Ontwerpdocument: Operationaliseren WAQUA in COSTA

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Ontwerpdocument: Operationaliseren WAQUA in COSTA"

Transcriptie

1 Experts in Technisch Rekenwerk MEMO Datum 3 december 2007 Auteur(s) Onderwerp Documentinformatie Erwin Loots Ontwerpdocument: Operationaliseren WAQUA in COSTA Postbus AG DELFT tel fax vortech@vortech.nl Versie Auteur Datum Opmerkingen Review 0.8 EL Concept memo. CvV 0.9 EL Aangepast na review. BvtH 1.0 EL Aangepast na review. Bestandslokatie: /home/vortech/memos/ 1 Inleiding In 2005 en 2006 is gewerkt aan een pilot project voor COSTA en WAQUA/TRIWAQ. Binnen dit project is het WAQUA/TRIWAQ model getransformeerd in een COSTA model component. Tevens is het bestaande RRSQRT-filter uit WAQUA/TRIWAQ gehaald en is dit een onderdeel gemaakt van COSTA. De werkzaamheden zijn beschreven in COSTA-memo m06002 en op een wat hoger niveau ook in een artikel voor het Meteorologische Zeitschrift (inmiddels geaccepteerd). Het doel van deze pilot was om ervaring op te doen en met name te kijken of het überhaupt mogelijk was om WAQUA/TRIWAQ los te weken van het filter tegen een acceptabele performance. Bij RIKZ is min of meer besloten om geen nieuwe ontwikkelingen m.b.t. de huidige data assimilatie programatuur/routines uit te laten voeren. In plaats daarvan prefereert men alles via de COSTA aanpak te laten lopen. De weg naar een COSTA versie van WAQUA/TRIWAQ die alles kan wat de huidige programmatuur ook kan (inclusief alle voor- en nabewerking van invoer en uitvoer) is erg veel werk. Tevens is nog niet alles volledig uitgekristalliseerd. COSTA zal dus geleidelijk ingevoerd moeten worden zonder dat de (operationele) gebruiker hier last van heeft. Bij de invoering van de parallelle RRSQRT versie in de moederversie is gebleken dat het erg onhandig is om een versie te pakken van WAQUA/TRIWAQ en hier gedurende een grote doorlooptijd aan te ontwikkelen/experimenteren. Dit komt omdat het bijna onmogelijk is om de gemaakte aanpassingen te integreren in de moederversie doordat deze moederversie in de tussenliggende tijd ook voortdurend is aangepast. Bij RIKZ (Martin Verlaan) bestaat de wens om het voor de COSTA versie van WAQUA/TRIWAQ anders aan te pakken. De gemaakte uitbreidingen m.b.t. het gebruik van COSTA dienen in B&O opgenomen te worden. Dit

2 Memo versie 1.0, 3 december heeft als voordeel dat aanpassingen die gemaakt worden aan de moederversie ook doorgevoerd moeten worden in de COSTA-gerelateerde code binnen die changes. Dit memo beschrijft het voorstel van werkzaamheden om een en ander uit te voeren. Doel is dus dat een COSTA-koppeling in de moederversie van Simona komt te hangen, zonder merkbare impact voor huidige gebruikers. 2 Werkzaamheden Stap 0: ontwikkeling op een branch Aangezien het ontwikkeltraject enige tijd in beslag zal nemen, wordt er een afzonderlijke branch WAQUA COSTA aangemaakt. Uitgangspunt is de nieuwste versie van Simona. Stap 1: herschrijven van WAQPRO Splits waqpro.f in drie delen: initialize(icosta), tijdstap, finalize. Maak een nieuwe waqpro.f die alleen drie routines aanroept: initialize(0),tijdstap, finalize. Linken van de waqpro-library tegen waqpro.f levert dezelfde resultaten als altijd. Het herschrijven betekent dat analoog aan stap 4 van de pilot, van WAQUA een library wordt gemaakt en dat dus een nieuwe waqpro.f schil wordt gemaakt, met een vlag icosta die uitgezet is, die precies functioneert als het oude programma. De costa-vlag wordt aangemaakt in waq init model. Dit is het begin van de oude waqpro. Deze wordt aangeroepen vanuit cta model create. Hier kan straks het argument 1 worden meegegeven, waarna dit als costa-vlag wordt opgeslagen. Merk op dat dit dezelfde werkzaamheden inhoudt als ook in de waqua-openmi-koppeling change is uitgevoerd. Stap 2: Aanpassen en uitbreiden WAQPRO-routines De vlag icosta wordt in intgda opgeslagen. Dat gebeurt in waqpro initialize(flag): het krijgt de waarde van het argument. De CTA model create roept de waqpro initialize aan met argument 1. Er kan overal op deze waarde gecheckt worden ; als deze 1 is, worden sommige delen overgeslagen en andere (nieuwe routines) aangeroepen. costa mode=1 betekent immers dat waqpro als library tegen COSTA is gelinkt. Uiteraard komen dan in de waqpro-routines namen van aan te roepen COSTA-routines te staan. Deze moeten wel bekend zijn binnen Simona-releases. De waqpro.exe wordt iets groter omdat daarvoor ook met COSTA gelinkt moet worden. Waqpro als bibliotheek binnen COSTA houdt het volgende in: We gaan uit van niet-parallelle berekeningen. Er wordt geen run-script waqpro.pl meer gebruikt. simona.env en SIMETF moeten in de werkdirectory staan

3 Memo versie 1.0, 3 december De buffersize wordt hard gezet in het geval van costa mode=1. Dit is niet heel erg omdat volgend jaar toch het handmatig opgeven van de buffersize verdwijnt. Invoergegevens als de naam van het model komen in de aansturende xml-invoerfile. Merk op: in csm8.xml staan ook de gegevens van exp, sds en database. Dit wordt gebruikt bij de cta model create, in dit geval waqstoch create init( met de csm8.xml als userdata argument). Het hoeft dus niet meer hard in de code te staan. Alle WAQUA-programmatuur voor Kalman-filters wordt overgeslagen. Dit wordt immers vanuit COSTA gedaan. Stap 3: Aanpassingen aan COSTA: Het rrsqrt-filter Nu is het nog zo dat er in costa/methods twee rrsqrt s staan: rrsqrt enrrsqrt kalmina. De eerste is inmiddels verouderd, de tweede, die hier wordt gebruikt, is de standaard rrsqrt geworden. Het filter is in principe onafhankelijk van Simona, hoewel de aanwezige routinenamen dat niet doen vermoeden. Van de COSTA-kant van dit project zou dus alleen het volgende moeten gebeuren: verwijderen rrsqrt hernoemen rrsqrt kalmina in rrsqrt hernoemen van Simona-achtige routines naar generieke namen. Dit is eigenlijk niet alleen wenselijk maar ook noodzakelijk omdat anders dubbele routinenamen in de COSTA-Simona combinatie voorkomen. Het betreft wasdma.f, waskam.f, waskdt.f, waskm0.f, wasksl.f, waskts.f en wasktz.f. Ook zou een andere methode (bijvoorbeeld het ensemble-filter) gebruikt moeten kunnen worden: in dat geval wijzigt alleen de (huidige) aanroep rrsqrt waq in iets anders. 3 Uitwerking van de werkzaamheden Routines in de waqua/waqpro -pilot met COSTA-statements, afgezien van de nieuw ingevoerde In de pilot zijn enkele routines aangepast. In deze routines worden COSTA-routines aangeroepen, terwijl de oorspronkelijke implementatie is verwijderd. In dit project moeten beide mogelijkheden beschikbaar worden gesteld. Dat kan door telkens de costavlag icosta in te voeren. Gekeken kan worden of er nog delen naar bestaande of nieuwe routines kunnen verhuizen. Het betreft: waskts. Bepaling schaling noise parameters. Is volledige COSTA-code. pilot: vanuit waqstoch compute. Wordt in de pilot niet aangeroepen wegens ongeldige conditie. Maar moet in elk geval hernoemd worden om verwarring met de oorspronkelijke waskts te voorkomen. origineel Simona: wassim wasksv waskts

4 Memo versie 1.0, 3 december waskv1. Vullen van scaling array PARSCA. Drie COSTA-aanroepen. (treevector get/setvals) pilot: waq usr scalmod wasksv waskv1 waskxp. Aangeroepen aan het begin van wasstp. Haalt de arrays uit de deterministische COSTA-state. Oorspronkelijk was er de aanroep naar waskre, nu dus naar waq detstate(..,fromstate,..). waspdc. Berekenen van predicties. Wordt nu niet meer aangeroepen. Inhoud zit al in rrsqrt step. wasstp. Hierin zijn veel aanroepen (o.a. waskns) vervangen door COSTA-routines. Hier zouden, gezien vanuit de pilot-versie, veel vlaggen moeten komen. Inmiddels is deze routine voor onze doeleinden meer gestructureerd geworden, dus de benodigde aanpassingen kunnen hier meevallen. Waqpro-routines zonder COSTA-statements die gedurende de pilot wel veranderd zijn Er wordt vergeleken tussen de startversie van de pilot (1a) en de laatste versie (5f). Het gaat hierbij ook om de verschillen met de huidige Simona-versie. wasins. Verschil niet relevant. Verschil met Simona: daar wordt het Kalman filter aan het einde aangeroepen (waskin). Nu wordt waskin vanuit waq init model aangeroepen: Simona trunk: waqpro > wasins > waskin LOOP wassim... pilot: waq_init_model (==begin waqpro) > wasins > waskin waskn2. Propagatie time-correlated noise (timnz) en update circular buffer zijn verwijderd. Verschil met huidig Simona: alleen de time-correlated noise. Aangeroepen vanuit waskni (onder waqpro.f) of waq waskni (onder COSTA) waskns. Geen relevante verschillen. De routine wordt dan ook niet aangeroepen: het is nu COSTA-functionaliteit. Inmiddels zijn de verschillen met de huidige Simona wel groot: integratie ddhor-rrsqrt. waskri. waskr5 en waskxp worden niet meer aangeroepen met de toelichting dat obs2sds niet meer wordt gebruikt. Aangeroepen vanuit waskin. wasksv. Argument in aanroep waskv1 is anders. Aangeroepen vanuit waq usr scalmod. waskt6. Aanroep van waskpu vervangen door usr uncertainty. Dat is slechts een uitvoer-routine. wasopi. Dit betreft het lezen van observatie-data. De oorspronkelijke routine was veel langer. Aangeroepen (ook oorspronkelijk) vanuit wasins.

5 Memo versie 1.0, 3 december waspsc Printen van runtime informatie, vanuit de waq compute. Er is wat uitvoer weggehaald. waspst Printen van informatie in finalisatie. Er is uitvoer weggehaald. Routines die in de pilot uitgeschakeld zijn waspdc waskns Voorstel voor call stack en directory-structuur Uiteindelijk zal het geheel als een COSTA-applicatie moeten draaien. Dat betekent dat rrsqrt waqua.f90 in costa/applications/da systems staat. Deze executable vraagt een xml-file met de model class. De model class wordt in de create modelclass uitgewerkt. Vanuit het gezichtspunt van een losse COSTA-directory zou het nog aardig zijn als de directory van het model, in dit geval een bepaalde Simona-versie-directory, wordt doorgegeven. Bij de huidige COSTA-applicaties staan de libraries van de modellen in de Makefile vermeld. Dit gebeurt met behulp van $(WAQUA DIR). In de praktijk zal COSTA (in elk geval een costa.exe) ergens in de Simona-boom hangen en worden alle libraries op de standaard wijze bekend met behulp van $SIMONADIR. Aan WAQUA worden extra COSTA-gerelateerde routines toegevoegd. Dit kan gewoon in de waqpro/routines directory, maar het kan ook bijvoorbeeld direct onder src (naast bijvoorbeeld couple). Het idee is wel dat elke routine een eigen file heeft. Strikte Simonanormen kunnen niet helemaal van toepassing zijn, vanwege het gebruik van modules en allocaties. Alloceren van geheugen, afgezien van IBUFFR, gebeurt nu in: waq detmodel, waq noise en waq waskni (Let op: deze laatste routine is bijna dezelfde als de reguliere waskni (die in de pilot niet wordt gebruikt)) en usr uncertainty. Dit alloceren van geheugen is allemaal ten behoeve van treevector getvals. Omdat wel COSTA-routines worden aangeroepen binnen waqpro, moeten ze bekend zijn, middels een COSTA-bibliotheek. Dit kan een vaste werkende versie van COSTA zijn die binnen de Simona-boom hangt en dus ook daarmee opgeleverd wordt. Een COSTA-programmeur kan een nieuwere versie van deze bibliotheek altijd later in de Simona-boom hangen. Verder kan de call stack hetzelfde blijven als in de pilot (zie de Appendix), met inachtneming van de kanttekeningen die hierboven gemaakt zijn over aangepaste routines. Tenslotte is het wenselijk binnen waqpro meteen enkele Kalman-rotuines te uniformeren. Zo blijkt dat de routines waskni, waskre en waskns zonder veel moeite samengevoegd kunnen worden. Vanuit wasstp zou dan telkens waskre aangeroepen kunnen worden met de juiste substates als argument. We hebben dus: simona/src/extern/costa met een COSTA-code (niet om hier te compileren, dat is te lastig)

6 Memo versie 1.0, 3 december simona/lib/linux. Hier komt een COSTA.a, naast de vergrote waqpro.a. Dit is in feite de libcta.so die nu al binnen COSTA bestaat. simona/bin. Hier staat, naast de uitgebreide waqpro.exe, nu een COSTA.exe. Feitelijk is dit de executable die binnen een COSTA-directory bij applications/da systems staat (zoals boven genoemd: rrsqrt waqua). Reeds beschikbare wrapper functies Er is voor zowel het deterministische als het stochastische model sprake van wrapper functies die voor een gegeven model-instantiatie iets met het model doen. Deze methodes omvatten: Create : Maak een nieuwe model instantiatie aan. getstate : Kopieer de modeltoestand (zonder schotjes) in een COSTA treevector. setstate : Als getstate maar dan andersom. Compute : Voer een tijdstap uit. Deze methode is een wrapping van de routine wasstp. AxpyState (tussen modellen): axpy-operatie (y=alpha*x+y) uit tussen twee model instantiaties. Let op: hier worden de schotjes wel meegenomen GetObsValues: Interpolatie van de modeltoestand naar de gegeven set van observaties GetStateScaling: Bereken de schalings-vector. Voor het schalen van de noise parameters moeten model-propagties uitgevoerd worden. Export : pack de gehele modeltoestand, dus ook schotjes ed. Import : zet de modeltoestand weer terug In de pilot staat reeds een implementatie van deze functies, in waq detmodel en waq stochmodel. Gekeken moet worden in hoeverre ze aangepast moeten worden (Wellicht kunnen ze nog verdeeld worden in afzonderlijke files, hoewel ze alleen aan de COSTA-normen hoeven te voldoen). De bovenstaande functies zijn gedefinieerd in de bijbehorende COSTA-xml file, die de functies van het waqua triwaq model beschrijft. COSTA kan deze functies dan ook aanroepen. Dit is analoog aan het heat-model (het gebruiken van de modelbuilder dan wel de Modelcombiner is in dit geval wellicht minder handig). Het stochastische WAQUA-TRIWAQ model is in principe het deterministische model met wat ar(1) noise. Deze noise kan in principe via het standaard ar(1) noise model worden beschreven. Echter, dit model, dat nu zit in COSTA, is wat te restrictief qua toegestane grids. Daarom wordt dit als afzonderlijk model gedaan. Bovendien kunnen we nu gebruik maken van de bestaande waqstoch in de pilot. 4 Aandachtspunten De volgende kanttekeningen kunnen m.b.t. het COSTA memo van de pilot worden gemaakt:

7 Memo versie 1.0, 3 december sectie 2.5. Er wordt gesproken over twee observers: het onderscheid is dat niet alle obervaties worden geassimileerd maar sommige slechts als vergelijkingsmateriaal worden gebruikt. Dit kan zo blijven. sectie 2.5. De 0-mode is de centrale. De handle hiervan zou eventueel in de module kunnen worden meegegeven (zie onder). De 1-mode ( work -mode) was experimenteel en kan weg. sectie 4.2 De huidige model axpy binnen het deterministische waqua-model is heel specifiek gericht op de hidden states. Inmiddels is de tekst van het memo op dit punt verouderd. Het is nu inderdaad het geval dat de hidden state bij elke mode wordt meegegeven. De huidige (vernieuwde) implementatie voldoet dus. section 4.3 De interpolatie-matrices kunnen op de huidige manier worden behandeld. section 4.4. De huidige status m.b.t. schaling is inmiddels anders dan de tekst. De callgraph is vanwege de obsolete routines wel wat verwarrend, maar de huidige structuur lijkt goed te werken. Merk op dat de variabele rmpscl de vlag voor herberekenen van de schaling weergeeft ( recompute scaling ). Er zijn twee user routines nodig voor schaling van model-state en gewichten voor noise parameters. De huidige implementaties voldoen. sectie 4.5 Het betreft het wegschrijven naar SDS-file van de (geassimileerde) state. Het is niet handig om dit aan het eind van de copmute van mode 0 te doen, omdat daarna nog allerlei wijzigingen aan de state plaatsvinden. Beter is het om het aan het begin van de compute te doen: dan kan alles van de vorige tijdstap worden weggeschreven. Doorgeven wat mode 0 is kan middels de module. Een en ander wordt aangestuurd via waq usr poststep. Dit wordt nu aan het einde van het filter (rrsqrt step) aangeroepen. In principe komt er nu niets extra s op de SDS-file. 5 Testen de waqpro-library gelinkt tegen waqpro.f geeft geen verschillen op de runs van de testbank. Dit kan vaanf het begin getest worden. modtst, d.i. de module-test van COSTA, voor eenvoudige controles csm8 (en kust-grof voor TRIWAQ) op het COSTA-rrsqrt filter. De resultaten van csm8 moeten in principe gelijk zijn aan de resultaten van de pilot, met de kanttekening dat Simnoa sindsdien ook veranderd. is. Daarom moet ook weer, net als tijdens de pilot, vergeleken worden met de huidge Simona met aangepast noise model zoals beschreven in sectie 4 en 5 van COSTA memo

8 Memo versie 1.0, 3 december Tijdschema Omschrijving Uren 1 Voorbereiding a Starten branch 2 b Aanpassingen rrsqrt-filter van COSTA 4 c bevroren versie van COSTA in Simona hangen 7 d Klaarzetten csm8 met goed ontworpen xml-files 5 Totaal 18 2 Aanpassen waqpro a Omschrijven waqpro.f volgens stap 1 en testen 8 b Toevoegen COSTA-routines uit pilot aan waqpro en aanpassen 16 c Uniformeren Kalman routines in waqpro 8 d Vlaggen inbouwen in de hierboven genoemde bestaande routines 16 Totaal 40 3 Aandachtspunten a Schaling 6 b Wegschrijven naar SDS 16 c Doorgeven modes, 1-mode 6 Totaal 28 4 Testen a modtst: maken script en testen 8 b csm8-model 8 b kust-grof model 8 Totaal 24 5 Mergen met de trunk 8 6 Documentatie/ rapportage 8 7 Onvoorzien 15 % 18 TOTAAL 144

9 Memo versie 1.0, 3 december Appendix: Call stack volgens pilot De callstack van het pilot-project is als volgt: rrsqrt_waqua.f90: waqua_create_stochobs (maak stochastic observer) waqua_create_modes > waqdet_createclass (in waq_detmodel.f: hier worden alle functies gedefinieerd als waq_setstate) > waqstoch_createclass (in waq_stochmodel.f: hier worden functies gedefinieerd als waqstoch_setstate)) > zet strings sexp,ssds,sprint (dit moet eigenlijk via xml-file) > cta_model_create(waqstoch,mode0) (centrale mode) == waqstoch_create_init > cta_model_create(det.) == waq_create_init. > waq_init_model(sexp,ssds,sprint) (dit is waqpro_initialize!). > wasins. > waskin (initialisaties kalman filter). > waskri (initialisatie kalman rrsqrt syst). > waq_create_detstate(intgda) (bouw de hele state op). > waq_create_noisestate(intgda). > cta_pack_create(hidden_state). > waskf1 (haal turbulentie-arrays op). > waq_detstate( tostate=true) (vul COSTA-state met waqua-arrays). (pack& save hidden state). > waq_create_noisestate() (nogmaals, nu voor stoch. model). > waq_create_circulstate(). ( set noise en circul op nul) DO alle nodes > cta_model_create(waqstoch,imode) ENDDO >cta_model_create(waqstoch,mode1) (work mode 1 ) rrsqrt_waq(tsimul,... etc) do i=1,nsteps > rrsqrt_step:. > cta_model_compute ( voor mode 0!). == waqstoch_compute. > cta_model_compute. == waq_compute. > waskre_pack. > wasstp (een enkele tijdstap). > waskxp (expand kalman-vector -> waqua state). > waskre

10 Memo versie 1.0, 3 december > waq_waskni > waskn2. > waq_axpy_bnd. > waskf1 (inject waqua state in kalman vector). > waq_detstate (..,true,...).. if FALSE then waskts (Omdat dit verouderd is). > cta_model_getstatescaling. == waqstoch_getstatescaling. > waq_getstatescaling. > waq-usr_scalmod. > wasksv. > waskv1. > rrsqrt_rescale_q. > wasktz : time step van rrsqrt-filter voor andere modes.. > cta_model_compute (etcetera). > waskam (kalman measurement step). > ctai_usr_poststep. == waq_usr_poststep ( schrijven naar sds-file van mode 0 ) enddo > cta_model_free > waqstoch_free > waq_free (dit is het finalize deel van waqpro.f) Waarbij rrsqrt waq zich bevindt in costa/methods/rrsqrt kalmina.

COSTA is voortaan niet meer met een oudere versie van WAQPRO gekoppeld, maar met de nieuwste;

COSTA is voortaan niet meer met een oudere versie van WAQPRO gekoppeld, maar met de nieuwste; Experts in Technisch Rekenwerk MEMO BvtH/M08.042 Datum 12-06-2008 Auteur(s) Onderwerp Bas van t Hof en Nils van Velzen Koppeling van WAQUA aan COSTA en OpenDA Postbus 260 2600 AG DELFT tel. 015-285 0125

Nadere informatie

VORtech Computing. Experts in Technisch Rekenwerk MEMO. Testverslag n.a.v. melding 84610: vervolmaking Waqua-met-Costa. EL/M Datum

VORtech Computing. Experts in Technisch Rekenwerk MEMO. Testverslag n.a.v. melding 84610: vervolmaking Waqua-met-Costa. EL/M Datum Experts in Technisch Rekenwerk MEMO EL/M08.086 Datum 28-11-2008 Auteur(s) Onderwerp Documentinformatie Erwin Loots Testverslag n.a.v. melding 84610: vervolmaking Waqua-met-Costa Postbus 260 2600 AG DELFT

Nadere informatie

VORtech Computing Memo EV/M versie 0.9, 17 november

VORtech Computing Memo EV/M versie 0.9, 17 november Experts in Technisch Rekenwerk MEMO EV/M06.074 Datum 17 november 2006 Auteur(s) Onderwerp Edwin Vollebregt Postbus 260 2600 AG DELFT tel. 015-285 0125 fax. 015-285 0126 vortech@vortech.nl Voortgang uniformering

Nadere informatie

Dynamiek met VO-Script

Dynamiek met VO-Script Dynamiek met VO-Script Door Bert Dingemans DLA Ontwerp & Software bert@dla-architect.nl Inleiding Op de SDGN nieuwsgroep voor Visual Objects ontstond laatst een draad van berichten over de nieuwe libraries

Nadere informatie

VORtech Computing. Experts in Technisch Rekenwerk MEMO. Testen met Zeedelta-model t.b.v. fase 4 uniformering WAQUA/TRIWAQ

VORtech Computing. Experts in Technisch Rekenwerk MEMO. Testen met Zeedelta-model t.b.v. fase 4 uniformering WAQUA/TRIWAQ Experts in Technisch Rekenwerk MEMO EV/M6.57 Datum 27 september 26 Auteur(s) Onderwerp Documentinformatie Edwin Vollebregt Postbus 26 26 AG DELFT tel. 15-285 125 fax. 15-285 126 vortech@vortech.nl Testen

Nadere informatie

Inrichting Systeem: Locaties & Toegang

Inrichting Systeem: Locaties & Toegang Inrichting Systeem: Locaties & Toegang EasySecure International B.V. +31(0)88 0000 083 Info@EasySecure.nl Support.EasySecure.nl v2.0.11 22-09-2014 In deze handleidingen worden de volgende functies binnen

Nadere informatie

TECHNISCHE UNIVERSITEIT EINDHOVEN ComputerSystemen Deeltentamen B (weken 6..9) vakcode 2M208 woensdag 19 Maart 2003, 9:00-10:30

TECHNISCHE UNIVERSITEIT EINDHOVEN ComputerSystemen Deeltentamen B (weken 6..9) vakcode 2M208 woensdag 19 Maart 2003, 9:00-10:30 TECHNISCHE UNIVERSITEIT EINDHOVEN ComputerSystemen Deeltentamen B (weken 6..9) vakcode 2M208 woensdag 19 Maart 2003, 9:00-10:30 Algemene opmerkingen (lees dit!): - Dit tentamen duurt ANDERHALF UUR! - Dit

Nadere informatie

Programmeermethoden NA. Week 5: Functies (vervolg)

Programmeermethoden NA. Week 5: Functies (vervolg) Programmeermethoden NA Week 5: Functies (vervolg) Kristian Rietveld http://liacs.leidenuniv.nl/~rietveldkfd/courses/prna2016/ Functies Vorige week bekeken we functies: def bereken(a, x): return a * (x

Nadere informatie

VORtech Computing. Experts in Technisch Rekenwerk MEMO. Onderzoek van cache-eecten in de performance van Waqua/Triwaq

VORtech Computing. Experts in Technisch Rekenwerk MEMO. Onderzoek van cache-eecten in de performance van Waqua/Triwaq Experts in Technisch Rekenwerk MEMO EV/M08.093 Datum 30 december 2008 Auteur(s) Onderwerp Edwin Vollebregt Postbus 260 2600 AG DELFT tel. 015-285 0125 fax. 015-285 0126 vortech@vortech.nl Onderzoek van

Nadere informatie

COSTA. OpenDA/COSTA voor operationele modellen en kalibratie rivier toepassingen. Nils van Velzen. Simona gebruikersdag Oktober 2009. www.costapse.

COSTA. OpenDA/COSTA voor operationele modellen en kalibratie rivier toepassingen. Nils van Velzen. Simona gebruikersdag Oktober 2009. www.costapse. www.costapse.org OpenDA/COSTA voor operationele modellen en kalibratie rivier toepassingen Nils van Velzen Simona gebruikersdag Oktober 2009 www.costapse.org Overzicht Data assimilatie en model kalibratie

Nadere informatie

Operationele verwachtingen voor de Rijn- en Maas Monding met FEWS RMM

Operationele verwachtingen voor de Rijn- en Maas Monding met FEWS RMM Operationele verwachtingen voor de Rijn- en Maas Monding met FEWS RMM Chris Slegt (HMCN) en Daniel Twigt (Deltares) Nederlandse FEWS gebruikersdagen, Delft, 16 juni 2011 1 VMGR Sobek HMCN maakt met de

Nadere informatie

Door: Ruud van Eeghem Datum: juni 2008 Versie: 1.0. Handleiding gebruik EPBD GIPC tool

Door: Ruud van Eeghem Datum: juni 2008 Versie: 1.0. Handleiding gebruik EPBD GIPC tool Door: Ruud van Eeghem Datum: juni 2008 Versie: 1.0 Handleiding gebruik EPBD GIPC tool Aanleiding De EPBD GIPC tool is een database die ontwikkeld is om het gebruik van de generieke interface van de EPBD

Nadere informatie

Functioneel programmeren

Functioneel programmeren Functioneel programmeren Practicumopgave 2: Mastermind Het doel van deze opgave is het implementeren van het spel Mastermind; zie http://nl.wikipedia.org/wiki/mastermind voor een uitleg. Het spel is klein

Nadere informatie

Bijlage Inlezen nieuwe tarieven per verzekeraar

Bijlage Inlezen nieuwe tarieven per verzekeraar ! Bijlage inlezen nieuwe tarieven (vanaf 3.2) Bijlage Inlezen nieuwe tarieven per verzekeraar Scipio 3.303 biedt ondersteuning om gebruikers alle tarieven van de verschillende verzekeraars in één keer

Nadere informatie

Kennis na het volgen van de training. Na het volgen van deze training bent u in staat:

Kennis na het volgen van de training. Na het volgen van deze training bent u in staat: Training Trainingscode Duur Gepubliceerd Taal Type Leermethode Kosten SF2015V8 4 dagen 02/02/2015 Nederlands & Engels Developer, basis Invidueel & klassikaal Op aanvraag Deze training richt zich op het

Nadere informatie

Memo. 1 Inleiding. 2 Testopstelling. 2.1 Simona. 2.2 Configuratie

Memo. 1 Inleiding. 2 Testopstelling. 2.1 Simona. 2.2 Configuratie Memo Aan : M. Elorche / E. Spee Van : M. Wakker / P. van den Bosch Paraaf : Onderwerp : Testen Uniformering Waqua / Triwaq Datum : 28 september 2007 Kopie(en) : Projectnummer : A1681.37 1 Inleiding Medio

Nadere informatie

ORBIS SOFTWARE TASKCENTRE INTEGREERT

ORBIS SOFTWARE TASKCENTRE INTEGREERT ORBIS SOFTWARE PRESENTEERT DE WEBINAR TASKCENTRE INTEGREERT COMMERCIEEL PRESENTATOR: GERARD KLOKGIETERS, ORBIS SOFTWARE VRIJDAG 27 JANUARI 2017 AANVANG: 10:00UUR TASKCENTRE INTEGREERT ALGEMENE INTRODUCTIE

Nadere informatie

Sparse columns in SQL server 2008

Sparse columns in SQL server 2008 Sparse columns in SQL server 2008 Object persistentie eenvoudig gemaakt Bert Dingemans, e-mail : info@dla-os.nl www : http:// 1 Content SPARSE COLUMNS IN SQL SERVER 2008... 1 OBJECT PERSISTENTIE EENVOUDIG

Nadere informatie

VORtech Computing. Experts in Technisch Rekenwerk MEMO. Verschillen tussen simulaties van het Markermeer met globale wind en met SVWP

VORtech Computing. Experts in Technisch Rekenwerk MEMO. Verschillen tussen simulaties van het Markermeer met globale wind en met SVWP Experts in Technisch Rekenwerk MEMO EV/M4.82 Datum 26 augustus 24 Auteur(s) Onderwerp Edwin Vollebregt Postbus 26 26 AG DELFT tel. 15-285 125 fax. 15-285 126 vortech@vortech.nl Verschillen tussen simulaties

Nadere informatie

Testplan. Versie 1 28-10-2004

Testplan. Versie 1 28-10-2004 Testplan Versie 1 28-10-2004 Groep 40 Naam Stud. nr. Vakken Jarry Claessen 0508757 SE, C2 Sebastian Groeneveld 0433350 SE, C2 Mark de Haas 0481832 SE Jeroen van Steenbergen 0515103 SE, C2 1 Unittestplan

Nadere informatie

Programmeermethoden NA. Week 5: Functies (vervolg)

Programmeermethoden NA. Week 5: Functies (vervolg) Programmeermethoden NA Week 5: Functies (vervolg) Kristian Rietveld http://liacs.leidenuniv.nl/~rietveldkfd/courses/prna/ Bij ons leer je de wereld kennen 1 Functies Vorige week bekeken we functies: def

Nadere informatie

Financieel Management Systeem. Versie beschrijving 4.3. Bizon Software B.V., 2 oktober 2012, versie 20121002 Opgesteld door Jaap van Vugt

Financieel Management Systeem. Versie beschrijving 4.3. Bizon Software B.V., 2 oktober 2012, versie 20121002 Opgesteld door Jaap van Vugt Financieel Management Systeem Versie beschrijving 4.3 Bizon Software B.V., 2 oktober 2012, versie 20121002 Opgesteld door Jaap van Vugt Inhoud 1. ALGEMEEN 3 1.1. TOELICHTING OP DE NIEUWE RELEASE 3 1.2.

Nadere informatie

Delft-FEWS & Web Services

Delft-FEWS & Web Services Delft-FEWS & Web Services Presentatie Delft-FEWS Gebruikers dag 2018 Marc van Dijk, Rudie Ekkelenkamp, Stef Hummel 5 Juni 2018 Delft-FEWS & (Web) Services 1. Delft-FEWS 2. Roadmap 3. Standaarden Verzamelen

Nadere informatie

Update-procedure Integraal Beheer van Vastgoed

Update-procedure Integraal Beheer van Vastgoed Update-procedure Integraal Beheer van Vastgoed 1 /13 Voor de update kan gebruik gemaakt worden van een wizard, die de installatie zal begeleiden. Zorg ervoor dat er op het moment van het uitvoeren van

Nadere informatie

VORtech Computing. Experts in Technisch Rekenwerk MEMO. Ontwerp en prototyping van 3D overlaten in TRIWAQ. EV/M07.077 Datum 2 januari 2008

VORtech Computing. Experts in Technisch Rekenwerk MEMO. Ontwerp en prototyping van 3D overlaten in TRIWAQ. EV/M07.077 Datum 2 januari 2008 Experts in Technisch Rekenwerk MEMO EV/M7.77 Datum 2 januari 28 Auteur(s) Onderwerp dr.ir. E.A.H. Vollebregt Postbus 26 26 AG DELFT tel. 15-285 5 fax. 15-285 6 vortech@vortech.nl Ontwerp en prototyping

Nadere informatie

Dit document bevat informatie over make bij het eerstejaars college Programmeermethoden, Universiteit Leiden, najaar 2010, zie

Dit document bevat informatie over make bij het eerstejaars college Programmeermethoden, Universiteit Leiden, najaar 2010, zie Dit document bevat informatie over make bij het eerstejaars college Programmeermethoden, Universiteit Leiden, najaar 2010, zie www.liacs.nl/home/kosters/pm/ Met dank aan allen die aan deze tekst hebben

Nadere informatie

ORBIS SOFTWARE TASKCENTRE INTEGREERT

ORBIS SOFTWARE TASKCENTRE INTEGREERT ORBIS SOFTWARE PRESENTEERT DE WEBINAR TASKCENTRE INTEGREERT TECHNISCH PRESENTATOR: GERARD KLOKGIETERS, ORBIS SOFTWARE VRIJDAG 27 JANUARI 2017 AANVANG: 11:00UUR TASKCENTRE INTEGREERT ALGEMENE INTRODUCTIE

Nadere informatie

Howto Subversion. 1. Subversion structuur en uitleg

Howto Subversion. 1. Subversion structuur en uitleg 1. Subversion structuur en uitleg Op de Adwise VDS server staan de repositories die gebruikt kunnen worden. Een subversion repository bevat alle projecten gerelateerd aan de betreffende repository. Adwise

Nadere informatie

Het relaas van de beginnende programmeur. Het hoe en waarom van de assistent

Het relaas van de beginnende programmeur. Het hoe en waarom van de assistent Het relaas van de beginnende programmeur Het hoe en waarom van de assistent 1. Help, mijn code doet niks... Mogelijke oplossingen: Heb je op run geduwd (groene pijltje)? Zolang je niet op 'run' duwt, kent

Nadere informatie

A3 Digitaal. Beheer. Datum : November 2012 Versie : 3.00 : The Early Warning Company

A3 Digitaal. Beheer. Datum : November 2012 Versie : 3.00 : The Early Warning Company A3 Digitaal Beheer Datum : November 2012 Versie : 3.00 Auteur : The Early Warning Company 1 Beheer 1.1 Database Alle gegevens zoals organisaties, jaarplannen, succesbepalende factoren, prestatie-indicatoren,

Nadere informatie

Disclaimer Het bestand dat voor u ligt, is nog in ontwikkeling. Op verzoek is deze versie digitaal gedeeld. Wij willen de lezer er dan ook op wijzen

Disclaimer Het bestand dat voor u ligt, is nog in ontwikkeling. Op verzoek is deze versie digitaal gedeeld. Wij willen de lezer er dan ook op wijzen Disclaimer Het bestand dat voor u ligt, is nog in ontwikkeling. Op verzoek is deze versie digitaal gedeeld. Wij willen de lezer er dan ook op wijzen dat er zowel typografische als inhoudelijke onvolkomenheden

Nadere informatie

Implementatie handleiding koppeling met Ysis

Implementatie handleiding koppeling met Ysis Implementatie handleiding koppeling met Ysis Introductie Dit document beschrijft stap voor stap de handelingen die benodigd zijn om een correcte inrichting in ONS te maken zodat Ysis data kan versturen

Nadere informatie

Installatie en configuratie documentatie

Installatie en configuratie documentatie Installatie en configuratie documentatie Assistance Web Portal v. 2.58, 2.60 Voor Windows 2003 / 2008 / XP / Vista / Windows 7 Assistance PSO handleiding, uitgegeven door Assistance Software. Alle rechten

Nadere informatie

NHibernate als ORM oplossing

NHibernate als ORM oplossing NHibernate als ORM oplossing Weg met de SQL Queries Wat is ORM? ORM staat in dit geval voor Object Relational Mapping, niet te verwarren met Object Role Modeling. ORM vertaalt een objectmodel naar een

Nadere informatie

Algemeen. Rorschachtest. Algemene info

Algemeen. Rorschachtest. Algemene info Algemeen Als Python de volgende regel moet lezen uit een tekstbestand, dan wordt er gelezen tot en met de eerstvolgende newline ('\n') of tot het einde van het bestand. Het laatste karakter van de regel

Nadere informatie

Cover Page. The handle holds various files of this Leiden University dissertation

Cover Page. The handle  holds various files of this Leiden University dissertation Cover Page The handle http://hdl.handle.net/1887/28464 holds various files of this Leiden University dissertation Author: Jeroen Bédorf Title: The gravitational billion body problem / Het miljard deeltjes

Nadere informatie

Gelijktijdigheid: Wederzijdse Uitsluiting & Synchronisatie Concurrency: Mutual Exclusion & Synchonization (5e ed: 5.1-5.2, Appendix A.

Gelijktijdigheid: Wederzijdse Uitsluiting & Synchronisatie Concurrency: Mutual Exclusion & Synchonization (5e ed: 5.1-5.2, Appendix A. Gelijktijdigheid: Wederzijdse Uitsluiting & Synchronisatie Concurrency: Mutual Exclusion & Synchonization (5e ed: 51-52, Appendix A1) Processes zijn meestal niet onafhankelijk Bijvoorbeeld: 2 processen

Nadere informatie

1 Calculatie XE, 8.01 update 73 2

1 Calculatie XE, 8.01 update 73 2 1 Calculatie XE, 8.01 update 73 2 1.1 Aanpassingen in Fast Reports rapportages 2 1.2 RAW 2010 3 1.2.1 Import RSX 3 1.2.2 RAW inschrijfstaat rapportage 5 1.2.3 Import ZSX 6 1.2.4 Export ZSX 6 1.3 Nieuw:

Nadere informatie

Automatische aanmaak van compositiebeelden

Automatische aanmaak van compositiebeelden Automatische aanmaak van compositiebeelden Gebruikershandleiding argusmergetool Stefan Aarninkhof mei 2000 Inhoud 1 Inleiding... 1 2 Achtergrond concept... 1 3 Gebruik van de applicatie... 2 4 Overzicht

Nadere informatie

ESA Week 4a: Unix. Vandaag: versiebeheer (RCS, CVS, SVN) Donderdag: Compilatiebeheer, SSH en nog het een en ander

ESA Week 4a: Unix. Vandaag: versiebeheer (RCS, CVS, SVN) Donderdag: Compilatiebeheer, SSH en nog het een en ander ESA Week 4a: Unix Vandaag: versiebeheer (RCS, CVS, SVN) Donderdag: Compilatiebeheer, SSH en nog het een en ander 1/30 23 september 2004 Versiebeheer Een Version-Control System biedt ondersteuning bij de

Nadere informatie

Automatisering voor Financiële Dienstverleners. Werken met Queries en Merge Documenten. For more information visit our website at www.pyrrho.

Automatisering voor Financiële Dienstverleners. Werken met Queries en Merge Documenten. For more information visit our website at www.pyrrho. Automatisering voor Financiële Dienstverleners Werken met Queries en Merge Documenten For more information visit our website at www.pyrrho.com Date: Document Nr: 30 maart, 2007 UBizzMerge, Versie 4.0 Status:

Nadere informatie

Inrichting Systeem: Locaties & Toegang

Inrichting Systeem: Locaties & Toegang Inrichting Systeem: Locaties & Toegang EasySecure International B.V. +31(0)88 0000 083 Info@EasySecure.nl Support.EasySecure.nl v1.0 01-12-2011 In deze handleidingen worden de volgende functies binnen

Nadere informatie

Tentamen Programmeren in C (EE1400)

Tentamen Programmeren in C (EE1400) TU Delft Tentamen Programmeren in C (EE1400) 5 april 2012, 9.00 12.00 Faculteit EWI - Zet op elk antwoordblad je naam en studienummer. - Beantwoord alle vragen zo nauwkeurig mogelijk. - Wanneer C code

Nadere informatie

Release Notes. Afdrukdatum: 2008/11/13

Release Notes. Afdrukdatum: 2008/11/13 Release Notes Afdrukdatum: 2008/11/13 Dit document beschrijft vanuit technisch oogpunt de aanpassingen in Hi-Ant aan de betreffende versie. Deze tekst is geenszins bedoeld als document naar de eindgebruiker,

Nadere informatie

Installatiehandleiding Business Assistent

Installatiehandleiding Business Assistent Installatiehandleiding Business Assistent Wijzigingsgeschiedenis Versie Datum Omschrijving Status 0.1 25-09-2014 Eerste opzet van het installatie Concept document. 1.0 04-11-2014 Geen: Commercieel maken

Nadere informatie

Personal tag. Personal tag. Drukknop of bewegingsdetector. TABEL 2 Samenvatting van de Programmeerfuncties

Personal tag. Personal tag. Drukknop of bewegingsdetector. TABEL 2 Samenvatting van de Programmeerfuncties TAG-IN-A-BAG Stand alone proximity toegangscontrolesysteem Gebruikershandleiding 1. Introductie De TIAB is ontworpen om de toegang voor onbevoegden tot beschermde gebieden te beperken. De unit maakt gebruik

Nadere informatie

GETIJSPECIALS ONDER MELISSA Appendix: Exporteren NE reeksen 29 April 2001

GETIJSPECIALS ONDER MELISSA Appendix: Exporteren NE reeksen 29 April 2001 GETIJSPECIALS ONDER MELISSA Appendix: Exporteren NE reeksen 29 April 2001 in opdracht van RIKZ MobiData NZI GETIJSPECIALS ONDER MELISSA Appendix: Exporteren NE-reeksen 29 April 2000 i.o.v. RIKZ MobiData

Nadere informatie

ProjectHeatmap. Onderzoeksrapport v0.5 11-03-11 Dennis Wagenaar

ProjectHeatmap. Onderzoeksrapport v0.5 11-03-11 Dennis Wagenaar ProjectHeatmap Onderzoeksrapport v0.5 11-03-11 Dennis Wagenaar 1 Inhoudsopgave Inleiding...3 Gheat...4 Info...4 Voordelen...4 Nadelen...4 Google Fusion Tables...5 Info...5 Voordelen...5 Nadelen...5 OLHeatmap...6

Nadere informatie

VORtech Computing. Experts in Technisch Rekenwerk MEMO. Verwerking van diagonale overlaten in WAQUA. BvtH/M08.079. Onderwerp. Documentinformatie

VORtech Computing. Experts in Technisch Rekenwerk MEMO. Verwerking van diagonale overlaten in WAQUA. BvtH/M08.079. Onderwerp. Documentinformatie Experts in Technisch Rekenwerk Postbus 260 2600 AG DELFT MEMO Datum Auteur(s) Onderwerp BvtH/M08.079 24-nov-2008 Bas van 't Hof Verwerking van diagonale overlaten in WAQUA tel. 015-285 0125 fax. 015-285

Nadere informatie

Computervaardigheden. Universiteit Antwerpen. Computervaardigheden en Programmatie. Grafieken en Rapporten 1. Inhoud. Wat is scripting?

Computervaardigheden. Universiteit Antwerpen. Computervaardigheden en Programmatie. Grafieken en Rapporten 1. Inhoud. Wat is scripting? Inhoud Computervaardigheden Hoofdstuk 4 Scripting (Let op: dit is enkel voor studenten Biologie.) Dit hoofdstuk bekijkt heel kort de basis van scripting. - Opstellen van functies. - Conditionele code.

Nadere informatie

Handleiding conversie SnelStart naar Exact Online

Handleiding conversie SnelStart naar Exact Online Stap 0: Wat doen we wel/niet Wij converteren alleen financiële data. Optioneel kunnen wij documenten en bijlages van de financiële data mee converteren dit is maatwerk. BTW-grondslagen worden niet geconverteerd,

Nadere informatie

Versturen van email vanuit een Delphi VCL toepassing

Versturen van email vanuit een Delphi VCL toepassing Versturen van email vanuit een Delphi VCL toepassing Voor Delphi bestaan uiteraard verschillende libraries om emails te versturen, maar in dit voorbeeld wordt een C# Dotnet library gebruikt en aangesproken

Nadere informatie

VORtech Computing. Experts in Technisch Rekenwerk MEMO. Testverslag aangaande implementatie van getijopwekkende krachten. AV/M Datum 29 mei 2008

VORtech Computing. Experts in Technisch Rekenwerk MEMO. Testverslag aangaande implementatie van getijopwekkende krachten. AV/M Datum 29 mei 2008 Experts in Technisch Rekenwerk Postbus 260 2600 AG DELFT MEMO AV/M08.035 Datum 29 mei 2008 Auteur(s) Onderwerp Documentinformatie Arie Verhoeven Testverslag aangaande implementatie van getijopwekkende

Nadere informatie

Opdracht 7a. Applicatiebouw 2014/2015

Opdracht 7a. Applicatiebouw 2014/2015 Applicatiebouw 2014/2015 Opdracht 7a Inhoud Applicatiebouw op dag 7 College In het college wordt oa. overerving behandeld, waarmee je uit een bestaande klasse een nieuwe andere klasse kan maken. Ook zijn

Nadere informatie

Technisch ontwerp. Projectteam 6. Project "Web Essentials" 02 april 2009. Versie 2.1.0

Technisch ontwerp. Projectteam 6. Project Web Essentials 02 april 2009. Versie 2.1.0 Projectteam 6 Faculteit Natuur en Techniek Hogeschool Utrecht Projectleider: Hans Allis, hans.allis@student.hu.nl Technisch ontwerp Project "Web Essentials" 02 april 2009 Versie 2.1.0 Teamleden: Armin

Nadere informatie

BRP-BZM Use Case Realisations Guidelines

BRP-BZM Use Case Realisations Guidelines BRP-BZM Use Case Realisations Guidelines Versie 2.0 02-09-2011 Definitief Versiehistorie Datum Versie Auteur 23-12-2010 0.1 Eerste versie R.F. Schaaf 04-01-2011 1.0 Feedback verwerkt R. Schaaf en D. Geluk

Nadere informatie

Programmeertechnieken Week 7

Programmeertechnieken Week 7 Programmeertechnieken Week 7 Tim Cocx, Kristian Rietveld http://liacs.leidenuniv.nl/~rietveldkfd/courses/pt2017/ "Confidence in Code" "Ons programma / onze module is af, maar hoe weten we nu of alles werkt?"

Nadere informatie

CAK Installatiehandleiding

CAK Installatiehandleiding CAK Installatiehandleiding Versie 1.1 Applicatie om centraal de uren van de zorgaanbieders door de gemeente laten aanbieden aan het CAK. Eerst moeten de tabellen, views, packages etc worden aangemaakt.

Nadere informatie

Handleiding conversie Davilex naar Exact Online

Handleiding conversie Davilex naar Exact Online Stap 0: Wat doen we wel/niet Optioneel kunnen wij documenten en bijlages van de financiële data mee converteren dit is maatwerk. BTW de grondslagen worden niet geconverteerd, de mutaties worden geboekt

Nadere informatie

NIS Notarieel Informatie Systeem

NIS Notarieel Informatie Systeem NIS UPDATE RELEASE Q2-2014 NIS Notarieel Informatie Systeem Sportlaan 2h, 818 BE Heerde T (0578) 693646, F (0578) 693376 www.vanbrug.nl, info@vanbrug.nl 2014 Van Brug Software B.V. Niets uit deze opgave

Nadere informatie

Bijlage 8. Testprogramma brandreactiemodulen LBK

Bijlage 8. Testprogramma brandreactiemodulen LBK Bijlage 8 Testprogramma brandreactiemodulen LBK INHOUDSOPGAVE 1 Algemeen... 1 1.1 Introductie... 1 2 Algemene Setup Instructies... 2 2.1 Setup instructies... 2 2.2 Programma start... 2 3 Configureren...

Nadere informatie

User accounts maken in een Wandy Hotspot, d.m.v. een batch.

User accounts maken in een Wandy Hotspot, d.m.v. een batch. User accounts maken in een Wandy Hotspot, d.m.v. een batch. Bij het in gebruik nemen van een Wandy Hotspot is het aanmaken van gebruikers een tijdrovende klus. Om snel veel accounts aan te maken hebben

Nadere informatie

Installatie Handleiding voor Modelit Applicatieprogrammatuur

Installatie Handleiding voor Modelit Applicatieprogrammatuur Modelit Elisabethdreef 5 4101 KN Culemborg Telefoon +31 345 521121 info@modelit.nl www.modelit.nl Installatie Handleiding voor Modelit Applicatieprogrammatuur Datum 27 April 2007 Modelit KvK Rivierenland

Nadere informatie

Technical Note. API Beschrijving Aangetekend Mailen

Technical Note. API Beschrijving Aangetekend Mailen AUTHOR APPROVED Technical Note API Beschrijving Referentie: API beschrijving AM Versie: 0.0.7 Datum: 2015-07-24 Aangetekend Bellen B.V. Computerweg 5 Postbus 8307 3503 RH Utrecht T: +31 346 581 731 support@aangetekendmailen.nl

Nadere informatie

Release Notes. Afdrukdatum: 2009/09/28

Release Notes. Afdrukdatum: 2009/09/28 Release Notes Afdrukdatum: 2009/09/28 Dit document beschrijft vanuit technisch oogpunt de aanpassingen in Hi-Ant aan de betreffende versie. Deze tekst is geenszins bedoeld als document naar de eindgebruiker,

Nadere informatie

Foto's in Lightroom snel aan een verzameling toevoegen.

Foto's in Lightroom snel aan een verzameling toevoegen. Foto's in Lightroom snel aan een verzameling toevoegen. Om een snelle workflow te creëren in Lightroom is het handig om met snelle verzamelingen te werken. Mocht je specifiek een bepaald onderwerp in je

Nadere informatie

Voor de database wordt een Access 2000 bestand gebruikt, met voorlopig 1 tabel:

Voor de database wordt een Access 2000 bestand gebruikt, met voorlopig 1 tabel: Eenvoudig voorbeeld. Er wordt verondersteld dat er met VS 2008 EXPRESS gewerkt wordt. Voor de database wordt een Access 2000 bestand gebruikt, met voorlopig 1 tabel: (Sommige schermafdrukken zijn afkomstig

Nadere informatie

www.cadac.com Gebruikershandleiding CBZ Add-in Arkey

www.cadac.com Gebruikershandleiding CBZ Add-in Arkey www.cadac.com Gebruikershandleiding CBZ Add-in Arkey Versie: 2.0.0 Datum: 16-10-2007 www.cadac.com Inhoudsopgave 1 Methodiek... 3 2 Tekening openen... 3 3 Ruimteboek openen... 4 3.1 Nieuw ruimteboek aanmaken...

Nadere informatie

Software Test Document

Software Test Document Software Test Document PEN: Paper Exchange Network Software Engineering groep 1 (se1-1415) Academiejaar 2014-2015 Jens Nevens - Sander Lenaerts - Nassim Versbraegen Jo De Neve - Jasper Bevernage Versie

Nadere informatie

1 Aanvulling cosy deeltijd

1 Aanvulling cosy deeltijd 1 Aanvulling cosy deeltijd 1.1 Multiprocessor versus multicomputer Het kenmerk van een multiprocessor is dat meer CPU hetzelfde geheugen delen. Voordeel van deze aanpak is het relatief eenvoudige programmeermodel.

Nadere informatie

TECHNISCHE UNrVERSITElT DELFT Faculteit Elektrotechniek, Wiskunde en Informatica

TECHNISCHE UNrVERSITElT DELFT Faculteit Elektrotechniek, Wiskunde en Informatica TECHNISCHE UNrVERSITElT DELFT Faculteit Elektrotechniek, Wiskunde en Informatica TWl(0)9O Inleiding Programmeren Tentamen 16 maart 2017, 9:00-12:00 uur Normering: Opgave 1 t/m 3 ieder 6 punten. Score:

Nadere informatie

Landelijk Indicatie Protocol (LIP)

Landelijk Indicatie Protocol (LIP) Handleiding Landelijk Indicatie Protocol programma pagina 1 of 18 Landelijk Indicatie Protocol (LIP) Welkom bij LIP Lip is ontstaan uit een toegevoegde module aan het kraamzorg administratie pakket van

Nadere informatie

Handleiding CombinatiePlanner Versie Combinatiefunctionaris

Handleiding CombinatiePlanner Versie Combinatiefunctionaris Handleiding CombinatiePlanner Versie Combinatiefunctionaris 8 februari 2011 Versie 4.0 Multitask ICT bv, Den Haag, Nederland. Alle rechten voorbehouden. Inhoudsopgave 1. Algemeen... 3 2. Inloggen... 4

Nadere informatie

{button Installeer Zelfstudie Bestanden, execfile(seedatauk.exe,tutorial 12.ctb;Tutorial 12.see;Design.SEE)}

{button Installeer Zelfstudie Bestanden, execfile(seedatauk.exe,tutorial 12.ctb;Tutorial 12.see;Design.SEE)} # $ + K Berekenen van Volume tussen Twee Vlakken Deze zelfstudie maakt gebruik van de modules Volumes, Digitaal Terrein Model en Tekenconstructies. Opmerking: Deze zelfstudie kan niet worden voltooid met

Nadere informatie

Met deze Nieuwsbrief loket.nl informeren wij je over een aantal wijzigingen en belangrijke onderwerpen.

Met deze Nieuwsbrief loket.nl informeren wij je over een aantal wijzigingen en belangrijke onderwerpen. Nieuwsbrief 22 februari 2015 Met deze Nieuwsbrief loket.nl informeren wij je over een aantal wijzigingen en belangrijke onderwerpen. Deze nieuwsbrief is exclusief voor providers van loket.nl Inhoud 1 Wisselen

Nadere informatie

Installatiehandleiding Business Assistent

Installatiehandleiding Business Assistent Installatiehandleiding Business Assistent Wijzigingsgeschiedenis Versie Datum Omschrijving Status 0.1 25-09-2014 Eerste opzet van het installatie Concept document. 1.0 04-11-2014 Geen: Commercieel maken

Nadere informatie

november 2018 Nieuwsbrief KPP-project Hydraulica Programmatuur

november 2018 Nieuwsbrief KPP-project Hydraulica Programmatuur november 2018 Nieuwsbrief KPP-project Hydraulica Programmatuur Een belangrijk deel van het budget is besteed aan regulier beheer en onderhoud van deze softwaresystemen inclusief het uitbrengen van releases.

Nadere informatie

TaskCentre Web Service Connector: Creëren van requests in Synergy Enterprise

TaskCentre Web Service Connector: Creëren van requests in Synergy Enterprise TaskCentre Web Service Connector: Creëren van requests in Synergy Enterprise Inhoudsopgave 1. Voorbereiding... 4 2. Web Service Connector tool configuratie... 5 3. TaskCentre taak voor het aanmaken van

Nadere informatie

Gebruikers handleiding. Lizard Configuration Manager ToolTip. Installatie. Instellen. Initieel instellen

Gebruikers handleiding. Lizard Configuration Manager ToolTip. Installatie. Instellen. Initieel instellen Gebruikers handleiding Lizard Configuration Manager ToolTip Installatie Installeer eerst het volgende: Installeer python 2.5.2; zie de map Breda\Tooltip\lcm\install\python-2.5.2.msi Ga naar dos (run/uitvoeren

Nadere informatie

Software Test Plan. PEN: Paper Exchange Network Software Engineering groep 1 (se1-1415) Academiejaar 2014-2015

Software Test Plan. PEN: Paper Exchange Network Software Engineering groep 1 (se1-1415) Academiejaar 2014-2015 Software Test Plan PEN: Paper Exchange Network Software Engineering groep 1 (se1-1415) Academiejaar 2014-2015 Jens Nevens - Sander Lenaerts - Nassim Versbraegen Jo De Neve - Jasper Bevernage Versie 1 Versie

Nadere informatie

EIGENSCHAPPEN CONVERGED HARDWARE

EIGENSCHAPPEN CONVERGED HARDWARE EIGENSCHAPPEN CONVERGED HARDWARE Eigenschappen Converged Hardware 1 van 8 Document Informatie Versie Datum Omschrijving Auteur(s) 0.1 29-09-2015 Draft Remco Nijkamp 0.2 29-09-2015 Volgende Versie opgesteld

Nadere informatie

Update Globis 6.0.9 Koppelingen DMS, WMS en Mail 1 MEI 2007 Willem den Boer

Update Globis 6.0.9 Koppelingen DMS, WMS en Mail 1 MEI 2007 Willem den Boer GLOBISsue Nr. 65 Update Globis 6.0.9 4 e Concept Onderwerp Datum Door Update Globis 6.0.9 Koppelingen DMS, WMS en Mail 1 MEI 2007 Willem den Boer 1 Inleiding Steeds meer organisaties werken met een Documenten

Nadere informatie

Handleiding helpdesk. Datum: 08-10-2014 Versie: 1.0 Auteur: Inge van Sark

Handleiding helpdesk. Datum: 08-10-2014 Versie: 1.0 Auteur: Inge van Sark Datum: 08-10-2014 Versie: 1.0 Auteur: Inge van Sark Inhoudsopgave Inhoudsopgave... 2 1. Beheer helpdesk... 3 1.1. Settings... 3 1.2. Applicaties... 4 1.3. Prioriteiten... 5 1.4. Gebruik mailtemplates...

Nadere informatie

Het invoeren van het taakbelastingmodel. flexibiliteit en transparantie met takenplaatje.nl

Het invoeren van het taakbelastingmodel. flexibiliteit en transparantie met takenplaatje.nl Het invoeren van het taakbelastingmodel flexibiliteit en transparantie met takenplaatje.nl Het gebruik van formules Takenplaatje.nl biedt de mogelijkheid om regels m.b.t. taakbelasting te koppelen aan

Nadere informatie

MA!N Rapportages en Analyses

MA!N Rapportages en Analyses MA!N Rapportages en Analyses Auteur Versie CE-iT 1.2 Inhoud 1 Inleiding... 3 2 Microsoft Excel Pivot analyses... 4 2.1 Verbinding met database... 4 2.2 Data analyseren... 5 2.3 Analyses verversen... 6

Nadere informatie

Les 15 : updaten van gegevens in de database (deel2).

Les 15 : updaten van gegevens in de database (deel2). Les 15 : updaten van gegevens in de database (deel2). In de volgende reeks lessen zal alle vorige leerstof uitgebreid aan het bod komen. Zie ook de vorige lessen en documenten om informatie op te zoeken

Nadere informatie

Handleiding draaien en gebruiken Achmea dyslexie monitor

Handleiding draaien en gebruiken Achmea dyslexie monitor Handleiding draaien en gebruiken Achmea dyslexie monitor Versie 1.0 NederCare B.V. Postbus 185 3900 AD Veenendaal Tel.: 0318-500449 Fax: 0318-500391 Rabobank: Veenendaal nr.: 15.55.86.890 K.v.K. te Utrecht

Nadere informatie

Voorbeeldtentamen Inleiding programmeren (IN1608WI), Oktober 2003, , Technische Universiteit Delft, Faculteit EWI, Afdeling 2.

Voorbeeldtentamen Inleiding programmeren (IN1608WI), Oktober 2003, , Technische Universiteit Delft, Faculteit EWI, Afdeling 2. Voorbeeldtentamen Inleiding programmeren (IN1608WI), Oktober 2003, 14.00-15.30, Technische Universiteit Delft, Faculteit EWI, Afdeling 2. Dit tentamen bestaat uit twee delen. Deel 1 (14.00-14.45, gesloten

Nadere informatie

Het programma in dit hoofdstuk vertelt een paar moppen aan de gebruiker.

Het programma in dit hoofdstuk vertelt een paar moppen aan de gebruiker. Hoofdstuk 5 Moppen 36 Hoofdstuk 5 MOPPEN In dit hoofdstuk behandelen we: Het gebruik van het sleutelwoord end als argument in de print-functie om niet naar een nieuwe regel te gaan Escape-tekens Het gebruik

Nadere informatie

BTW Code Conversie Legal Eagle Integratie Zonder Export versie 2.18.x naar 2.19.0. 2012 Sdu uitgevers

BTW Code Conversie Legal Eagle Integratie Zonder Export versie 2.18.x naar 2.19.0. 2012 Sdu uitgevers BTW Code Conversie Legal Eagle Integratie Zonder Export versie 2.18.x naar 2.19.0 2012 Sdu uitgevers BTW Code Conversie Legal Eagle Integratie Zonder Export Inhoudsopgave BTW Conversie Legal Eagle Integratie

Nadere informatie

Variabelen en statements in ActionScript

Variabelen en statements in ActionScript Ontwikkelen van Apps voor ios en Android Variabelen en statements in ActionScript 6.1 Inleiding Als we het in de informatica over variabelen hebben, bedoelen we een stukje in het geheugen van de computer

Nadere informatie

Handleiding Digitaal Aanvraagformulier

Handleiding Digitaal Aanvraagformulier Handleiding Digitaal Aanvraagformulier Deze handleiding wil een summier overzicht geven van de installatieprocedure van het digitaal aanvraagformulier. De handleiding is bedoeld voor de al wat ervaren

Nadere informatie

NIS Notarieel Informatie Systeem

NIS Notarieel Informatie Systeem INSTALLATIE NIS UPDATE 2015-Q3-02 NIS Notarieel Informatie Systeem Sportlaan 2h, 818 BE Heerde T (0578) 693646, F (0578) 693376 www.vanbrug.nl, info@vanbrug.nl 2015 Van Brug Software B.V. Niets uit deze

Nadere informatie

Software Test Plan. Yannick Verschueren

Software Test Plan. Yannick Verschueren Software Test Plan Yannick Verschueren Maart 2015 Document geschiedenis Versie Datum Auteur/co-auteur Beschrijving 1 November 2014 Yannick Verschueren Eerste versie 2 December 2014 Yannick Verschueren

Nadere informatie

De stappenhandleiding is in hoofdstappen verdeeld, de volgende stappen zullen aan bod komen:

De stappenhandleiding is in hoofdstappen verdeeld, de volgende stappen zullen aan bod komen: VOORWOORD In deze handleiding wordt de module Vacature van OnderneemOnline stap voor stap uitgelegd. In de inhoudsopgave vindt u exact terug hoe u de module Vacature kunt beheren. De stappenhandleiding

Nadere informatie

Update documentatie. KraamZorgCompleet versie 4.0. KraamzorgCompleet versie 4.0

Update documentatie. KraamZorgCompleet versie 4.0. KraamzorgCompleet versie 4.0 Update documentatie KraamZorgCompleet versie 4.0 KraamzorgCompleet versie 4.0 Inhoudsopgave Update documentatie versie 4.0 Hoofdstuk 1 Declareren partusassistentie...1 1.1 Declareren partusassistentie

Nadere informatie

Gebruikershandleiding

Gebruikershandleiding Release 1.3 Gebruikershandleiding Datum: oktober 2012 All rights reserved Alle rechten zijn voorbehouden. Deze documentatie blijft eigendom van Ternair Software Solutions b.v. en is uitsluitend bedoeld

Nadere informatie

Handleiding Koppeling imuis Online

Handleiding Koppeling imuis Online Handleiding Koppeling imuis Online Inhoudsopgave Bestellen koppeling... 3 Instellingen... 4 Importopties... 5 Exportopties... 6 Synchronisatie... 7 Belangrijke punten... 9 Vragen... 10 Bestellen koppeling

Nadere informatie