75% 55% - 65% 42,00% 45% - 55% 35,00% 35% - 45% 28,00% minder dan 35% 0% % vrijstelling Voorbehoud Het pensioenfonds heeft met Unisys afspraken gemaakt over de financiering van de pensioenen. Unisys betaalt een maximale premie per jaar. Als in enig jaar blijkt dat die premie niet voldoende is om de pensioenopbouw in de middelloonregeling van alle deelnemers te betalen, wordt het opbouwpercentage verlaagd. Totdat de door Unisys betaalde premie wél voldoende is. Versie 1 januari Met deze versie komen alle eerder verschenen versies te vervallen 15

16 8 Wat kunt u zelf kiezen? U mag uw pensioen ook uitstellen. Maar uiterlijk op uw 70ste moet u echt met pensioen gaan. Ook als u hiervan gebruik wilt maken moet u dat minimaal 6 maanden van tevoren bij het pensioenfonds melden. Als u láter met pensioen gaat, wordt uw pensioenuitkering juist hoger. U bouwt immers langer pensioen op, terwijl het pensioenfonds u minder lang een pensioen hoeft uit te keren U kunt uw pensioen alleen uitstellen zolang u werkt. Wilt u eerder met pensioen? Dat kan met het Unisys Combi Pensioen. Wilt u de eerste jaren van uw pensioen een hogere uitkering? Ook dat is mogelijk. Hebt u geen behoefte aan een partnerpensioen? Dat kunt u dit inruilen voor een hoger ouderdomspensioen. De keuze is aan u. Eerder of later met pensioen Het Unisys Combi Pensioen gaat uit van een richtleeftijd waarop uw pensioen ingaat. Dat is de eerste dag van de maand waarin u 65 jaar wordt. U mag eerder met pensioen gaan. Maar niet vóór uw 60ste verjaardag. Als u hiervan gebruik wilt maken moet u dat op tijd bij het pensioenfonds melden, minimaal 6 maanden voordat u met pensioen wilt gaan. Als u éérder - dus vóór uw 65ste - met pensioen gaat wordt uw maandelijkse pensioenuitkering wel lager. Logisch: u bouwt minder lang pensioen op en gaat langer een pensioen ontvangen. Laat u vooraf dus goed informeren over de (financiële) gevolgen van eerder stoppen met werken. Hoog-laag pensioen Hebt u direct na uw pensionering wilde plannen die veel geld kosten? Dan kunt u het pensioenfonds vragen die eerste jaren een hoger pensioen uit te keren. Na die periode van een hogere uitkering ontvangt u - tot uw overlijden - een lager pensioen. De periode van hoge uitkering kan maximaal 5 jaar zijn. Uitruil Op uw pensioendatum koopt u met het opgebouwde pensioenkapitaal niet alleen een levenslang ouderdomspensioen, maar ook een partnerpensioen. Dat laatste is verplicht als u op dat moment een partner hebt. Het partnerpensioen moet dan 70% van het ouderdomspensioen zijn. Maar u mag hiervan afwijken. U kunt dan een andere verhouding tussen het ouderdoms- en het partnerpensioen kiezen. Of zelfs helemaal afzien van partnerpensioen. Bijvoorbeeld als u geen partner hebt, of als uw partner zelf een goed pensioen heeft opgebouwd. Uw partner moet het hier wel mee eens zijn, want hij/zij ontvangt na uw overlijden geen of een lagere pensioenuitkering. Daar staat tegenover dat uw ouderdomspensioen hoger wordt. Voor het pensioen dat u via de middelloonregeling hebt opgebouwd geldt hetzelfde; ook dat gedeelte van partnerpensioen kunt u (gedeeltelijk) inruilen voor een hoger ouderdomspensioen. Versie 1 januari Met deze versie komen alle eerder verschenen versies te vervallen 16

17 9 Risico voor deelnemers pensioen straks evenveel waard is nu. Toeslagverlening wil dus zeggen dat uw (opgebouwde) pensioen met een bepaald percentage wordt verhoogd. Maar uw pensioen wordt niet altijd verhoogd met een toeslag. U loopt dus het risico dat uw pensioen zijn waarde niet behoudt. Voor de regels, zie pagina 14. Risico van bijzondere omstandigheden Verlagen pensioen SPUN kan besluiten de opgebouwde pensioenen en de ingegane pensioenen te verlagen. Dit kan alleen wanneer de financiële situatie bij het pensioenfonds erg slecht is. Het verlagen van de pensioenen is namelijk een laatste redmiddel om de financiën van een pensioenfonds weer op orde te brengen. Uw pensioen bij Unisys is goed geregeld. Dat wil niet zeggen dat uw pensioen volledig is gegarandeerd. U loopt risico door de regeling zelf, door het toeslagenbeleid en door mogelijke, bijzondere omstandigheden. Veel mensen denken nog dat hun pensioen straks 70% van hun laatstverdiende salaris is. Dat is bijna nooit het geval. Zelfs als u tijdens uw gehele carrière deelneemt aan het Unisys Combi Pensioen zal uw pensioen in de meeste gevallen lager zijn, omdat: in een middelloonregeling niet wordt uitgegaan van het laatstverdiende salaris, maar van het gemiddeld verdiende salaris; de pensioenuitkering in een beschikbare premieregeling onzeker is; uw persoonlijke omstandigheden voor een lager pensioen kunnen zorgen, bijvoorbeeld bij een echtscheiding. Het verlagen van de opgebouwde pensioenen en de ingegane pensioenen heeft grote gevolgen voor de (gewezen) deelnemers en pensioengerechtigden. Omdat een besluit tot verlaging ingrijpend is, kan het pensioenfonds dit niet zomaar doen. Het pensioenfonds moet dit in ieder geval vooraf bij iedereen melden. Voorbehoud Het pensioenfonds heeft met Unisys afspraken gemaakt over de financiering van de pensioenen. Unisys betaalt een maximale premie per jaar. Als in enig jaar blijkt dat die premie niet voldoende is om de pensioenopbouw in de middelloonregeling van alle deelnemers te betalen, wordt het opbouwpercentage verlaagd. Totdat de door Unisys betaalde premie wél voldoende is. Risico van toeslagenbeleid Kunt u met uw pensioen in toekomst nog evenveel kopen als nu? Die kans is klein: met 100 kunt u over 10 jaar waarschijnlijk minder kopen dan op dit moment. De prijzen stijgen immers (bijna) elk jaar. Door het verlenen van toeslagen (indexatie) kan het pensioenfonds ervoor zorgen dat uw Versie 1 januari Met deze versie komen alle eerder verschenen versies te vervallen 17

18 10 Beleggen voor uw pensioen Zodra u gaat deelnemen aan het Combi Pensioen en uw salaris is hoger dan het grensbedrag ( in 2013), opent SPUN voor u een individuele beleggingsrekening bij ING Investment Management (ING IM). Op die pensioenspaarrekening wordt maandelijks uw beschikbare premie gestort. Die premie moet vervolgens door u worden belegd. Individuele beleggingsrekening Uw individuele beleggingsrekening is een geblokkeerde rekening. U kunt niet zelf bedragen overmaken naar deze rekening, of bedragen daarvan afhalen. Het kapitaal kan alleen van de rekening worden gehaald: als u een pensioen aankoopt óf als u bij een andere werkgever gaat werken. U kunt het kapitaal dan meenemen naar de pensioenregeling van uw nieuwe werkgever. Dit heet waardeoverdracht. Risico bij beleggen U bepaalt zelf hoe u uw premie belegt. U oefent dus zelf invloed uit op het rendement van uw beleggingen. En dus ook op de hoogte van uw pensioen(kapitaal). Er is een aparte brochure beschikbaar over het beleggen voor uw pensioen. In die Deelnemersbrochure Pensioenfonds Unisys 2012 staat informatie over: de verschillende beleggingsmogelijkheden; de risico s die zijn verbonden aan beleggen; zelf beleggen of het beleggen uitbesteden; de mogelijkheden om de risico s te beperken én de kosten van de verschillende beleggingsmogelijkheden. Let op! U blijft altijd zelf verantwoordelijk voor de keuze(s) die u maakt en de gevolgen van uw keuzes. Het pensioenfonds, Unisys en de beheerder van uw beleggingsrekening zijn dus niet aansprakelijk voor eventueel tegenvallende beleggingsresultaten. Er wordt bij tegenvallende beleggingsresultaten geen compensatie geboden. U blijft dus altijd zelf het risico van de beleggingen dragen. U hebt online toegang tot alle informatie over uw pensioenbeleggingen. Daarnaast ontvangt u elk jaar een overzicht van de waarde en ontwikkeling van uw persoonlijke pensioenspaarrekening. U hoeft de waarde van het opgebouwde pensioenkapitaal niet op te nemen in uw aangifte Inkomstenbelasting. De beleggingsrekening staat namelijk op naam van het pensioenfonds. Versie 1 januari Met deze versie komen alle eerder verschenen versies te vervallen 18

19 Renterisico Op de pensioendatum koopt u met uw pensioenkapitaal een maandelijkse pensioenuitkering. U koopt die pensioenuitkering aan bij een verzekeringsmaatschappij van uw keuze. De hoogte van uw pensioen is onder andere afhankelijk van de rentestand op het moment dat u pensioen aankoopt. Is de marktrente op dat moment laag, dan ontvangt u minder pensioen. U loopt dus een renterisico. Door ruim vóór de pensioendatum de samenstelling van uw beleggingen aan te passen, kan dit effect van renteschommelingen (deels) worden opgevangen. In de Deelnemersbrochure Pensioenfonds Unisys 2012 leest u meer over het beperken van het renterisico. De rente kan op het moment dat u met pensioen gaat natuurlijk ook hoog staan. In dat geval kunt u juist een hogere pensioenuitkering aankopen. Wat is verder van belang U bepaalt hoe uw pensioengeld wordt belegd. Dat kunt u eigenlijk alleen doen als u iets van beleggen begrijpt. De Deelnemersbrochure Pensioenfonds Unisys 2012 biedt u veel nuttige (basis)informatie over beleggen. Daarnaast gaat de brochure in op de risico s die aan beleggen kleven, en hoe u daar het beste mee om kunt gaan. Als uw profiel verandert Mensen veranderen. Uw beleggersprofiel kan dus ook veranderen. Eens in de 5 jaar vult u daarom opnieuw de vragenlijst in om uw beleggersprofiel te controleren. Ook als u in tussentijd zelf denkt dat uw beleggersprofiel niet meer actueel is, kunt u de vragenlijst opnieuw invullen. Meer informatie over uw beleggingen Het bestuur van SPUN heeft ING IM aangesteld als beheerder van uw beleggingsrekening. U hebt toegang tot een webportal van ING IM. Daarop vindt u alle informatie over uw beleggingsmogelijkheden en ook over uw eigen beleggingen. Wilt u meer weten over uw beleggingen? Neem dan contact op met ING IM. U vindt de contactgegevens op pagina 23. Als u er voor kiest meer risico s te nemen dan de standaard beleggingsmogelijkheid die SPUN aanbiedt, krijgt u te maken met de zogenoemde zorgplicht. SPUN moet dan voor u een beleggersprofiel (laten) vaststellen. Een beleggersprofiel (of klantprofiel) geeft aan welke beleggingsmethode het beste bij u past. Bij elk beleggersprofiel hoort een passende samenstelling van de beleggingen. Als uw beleggersprofiel eenmaal is bepaald, kunt u vervolgens uw beleggingen daarop afstemmen. Uw beleggingen worden regelmatig getoetst aan uw beleggersprofiel. Eventuele afwijkingen worden aan u gemeld, zodat u uw beleggingen kunt aanpassen. Versie 1 januari Met deze versie komen alle eerder verschenen versies te vervallen 19

20 11 Wat moet ik doen bij? Parttime gaan werken Hoeveel pensioen u in de middelloonregeling opbouwt is vooral afhankelijk van uw salaris. Als u minder gaat werken, wordt uw salaris normaal gesproken lager. De hoogte van de voor u beschikbare premie is afhankelijk van uw salaris. En uw leeftijd. Salarisstijgingen en -dalingen beïnvloeden dus de hoogte van uw maandelijkse premie. Uw salaris kan stijgen of dalen door verandering van functie. Soms vraagt uw pensioen extra aandacht. In de meeste gevallen valt dat samen met een verandering in uw werk- of privésituatie. In dit hoofdstuk leest u wat de invloed van verschillende situaties en gebeurtenissen op uw pensioen kan zijn. We geven ook aan wat er op dat moment van ú wordt verwacht. In dienst Als u bij Unisys in dienst komt, is het goed even stil te staan bij uw pensioen. U moet namelijk al direct iets doen. Uw oude pensioen meebrengen Als u bij uw vorige werkgever deelnam aan een pensioenregeling, kunt u dat pensioen meebrengen. Dit heet waardeoverdracht. Waardeoverdracht heeft het praktische voordeel dat u één pensioenuitvoerder houdt. En als u straks met pensioen gaat, ontvangt u van één instantie uw pensioen. Waardeoverdracht moet u binnen 6 maanden na indiensttreding aanvragen bij SPUN. SPUN vraagt uw gegevens op bij het pensioenfonds van uw vorige werkgever. Op basis hiervan ontvangt u een offerte. Vervolgens besluit u zelf of u tot waardeoverdracht overgaat. Als u parttime gaat werken heeft dat gevolgen voor de opbouw van uw pensioen(kapitaal). U gaat dan zeer waarschijnlijk minder verdienen, dus bouwt u automatisch minder pensioen op in de middelloonregeling. Maar er wordt voor u ook minder premie in de beschikbare premieregeling gestort. Arbeidsongeschiktheid Als u ziek wordt, betaalt uw werkgever de eerste 2 jaar uw salaris (deels) door. Bent u na deze 2 jaar nog steeds arbeidsongeschikt, dan kunt u in aanmerking komen voor een uitkering volgens de Wet Werk en Inkomen naar Arbeidsvermogen (WIA). Deze wet kijkt niet naar waar u door ziekte of invaliditeit niet meer toe in staat bent, maar naar wat u nog wél kunt. De wet is er dus op gericht u weer aan de slag te krijgen. Meer informatie vindt u op Voorzieningen bij arbeidsongeschiktheid Bent u volgens de WIA geheel of gedeeltelijk arbeidsongeschikt? Dan kunt u recht hebben op een aanvulling op uw WIA-uitkering: het arbeidsongeschiktheidspensioen van SPUN. Daarnaast kan premievrijstelling worden verleend; de pensioenopbouw en de premiestortingen gaan dan (gedeeltelijk) door, maar u betaalt geen of minder deelnemersbijdrage. Versie 1 januari Met deze versie komen alle eerder verschenen versies te vervallen 20

21 Zie pagina 13 en 15 voor meer informatie over het arbeidsongeschiktheidspensioen en de vrijstelling van premiebetaling wegens arbeidsongeschiktheid. Verhuizen Verhuizingen binnen Nederland hoeft u niet door te geven aan SPUN. De adreswijziging ontvangt het pensioenfonds automatisch via de gemeente. Naar het buitenland Als u in het buitenland gaat wonen - of al in het buitenland woont en daar verhuist - is het wél belangrijk dat u uw nieuwe adres aan SPUN doorgeeft. Uit dienst Op het moment dat u bij Unisys uit dienst gaat, stopt uw deelname aan het Unisys Combi Pensioen en daarmee de opbouw van uw pensioen en pensioenkapitaal. U bent daarnaast niet meer (volledig) verzekerd voor partnerpensioen, wezenpensioen en arbeidsongeschiktheidspensioen. U kunt uw opgebouwde pensioen en pensioenkapitaal meenemen of laten staan. Pensioen meenemen U kunt uw pensioenkapitaal en pensioen meenemen naar de pensioenregeling bij uw nieuwe werkgever. Dit heet waardeoverdracht. Een voordeel van waardeoverdracht is dat uw pensioen bij één pensioenuitvoerder staat. Als u met pensioen gaat, ontvangt u van één instantie uw pensioen. Waardeoverdracht vraagt u aan bij het pensioenfonds of de verzekeringsmaatschappij van uw nieuwe werkgever. Dit moet binnen 6 maanden na indiensttreding. Het pensioenfonds of de verzekeraar vraagt vervolgens uw gegevens op bij SPUN. Op basis hiervan krijgt u een offerte. U besluit vervolgens zelf of u voor waardeoverdracht kiest of niet. Pensioen laten staan U kunt uw pensioenkapitaal en pensioen ook laten staan. Het opgebouwde pensioen wordt een slapersrecht en keert uit vanaf uw pensioendatum. Het pensioenkapitaal dat u hebt opgebouwd, blijft staan bij ING IM. U kunt geen bedragen meer storten, maar u kunt uw beleggingen wel blijven volgen en aanpassen zoals u gewend bent. U koopt op uw pensioendatum een pensioen aan bij de verzekeringsmaatschappij van uw keuze. Pensioenopbouw bij werkloosheid Hebt u geen nieuwe baan na vertrek bij Unisys? Dan blijft uw pensioen en pensioenkapitaal staan. Waardeoverdracht is in dat geval niet mogelijk. Dreigend pensioentekort? Uw pensioen bij Unisys is goed geregeld. Maar veranderingen in uw privésituatie of werk kunnen gevolgen hebben voor uw pensioen. Denk bijvoorbeeld aan minder gaan werken, een echtscheiding of er een tijd tussenuit zijn. Het gevolg kan zijn dat u straks minder pensioen heeft dan misschien wenselijk is. Zelf pensioen bijsparen Er zijn verschillende mogelijkheden om zelf wat te doen aan een (dreigend) pensioentekort. Het is misschien verstandig om dit met een financieel adviseur te bespreken. Een financieel adviseur kan u informeren over de verschillende mogelijkheden, en u ook vertellen over de voor- en nadelen van deze mogelijkheden. Trouwen of samenwonen Als u gaat trouwen of een geregistreerd partnerschap aangaat, krijgt uw partner automatisch recht op partnerpensioen. Ook bij samenwonen kan uw partner recht krijgen op partnerpensioen, maar dan moet u wel aan bepaalde voorwaarden voldoen. Meer over partnerpensioen: zie pagina 11. Versie 1 januari Met deze versie komen alle eerder verschenen versies te vervallen 21

22 Scheiden Een (echt)scheiding kan grote gevolgen hebben voor uw pensioen. Het opgebouwde pensioen en pensioenkapitaal moet tussen u en uw (ex-)partner worden verdeeld. Dit is wettelijk vastgelegd, maar u mag samen met uw ex-partner ook andere afspraken maken. Kijk voor meer informatie op Overlijden Wanneer u overlijdt en in Nederland woont wordt het pensioenfonds daar automatisch over geïnformeerd. Als uw partner en/of kind(eren) recht op een pensioen hebben, neemt het pensioenfonds contact met hen op. Overlijdt u terwijl u in het buitenland woont, dan moeten uw nabestaanden contact opnemen met SPUN. Als u ná uw pensionering overlijdt, moet uw partner uw overlijden ook melden bij de verzekeringsmaatschappij waar u uw pensioen heeft aangekocht. Met pensioen gaan Uw standaard pensioenleeftijd is 65 jaar, maar u mag met pensioen gaan tussen 60 en 70 jaar. Eerder of later met pensioen gaan heeft invloed op de hoogte van het pensioen. Wilt u eerder met pensioen, dan moet u dat minimaal 6 maanden voor de gewenste datum melden bij SPUN. Wilt u later met pensioen, dan moet u dat minimaal 6 maanden voor uw 65ste melden bij SPUN. Vlak vóór uw pensioendatum gaat u bij verzekeraars informeren hoeveel pensioen u met uw pensioenkapitaal kunt aankopen. U kunt kiezen hoeveel partnerpensioen u gaat inkopen. Wilt u dat het partnerpensioen minder dan 70% van uw ouderdomspensioen is? Dan moet u dat melden bij SPUN. Versie 1 januari Met deze versie komen alle eerder verschenen versies te vervallen 22

23 12 Contact Vragen over uw beleggingen Voor alle vragen over de website van ING IM kunt u het beste contact opnemen met de helpdesk. De medewerkers van de helpdesk helpen u graag. U kunt ING IM als volgt bereiken: Helpdesk: (werkdagen 8.00 tot uur en zaterdag tot uur) Wat verwachten wij van u? Om uw pensioen goed te kunnen bijhouden, moet u ons informeren over belangrijke veranderingen in uw persoonlijke situatie. Daarbij gaat het om: - verhuizing in of naar buitenland; - huwelijk of samenwonen; - overlijden (alleen als u niet in Nederland woont); - scheiding; - arbeidsongeschiktheid. U kunt dit doen door een brief te sturen naar Stichting Pensioenfonds Unisys Nederland, Postbus 22610, 1100 DC Amsterdam Zuid-Oost. Maar u kunt natuurlijk ook een sturen: info@spun.nl. Wat kunt u verder van ons verwachten? Als deelnemer ontvangt u jaarlijks van ons een pensioenoverzicht (het UPO). Ook na beëindiging van de deelname aan de pensioenregeling blijven wij u informeren over uw bij ons opgebouwde pensioen. Op vindt u informatie over uw Unisys Combi Pensioen en uw pensioenfonds. De website is voor iedereen toegankelijk, dus ook als u niet meer bij Unisys info@mijnpensioen.ing.im.nl Postbus LL DEN HAAG Klachtafhandeling SPUN kent een klachtenregeling. U vindt de klachtenprocedure op onze website: Ombudsman Pensioenen Als u het niet eens bent met de uitkomst van de klachtenprocedure bij SPUN, kunt u uw klacht voorleggen aan de Ombudsman Pensioenen. Dit is een onafhankelijk instantie voor klachten in de pensioensector. De Ombudsman bemiddelt alleen als u er samen met SPUN niet meer uitkomt. Ombudsman Pensioenen Postbus AN Den Haag of telefoon: Versie 1 januari Met deze versie komen alle eerder verschenen versies te vervallen 23

24 Adresgegevens Stichting Pensioenfonds Unisys Nederland U kunt het SPUN Pensioenbureau als volgt bereiken: Algemeen tel. (020) Dhr. Peter de Waal, administrateur tel. (020) Mw. Madhvi Ghiraw, financieel manager tel. (020) Dhr. Geert Bierlaagh, directeur tel. (020) Fax: (020) info@spun.nl De informatie in de pensioengids is uitsluitend bestemd voor werknemers en ex-werknemers van Unisys Nederland N.V., Unisys Corporation IDC en de zogenoemde transferee s van Unisys Europe Africa Services BV. Versie: 1 januari 2013 In deze Pensioengids wordt op een eenvoudige en toegankelijke manier uitgelegd hoe uw pensioenregeling in elkaar zit. De kans bestaat dat deze tekst juridisch gezien niet volledig correct is. Raadpleeg daarvoor de pensioenreglementen zoals die op enig moment voor u van kracht zijn. Deze pensioenreglementen kunt u downloaden op of opvragen bij Stichting Pensioenfonds Unisys Nederland. Postbus DC Amsterdam Z.O. Bezoekadres Tupolevlaan NW Schiphol-Rijk KvK Kamer van Koophandel Amsterdam Registratienummer Versie 1 januari Met deze versie komen alle eerder verschenen versies te vervallen 24

25 Stichting Pensioenfonds Unisys Nederland Bezoekadres: Tupolevlaan NW Schiphol-Rijk Postadres: Postbus DC Amsterdam Z.O. Tel. (020) Fax (020) info@spun.nl Versie 1 januari Met deze versie komen alle eerder verschenen versies te vervallen 25