Congres Landelijk Pedagogenplatform 26 januari 2011
|
|
- Sterre Sanders
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Congres Landelijk Pedagogenplatform 26 januari 2011 Goede morgen Welkom op het 6 e congres van het Landelijk Pedagogenplatform Kinderopvang. Titel: Sociale relaties in de kinderopvang/ Kindervriendschappen als motor voor de ontwikkeling 2002: Het eerste congres van het LPK. Er werd vastgesteld dat er veel draagvlak was voor het platform en meer dan voldoende thema s om met elkaar te bespreken. 2004: In het tweede congres werd de dialoog gezocht tussen pedagogen uit de wetenschap en pedagogen die in de weerbarstige praktijk werken. 2005: de start om samen een gemeenschappelijk pedagogisch kader voor de kinderopvang in Nederland te realiseren : de eerste resultaten van het theoretisch deel van het pedagogisch kader (geschreven door Elly Singer en Loes Kleerekooper) werden gepresenteerd. Op het congres werd de start gemaakt met deel 2: de praktijk waaraan veel pedagogen in Nederland hun aandeel hebben geleverd : de presentatie van de definitieve versie van het pedagogisch kader kindercentra 0-4 jaar als een cadeautje door en voor de sector. ( voor kinderopvang en peuterspeelzalen.) 1
2 Maar we beseften allemaal heel goed dat het pedagogisch kader nog niet af was. We misten nog het ped. kader voor de BSO en de gastouderopvang en deel 3 met onderwerpen als zorgkinderen, diversiteit en samenwerken met andere partners Twee jaar geleden zei ik dat de implementatie grootste stap zou worden. Er samen voor zorgen dat de inhoud van het pedagogisch kader daadwerkelijk invloed zou gaan hebben op de verbetering van de pedagogische kwaliteit in al die die Nederlandse kindercentra Vandaag kunnen we vaststellen dat er weer opnieuw heel veel gebeurd is: 1. Er bleek heel veel draagvlak te zijn sectorbreed. Met subsidies van het bureau kwaliteit kinderopvang kon een enorme ïmpuls gegeven worden aan het bekend worden van het pedagogisch kader in alle kindercentra in NL:. Gratis boek en door het pedagogisch kader centraal te stellen in de aanvraag voor scholingssubsidies 2. Tevens werd BKK opdrachtgever voor het schrijven van het pedagogisch kader 4-13 jaar. Dit pedagogisch kader voor de BSO is nu ook klaar. De eigen pedagogische identiteit van de bso is goed beschreven. Vandaag geven de auteurs Liesbeth schreuder en Marianne Bogaerd ook invulling aan het programma in dit congres samen met Jozette Hoex de projectleider.. Maar ook het andere ontbrekende deel dat gaat over diversiteit is al in een vergevorderd stadium. Elly Singer en Anke v Keulen werken hier hard aan met een subsidie van het Bernard v Leer foundation. 2
3 Maar nu even terug naar onszelf als platform. Nadat het pedagogisch kader klaar was leken we even in een vacuüm terecht te komen. We hadden immers een belangrijke doelstelling bereikt. En dus hoe nu verder???? Opnieuw zo n krachttoer leveren voor het kader van de BSO in combinatie met onze drukke werkzaamheden was geen optie. Maar wat dan wel? We realiseerden ons dat het pedagogisch kader er wel lag, maar dat er nog veel onderwerpen waren die uitgediept konden worden en dat het doorgaan met onze belangrijkste doelstelling vanaf de oprichting: verbeteren van pedagogische kwaliteit nog steeds heel belangrijk was. (Het Stem en gezicht te geven aan de inzichten van de leidsters en pedagogen in de kinderopvang m.b.t. het werk met kinderen en ouders en op deze wijze de pedagogiek in de kinderopvang benadrukken en een bijdrage leveren aan de visieontwikkeling, discussie en kwaliteitsverbetering.) We hebben voor een realistische invulling van de bijeenkomsten gekozen door met een jaarthema te werken naast natuurlijk uitwisseling, bespreken van actuele zaken. Ook leveren we als platform nog steeds een bijdrage aan al die landelijke werk/stuur-groepen die gaan over ontwikkelen van de pedagogische kwaliteit. Ik noem er een paar: stuurgroep ped kader BSO, stuurgroep kwaliteitsinstrument BSO, werkgroep integraal kindcentrum, congressen rondom de wet Oke, de onderwijsraad en ontwikkelen van E-leaerning voor het ped kader, de adviesraad en scholingscommissie van BKK, vereniging van het jonge kind, enz. En daarnaast werd er vaak gevraagd om een presentatie houden met het pedagogisch kader als onderwerp. 3
4 Vorig jaar hebben we gekozen voor het thema sociale relaties / vriendschappen van kinderen. Een werkgroep uit het platform heeft veel werk verzet om te komen tot een basisdocument. Met dit basisdocument gaan we vandaag met jullie aan de slag om tot een definitieve notitie te komen. Deze notitie kan gezien worden als een aanvullende verdiepingskaterne van het pedagogisch kader. (Theoriedeel en praktijkdeel) Samenvatting van onze discussie: In de kinderopvang leren kinderen samen leven. Het is bij uitstek de plaats waar kinderen: Het leven en spelen in een groep ervaren De waarde van contact ontdekken Oefenen in het contact leggen Leren relaties aan te gaan en te onderhouden Vriendschappen opbouwen Samen leven en spelen in een groep is groepsdynamica. Kinderen leren van de rollen die ze in de groep kunnen hebben. Welke rol heeft een kind? Mag het die rol oefenen? Wat betekent het om de leukste, de slimste, de leider, de stilste, de creatiefste, de beweeglijkste, de jongste, de oudste, de nieuwste, de stoerste etc. te zijn en hoe reageren de anderen? Belangrijk is dat pedagogisch medewerker beseffen welke invloed zij kunnen hebben op deze sociale ontwikkelingsprocessen en dat ze de goede vaardigheden ontwikkelen. Van onbewust bekwaam => bewust bekwaam Randvoorwaarden worden geformuleerd vanuit een wenken perspectief; uitnodigend en inspirerend. Creëren en ruimte bieden aan leermomenten en niet te snel vanuit grenzen en onmogelijkheden denken. 4
5 Wat is de opbrengst van het congres vandaag? Voor de deelnemers: vanuit verschillende invalshoeken verdieping van en de focus op het onderwerp als belangrijke waarde van de kinderopvang voor de ontwikkeling van kinderen Dit wordt dan vastgelegd in een notitie en artikel. En zo blijven we als platform betrokken bij de doorontwikkeling en het actueel houden van het pedagogisch kader. Ik hoop vandaag in de workshops veel inbreng te krijgen van ieder. Een onderdeel van het congres is dat we ook altijd even stil staan bij ontwikkelingen van het platform zelf. Twee punten wil ik noemen : 1. In het afgelopen jaar zijn er gesprekken gevoerd samen met de pedagogen van het peuterspeelzaalwerk. Deze hadden een eigen platform. En vandaag mag ik samen met Erna Reijling (voorzitter van het pedagogenplatform peuterspeelzalen) officieel bekendmaken dat de twee pedagogenplatforms samen verder gaan als een platform. We zijn dus geharmoniseerd. Vandaag is daarom toch weer opnieuw een bijzondere mijlpaal 2. Ook aandacht voor twee mensen die beide aan de wieg hebben gestaan van de platforms en afscheid nemen. LIESBETH SCHREUDER en LOES KLEEREKOOPER hebben beide vanaf het begin met hun enorme inhoudelijke pedagogische expertise bijgedragen aan de kwaliteit van het platform. Liesbeth was zowel de drijvende kracht achter het platform kinderopvang als voor het platform voor de peuterspeelzalen. Nu dus het moment is gekomen dat de twee platforms samen een platform worden, lijkt het me een prima moment om te laten blijken hoe we haar inzet hebben gewaardeerd. Loes was de betrouwbare kritische denker in het platform kinderopvang die met haar bijdrage aan het pedagogisch kader 0-4 jaar de pedagogiek van de kinderopvang op de kaart heeft gezet. 5
6 Daarna heeft Liesbeth min of meer hetzelfde gedaan voor het pedagogisch kader 4-13 jaar. Beide verdienen het om erelid te worden van ons nieuwe gezamenlijke platform. Loes en Liesbeth ontzettend bedankt. (bloemetje) En nu ga ik over tot het congresprogramma. Het programma van vandaag is anders dan in andere jaren. We starten met twee lezingen en daarna een workshopronde. Vanmiddag zijn er opnieuw lezingen en workshoprondes. De eerste bijdrage vandaag zal verzorgd worden door Elly Singer - Vriendjes en speelmaatjes, juist in kindercentra!! Elly Singer is onderzoeker en heeft veel onderzoek gedaan in kindergroepen naar den sociale relaties van kinderen. Het is pionierswerk en observatie onderzoek in natuurlijke situaties is monikkenwerk.ze heeft al veel internationaal gepubliceerd Een combinatie van gegevens uit onderzoek van 7 jaar + analyses van mechanismen + pedagogische consequenties De tweede bijdrage is van Pauline Schreuder - Sociale kennis, sociale rollen en sociale relaties Als theoretisch pedagoog verbonden aan de opleiding Pedagogische Wetenschappen van de Rijksuniversiteit Groningen. onderzoek op het gebied van de kinderopvang (0-12), vooral geinteresseerd in het perspectief van de pedagogisch medewerker op haar werk mede in het licht van diverse beleidsontwikkelingen (mogelijk spanningsveld), ook: discussies over wat 'telt' als pedagogische kwaliteit insteek van de presentatie: theoretisch, over de pedagogische meerwaarde van sociale relaties. Enerzijds inbedding in bredere context, anderzijds concrete insteek bieden voor het realiseren van deze meerwaarde Pauze uur eerste ronde workshops 1. Stabiele groepen in de kinderdagopvang Liesbeth Schreuder/Marieke Bosma 2. Wij zijn vriendjes: Jij en ik - Eline Kramer en Tineke Linssen 3. Zo zijn onze manieren - Anje de Vries 4. Het perfecte kind is niet dat we wensen - Marianne Valck 6
7 uur lunch Resultaten ochtendprogramma - Tineke Linssen, dagvoorziter De derde bijdrage is van Anje de Vries Vriendschap, een kwestie van ontwikkeling en socialisering Een pedagogische en onderwijskundige achtergrond en een brede ervaring als senior adviseur in de onderwijssector en pedagogische kindercentra. Samen met anderen betrokken werken aan de realisatie van organisatiedoelstellingen als trainer, coach. Maar evenzeer met hart voor de individuele ontwikkeling van onderwijsgevenden, pedagogisch medewerkers en managers De vierde bijdrage: Marianne Boogaard & Evalijn Draijer Sociale relaties in de bso Evalijn: docent pedagogiek Fontys Hogeschool en promovenda aan de faculteit Pegagogisch en Onderwijskundige Wetenschappen van de UvA (bij Ruben Fukkink) en Fontys (bij Bas Levering). Onderwerp van het proefschrift (begonnen per 1 sept 2010) is sociale relaties van kinderen in de bso. Marianne: onderzoeker bij het Kohnstamm Instituut, UvA. Op het moment projectleider van een onderzoek naar pedagogische kwaliteit van de bso in Nederland. In dat project wordt bovendien een Kwaliteitsmonitor bso ontwikkeld. Ook net gestart, duurt nog tot 2012 voordat de resultaten er zijn. Daarnaast associate lector Ontwikkelingsgericht Onderwijs aan hogeschool Inholland. (Begeleiding van diverse onderzoeken door hbo-docenten). Steekwoorden presentatie: Sociale ontwikkeling van kinderen in de bso: bso is ontwikkeling in de vrije tijd, er is geen gericht leerprogramma. Toch ontwikkelen kinderen zich overal en altijd, en dus ook in de bso. Juist de vrijheid die de bso biedt, geeft ook mooie aanknopingspunten voor sociale ontwikkeling: wie kies je om mee te spelen, op basis waarvan, hoe sluit je je aan bij een groep etc. en natuurlijk: wat kunnen pedagogisch medewerkers, en de bso als omgeving doen om te zorgen voor gunstige omstandigheden voor kinderen om hun sociale vaardigheden te vergroten? Middagpauze uur tweede ronde workshops 5. Kinderopvangcentrum als democratische oefenplaats - Anja Booi 6. Intimiteiten, grenzen, stoorzenders en vriendschappen = Annemieke Waage 7. Later word ik net als jij! Josette Hoex 8. Stabiele groepen in de kinderdagopvang: Liesbeth Schreuder en Marieke Bosma Plenaire afsluiting - Tineke Linssen, dagvoorzitter 7
8 Sociale relaties in de kinderopvang Kindervriendschappen als motor voor de ontwikkeling Congres Landelijk Pedagogenplatform 26 januari 2011 Focusdocument Naar aanleiding van de inhoudelijke bespreking van het thema tijdens de vergadering op 17 november 2010 In de kinderopvang leren kinderen samen leven. Het is bij uitstek de plaats waar kinderen: Het leven en spelen in een groep ervaren De waarde van contact ontdekken Oefenen in het contact leggen Leren relaties aan te gaan en te onderhouden Vriendschappen op bouwen In een groep heb je altijd te maken met diversiteit (pedagogisch kader Samen verschillend). Respect voor elkaar, zoals je bent. Je mag er zijn!! Samen leven en spelen in een groep is groepsdynamica. Kinderen leren van de rollen die ze in de groep kunnen hebben. Welke rol heeft een kind? Mag het die rol oefenen? Wat betekent het om de leukste, de slimste, de leider, de stilste, de creatiefste, de beweeglijkste, de jongste, de oudste, de nieuwste, de stoerste etc. te zijn en hoe reageren de anderen? In kindercentra zijn condities aanwezig om te leren: - niet ingrijpen, mits. - Pm-ers zijn zich bewust van hun waarden en normen en de invloed hiervan op hun interventies - Pm-ers zijn zich bewust van de groepsprocessen en weten interventies bewust in te zetten - Pm-ers laten groeien van onbewust bekwaam => bewust bekwaam Randvoorwaarden worden geformuleerd vanuit een wenken perspectief; wat betekent dit? Dit perspectief moet een uitnodigende en inspirererende werking hebben. Creëren en ruimte bieden aan leermomenten en niet te snel vanuit grenzen en onmogelijkheden denken. Hoe ga je ermee om in jouw situatie of groep of organisatie? Wat is de opbrengst van het congres? Voor de deelnemers: vanuit verschillende invalshoeken verdieping van en de focus op het onderwerp als belangrijke waarde van de kinderopvang voor de ontwikkeling van kinderen Voor het platform: Het congres is een onderdeel van het thema waar het LPK zich voor de periode van ongeveer anderhalf jaar in verdiept. Het congres levert input voor verdere verdieping van het onderwerp en voor een artikel, dat na het congres in samenwerking met Pauline Schröder geschreven wordt. 8
Bijlage 1: Deelnemers Pedagogenplatform 6 Bijlage 2: Profiel deelnemers Pedagogenplatform 7
Jaarverslag 2004-2005 INHOUDSOPGAVE Inleiding 3 1 Doel 3 2 Positie van het platform 3 3 Wie vormen het platform? 3 4 Werkwijze 3 5 Publicaties en standpunten 5 Bijlage 1: Deelnemers Pedagogenplatform 6
Nadere informatie12. Kennisbenutting door onderzoek
12. Kennisbenutting door onderzoek Kennisbenutting door onderzoek: Hoe zorg ik dat mijn onderzoek wordt gebruikt? Anje Ros Lector Leren en Innoveren, Fontys Wie ben ik Lector FHKE Leren & Innoveren AOS
Nadere informatieInhoud en opzet in vogelvlucht
Inhoud en opzet in vogelvlucht Het Pedagogisch kader gastouderopvang: Theorie en praktijk voor gastouder en gastouderbureau Josette Hoex j.hoex@nji.nl Congres Pedagogisch kader gastouderopvang 140513 Waarom
Nadere informatieHet Grote Interactiespel voor Kinderdagverblijven
Het Grote Interactiespel voor Kinderdagverblijven Ben je een betrokken leidinggevende, docent, trainer of coach die (aankomend) pedagogisch medewerkers wil stimuleren om de belangrijkste pedagogische vaardigheden
Nadere informatieInterne Nieuwsbrief februari 2013
Interne Nieuwsbrief februari 2013 Een korte update van het nieuws op kinderopvanggebied: RIVM start onderzoek gezondheidsvignet kinderdagverblijven Ruben Fukkink bijzonder hoogleraar kinderopvang hoe kies
Nadere informatieWie praat wanneer met het kind? Methodisch Kind- Interview. Afstemming noodzakelijk. Voorwerk! Methodisch kind-interview.
Wie praat wanneer met het kind? Methodisch Kind- Interview Aafke Scharloo & Irene Martens Voorwerk! Afstemming noodzakelijk - Afstemming politie - Informatie verzamelen - Via de ouder/ begeleider het kind
Nadere informatieHet Grote Interactiespel voor Kinderdagverblijven
Het Grote Interactiespel voor Kinderdagverblijven Ben je een betrokken leidinggevende, docent, trainer of coach die (aankomend) pedagogisch medewerkers wil stimuleren om de belangrijkste pedagogische vaardigheden
Nadere informatieOpzet tweedaagse Netwerkschool SintLucas. Wanneer: 3 en 4 maart 2011 Waar: De Koningshof, Locht 117, Veldhoven
Opzet tweedaagse Netwerkschool SintLucas Wanneer: 3 en 4 maart 2011 Waar: De Koningshof, Locht 117, Veldhoven 1. Doel en uitgangspunten De tweedaagse van netwerkschool SintLucas staat in het teken van
Nadere informatieBegaafde leerlingen komen er vanzelf... Implementatie van een verandering van de pedagogische beroepspraktijk op basis van praktijkgericht onderzoek.
Begaafde leerlingen komen er vanzelf... toch? Implementatie van een verandering van de pedagogische beroepspraktijk op basis van praktijkgericht onderzoek. Teambijeenkomsten Anneke Gielis Begaafde leerlingen
Nadere informatieBrochure Het Grote Interactiespel voor Kinderdagverblijven 2014
Brochure Het Grote Interactiespel voor Kinderdagverblijven 2014 Hét spel om kinderopvangteams met plezier de belangrijkste pedagogische vaardigheden te laten inoefenen www.bewustekinderopvang.nl & www.interactiespel.nl
Nadere informatieKoning, keizer, admiraal: psychisch kwetsbaar zijn we allemaal.
Koning, keizer, admiraal: psychisch kwetsbaar zijn we allemaal. Katrien Jacobs Jobcoach, ervaringswerker Birgit Bongaerts Psycholoog, systeemtheoretisch psychotherapeut en trainer Interactie- Academie
Nadere informatieWaarom een BSO-Kinderraad en een BSO-centrale kinderraad?
Waarom een BSO-Kinderraad en een BSO-centrale kinderraad? Kinderparticipatie is een recht van ieder kind Het biedt kinderen de mogelijkheid hun wensen en ideeën naar voren te brengen Het stimuleert de
Nadere informatieKindervergadering Zo gaat het bij ons!
Pedagogisch kader kindercentra 4 13 jaar Kindervergadering Zo gaat het bij ons! Introductie voor de groepsleiding Is kinderinspraak belangrijk? Denken vanuit de groep is logisch en praktisch, maar toch
Nadere informatiePartnerschap tussen professionals en ouders in Vve-voorzieningen
1 Partnerschap tussen professionals en ouders in Vve-voorzieningen Ana del Barrio Training & Consulting Regiobijeenkomsten Vve De brancheorganisaties SWN, BMK, BK Amsterdam, Eindhoven, Zwolle, Rotterdam
Nadere informatieOm, tijdens en rond. Een gids bij het voorbereiden van een studentengesprek in het COBRA-model
Om, tijdens en rond. Een gids bij het voorbereiden van een studentengesprek in het COBRA-model Studenten en COBRA Diest Onderwijsprofessionalisering & Onderwijsondersteuning (KU Leuven) Studentenraad KU
Nadere informatieDeze presentatie. Context. Visie. Bedoeling. Asynchroon medium
Deze presentatie Samenwerken in asynchrone discussiegroepen: ontwerpprincipes en praktijkervaringen in onderwijskunde en stage pediatrie. Tammy Schellens & Bram De Wever Vakgroep Onderwijskunde Universiteit
Nadere informatieVerslag ouderavond FIT(s) OP DE KRING
Verslag ouderavond FIT(s) OP DE KRING In gesprek met elkaar. Uitwerking van de stellingen. De onderstaande stellingen hebben we deze avond besproken onder elke stelling staan een aantal opmerkingen die
Nadere informatieVersterking van LOB in de doorlopende leerlijn vmbo-mbo
Stimuleringsproject LOB in het mbo Versterking van LOB in de doorlopende leerlijn vmbo-mbo Visie ontwikkelen in regionale inspiratiebijeenkomsten Wat verstaan we eigenlijk onder loopbaanoriëntatie en -begeleiding
Nadere informatieJaar Werkboek 4 weken Challenge
Coach jezelf naar succes Jaar Werkboek 4 weken Challenge 10 Focus Sociaal zijn, jezelf kunnen wegcijferen en altijd klaar staan voor anderen zijn mooie eigenschappen, en... Jij bent ook belangrijk Hij
Nadere informatieomgeving wereld regie vanuit de jongere Jongeren leren organiseren
Jongeren leren organiseren Hoe kunnen jongeren regie hebben over eigen handelen en toch in verbinding zijn met alles om hen heen? Hoe verstaan jongeren de kunst om te bouwen aan netwerken, om een positie
Nadere informatieWerken aan vaardigheden van de 21 ste eeuw. 23 maart 2016
Werken aan vaardigheden van de 21 ste eeuw 23 maart 2016 Even voorstellen Frank Studulski Senior adviseur Sardes en extern procesregisseur kenniskring Vaardigheden van de 21 ste eeuw INOS Desiree van den
Nadere informatieHoe word ik een succesvolle schoolleider van morgen?
Hoe word ik een succesvolle schoolleider van morgen? Workshop AVS-congres 14 maart 2014 Carine Hulscher-Slot Leeuwendaal Onderwijs BV 11 maart 2014 INDEX 1 Leiderschap 4 2 Transformatie 8 3 Persoonlijke
Nadere informatieSociale relaties in de buitenschoolse opvang: wie ben ik?
Sociale relaties in de buitenschoolse opvang: wie ben ik? 6 de congres Landelijk Pedagogenplatform Kinderopvang Utrecht, 26 januari 2011 Marianne Boogaard, onderzoeker Kohnstamm Instituut, Amsterdam en
Nadere informatieBIJ DIE WERELD WIL IK HOREN! HANS ROMKEMA 3 MAART 2010, DEN HAAG
BIJ DIE WERELD WIL IK HOREN! HANS ROMKEMA 3 MAART 2010, DEN HAAG STUDENTEN DOEN UITSPRAKEN OVER DE ACADEMISCHE WERELD, HET VAKGEBIED EN HET BEROEPENVELD.. onderzoek niet zo saai als ik dacht werken in
Nadere informatieBeter in een groep. Inleiding groepsdynamica GMC-symposium Drs. Arjeh Mesquita
Beter in een groep Inleiding groepsdynamica GMC-symposium Drs. Arjeh Mesquita Na deze bijeenkomst Weet je wat groepsdynamica is Heb je ervaren wat dynamiek doet Weet je hoe je je verder kunt bekwamen
Nadere informatiePedagogisch management in de kinderopvang. Michel Vandenbroeck (red.)
Pedagogisch management in de kinderopvang Michel Vandenbroeck (red.) Inhoudsopgave Inleiding 9 Deel 1 Pedagogische reflectie Inleiding 15 1. Een stapje terug: historische perspectieven Michel Vandenbroeck
Nadere informatieHoe geven we zorg en gezondheid vorm in de informatiesamenleving?
Hoe geven we zorg en gezondheid vorm in de informatiesamenleving? ECP en de zorg E-healthweek Gemeenten en digitale zorg Platform zorg en ICT ECP ZORG Digivaardig in de zorg Zorg en privacy Data en zorg
Nadere informatiePauline Schreuder. Sociale kennis, sociale rollen en sociale relaties. algemene pedagogiek, RuG. faculteit gedrags- en maatschappijwetenschappen
Datum 26-01-2011 Sociale kennis, sociale rollen en sociale relaties Pauline Schreuder algemene pedagogiek, RuG Datum 26-01-2011 2 inleiding 1. sociale dimensie van opgroeien en opvoeden 2. kinderopvang
Nadere informatieKoen Lemmink Lectoraat Praktijkgerichte Sportwetenschap Instituut voor Sportstudies van de Hanzehogeschool
Koen Lemmink (l) en Johan de Jong. Koen Lemmink Lectoraat Praktijkgerichte Sportwetenschap Instituut voor Sportstudies van de Hanzehogeschool Een twaalftal studenten zit rond een grote tafel in één van
Nadere informatieMASTER PEDAGOGIEK MASTEROPLEIDING DEELTIJD
MASTER PEDAGOGIEK MASTEROPLEIDING DEELTIJD 2017-2018 HVA.NL/MP CREATING TOMORROW MASTER PEDAGOGIEK ALS PEDAGOOG OF LERAAR HOUD JE VAN JE VAK. MAAR NA ENKELE JAREN WERKEN KAN ER EEN MOMENT KOMEN DAT JE
Nadere informatieHet congres Week van het Jonge Kind is mogelijk gemaakt door: abc OpMaat Brancheorganisatie Kinderopvang Combiwel Welzijn De Kleine Wereld Kinderopvang Gemeente Amsterdam Hestia Kinderopvang IJsterk Kinderdagverblijven
Nadere informatieWijkteams als living lab
Ondersteuningsprogramma Wijkteams als living lab Een ondersteuningsprogramma voor het najaar van 2014 gericht op samenwerkende professionals van het cluster Maatschappelijke Ontwikkeling in nieuw te vormen
Nadere informatieOmgevingsvisie Giessenlanden. Plan van aanpak V1.3. Inleiding
Omgevingsvisie Giessenlanden Plan van aanpak V1.3 Inleiding De omgevingsvisie van de gemeente Giessenlanden moet inspireren, ruimte bieden en uitnodigen. Een uitnodiging aan burgers, bedrijven en instellingen
Nadere informatieWelkom en opening Namens de vier noordelijke pilots Bruggen Bouwen: Deltion, Friesland College, Friese Poort, Noorderpoort
Mini conferentie Bruggen Bouwen Welkom en opening Namens de vier noordelijke pilots Bruggen Bouwen: Deltion, Friesland College, Friese Poort, Noorderpoort Ashwin Brouwer Programma Bruggen Bouwen Masterclass
Nadere informatieDe ontwikkeling van Kwaliteitsmanagement in het HBO. NNK Platform HBO
De ontwikkeling van Kwaliteitsmanagement in het HBO NNK Platform HBO Verslag van de bijeenkomst op donderdag 24 april 2014 Wiep Koehoorn, CvB-stafburo Quality Assurance, Stenden Hogeschool Presentatie
Nadere informatieOnderwerp Teleseminar
Gratis Teleseminar Human Engineering 24 oktober 2012 Onderwerp Teleseminar 3 'Human Engineering'-valkuilen voor ontwerpers en ingenieurs: Hoe je ze vermijdt en ombuigt in kansen om meer te bereiken! Saskia
Nadere informatieInhoud van de ochtend
Inhoud van de ochtend 1. Introductie in Pedagogisch kader 2. Begeleiden van de groep 3. Ontwikkelingsgericht werken 4. Pauze (15 minuten) 5. Kinderparticipatie 6. Vragen over andere onderwerpen 7. Voornemens
Nadere informatieHoe bevorder je integer gedrag? Hoe verschillende triggers de integriteit binnen organisaties beïnvloeden
Hoe bevorder je integer gedrag? Hoe verschillende triggers de integriteit binnen organisaties beïnvloeden Dr. S.N. Ponsioen Rijksuniversiteit Groningen Faculteit Economie en Bedrijfskunde 1 2 3 Integriteit
Nadere informatieSignalering in de palliatieve fase
Signalering in de palliatieve fase Train de trainer projectleiders dagdeel 2: implementatie en projectmatig werken december2015 Programma Ken uw doelgroep het implementatietraject taken en rol van projectleider
Nadere informatie4D organisatieontwikkeling & opleiding presenteert. Alumnidagen 2014. datum thema leiding
4D organisatieontwikkeling & opleiding presenteert Alumnidagen 2014 TGI-verdieping aan de hand van vijf thema s De alumnidagen zijn bedoeld voor iedereen die in de afgelopen jaren een TGI-basisopleiding
Nadere informatieExpertopleiding Cultuur in de Spiegel
Expertopleiding Cultuur in de Spiegel 2019-2020 Muzische lessen, schoolvoorstellingen, mediaprojecten, erfgoeduitstappen, rondleidingen in musea, culturele reizen, kunstenaars in de klas, artistieke workshops,
Nadere informatieVELON conferentie 8 maart 2010 Ontwikkeling: Els Schellekens (Bureau ELS) Onderzoek: Dorian de Haan Marije de Hoogd
VELON conferentie 8 maart 2010 Ontwikkeling: Els Schellekens (Bureau ELS) Onderzoek: Dorian de Haan Marije de Hoogd Subsidie: Bernard van Leer Foundation Inhoud presentatie Onze Klas Mijn Wereld Ontwikkeling:
Nadere informatieWmo-werkplaats Twente. Scholingshandleiding voor cursist en trainer. Samenwerken met vrijwilligers
Wmo-werkplaats Twente Scholingshandleiding voor cursist en trainer Samenwerken met vrijwilligers De vrijwilliger als vanzelfsprekende partner in zorg en welzijnswerk juli 2011 Saxion. Alle rechten voorbehouden.
Nadere informatiePassen kinderen in het format dat volwassenen bedacht hebben..of passen zij alleen in zichzelf?
Uitnodiging Het bestuur van de Janusz Korczak Stichting nodigt u uit om deel te nemen aan de jaarlijkse Korczak studie-en ontmoetingsdag voor donateurs en belangstellenden op zaterdag 19 april. (creatieve
Nadere informatieLandelijk HBO-Congres SLB
HAN Landelijk HBO-Congres SLB van onbewust naar bewust donderdag 18 juni 2009 9.30-16.00 uur Arnhem Van onbewust naar bewust Van onbewust naar bewust Van onbewust naar bewust Van onbe wust naar bewust
Nadere informatieAppendices. Nederlandse samenvatting. Dankwoord. List of publications Bibliography Curriculum Vitae
Nederlandse samenvatting Appendices Dankwoord List of publications Bibliography Curriculum Vitae Mijn promoter, prof. dr. BFAM van der Laan. Beste Bernard, altijd heb ik prettig kunnen samenwerken met
Nadere informatieWorkshop Gezonde School GGD Kennemerland
Workshop Gezonde School GGD Kennemerland Opzet bijeenkomst Voorstellen Achtergrond Gezonde School Meerwaarde Gezonde School Uitwerking Gezonde School Gunningschool Vervolg Vragen Voorstelrondje Associatie-oefening
Nadere informatieLinkedIn Simpel: Je Profiel. EBoekje voor starters Annet van Betuw
LinkedIn Simpel: Je Profiel EBoekje voor starters Annet van Betuw 25 september en 8 oktober 2014 Over dit boekje Dit Eboekje is de weergave van de webinars LinkedIn Simpel: Je Profiel van24 september en
Nadere informatieAgenda van vanavond!
1 Agenda van vanavond! Welkom + Statusoverzicht! Communicatie: RTL Nieuws Weekblad van Dongen Persoonlijke ervaringen: John de Jager Uitkomsten enquête + uitwerken thema s (werkgroepen) Dialoog + terugkoppeling
Nadere informatieMasteropleiding Organisatieopstellingen
Masteropleiding Organisatieopstellingen Systemisch Werk en Opstellingen in Bedrijf en Organisaties Nederlands Inleiding Het begeleiden van opstellingen is naast een kunst ook een vak. Afgelopen jaren werd
Nadere informatieSPECIAAL ONDERWIJS TALENTEN CAMPUS VENLO GELUKT! ELK TALENT TELT! EEN INKIJK BIJ
SPECIAAL ONDERWIJS TALENTEN CAMPUS VENLO GELUKT! ELK TALENT TELT! EEN INKIJK BIJ GELUKT! Ik zit aan mijn ontbijt. Een beetje nerveus neem ik nog snel de krant door. Gek eigenlijk. Ik sta al jaren voor
Nadere informatieWorkshop Sociale Veiligheid
Workshop Sociale Veiligheid Platformbijeenkomsten maart 2014 mr. Tineke Mulder, lid werkgroep Sociale Veiligheid Introductie thema Sociale Veiligheid Wie besteedt er aandacht aan dit thema? Waarom? Stelling:
Nadere informatiePROGRAMMA NVC COLLEGE TOUR: BEWONERS- PARTICIPATIE EN MOBILITEIT. Presentatie Workshop 1. 16 maart NHL Hogeschool Leeuwarden
Deze NVC College Tour-bijeenkomst wordt voor u georganiseerd door: NVC COLLEGE TOUR: BEWONERS- PARTICIPATIE EN MOBILITEIT 16 maart NHL Hogeschool Leeuwarden PROGRAMMA 13.00 uur Opening door dagvoorzitter
Nadere informatieNationaal congres Taal en Lezen. 15 oktober 2015 Begrijpend luisteren WWW.CPS.NL
Nationaal congres Taal en Lezen 15 oktober 2015 Begrijpend luisteren WWW.CPS.NL Contactgegevens Annemarieke Kool a.kool@cps.nl 06 55 81 87 65 Programma 1. Welkom 2. Doelen van workshop 3. Theorie strategieën
Nadere informatieHow2talk2kids. workshop. Malta. Juni 2007. Wouter Verboon
How2talk2kids workshop Malta Juni 2007 Wouter Verboon How2talk2kids Achtergrond Introductie in Nederland Workshop Herkenbaar? Valt wel mee, het is maar een schrammetje Is je beker weer omgevallen! Ik word
Nadere informatieOpleiding. systemische pedagogiek. Bert Hellinger Instituut Nederland
Opleiding systemische pedagogiek Bert Hellinger Instituut Nederland Inleiding Het systemisch fenomenologisch werk met opstellingen heeft in Nederland zo langzamerhand zijn plek gekregen. De opstellingen
Nadere informatieVraagje. Een honkbalknuppel met bal kost 1,10 De knuppel kost één euro meer dan de bal Hoe duur is de bal? Wat komt er als eerste op in je hoofd?
Vraagje Een honkbalknuppel met bal kost 1,10 De knuppel kost één euro meer dan de bal Hoe duur is de bal? Wat komt er als eerste op in je hoofd? Voorstellen Marike Hendriks Erica Baarends Achtergrond:
Nadere informatieWelkom & Kennismaking
Veiligheid in de residentiële jeugdzorg Congres: Aanpak huiselijk geweld en kindermishandeling 10 mei 2011 Welkom & Kennismaking Marjan de Lange Marijke Lammers Programma Korte vraag Veiligheid in de residentiële
Nadere informatieTeam Alignment. En als mensen nu echt hun verantwoordelijkheid nemen? Transformational Programs by TLC www.tlc-nederland.com
Team Alignment En als mensen nu echt hun verantwoordelijkheid nemen? Team Alignment Het gaat goed! Herkent u deze situatie: een collega of een medewerker presenteert vol vuur over de voortgang van een
Nadere informatieSAMENWERKEN. Het integraal kindcentrum van papier naar praktijk. Symposium 18 april 2013 Kloosterhotel ZIN, Vught
SAMENWERKEN Het integraal kindcentrum van papier naar praktijk Symposium 18 april 2013 Kloosterhotel ZIN, Vught Het integraal kindcentrum van papier naar praktijk Donderdag 18 april Hét symposium over
Nadere informatieTraining. Vergaderen
Training Vergaderen Halide Temel 1-5-2014 Inhoudsopgave Inleiding 3 Doelen 4 Deelnemers 4 Werkvormen 4 Programma 4 Voorstellen & introductie 5 Opdracht Luciferspel 6 Theorie 7 Opdracht - Vergaderen 12
Nadere informatieNieuwe serie Workshops! met het Co-Creatie-Wiel. Succesvol innoveren. Drie workshops Najaar 2018
Nieuwe serie Workshops! Succesvol innoveren met het Co-Creatie-Wiel Drie workshops Najaar 2018 Met de ontwerper van het Co-Creatie-Wiel dr. Corry Ehlen 2 Succesvol innoveren! Een hele uitdaging! In de
Nadere informatiePijnpunten PBS. W i n d e s h e i m z e t k e n n i s i n w e r k i n g
Pijnpunten PBS Programma Welkom en voorstellen Pijnpunten SWPBS - Pijnpunten kort toelichten - World café: pijnpunten verkennen - Plenair inventariseren Wettelijk kader SWPBS Pedagogische kwaliteit van
Nadere informatieLeadership in Project-Based Organizations: Dealing with Complex and Paradoxical Demands L.A. Havermans
Leadership in Project-Based Organizations: Dealing with Complex and Paradoxical Demands L.A. Havermans LEADERSHIP IN PROJECT-BASED ORGANIZATIONS Dealing with complex and paradoxical demands Leiderschap
Nadere informatieWorkshop Stakeholderparticipatie Hoe betrekken van verschillende doelgroepen bij het ontwikkelen van (beleids)plannen? 15/09/2015. CIVINET, Antwerpen
Workshop Stakeholderparticipatie Hoe betrekken van verschillende doelgroepen bij het ontwikkelen van (beleids)plannen? 15/09/2015 CIVINET, Antwerpen Welkom! Programma van de workshop Theoretische achtergrond
Nadere informatieWorkshop samen talenten benutten
Workshop samen talenten benutten Doelgroep: organisaties die met vrijwilligers met een beperking willen werken Doel: kennis en vaardigheden overdracht voor het werken met mensen met een beperking Bijeenkomst
Nadere informatieVisie in de praktijk
Gastlessen voor studenten 2 e leerjaar PW 3 en 4 Pedagogisch kader kindercentra 0-4 jaar - Docentenhandleiding Visie in de praktijk Gastles visie in de praktijk - Docentenhandleiding Theorie over dit onderwerp:
Nadere informatieInnovatie van kennis
Innovatie van kennis Inhoud workshop Kennis maken Stand van zaken landelijk onderzoek Praktijkvoorbeeld SportSupport Omgevingswet en kansen voor de buurtsportcoach Kennis maken Anne de Schutter Onderzoeker
Nadere informatiePresentatie Guido Walraven
Presentatie Guido Walraven 3 4 Presentatie van de bundel Aandacht en kracht: verbinden van activering van zorg Aanbieding van de bundel door Yvonne van Heerwaarden aan: Marianne van de Boom (MDA), en 5
Nadere informatieLes 1 Voorspellen Leestekst: De nieuwe computer. Introductiefase: 2. Vraag: "Kan iemand mij vertellen wat voorspellen betekent?"
Les 1 Voorspellen Leestekst: De nieuwe computer "Welkom:..." Introductiefase: 1. "We gaan vandaag proberen te voorspellen." 2. Vraag: "Kan iemand mij vertellen wat voorspellen betekent?" 3. Discussie:...
Nadere informatiewww.kinderopvangcongressen.nl
Extra: programma voor docenten, kleine ondernemers en gastouders Vrijdag 6 november 2015 Vanaf 9.00 uur ReeHorst te Ede Workshops, lezingen en een interactieve beursvloer met veel stands én entertainment!
Nadere informatiePE,PEPP en Samen Werken
PE,PEPP en Samen Werken Permanente Educatie Platform voor Pedagogische Professionals Begeleiding, Ondersteuning, Tijd en Moeite 15-10-2015 Alex Cornellissen Kleine Ikke lid AGOOP 1 Permanente Educatie
Nadere informatieLandelijke training aanpak kindermishandeling (LTAK)
Landelijke training aanpak kindermishandeling (LTAK) www.viermin.nl De Landelijke Training Aanpak Kindermishandeling (LTAK) is een training waarin kennis en vaardigheden worden aangereikt om huiselijk
Nadere informatieOnderhandelen over onderwijsvernieuwing
Onderhandelen over onderwijsvernieuwing Velon-congres, Breda, 19 maart 2019 Rob Moggré, r.moggre@ipabo.nl Ronald Keijzer, r.keijzer@ipabo.nl https://kenniscentrum.ipabo.nl Hogeschool ipabo We zoomen in
Nadere informatieDe doorgaande (leer)lijn
Welkom De doorgaande (leer)lijn Versie Beginners Presentatie door: Anja de Rooij en Suze van de Pol 22-04-2014 Kennismaking Programma Hand-out Uw ervaringen vragen en uw motto Programma Wettelijk kader
Nadere informatieOvertuigend en Ontspannen Presenteren
Overtuigend en Ontspannen Presenteren 24 november2015 Jullie doelen? Training Presenteren Minder zenuwen bij presentaties Makkelijker contact met het publiek Wat wél en beter niet te zeggen Meer JA s van
Nadere informatieWat is Together4Adventure?
Wat is Together4Adventure? Lesmateriaal Les 1 Wie ben ik en wie ken ik? 1.1 Wie ben ik? Onze identiteit is niet alleen het beeld dat we van onszelf hebben, maar vooral hoe we graag door anderen gezien
Nadere informatieVan peer tot peer: Collegiaal leren en auditen. 1 oktober 2015
Van peer tot peer: Collegiaal leren en auditen 1 oktober 2015 Welkom Voorstellen. Karin van Wijnen, Kwaliteitsnetwerk mbo Carlijn van Diepen, ROC A12 en BVMBO Marloes van Bussel, NCP EQAVET Doelen 1. Deelnemers
Nadere informatieGoed toegerust op ontdekkingsreis
PE DAGO G I S C H B E L E I D S PL A N Goed toegerust op ontdekkingsreis Inhoudsopgave INLEIDING Voor alle duidelijkheid 5 Colofon SAMENVATTING Goed toegerust op ontdekkingsreis 7 TEKST Vlietkinderen UITGANGSPUNTEN
Nadere informatieDankwoord (Acknowledgements)
Dankwoord (Acknowledgements) Dankwoord (Acknowledgements) 245 Het heeft even geduurd maar daar ligt hij dan eindelijk, de gedrukte versie van mijn proefschrift! Ik kan me nog als de dag van gisteren herinneren
Nadere informatieNudge Finance Leadership Challenge
Nudge Finance Leadership Challenge Extra informatie Wat is de Nudge Finance Leadership Challenge? De Nudge Finance Leadership Challenge is een ontwikkeltraject met een competitie voor de jonge leiders
Nadere informatieLes 3 Integratie Leestekst: Een contact-advertentie. Introductiefase
Les 3 Integratie Leestekst: Een contact-advertentie "Welkom:... " Introductiefase 1. "In de vorige twee lessen hebben we met de kaart gewerkt, waarop alle vragen stonden die we gebruikt hebben om de tekst
Nadere informatieHoe ontwikkel ik een HRO teamcultuur?
Hoe ontwikkel ik een HRO teamcultuur? Xaf Utberg DHV Robert Taen Apollo13 consult De doorbraak van het grote zwijgen HRO conferentie 15 november 2011 Xaf Utberg DHV www.dhv.com APOLLO 13 consult Robert
Nadere informatieKwaliteitscultuur, advies en ervaring
Kwaliteitscultuur, advies en ervaring Donderdag 15 oktober 2015 Wiep Koehoorn CvB-stafbureau Quality Assurance Stenden Hogeschool - Leeuwarden Presentatie door Bert Dekker van Hogeschool Leiden Kwaliteitscultuur
Nadere informatieConferentie Netwerk Vrede, Veiligheid, en Ontwikkeling Donderdag 28 Mei 2009 Malietoren, Den Haag
Conferentie Netwerk Vrede, Veiligheid, en Ontwikkeling Donderdag 28 Mei 2009 Malietoren, Den Haag 09.00 9.30 uur Ontvangst 9.30 10.00 uur Welkomstwoord, kennismaking en openingwoord door dagvoorzitter
Nadere informatieHet stappenplan. Inleiding
Het stappenplan Inleiding Op de pagina instrumenten op Overstag.nu vind je instrumenten, informatie en inspiratie om binnen je eigen organisatie met het thema duurzame inzetbaarheid aan de slag te gaan.
Nadere informatieSpeelruimte van betekenis
Uitnodiging: Speelruimte van betekenis Conferentie voor opleiders levensbeschouwelijke, godsdienstige en morele vorming over de paradigmawisseling in hun vak Op 31 oktober en 1 november 2011 vindt de conferentie
Nadere informatieInspiratiereis Zweden
Inspiratiereis Zweden Nederland Onze Trainingen en Diensten Het team van KED-SENS heeft haar aanbod van trainingen en diensten overzichtelijk in kaart gebracht. Alle mensen zijn uniek en leren en ontwikkelen
Nadere informatieAfronding initiatieffase. De Stad als Podium. Plan van Aanpak: Presentatie Jean Vermeulen Domein Samenleving febr. 2014
Afronding initiatieffase Plan van Aanpak: De Stad als Podium Presentatie Jean Vermeulen Domein Samenleving febr. 2014 Doel van de commissievergadering 1. De raad faciliteren bij het formuleren en vaststellen
Nadere informatieProfessionalisering van docenten. Gerda Geerdink Studiedag Facta 24 maart 2015 Amersfoort
Professionalisering van docenten Gerda Geerdink Studiedag Facta 24 maart 2015 Amersfoort Opbouw presentatie Welke docenten hebben we nodig? Professionalisering binnen de HAN Resultaten onderzoek naar vier
Nadere informatieOnderwijssociologie & Diversiteit
Onderwijssociologie & Diversiteit Hoorcollege 1: inleiding sociologie en burgerschap IVL Leike van der Leun Om deze presentatie te kunnen volgen op je mobiele telefoon, tablet of laptom, ga je naar: www.presentain.com
Nadere informatieSuzanne van der Meer. Marije Stam
Even voorstellen: De Centrale Ouderraad Mijn naam is Suzanne van der Meer en ben sinds januari 2013 voorzitter van de Centrale Ouderraad. Onze zoon Jesse, nu 2 jaar oud en onze dochter Sophie van 6 maanden,
Nadere informatieRapportage. De Kracht van Communicatie. DirectResearch in samenwerking met Logeion Auteurs: Marieke Gaus & Marvin Brandon
Rapportage De Kracht van Communicatie DirectResearch in samenwerking met Logeion Auteurs: Marieke Gaus & Marvin Brandon Index Achtergrond van het onderzoek 3 Conclusies Resultaten van het onderzoek 5 De
Nadere informatieKINDCENTRA 2020 HET INITIATIEF
KINDCENTRA 2020 HET INITIATIEF 10 e jaarcongres Brede School 23 april 2015 o Welkom! o Even voorstellen: o Martijn van der Kroef, directeur bestuurder KinderRijk (Amstelveen en Amsterdam) o René Peeters,
Nadere informatieWaarom met je bedrijf op Facebook?
Waarom met je bedrijf op Facebook? In deze les ga ik er een vanuit dat jij met jouw duurzame locatie, bedrijf of initiatief ook de mogelijkheden van Facebook wilt benutten. Of je dat ook inderdaad écht
Nadere informatieSchakelmodule De jeugd
Schakelmodule De jeugd In het licht van maatschappij en ontwikkelingspsychologie Zou jij je willen verdiepen in wat jongeren bezig houdt? Zou jij meer willen weten over de psychologische ontwikkeling van
Nadere informatiede plek van de leider
Wat komt er kijken bij succesvol leiderschap? Deze en andere vragen stellen wij tijdens de Leergang Leiderschap. We gaan samen op zoek naar de essentie van leiderschap. Zo ontwikkel je een geoefend oog
Nadere informatieHandleiding trainer: Module 1 O zit dat zo? Ontdekken dat er communicatieproblemen zijn
Handleiding trainer: Module 1 O zit dat zo? Ontdekken dat er communicatieproblemen zijn Voorbereidingen voor de trainers In dit document staan de voorbereidingen voor de trainers om module 1 te kunnen
Nadere informatieDe workshop Coachend leidinggeven wordt incompany gegeven en op maat aangeboden.
Workshop Coachend leidinggeven Coachend leidinggeven, motiveren en inspireren Wil jij het optimale uit jouw medewerkers halen, dan moet je ze motiveren en inspireren. Naast hun leidinggevende ben je ook
Nadere informatie