Externe reacties. Op het ontwerpadvies Betere regelgeving voor een effectieve en efficiënte overheid en meer welvaart en welzijn

Transcriptie

1 SERV_RAP_ _wetgevingsbeleid_reacties Externe reacties Op het ontwerpadvies Betere regelgeving voor een effectieve en efficiënte overheid en meer welvaart en welzijn en het ontwerprapport Wetgevingsprocedures, -structuren en instrumenten in Vlaanderen: een evaluatie van 10 jaar wetgevingsbeleid in Vlaanderen 1

2 Bijlage 2: reacties evaluatie wetgevingsbeleid Inhoud 1. Inleiding Reacties overheid Minister-president Voorzitter Vlaams parlement Commissies CAG College van Ambtenaren-gerenaal Reacties adviesraden VLABEST SARIV SAR WGG SARC VLOR VRWI SALV Minaraad MORA SARO Vlaamse woonraad Vlaamse jeudgraad Reacties wetenschap ICW SBOV Andere reacties Verenigde verenigingen Resultaten vragenlijst

3 SERV_RAP_ _wetgevingsbeleid_reacties 1. Inleiding Op 21 oktober 2009 keurde het Dagelijks bestuur van de SERV een ontwerprapport en een ontwerpadvies goed over het Vlaamse wetgevingsbeleid. In de geest van het pact 2020 als gezamenlijk engagement, heeft de SERV het initiatief genomen om zijn analyse en voorstellen niet gewoon te publiceren, maar voor te leggen aan een reeks instanties, met de vraag om een reactie op de belangrijkste beleidssuggesties van het rapport. De SERV is het ontwerprapport en ontwerpadvies ook bij enkele instanties gaan toelichten. Er werd afgesproken om die reacties op te nemen als bijlage bij het rapport, en om ermee rekening te houden bij de redactie van het finale advies. Aanvankelijk werd gevraagd om te reageren tegen eind november Op vraag van verschillende instanties werd die termijn eerst verlengd tot midden december 2009 en nadien verder tot midden januari De onderstaande tabel geeft een overzicht van de ontvangen reacties. Naast instanties die expliciet om een reactie werden gevraagd, hebben enkele andere op eigen initiatief hun opmerkingen op papier gezet (Minister-President, Vlaamse Jeugdraad, Verenigde Verenigingen) en hebben we via de rondgestuurde vragenlijst ook reacties ontvangen van onder meer wetgevingscellen uit verschillende beleidsdomeinen en van entiteiten zoals de Dienst Wetsmatiging, VDAB, VLM en OVAM. instantie instantie Reactie Datum Overheid Minister president Ontvangen 17/11/2009 Voorzitter Vlaams parlement Ontvangen 26/11/2009 Commissievoorzitters Ontvangen 26/11 & 2/12/2009 CAG College van Ambtenaren-gerenaal Ontvangen 02/02/2010 Adviesraden VLABEST - Vlaamse Adviesraad voor Bestuurszaken Ontvangen 10/12/2009 SARIV - SAR Internationaal Vlaanderen Ontvangen 24/11/2009 SAR WGG SAR Welzijn, Volksgezondheid en Gezin Ontvangen 16/12/2009 SARC SAR Cultuur, Jeugd, Sport en Media Ontvangen 23/11/2009 VLOR Vlaamse onderwijsraad Ontvangen 08/12/2009 VRWI Vlaamse raad voor wetenschap en innovatie Ontvangen 14/12/2009 Vlaamse woonraad Ontvangen 25/11/2009 Minaraad Ontvangen 02/02/2010 MORA Mobiliteitsraad Ontvangen 15/1/2010 SARO - SAR Ruimtelijke Ordening en Onroerend Erfgoed Geen reactie 08/12/2009 SALV - SAR Landbouw en Visserij Geen reactie 30/11/2009 Vlaamse jeudgraad Ontvangen 10/12/2009 Wetenschap Wetenschap ICW Ontvangen 11/1/2010 SBOV Ontvangen 21/12/2009 Andere Andere Verenigde verenigingen Ontvangen 11/12/2009 Reacties vragenlijst Ontvangen 15/11/ 15/1/2010 3

4 4 In dit document zijn alle ontvangen reacties opgenomen, in de volgorde zoals aangegeven in de bovenstaande tabel. Voor een samenvatting en thematisch overzicht van de reacties, samen met enige commentaar van de SERV en verduidelijking van de manier waarop ze zijn verwerkt in het finale advies, wordt verwezen naar het rapport zelf (SERV_RAP_ _wetgevingsbeleid), en specifiek de bijlage 2. 4

5 5 2. Reacties overheid 2.1. Minister-president Vlaamse Regering Kabinet van de minister-president, Vlaams minister van Economie, Buitenlands Beleid, Landbouw en Plattelandsbeleid Aan de heer Pieter Kerremans Administrateur-generaal Sociaal-Economische Raad van Vlaanderen Martelaarsplein 19, 1000 BRUSSEL Tel Fax kabinet.peeters@vlaanderen.be Wetstraat Brussel uw kenmerk ons kenmerk bijlagen SERV_BR_2009_008 KS1/2009 vragen naar / telefoonnummer datum Martin Ruebens 02/ martin.ruebens@vlaanderen.be Betreft : Ontwerp SERV-rapport en advies betere regelgeving Geachte heer administrateur-generaal, Uw rapport Wetgevingsprocedures, -structuren en instrumenten in Vlaanderen: een evaluatie van 10 jaar wetgevingsbeleid in Vlaanderen heb ik in goede orde ontvangen. Dit rapport is een zeer degelijk gestoffeerde en onderbouwde analyse en evaluatie van de ontwikkeling van het Vlaams wetgevingsbeleid in de voorbije 10 jaar. Ik onderschrijf uw analyse die op een genuanceerde manier de positieve ontwikkelingen, maar ook de blijvende knelpunten in kaart brengt. Deze problematiek werd ook opgenomen in ons regeerakkoord waarin de Vlaamse regering een meer optimale inzet van de bestaande instrumenten zoals reguleringsimpactanalyse, consultatie en administratieve vereenvoudiging vooropstelt. In het bijhorende ontwerp-advies van het Dagelijks Bestuur van de SERV lees ik een achttal prioritaire initiatieven voor het toekomstig Vlaams wetgevingsbeleid. Ik merk op dat deze prioriteiten goed aansluiten bij de beleidsmaatregelen die mijn collega Geert Bourgeois in zijn beleidsnota Bestuurszaken heeft opgenomen inzake administratieve vereenvoudiging en kwaliteitsvolle regelgeving. Uw rapport vormt dan ook een bruikbare, beleidsondersteunende bijdrage om deze beleidsmaatregelen verder te concretiseren. Ik waardeer ook het initiatief die u heeft genomen om een brede consultatieronde op te zetten over uw rapport en bijhorend ontwerp-advies vooraleer deze door de Raad te finaliseren. Deze 5

6 6 aanpak versterkt inderdaad het draagvlak voor een gezamenlijk engagement met het oog op de realisatie van deze Pact 2020-doelstelling. Met vriendelijke groet, Kris Peeters Minister-president 6

7 Voorzitter Vlaams parlement aan: De heer Pieter Kerremans Administrateur-generaal van de SERV Wetstraat Brussel datum: 23 november 2009 ons kenmerk:dec/gvm/sva/ Betreft: Ontwerp van SERV-rapport en -advies in verband met betere regelgeving Geachte Heer, Met veel belangstelling heb ik kennis genomen van uw brief van 26 oktober jl. met betrekking tot het ontwerp van SERV-rapport en advies in verband met betere regelgeving. Zoals eerder afgesproken heb ik uw vraag naar reacties vanuit het Vlaams Parlement op het ontwerprapport en advies voorgelegd aan de overlegvergadering van het Uitgebreid Bureau en de commissievoorzitters van 10 november jl. In de gedachtewisseling die deze vergadering wijdde aan uw verzoek, werd erop gewezen dat het, gelet op het korte tijdsbestek en op de begrotingsbesprekingen die aanvangen, niet realistisch is om voor 27 november 2009 van alle commissie(voorzitter)s een gefundeerd antwoord te verwachten op de gestelde vragen, en werd ervoor gepleit dat ook de fracties zich over deze problematiek kunnen beraden en desgevallend een eigen standpunt kunnen innemen. Met betrekking tot de in uw brief aangehaalde thema s, kan ik u wel reeds melden dat: - het Uitgebreid Bureau op 26 oktober 2009 besliste om de commissievoorzitters te verzoeken om bij de bespreking van ontwerpen van decreet aan hun commissie expliciet te vragen de nodige aandacht te besteden aan de ingediende reguleringsimpactanalyse; - met de Vlaamse Regering afspraken worden gemaakt met betrekking tot het systematisch verstrekken van toelichting aan het Vlaams Parlement over het al dan niet opvolgen van de adviezen van de strategische adviesraden; - het Vlaams Parlement via het opzetten, in samenspraak met de Vlaamse Regering en met het Interuniversitair Centrum voor Wetgeving, van pilootprojecten inzake de- 7

8 8 creetsevaluatie en het gebruik van witboeken zal nagaan hoe kan worden bijgedragen tot betere regelgeving; - de Commissie voor Bestuurszaken, Binnenlands Bestuur, Decreetsevaluatie, Inburgering en Toerisme deze problematiek van zeer nabij zal opvolgen. Met de meeste hoogachting, Jan Peumans Contactpersoon Gerit Vermeylen, directeur Decreetgeving 1011 Brussel Tel. : (02) gerit.vermeylen@vlaamsparlement.be 8

9 Commissies Annick De Ridder Voorzitter Commissie voor Bestuurszaken, Binnenlands Bestuur, Decreetsevaluatie, Inburgering en Toerisme Hierbij wil ik bevestigen dat er een grote bereidheid aanwezig is om vanaf het voorjaar 2010 in de commissie bevoegd voor Decreetsevaluatie ernstig werk te maken van de behandeling van dit SERV-rapport. In overleg met de commissie, de SERV, het ICW en anderen kan afgesproken worden hoe we precies te werk kunnen gaan. Het opzetten van een project "slimme decreetgeving" in het Vlaams Parlement, zoals gesuggereerd door de parlementsvoorzitter, lijkt mij alvast een heel valabele denkpiste. Verwijzend naar de brief die de parlementsvoorzitter schreef aan de heer Pieter Kerremans over het ontwerp van SERV-rapport, kan ik u intussen ook meedelen dat de Vlaamse minister van Binnenlands Bestuur, de heer Geert Bourgeois, zich geëngageerd heeft om naar aanleiding van het belangrijke debat in verband met de interne Vlaamse staatshervorming te zullen werken met een witboek, waardoor de commissie bevoegd voor Binnenlands Bestuur maar ook de betrokken adviesraden een debat op hoofdlijnen zullen kunnen voeren in een vroege fase van het beleidsproces. Uit dergelijke pilootprojecten hopen wij lessen te kunnen trekken om de betrokkenheid van parlement en middenveld in het beleidsproces en het regelgevingsproces in het algemeen te verbeteren. Met vriendelijke groet, Annick De Ridder Boudewijn Bouckaert Voorzitter Commissie voor Onderwijs en Gelijke Kansen Betreft: reflecties op het SERV-rapport Wetgevingsprocedures, -structuren en instrumenten in Vlaanderen: een evaluatie van 10 jaar wetgevingsbeleid in Vlaanderen Met deze nota worden enkele aanvullingen voorgesteld op de 5 beleidsaanbevelingen die in hoofdstuk 6 van het rapport beschreven staan. 1. Hoe de politieke steun voor betere regelgeving maximaliseren? => Aanvulling: Volwaardige toepassing van het interinstitutioneel akkoord (IIA) over de RIA Het RIA-document zou n.a.v. de bespreking van het ontwerpdecreet in de commissie uitvoerig behandeld en besproken moeten worden. Zo moet de commissie kunnen beraadsla- 9

10 10 gen en zich kunnen uitspreken over de diverse cruciale onderdelen van de RIA, nl. (1) de beschrijving van de aanleiding (probleem- én doelstelling) van de regelgeving, (2) de selectie en de doeltreffendheid van bepaalde opties, (3) de effecten van de diverse opties, (4) de uitvoering en handhaafbaarheid van de gekozen optie en tot slot (5) de gevoerde consultatie en haar resultaten. Meer concreet moet er bij de bespreking van het ontwerpdecreet een formeel moment voorzien worden waarop de RIA uitdrukkelijk aan bod komt. Zo zou de minister deze RIA moeten toelichten waarop de parlementsleden hierover opmerkingen en vragen tot verduidelijking moeten kunnen stellen. Dit zal de politieke verantwoordelijkheidszin van de minister voor de RIA-inhoud en voor de RIA-kwaliteit sterk doen stijgen. 2. Hoe de politieke steun voor betere regelgeving maximaliseren? => Betere koppeling van de RIA met de 8 kenmerken van goede regelgeving De RIA-methodiek zou beter gekoppeld moeten worden aan de belangrijkste kenmerken van goede regelgeving, zoals de beginselen van noodzakelijkheid, effectiviteit, evenredigheid en handhaafbaarheid van wetgeving. Het gebruik van de RIA-methodiek bij de opmaak van regelgeving vormt immers geen doel op zich, maar is een middel om te komen tot meer kwaliteitsvolle wetgeving. De koppeling tussen de RIA-methodiek en de verbetering van de kwaliteit van regelgeving moet daarom sterker benadrukt worden. We mogen hierbij immers niet vergeten dat deze beginselen ook juridisch kunnen afgedwongen worden, en dat deze marginale toetsing steeds minder marginaal wordt. Meer concreet zou het RIA-document uitdrukkelijk moeten aangeven of en in welke mate het ontwerpdecreet in behandeling voldoet aan de kenmerken van goede regelgeving, en dan vooral aan de algemene beginselen van behoorlijke regelgeving, zoals noodzakelijkheid (na het hoofdstuk aanleiding), de effectiviteit (na het hoofdstuk opties), de evenredigheid (na het hoofdstuk effecten) en de handhaafbaarheid (na het hoofdstuk uitvoering en handhaving). Het zou dus de bedoeling zijn de bestaande Vlaamse RIA-handleiding in die zin aan te vullen. 3. Hoe de kwaliteit (of meerwaarde) van de instrumenten voor betere regelgeving verhogen? => Aanvulling: Grotere inbreng van de gedragswetenschappen bij de toepassing van de RIA In essentie vormt de RIA-methodiek een analysekader of onderzoeksskelet bij de opmaak van kwaliteitsvolle wetgeving. Maar dit kader moet nog aangevuld worden, of, meer plastisch uitgedrukt, dit skelet moet nog vlees aan de botten krijgen. Hiervoor kunnen de toegepaste gedragswetenschappen ingeschakeld worden, zoals rechtseconomie, rechtssocio- 10

11 11 logie e.d.m. We mogen immers niet vergeten dat regelgeving in essentie gericht is op het veranderen of beïnvloeden van menselijk gedrag: verbieden, gebieden, ontraden of aanmoedigen. De impact van de ontwerpwetgeving op het menselijk gedrag zou dus steeds centraal moeten staan bij de opmaak van deze wetgeving. Meer concreet zouden de belangrijkste bevindingen, aandachtspunten en inzichten uit deze gedragswetenschappen verspreid en gemakkelijk consulteerbaar moeten worden voor de opstellers van regelgeving. Dit kan hen helpen om de belangrijkste valkuilen van slechte regelgeving, met name onvoorziene gedragseffecten, bij de doelgroepen en andere belanghebbende partijen te ontlopen of om betere beleidsalternatieven (opties) uit te denken. In dit verband is het ook cruciaal dat er bij de RIA-toepassing grondig ingegaan wordt op de (gedrags-)eigenschappen van deze doelgroepen en stakeholders. 4. Hoe de verantwoordelijkheden voor betere regelgeving toewijzen? => Aanvulling: Een sterke aansturing van de opmaak van cruciale RIA s vanuit het CAG Zoals in het SERV-rapport al aangegeven, maakt de Europese Commissie gebruik van twee belangrijke interdepartementale werkmethodes. Enerzijds zijn er de inter service steering committees, samengesteld uit vertegenwoordigers van de diverse betrokken directoraten-generaal, om bij de opmaak van de IA (Impact Assessment) de diverse invalshoeken van de regelgeving in opmaak aan bod te laten komen. Anderzijds is er de IAB (Impact Assessment Board) die de kwaliteit van de RIA s beoordeelt, en die onder leiding staat van de vice-secretaris-generaal van de Europese Commissie. Gelet op de goede werkingsresultaten van deze twee werkmethodes, is het wenselijk deze mutatis mutandis te vertalen naar de Vlaamse administratie. Meer concreet zou het CAG op basis van de diverse ingediende regelgevingsagenda s (gekoppeld aan de beleidsnota s en beleidsbrieven), moeten aangeven welke geplande wetgevingen een interdepartementaal karakter hebben en hiervoor interdepartementale stuurgroepen oprichten, onder de autoriteit van het CAG. Tevens is het wenselijk dat er een gelijkaardig RIA-controle-instantie onder voorzitterschap van de CAG-voorzitter wordt opgericht die departementen ter verantwoording kan roepen over de RIA-kwaliteit in cruciale individuele gevallen of meer in het algemeen. Merk hierbij tot slot op dat deze sterkere rol van het CAG in het RIA-proces zal bijdragen aan de nieuwe (gewenste) verhouding tussen administratie en politiek. 11

12 12 5. Hoe de kwaliteit (of meerwaarde) van de instrumenten voor betere regelgeving verhogen? => Aanvulling: Een betere afstemming van Vlaamse regelgeving met EU-recht en andere Europese verplichtingen Bij de omzetting van het supranationaal EU-recht duiken er vaak twee pijnpunten op. Enerzijds zet met de EU-regelgeving onvoldoende om, vooral dan m.b.t. de Interne Markt en de dienstenrichtlijn meer in het bijzonder. Anderzijds gebeurt er overdreven goldplating of het koppelen van extra verplichtingen aan de vereiste omzetting van de EUwetgeving, bijvoorbeeld bij Europese regelgeving inzake het leefmilieu (bijv. VLAREM en de IPPC-richtlijn). Beide vormen van strijdigheid zijn of kunnen schadelijk zijn voor de Vlaamse economie en samenleving. Bovendien ontstaan er hiermee grote juridische risico s voor de Vlaamse overheid, vooral bij een onvolledige of onjuiste omzetting van Europees recht. Meer concreet zouden de RIA s onder het hoofdstuk van de juridische vrijheidskaders uitdrukkelijk aandacht moeten besteden aan de horizontale EU-regelgeving inzake de Interne Markt. Bij de omzetting van Europese regelgeving moet er expliciet aangegeven worden of en in welke mate er goldplating is gebeurd, en indien zo, dit omstandig motiveren op basis van de volledige toepassing van de RIA-methodiek (aangezien het geen noodzakelijke omzetting betreft). Boudewijn Bouckaert Vlaams Volksvertegenwoordiger Voorzitter Commissie Onderwijs en Gelijke Kansen 2.4. CAG College van Ambtenaren-gerenaal Departement Bestuurszaken Aan de heer Pieter Kerremans Administrateur-generaal SERV Wetstraat Dienst Wetsmatiging Boudewijnlaan 30 bus 34, 1000 Brussel Tel Fax wetsmatiging@vlaanderen.be 1040 Brussel 12

13 13 uw bericht van uw kenmerk ons kenmerk bijlagen 1 vragen naar / telefoonnummer datum Ellen Vermoesen januari 2010 ellen.vermoesen@bz.vlaanderen.be Betreft: Betere regelgeving voor een effectieve en efficiënte overheid en meer welvaart en welzijn. Ontwerprapport en advies. Geachte, De SERV heeft een rapport en een advies opgesteld over het Vlaamse wetgevingsbeleid. In de geest van het pact 2020 als gezamenlijk engagement werd het advies en het rapport in hun ontwerpversie voorgelegd aan het College van Ambtenaren-generaal (CAG), met de vraag om een reactie op de belangrijkste beleidssuggesties van het rapport op papier te zetten. In het bijzonder suggereerde de SERV dat het CAG op enkele pagina's (naast eventuele andere thema's uit het ontwerpadvies of ontwerprapport die het CAG belangrijk vindt) zou kunnen ingaan op een aantal concrete vragen. Peter Van Humbeeck, attaché bij de SERV, lichtte het ontwerpadvies en bijhorend rapport van de SERV toe op het CAG van 18 november Alle cellen Wetskwaliteit werkten mee aan de voorbereiding van het advies van het CAG dat u als bijlage vindt. Met vriendelijke groeten, Marc Morris Co-Voorzitter CAG Dirk Vanderpoorten Co-Voorzitter CAG 13

14 14 Standpunt van het CAG Betere regelgeving voor een effectieve en efficiënte overheid en meer welvaart en welzijn: Ontwerprapport en advies van de SERV 1. Situering In 'Vlaanderen in Actie' is de Vlaamse Regering het engagement aangegaan om bij de Europese koplopers op het vlak van betere regelgeving te behoren. Eén van de doelstellingen van het Pact 2020 is "een efficiënte en kwaliteitsvolle overheid en regelgeving die op structurele wijze bijdraagt tot het welzijn en de welvaart van de bevolking". Als bijdrage aan de realisatie van dit gezamenlijk engagement van de Vlaamse Regering, de Vlaams administratie, de sociale partners en het georganiseerde middenveld, heeft de SERV een rapport en een advies opgesteld over het Vlaamse wetgevingsbeleid. Het nieuwe SERV-rapport bevat een analyse en evaluatie van de ontwikkeling van het Vlaamse wetgevingsbeleid in de voorbije 10 jaar voor drie centrale instrumenten van 'betere regelgeving': reguleringsimpactanalyse, consultatie en administratieve vereenvoudiging. Het wil ideeën aanreiken voor een versterkt wetgevingsbeleid in alle beleidsdomeinen. De 'benchmark' is een inventarisatie van de internationale trends, ontwikkelingen en beste praktijken. Het Dagelijks Bestuur van de SERV keurde het advies samen met het bijbehorende rapport op 21 oktober 2009 als ontwerp goed. De SERV wil - in de geest van het pact 2020 als gezamenlijk engagement - het advies en het rapport in hun ontwerpversie voorleggen aan een aantal personen en instanties, waaronder het CAG, met de vraag om een reactie op de belangrijkste beleidssuggesties van het rapport op papier te zetten. Op basis van de ontvangen reacties zullen het ontwerprapport en -advies nog worden aangepast. De reacties zelf worden door de SERV opgenomen als bijlage bij het rapport. 2. Standpunt van het CAG Het ontwerpadvies en bijhorend rapport van de SERV werd door Peter Van Humbeeck, attaché bij de SERV, toegelicht op het CAG van 18 november De dienst Wetsmatiging heeft het ontwerpadvies SERV aan alle cellen Wetskwaliteit bezorgd met de vraag het consultatieformulier in te vullen en opmerkingen te bezorgen. De cellen Wetskwaliteit van volgende beleidsdomeinen hebben hierop gereageerd: - DAR (department) - BZ (departement) - WVG (department) - WSE (departement en VDAB) - LNE (OVAM, VLM) 14

15 15 - LV (departement) - OV (departement) - CJSM (BLOSO, departement Media) - RWO (department) De dienst Wetsmatiging heeft (nog) geen opmerkingen ontvangen van de cellen Wetskwaliteit van F&B, iv, MOW en EWI. De dienst Wetsmatiging heeft haar eigen standpunt op het SERV-advies en de opmerkingen van de cellen Wetskwaliteit verwerkt in deze input voor het CAG. In het bijzonder suggereert de SERV dat het CAG op enkele pagina's (naast eventuele andere thema's uit het ontwerpadvies of ontwerprapport die het CAG belangrijk vindt) zou kunnen ingaan op: 1. Het belang dat het CAG hecht aan betere regelgeving, in het licht van de in het rapport en het advies beschreven trends en ontwikkelingen in de politieke en maatschappelijke omgeving; Het CAG erkent het maatschappelijke belang van de doelstellingen van betere regelgeving, dat niet mag beperkt worden tot het louter economische aspect. Betere regelgeving is ook van belang voor de levenskwaliteit van burgers en het vertrouwen in de overheid. Het CAG erkent dat instrumenten voor betere regelgeving noodzakelijk zijn om de doelstellingen in het kader van een efficiënte en effectieve overheid en pact 2020 te realiseren. Instrumenten van betere regelgeving zoals de RIA versterken de beleidsondersteunende capaciteit van de Vlaamse administratie en kunnen een positieve bijdrage leveren aan de nieuwe politieke-ambtelijke verhoudingen door de kwaliteit van de beleidsadviezen aan de ministers te vergroten en de communicatie en samenwerking te verbeteren. Betere regelgeving en administratieve vereenvoudiging lopen als een rode draad in de beleidsnota Bestuurszaken, en ook in alle andere beleidsnota s. De komende legislatuur zullen (de methodieken van) betere regelgeving en administratieve vereenvoudiging concrete, meetbare resultaten moeten neerzetten. 2. De randvoorwaarden die u belangrijk vindt om wezenlijk vooruitgang te boeken, en in het bijzonder de rol die u terzake ziet voor leidend ambtenaren; Voor de doelstellingen van betere regelgeving en administratieve vereenvoudiging is er zowel een politiek als een ambtelijk draagvlak. In de praktijk blijkt het toepassen van de methodieken van betere regelgeving en administratieve vereenvoudiging echter niet altijd even succesvol te zijn waardoor de doelstellingen niet effectief gerealiseerd kunnen worden. 15

16 16 Randvoorwaarden voor een wezenlijke vooruitgang zijn: - Reëel politiek en ambtelijk draagvlak en politieke en ambtelijke vastberadenheid om de instrumenten van betere regelgeving goed toe te passen en concreet resultaat te boeken. - Een gedeelde verantwoordelijkheid door instrumenten van betere regelgeving te gebruiken als ondersteuning bij de nieuwe politiek-ambtelijke verhoudingen. De beleids- en politieke cultuur binnen de Vlaamse overheid m.b.t. de wijze waarop nieuwe regelgeving tot stand komt, moet veranderen. Meer en betere samenwerking tussen het politieke en ambtelijke niveau is noodzakelijk. - Een gedeelde verantwoordelijkheid tussen beleidsdomeinen en entiteiten binnen de Vlaamse overheid onderling. Instrumenten van betere regelgeving kunnen de samenwerking en afstemming binnen het eigen beleidsdomein en tussen beleidsdomeinen en entiteiten maar zeker ook buiten het eigen beleidsdomein verbeteren. - Voldoende middelen en capaciteit binnen de Vlaamse overheid om de instrumenten van betere regelgeving in de praktijk toe te passen. Er moet verder gezocht worden naar een evenwicht in de taakverdeling tussen het horizontale wetgevingsbeleid dat ondersteunt en aanstuurt en de beleidsdomeinen (cellen wetskwaliteit in het bijzonder en wetgevingsambtenaren in het algemeen). - Focus op zowel kwaliteitsvolle regelgeving als administratieve vereenvoudiging waarbij afgestemd wordt met andere beleidsprogramma s met gelijkaardige doelstellingen. - Een bijsturing van de instrumenten van betere regelgeving en administratieve vereenvoudiging waarbij formalisme zonder meerwaarde in de praktijk vermeden wordt en waarbij flexibiliteit, proportionaliteit en maatwerk mogelijk zijn. De toepassing van instrumenten en procedures van betere regelgeving moet efficiënt en effectief zijn. Volgende initiatieven zijn onlangs genomen en dragen bij tot het verbeteren van de randvoorwaarden: - Charter Politiek-Ambtelijke Samenwerking Op woensdag 9 december 2009 is er over het "Charter Politiek Ambtelijke Samenwerking" een akkoord bereikt tussen de Vlaamse Regering en het college van ambtenarengeneraal. Dit Charter bevat afspraken over bevoegdheden en verantwoordelijkheden, over samenwerking en wederzijdse afstemming. Het Charter kent ook een aantal taken toe aan de administratie die in het verleden door de kabinetten werden uitgevoerd als gevolg van de 16

17 17 afslanking van de kabinetten. In dit Charter zijn ook afspraken over de opmaak van regelgeving opgenomen. - Opleiding wetgevingsleer De dienst Wetsmatiging organiseert in samenwerking met het Interuniversitair Centrum voor Wetgeving en AgO opleidingen wetgevingsleer. In 2009 werden nieuwe modules ontwikkeld voor de instrumenten van betere regelgeving zoals RIA en meten van administratieve lasten. - RIA-opleiding voor kabinetten De dienst Wetsmatiging heeft aan alle kabinetsmedewerkers van de Vlaamse Regering een aanbod gedaan om een RIA-opleiding op maat te volgen. De doelstelling van deze RIA-opleiding is in de eerste plaats nieuwe kabinetsmedewerkers vertrouwd maken met RIA en in bijkomende orde met de doelstellingen en belangrijkste instrumenten van het reguleringsmanagement. - Beleidscoördinatie via de regelgevingsagenda Als stimulans voor een betere coördinatie organiseerde de dienst Wetsmatiging op 24 november 2009 een bijeenkomst met de cellen wetskwaliteit voor een bespreking van de regelgevingsagenda s die werden toegevoegd aan beleidsnota s De dienst Wetsmatiging gaf op deze bijeenkomst een eerste aanzet tot overzicht van regelgevingsinitiatieven waar een afstemming over de beleidsdomeinen is voorzien in de beleidsnota s. Aan de cellen wetskwaliteit werd gevraagd om deze lijst verder aan te vullen met initiatieven, met andere te betrekken beleidsdomeinen en te vermelden op welk forum/niveau dit overleg gepland wordt. De lijst werd meegedeeld aan het CAG op 16 december Rol van de leidend ambtenaren Het CAG erkent de noodzaak aan een reëel ambtelijk draagvlak en aan ambtelijke vastberadenheid om de instrumenten van betere regelgeving goed toe te passen en concreet resultaat te boeken. Leidend ambtenaren kunnen een belangrijke rol spelen door hun steun te verlenen aan de verschillende initiatieven m.b.t. betere regelgeving en administratieve vereenvoudiging. In het bijzonder kunnen leidend ambtenaren : - de uitbouw van de werking van de cellen wetskwaliteit als een netwerk voor interne kwaliteitsbewaking stimuleren en hun systematische tussenkomst bepleiten op politiek niveau in het kader van de nieuwe politiek-ambtelijke verhoudingen; - de afspraken opgenomen in het charter voor politiek-ambtelijke samenwerking verder concretiseren binnen het eigen beleidsdomein en hierbij aandacht hebben voor een optimaal gebruik van de bestaande instrumenten van het Vlaams wetgevingsbeleid; 17

18 18 - de nodige stimulansen geven om bij de opmaak van regelgeving samen te werken en af te stemmen over de grenzen van het eigen beleidsdomein. - de opmaak en uitvoering van een actieplan voor administratieve vereenvoudiging ondersteunen. In juli 2004 publiceerde de dienst Wetsmatiging een Leidraad Reguleringsmanagement, als hulpmiddel voor de leidend ambtenaren om het reguleringsmanagement in hun entiteit op gepaste wijze vorm te geven. De leidraad reikt concrete suggesties aan voor de opmaak van nieuwe regelgeving en het beheer van bestaande regelgeving, voor de organisatorische verankering van het reguleringsmanagement binnen het beleidsdomein, voor de wijze waarop ieder betrokken bij reguleringsmanagement kan worden aangestuurd, voor de wijze waarop projecten en acties inzake reguleringsmanagement, ondernomen op het niveau van beleidsdomeinen, kunnen worden opgevolgd, voor het gebruik van beschikbare checklists, richtlijnen, handleidingen en andere instrumenten ter ondersteuning van het reguleringsmanagement De Leidraad Reguleringsmanagement is aan een actualisatie toe, waarbij gestreefd wordt naar een integratie of afstemming met de leidraad organisatiebeheersing en interne controle. De leidraad organisatiebeheersing en interne controle wordt tegen eind 2010 geactualiseerd. 3. Uw visie op reguleringsimpactanalyse of RIA als instrument voor interdepartementele beleidscoördinatie, in het licht van de ambitie van het CAG terzake; Het CAG erkent dat RIA een geschikt instrument is voor meer beleidscoördinatie, op voorwaarde dat RIA niet formalistisch maar efficiënt en effectief wordt toegepast - In een RIA staan steeds de maatschappelijke problemen en de (effecten voor de) betrokken doelgroepen centraal. Door te redeneren vanuit het standpunt van deze doelgroepen wordt men, bij een correcte toepassing, gedwongen om rekening te houden met andere (bestaande) beleidsinstrumenten die een invloed hebben op het gedrag van deze doelgroepen, ook indien deze beleidsinstrumenten buiten het eigen beleidsdomein/bestuursniveau zijn ontwikkeld. - Niet alleen de keuze voor een bepaald beleidsinstrument is van belang. In een RIA moet ook rekening worden gehouden met de effecten voor de implementatie, uitvoering, handhaving en opvolging van de regelgeving. De keuze voor het meest geschikte bestuursniveau (subsidiariteitstoets) is belangrijk en krijgt ook veel aan- 18

19 19 dacht in het nieuwe Vlaamse regeerakkoord. Ook binnen het Vlaamse bestuursniveau moet deze discussie aan bod komen (bv. afstemming energie- en woonpremies, afstemming milieu- en bouwvergunning, enz). Een afweging van verschillende opties moet ook gepaard gaan met voldoende interne consultatie binnen de Vlaamse overheid. De weerslag van deze consultaties moet opgenomen worden in de RIA. Er bestaan hiervan binnen de Vlaamse overheid reeds een aantal goede voorbeelden (bv. uitvoeringstoets binnen het beleidsdomein Onderwijs en Vorming of de handhavingstoets binnen het beleidsdomein Welzijn, Volksgezondheid en Gezin). - In de nieuwe beleidsnota s zijn verschillende (nieuwe) beleids- of wetgevingstoetsen aangekondigd (armoedetoets, inclusietoets, Brusseltoets, duurzaamheidsbeoordeling, jongeren- en kindeffectentoets, lokale besturen). De Vlaamse Regering heeft bij de invoering van RIA in 2005 reeds beslist om alle (nieuwe) wetgevingstoetsen te integreren in RIA. Deze beslissing moet bij de introductie van nieuwe beleids- of wetgevingstoetsen herbevestigd worden. Dit gebeurde alvast bij de introductie van JOKER (Jongeren- en Kindeffectenrapportage). Deze nieuwe toetsen zijn ook een stimulans om tot meer beleidscoördinatie te komen. De oproep van dienst Wetsmatiging aan de cellen wetskwaliteit om op basis van de regelgevingsagenda s bij de beleidsnota s op zoek te gaan naar opportuniteiten voor beleidsafstemming, was in het bijzonder gericht aan die beleidsdomeinen die specifieke (wetgevings)toetsen in hun beleidsnota s hebben aangekondigd (armoedetoets, inclusietoets, brusseltoets, duurzaamheidsbeoordeling, jongeren- en kindeffectentoets, lokale besturen toets). Het CAG engageert zich om te onderzoeken hoe bij de opmaak van regelgeving meer en tijdig aandacht kan besteed worden aan beleidscoördinatie (via welke fora, via welke methode, afstemming met het politieke niveau). De dienst Wetsmatiging zal op korte termijn een overleg organiseren met die beleidsdomeinen die een eigen wetgevings- of beleidstoets in hun beleidsnota hebben voorzien. De resultaten van het overleg worden aan het CAG meegedeeld. De leden van het CAG engageren zich om ook op de beleidsraden aandacht te besteden aan beleidsdomeinoverschrijdende coördinatie bij de opmaak van regelgeving. 4. De opvatting dat de beleidsdomeinen (vakminister, administratie, agentschappen) zelf primair verantwoordelijk zijn om hun beleidsprocessen op orde te stellen (via regelgevingsagenda's, 'roadmaps' en RIA's) en om capaciteit voor betere regelgeving op te bouwen (via cellen wetskwaliteit), daarbij geholpen door goede voorbeelden, benchmarking, begeleiding op maat en centrale kwaliteitsbewaking. 19

20 20 Het CAG erkent dat betere regelgeving een gedeelde verantwoordelijkheid is zowel binnen het beleidsdomein als binnen de politiek- ambtelijke verhoudingen. Het CAG gaat akkoord met de primaire verantwoordelijkheid van beleidsdomeinen om het beleid rond betere regelgeving en administratieve vereenvoudiging concreet in praktijk te brengen. Goede voorbeelden, ondersteuning en aansturing door de dienst Wetsmatiging is daarbij noodzakelijk. De dienst Wetsmatiging heeft in zijn evaluatie van de werking van de cellen Wetskwaliteit hierover reeds volgende voorstellen geformuleerd: - Bij de aanstelling van een nieuwe minister worden op de beleidsraad formele afspraken gemaakt over de opmaak van regelgeving en over de betrokkenheid van de cel(len) wetskwaliteit hierbij in het bijzonder. - Naar aanleiding van de voorbereiding van de jaarlijkse beleidsbrieven en de bijhorende regelgevingsagenda s tijdens (politiek én ambtelijk) beleidsdomeinoverschrijdend overleg worden formele afspraken gemaakt over bij welke regelgevingsdossiers verder ambtelijk en politiek overleg nodig is tijdens de opmaak van de regelgeving. - Naar aanleiding van de goedkeuring van de jaarlijkse beleidsbrieven en de bijhorende regelgevingsagenda worden in de beleidsraad per regelgevingsdossier afspraken gemaakt over de opmaak van regelgeving en de concrete verwachtingen naar de cel wetskwaliteit. Deze voorstellen sluiten aan bij en zijn een concrete vertaling van de principes opgenomen in het Charter Politiek Ambtelijke Samenwerking.Zowel in de beleidsnota DAR als in de beleidsnota BZ is bovendien opgenomen dat dit generieke afsprakenkader verder moet geconcretiseerd worden in beleidsdomeinspecifieke afsprakennota s en werkregelingen, als resultaat van overleg tussen de minister en de leidend ambtenaar. De afspraken over de rol van de cel(len) wetskwaliteit zijn een voorbeeld van een verdere concretisering. Zo heeft het departement WVG de rol van hun cel Wetskwaliteit in de politiek-ambtelijke verhoudingen geconcretiseerd in een nota met taakomschrijving. Het departement BZ heeft de rol van hun cel Wetskwaliteit binnen het beleidsdomein geconcretiseerd in een nota met taakomschrijving. Een operationalisering van deze afspraken per regelgevingsdossier is een volgende stap. Als hulpmiddel voor de leidend ambtenaren om betere regelgeving en administratieve vereenvoudiging in hun entiteit op gepaste wijze vorm te geven, zal de dienst Wetsmatiging de Leidraad Reguleringsmanagement actualiseren en integreren met de leidraad voor organisatiebeheersing en interne controle. 20

21 21 5. Het voorstel van de SERV om te werken aan de verbetering van de efficiëntie en effectiviteit van de regelgevingsprocedures, met name door meer maatwerk mogelijk te maken (zie de voorgestelde draaiboeken voor de regelgeving) en door op korte termijn, op advies van de strategische adviesraden en na de bespreking van de beleidsnota's door het Vlaams parlement, de regering te verzoeken om in de regelgevingsagenda's aan te geven voor welke voorgenomen regelgeving welke procedure wordt gevolgd (bv. conceptnota, RIA...); Het CAG is voorstander van het werken op maat met draaiboeken voor regelgeving waarin een gedifferentieerde set van procedures wordt uitgewerkt waaruit per regelgevingsdossier kan worden gekozen, rekening houdend met de omstandigheden en kenmerken van het dossier in kwestie. Deze manier van werken moet echter gepaard gaan met enige interne controle en kwaliteitsbewaking, zowel op het niveau van het beleidsdomein als centraal. Verdere uitwerking van de RIA-evaluatie De voorstellen van de SERV over de verbetering van de Vlaamse regelgevingsprocedures sluiten aan op de voorstellen die de dienst Wetsmatiging heeft geformuleerd in de evaluatie van de Vlaamse RIA. De evaluatienota RIA werd reeds door het CAG besproken en zal verwerkt worden in een nota aan de Vlaamse Regering. Beleidsnota iv- hertekening verdragsprocedure In de beleidsnota iv is een hertekening van de instemmingsprocedure voor internationale verdragen voorzien en dit met het oog op het boeken van efficientiewinsten. Een uitbreiding van dit engagement tot de andere goedkeuringsprocedures van Vlaamse regelgeving is dus te overwegen. Beleidsnota BZ afstemming cycli In de beleidsnota Bestuurszaken is ook een aanknopingspunt te vinden voor de hertekening van de Vlaamse regelgevingsprocedure. De verbetering van de afstemming tussen de beleidsbrief en de memorie van toelichting bij de begroting zal tijdens deze regeerperiode immers verder gefinaliseerd worden. De voorstellen van de SERV m.b.t. de draaiboeken voor regelgeving zijn op het vlak van timing gekoppeld aan de opmaak van de regelgevingsagenda s, en deze zijn gekoppeld aan de opmaak van beleidsbrieven. Een tweede aanknopingspunt is terug te vinden in het engagement om verder te werken aan het stroomlijnen en afstemmen van het audit- en controleproces (single audit principe). Dit principe is in de eerste plaats gericht op de financiële processen maar er bestaan zeker raakvlakken met de goedkeuringsprocedure van regelgeving. 21

22 22 3. Prioriteiten voor het toekomstige wetgevingsbeleid In het ontwerpadvies formuleert de SERV 8 prioriteiten voor het toekomstige wetgevingsbeleid in Vlaanderen. Strategisch beleidskader voor betere regelgeving Het lijkt aangewezen om het strategische beleidskader voor betere regelgeving op korte termijn en nadien aan het begin van elke nieuwe legislatuur te actualiseren en opnieuw politiek te laten valideren door de Vlaamse regering. Omdat reëel politiek draagvlak noodzakelijk is, is het CAG voorstander van een actualisatie en politieke validatie van het strategische beleidskader bij elke nieuwe legislatuur. Op het einde van vorige legislatuur heeft de dienst Wetsmatiging evaluaties uitgevoerd van de belangrijkste strategische instrumenten voor betere regelgeving en administratieve vereenvoudiging, nl. de regelgevingsagenda; de cellen wetskwaliteit; de reguleringsimpactanalyse; de compensatieregel voor administratieve lasten. Begin 2010 worden deze evaluaties verwerkt tot een nieuw strategisch beleidskader dat voorgelegd wordt aan de Vlaamse Regering. Dit nieuwe strategisch beleidskader zal de bestaande instrumenten voor betere regelgeving en administratieve vereenvoudiging bijsturen, en dit op basis van de praktijkervaring en rekening houdende met de hierboven vermelde randvoorwaarden voor een goed wetgevingsbeleid. Efficiënte en effectieve regelgevingsprocedures De efficiëntie en effectiviteit van de regelgevingsprocedures moeten sterk worden verhoogd door: - tijdige consultaties; - RIA-processen al in een zeer vroege fase opstarten; - meer maatwerk zodat procedures goed afgestemd zijn op de kernmerken van de situatie. Daarom zijn draaiboeken voor de regelgeving wenselijk. Dit betekent dat er in plaats van de huidige regelgevingsprocedures een meer gediversifieerde set van standaardprocedures wordt uitgewerkt, waaruit geval per geval kan worden gekozen gelet op de omstandigheden en kenmerken van het beleidsdossier in kwestie. o de huidige goedkeuringsprocedures voor decreten en strategische uitvoeringsbesluiten en voor gewone uitvoeringsbesluiten (al dan niet met RIA), 22

23 23 o een tijdig advies procedure waarbij consultaties niet georganiseerd worden na maar voor de 1 e principiële goedkeuring van een regelgevingsdossier door de Vlaamse Regering. o een pre-ria procedure waarbij er niet enkel aan het einde van het regelgevingsproces een volledige RIA is, maar waarbij er aan het begin ervan een pre-ria is. Een pre-ria is een document dat via openbaarmaking en raadpleging inzicht geeft in de probleemstelling, doelstelling, mogelijke beleidsopties en de mapping van de stakeholders die in het verdere proces betrokken zullen worden. o Een witboek- (of conceptnota-, visienota-, groenboek- ) procedure wordt gebruikt voor complexere beleidsvraagstukken en verkent de problematiek op een meer strategisch niveau. Over een witboek wordt niet enkel een openbaarmakings- en raadplegingsprocedure gevolgd, maar worden ook de relevante strategische adviesraden en parlementaire commissies geconsulteerd. Het CAG erkent dat de regelgevingsprocedure efficiënter en effectiever kan en is er bijgevolg voorstander van om de discussie over de hertekening van de Vlaamse regelgevingsprocedure op te starten. Hiertoe is wel een duidelijk politiek engagement vereist. De hertekening moet gericht zijn op flexibiliteit, proportionaliteit en maatwerk waarbij bijkomend formalisme zonder praktische meerwaarde vermeden wordt. De hertekening van de regelgevingsprocedure hoeft ook geen verlenging van de doorlooptijd te betekenen maar kan zelfs de doorlooptijd verkorten. Bovendien moet de hertekening gebeuren in samenwerking met andere betrokken actoren zoals o.a. de strategische adviesraden en het Vlaams Parlement.. Het advies van de SERV is hiertoe een eerste aanzet. Een aantal aanbevelingen zoals een pre-ria procedure zijn opgenomen in de evaluatie van de instrumenten en worden verwerkt in een nota aan Vlaamse Regering voor een nieuw strategisch beleidskader. Nieuwe generatie regelgevingsagenda s De regelgevingsagenda s die vandaag bestaan, moeten verder uitgebouwd worden als instrument voor planning, transparantie en coördinatie van de opmaak van beleid en regelgeving. - Zo zou er een belangrijke link moeten zijn met de voorgestelde draaiboeken voor de regelgeving: in de regelgevingsgagenda s zou, mee op basis van input van de strategische adviesraden en het parlement, kunnen worden aangegeven voor welke voorgenomen regelgeving welke procedure wordt gevolgd. - maatregelen moeten worden genomen om de regelgevingsagenda s meer regelmatig te actualiseren, hun transparantie en gebruiksvriendelijkheid te vergroten door de agenda s te bundelen en te publiceren via een publiek raadpleegbare da- 23

24 24 tabank op het internet, en werk te maken van de uitbouw van bijkomende functionaliteiten zoals geadviseerd door de SERV in De regelgevingsagenda 2008 werd door de dienst Wetsmatiging geëvalueerd in samenwerking met de cellen Wetskwaliteit. De resultaten werden meegedeeld aan de Vlaamse Regering op 3 oktober De evaluatie omvatte volgende aanbevelingen: De dienst Wetsmatiging zal het gebruik van de sjabloon verder promoten. De sjabloon voor de regelgevingsagenda werd naar analogie met Europa uitgebreid met de vraag of de geplande regelgeving een vereenvoudigingsproject is. Daardoor kan ook de link gelegd worden met de actieplannen in kader van de nulmetingen van administratieve lasten. Betere coördinatie: De regelgevingsagenda s worden besproken tijdens een overleg met de cellen Wetskwaliteit. Dit zal mogelijk overlappingen en/of de nood aan afstemming verduidelijken. De resultaten van dit overleg werden aan het CAG meegedeeld. Betere planning: De regelgevingsagenda s worden halfjaarlijks geactualiseerd tijdens een overleg met de cellen Wetskwaliteit. De resultaten van deze actualisatie worden meegedeeld aan de Vlaamse Regering. Meer transparantie: De regelgevingsagenda s worden op de site van de dienst Wetsmatiging gepubliceerd en door de dienst Wetsmatiging ter informatie overgemaakt aan de strategische adviesraden en aan het Vlaams Parlement. Deze aanbevelingen worden samen met de aanbevelingen in het SERV-advies verwerkt in de nota aan de Vlaamse Regering voor een nieuw strategisch beleidskader. Het CAG gaat akkoord met deze aanbevelingen, mits er ruimte bestaat voor proportionaliteit en flexibiliteit. Dit kan door volgende veronderstellingen: De huidige regelgevingsagenda s zijn gekoppeld aan de beleidsnota en de beleidsbrieven en blijven hierdoor beperkt tot de meest belangrijke initiatieven. De regelgevingsagenda s kunnen ook gebruikt worden als een dagelijks werkinstrument. Ook minder belangrijke regelgevingsdossiers moeten immers opgevolgd worden. Zo zorgt de cel Wetskwaliteit van het departement BZ voor een continue actualisatie van de regelgevingsagenda. Een aantal beleidsdomeinen hebben eigen instrumenten ontwikkeld voor de opvolging van lopende dossiers (al dan niet in het kader van opmaak van regelgeving). De dienst Wetsmatiging ziet ook eventuele raakvlakken met het nieuwe instrument voor monitoring Vlaams regeerakkoord. De dienst Wetsmatiging ziet ook raakvlakken met de opvolging van omzettingen van Europese regelgeving. Binnen het VIDEO-overleg wordt door het departement iv gevraagd om maandelijks een overzicht te bezorgen van de omzettingsactivitei- 24

25 25 ten. Deze omzettingen van Europese regelgeving moeten op een bepaald ogenblik ook in de Vlaamse regelgevingsagenda s worden opgenomen. Reguleringsimpactanalyse - Daartoe moet RIA proportioneler en selectiever (via de regelgevingsagenda) gebeuren - en vroeger in beleidsprocessen (cf. pre-ria) plaatsvinden zodat wordt verzekerd dat de toepassing van RIA steeds een doelmatig gebruik van middelen is. Meer selectiviteit is nodig in beide richtingen: het is niet nuttig en efficiënt om RIA s uit te voeren voor onbelangrijke regelgeving of kleine wijzigingen, maar er zouden grondigere RIA-processen moeten gebeuren voor belangrijke regelgeving. - een modernisering van de RIA-richtlijnen en het aanbieden van intensievere RIAopleidingen, - de kwaliteitsbewaking beter uitbouwen (zonder die evenwel toe te wijzen aan de departementen zelf: dit moet gebeuren door een dienst die onafhankelijk is van de beleidsdomein, bij voorkeur een bemiddelde en deskundige dienst wetsmatiging of een impact assessment board zoals bij de Europese Commissie), - het actualiseren van de RIA s tijdens het ganse beleidsproces tot aan de defintieve goedkeuring van een voorgenomen regelgeving, - een verbetering van de publieke transparantie van de definitieve RIA s en van de resultaten van controles van de RIA-kwaliteit, - en zorgen voor een goede integratie in RIA van sectorale ex ante toetsen zoals de armoedetoets, diversiteitstoets, marktwerkingstoets, KMO-toets of administratieve lastentoets. - Ook de concrete uitvoering van de beslissing van de Vlaamse regering om verder te investeren in een proactieve opvolging van het Europese beleid via impactanalyses van ontwerpen van nieuwe Europese regelgeving en te zorgen voor een correcte en snelle omzetting naar Vlaamse regelgeving is volgens de SERV een prioriteit. Deze aanbevelingen heeft de dienst Wetsmatiging zelf reeds geformuleerd bij de evaluatie van RIA. Deze aanbevelingen worden opgenomen in de nota aan Vlaamse Regering voor een nieuw strategisch beleidskader. Het CAG is voorstander van deze aanbevelingen die een efficiënte en effectieve toepassing van het instrument RIA zonder formalisme en met praktische meerwaarde stimuleren, met ruimte voor flexibiliteit en proportionaliteit. - het responsabiliseren van ministers voor kwaliteitsvolle RIA s door hen de RIA s persoonlijk te laten ondertekenen, 25

26 26 Deze aanbeveling wordt niet gevolgd door de dienst Wetsmatiging en het CAG. In principe valt elk stuk dat door een minister op de Vlaamse Regering wordt geagendeerd onder zijn verantwoordelijkheid. Een alternatief voorstel is dat de Vlaamse Regering in haar voorstel van beslissing niet alleen haar goedkeuring hecht aan het ontwerp van besluit/decreet en de bijhorende memorie van toelichting, maar ook aan de bijhorende RIA. De Vlaamse Regering kan ook de bevoegde minister vervolgens opdragen om het ontwerp van decreet, de bijhorende memorie van toelichting én de bijhorende RIA in het Vlaams Parlement in te dienen. Op die manier wordt ook de aandacht op de inhoud van de RIA als een essentieel onderdeel van het wetgevingsdossier gevestigd. Een dergelijke goedkeuring van de RIA werd vorige legislatuur al één keer toegepast. In de aanbevelingen van de SERV zijn de volgende opdrachten voor de dienst Wetsmatiging opgenomen: - actualisatie van de RIA-richtlijnen: in 2010 wordt een elektronische actualisatie gemaakt van de huidige RIA-richtlijnen - intensieve RIA-opleiding: de modules wetgevingsleer werden uitgebreid met een module specifiek voor RIA. Een eerste sessie werd in 2009 georganiseerd. Er wordt ook RIA-opleiding georganiseerd voor de kabinetten. - publieke transparantie: Een verbetering van de transparantie van de RIAdatabank is gepland voor Gebrek aan transparantie is momenteel te wijten aan de inefficiënte opmaak van de RIA-databank en de niet-gebruiksvriendelijke weergave op de website van de dienst Wetsmatiging. Volgende aanbevelingen hebben niet alleen betrekking op de dienst Wetsmatiging: - de integratie van sectorale ex ante-toetsen in RIA: dit werd reeds beslist door de Vlaamse Regering bij de invoering van de RIA in Het CAG is voorstander van dergelijke integraties maar er moeten wel praktische, formele afspraken gemaakt worden tussen de betrokken administraties. De integratie van de Jongeren en Kindeffectenrapport (JOKER) is hier een eerste voorbeeld van. - De organisatie van een sterkere kwaliteitsbewaking van RIA zal mede afhankelijk zijn van de concrete implementatie van de verschillende sectorale ex antetoetsen. In de evaluatie RIA werd ook reeds opgenomen dat de kwaliteitscriteria herbekeken worden. De mogelijke organisatie van een sterkere kwaliteitsbewaking wordt momenteel onderzocht door de dienst Wetsmatiging. - Voor de organisatie van impactanalyses voor voorgenomen Europese regelgeving wordt overleg opgestart met de verschillende betrokken partners. In de beleidsnota BZ is alvast een engagement opgenomen dat ook de dienst Wetsmatiging wil meewerken aan de concrete vertaling van dit engagement. 26