Werkprogramma 2016 Goedgekeurd door de Vlaamse Woonraad op 17/12/2015

Transcriptie

1 Werkprogramma 2016 Goedgekeurd door de Vlaamse Woonraad op 17/12/2015

2 2

3 Inhoudsopgave 1. Situering Adviezen op eigen initiatief Dak- en thuisloosheid Onderzoeksproject towards a more cost-effective housing policy for Flanders Specifieke thema s Inspelen op actuele thema s Adviezen op verzoek Belanghebbendenmanagement / beleidsconsultatie Communicatie Vorming en gedachtewisseling Externe gerichte initiatieven Intern gerichte initiatieven Betrokkenheid bij het Steunpunt Wonen

4 1. Situering In uitvoering van artikel 18 van het decreet van 18 juli 2003 tot regeling van strategische adviesraden dient de Vlaamse Woonraad als strategische adviesraad jaarlijks een werkprogramma op te stellen. Voorliggend werkprogramma is op 19 november en 17 december 2015 besproken en goedgekeurd door de Raad. Op 26 januari 2016 is het werkprogramma besproken met het kabinet van de minister bevoegd voor wonen. Het werkprogramma geeft aan welke adviezen de Vlaamse Woonraad op eigen initiatief wenst te verlenen, om welke adviezen hij mogelijks om advies zal worden verzocht, en welke (interne) activiteiten worden georganiseerd. Ten gevolge van de inbedding van het secretariaat van de Vlaamse Woonraad in het Agentschap Wonen-Vlaanderen, besteedt dit werkprogramma tevens aandacht aan het belanghebbendenmanagement / consultatie bij beleidsprocessen. De Vlaamse Woonraad wordt via het secretariaat en de administratie Wonen Vlaanderen betrokken op de uitbouw en uitvoering van deze opdracht. 2. Adviezen op eigen initiatief 2.1. Dak- en thuisloosheid Op 12 mei 2014 sloten de Federale Staat, de Gewesten en de Gemeenschappen een Samenwerkingsakkoord inzake dak- en thuisloosheid. Het bepaalt de rol en de verantwoordelijkheid van elk bestuursniveau in het kader van de strijd tegen dak- en thuisloosheid. Op 3 juli 2015 keurde de Vlaamse Regering het Vlaams Actieplan Armoedebestrijding goed. In dit actieplan wordt een armoedebestrijdingsbeleid uitgetekend op basis van concrete doelstellingen geformuleerd voor elk van de sociale grondrechten (participatie, maatschappelijke dienstverlening, inkomen, gezin, onderwijs, vrijetijdsbesteding, werk, wonen en gezondheid). Inzake dak- en thuisloosheid wil de Vlaamse Regering inzetten op kwalitatieve huisvesting en dak- en thuisloosheid voorkomen en bestrijden. De Vlaamse Regering opteert hierbij voor een preventief en meer woongericht beleid. De Vlaamse Woonraad wenst in te spelen op dit beleidsthema. Met dit advies wenst de Vlaamse Woonraad specifiek na te gaan of en hoe een meer woongericht beleid inzake 4

5 dak- en thuisloosheid vorm kan krijgen. Dit als aanvulling voor het huidige beleid inzake daken thuislozen, dat vooral vanuit een welzijnsbenadering wordt aangestuurd. Uitgangspunt is dat het woonbeleid een belangrijker verantwoordelijkheid dient te dragen in de strijd tegen dak- en thuisloosheid. Een kwaliteitsvolle woonsituatie is immers essentieel om de maatschappelijke integratie van dak- en thuislozen te bevorderen. Op die manier wenst de Vlaamse Woonraad een constructieve bijdrage te leveren tot de aangekondigde Vlaamse strategie tegen dak- en thuisloosheid -die een geïntegreerde aanpak van dak- en thuisloosheid door diverse beleidsdomeinen en beleidsniveaus mogelijk moet maken. Het advies werd in het najaar 2015 opgestart, en zal in het voorjaar 2016 worden afgerond Onderzoeksproject towards a more cost-effective housing policy for Flanders Internationaal wordt huisvesting meer en meer beschouwd als een belangrijke pijler binnen de sociale bescherming. Samen met o.a. de administratie Wonen-Vlaanderen en het Steunpunt Wonen is de Vlaamse Woonraad partner in het project towards a more costeffective housing policy for Flanders. Dit onderzoeksproject wil bijdragen tot een beter huisvestingsbeleid (en bijgevolg de sociale bescherming). De overdracht van bevoegdheden in het kader van de zesde staatshervorming vormt een uitgelezen kans om de doeltreffendheid van het Vlaamse huisvestingssysteem te verhogen. De Vlaamse Woonraad wordt als partner betrokken om het overleg met de stakeholders te organiseren. Het project werd eind 2014 opgestart, maar liep enige vertraging op. De consultatie van de Vlaamse stakeholders (rol Vlaamse Woonraad) is voorzien in het voorjaar Specifieke thema s De Raad wenst in 2016 dieper in te gaan op één of meerdere specifieke thema s binnen het beleidsveld wonen. Bij de goedkeuring van het jaarprogramma werd niet definitief beslist welk onderwerp hiertoe passend is. Volgende onderwerpen kunnen voorwerp zijn van een bijkomend initiatiefadvies: 5

6 Woningkwaliteit: in de beleidsnota Wonen worden aanpassingen in het woonkwaliteitsbeleid aangekondigd (onder meer dienen de lokale actoren meer armslag te krijgen en zal er worden onderzocht hoe rekening kan worden gehouden met de oorzakelijkheid van bepaalde gebreken in de woning). In samenspraak met het kabinet en de administratie wordt nagegaan of de Vlaamse Woonraad omtrent specifieke aspecten van het woningkwaliteitsbeleid een inbreng kan doen. Voorstellen kunnen worden uitgewerkt en voorgelegd aan de Raad. Evoluties: op vlak van wonen ontwikkelen het Waalse en Brusselse gewest andere sporen in hun woonbeleid. De ontwikkelingen en andere beleidsaccenten kunnen verrijkend zijn voor het Vlaamse woonbeleid. Recente evoluties en initiatieven in andere gewesten zullen op de Raad worden toegelicht. Na de toelichting wordt nagegaan of het wenselijk is hieromtrent een eigen initiatiefadvies op te zetten. Gewestelijk en lokale bevoegdheid: in diverse adviezen van de Raad wordt de bevoegdheidsverdeling tussen het gewestelijke en lokale bestuursniveau aangehaald. Dit bestuurlijk gegeven is dynamisch en evolutief van aard. Het kan nuttig zijn om -vertrekkend van het grondrecht op wonen- na te gaan hoe een wenselijke en optimale bevoegdheidsverdeling kan worden uitgetekend Inspelen op actuele thema s De Vlaamse Woonraad wenst via initiatiefadviezen in te spelen op maatschappelijk relevante, actuele thema s binnen het woonbeleid (cf. initiatiefadvies vluchtelingen en huisvesting 2015). De Raad wenst hiervoor de nodige tijd vrij te (kunnen) maken. 3. Adviezen op verzoek De regelgevingsagenda bij de Beleidsbrief Wonen vermeldt diverse regelgevende initiatieven die in het najaar 2015 / voorjaar 2016 worden opgestart. Deze zullen mogelijk resulteren in een adviesvraag aan de Vlaamse Woonraad. Bijzondere aandacht zal uitgaan naar de (te verwachten) adviesvragen die betrekking hebben op het thema gerichte eigendomsverwerving (nieuw kader voor de sociale koopsector, recht van erfpacht en recht van opstal). Op 11 december 2015 hield de Vlaamse Woonraad een verkennende vergadering waarop diverse formules van gerichte eigendomsondersteuning werden voorgesteld, dit als aanzet tot een initiatiefadvies in

7 Uit overleg met het Agentschap Wonen-Vlaanderen en het kabinet van de minister van Wonen bleek dat hieromtrent op korte termijn een beleidsinitiatief zal worden genomen (waarbij het initiatiefadvies na het beleidsproces zou worden gefinaliseerd). Mede daarom opteert de Raad om het initiatiefadvies gerichte eigendomsverwerving niet verder te zetten, en de adviesvraag ter zake af te wachten. Uit de regelgevingsagenda en overleg met het kabinet blijkt dat voorts adviesvragen kunnen worden verwacht inzake: KT-wijziging Kaderbesluit Sociale Huur van 12 oktober 2007 (tijdelijke contracten, huurprijsberekening) (lopende adviesvraag) KT-wijziging Vlaamse Wooncode voor koppeling taalbereidheid aan een resultaatverbintenis KT-wijziging Vlaamse Wooncode en decreet Grond- en Pandenbeleid (o.m. sociale huur en evaluatierapport decreet GPB) Wijziging Eenleningenbesluit en wijziging EKM-besluit (najaar 2016) Wijziging SVK-besluit Kader voor gemeenschappelijk wonen en nieuwe woonvormen Wijziging BVR intergemeentelijke projecten lokaal woonbeleid van 21 september 2007 (na evaluatie) Wijziging Erkenningsbesluit SHM s van 22 oktober 2010 (na evaluatie visitatieronde) Wijziging Financieringsbesluit van 21 december 2012 (na evaluatie) 4. Belanghebbendenmanagement / beleidsconsultatie De Vlaamse Woonraad is pleitbezorger voor een gerichte consultatie van belanghebbenden in een vroege fase van het beleidsproces. Consultatie van alle relevante betrokkenen wordt beschouwd als een cruciaal instrument om de kwaliteit en het draagvlak voor de regelgeving te verbeteren. Naar aanleiding van de inbedding van het secretariaat van de Vlaamse Woonraad in het Agentschap Wonen-Vlaanderen, kan het secretariaat in samenspraak met de administratie een dergelijke bijkomende beleidsopdracht opnemen. Hiertoe werd een protocol opgemaakt dat mede het algemeen kader uittekent waarbinnen het belanghebbendenmanagement / 7

8 consultatie van belanghebbenden (zowel bij beleidsvoorbereiding als bij evaluatie) vorm kan krijgen. In het najaar 2015 werd een eerste consultatie uitgevoerd naar aanleiding van de op te maken conceptnota private huur. Ook bij de uitwerking van de conceptnota zullen de actoren worden betrokken. In dit kader wordt voorgesteld een breed proces van consultatie op te zetten over de preventie van uithuiszettingen (met o.a. zoeken naar synergie tussen wet op de humanisering van de uithuiszettingen, fonds ter preventie van uithuiszettingen, preventieve woonbegeleiding enz.). Dit sluit tevens aan op het initiatiefadvies dak- en thuisloosheid (zie 2.2) (operationele uitwerking van strategische aanbeveling inzake preventie uithuiszetting). De verdere uitwerking zal in overleg met de administratie gebeuren. Het kabinet zal in het voorjaar 2016 een Groenboek Woonbeleidsplan Vlaanderen uitbrengen. Nadien moet een Witboek (met operationele doelstellingen) worden uitgewerkt. Het wordt als bijzonder nuttig beschouwd om na de opmaak van het groenboek de actoren te consulteren (onder meer met het oog op de verdere uitwerking naar een Witboek). De concrete scope en aanpak zullen in samenspraak met de administratie worden opgenomen. 5. Communicatie De Vlaamse Woonraad wenst zijn adviezen voldoende kenbaar te maken aan de diverse stakeholders van het Vlaamse Woonbeleid, rekening houdend met de financiële mogelijkheden van de Vlaamse Woonraad. - De adviezen op verzoek worden zowel aan de verzoekende partij (meestal de minister bevoegd voor wonen) als aan de Commissie Wonen van het Vlaams Parlement bezorgd. - De adviezen van de Vlaamse Woonraad zijn beschikbaar op (vanaf voorjaar 2016 onderdeel van - De Vlaamse Woonraad verstuurt drie maal per jaar een digitale nieuwsbrief naar externen. Hierin worden recente raadsadviezen samengevat en eigen activiteiten aangekondigd - Thematische adviezen op eigen initiatief kunnen in beperkte oplage worden gedrukt en verspreid onder de belangstellenden. 8

9 - Thematische adviezen worden op specifieke fora toegelicht (vaktijdschriften, studiedagen, ). De Vlaamse Woonraad zal deze werkwijze blijven hanteren (en indien mogelijk intensifiëren). - Diverse leden van de Raad verwijzen in hun publicaties (nieuwsbrief, tijdschrift, ) naar de adviezen van de Vlaamse Woonraad. Deze werkwijze wordt verder aangemoedigd. 6. Vorming en gedachtewisseling 6.1. Externe gerichte initiatieven Het initiatiefadvies aanbodbeleid private huur werd op 17 december 2015 goedgekeurd. Op 8 maart 2016 wordt hierover een gericht communicatie- en vormingsmoment opgezet. Interne en externe sprekers worden uitgenodigd om bepaalde aspecten van het advies toe te lichten of te becommentariëren voor een gericht publiek. In de loop van 2016 gaat de Raad na of een gelijkaardig opzet wenselijk is voor andere initiatiefadviezen, meer in het bijzonder inzake het advies Dak- en Thuisloosheid Intern gerichte initiatieven Via interne vormingsmomenten wenst de Raad de gedachtewisseling en discussie onder de leden over de uitdagingen voor het Vlaamse woonbeleid te stimuleren. Specifieke thema s kunnen op vraag van de leden van de Raad worden belicht. Hierbij kan een beroep gedaan worden op de inbreng en de expertise van de leden van de Raad. In het voorjaar 2016 worden nieuwe initiatieven en ontwikkelingen in het woonbeleid met betrekking tot het Brussels en Waals gewest toegelicht en besproken. Een ander mogelijk thema betreft de internationale positionering van België/Vlaanderen inzake effecten van het woonbeleid 1. Desgevallend kan de interne vorming worden gekoppeld aan de vraag naar een advies of een initiatiefadvies (zie hoger). 1 Zie o.a. 9

10 7. Betrokkenheid bij het Steunpunt Wonen De Vlaamse Woonraad zetelt in de stuurgroep en diverse (inhoudelijke) begeleidingscommissies van het Steunpunt Wonen. Op die manier kunnen verbanden worden gelegd tussen bekommernissen van het maatschappelijk middenveld inzake het woonbeleid en het wetenschappelijk onderzoek. 10