Houten maken we samen

Transcriptie

1 Houten maken we samen Collegeprogramma Raadsvergadering 8 juli 2014 Collegeprogramma

2 Collegeprogramma

3 Inhoudsopgave 1. Algemeen bestuurlijk perspectief 7 2. Beleidsambities Uitgangspunten voor het financieel beleid Financiële stand van zaken Financieel meerjarenperspectief Financiële onzekerheden Weerstandsvermogen grondexploitatie en algemene dienst 36 Bijlage Overzicht ombuigingsvoorstellen 41 Bijlage Begrotingsrichtlijnen Collegeprogramma

4 Collegeprogramma

5 Bestuurlijk perspectief Collegeprogramma

6 Collegeprogramma

7 1. Algemeen bestuurlijk perspectief Begin mei presenteerden de fracties van D66, VVD, CDA en PvdA het beleidsakkoord , met als titel Houten maken we samen. Dit is ook de titel geworden van het voorliggend collegeprogramma. Het vat kernachtig onze ambitie samen om de krachten van inwoners, bedrijven en partners te bundelen om de kwaliteiten van Houten te behouden en waar mogelijk te versterken. De veranderkracht zit in de samenleving zelf, en de gemeente is niet meer altijd de vanzelfsprekende partij om maatschappelijke vraagstukken uit te voeren. Dit betekent nadrukkelijk niet dat de gemeente afwezig is. Integendeel, er wachten ons grote opgaven waarin de gemeente nadrukkelijk een rol zal vervullen. Volgend jaar al worden wij verantwoordelijk voor nieuwe complexe zorgtaken die we ons snel eigen moeten maken. In het ruimtelijk domein wordt een ander ordeningsprincipe gevraagd, dat meer ruimte biedt aan initiatieven. Ook resteert er nog een bezuinigingsopgave die, na de eerdere ombuigingen die al in de vorige bestuursperiode zijn gerealiseerd, ons voor lastige (financiële) keuzes stelt. En we maken de komende periode met inwoners en partners buiten in het kader van Houten 2025, duidelijke keuzes voor de toekomst van Houten. In deze context is dit collegeprogramma geschreven. Vanuit een besef dat een gemeentebestuur niet dicteert welke kant we opgaan, maar wel met een gezonde portie ambities. Vanuit deze ambities duiden we in dit programma welke beweging we in willen zetten en laten we tegelijk ruimte voor samenwerking met en invulling door anderen. We zoeken een balans tussen het stellen van kaders en ruimte laten voor initiatief. Daar waar kaders intiatieven te zeer beperken, willen we daar flexibel en verstandig mee om kunnen gaan, zoals we eerder al hebben laten zijn bij bijvoorbeeld de uitnodigingsplanologie op het Eiland van Schalkwijk en de wijze waarop is omgegaan met ruimte voor horeca. Ambities langs vier speerpunten We werken onze ambities in dit programma uit langs de onderstaande vier speerpunten uit het beleidsakkoord: 1. Duurzame kwaliteit: ontspannen en verantwoord wonen en werken Houten is een aantrekkelijke, en daardoor geliefde, woon-, leef- en werkgemeente. De ruimtelijke kwaliteit van Houten is daarin heel bepalend; in Houten is de buitenruimte ruim opgezet en gevarieerd en zijn voorzieningen (zowel lokaal als regionaal) goed bereikbaar. We zorgen ervoor dat die bijzondere en gevarieerde ruimtelijke kwaliteit van Houten behouden blijft. Ook maken we deze toekomstbestendig door te investeren in duurzaamheid. 2. Sociale kracht: samen leven, zorgen voor elkaar en eigen verantwoordelijkheid In Houten leven we op een prettige manier samen; met respect en zorg voor elkaar. Er zijn veel vormen om deel te nemen aan de samenleving: via vrijwilligerswerk, onderwijs, cultuur, sport en recreatie. Onze rijke voorzieningenstructuur en de bereidheid van mensen om maatschappelijk actief te zijn, vervullen daarin een belangrijke rol. We willen de sociale kracht behouden en waar mogelijk versterken om met elkaar de kwaliteit van de voorzieningen en de samenleving op peil te houden. De nieuwe zorgtaken die met minder middelen naar de gemeente komen, vragen ook om sociale kracht in termen van meer zelf- en samenredzaamheid. Collegeprogramma

8 3. Vernieuwend bestuur: ruimte geven aan ondernemerschap en maatschappelijk initiatief Wij bieden ruimte aan ondernemerschap en maatschappelijk initiatief, want Houten maken we samen. We willen de komende jaren ontdekken hoe we hieraan invulling kunnen geven door in een andere verhouding met inwoners, ondernemers, instellingen en andere overheden samen te werken. Het traject Houten 2025 biedt hier al op korte termijn een goede gelegenheid voor. Vanuit een flexibele organisatie en een luisterend bestuur anticiperen we snel op nieuwe ontwikkelingen en dragen we effectief bij aan oplossingen voor vragen uit de Houtense samenleving. 4. Gezonde financiële basis: verantwoord beheer van inkomsten en uitgaven We blijven ook de komende periode inzetten op financiële stabiliteit. Dit betekent dat in 2018 het financiële huishoudboekje structureel op orde is. Met inbegrip van een solide beklemde reservepositie en een vrije algemene reserve die voldoet aan de provinciale norm. Om deze financiële stabiliteit te realiseren zijn uiterlijk in 2018 nieuwe ombuigingen nodig. De eerste drie speerpunten zijn in hoofdstuk 2 nader uitgewerkt. Het vierde speerpunt heeft zijn vertaling gekregen in het financieel perspectief van dit collegeprogramma en de bijlage Overzicht ombuigingsvoorstellen. Relatie met bestuursakkoord en wethoudersakkoord Dit collegeprogramma is een beleidsmatige en financiële vertaling van het beleidsakkoord. Op korte termijn worden nog twee documenten opgeleverd die een sterk verband houden met het beleidsakkoord: Het Bestuursakkoord, waarin de nieuwe bestuursstijl nader wordt omschreven. Uw raad heeft op 3 juli een bijeenkomst gepland waarin de nieuwe bestuursstijl aan de hand van een concept van dit akkoord wordt besproken. De planning is om het bestuursakkoord vervolgens in de raad van 10 juli te behandelen. Het Wethoudersakkoord, waarin de vier wethouders aangeven hoe zij binnen de eigen portefeuille inhoud geven aan de nieuwe bestuursstijl en het college beschrijft hoe het de onderlinge samenwerking ziet en het collegiaal bestuur vorm zal geven. De planning is dat het wethoudersakkoord, evenals het bestuursakkoord, op 10 juli in de raad wordt behandeld. Ombuigingsagenda: werken aan een houdbaar evenwicht In de loop van 2012 werd duidelijk dat de ruim 9 miljoen (1 e en 2 e fase) aan ombuigingen niet voldoende waren om de meerjarenbegroting structureel op orde te houden. Als gevolg van de verscherping van effecten van de economische crisis zijn extra ombuigingen (3 e fase) nodig. Bij de perspectiefnota 2014 heeft de raad over het eerste gedeelte ( 2,3 miljoen) van deze ombuigingen besloten. Bij deze ombuigingen is maximaal binnen gekeken, waarbij buiten zoveel mogelijk is ontzien. In het beleidsakkoord is de richting weergegeven waarbinnen de resterende ombuigingen moeten worden gerealiseerd. Inzet hierbij is om niet uitsluitend te bezuinigingen, maar ook te investeren in de toekomst van Houten. Om dit mogelijk te maken is een toekomstfonds gecreëerd én wordt een gedeelte van de beklemde reserves ingezet. In dit collegeprogramma worden concrete ombuigingsvoorstellen (zie tabel hieronder) gedaan voor het tweede gedeelte van de 3 e fase ombuigingen. Collegeprogramma

9 Tabel: ombuigingsvoorstellen (3 e fase) bedragen * Omschrijving Maatschappelijk vastgoed Intergemeentelijke samenwerking Bibliotheek Verzelfstandiging beheer en onderhoud (sport)accommodaties Zwembad De Wetering 200 Inbreiding / herprogrammering Wmo voorzieningen Voorzieningenniveau openbare ruimte Overige structurele effecten op basis van jaarrekeningresultaat Totaal ombuigingsvoorstellen (3 e fase) Op basis van deze voorstellen is de meerjarenbegroting in 2018 structureel sluitend. Ook is er een solide financiële buffer, waardoor het niet direct nodig is om bij financiële tegenvallers aanvullende ombuigingsmaatregelen te nemen. Tabel: prognose financieel meerjarenperspectief bedragen * Omschrijving Prognose financieel meerjarenperspectief Met de voorstellen uit dit collegeprogramma komt het totale pakket aan ombuigingen in de afgelopen jaren op 14,3 miljoen. Schematisch ziet dit er als volgt uit: Figuur: overzicht ombuigingsfasen en volume (* miljoen) 2,8 2,3 2,5 6,7 Fase 1 Fase 2 Fase 3 (perspectiefnota 2014) Fase 3 (collegeprogramma ) Collegeprogramma

10 Van de 1 e en 2 e fase ombuigingen ( 9,2 miljoen) is 95% gerealiseerd. Deze ombuigingen zijn nu afgerond. De focus ligt dus nu volledig op het realiseren van de 3 e fase. Van het eerste gedeelte ( 2,3 miljoen) is ongeveer 40% gerealiseerd. Een substantieel gedeelte van de overige 60% betreft de nog te realiseren taakstelling ( 1,2 miljoen in 2018) op de organisatie, bedrijfsvoering en huisvesting. Deze taakstelling is in de begroting verwerkt, maar moet, naast de aanvullende ombuigingen uit dit collegeprogramma, nog wel worden gerealiseerd. Hieronder wordt een beeld geven van hoe de ombuigingen vanuit de opeenvolgende ombuigingsfasen neerslaan in de deelprogramma s uit onze begroting Figuur: verdeling ombuigingen 14,3 miljoen per deelprogramma Leefomgeving 13,1% 11,2% 13,0% 19,5% Sociale participatie en gezondheidszorg Sport Cultuur 4,2% 29,1% 4,4% 5,5% Organisatie en bedrijfsvoering Inkoop en aanbesteding Belastingen en heffingen Overige Collegeprogramma

11 2. Beleidsambities Dit hoofdstuk omvat de beleidsambities van het college voor de periode Deze ambities beslaan de eerste drie speerpunten uit het beleidsakkoord en komen in drie paragrafen aan de orde: Duurzame kwaliteit: ontspannen en verantwoord wonen en werken ( 2.1) Sociale kracht: samen leven, zorgen voor elkaar en eigen verantwoordelijkheid ( 2.2) Vernieuwend bestuur: ruimte geven aan ondernemerschap en maatschappelijk initiatief ( 2.3) Het vierde speerpunt uit het beleidsakkoord gaat over een financieel gezonde basis. Deze is met name uitgewerkt in hoofdstuk 3 (Uitgangspunten voor financieel beleid) en de bijlage Overzicht ombuigingsvoorstellen. Per ambitie is aangegeven welke beweging we de komende jaren in willen zetten en met welke partijen. 2.1 Duurzame kwaliteit: ontspannen en verantwoord wonen en werken Houten is een aantrekkelijke, en daardoor geliefde, woon-, leef- en werkgemeente. De ruimtelijke kwaliteit van Houten is daarin heel bepalend; in Houten is de buitenruimte ruim opgezet en gevarieerd en zijn voorzieningen (zowel lokaal als regionaal) goed bereikbaar. We zorgen ervoor dat die bijzondere en gevarieerde ruimtelijke kwaliteit van Houten behouden blijft. Ook maken we deze toekomstbestendig door flink te investeren in duurzaamheid. Duurzaamheid Wij zetten in de komende vier jaar belangrijke stappen in de richting van de doelstellingen van het Milieubeleidsplan om in 2040 energieneutraal te zijn. Voor de komende periode geldt een doelstelling van 16% voor duurzame energieopwekking voor Houtense huishoudens. Houten biedt goede mogelijkheden voor energiebesparing, energiezuinig bouwen en het opwekken van duurzame energie. Er zal daarom breed op realisatie van deze opties worden ingezet, door initiatieven van inwoners en ondernemers aan te jagen en te faciliteren, maar vooral ook door als gemeente zelf het goede voorbeeld te geven. Bovenop het bestaande beleid en de daarin opgenomen doelstellingen (bijvoorbeeld rond afvalscheiding, de promotie van streekproducten, en de voorbeeldfunctie van de gemeente voor duurzame energie) zetten we de komende jaren in op de volgende zaken. Soms is het nodig dat we als gemeente een financiële impuls kunnen geven. Hiertoe beschikken we naast het nu al bestaande duurzaamheidsfonds en vanaf 2015 ook over een toekomstfonds. Daarnaast ontwikkelen we in samenwerking met de regio een (virtueel) energieloket én zetten we het milieubewustzijn van onze inwoners om in acties. Dit doen we door samen met netwerkorganisaties een energieplatform op te zetten. De belangrijkste speerpunten in het Milieubeleidsplan zijn: 1. duurzame energieopwekking door windenergie 2. energiebesparing bij bestaande woningen (koop en huur) 3. energieneutraal bouwen (koop en huur), daar waar mogelijk gekoppeld aan gronduitgifte. Tot slot vinden we het belangrijk om te investeren in het milieubewustzijn van onze jeugd, want zij zijn de toekomst van Houten. Dit doen we door in hun opleiding aandacht hieraan te besteden. Scholen en het bedrijfsleven zijn hierbij dan ook belangrijke partners voor ons. Collegeprogramma

12 Ruimtelijke ordening, volkshuisvesting en leefmilieu Houten is een zeer aantrekkelijke, geliefde woon- en leefgemeente. We koesteren deze kwaliteit en willen dat er ook in de toekomst voldoende aanbod is om verschillende groepen (jongeren, ouderen, gezinnen en speciale doelgroepen) op een prettige manier in Houten te kunnen laten wonen. Vanuit een nieuwe bestuursstijl werken we aan een ander ordeningsprincipe; we vertalen de op het Eiland van Schalkwijk toegepaste uitnodigingsplanologie door naar de rest van de gemeente. Om te voorzien in een ruimtelijk kader worden gebiedsvisies opgesteld voor Houten-Noord (waaronder de locaties Mozaïek De Haag en Den Oord), Houten-Zuid, Houten buitengebied en de Centra. Deze dienen vervolgens als inhoudelijk afwegingskader voor initiatieven. Bij de opstelling van de gebiedsvisies betrekken we inwoners, ondernemers en maatschappelijke organisaties. Voor het opstellen van deze gebiedsvisie is gedurende deze bestuursperiode per jaar beschikbaar. We spelen in op demografische ontwikkelingen zodat er ook in de toekomst voldoende voorzieningen en woningen zijn voor ouderen en starters. Specifiek voor de kleine kernen kijken we goed welk programma gewenst is ten behoeve van de leefbaarheid. We voeren in samen met partners (zoals Viveste, ouderenbonden, ontwikkelaars) - een woningbehoefteonderzoek uit en gebruiken dit om de doorstroming op de Houtense woningmarkt te stimuleren. De uitkomsten van het woningbehoefteonderzoek maken onderdeel uit van het afwegingskader in de ruimtelijke agenda (gebiedsvisies). We houden oog voor de financiële toegankelijkheid van het woningaanbod via sociale koop- en huurwoningen en willen zowel lokaal als regionaal afspraken maken over de blijvende beschikbaarheid van voldoende goedkope sociale huurwoningen. We willen partijen als woningcorporaties, projectontwikkelaars en particulieren in hun kracht zetten om samen met hen te zoeken naar nieuwe, duurzame woonvormen en digitale toepassingen voor ouderen. Om mensen bewust te maken van de mogelijkheden, nemen we samen met andere partijen het initiatief van een modelwoning thuistechnologie. We benaderen initiatieven voor huisvesting voor speciale doelgroepen positief, als uit het woningbehoefteonderzoek blijkt dat hier in Houten een aanvullende behoefte is. We vinden wel dat de financiële dekking ervan goed geregeld moet zijn. Hiervoor gaan we in gesprek met de centrumgemeente. Samen met agrariërs en belangenorganisatie LTO werken we aan de agrarische structuurversterking op het Eiland van Schalkwijk. We gaan door met het faciliteren van initiatieven vanuit de samenleving die gericht zijn op versterking van de landbouw en het recreatieve aanbod in het buitengebied en het Eiland van Schalkwijk in het bijzonder. Initiatieven voor vergroting van de afzet van streekproducten hebben bijzondere aandacht. Houten heeft veel (potentiële) mogelijkheden voor recreatie van de eigen inwoners en een goede basis voor toerisme (de forten, de ligging aan de Limes en het aantrekkelijke buitengebied). We willen deze kansen de komende jaren benutten, onder meer door hier in regelgeving ruimte voor te bieden en initiatieven op dit punt te faciliteren en te verbinden. Om beweging in de gebiedsontwikkeling in het buitengebied mogelijk te maken creëren we een fonds buitengebied. De omvang hiervan is en wordt gefinancierd vanuit de al toegezegde cofinanciering ( 1,0 miljoen) voor Linieland. Per 1 januari 2014 is de Gebiedscoöperatie O-gen opgericht. Deze coöperatie zet zich in om de kwaliteit en vitaliteit van het landelijk gebied in de oostelijk helft van de provincie Utrecht te versterken. Door lid te worden van deze coöperatie wordt de samenwerking in de Kromme Rijnstreek geborgd en geprofessionaliseerd. De kosten van dit lidmaatschap bedragen per jaar. Collegeprogramma

13 We werken aan een convenant met de fruitsector met als inzet onder meer het toepassen van drift-reducerende maatregelen, ook in bestaande situaties. Ook gaan we in gesprek met omwonenden. We willen de mogelijkheden verruimen voor een versnelde afbouw van Houten-Zuid. Castellum zien we als meest urgente locatie en krijgt daarom de eerste prioriteit. Op het domein ruimtelijke ordening, volkshuisvesting en leefmilieu is voorstel 6 uit de bijlage ombuigingsvoorstellen van toepassing. Openbare ruimte De Houtense openbare ruimte is - ondanks de ombuigingen van de laatste jaren - van een hoge kwaliteit en wordt door onze inwoners ook bijzonder gewaardeerd. Ook in de komende jaren zetten we in op behoud van dit kwaliteitsniveau, tegen lagere lasten. We stimuleren en ondersteunen (bewoners)initiatieven in de openbare ruimte, waarbij het beheer van de te realiseren locaties of objecten voor het belangrijkste deel bij de initiatiefnemers terecht komt. Daarnaast betrekken we inwoners ook om de kwaliteit van de openbare ruimte continu te monitoren. Met het bedrijfsleven bespreken we of zij in de vorming van Bedrijfsinvesteringszones (BIZ) een meerwaarde zien. Bedrijven investeren dan samen met de gemeente in (onderdelen van) het beheer van de openbare ruimte die zij zelf belangrijk vinden. We ontwikkelen een financieel beleid voor de betaalbaarheid van de openbare ruimte op de lange termijn en borgen daarmee de kwaliteit van de openbare ruimte. We komen hier in 2015 (bij de Perspectiefnota 2016) op terug. Op het domein openbare ruimte is voorstel 8 uit de bijlage ombuigingsvoorstellen van toepassing. Openbare orde en veiligheid Houten is relatief veilig; inwoners geven de veiligheid in de eigen buurt een 7,3. Na een verslechtering van de veiligheidscijfers in 2011 en 2012 hebben we in 2013 een dalende trend weten te vinden. Dit willen we de komende jaren voortzetten. Zo blijft Houten een aantrekkelijke gemeente om te wonen en te ondernemen. Mobiliteit De bereikbaarheid van, naar en binnen Houten is erg belangrijk voor het aantrekkelijk houden van Houten als een thuis voor inwoners en als vestigingsplaats voor instellingen en bedrijven. We actualiseren het Verkeersveiligheidsplan als onderdeel van het Integraal Veiligheidsplan. Voor het verbeteren van de verkeersveiligheid pakken we actuele knelpunten (zoals verkeerssituatie Odijkseweg) aan. Vanuit de nieuwe bestuursstijl doen we dat met bewoners en ondernemers samen. De initiatieven om hinderlijk gedrag van brommer- en scooterrijders te verminderen krijgen een nieuwe impuls. Ondernemers van bezorgdiensten zijn mede verantwoordelijk voor de oplossing en worden nadrukkelijk betrokken. Houten moet optimaal gepositioneerd worden in de vervoersplannen van het Bestuur Regio Utrecht en de NS. Speerpunt hierbij is het realiseren van betere verbindingen naar de kernen; economische kerngebieden en voorzieningen (bijvoorbeeld Antoniusziekenhuis Nieuwegein). Collegeprogramma

14 We onderzoeken of verschillende vormen van doelgroepenvervoer op een slimme wijze te combineren zijn in een servicenetwerk. Hierbij kunnen bestaande voorzieningen als de rolstoel- en Driekabus worden betrokken en mogelijk geïntegreerd. Ondernemerschap (zoals het huidige vervoer met golfkarren) wordt nadrukkelijk gestimuleerd. Uitwerking van de plannen geschiedt samen met belangenorganisaties (van ouderen) en ondernemers. De koppositie van Houten met betrekking tot fietsgebruik en het bijbehorende fietsstimuleringsbeleid wordt onverminderd voortgezet. De promotie van Houten op dit vlak wordt geïntegreerd in de citymarketing en het promotiemateriaal voor fietsstad Houten wordt geprofessionaliseerd. We willen de kwaliteit van bestaande utilitaire- en recreatieve fietsverbindingen verder verbeteren en ontbrekende links realiseren. We zetten hierbij in op het verwerven van beschikbare subsidies en mogelijkheden van cofinanciering. We verbeteren de fietsbewegwijzering op hoofdfietsroutes met behulp van het, gezamenlijk met de Fietsersbond ontwikkelde, metrosysteem. Om beweging op het gebied van mobiliteit mogelijk te maken wordt in 2015 en voor onderzoek gereserveerd. Collegeprogramma

15 2.2 Sociale kracht: samen leven, zorgen voor elkaar en eigen verantwoordelijkheid In Houten leven we op een prettige manier samen; met respect en zorg voor elkaar. Er zijn veel vormen om deel te nemen aan de samenleving: via vrijwilligerswerk, onderwijs, cultuur, sport en recreatie. Onze rijke voorzieningenstructuur en de bereidheid van mensen om maatschappelijk actief te zijn, vervullen daarin een belangrijke rol. We willen de sociale kracht behouden en waar mogelijk versterken om met elkaar de kwaliteit van de voorzieningen en de samenleving op peil te houden. De nieuwe zorgtaken die met minder middelen naar de gemeente komen, vragen ook om sociale kracht in termen van meer zelf- en samenredzaamheid. Samen leven Inwoners van Houten vinden betrokkenheid en verantwoordelijkheid voor elkaar en de eigen buurt belangrijk. Elkaar kennen, begrijpen en helpen, staat op nummer één als het gaat om je thuis te voelen in je buurt. Het versterken van de sociale cohesie wordt als belangrijkste aandachtspunt voor de leefbaarheid genoemd (inwonersenquête Samen naar Houten 2025 ). Inwoners van Houten zullen ook meer en meer betrokken worden bij de oplossingen van maatschappelijke vraagstukken en het verbeteren van de eigen leefomgeving. We betrekken álle inwoners. Daartoe ondersteunen we verschillende activiteiten, gericht op ontmoeten, meedoen en bewegen (ook voor kwetsbare groepen) en brengen deze samen op kern-, wijk- en buurtniveau, onder meer door inzet van opbouwwerk van Van Houten&Co en inzet en doorontwikkeling van Ons Fonds. We faciliteren de samenwerking en netwerkvorming tussen formele en informele organisaties in een buurt of wijk, zodat buurt- en wijkactiviteiten zo efficiënt en effectief mogelijk worden ingezet met het oog op leefbaarheid en zorg. We organiseren ontmoetingsplekken kleinschalig om taken meer bij inwoners te kunnen organiseren. En geven ruimte aan bewonersinitiatieven en vormen van zelfbeheer, zoals bij De Meerkoet. We gebruiken gebouwen zoveel mogelijk multifunctioneel, waardoor scholen, culturele centra en sportaccommodaties aantrekkelijk zijn voor alle leeftijden om elkaar te ontmoeten voor verschillende doeleinden. Samen met verenigingen en instellingen onderzoeken we hoe multifunctioneel gebruik van maatschappelijk vastgoed geïntensiveerd kan worden. We zien de bovenstaande ambities als een opgave die we delen met bestaande samenwerkingspartners, maar willen de komende jaren ook op expeditie om nieuwe, krachtige partners in de samenleving te vinden. Transities De voorgenomen wijzigingen in Jeugdzorg, Wmo, Participatiewet en langdurige zorg (AWBZ) stellen ons als gemeente voor grote uitdagingen, omdat deze gepaard gaan met een opgelegde bezuinigingstaak. De overheveling van taken en geld van het Rijk naar de gemeente biedt ook kansen voor vernieuwing in het sociale domein. Het is daarom belangrijk dat we houvast en zekerheid bieden voor mensen die zorg nodig hebben en tegelijkertijd ons gezond verstand gebruiken om vernieuwing mogelijk te maken. Ons uitgangspunt is dat in Houten niemand tussen wal en schip valt als er zorg nodig is. Iedereen in Houten doet mee, blijft meedoen en blijft erbij horen. We investeren in preventie, een integrale aanpak en het denken in termen van kansen, onder meer door: afspraken te maken met zorgaanbieders over de inzet van meer algemene voorzieningen; de samenwerking tussen eerstelijnszorg (EMC) en welzijnswerk uit te breiden naar meer doelgroepen; Collegeprogramma

16 onderzoek te doen naar inzet van burgerkrachtcentrales om initiatieven van inwoners te faciliteren. Maatwerk wordt de nieuwe standaard. Samen met de zorgaanvrager die de eigen regie heeft realiseren we maatwerkoplossingen (één gezin, één plan, één regisseur). Wij realiseren de integrale toegang (vooralsnog) dicht bij de gemeente en rondom de burger (uitgaande van de leefwereld van de burger in plaats van de systeemwereld van overheid en instellingen). De uitvoering hiervan is een co-productie samen met maatschappelijke partners zoals het Centrum voor Jeugd en Gezin (CJG) en het sociaal loket. We vangen de korting op het budget voor huishoudelijke hulp binnen de begroting op, met maximaal behoud van de kwaliteit van de zorg. Daarnaast worden geen andere dan de al overeengekomen bezuinigingen op het sociaal domein ingeboekt. We stimuleren zorginnovatie en koppelen middelen van het sociaal domein op slimme wijze aan andere domeinen. Hierbij wordt samen met professionele partners, mantelzorgers en zorgaanvrager behouden wat goed is. Waar het kan, wordt efficiënter gewerkt en ingezet op vernieuwing. Hierbij denken we onder andere aan: het versterken van de inzet van de doelgroepen van de participatiewet bij activiteiten in het kader van de Wmo (bijvoorbeeld boodschappen doen of klussendienst); het stimuleren en faciliteren functiemenging door een combinatie van ontmoeten en zorg (woonservicegebieden); het benutten van kansen die transformatie van leegstaande kantoren biedt. Op het domein transities is voorstel 7 uit de bijlage ombuigingsvoorstellen van toepassing. Werk en Bijstand In Houten doet iedereen mee. Voorop staan de eigen kracht en verantwoordelijkheid van mensen. De norm is het hebben van betaald werk. Dit levert niet alleen een inkomen op maar biedt ook de meeste kans op participatie in de samenleving. Ook biedt het mogelijkheden voor persoonlijke ontwikkeling en ontplooiing. Indien betaalde arbeid niet voorhanden of mogelijk is, zijn andere instrumenten van (onbetaalde) arbeid zoals vrijwilligerswerk beschikbaar. Doel is in de eerste plaats het verbeteren van de eigen vaardigheden om terug te kunnen keren in het arbeidsproces. Voor wie, op basis van objectieve normen, werken (tijdelijk) niet mogelijk is zijn er sociale voorzieningen. De invoering van de Participatiewet vindt plaats binnen en afgestemd op het grotere geheel van de transities in de zorg. Niet alleen een efficiënte uitvoering van bestaande regelingen staat centraal maar juist ook de preventie. Maatschappelijke initiatieven als schuldhulpmaatjes worden blijvend ondersteund. Het bereik van de regelingen Bijzondere Bijstand wordt verbeterd door informatie en communicatie over de mogelijkheden van voorzieningen. Hierbij wordt samengewerkt met de Cliëntenraad. Houten blijft ruimhartig in het opvangen van vluchtelingen. De professionalisering van vrijwilligers door van Houten&Co wordt onverminderd voortgezet. Collegeprogramma

17 (Passend) onderwijs Onderwijs vervult een belangrijke functie in de ontwikkeling van (jonge) mensen en vormt daarmee een belangrijke investering in de toekomst van Houten. Uitgangspunt is dat elke leerling het onderwijsaanbod krijgt voor een optimale ontwikkeling. We zetten in op één doorgaande leerlijn van het opvang- en onderwijssysteem tot 12 jaar en betrekken hierbij het nieuwe rijksbeleid Een betere basis voor peuters dat in het najaar van 2014 wordt gepubliceerd. We signaleren taal- en/of ontwikkelingsachterstanden zo vroeg mogelijk en pakken dit aan, onder meer door de kwaliteit van voor- en vroegschoolse educatie te verbeteren, samenwerking tussen jeugdartsen en peuterscholen te faciliteren en opvoedingsondersteuning aan te bieden. We stimuleren dat anderen (maatschappelijke) stages organiseren en bedingen zelf leerwerkplekken en stageplaatsen bij aanbestedingen. Daarnaast spelen we een actieve rol bij een betere afstemming van vraag en aanbod tussen onderwijs en bedrijfsleven. We stimuleren dat Houtense scholen en speciaal onderwijsscholen in de regio samenwerken en onderling afspraken maken over expertise-ontwikkeling en hun ondersteuningsprofiel, opdat kinderen zoveel mogelijk een plek vinden in het regulier onderwijs. Jongeren We stimuleren jongerenactiviteiten, uitgaansmogelijkheden, festivals en evenementen zodat jongeren een vrijetijdsbesteding kunnen hebben. We realiseren ons dat jongeren een eigen benadering vragen. We besteden aandacht aan een goede, toegankelijke communicatie naar onze jongeren, waar het vraagstukken betreft die (ook) hen aangaan. Ouderen Naast zorg en welzijn voor ouderen zetten we ook in op het actief betrekken van ouderen. We schenken aandacht aan (de communicatie over) de mogelijkheden van kleinschalig vervoer voor ouderen van deur tot deur (zie ook mobilitieit). We hebben aandacht voor dementie en onderzoeken met zorgaanbieders hoe Houten een dementievriendelijke gemeenschap kan worden. We zetten in op het zolang mogelijk zelfstandig blijven wonen van ouderen. We onderzoeken de mogelijkheden van thuistechnologie ter vergroting van de zelfredzaamheid en het tegengaan van eenzaamheid en vermindering van de belasting van mantelzorgers. Volksgezondheid We stimuleren seksuele voorlichting en voorlichting over de gevolgen van drugs en alcohol voor de hersenen, over roken en gezond eten. De samenwerking met Houtense scholen en Stichting Voorkom en de inzet van ervaringsdeskundigen zijn hiervoor belangrijk. We willen het aantal kinderen met overgewicht terugdringen, in samenwerking met ouders en kinderen zelf, kinderopvang, onderwijs, supermarkten en sportkantines. Collegeprogramma

18 Behoud van unieke voorzieningen Unieke voorzieningen, zoals het zwembad, het theater, de jongerenvoorzieningen en de bibliotheek, zijn en blijven belangrijk als sociaal cement voor de inwoners en als ontmoetingsplaats. We zorgen dat deze voorzieningen behouden blijven voor de Houtense samenleving. Het gaat ons primair om de (sociale) functie in plaats van de stenen. We bezinnen ons op de wijze van inrichting van verschillende voorzieningen en doen verder onderzoek naar exploitatievormen en -mogelijkheden van de gebouwen met een maatschappelijke functie en sportfaciliteiten. We willen serieus verkennen hoe beheer en onderhoud als instrumenten kunnen worden ingezet voor meer zelfredzaamheid bij verenigingen. Bij het opnieuw aanbesteden van het beheer en exploitatie van het zwembad wordt in samenwerking gezocht naar een vorm waarbij maatschappelijke partners in vergaande vorm verantwoordelijk kunnen worden gemaakt voor beheer en exploitatie. De functie van de bibliotheek wordt kritisch geëvalueerd. Uitgangspunt is dat een vorm wordt gevonden die aansluit bij de behoefte van deze tijd en de financiële noodzaak tot ombuigen. De uitleenfunctie moet hierbij minimaal behouden blijven. De nieuwe bibliotheekfunctie moet gerealiseerd worden binnen een budget van maximaal 0,5 miljoen per jaar. Bij de visievorming wordt nadrukkelijk een relatie met het Forum (Huis van de Stad) gelegd.. Onderdeel van het behoud van unieke voorzieningen is het onderzoek in hoeverre kapitaallasten van gebouwen kunnen worden verminderd door af te schrijven op de boekwaarde. Hiertoe kan zonodig een beroep worden gedaan op een deel van de beklemde reserve. Op het domein behoud van unieke voorzieningen zijn de voorstellen 1, 3, en 5 uit de bijlage ombuigingsvoorstellen van toepassing. Sport en Cultuur Behoud van unieke voorzieningen (zie hierboven) is zowel voor cultuur als sport uitgangspunt. Blijvend ruimte bieden aan lokale initiatieven, zoals de Houtense Helden, maar ook aan andere partners zoals van Houten&Co en de bibliotheek om in het Slingergebied nog verdere ontwikkeling mogelijk te maken. Bezien of daarbij aanpassing van het gemeentelijk vergunningenen evenementenbeleid wenselijk is. We werken actief samen met sport- en cultuurverenigingen om blijvend te komen tot een gevarieerd aanbod. De huidige sportnota wordt geëvalueerd en herijkt. Samen met maatschappelijke partners actief andere exploitatievormen verkennen voor de (sport)accommodaties. Deze verkenning heeft enerzijds tot doel verenigingen meer keuzevrijheid en ondernemerschap te bieden bij de exploitatie van hun accommodatie. Anderzijds moet dit leiden tot een besparing op de beheer- en onderhoudskosten. Door middel van de inzet van Combifuncties worden doelgroepen die achter blijven in de sportdeelname (65+, jeugd en gehandicapten) gestimuleerd tot een sportieve en gezonde leefstijl. Hierbij worden voor de jeugd de uitgangspunten voor JOGG gehanteerd. De uitgangspunten worden opgenomen in het gezondheidsbeleid. De gemeente voert met het Sportpunt Houten een actieve rol voor de ondersteuning van en samenwerking tussen sportverenigingen. We laten het Sportfonds en het Cultuurfonds ongemoeid. Deze fondsen blijven onverminderd een stimulans voor ondernemerschap van instellingen en verenigingen. Op het domein sport en cultuur is voorstel 4 uit de bijlage ombuigingsvoorstellen van toepassing. Collegeprogramma

19 2.3 Vernieuwend bestuur: ruimte geven aan ondernemerschap en maatschappelijk initiatief Wij bieden ruimte aan ondernemerschap en maatschappelijk initiatief, want zoals de titel van dit collegeprogramma aangeeft; Houten maken we samen. We willen de komende jaren ontdekken hoe we hieraan invulling kunnen geven door in een andere verhouding met inwoners, ondernemers, instellingen en andere overheden samen te werken. Het traject Houten 2025 biedt hier al op korte termijn een goede gelegenheid voor. Vanuit een flexibele organisatie en een luisterend bestuur anticiperen we snel op nieuwe ontwikkelingen en dragen we effectief bij aan oplossingen voor vragen uit de Houtense samenleving. Ruimte voor de samenleving De komende jaren zal in Houten van inwoners, ondernemers en instellingen veerkracht gevraagd worden om samen met de gemeente verantwoordelijkheid te nemen voor goede voorzieningen, professionele zorg en leefbare wijken. De kloof tussen samenleving en bestuur wordt kleiner. De lokale overheid wordt transparanter, toegankelijker en proactief in termen van meedenken, meehelpen en faciliteren. In een bij dit beleidsakkoord horend bestuursakkoord lichten we toe welke bestuursstijl de komende jaren hier voor nodig is. Toekomstvisie Houten 2025 Begin 2014 is als tussenstap in het proces naar een nieuwe toekomstvisie de Toekomstagenda vastgesteld. Begin 2015 willen we de visie Houten 2025 aan de gemeenteraad aanbieden. In het traject naar het formuleren van deze visie organiseren we een inwonerstop waarin inwoners van Houten zich kunnen uitspreken over wenselijke ontwikkelrichtingen van onze gemeente. Economische ontwikkeling en profilering Essentieel voor het behoud en de groei van de economie is een goed ondernemersklimaat, waarbij bestaande bedrijven zich kunnen ontwikkelen en Houten ook aantrekkelijk is voor bedrijven om zich hier te vestigen. Samen met het Economisch Platform Houten stellen we een economische visie Houten op, als uitwerking van de visie Houten We zetten citymarketing in voor de promotie van Houten als aantrekkelijke vestigingsplaats voor bedrijven en inwoners. Voor citymarketing stellen wij structureel per jaar beschikbaar. We spelen een actieve rol bij het verbinden van onderwijs- en kennisinstellingen met het bedrijfsleven (Agro, transport, ICT en energie) en maken hierbij gebruik van de aanwezige kennis bij de Economic Board Utrecht. We leggen relaties tussen onderwijsinstellingen en bedrijfsverenigingen IKH, OKK, ZZP, winkeliersverenigingen (Economisch Platform Houten) en zetten een overlegplatform onderwijs/bedrijfsleven op. Om dit zo optimaal mogelijk te doen blijft de gemeente Houten deelnemen aan de Economic Board Utrecht. De kosten hieraan bedragen vanaf per jaar. Op basis van bestaand onderzoek en in samenwerking met alle relevante partners, formuleren we een nieuw detailhandelsbeleid. We gaan het gesprek aan met ondernemersverenigingen over de verruiming van winkeltijden. De uitkomsten hiervan verwerken we in het nieuwe detailhandelsbeleid. Samen met horecaondernemers maken we werk van de deregulering van sluitingstijden. Collegeprogramma

20 We moedigen initiatieven van ondernemers aan én faciliteren deze, waarbij er nadrukkelijk ruimte is voor experimenten. Sprekende voorbeelden benoemen we en lichten we uit. We intensiveren het aantal bedrijfsbezoeken. Regionale samenwerking Samenwerking tussen gemeenten kan de kwaliteit en doelmatigheid van dienstverlening aan inwoners en bedrijven verhogen. Als die meerwaarde aannemelijk is, staan we open voor vergaande vormen van samenwerking met andere gemeenten. Samenwerking is soms gericht op gezamenlijk werken aan regionale ambities (U10 / Bestuur Regio Utrecht), soms gericht op kwalitatief hoogwaardige en kostenefficiënte uitvoering van taken (Werk en Inkomen Lekstroom, belastingen, vastgoed), en soms gericht op beleidsontwikkeling en kennisuitwisseling in combinatie met gezamenlijk inkopen op basis van lokale uitvoering (sociaal domein Lekstroom). We hechten veel waarde aan een goede lokale toegang en lokaal maatwerk in de dienstverlening aan onze inwoners bij regionale uitvoering van taken. We geven de regionale samenwerking blijvend aandacht, door als Houten - zowel ambtelijk als bestuurlijk - een actieve rol in regionale werkgroepen en overlegstructuren te vervullen. Dit betekent niet louter aanzitten, maar ook meewerken en projecten op ons nemen. We verkennen verdergaande vormen van samenwerking met andere gemeenten: met de buurgemeente Wijk bij Duurstede wordt op korte termijn een verkenning gestart gericht op intensievere (ambtelijke) samenwerking; in Lekstroomverband verkennen we met IJsselstein, Lopik, Nieuwegein en Vianen waarom, waarop en hoe wij vanaf 2016 in het sociaal domein willen samenwerken. Tegelijkertijd zullen we meer aandacht besteden aan de lokale regie op samenwerkingsverbanden. We komen op korte termijn met voorstellen om de sturing op en controle van gemeenschappelijke regelingen te verbeteren. Op het domein regionale samenwerking is voorstel 2 uit de bijlage ombuigingsvoorstellen van toepassing. Collegeprogramma

21 Organisatieontwikkeling en dienstverlening Voor ons staan de inwoners en ondernemers van Houten centraal. De werkwijze van het bestuur, de raad en de organisatie is transparant, klantgericht én gericht op samenwerken.de gemeente moet de kunst verstaan om in de juiste verbindingen met anderen en vanuit een integrale blik te schakelen in rollen (soms meer vanuit een regierol en soms meer faciliterend). We stimuleren verdere ontwikkeling van ambtelijke vaardigheden en capaciteiten om snel, slagvaardig en hoogwaardig de bestuurlijke ambities te ondersteunen. De ambtelijke organisatie moet hierbij naadloos aansluiten bij de werkwijze van de nieuwe bestuursstijl. De organisatie moet in staat zijn en blijven om in veranderende omstandigheden op effectieve wijze bijdragen te leveren aan maatschappelijke vraagstukken. Daarnaast wordt onverminderd invulling gegeven aan de ombuigingstaakstelling op personeel en organisatie. Dit staat uiteraard op gespannen voet met de wens om te komen tot een andere dienstverlening. De verkenningen op het gebied van intensieve (ambtelijke) samenwerking met andere gemeenten kunnen bijdragen aan het realiseren van deze taakstelling. We beseffen dat nieuwe taken en nieuw beleid ook (kunnen) leiden tot extra werkzaamheden. Voor voorgenomen beleidsintensiveringen toetsen we in welke mate deze ook een capaciteitsvraagstuk in de eigen organisatie behelsen. We brengen deze ten behoeve van de besluitvorming tijdig in beeld. We zetten in op een verdere digitalisering van de dienstverlening, het lean maken van administratieve processen en papierarm werken. Hierbij wordt gebruik gemaakt van een flink aantal digitale bouwstenen die, als gevolg van de uitwerking van Het Nationaal Uitvoeringsprogramma Dienstverlening en e-overheid (NUP), beschikbaar komen. Gemeenten moeten die op maat maken en zijn verantwoordelijk voor de implementatiekosten. Voor de implementatie wordt een programma opgesteld, waarin de planning, de implementatie en dekking vorm worden gegeven. We hanteren een gerichte inzet van communicatiemiddelen richting doelgroepen, passend bij de beleving van de betreffende doelgroep (bijvoorbeeld jongeren, ouderen) en rekening houdend met verschillende leefstijlen van onze inwoners. Dit betekent onder meer dat niet alles (alleen) in een digitale vorm gegoten wordt, maar dat ook andere communicatievormen ingezet worden als de doelgroep daar meer baat bij heeft. We werken voortvarend verder aan de visie op het Huis van de Stad. We verkennen daarbij of een Houtens Forum kan worden gerealiseerd in het gebied omgrensd door gemeentehuis, bibliotheek en Slingergebied. Een gebied waar maatschappelijke en sociaal-culturele functies kunnen worden geïntegreerd; waar allerlei instellingen zijn gevestigd die werken voor de gehele gemeente. Doel is niet alleen maatschappelijke integratie maar uiteraard ook een efficiënte manier van gebruik van (maatschappelijk) vastgoed. Een eerste brede verkenning met de samenleving is in voorbereiding. Hierbij inzoomend op het gemeentehuis en/of ander gemeentelijk vastgoed in dit gebied, kan het betekenen dat er (beperkte) bouwkundige aanpassingen gedaan moeten worden ten behoeve van nieuwe huurders of het gebruik van de openbare ruimte. Collegeprogramma

22 2.4 Wat gaat dat kosten? Om de ambities mogelijk te maken zijn er vier hoofdlijnen voor financiële dekking: 1. Vanaf 2015 structureel (dekking vanuit het pakket aan ombuigingsvoorstellen) 2. In 2015 en 2016 incidenteel (ten laste van begrotingssaldo) 3. Vanaf beschikbaar in het Toekomstfonds (dekking vanuit de vrije algemene reserve) 4. Vanaf beschikbaar in het fonds buitengebied (dekking vanuit de binnen de risicobuffer voor de grondexploitatie gelabelde 1,0 miljoen reservering voor Linieland) In hoofdstuk 2 is aangegeven of er structurele en/of incidentele kosten nodig zijn om de ambitie te realiseren. In de onderstaande tabel is hiervan een samenvatting opgenomen. Tabel: beleidsintensivering / nieuw beleid bedragen * Omschrijving Lidmaatschap O-gen Deelname Economic Board Utrecht (EBU) Citymarketing Opstellen gebiedsvisies Onderzoeksbudget Mobilteit Huis van de Stad pm pm pm pm Totaal beleidsintensivering / nieuw beleid Deze incidentele en structurele kosten zijn verwerkt in de progose van het financieel meerjarenperspectief (zie hoofdstuk 5). Collegeprogramma

23 3. Uitgangspunten voor het financieel beleid In de financiële verordening ex artikel 212, die door de raad op 24 mei 2011 is vastgesteld, zijn de uitgangspunten voor het financieel beleid van de gemeente Houten opgenomen. Daarnaast is er nog een aantal specifieke uitgangspunten die van invloed zijn op de financiële beleidskaders. In dit hoofdstuk worden deze op hoofdlijnen beschreven. 3.1 Algemene uitkering Evenals de vorige bestuursperiode zijn de circulaires van het Rijk ook in het uitgangspunt voor het financieel meerjarenperspectief. In dit collegeprogramma is dit de meicirculaire Ontwikkelingen op macroniveau worden op de voet gevolgd, maar niet financieel in de begroting verwerkt. Eventuele financiële kansen of risico s zijn onderdeel van de paragraaf weerstandsvermogen en risicobeheersing in de begroting. 3.2 Criteria voor onttrekkingen aan / stortingen in beklemde reserve Om beweging in de ruimtelijke agenda mogelijk te maken heeft de raad in de begroting 2012 criteria vastgesteld met betrekking tot de beklemde reserve. Onttrekkingen en stortingen moeten minimaal aan één van deze criteria voldoen. Algemeen geldt dat voor zowel de onttrekking als de storting de oorzaak een éénmalig of tijdelijk karakter moet hebben. Daarnaast moet er bij voorkeur sprake zijn van een meerjarig effect. 1. Onttrekkingen aan de beklemde reserve: - op basis van keuzes door de raad vanuit de ruimtelijke agenda, waarbij het uitgangspunt is het bereiken van een meervoudig maatschappelijk of financieel effect; - op basis van keuzes door de raad vanuit de maatschappelijke investeringsagenda, waarbij sprake is van een minimaal structureel financieel rendement van 5%; - negatieve financiële effecten van de toepassing van ingezette instrumenten als de koopgarant regeling en startersleningen. 2. Stortingen in de beklemde reserve: - gecalculeerde, maar op basis van het programma van eisen niet benodigde middelen voor risico s binnen projecten uit de ruimtelijke agenda; - positieve effecten van de toepassing van ingezette instrumenten als de koopgarant regeling en startersleningen. 3.3 Spelregels voor het realiseren van ombuigingen In de perspectiefnota 2013 heeft de raad spelregels vastgesteld voor het realiseren van het totale pakket van ombuigingen (1 e en 2 e fase). De financiële omgeving/vraagstukken zijn de afgelopen jaren veranderd. Daarom zijn deze spelregels in het beleidsakkoord Houten maken we samen geactualiseerd. De nieuwe spelregels voor de komende ombuigingsopgave zijn: 1. indien het financieel effect van individuele ombuigingsmaatregelen groter is dan begroot, wordt het surplus ingezet ter compensatie van niet-gerealiseerde ombuigingen; 2. indien er daarna nog sprake is van een (per saldo) positief financieel effect wordt voorgesteld dit in de onderstaande volgorde in te zetten: a. ter versterking van de solide financiële buffer in 2018 indien die 0,5 miljoen is; b. voor de versterking van de vrije algemene reserve indien die provinciale norm (ongeveer 2,5 miljoen) is; c. voor versterking van de beklemde reserve indien die 20 miljoen is; d. voor beleidsintensivering en/of nieuw beleid; e. voor een verlaging van de onroerendzaakbelasting. De raad is in de afgelopen bestuursperiode periodiek geïnformeerd over de realisatie van de ombuigingen uit de 1 e en 2 e fase. Deze manier van rapporteren wordt in de komende jaren voortgezet ten aanzien van de realisatie van de 3 e fase ombuigingen. In de perspectiefnota 2014 zijn door de raad besluiten genomen over ombuigingsmaatregelen van, oplopend tot in 2018, 2,3 miljoen. Hieronder wordt de stand van zaken weergegeven. Collegeprogramma

24 Figuur: stand van zaken ombuigingen ,4% 39,6% Gerealiseerd Aandacht nodig Niet-gerealiseerd 3.4 Taakstelling op organisatie, bedrijfsvoering en huisvesting Onderdeel van de door de raad bij de perspectiefnota 2014 vastgestelde ombuigingen is een gefaseerd oplopende taakstelling op de organisatie, bedrijfsvoering en huisvesting. Deze fasering is in de tabel hieronder weergegeven. Tabel: taakstelling organisatie, bedrijfsvoering en huisvesting bedragen * Deze taakstelling is in de begroting verwerkt, maar moet nog nagenoeg helemaal (ongeveer 1,1 miljoen) worden gerealiseerd. De haalbaarheid van de fasering van deze taakstelling kan als gevolg van de permanent veranderende omgeving, de uitvoering van het beleidsakkoord en aanvullende ombuigingen uit dit collegeprogramma onder druk komen te staan. 3.5 Tot 2016 hekken om de budgetten van het sociaal domein De raad heeft bij de perspectiefnota 2014 besloten om: de beschikbare en toekomstige budgetten voor transities tijdens de voorbereidings- en implementatiefase uit te zonderen van extra ombuigingen en als een samenhangend geheel te beschouwen. De belangrijkste uitgangspunten hierbij zijn: - de beschikbare en toekomstige budgetten voor de transities worden tijdens de voorbereidingsen implementatiefase (2014) uitgezonderd van extra ombuigingen; - een nader vast te stellen percentage van de door het Rijk over te dragen budgetten wordt gereserveerd voor bedrijfsvoeringskosten (inclusief benodigde formatie); - tijdens de uitvoeringsfase (2015) van de transities moeten de inhoudelijke keuzes passen binnen de beschikbare budgetten. De bedoeling hiervan is om in het overgangsjaar rust te houden voor zowel zorgaanvragers als professionals en mantelzorgers. Binnen het domein kunnen de budgetten wel verschuiven. Mee- en tegenvallers mogen worden gecompenseerd. In elk geval zal de gemeente de korting op het budget voor de huishoudelijke zorg moeten opvangen maar wel de kwaliteit van zorg behouden. Collegeprogramma