RAPPORT VAN BEVINDINGEN. Kwaliteitsonderzoek bij. de Goede Herderschool

Transcriptie

1 RAPPORT VAN BEVINDINGEN Kwaliteitsonderzoek bij de Goede Herderschool Plaats : Bodegraven BRIN-nummer : 10QM Onderzoeksnummer : Datum schoolbezoek : 28 november 2011 Rapport vastgesteld te Zoetermeer op 25 januari 2012

2

3 Inhoud 1 Inleiding 5 2 Bevindingen 7 3 Toezichtarrangement 13 pagina 3 van 13

4

5 1 Inleiding De Inspectie van het Onderwijs heeft op 28 november 2011 een onderzoek uitgevoerd op De Goede Herderschool (GHS) naar aspecten van de kwaliteit van het onderwijs en de naleving van wet- en regelgeving. De aanleiding voor dit onderzoek was het volgende. De inspectie heeft voor de Goede Herderschool een risicoanalyse uitgevoerd. Uit deze analyse kwam naar voren dat de opbrengsten risicovol zijn. Op 8 september 2011 heeft de inspectie de uitkomsten van deze risicoanalyse met het bevoegd gezag besproken. Naar aanleiding van dit gesprek is besloten een onderzoek uit te voeren om eventuele tekortkomingen vast te stellen. Conform de uitgangspunten van het programmatisch handhaven onderzoekt de inspectie tevens standaard of wordt voldaan aan bepaalde wettelijke voorschriften. Onderzoeksopzet Het onderzoek bestond uit de volgende activiteiten: Een controle van de aanwezigheid van de schoolgids, het schoolplan en het zorgplan bij de inspectie. Een toets op de aanwezigheid van informatie over enkele wettelijke verplichte onderdelen in de schoolgids, het schoolplan en het zorgplan. Een controle op de onderwijstijd die de school heeft gepland. Onderzoek en analyse van documenten en gegevens over de school die bij de inspectie aanwezig zijn. Analyse van documenten die de school tijdens het bezoek heeft overhandigd, te weten: het jaarwerkplan en diverse onderliggende projectplannen. Schoolbezoek, waarbij in een aantal groepen de onderwijspraktijk is geobserveerd door het bijwonen van lessen Nederlandse taal en rekenen en wiskunde. Deze lesbezoeken vonden plaats in de groepen 1, 5, 6 en 8b. Een gesprek met de directie en de intern begeleiders over de kwaliteit van de indicatoren. Een gesprek met leraren. Een eindgesprek met de directie, de interne begeleiders en een vertegenwoordiging van het bevoegd gezag. Tijdens het onderzoek beoordeelde de inspectie indicatoren van de volgende aspecten: Opbrengsten, Onderwijsleerproces, Zorg en begeleiding en de Kwaliteitszorg. pagina 5 van 13

6 Toezichtkader De inspectie heeft zich bij haar onderzoek onder andere gebaseerd op het Toezichtkader po/vo 2011 en de notitie Analyse en waarderingen van opbrengsten primair onderwijs. Beide documenten zijn te vinden op Opbouw rapport In hoofdstuk 2 staan de bevindingen uit het onderzoek naar de onderwijskwaliteit en de wettelijke vereisten. Dit wordt gevolgd door een beschouwing waarin het oordeel van de inspectie wordt toegelicht en waar mogelijk de schoolontwikkeling in samenhang wordt beschreven. Hoofdstuk 3 geeft het toezichtarrangement weer. pagina 6 van 13

7 2 Bevindingen 2.1 Kwaliteits- en nalevingsprofiel In onderstaande tabellen vermeldt de inspectie welke indicatoren in dit onderzoek zijn betrokken en tot welke bevindingen het onderzoek heeft geleid. De nummering in de tabellen verwijst naar het volledige waarderingskader primair onderwijs Indicatoren die bij een kwaliteitsonderzoek de doorslag geven of een school (zeer) zwak is, de zogeheten normindicatoren, zijn gemarkeerd met een asterisk. Voor een overzicht van alle normindicatoren zie het Toezichtkader po/vo 2011 op De bevindingen zijn weergegeven in de vorm van een score. De score geeft aan in welke mate de betreffende indicator gerealiseerd is. Legenda: 1. slecht 2. onvoldoende 3. voldoende 4. goed 5. niet te beoordelen (alleen bij opbrengsten) In verband met het programmatisch handhaven heeft de inspectie daarnaast enkele controles uitgevoerd op bepaalde wettelijke voorschriften. Of de school wel of niet voldoet aan deze wettelijke vereisten wordt tot uitdrukking gebracht met de score 'ja' of 'nee'. Kwaliteitsaspect 1 Opbrengsten 1.1 * De resultaten van de leerlingen aan het eind van de basisschool liggen ten minste op het niveau dat op grond van de kenmerken van de leerlingenpopulatie mag worden verwacht. 1.2 * De resultaten van de leerlingen voor Nederlandse taal en voor rekenen en wiskunde tijdens de schoolperiode liggen ten minste op het niveau dat op grond van de kenmerken van de leerlingenpopulatie mag worden verwacht. 1.4 Leerlingen met specifieke onderwijsbehoeften ontwikkelen zich naar hun mogelijkheden. 1.5 De sociale competenties van de leerlingen liggen op een niveau dat mag worden verwacht. 5 Kwaliteitsaspect 2 Leerstofaanbod 2.1 * Bij de aangeboden leerinhouden voor Nederlandse taal en rekenen en wiskunde betrekt de school alle kerndoelen als te bereiken doelstellingen. 2.2 * De leerinhouden voor Nederlandse taal en voor rekenen en wiskunde worden aan voldoende leerlingen aangeboden tot en met het niveau van leerjaar De leerinhouden in de verschillende leerjaren sluiten op elkaar aan. 2.4 * De school met een substantieel aantal leerlingen met een leerlinggewicht biedt bij Nederlandse taal leerinhouden aan die passen bij de onderwijsbehoeften van leerlingen met een taalachterstand. 2.5 De school heeft een specifiek aanbod om sociale competenties te ontwikkelen. pagina 7 van 13

8 Kwaliteitsaspect 3 Tijd 3.1 De leraren maken efficiënt gebruik van de geplande onderwijstijd. Kwaliteitsaspect 4 Schoolklimaat 4.7 Het personeel van de school zorgt ervoor dat de leerlingen op een respectvolle manier met elkaar en anderen omgaan. Kwaliteitsaspect 5 Didactisch handelen 5.1 * De leraren geven duidelijke uitleg van de leerstof. 5.2 * De leraren realiseren een taakgerichte werksfeer. 5.3 * De leerlingen zijn actief betrokken bij de onderwijsactiviteiten. Kwaliteitsaspect 6 Afstemming 6.2 De leraren stemmen de instructie af op verschillen in ontwikkeling tussen de leerlingen. 6.3 De leraren stemmen de verwerkingsopdrachten af op verschillen in ontwikkeling tussen de leerlingen. 6.4 De leraren stemmen de onderwijstijd af op verschillen in ontwikkeling tussen de leerlingen. Kwaliteitsaspect 7 Begeleiding 7.1 * De school gebruikt een samenhangend systeem van genormeerde instrumenten en procedures voor het volgen van de prestaties en de ontwikkeling van de leerlingen. 7.2 De leraren volgen en analyseren systematisch de voortgang in de ontwikkeling van de leerlingen. Kwaliteitsaspect 8 Zorg 8.1 De school signaleert vroegtijdig welke leerlingen zorg nodig hebben. 8.2 Op basis van een analyse van de verzamelde gegevens bepaalt de school de aard van de zorg voor de zorgleerlingen. 8.3 * De school voert de zorg planmatig uit. 8.4 De school evalueert regelmatig de effecten van de zorg. Kwaliteitsaspect 9 Kwaliteitszorg 9.1 De school heeft inzicht in de onderwijsbehoeften van haar leerlingenpopulatie. 9.2 De school evalueert jaarlijks de resultaten van de leerlingen. 9.3 De school evalueert regelmatig het onderwijsleerproces. 9.4 De school werkt planmatig aan verbeteractiviteiten. 9.5 De school borgt de kwaliteit van het onderwijsleerproces. 9.6 De school verantwoordt zich aan belanghebbenden over de gerealiseerde onderwijskwaliteit. 9.7 De school draagt zorg voor de kwaliteit van het onderwijs gericht op bevordering van actief burgerschap en sociale integratie, met inbegrip van het overdragen van kennis over en kennismaking met de diversiteit van de samenleving. pagina 8 van 13

9 Naleving wet- en regelgeving NT1a De inspectie is in het bezit gesteld van de geldende schoolgids (art. 16, lid 2 en 3, WPO). NT2a De inspectie is in het bezit gesteld van het geldende schoolplan (art. 16, lid 1 en 3, WPO) NT3a De inspectie is in het bezit gesteld van het geldende zorgplan (art. 19, lid 3, WPO). NT4a Er is voldoende onderwijstijd geprogrammeerd om te kunnen voldoen aan de daarvoor gestelde minima (art. 8, lid 7 onder b, WPO). NT4b Er is maximaal zevenmaal een onvolledige schoolweek geprogrammeerd voor de groepen 3 t/m 8 (artikel 8, lid 7 onder b, WPO). ja nee 2.2 Beschouwing Algemeen beeld De Goede Herderschool is op weg om de uitgangspunten van opbrengstgericht werken te implementeren. De school is hiertoe mede genoodzaakt door twee achtereenvolgende jaren waarin de resultaten van de leerlingen aan het eind van de schoolperiode onder de minimumnorm lagen. Omdat het onderwijsleerproces en de zorg en begeleiding geen tekortkomingen vertonen en de kwaliteitszorg op orde is kan de inspectie de Goede Herderschool een basisarrangement toekennen. De inspectie tekent hierbij wel aan dat alle zeilen moeten worden bijgezet om in de toekomst de resultaten op peil te houden en omhoog te brengen. Hieronder volgt een toelichting op het oordeel. Toelichting Opbrengsten en Kwaliteitszorg Uit diverse analyses die de school heeft toegepast op de bereikte resultaten van de leerlingen aan eind van de school, heeft zij nog geen eenduidige conclusies kunnen trekken over de tegenvallende prestaties van de afgelopen twee schooljaren. Wel blijkt dat in de groepen 5 en 6 het tot dan toe behaalde leerrendement afvlakt en dat de school daarna niet in staat is dit ten positieve om te buigen. Daarnaast voldoen de resultaten van de leerlingen gedurende de schoolperiode net aan de minimumnormen die de inspectie hanteert. De vooruitzichten voor de huidige twee groepen 8 zijn gezien de gegevens uit het leerlingvolgsysteem echter bemoedigend. De school heeft wel de conclusie getrokken dat nu voor de groepen 6 en 7 een strak en op maat toegesneden programma met gedifferentieerde leerlijnen samengesteld moet worden. Dit om beter tegemoet te kunnen komen aan de verschillende onderwijsbehoeften van alle leerlingen. Tevens dat, in het kader van de verdere ontwikkeling van het opbrengstgericht werken, voor de leerlingen uit deze groepen ambitieuze uitstroomperspectieven opgesteld dienen te worden. De basis hiervoor ligt in de analyses op groeps- en schoolniveau die voorhanden zijn. Een verdere uitwerking hiervan en het opstellen van gedegen diagnoses is een voorwaarde voor het nemen van onderbouwde beslissingen. Dit geldt voor het bepalen van aanbod, verdeling van onderwijstijd en te hanteren didactiek in de volgende onderwijsperiode. pagina 9 van 13

10 Met de school heeft de inspectie geconcludeerd dat de opbrengsten, gezien de kenmerken van de leerlingenpopulatie, in ieder geval rond het landelijk gemiddelde zouden moeten liggen. Om dit te bereiken heeft de school een aantal maatregelen getroffen. Het opbrengstgericht werken is ingevoerd, een onderdeel daarvan vormen de groepsplannen. Over de verdere implementatie hiervan heeft de school intensief overleg gevoerd met een collega-school, die het opbrengstgericht werken al verder heeft in- en doorgevoerd. Daarnaast zijn de afgelopen twee jaar enkele methoden vervangen, waaronder de taalmethode. De implementatietrajecten hiervoor zijn gedegen opgezet, waarbij in ruime mate gebruik wordt gemaakt van klassenconsultaties en collegiale consultaties. Ook is een rekenverbetertraject in gang gezet. Een definitieve keuze voor een eventuele nieuwe methode voor begrijpend lezen moet nog gemaakt worden, maar is volgens de school wel noodzakelijk. De school heeft met de invoering van een nieuw integraal kleuterprogramma een goede leerlijn voor alle vier ontwikkelingsdomeinen, die in die groepen aan de orde dienen te komen, gerealiseerd. Dit programma zorgt er tevens voor dat de doorgaande lijn tussen de groepen 2 en 3 nu gewaarborgd is. Al met al heeft de school aangetoond dat zij met de hiervoor beschreven ontwikkelings- en verbetertrajecten in voldoende mate planmatig werkt aan de handhaving, verbetering en borging van haar onderwijskwaliteit. Daarnaast dragen de met regelmaat uitgevoerde groepsbezoeken door de interne begeleiders en collegiale consultaties hier positief aan bij. Onderwijsleerproces De Goede Herderschool heeft een uitgebreid programma voor de sociaalemotionele ontwikkeling van de leerlingen ingevoerd. De resultaten van de uitvoering van dit programma zijn door de gehele school merkbaar. Leraren en leerlingen gaan op een zeer respectvolle wijze met elkaar om. De goede sfeer tussen de leerlingen zorgt er mede voor dat het onderwijsproces in de groepen zeer rustig verloopt. De leraren hoeven geen tijd te spenderen aan correcties op gedragingen van de leerlingen. De rust in de groepen is opvallend, mede hierdoor kunnen de leerlingen taakgericht en geconcentreerd (samen)werken. De professionele didactische aanpak van de leraren zorgt ervoor dat alle leerlingen actief bij de lessen zijn betrokken. In de lessen worden de principes van de directe instructie toegepast. De uitvoering van de groepsplannen is in de lessen in voldoende mate waar te nemen, vooral bij de uitvoering van de verwerking van de leerstof. Daarbij worden in alle door de inspectie bezochte groepen de verwerkingsopdrachten op een goede wijze afgestemd op het niveau van de leerlingen. In het didactisch handelen en de wijze van afstemming in de instructie en verwerking heeft de school zich aanmerkelijk verbeterd ten opzichte van het vorige inspectieonderzoek, van maart Zorg en begeleiding De zorg en begeleiding worden aangestuurd door drie interne begeleiders. Binnen deze groep zijn diverse specialismen vertegenwoordigd, waaronder dat voor technisch lezen en rekenen en wiskunde. De groepsplannen voldoen aan de eisen die daaraan gesteld worden. Sommige doelen in de plannen zouden nog meer specifiek en concreet geformuleerd kunnen worden. De individuele handelingsplannen zijn toereikend. Ook hier heeft de school zich verbeterd ten opzichte van het onderzoek van ruim vier jaar geleden. pagina 10 van 13

11 De school beschikt niet over een toets om de sociale competenties van de leerlingen van in ieder geval groep acht te meten. Daardoor beschikt de inspectie niet over gegevens om daarover een oordeel te geven. Echter de school geeft aan dat een dergelijke toets gezien de resultaten van het programma van De Vreedzame School overbodig is. De sociale competenties van de leerlingen zijn zo goed dat zelfs de leerlingen die mediator zijn niet meer in actie hoeven te komen. Ook uit de ouder- en leerlingenenquêtes blijkt dat beide geledingen uitermate tevreden zijn over de sfeer en sociale veiligheid op de school. pagina 11 van 13

12

13 3 Toezichtarrangement Kwaliteit De Inspectie van het Onderwijs kent aan de Goede Herderschool het basisarrangement toe. Dit betekent dat de inspectie op dit moment geen reden heeft om het toezicht te intensiveren. Naleving De inspectie concludeert tevens dat er geen tekortkomingen zijn in de naleving van de wettelijke voorschriften die zijn gecontroleerd. pagina 13 van 13