RAPPORT VAN BEVINDINGEN KWALITEITSONDERZOEK. Basisschool Los Hoes

Transcriptie

1 RAPPORT VAN BEVINDINGEN KWALITEITSONDERZOEK Basisschool Los Hoes Plaats : Haaksbergen BRIN-nummer : 29TN C1 Onderzoeksnummer : Datum onderzoek : 30 mei 2013 Datum vaststelling : 18 september 2013

2 Pagina 2 van 14

3 INHOUDSOPGAVE 1 INLEIDING BEVINDINGEN TOEZICHTARRANGEMENT Pagina 3 van 14

4 Pagina 4 van 14

5 1 INLEIDING De Inspectie van het Onderwijs heeft op 30 mei 2013 een onderzoek uitgevoerd op Basisschool Los Hoes naar aspecten van de kwaliteit van het onderwijs en de naleving van wet- en regelgeving. De aanleiding voor dit onderzoek was het volgende. Scholen waarvan bij de risicoanalyse geen geschikte opbrengstgegevens beschikbaar zijn, worden in principe om de twee jaar bezocht. Het doel van dit onderzoek is eventuele tekortkomingen in de kwaliteit van het onderwijs op de school vast te stellen. Onderzoeksopzet Het onderzoek bestond uit de volgende activiteiten: een controle van de aanwezigheid van de schoolgids, het schoolplan en het zorgplan bij de inspectie; een toets op de aanwezigheid van informatie over enkele wettelijke verplichte onderdelen in de schoolgids, het schoolplan en het zorgplan; een controle op de onderwijstijd die de school heeft gepland; onderzoek en analyse van jaardocumenten en gegevens over de school die bij de inspectie aanwezig zijn; schoolbezoek, waarbij in een aantal groepen de onderwijspraktijk is geobserveerd door het bijwonen van lessen Nederlandse taal en rekenen en wiskunde. Deze lesbezoeken vonden plaats in de groepen 2, 3, 3/4/5, 5 en 8; gesprekken met de directie en de intern begeleiders over de kwaliteit van de indicatoren; een eindgesprek met de directie en een vertegenwoordiging van het bestuur, na afloop van het schoolbezoek. Tijdens het onderzoek beoordeelde de inspectie indicatoren van de volgende aspecten: opbrengsten, leerinhouden, onderwijstijd, schoolklimaat, didactisch handelen en afstemming, zorg en begeleiding en kwaliteitszorg. Pagina 5 van 14

6 Toezichtkader De inspectie heeft zich bij haar onderzoek onder andere gebaseerd op het Toezichtkader po/vo 2012 en de notitie Analyse en waarderingen van opbrengsten primair onderwijs. Beide documenten zijn te vinden op Opbouw rapport In hoofdstuk 2 staan de bevindingen uit het onderzoek naar de onderwijskwaliteit en de wettelijke vereisten. Dit wordt gevolgd door een beschouwing waarin het oordeel van de inspectie wordt toegelicht en waar mogelijk de schoolontwikkeling in samenhang wordt beschreven. Hoofdstuk 3 geeft het toezichtarrangement weer. Pagina 6 van 14

7 2 BEVINDINGEN 2.1 Kwaliteits- en nalevingsprofiel In onderstaande tabellen vermeldt de inspectie welke indicatoren in dit onderzoek zijn betrokken en tot welke bevindingen het onderzoek heeft geleid. De nummering in de tabellen verwijst naar het volledige waarderingskader primair onderwijs Indicatoren die bij een kwaliteitsonderzoek de doorslag geven of een school (zeer) zwak is, de zogeheten normindicatoren, zijn gemarkeerd met een asterisk. Voor een overzicht van alle normindicatoren zie het Toezichtkader po/vo 2012 op De bevindingen zijn weergegeven in de vorm van een score. De score geeft aan in welke mate de betreffende indicator gerealiseerd is. Legenda: 1. slecht 2. onvoldoende 3. voldoende 4. goed 5. niet te beoordelen (alleen bij opbrengsten) In verband met het programmatisch handhaven heeft de inspectie daarnaast enkele controles uitgevoerd op bepaalde wettelijke voorschriften. Of de school wel of niet voldoet aan deze wettelijke vereisten wordt tot uitdrukking gebracht met de score 'ja' of 'nee'. Opbrengsten * De resultaten van de leerlingen aan het eind van de basisschool liggen ten minste op het niveau dat op grond van de kenmerken van de leerlingenpopulatie mag worden verwacht. 1.2* De resultaten van de leerlingen voor Nederlandse taal en voor rekenen en wiskunde tijdens de schoolperiode liggen ten minste op het niveau dat op grond van de kenmerken van de leerlingenpopulatie mag worden verwacht. 1.3 De leerlingen doorlopen in beginsel de school binnen de verwachte periode van acht jaar. 1.4 Leerlingen met specifieke onderwijsbehoeften ontwikkelen zich naar hun mogelijkheden. 1.5 De sociale competenties van de leerlingen liggen op een niveau dat mag worden verwacht. Pagina 7 van 14

8 Leerstofaanbod * Bij de aangeboden leerinhouden voor Nederlandse taal en rekenen en wiskunde betrekt de school alle kerndoelen als te bereiken doelstellingen. 2.2* De leerinhouden voor Nederlandse taal en voor rekenen en wiskunde worden aan voldoende leerlingen aangeboden tot en met het niveau van leerjaar De leerinhouden in de verschillende leerjaren sluiten op elkaar aan. 2.4* De school met een substantieel aantal leerlingen met een leerlinggewicht biedt bij Nederlandse taal leerinhouden aan die passen bij de onderwijsbehoeften van leerlingen met een taalachterstand. 2.5 De school heeft een specifiek aanbod om sociale competenties te ontwikkelen. 2.6 De school heeft een aanbod gericht op bevordering van actief burgerschap en sociale integratie met inbegrip van het overdragen van kennis over en kennismaking met de diversiteit in de samenleving. Tijd De leraren maken efficiënt gebruik van de geplande onderwijstijd. Schoolklimaat De ouders zijn betrokken bij de school door de activiteiten die de school daartoe onderneemt. 4.2 De leerlingen voelen zich aantoonbaar veilig op school. 4.3 Het personeel voelt zich aantoonbaar veilig op school. 4.4 De school heeft inzicht in de veiligheidsbeleving van leerlingen en personeel en in de incidenten die zich op het gebied van sociale veiligheid op de school voordoen. 4.5 De school heeft een veiligheidsbeleid gericht op het voorkomen van incidenten in en om de school. 4.6 De school heeft een veiligheidsbeleid gericht op de afhandeling van incidenten in en om de school. 4.7 Het personeel van de school zorgt ervoor dat de leerlingen op een respectvolle manier met elkaar en anderen omgaan. Didactisch handelen * De leraren geven duidelijke uitleg van de leerstof. 5.2* De leraren realiseren een taakgerichte werksfeer. 5.3* De leerlingen zijn actief betrokken bij de onderwijsactiviteiten. Pagina 8 van 14

9 Afstemming De leraren stemmen de aangeboden leerinhouden af op verschillen in ontwikkeling tussen de leerlingen. 6.2 De leraren stemmen de instructie af op verschillen in ontwikkeling tussen de leerlingen. 6.3 De leraren stemmen de verwerkingsopdrachten af op verschillen in ontwikkeling tussen de leerlingen. 6.4 De leraren stemmen de onderwijstijd af op verschillen in ontwikkeling tussen de leerlingen. Begeleiding * De school gebruikt een samenhangend systeem van genormeerde instrumenten en procedures voor het volgen van de prestaties en de ontwikkeling van de leerlingen. 7.2 De leraren volgen en analyseren systematisch de voortgang in de ontwikkeling van de leerlingen. Zorg De school signaleert vroegtijdig welke leerlingen zorg nodig hebben. 8.2 Op basis van een analyse van de verzamelde gegevens bepaalt de school de aard van de zorg voor de zorgleerlingen. 8.3* De school voert de zorg planmatig uit. 8.4 De school evalueert regelmatig de effecten van de zorg. Kwaliteitszorg De school heeft inzicht in de onderwijsbehoeften van haar leerlingenpopulatie. 9.2 De school evalueert jaarlijks de resultaten van de leerlingen. 9.3 De school evalueert regelmatig het onderwijsleerproces. 9.4 De school werkt planmatig aan verbeteractiviteiten. 9.5 De school borgt de kwaliteit van het onderwijsleerproces. 9.6 De school verantwoordt zich aan belanghebbenden over de gerealiseerde onderwijskwaliteit. Wet- en regelgeving Ja Nee NT1A NT2A De inspectie is in het bezit gesteld van de geldende schoolgids (art. 16, lid 2 en 3, WPO). De inspectie is in het bezit gesteld van het geldende schoolplan (art. 16, lid 1 en 3, WPO). Pagina 9 van 14

10 Wet- en regelgeving Ja Nee NT4A NT4B Er is voldoende onderwijstijd geprogrammeerd om te kunnen voldoen aan de daarvoor gestelde minima (art. 8, lid 7 onder b, WPO). Er is maximaal zevenmaal een onvolledige schoolweek geprogrammeerd voor de groepen 3 t/m 8 (artikel 8, lid 7 onder b, WPO). 2.2 Beschouwing Algemeen beeld Opbrengsten De school verantwoordt haar eindopbrengsten met de toetsen uit het leerlingvolgsysteem voor rekenen-wiskunde en begrijpend lezen. De inspectie beoordeelt de resultaten van deze toetsen over een periode van drie jaren om tot een oordeel te komen over de eindopbrengsten. De eindopbrengsten op basisschool Los Hoes zijn nog niet te beoordelen omdat de school alleen toetsresultaten heeft in 2012 en In de afgelopen twee schooljaren liggen de resultaten van 2012 boven de ondergrenzen die de inspectie hiervoor hanteert, in 2013 liggen de resultaten hieronder. De toetsresultaten van deze toetsen in de huidige groep 7 zijn van een voldoende niveau; dit is vertrouwenwekkend voor de eindopbrengsten in het nieuwe schooljaar. De tussentijdse opbrengsten zijn van een voldoende niveau. De score voldoet op alle hiervoor beoordeelde resultaten van de toetsen, technisch lezen in de groepen 3 en 4, rekenen-wiskunde in de groepen 4 en 6 en begrijpend lezen in groep 6, aan de inspectienorm. De school heeft voor leerlingen die maximaal het eindniveau van groep 7 kunnen behalen een onderbouwd eindperspectief vastgesteld met hieraan gerelateerde tussendoelen. Op basis van de evaluatie van de tussendoelen concludeert de inspectie dat de betreffende leerlingen zich naar hun mogelijkheden ontwikkelen. De school volgt de sociaal-emotionele ontwikkeling van haar leerlingen met een schooleigen instrument. Omdat dit geen genormeerd instrument is, kan de inspectie geen oordeel geven over de sociale competenties van de leerlingen aan het einde van de schoolperiode. Leerstofinhouden, onderwijstijd en schoolklimaat De inhoud van het onderwijs op het Los Hoes is gebaseerd op drie leeressenties: Kiezen (keuzes maken op basis van kennis van de wereld en van jezelf, aanleren van vaardigheden om deze informatie te verwerven), Delen (van materialen, ruimte, tijd, ideeën, kennis en gevoelens) en Maken (productieve Pagina 10 van 14

11 bijdrage in welke vorm dan ook). Deze leer-essenties zijn uitgewerkt tot 21 leerlijnen, waarbij de betekenisvolle leeromgeving één van de uitgangspunten is. Tijdens de lesbezoeken is gezien dat in de dagelijkse uitwerking van het aanbod voor zowel de Nederlandse taal en geletterdheid en rekenen-wiskunde niet alleen zeer gevarieerd, maar ook in voldoende mate planmatig en kerndoel gestuurd is. Ook zijn de leerinhouden van het taalonderwijs afgestemd op de kenmerken van de leerlingenpopulatie. Voor een deel zet de school ook structureel methoden in, zoals voor het rekenen-wiskundeonderwijs. Uit lesobservaties en het gesprek met de leraren blijkt dat de leerinhouden tevens aan voldoende leerlingen tot en met het niveau van groep 8 aangeboden worden. De doorgaande lijn in de leerinhouden (indicator 2.3) is als goed beoordeeld, omdat de leerlingen volop gelegenheid krijgen binnen homogene en heterogene groepen een ononderbroken ontwikkelproces te doorlopen. In het portfolio is zichtbaar dat het ontwikkelproces leidend is voor de afstemming van het aanbod door de leerjaren heen. In de basiswerkwijze is zichtbaar dat de onderwijstijd evenwichtig verdeeld is over de leer- en vormingsgebieden. De leerlingen krijgen voldoende tijd om zich het onderwijsaanbod eigen te maken. Tijdens de bezochte lessen is gezien dat het aanbod voor de ontwikkeling van de sociale competenties is ingebed in het dagprogramma. Een grote afwisseling in de groepssamenstelling en in werkvormen doet een groot beroep op de sociale vaardigheden en ook burgerschapsvorming zit stevig verankerd in het dagelijkse programma. Door het instellen van een leerlingenraad biedt het team de leerlingen onder meer de gelegenheid om sociale vaardigheden omtrent schoolaangelegenheden te oefenen. Ook worden er jaarlijks activiteiten gepland om leerlingen de gelegenheid te geven kennis te nemen van de diversiteit van de samenleving. Tijdens de lesbezoeken is gezien dat de leraren de leerlingen respectvol benaderen en dat ook vragen van hun leerlingen in de wijze waarop zij met elkaar omgaan. De school beschikt over een veiligheidsbeleid, waarbinnen diverse protocollen zijn opgesteld. De preventie, gedragscodes, afstemming, controle en voorlichting zijn hierin opgenomen. De nadruk ligt hierbij op het voorkomen van incidenten. Ook onderzoekt de school structureel of leerlingen en personeel zich veilig voelen. Dit doet ze voornamelijk door portfoliogesprekken met de leerlingen, vragen(v)uurtjes en rond de tafel gesprekken met de ouders en tevredenheidsonderzoeken. Didactisch handelen en afstemming Het team ziet het als haar uitdaging om de leeromgeving en het pedagogisch en didactisch handelen op een betekenisvolle en zinvolle wijze vorm te geven. De Pagina 11 van 14

12 instrumenten die zij daarvoor gebruikt zijn de voorbereide leeromgeving, de uitnodigende activiteiten, de dialoog en de instructie. Het team werkt hiervoor met een organisatiestructuur in cursustijd (waarin het accent ligt op de basisvaardigheden), taaltijd (waarin leerlingen uitgedaagd worden tot keuzes in taalactiviteiten) en wereldoriënterende tijd (workshops rondom wereldoriëntatie, technisch, creatieve en kunstzinnige vakken). De leerkrachten zijn naast mentor van de groep ook vakspecialist. De leerlingen starten de dag in de mentorgroep. De lesdag begint met de cursustijd, waarbij de leerlingen begeleid worden door de vakspecialisten. Bij de workshops worden de leerlingen uitgenodigd en aangespoord om aan bepaalde activiteiten deel te nemen. De leerlingen werken dan in heterogene groepen. Tijdens de lesbezoeken is vastgesteld dat de leerlingen les krijgen in een gunstige en taakgerichte werksfeer. De onderwijsactiviteiten worden efficiënt georganiseerd en er is volop afwisseling in didactische werkvormen. De leraren leggen duidelijk en aansprekend uit en de leerlingen zijn actief betrokken. De leraren stemmen de leerinhouden, de onderwijstijd en de verwerkingsopdrachten af op de verschillen in ontwikkeling tussen de leerlingen. Dit is tijdens de lesbezoeken nog in onvoldoende mate gezien bij de afstemming op verschillen tijdens de instructies (indicator 6.2). Het team bevindt zich volop in het proces van ontwikkeling bij het inrichten van haar didactische en pedagogische leeromgeving. Omdat de school een groeischool is, zowel in leerlingenaantal, in het uitbouwen van het onderwijsconcept, in aanbod voor de bovenbouw en in omvang van het team, zullen er steeds veel ontwikkelingen zijn. Als het de school lukt om de huidige basis in didactisch en pedagogisch handelen te consolideren tot een stevig fundament, zal dit in sterke mate bijdragen aan de kwaliteit van het onderwijs op het Los Hoes. Zorg en begeleiding De leraren volgen de ontwikkelingen en de prestaties van de leerlingen met een complete systematiek van observeren, registreren, gestandaardiseerde toetsen en het aanleggen van een portfolio. Het zorgbeleid op de school gaat uit van kinderen met ontwikkelingsmogelijkheden, waarbij de verschillen vanzelfsprekend zijn en worden benut. De leraren ondersteunen waar nodig; hiervoor zijn criteria voor zorg- een aandachtskinderen vastgelegd. Het schooljaar is opgedeeld in vier periodes; iedere periode begint met een groepsbespreking per bouw. Hier worden groepsplannen en individuele plannen geëvalueerd en nieuwe groepsoverzichten samengesteld. Naast afstemming in de groepsplannen realiseert het team extra zorg door heldere analyses te maken bij een vertraagde of stagnerende ontwikkeling. In de groepsoverzichten legt het Pagina 12 van 14

13 team vast wat de effecten van de geboden zorg zijn en legt ze een heldere relatie met de analyse van de zorgvragen. De planmatige uitvoering van de zorg is als goed beoordeeld, omdat tijdens de lesbezoeken is gezien dat de doelgerichte hulp op veel momenten in de weekplanning is opgenomen en gerealiseerd wordt. Daarbij weten diverse betrokken leraren de planmatige aanpak goed vast te houden en is het zichtbaar dat het cyclische proces binnen de zorg en begeleiding in hoge mate bijdraagt aan de kwaliteit van het onderwijs aan de zorgleerlingen. Kwaliteitszorg De inspectie stelt vast dat op het Los Hoes het systematisch denken en uitvoeren van kwaliteitszorg, dat wil zeggen het regelmatig analyseren, evalueren, verbeteren en borgen bijdraagt aan de kwaliteit van het onderwijs op de school. De school heeft voldoende zicht op de kenmerken van haar leerlingenpopulatie en volgt de explosieve groei nauwlettend. Ook de evaluatie van de resultaten vindt regelmatig plaats. Het team maakt hierbij ook gebruik van trendanalyses, die echter in deze groeisituatie lastig te interpreteren zijn. De conclusies worden met het gehele team besproken en leiden tot zorgvuldig onderbouwde keuzes voor de schoolontwikkeling. De school evalueert intern en systematisch haar onderwijsleerproces. Hierbij worden ook ouders, leraren en leerlingen betrokken. De school stelt vanuit bovengenoemde analyses haar verbeterplannen op en werkt dit op een gedegen, planmatige wijze uit in het jaarplan. Ook hierbij is het team nadrukkelijk betrokken. Bij alle recente teamontwikkelingen staan de leerkrachtvaardigheden centraal en weet het kernteam door groepsbezoeken en overleggen het proces goed aan te sturen en de doorgaande lijn te realiseren. Om bovenstaande redenen beoordeelt de inspectie de planmatige uitvoering van de kwaliteitszorg als goed (indicator 9.4). De afspraken en procedures worden vastgelegd in de daarvoor bestemde documenten. Het kernteam heeft volop aandacht voor de borging van de processen tijdens deze groeiperiode van de school. De school legt in voldoende mate verantwoording af aan de ouders en het bevoegd gezag over de ingezette ontwikkelingen, de voortgang hiervan en de behaalde resultaten met behulp van de schoolgids, het jaarverslag, de nieuwsbrief en de website. Pagina 13 van 14

14 3 TOEZICHTARRANGEMENT Kwaliteit De Inspectie van het Onderwijs kent aan de Basisschool Los Hoes het basisarrangement toe. Dit betekent dat de inspectie op dit moment geen reden heeft om het toezicht te intensiveren. Naleving De inspectie concludeert tevens dat er geen tekortkomingen zijn in de naleving van de wettelijke voorschriften die zijn gecontroleerd. Pagina 14 van 14