Food Top 100. R&D Duurzaamheid Vrouwen in bestuur

Transcriptie

1 EBM_2012_01_EVMI_Food_Top_ :48 Pagina 21 T P 1 0 F D 2012 Food Top 100 R&D Vrouwen in bestuur T P 1 0 F D 2012 Positie Positie Deellijsten Onderneming Einde boekjaar, Omzet Groei t.o.v. Sector Opmerkingen 2008 anders dan dec miljoen 2008 (%) 1 (1) 3 1 Unilever ,5 Mltd Excl. home & personal care; food is 51% omzet 2 (2) Heineken ,4 Alc Incl. horeca-activiteiten 3 (4&5) 8 FrieslandCampina ,7 Zui Fusie Friesland Foods en Campina eind (3) Vion ,2 Vlees Kondigde reorganisaties aan, nam in 2010 Weyl over 5 () Nidera Handelscompagnie Sep ,4 Ingr exclusief nonfood; food is naar schatting 74% (13) 2 DSM Nutrition 3057 n.v.t. Ingr Inclusief feed 7 (7) 5 CSM ,5 Ingr Kondigde najaar 2011 grote reorganisatie aan 8 (9) Hoogwegt Sep ,8 Zui Kocht in 2010 Meelunie 9 (10) 9 Cosun 182 4,3 Ingr Verkocht in 2011 Unifine Food & Bake Ingredients 10 (8) The Greenery ,1 AGF Sloot in 2011 dc in Maasland 11 (11) Van Drie Groep Dec ,1 Vlees Kocht in 2010 Alpuro, inclusief feed 12 (15) Refresco Group , N.alc Kocht begin 2011 Spumador 13 (17) Loders Croklaan Group Jun ,2 Ingr In 2010 nieuwe fabriek op Maasvlakte 14 (14) 4 Mars Nederland Dec ,0 Zoet Incl. feed 15 (1) Nutreco 91 9,3 Vlees (Pluimvee)vlees in Spanje, food is 19% van de omzet 1 (24) Interfood 801 1,2 Zui Handel in zuivelcommodities 17 Deli XL Jun ,5 Mltd Groothandel in vers 18 Plukon Food Group 741 onbekend Vlees Kocht in 2011 Stolle 19 (12) Wessanen ,1 Mltd Verkocht in 2009 Tree of Life 20 Mijwo Beheer (Boering, Zijerveld) Dec , Zui Kocht Boering Melkblok & Zijerveld en Veldhuyzen 21 (20) Cargill May ,1 Ingr Excl. feed 22 (25) Coca-Cola Enterprises NL 02 27,3 N.alc Merken als Coca-Cola, Fanta, Aquarius 23 Amtrada Holding (Nedcoffee) Sep ,0 N.alc 24 (19) Avebe Jul ,9 Ingr Ook nonfood toepassingen 25 (23) Sara Lee International Jun ,3 N.alc Excl. huishoudelijke & persoonlijke verzorging 2 (22) 7 Leaf Holland ,8 Zoet Eind 2011 overgenomen door Cloetta 27 (35) FresQ ,4 AGF 28 (18) Ecoval Dairy Trade , Zui Zuivelingrediënten 29 (2) Bavaria 45 0,7 Alc 30 (30) Vreugdenhil Dairy Foods , Zui Melkpoederspecialiteiten N.V. Bromacom (Theobroma) Sep ,1 Ingr Tulip Cocoa 32 (32) Bakkersland Groep ,8 Zoet Kocht in 2008 Quality Bakers 33 Continental Juice 40-19,4 N.alc 34 Lamb-Weston/Meijer Jul onbekend AGF Diepgevroren aardappelproducten 35 (38) 1 IFF ,5 Ingr International Flavors & Fragrances, incl. nonfood 3 (29) 3 Nestlé Nederland 39-2,4 Mltd Nestlé, Nescafé, Kit Kat 37 (28) DOC Kaas 393-7,8 Zui Leden wezen in 2011 fusie met DMK af 38 (53) Sime Darby Unimills Jun ,1 Ingr Opende in 2010 innovatiecentrum in Zwijndrecht 39 (42) Storteboom Group / 2Sisters 37 27,0 Vlees 2 Sisters nam in 2010 Storteboom over 40 Amsterdam Commodities / Acomo 375 onbekend Ingr Nam in 2010 theeactiviteiten Deli over 41 (5) Wilmar Edible Oils (KOG) Dec ,7 Ingr Plantaardige oliën en vetten 42 (37) Zeelandia Groep 371 9, Ingr Bakkerij-ingrediënten 43 (31) Distilleerderij Dirkzwager Dec , Alc Nam in 2010 A.F. Mampaey & Co over 44 (52) AFG Materials (Anker Food Group) Dec , Zui 45 (27) H.J. Heinz Apr ,1 Mltd Bouwt in Nijmegen Europees R&D-centrum 4 (4) ZON Fruit & vegetables ,0 AGF Fusie met Fruitmasters ketste in 2010 af 47 (49) Zandbergen World's Finest Meat ,2 Vlees Vleesimporteur 48 (7) Van Rooi Lieshout ,3 Vlees Kocht in 2011 Deen-Hobu 49 United Coffee 330 1,4 N.alc Heette voorheen Drie Mollen 50 (39) Perfetti Van Melle Nederland Holding 322 1,0 Zoet Mentos, Fruitella, Chupa Chups, Klene 51 (3) Farm Frites Holding Dec ,3 AGF 52 Meatpoint (Zwanenberg) Dec ,8 Vlees Zwanenberg Food Group 53 (48) 10 Agrico Jul , AGF Vermarkt aardappelen 54 (59) 4 Continental Bakeries Holding ,9 Zoet Bakkerijproducten 55 (43) Heiploeg Holding Mar ,0 Vis Garnalen 5 (44) Pali Group (Paridaans & Liebregts) 291 1,7 Vlees Kalfs- en geitenvlees 57 (33) Grolsch Mar ,7 Alc Schrapte in 2011 banen 58 ADM Nederland Jun , Ingr Ex commodity trading: deels food! 59 (73) Baarsma Wine Group Mar ,4 Alc Kocht eind 2008 Rutishauser Weinkellerei 0 (55) Hilton Meats Zaandam Dec ,7 Vlees Verpakt voor Albert Heijn 1 (7) Interovo Egg Group 27 41, Zui Eieren en eiproducten 2 (58) Lotus Bakeries Nederland 25 17,9 Zoet Sluit in 2013 één van de Peijnenburg bakkerijen 3 Vroegop Ruhe (Vroegop-Windig) Dec ,7 AGF Startte in 2011 snijderij in Food Center Amsterdam 4 2 Van Luin Food Group 23-2,9 Vlees Tweede in deellijst vrouwen in de top 5 Delfi Cocoa (Petra Foods) Dec ,3 Ingr Cacao-ingrediënten (41) 5 Meneba 21-15,7 Ingr Kondigde in 2011 sluiting Wormerveer aan 7 (83) Mead Johnson Dec ,0 Zui Zuigelingenvoeding 8 (57) Compaxo Dec ,1 Vlees Vleeswaren en vleesproducten 9 PP Groep (Parlevliet & Van der Plas) 248 onbekend Vis Betreft brutomarge. Nam in 2009 Ouwehand over 70 (40) TP Haluco Holding Dec ,1 AGF Gespecialiseerd in Nederlandse kasgroenten 71 (3) Vergeer Kaas Dec ,3 Zui Kaasproducent 72 (94) Tate & Lyle Netherlands Mar ,5 Ingr Opende in 2010 polydextrosefabriek in Koog a/d Zaan 73 Liberty Holding (Kappersfoods) 222 onbekend Vlees 74 Van Rijn Group 221-8, AGF Sinds de oprichting in 1855 een familiebedrijf 75 Frankort & Koning Beheer Venlo Dec ,4 AGF Fruitpartner en Venlo Fresh Logistics 7 (0) Best Fresh Group (Valstar) Dec ,2 AGF Bekend van groentenmerk Via Nova 77 (9) Struik Foods Europe Dec ,3 Mltd Merken als Struik, Ye Olde Oak, California 78 (47) Fruitmasters , AGF Fusie met ZON Fruit & Vegetables ketste in 2010 af 79 (50) Koninklijke Smilde Dec , Zoet Smilde Bakery schrapte vorig jaar 15 banen 80 (1) CNC/ Lutèce ,5 AGF Inclusief compost voor champignonteelt 81 (82) Remia (Rootry) Dec ,3 Mltd Kocht in 2011 sauzen van Van Dijk en Gouda's Glorie 82 Hespri Holding (Van Hessen) ,2 Vlees Verwerkt darmen voor onder meer voeding 83 Addasta Holding (Staay Food Group) ,8 AGF Nam in 2011 Alexport en Hispa Fruit over 84 (72) 1 Hilckmann Groep Dec ,4 Vlees Eerste in de deellijst vrouwen in de top 85 Lbg Oudewater (Lunenburg) Dec ,8 Vlees Lunenburg varkensvlees 8 (77) N. Vriesekoop Beheer (Poultry Processing) Dec onbekend Vlees 87 (74) Ad van Geloven (Advang) Dec ,4 Vlees Wil fuseren met Royaan (Van Dobben, Kwekkeboom) 88 Arla Foods Nederland 181 onbekend Zui Kocht in 2009 Friesland Foods Fresh 89 (70) Kennemervis Groep (Bracamonte) Sep ,0 Vis 90 (80) CONO Kaasmakers 175 8,8 Zui Merken als Beemster, Oudendijk, Vlaskaas 91 Kühne + Heitz 11 onbekend Mltd Handelsbedrijf 92 (93) Vezet Apr ,3 AGF Voornamelijk voor Albert Heijn 93 (5) Exportslachterij Gosschalk Dec ,0 Vlees 94 (85) McCain Europa: Holland Jun ,3 AGF Geschatte Nederlandse productiewaarde 95 (90) Coroos International ,1 AGF Coroos Conserven, met ook knijpflessen en cups 9 Bieze Food Group Dec ,5 Mltd Nam vorig jaar Belgisch saladeproducent Nikita over 97 Kwetters Holding ,8 Zui Bekend van 4-Granen scharrelei en Columbian Blacktail 98 E D & F Man Molasses Sep ,5 Ingr Onder meer ook suiker en koffie 99 (8) Versdirect.nl ,0 AGF Kwamen vorig jaar met groentepakket SoepGoed 100 PepsiCo Nederland Dec ,8 N.alc Merken als Pepsi, Smiths, Lay's, Duyvis, Quaker challenge your energie

2 _Trends :18 Pagina 8 Trends & ontwikkelingen Omzet miljardenbedrijven sinds 2008 gegroeid Tekst: Norbert van der Werff Foto: Henk Riswick Net als bij de vorige editie in 2008 staat Unilever bovenaan de Food Top 100 van EVMI en Nyenrode Business Universiteit. De onderneming heeft bovendien de award voor duurzaamheid gewonnen. International Flavors & Fragrances (IFF) besteedt het meest aan R&D. Vleesbedrijf Hilckmann Groep heeft het grootste aandeel vrouwelijke bestuurders. Omzet Positie Positie Onderneming Einde boekjaar, Omzet Groei. Sector Opmerkingen 2008 anders dan miljoen t.o.v dec (%) 1 (1) Unilever ,5 Mltd Excl. home & personal care; food is 51% omzet 2 (2) Heineken ,4 Alc Incl. horeca-activiteiten 3 (4&5) FrieslandCampina ,7 Zui Fusie Friesland Foods en Campina eind (3) Vion ,2 Vlees Kondigde reorganisaties aan, nam in 2010 Weyl over 5 () Nidera Handels- Sep ,4 Ingr Food is naar schatting 74% compagnie (13) DSM Nutrition 3057 n.v.t. Ingr Inclusief feed 7 (7) CSM ,5 Ingr Kondigde najaar 2011 grote reorganisatie aan 8 (9) Hoogwegt Sep ,8 Zui Kocht in 2010 Meelunie 9 (10) Cosun 182 4,3 Ingr Verkocht in 2011 Unifine Food & Bake Ingredients 10 (8) The Greenery ,1 AGF Sloot in 2011 dc in Maasland De volledige Food Top 100 staat op de bijgesloten poster. De lijst wordt net als bij de editie van 2008 aangevoerd door Unilever met een foodomzet van 22,79 miljard euro. Food maakt voor Unilever met 51 procent iets meer dan de helft van de omzet uit. De omzet van Heineken groeide met 28,4 procent, onder meer door de overname van het Mexicaanse Femsa. Met een omzet van 1,133 miljard euro staat de brouwer op de tweede plaats. De omzet van Heineken is bijna het dubbele van dat van de nummer drie FrieslandCampina, dat eerder in de Food top 100 stond als Friesland Foods (op de vierde plek) en Campina (vijfde). Vleesverwerker en maaltijdproducent Vion moest door die fusie, ondanks een groei met 24,2 procent, een plaatsje prijsgeven en staat nu vierde. De top 5 wordt gecompleteerd door handelaar in commodities Nidera Handelscompagnie met een geschatte foodomzet van 7,79 miljard euro. De omzet van Nidera steeg sinds de laatste Food Top 100 met 135,4 procent. De Food Top 100 telt 13 bedrijven met een miljardenomzet. Tot de ondernemingen met een miljardenomzet behoren ook nog DSM Nutrition, CSM, Hoogwegt, Cosun, The Greenery, Van Drie Groep, Refresco Group en Loders Crocklaan Group. Mars Nederland met een omzet van 999 miljoen valt net bui- ten de miljardenclub. Om in de Food Top 100 te komen moet een bedrijf een jaaromzet hebben van minimaal 144 miljoen euro. Dat is de omzet van hekkensluiter PepsiCo Nederland. In de Food Top 100 staan bedrijven in 9 categorieën. Koploper is de vleessector met 19 ondernemingen, met Vion op de hoogste positie (vierde). Een andere goed vertegenwoordigde sector wordt gevormd door de ingrediëntenleveranciers, met onder andere commodities, vitamines, smaakstoffen en andere functionele ingrediënten. Er staan 18 ingrediëntenleveranciers in de lijst, even veel 8 Eisma Voedingsmiddelenindustrie februari 2012

3 _Trends :18 Pagina 9 Positie Onderneming Positie Food Top Unilever 1 Arla Foods Nederland 88 Bavaria 29 Cargill 21 Coca-Cola Enterprises NL 22 CONO Kaasmakers 90 CSM 7 FrieslandCampina 3 Grolsch 57 H.J. Heinz 45 Heineken 2 IFF 35 Nestlé Nederland 3 Nutreco 15 PepsiCo Nederland 100 Sara Lee International 25 The Greenery 10 diale duurzaamheidsstrategie en rapportage, aldus Van Bekkum. is erg moeilijk te beoordelen omdat er zoveel aspecten aan zitten. Van Bekkum heeft daarom gekeken in hoeverre foodbedrijven een duurzaamheidsverslag hebben en of er in het jaarverslag aandacht wordt besteed aan duurzaamheid. Ook heeft hij de informatie over duurzaamheid op de Nederlandse website of op de internationale, corporate website tegen het licht gehouden. De redactie van EVMI heeft deze informatie gewogen en een winnaar bepaald. Daarbij is Unilever als winnaar uit de bus gekomen. Het duurzaamheidsbeleid van Unilever wordt besproken op pagina 31. De overige ondernemingen in de duurzaamheidslijst zijn bedrijven met een duur- Categorieën Vlees 19 Ingrediënten 18 Agf 18 Zuivel 14 Maaltijden en uiteenlopende producten 9 Alcoholische dranken 5 Non-alcoholische dranken 7 Zoetwaren (inclusief bakkerijproducten) 7 Vis 3 als bedrijven actief in aardappelen, groenten en fruit. De meeste foodbedrijven in de Food Top 100 zijn particulier eigendom of Nederlandse dochters van buitenlandse ondernemingen (beide 27). Er staan 13 coöperaties in de top 100, maar daarvan staan er wel 4 in de top 10 (FrieslandCampina, Vion, Cosun en The Greenery). Van de 7 aan de Nederlandse beurs genoteerde ondernemingen staan er eveneens 4 in de top 10 (Unilever, Heineken, DSM en CSM). De kleinste onderneming met een beursnotering in Nederland is Amsterdam Commodities, nog altijd op plaats 40. Eigendom Particulier eigendom 27 Nederlandse dochters 27 Familiebedrijven 21 Coöperaties 13 Beursgenoteerd in Nederland 7 Private equity 5 is het thema van dit decennium en ook foodbedrijven besteden er veel aandacht aan. Dierenwelzijn, CO2-uitstoot tijdens de productie en het transport, fairtrade en natuurlijk duurzame grondstoffen als palmolie en soja; er zitten vele kanten aan duurzaamheid. Onno van Bekkum van CO-OP Champions die het onderzoek voor de Food Top 100 uitvoerde, stelde vast dat ondernemingen met een internationaal profiel zich het meest uitgebreid verantwoorden over duurzaamheid. Lokaal opererende ondernemingen zijn bewust bezig met kwaliteit en personeel, maar besteden weinig tijd aan de communicatie over duurzaamheid. Nederlandse dochters van buitenlandse ondernemingen liften sterk mee op de mon- R&D Positie Positie Onderneming R&D als R&D miljoen Omzet miljoen Opmerkingen Sector R&D Food Top 100 % omzet 1 35 IFF 5,71 22,8 399 Ingr 2 DSM Nutrition 3,8 118, Ingr 3 1 Unilever 2,10 928, food is 51% omzet Mltd 4 14 Mars Nederland 1,91 19,1 999 Zoet 5 7 CSM 1,50 44, Ingr 24 Avebe 1,01 5,7 55 Ingr 7 2 Leaf Holland 0,7 4,0 528 Zoet 8 3 FrieslandCampina 0,8 1, Zui 9 9 Cosun 0,55 10,3 182 Ingr Agrico 0,50 1,5 304 AGF Eisma Voedingsmiddelenindustrie februari

4 _Trends :18 Pagina 10 Vrouwen in het bestuur Positie Bedrijfsnaam % vrouwen vrouwen Sector Positie Food Top Hilckmann Groep,7 2 Vlees 84 2 Van Luin Food Group 50 1 Vlees 4 3 Nestlé Nederland 40 2 Mltd 3 4 Continental Bakeries Holding 33,3 1 Zoet 54 5 Meneba 25 1 Ingr Nidera Handelscompagnie 20 1 Ingr 5 Koninklijke Smilde 20 1 Zoet 79 ADM Nederland 20 1 Ingr 58 E D & F Man Molasses 20 1 Ingr N.V. Bromacom (Theobroma) 1,7 1 Ingr 31 zaamheidsverslag van minimaal 30 pagina s, of een speciale website gewijd aan duurzaamheid, dan wel bijzondere activiteiten. Zoals vermeld zijn de verschillende vormen van duurzaamheid moeilijk te vergelijken. Daarom zijn de overige 1 bedrijven die zich onderscheiden met extra aandacht voor duurzaamheid afgezien van de winnaar Unilever, niet gerangschikt, maar alfabetisch vermeld. Het bedrijf besteedt 5,71 procent van de omzet aan R&D, 22,8 miljoen euro. IFF wordt gevolgd door DSM Nutrition en Unilever. De ranglijst voor R&D is bepaald aan de hand van het R&D-budget. Dat is afgezet tegen de omzet van het bedrijf. In de meeste gevallen is het R&D-budget in de verslaglegging niet opgesplitst naar food, feed en andere sectoren. In de lijst staat daarom niet de foodomzet van de bedrijven, maar de totale omzet. Alleen bij DSM Research & Development Op de eerste plaats in de R&D Top 10 staat de Nederlandse dochter van de Amerikaanse producent van geur- en smaakstoffen IFF International Flavors & Fragrances, met vestigingen in Hilversum en Tilburg. Nutrition was er wél een R&D-budget uitsluitend voor food beschikbaar. In de R&D Top 10 staan maar liefst 5 bedrijven uit de categorie ingredients. Naast IFF zijn dat DSM Nutrition, CSM, Avebe en Cosun. Vrouwen in het bestuur De meeste vrouwelijke bestuurders werken bij Hilckmann Groep. Twee van de drie bestuurders zijn vrouw, 7 procent dus. Op de tweede plaats staat nog een vleesbedrijf, van Luin Food Group met een vrouw op één van de twee bestuursposities, 50 procent dus. Derde plaats staat Nestlé Nederland met twee vrouwen en drie mannen aan het hoofd. Opvallend is dat het vooral bedrijven in particulier of familiebezit en dochterbedrijven van buitenlandse ondernemingen zijn met vrouwen aan het roer. Bij coöperaties en beursgenoteerde bedrijven ligt het aandeel vrouwen in het bestuur lager. Voor deze ranglijst is gekeken naar het aantal vrouwen in de Raad van Bestuur en de Raad van Commissarissen op het niveau met het hoogste omzetcijfer. Proxies (gevolmachtigden) zijn niet meegerekend, omdat die geen bestuurder zijn, maar lid van het managementteam. Een uitzondering is gemaakt voor de financieel directeur. Die is in het onderzoek wel meegerekend, vanwege het grote gewicht van de functie. Daarom kunnen de gegevens iets verschillen van andere bestanden over de man-vrouwverhoudingen. 10 Eisma Voedingsmiddelenindustrie februari 2012

5 12-13_Verantwoording :47 Pagina 12 Trends & ontwikkelingen Verantwoording Food Top 100 Tekst: Norbert van der Werff, Onno van Bekkum Foto: Henk Riswick De Food Top 100 is de ranglijst van de grootste honderd Nederlandse ondernemingen in de voedingsmiddelenindustrie. Het is een gezamenlijk initiatief van vakblad EVMI en Nyenrode Business Universiteit. De Food Top 100 is donderdag 2 februari gepresenteerd tijdens een symposium op Nyenrode in Breukelen. Hoe is deze ranking tot stand gekomen? Het onderzoek voor de Food Top 100 is uitgevoerd door dr. ir. Onno van Bekkum, gastdocent bij Nyenrode in diverse modules van het Executive MBA Food & Finance en eigenaar van CO-OP Champions, adviesbureau voor coöperatie-ontwikkeling. Hij heeft gebruikgemaakt van diverse databases, waaronder het Handelsregister van de Kamer van Koophandel. Ook zijn op internet gepubliceerde jaarverslagen geraadpleegd. Van Bekkum is bij het onderzoek ondersteund door de redactie van EVMI. De Food Top 100 is voor de tweede keer uitgebracht. De eerste publicatie was in december 2008 en betrof cijfers over De huidige editie bevat de omzet over 2010 en in een enkel geval oudere cijfers omdat bedrijven hun jaarverslag nog niet hebben gedeponeerd bij het Handelsregister. Ze hebben daar na het einde van het jaar nog dertien maanden voor en die termijn was bij het ter perse gaan van deze publicatie nog niet verstreken. Daar waar de gegevens nog niet publiek beschikbaar waren, heeft Van CO-OP Champions Bekkum getracht de gegevens langs andere weg te verkrijgen. Sommige ondernemingen CO-OP Champions is een bureau rapporteren op basis van gebroken voor coöperatie-ontwikkeling, boekjaren. In die gevallen is getracht de opgericht in 2010 door dr. Ir. Onno van Bekkum. Van Bekkum is Wagenings econoom en promoveerde in 2001 bij Nyenrode. Sinds tien jaar doceert hij in diverse modules van het Nyenrode Executive MBA Food & Finance. Hij beheert databases over coöperaties in Nederland en food & agribusiness coöperaties wereldwijd en produceert jaarlijks diverse ranglijsten. Hij doet studies, verzorgt bestuurdersworkshops en adviseert coöperaties in binnen- en buitenland. Voor meer informatie, zie meest recente cijfers te vermelden. In een enkel geval betreft dat het jaar In de Food Top 100 staan Nederlandse voedingsmiddelenbedrijven. Onder deze definitie vallen fabrikanten en leveranciers die grondstoffen of ingrediënten, halffabricaten of eindproducten leveren aan de retail, horeca of aan andere voedingsmiddelenbedrijven of handelsondernemingen. Het gaat hier om het deel van de keten ná de agrarische productie op de boerderij. Food en feed De voedingsmiddelenindustrie is zeer divers. Veel ondernemingen zijn zowel actief in food als in feed en soms worden ook ingrediënten geleverd voor de farmaceutische industrie. Unilever bijvoorbeeld produceert naast voedingsmiddelen ook home care (schoonmaakmiddelen) en personal care (producten voor lichaamsverzorging), en Wessanen heeft ook retailactiviteiten. Bij bedrijven met een aanzienlijk aandeel nonfood is dat deel voor de Food Top 100 zoveel mogelijk weggesneden. Alleen het deel voeding is dan vermeld. Ook hier geldt dat die gegevens wel beschikbaar moeten zijn. In een enkel geval is er een schatting gemaakt van het fooddeel. Nederlandse dochters In de Food Top 100 zijn Nederlandse ondernemingen opgenomen met hun binnen- en buitenlandse omzet. Daarnaast zijn Nederlandse dochters van buitenlandse ondernemingen opgenomen, mits zij daadwerkelijk in Nederland produceren. Een buitenlandse multinational met een verkoop- & marketingkantoor in Nederland is dus niet in de Food Top 100 opgenomen. Een aantal ondernemingen staat dit jaar voor het eerst in de lijst. Enkele groeiden en veroverden zo hun plaats in de Food Top 100, andere ontbraken ten onrechte in de eerdere editie. Sommige partijen maakten zich bij ons kenbaar en aanvullend speurwerk leverde ook nieuwe ondernemingen op. Het is echter onvermijdelijk dat er ook in de nieuwe Food Top 100 omissies zijn. Bovendien zijn er bedrijven die niet in de lijst staan omdat ze een instemmingsverklaring hebben om de cijfers elders te deponeren. Het kan ook zijn dat buitenlandse ondernemingen de cijfers niet per land uitsplitsen. 12 Eisma Voedingsmiddelenindustrie februari 2012

6 12-13_Verantwoording :47 Pagina 13 Er zijn dan geen afzonderlijke data over de Nederlandse activiteiten beschikbaar. Innovatie De Food Top 100 is dus samengesteld aan de hand van de omzet. Daarnaast zijn er deellijsten gemaakt voor innovativiteit en het aantal vrouwen in het bestuur. Bovendien is gekeken naar duurzaamheid. De mate waarin een bedrijf bezig is met innovatie, is gemeten aan de hand van de budgetten voor research & development. Van Bekkum heeft bij zijn onderzoek gescand op de termen research, R&D en onderzoek. Hij heeft vastgesteld dat het aantal ondernemingen dat rapporteert over R&D klein is. In de R&D-lijst is het budget voor R&D afgezet tegen de totale omzet. Behalve voor DSM, die R&D per segment rapporteert, is er dus geen opsplitsing gemaakt tussen R&D voor food en nonfood activiteiten. Ook bij bedrijven die wel rapporteren over onderzoek is het lastig het exacte R&D-budget te achterhalen. Zo staat er bij Heineken op de balans de kosten van software, research and development and other. Agrico rapporteert over R&D slechts in termen van het aantal medewerkers. In dat geval is dat aantal vermenigvuldigd met de gemiddelde personeelskosten per fte om tot het R&Dbudget te komen. Vrouwen Naast innovatie is er in de Food Top 100 aandacht voor vrouwelijke bestuurders. Daarbij is gekeken naar het aantal vrouwelijke directieleden en leden van de Raad van Commissarissen. Dat aantal is geteld op basis van het Handelsregister van de Kamer van Koophandel. Die gegevens kunnen dus enigszins gedateerd zijn. Omdat een grote onderneming meer bestuursleden heeft dan een klein bedrijf is het aantal vrouwen afgezet tegen het totaal aantal bestuurders. Zo is het percentage vrouwelijke bestuurders verkregen. Alleen over bedrijven waar vrouwelijke bestuurders werden aangetroffen, is gerapporteerd. Verschillende vormen van duurzaamheid zijn moeilijk te vergelijken. Iedere consument heeft daar andere ideeën over. Voor de één is dierenwelzijn leidend, de ander vindt fairtrade of biologisch het belangrijkste. is echter een belangrijk thema en daarom is toch getracht duurzaamheid meetbaar te maken. Van Bekkum is van de honderd ondernemingen nagegaan of ze een duurzaamheidsverslag hebben uitgebracht en of er in het jaarverslag aandacht wordt besteed aan duurzaamheid. Van die verslagen heeft hij het aantal pagina s geteld. Ook heeft hij gekeken naar de informatie over duurzaamheid op de Nederlandse website of op de internationale, corporate website. De redactie van EVMI heeft deze informatie gewogen en een winnaar bepaald. Deze award is geen prijs voor het duurzaamste bedrijf. Welke onderneming het meest duurzaam is, is namelijk moeilijk objectief vast te stellen. Wel is de award de erkenning voor de aandacht die het bedrijf aan duurzaamheid besteedt. Spanning bij de bekendmaking van de ranglijst tijdens de vorige editie in Eisma Voedingsmiddelenindustrie februari

7 FOOD TOP-100 NL: ANALYSE Jacqueline Wijbenga, hoofdredacteur EVMI interviewt dr. ir. Onno van Bekkum, CO-OP Champions, samensteller Food Top-100 Breukelen, 2Feb12