(langdurig) dragerschap van ESBL-producerende E. coli/k. pneumoniae

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "(langdurig) dragerschap van ESBL-producerende E. coli/k. pneumoniae"

Transcriptie

1 (langdurig) dragerschap van ESBL-producerende E. coli/k. pneumoniae De Vegastudie en VGOlongitudinaal Cindy Dierikx, dierenarts-onderzoeker afdeling Dier&Vector Centrum voor InfectieziekteBestrijding RIVM

2 Introductie 5-10% ESBL dragerschap in NL Bekende risicofactoren voor ESBL-dragerschap Antibioticagebruik Reizen naar risicogebieden (o.a. Azië,Afrika) Contact met dieren Gebruik van maagzuurremmers?? ESBLs veel op vlees ->eten van vlees risicofactor? VEGASTUDIE Veel cross-sectionele studies, moment-opnames. Enkele longitudinale studies bij specifieke groepen (o.a. reizigers) Lengte ESBL dragerschap algemene bevolking? Veehouderij en Gezondheid Omwonenden(VGO)-LONGITUDINAAL

3 Bronnen van ESBL

4 Vegastudie Inclusie van mensen die: Geen vlees en geen dierlijke producten eten (veganist) Geen vlees, wel dierlijke producten eten (vegetariër) Geen vlees, wel vis (vega/vis) Vlees eten (niet-vega) Meijs et al., Do vegetarians less frequently carry ESBL/pAmpC-producing E. coli/k. pneumoniae compared to non-vegetarians?, in prep.

5 Labmethode o/n incubation growth o/n incubation Analyse Purple/(blue)/pink Colonies, 3 per monster UidA gene Faecal sample BECSA + 1 mg/l cefotaxime No growth growth growth LB+ 1 mg/l cefotaxime BECSA+ 1 mg/l cefotaxime β-glucuronidase/β-galactosidase + No growth

6 Moleculaire methoden ESBL-gen: PCR & sequencen E. coli: MLST

7 Aantallen deelnemers

8 Resultaten CTX-M-1 CTX-M-14 CTX-M-15 CTX-M-27 Overig N=14/365 4% (2-6) Vleeseter N=14 7% 21% 57% 7% 7% N=27/392 Vegetariër, vis 7% (5-10) N=27 22% 15% 41% 7% 15% N=63/785 8% (6-10) Vegetariër* N=64 3% 2% 59% 14% 22% 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100%

9 Conclusions/discussion Vegetariërs hebben geen lager risico op ESBL-dragerschap Wel onafhankelijke risicofactoren voor ESBL-dragerschap waren: Reizen naar Azië, Afrika, Zuid-Amerika en Zuid/Oost Europa in de afgelopen 6 maanden en het zelden of nooit wassen van handen voorafgaand aan voedselbereiding Vlees lijkt geen belangrijke risicofactor voor het verkrijgen van ESBL Note: limitation of the study Seizoen van deelname kan een rol hebben gespeeld bij de gevonden verschillen, want deelnemers van de verschillende groepen waren niet evenredig verdeelt over de seizoenen.

10 VGO ESBL longitudinaal Duur van ESBL dragerschap meten en de moleculaire karakteristieken van ESBL producerende E. coli in de algemene bevolking, niet wonend/werkend op een veehouderij maar wonend in een veehouderij rijk gebied.

11 Materiaal and Methoden (obv faeces, 5 koloniën per monster): Cross sectional study VGO 11% 17% 40% 8% 24% 4,5% (109) positive negative 0% 20% 40% 60% 80% 100% CTX-M-1 CTX-M-14 CTX-M-15 CTX-M-27 Overig 95,5% total 2432 Selection longitudinal study 23,4% positive negative 76,6% total 333 Wielders et al., Extended-spectrum β-lactamase- and pampc-producing Enterobacteriaceae among the general population in a livestock dense area, Clinical Microbiology and Infection 2017 Feb;23(2):120.e1-120.e8.

12 Resultaten 8 exclusies, omdat minder dan 4 monsters waren ingestuurd. 325 deelnemers (76 ESBL+ en 249 ESBL-) Van de 249 cross-sectional ESBL negatieven 217 bleven altijd negatief (87 %) 32 had op enig moment 1 positief monster (13 %) Waarvan 2 alle longitudinale monsters positief waren (0.8 %) Van de 76 cross -sectional ESBL positieven: 25 testten positief bij alle monstermomenten (33 %) 24/25 met hetzelfde ESBL/pAmpC gen 17/25 met hetzelfde E. coli ST+ ESBL/pAmpC gen Dynamic carriers n=83 (51 ESBL + en 32 ESBL - )

13 325 Deelnemers 76 ESBL+ 249 ESBL- 25 (33%) ESBL+ in alle monsters 31 (41%) ESBL- in alle monsters 20 (26%) ESBL- in minimaal 1 monster 217 (87%) ESBL in alle monsters 2 (0.8%) ESBL + in alle monsters 30 (12%) ESBL+ In minimaal 1 monster vanduykeren et al., 2018 Long-term Carriage of Extended-Spectrum beta-lactamase-producing Escherichia coli and Klebsiella pneumoniae in the General Population in the Netherlands, Clin Infect Dis 2018 Apr 17;66(9):

14 Resultaten plasmiden langdurig dragers Timepoint id st gene plasmid st gene plasmid st gene plasmid st gene plasmid st gene plasmid st gene plasmid CTX-M-15 incfii/fia 131 CTX-M-15 nd 131 CTX-M-15 nd 131 CTX-M-15 nd 131 CTX-M-15 nd 131 CTX-M-15 incfii/fia CTX-M-15 nc 131 CTX-M-15 nd 131 CTX-M-15 nd 131 CTX-M-15 nd 131 CTX-M-15 nd 131 CTX-M-15 nc CTX-M-15 incfii/fia/fib 405 CTX-M-15 nd 405 CTX-M-15 nd 405 CTX-M-15 nd 405 CTX-M-15 nd 405 CTX-M-15 incfii/fia/fib CTX-M-15 inci1 675 CTX-M-15 inci CTX-M-15 nd 675 CTX-M-15 nd 675 CTX-M-15 inci1 675 CTX-M-15 IncI CTX-M-15 inci CTX-M-15 nd CTX-M-15 incfii 131 CTX-M-15 nd 131 CTX-M-15 nd 131 CTX-M-15 nd 131 CTX-M-15 nd 131 CTX-M-15 nc CTX-M-15 incfii 95 CTX-M-15 nd 95 CTX-M-15 nd 95 CTX-M-15 nd 95 CTX-M-15 nd 95 CTX-M-15 nc CTX-M-15 incx1 701 CTX-M-15 nd 701 CTX-M-15 nd 701 CTX-M-15 nd 701 CTX-M-15 nd 701 CTX-M-15 incx CMY-2 incfii 902* CTX-M-15 nd 902* CTX-M-15 incfiik 902* CTX-M-15 nc 902* CTX-M-15 incfiik 902* CTX-M-15 incfiik 902* CTX-M-15 incfiik nd nd nc CTX-M-15 IncI1 322 CTX-M-15 IncI1 44 CTX-M-15 IncFII/FIB 44 CTX-M-15 nd 44 CTX-M-15 incfii/fib 44 CTX-M-15 incfii/fib 394 CTX-M-15 IncI1 131 CTX-M-15 inci1 322 CTX-M-15 inci1 322 CTX-M-15 inci1 322 CTX-M-15 inci1 322 CTX-M-15 nd CTX-M-15 nc 501 CTX-M-15 nd 501 CTX-M-15 nd 501 CTX-M-15 nd 501 CTX-M-15 nd 501 CTX-M-15 nc CTX-M-15 inck 2076 CTX-M-15 nd no sample 2076 CTX-M-15 nd 2076 CTX-M-15 nd 2076 CTX-M-15 incfii/fia/fib/inck New 2 CTX-M-15 inck New 2 CTX-M-15 nd 227 CTX-M-15 nd 227 CTX-M-15 nd 227 CTX-M-15 incfii/fia/fib/inck CTX-M-15 nt 10 CTX-M-15 nd 10 CTX-M-15 nd 10 CTX-M-15 inck no sample no sample 5017 CTX-M-15 inck New3 CTX-M-15 nt CTX-M-15 nt 43 CTX-M-14 incb/o 2176 CTX-M-15 incx1 38 CTX-M-27 incfii 38 CTX-M-14 incfii 405 CTX-M-15 incfii/fib 38 CTX-M-27 incfii 38 CTX-M-27 incfii 131 CTX-M-14 incfii/fia/fib CTX-M-14 nt 69 CTX-M-14 nd 69 CTX-M-14 nd 69 CTX-M-14 nd 69 CTX-M-14 nd 10 CTX-M-14 nt 120 CTX-M-14 nd 120 CTX-M-14 nd 10 CTX-M-14 nd 120 CTX-M-14 nd 10 CTX-M-14 nd CTX-M-14 nd 131 CTX-M-14 incfii 131 CTX-M-14 incfii 131 CTX-M-14 nd 131 CTX-M-14 incfii 131 CTX-M-14 nd nd nd incfii 616 CTX-M-15 nt 69 CTX-M-14 incfii 69 CTX-M-14 incfii CTX-M-14 incfii 38 CTX-M-14 nd 38 CTX-M-14 nd 38 CTX-M-14 nd 38 CTX-M-14 nd 38 CTX-M-14 nc 10 CTX-M-14 nd CTX-M-14 nc 38 CTX-M-14 nd 38 CTX-M-14 nd 38 CTX-M-14 nd 38 CTX-M-14 nd 38 CTX-M-14 nc CTX-M-14 incfii 648 CTX-M-14 nd 648 CTX-M-14 nd 648 CTX-M-14 nd 648 CTX-M-14 nd 648 CTX-M-14 incfii CTX-M-27 incfii/fia/fib 131 CTX-M-27 nd 131 CTX-M-27 nd 131 CTX-M-27 nd 131 CTX-M-27 nd 131 CTX-M-27 incfii/fia/fib CTX-M-27 incfii/fia/fib 131 CTX-M-27 incfii/fia/fib 131 CTX-M-27 incfii/fia/fib 131 CTX-M-27 incfii/fia/fib 131 CTX-M-27 incfii/fia/fib 131 CTX-M-27 incfii/fia/fib CTX-M-1 incn 1277 CTX-M-1 incn no sample 218 CTX-M-1 incn 399 CTX-M-1 incn 69 CTX-M-1 incn 1277 CTX-M-1 incn 1277 CTX-M-1 incn SHV-12 nt 354 SHV-12 nc 354 SHV-12 nc 354 SHV-12 nd 155 SHV-12 incx1 155 SHV-12 nt 155 SHV-12 nd 155 SHV-12 nt CMY-2 inci1/fib 10 CMY-2 nd 10 CMY-2 nd 10 CMY-2 nd 10 CMY-2 nd 10 CMY-2 inci1/fib 1122 CMY-2 inci1/fib nd nd inci1/fib CMY-2 inck 3727 CMY-2 nd 3727 CMY-2 nd 3727 CMY-2 nd 40 CMY-2 nd 3727 CMY-2 inck 3727 CMY-2 inck new5 CMY-2 nd 3727 CMY-2 nd TEM-52 incx1 224 TEM-52 incx1 224 TEM-52 incx1 224 TEM-52 incx1 224 TEM-52 incx1 224 TEM-52 incx1

15 WgMLST Vergelijking 1 e en laatste isolaat

16 Predominant ESBL genes 109/2432 (4.5%) ESBL+ 76/325 (23%) ESBL +

17 Time to acquire and lose carriership of ESBL/pAmpC producing E. coli in humans in the Netherlands. Teunis et al., 2018 PlosOne

18 Resultaten Bijna alle langdurige dragers, droegen hetzelfde ESBL/AmpC gen bij zich in alle monsters (slechts één iemand niet). Hetzelfde ESBL-gen werd soms gevonden in verschillende E. coli STs binnen één persoon(horizontale overdracht). Belangrijkste genen: bla CTX-M-15, bla CTX-M-14 en bla CTX-M-27 Bepaalde gen/st combinatie lijken langer aanwezig te blijven (bijv. bla CTX-M-1 in ST10 of ST58 blijft minder lang aanwezig dan bla CTX-M-1 in ST69, maar voor bla CTX-M-14 lijkt dit omgekeerd) Er waren 5 deelnemers die alle monsters positief hadden op één monster na (detectielimiet?).

19 Conclusions Positief voorspellende waarde van 1 keer kweken is 33% Negatief voorspellende waarde van 1 keer kweken is 87% Combinaties van ESBL gen+ E. coli ST lijkt dragerschap te beïnvloeden

20 Acknowledgements Vegastudie: Engeline van Duijkeren, Anouk Meijs, Aniek Lotterman, Annika van Roon, Anna, Angela van Hoek,Paul Hengeveld, Christiaan Veenman, Sabine de Greef, Nienke Voerman, Esther Gijsbers, Merel Kemper en vele anderen. VGO: Engeline van Duijkeren, Aniek Lotterman, Angela van Hoek, Paul Hengeveld, Christiaan Veenman, Alice ven der Meij, Lieke Wielders, Jaap van Dissel, Kitty Maassen, Sabine de Greef, VGO study group

21

Blootstelling en modelleren van attributie

Blootstelling en modelleren van attributie ESBLAT Symposium 2018 Blootstelling en modelleren van attributie Veilig voedsel produceren Mevrouw Engeline van Duijkeren RIVM Overzicht Blootstelling via het eten van vlees Blootstelling via zwemmen in

Nadere informatie

ESBLAT Symposium Veilig voedsel produceren. Similariteitsanalyse. Dick Heederik IRAS UU

ESBLAT Symposium Veilig voedsel produceren. Similariteitsanalyse. Dick Heederik IRAS UU ESBLAT Symposium 2018 Similariteitsanalyse Veilig voedsel produceren Dick Heederik IRAS UU Aanleiding voor dit project Opzet van het project Identificeren van alle beschikbare Nederlandse studies Identificeren

Nadere informatie

Prevalentie en karakteristieken

Prevalentie en karakteristieken ESBLAT Symposium 2018 Prevalentie en karakteristieken Veilig voedsel produceren in dierlijke reservoirs De heer Dik Mevius Wageningen Bioveterinary Research Inhoud ESBLs Wat zijn ESBLs Hoe verspreiden

Nadere informatie

Artikelen. tussen dieren en mensen. Hebben mensen die op vleeskuikenboererijen wonen en/of werken een hoger risico op dragerschap?

Artikelen. tussen dieren en mensen. Hebben mensen die op vleeskuikenboererijen wonen en/of werken een hoger risico op dragerschap? Artikelen Transmissie van ESBLproducerende Enterobacteriaceae tussen dieren en mensen E. van Duijkeren Antibiotica zijn belangrijk bij de behandeling van bacteriële infecties. Sommige bacteriën produceren

Nadere informatie

Puntprevalentieonderzoek dragerschap resistente bacteriën in verpleeghuizen. Esther van Kleef (RIVM) Emma Rademakers (PPO coördinator RZN Utrecht)

Puntprevalentieonderzoek dragerschap resistente bacteriën in verpleeghuizen. Esther van Kleef (RIVM) Emma Rademakers (PPO coördinator RZN Utrecht) Puntprevalentieonderzoek dragerschap resistente bacteriën in verpleeghuizen Esther van Kleef (RIVM) Emma Rademakers (PPO coördinator RZN Utrecht) Nationale aanpak ABR 1 schakel ontbreekt ISIS-AR 3 10%

Nadere informatie

ESBLs in de vleeskuiken productiekolom

ESBLs in de vleeskuiken productiekolom ESBLs in de vleeskuiken productiekolom Symposium Vóórkomen van ESBLs in de voedselketen en bij de mens 11 oktober 2012, Cindy Dierikx Overzicht 2006 Onderzoek cefotaxime resistentie isolaten vleeskuikens

Nadere informatie

Leidt antibioticumgebruik in dieren tot risico's voor de volksgezondheid? Dik Mevius

Leidt antibioticumgebruik in dieren tot risico's voor de volksgezondheid? Dik Mevius Leidt antibioticumgebruik in dieren tot risico's voor de volksgezondheid? Dik Mevius Antibioticumgebruik in mensen en dieren in Europa kg active ingredient x 1.000 Antibioticumgebruik in dieren in NL (Bron

Nadere informatie

Twee jaar na Maasstad - Hoe staan Carbapenemases in Nederland op de kaart? Daan Notermans

Twee jaar na Maasstad - Hoe staan Carbapenemases in Nederland op de kaart? Daan Notermans Twee jaar na Maasstad - Hoe staan op de kaart? Daan Notermans Centrum Infectieziekteonderzoek, diagnostiek en screening (IDS) Div. Bacteriologie en Parasitologie 1 Symposium van infectieziektensurveillance

Nadere informatie

vegetariërs en niet-vegetariërs Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu de Vegastudie

vegetariërs en niet-vegetariërs Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu de Vegastudie Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport Onderzoek naar ESBLproducerende bacteriën onder vegetariërs en niet-vegetariërs de Vegastudie RIVM Rapport

Nadere informatie

Kunnen we de verspreiding van ESBLs voorkomen? In mens en dier! Dik Mevius

Kunnen we de verspreiding van ESBLs voorkomen? In mens en dier! Dik Mevius Kunnen we de verspreiding van ESBLs voorkomen? In mens en dier! Dik Mevius Evolutie van ESBLs bepaald door selectie!! OXA-48 NDM-1 Penicillin Ampi/Amox 3rd/4th-gen Cefalosporines Carbepenems Bla-z TEM-1

Nadere informatie

Federaal Agentschap voor de Veiligheid van de Voedselketen. ESBL s. (extended spectrum β-lactamases) Raadgevend Comité 19/6/2013

Federaal Agentschap voor de Veiligheid van de Voedselketen. ESBL s. (extended spectrum β-lactamases) Raadgevend Comité 19/6/2013 Federaal Agentschap voor de Veiligheid van de Voedselketen ESBL s (extended spectrum β-lactamases) Raadgevend Comité 19/6/2013 Aanleiding Resultaten NL studie ESBL producerende E. Coli in rundvlees/kalfsvlees

Nadere informatie

Cefalosporineresistentie en ESBL s bij huisdieren

Cefalosporineresistentie en ESBL s bij huisdieren Cefalosporineresistentie en ESBL s bij huisdieren Dr. Davy Persoons 21/04/2011 Inleiding Cefalosporines: ß-lactam antibiotica Ook penicillines, cefamycines, carbapenems, monobactams & ß-lactamase inhibitoren

Nadere informatie

PPS 1Health4Food. Sectoroverstijgend onderzoek dier & volksgezondheid (1Health)

PPS 1Health4Food. Sectoroverstijgend onderzoek dier & volksgezondheid (1Health) PPS 1Health4Food Sectoroverstijgend onderzoek dier & volksgezondheid (1Health) ESBL-attributieve risico s (ESBLAT) Sectoroverschreidend project Start voorjaar 2013 Looptijd tot 31 december 2017 2017: alleen

Nadere informatie

24 jaar antibioticumonderzoek in Lelystad

24 jaar antibioticumonderzoek in Lelystad 24 jaar antibioticumonderzoek in Lelystad Zijn we voldoende voorbereid op een nieuwe episode? 7 februari 2017, Dik Mevius Inhoud Antibioticumgebruik Dier versus mens Belangrijkste episodes sinds 1990 Resistente

Nadere informatie

Evolutie van ESBLs in dieren. Dik Mevius

Evolutie van ESBLs in dieren. Dik Mevius Evolutie van ESBLs in dieren Dik Mevius Inhoud Beta-lactam antibiotica Wat zijn ESBLs Waar komen ze vandaan Hoe verloopt de verspreiding Wat zijn de prikkels Beta-lactam antibiotica Eerste (1928 ontdekt):

Nadere informatie

BRMO. lessen uit het verleden & toekomstperspectief. Dr. (L.E.) Ina Willemsen Amphia ziekenhuis VHIG congres 11 april 2013

BRMO. lessen uit het verleden & toekomstperspectief. Dr. (L.E.) Ina Willemsen Amphia ziekenhuis VHIG congres 11 april 2013 BRMO lessen uit het verleden & toekomstperspectief Dr. (L.E.) Ina Willemsen Amphia ziekenhuis VHIG congres 11 april 2013 BRMO: ESBL IN PLUIMVEE & EIERSCHILLEN Knapp C.W. Environ. Sci Technol. 2010, 44,

Nadere informatie

Innocent NDM? De genetische achtergrond van een NDM positieve, meropenem gevoelige E. coli

Innocent NDM? De genetische achtergrond van een NDM positieve, meropenem gevoelige E. coli Innocent NDM? De genetische achtergrond van een NDM positieve, meropenem gevoelige E. coli Van Infectieziekten-Surveillance Naar Respons 28 mei, 2013, RIVM, Bilthoven Laura van Dommelen Stichting PAMM,

Nadere informatie

Bijlage: overzicht van ESBL gerelateerd onderzoek dat op dit moment wordt uitgevoerd in opdracht van de rijksoverheid.

Bijlage: overzicht van ESBL gerelateerd onderzoek dat op dit moment wordt uitgevoerd in opdracht van de rijksoverheid. Bijlage: overzicht van ESBL gerelateerd onderzoek dat op dit moment wordt uitgevoerd in opdracht van de rijksoverheid. Het RIVM-CIb onderzoekt continu en systematisch het vóórkomen van antimicrobiële resistentie

Nadere informatie

Puntprevalentieonderzoek naar antibioticaresistentie in verpleeghuizen. RIVM Briefrapport E. van Kleef et al.

Puntprevalentieonderzoek naar antibioticaresistentie in verpleeghuizen. RIVM Briefrapport E. van Kleef et al. Puntprevalentieonderzoek naar antibioticaresistentie in verpleeghuizen E. van Kleef et al. Puntprevalentieonderzoek naar antibioticaresistentie in verpleeghuizen E. van Kleef et al. Colofon RIVM 2019

Nadere informatie

Het Nederlandse Model model voor reductie van antibioticumgebruik in de veehouderij Waarom, Hoe and Wat. Dik Mevius

Het Nederlandse Model model voor reductie van antibioticumgebruik in de veehouderij Waarom, Hoe and Wat. Dik Mevius Het Nederlandse Model model voor reductie van antibioticumgebruik in de veehouderij Waarom, Hoe and Wat Dik Mevius Antibioticumgebruik in mensen en dieren in Europa Antibioticumgebruik in dieren in NL

Nadere informatie

ampc Wat moet je ermee? Tobias Engel AIOS MMB

ampc Wat moet je ermee? Tobias Engel AIOS MMB ampc Wat moet je ermee? Tobias Engel AIOS MMB S is goed (?) SDD kweek rectum: Enterobacter aerogenes, Piptazo gevoelig Advies MMB: Bij ernstige sepsis à Start meropenem (?????) BRMO MRSA VRE ESBL Carbapenemases

Nadere informatie

Gelieve dit surveillanceformulier ingevuld via de post of per fax te versturen naar:

Gelieve dit surveillanceformulier ingevuld via de post of per fax te versturen naar: SURVEILLANCE VAN MULTIRESISTENTE KIEMEN IN BELGISCHE ZIEKENHUIZEN Enterobacter aerogenes, Escherichia coli, Klebsiella pneumoniae, Acinetobacter baumannii en Pseudomonas aeruginosa SEMESTRIEEL SURVEILLANCEFORMULIER

Nadere informatie

Ontwikkeling van het antibioticumresistentieonderzoek

Ontwikkeling van het antibioticumresistentieonderzoek Ontwikkeling van het antibioticumresistentieonderzoek binnen CVI Hoe is gekomen en waar gaat het naartoe? 21 november 2013, Dik Mevius Najaar 1993 Weet je iemand die binnen het CDI aan antibiotica zou

Nadere informatie

INHOUDSTAFEL INHOUDSTAFEL... 1 LIJST VAN TABELLEN EN FIGUREN... 2

INHOUDSTAFEL INHOUDSTAFEL... 1 LIJST VAN TABELLEN EN FIGUREN... 2 INHOUDSTAFEL INHOUDSTAFEL... 1 LIJST VAN TABELLEN EN FIGUREN... 2 LUIK 1: ENTEROBACTER AEROGENES... 3 1- DEELNAME... 3 2- ENTEROBACTER AEROGENES (E. A.)... 4 3- MULTIRESISTENTE ENTEROBACTER AEROGENES (MREA)...

Nadere informatie

Samenvatting ESBL-Attributieanalyse (ESBLAT)

Samenvatting ESBL-Attributieanalyse (ESBLAT) Samenvatting ESBL-Attributieanalyse (ESBLAT) Op zoek naar de bronnen van antibioticaresistentie bij de mens Projectnummer Topsector TKI-AF 12067 ESBLAT Partners One Health for Food (1H4F) Partners ESBL-Attributieanalyse

Nadere informatie

ESBL s bij dieren en in voedselketens een risico voor de mens?

ESBL s bij dieren en in voedselketens een risico voor de mens? ESBL s bij dieren en in voedselketens een risico voor de mens? Arie Havelaar RIVM en UU/IRAS Symposium Vóórkomen van ESBLs in de voedselketen en bij de mens Utrecht, 11 oktober 2012 1 Risico dimensies

Nadere informatie

Veehouderij en Gezondheid Omwonenden

Veehouderij en Gezondheid Omwonenden Veehouderij en Gezondheid Omwonenden Gefinancieerd door ministeries van VWS en EZ en een subsidie van het Longfonds Dick Heederik en Kitty Maassen, namens de stuurgroep Presentatie rapport regiobijeenkomsten

Nadere informatie

Cover Page. The handle holds various files of this Leiden University dissertation

Cover Page. The handle  holds various files of this Leiden University dissertation Cover Page The handle http://hdl.handle.net/1887/32006 holds various files of this Leiden University dissertation Author: Paltansing, Sunita Title: Antimicrobial resistance in Enterobacteriaceae : characterization

Nadere informatie

Wat betekent antibioticaresistentie in de verpleeghuispraktijk

Wat betekent antibioticaresistentie in de verpleeghuispraktijk Wat betekent antibioticaresistentie in de verpleeghuispraktijk Paul Geels, arts-adviseur 24 januari 2018 Disclosure relevante belangen Potentiële belangenverstrengeling Voor bijeenkomst mogelijk relevante

Nadere informatie

MIC bepalingen: fenotype of genotype? W.H.F. Goessens Erasmus Universitair Medisch Centrum Rotterdam Afd. Medische Microbiologie en Infectieziekten

MIC bepalingen: fenotype of genotype? W.H.F. Goessens Erasmus Universitair Medisch Centrum Rotterdam Afd. Medische Microbiologie en Infectieziekten MIC bepalingen: fenotype of genotype? W.H.F. Goessens Erasmus Universitair Medisch Centrum Rotterdam Afd. Medische Microbiologie en Infectieziekten WWW.EUCAST.ORG Susceptible (S) A micro-organism is defined

Nadere informatie

HUISDIEREN EN MULTIRESISTENTE HUIDINFECTIES. Els Broens

HUISDIEREN EN MULTIRESISTENTE HUIDINFECTIES. Els Broens HUISDIEREN EN MULTIRESISTENTE HUIDINFECTIES Els Broens Hoofd VMDC Faculteit Diergeneeskunde Kennisnetwerk Zoönosen Midden Nederland 6 juni 2018 DISCLOSURE BELANGEN ELS BROENS Geen (potentiële) belangenverstrengeling

Nadere informatie

Legionella. De overdracht. Jacob P. Bruin Streeklaboratorium voor de Volksgezondheid Kennemerland Haarlem

Legionella. De overdracht. Jacob P. Bruin Streeklaboratorium voor de Volksgezondheid Kennemerland Haarlem Legionella De overdracht Jacob P. Bruin Streeklaboratorium voor de Volksgezondheid Kennemerland Haarlem Legionella Inhoud: Legionella bacterie Infectieroute Diagnostiek Kweek Urine antigeentesten Serologie

Nadere informatie

!"#!$#%!$&' over mensen, bacteriën en antibiotica. goedkoop is duurkoop. Jan Kluytmans. antibiotica

!#!$#%!$&' over mensen, bacteriën en antibiotica. goedkoop is duurkoop. Jan Kluytmans. antibiotica over mensen, bacteriën en antibiotica goedkoop is duurkoop Jan Kluytmans antibiotica $' Two is a company De gevolgen van resistentie!"""# $%%%# $%%$# $%%&# $%%+# $%%"# $%%!# $%%'# $%%(# $%%)# $%%*#! Behandeling

Nadere informatie

Nederlandse samenvatting

Nederlandse samenvatting SAMENVATTING EN DISCUSSIE Het veelvuldig gebruik van beta-lactam antibiotica heeft resistentie tegen deze middelen in de hand gewerkt. Voornamelijk de extended-spectrum beta-lactamasen (ESBL) en de carbapenemasen

Nadere informatie

Antibioticumresistentie, een gevoelig onderwerp 12e veterinaire informatiedag voor seniorendierenartsen, 6 november 2012

Antibioticumresistentie, een gevoelig onderwerp 12e veterinaire informatiedag voor seniorendierenartsen, 6 november 2012 Antibioticumresistentie, een gevoelig onderwerp 12e veterinaire informatiedag voor seniorendierenartsen, 6 november 2012 Dik Mevius Sir Alexander Fleming Ontdekker van penicilline in 1928 in het St Mary

Nadere informatie

Eindverslag regioproject: BRMO in huisartspraktijken in Rotterdam; een analyse op wijk- en praktijkniveau

Eindverslag regioproject: BRMO in huisartspraktijken in Rotterdam; een analyse op wijk- en praktijkniveau Eindverslag regioproject: BRMO in huisartspraktijken in Rotterdam; een analyse op wijk- en praktijkniveau GGD Rotterdam - Rijnmond 1 juni 2018 Auteurs: Maaike Honsbeek, MSc Dr. Hélène Voeten Dr. Ellen

Nadere informatie

Bijlage: Overzicht van ESBL gerelateerd onderzoek dat op dit moment wordt uitgevoerd in opdracht van de rijksoverheid.

Bijlage: Overzicht van ESBL gerelateerd onderzoek dat op dit moment wordt uitgevoerd in opdracht van de rijksoverheid. Bijlage: Overzicht van ESBL gerelateerd onderzoek dat op dit moment wordt uitgevoerd in opdracht van de rijksoverheid. Het RIVM-CIb onderzoekt continu en systematisch het vóórkomen van antimicrobiële resistentie

Nadere informatie

ESBLs in de varkenshouderij Transmissie van dier naar mens

ESBLs in de varkenshouderij Transmissie van dier naar mens ESBLs in de varkenshouderij Transmissie van dier naar mens Vóórkomen van ESBLs in de voedselketen en bij de mens Symposium donderdag 11 oktober 2012 - Utrecht Wietske Dohmen IRAS - EEPI Inleiding (1) ESBLs

Nadere informatie

Rapport ESBL-Attributieanalyse (ESBLAT)

Rapport ESBL-Attributieanalyse (ESBLAT) Rapport ESBL-Attributieanalyse (ESBLAT) Op zoek naar de bronnen van antibioticaresistentie bij de mens Projectnummer Topsector TKI-AF 12067 ESBLAT Partners One Health for Food (1H4F) Partners ESBL-Attributieanalyse

Nadere informatie

Infectie RIsico Scan (IRIS) risico s in beeld

Infectie RIsico Scan (IRIS) risico s in beeld ABR Netwerk, 5 september Vucht Infectie RIsico Scan (IRIS) risico s in beeld dr Ina (LE) Willemsen Consultant Infectiepreventie Amphia ziekenhuis Breda Werkpakket verantwoordelijke IRIS Amphia ziekenhuis

Nadere informatie

Telling van ESBL E. coli in kippenkarkassen. Inhoudstafel

Telling van ESBL E. coli in kippenkarkassen. Inhoudstafel P. : 1/5 Opsteller :C. Garcia-Graells Verificateur :A.Schoonjans, N.Botteldoorn Vertaler: S. Denayer Goedkeuring Naam Functie Handtekening Datum Goedgekeurd door : K. Dierick Diensthoofd Inhoudstafel 1

Nadere informatie

Het Klinische belang van Extended Spectrum β-lactamases

Het Klinische belang van Extended Spectrum β-lactamases Bachelorscriptie Biomedische Wetenschappen Het Klinische belang van Extended Spectrum β-lactamases T.J.A. Nijland Begeleid door prof. dr. J.E. Degener Datum: 2 juni 2010 Inhoudsopgave Samenvatting Pagina

Nadere informatie

Astrid Beckers Specialist ouderengeneeskunde Vivium Naarderheem

Astrid Beckers Specialist ouderengeneeskunde Vivium Naarderheem Astrid Beckers Specialist ouderengeneeskunde Vivium Naarderheem (potentiële) belangenverstrengeling Geen Voor bijeenkomst mogelijk relevante relaties met bedrijven Sponsoring of onderzoeksgeld Honorarium

Nadere informatie

Vermindering van ESBLs in de pluimveehouderij: evaluatie van interventies

Vermindering van ESBLs in de pluimveehouderij: evaluatie van interventies Vermindering van ESBLs in de pluimveehouderij: evaluatie van interventies Anita Dame-Korevaar Arjan Stegeman 8 November 2018 Gezondheidsraad 2011: antibiotica in de veeteelt en resistente bacteriën bij

Nadere informatie

Bijzonder Resistente Micro Organismen (BRMO) Wat is het probleem

Bijzonder Resistente Micro Organismen (BRMO) Wat is het probleem Bijzonder Resistente Micro Organismen (BRMO) Wat is het probleem Regionale nascholing Samen krachtig tegen BRMO! Hoe pakken we dat aan? 29 januari 2015 dr F. Vlaspolder, arts microbioloog Maasstad ziekenhuis

Nadere informatie

Rapport ESBL-Attributieanalyse (ESBLAT)

Rapport ESBL-Attributieanalyse (ESBLAT) Rapport ESBL-Attributieanalyse (ESBLAT) Op zoek naar de bronnen van antibioticaresistentie bij de mens Projectnummer Topsector TKI-AF 12067 ESBL-Attributieanalyse Op zoek naar de bronnen van antibioticaresistentie

Nadere informatie

MRSA. Rini Eringfeld Specialist ouderengeneeskunde De Zorgboog

MRSA. Rini Eringfeld Specialist ouderengeneeskunde De Zorgboog MRSA Rini Eringfeld Specialist ouderengeneeskunde De Zorgboog MRSA in het verpleeghuis Op 1-8-2008 wordt bij een medewerker werkzaam op de dubbelzorgafdeling de Wich op St. Jozefsheil te Bakel een MRSA

Nadere informatie

Nederlandse Samenvatting

Nederlandse Samenvatting Nederlandse Samenvatting Dit proefschrift beschrijft de epidemiologie van antibioticaresistente bacteriën in ziekenhuizen en in het bijzonder op intensive care-afdelingen (IC s). Deze bacteriën reageren

Nadere informatie

Referentiecijfers : Prevalentieonderzoek verpleeghuizen SNIV versie: juli 2019 Documentversie: 1.0

Referentiecijfers : Prevalentieonderzoek verpleeghuizen SNIV versie: juli 2019 Documentversie: 1.0 Referentiecijfers 2013-2017: Prevalentieonderzoek verpleeghuizen SNIV versie: juli 2019 Documentversie: 1.0 VERSIE 1 DEFINITIEF Pagina 1 van 19 Inhoudsopgave Inhoudsopgave... 2 1 Samenvatting kernpunten...

Nadere informatie

DISCUSSIE EN SAMENVATTING

DISCUSSIE EN SAMENVATTING 166 Chapter 9 DISCUSSIE EN SAMENVATTING Wereldwijd neemt de kolonisatie-prevalentie en incidentie van infecties met Bijzonder Resistente Micro-Organismen (BRMOs) toe. Zonder adequate maatregelen is de

Nadere informatie

SURVEILLANCE VAN ANTIBIOTICARESISTENTIE IN VOEDINGSWAREN (RESULTATEN 2018)

SURVEILLANCE VAN ANTIBIOTICARESISTENTIE IN VOEDINGSWAREN (RESULTATEN 2018) SURVEILLANCE VAN ANTIBIOTICARESISTENTIE IN VOEDINGSWAREN (RESULTATEN 2018) 19/09/2019 NRL-AMR-Food & Food producing animals AMR Action Plan-One Health Approach Voedingswaren Surveillance AMR in zoönotische

Nadere informatie

De rol van het resistoom & antibioticaresistentie in de patiëntenzorg

De rol van het resistoom & antibioticaresistentie in de patiëntenzorg 141 De rol van het resistoom & antibioticaresistentie in de patiëntenzorg De opkomst en verspreiding van antibioticaresistentie onder pathogene bacteriën is wereldwijd een toenemend probleem voor de volksgezondheid.

Nadere informatie

Rondzending nieuwe stijl - een integraal aanpak. Sectie bacteriologie/mycologie dr. Tanja Schülin

Rondzending nieuwe stijl - een integraal aanpak. Sectie bacteriologie/mycologie dr. Tanja Schülin Rondzending nieuwe stijl - een integraal aanpak Sectie bacteriologie/mycologie dr. Tanja Schülin Rondzending bacteriologie Kweek algemeen 5x Sputum Feces Wond Difterie/Gonorrhoe Legionella/Bordetella Resistentie

Nadere informatie

Acute infectieuze diarree bij reizigers en thuisblijvers. Martijn Bauer, internist-infectioloog en internist acute geneeskunde

Acute infectieuze diarree bij reizigers en thuisblijvers. Martijn Bauer, internist-infectioloog en internist acute geneeskunde Acute infectieuze diarree bij reizigers en thuisblijvers Martijn Bauer, internist-infectioloog en internist acute geneeskunde CURSORISCH ONDERWIJS MDL 21-3-2018 Wat is de verwekker? Hoe snel heb ik een

Nadere informatie

Urineweginfecties Rubriekhouder: Mw. Dr. E.E. Stobberingh (RIVM)(2014)

Urineweginfecties Rubriekhouder: Mw. Dr. E.E. Stobberingh (RIVM)(2014) Urineweginfecties Rubriekhouder: Mw. Dr. E.E. Stobberingh (RIVM)(2014) Inleiding Urineweginfecties zijn veel voorkomende aandoeningen in de huisartsenpraktijk. De incidentie varieert afhankelijk van de

Nadere informatie

Disclosure slide. (potentiële) belangenverstrengeling. Geen

Disclosure slide. (potentiële) belangenverstrengeling. Geen BRMO Disclosure slide (potentiële) belangenverstrengeling Voor bijeenkomst mogelijk relevante relaties met bedrijven Sponsoring of onderzoeksgeld Honorarium of andere (financiële) vergoeding Aandeelhouder

Nadere informatie

29 september septembre 2010

29 september septembre 2010 Voedselvergiftigingen in vakantiekampen Raadgevend comité-comité consultatif 29 september 2010-29 septembre 2010 Dr Katelijne Dierick Dr. Katelijne Dierick Wetenschappelijk Instituut Volksgezondheid OD

Nadere informatie

Frapper fort et frapper vite

Frapper fort et frapper vite Antibacteriële therapie van volwassenen met sepsis Frapper fort et frapper vite Jeroen van der Hilst Internist-infectioloog Frapper fort et frapper vite Paul Ehrlich, address to the 17th International

Nadere informatie

GEZONDE LEVENSVERWACHTING NAAR OPLEIDING EN STIJGENDE PENSIOENLEEFTIJD

GEZONDE LEVENSVERWACHTING NAAR OPLEIDING EN STIJGENDE PENSIOENLEEFTIJD GEZONDE LEVENSVERWACHTING NAAR OPLEIDING EN STIJGENDE PENSIOENLEEFTIJD Wilma Nusselder, Jose Rubio Valverde, Johan Mackenbach Netspar theme conference, 27 november 2018, Rotterdam Deze presentatie: 1.

Nadere informatie

JAARGANG12OKTOBER2017

JAARGANG12OKTOBER2017 156 Import en verspreiding van extended - spectrum bètalactamase-producerende Enterobacteriaceae door internationale reizigers (COMBAT-studie): een prospectieve, multicenter cohort-studie Import and spread

Nadere informatie

TOEZICHT OP ANTIMICROBIËLE RESISTENTIE (AMR) IN LEVENSMIDDELEN (2017)

TOEZICHT OP ANTIMICROBIËLE RESISTENTIE (AMR) IN LEVENSMIDDELEN (2017) TOEZICHT OP ANTIMICROBIËLE RESISTENTIE (AMR) IN LEVENSMIDDELEN (2017) 27/06/2018 NRL-AMR-Food & Food producing animals Problematiek van antimicrobiële resistentie 1. Antibioticaresistentie vormt momenteel

Nadere informatie

Surveillance van multiresistente kiemen in Belgische ziekenhuizen:

Surveillance van multiresistente kiemen in Belgische ziekenhuizen: Surveillance van multiresistente kiemen in Belgische ziekenhuizen: Enterobacter aerogenes en cloacae, Escherichia coli, Klebsiella pneumoniae, Acinetobacter baumannii en Pseudomonas aeruginosa tweede semester

Nadere informatie

Naar een optimale workflow voor de detectie van carbapenemase-producerende Enterobacteriaceae vanuit screeningsstalen

Naar een optimale workflow voor de detectie van carbapenemase-producerende Enterobacteriaceae vanuit screeningsstalen Naar een optimale workflow voor de detectie van carbapenemase-producerende Enterobacteriaceae vanuit screeningsstalen Simon Degandt ASO klinische biologie 14 mei 2013 Supervisor: Dr. J. Colaert CPE = Carbapenemase-producerende

Nadere informatie

Evaluation and Development of a Phenotypic Screening Strategy for Emerging β-lactamases in Gram-negative Bacilli.

Evaluation and Development of a Phenotypic Screening Strategy for Emerging β-lactamases in Gram-negative Bacilli. Evaluation and Development of a Phenotypic Screening Strategy for Emerging β-lactamases in Gram-negative Bacilli. Apr. Willems Elise 6 April 2011 Critically Appraised Topic Supervisors: Dr. R. Cartuyvels

Nadere informatie

PPS 1Health4Food. Sectoroverstijgend onderzoek dier & volksgezondheid (1Health)

PPS 1Health4Food. Sectoroverstijgend onderzoek dier & volksgezondheid (1Health) PPS 1Health4Food Sectoroverstijgend onderzoek dier & volksgezondheid (1Health) ESBL-attributieve risico s ESBLAT Coordinatoren: Dik Mevius CVI-Lelystad (Penvoerder) Dick Heederik UU-IRAS (Arie Havelaar)

Nadere informatie

Samenvatting. Detectie en typeringsmethoden

Samenvatting. Detectie en typeringsmethoden amenvatting 176 amenvatting amenvatting Resistentie veroorzaakt door EBL producerende Enterobacteriaceae neemt, over de gehele wereld, snel toe. De oorzaken van deze toename zijn nog niet geheel opgehelderd.

Nadere informatie

en de werkzaamheid van antibiotica te behouden. Zo werken wij samen aan de preventie van resistentie bij mens en dier.

en de werkzaamheid van antibiotica te behouden. Zo werken wij samen aan de preventie van resistentie bij mens en dier. Verspreiding van resistente microorganismen meten: Type-Ned Antibiotica, alleen als het moet! Preventie van resistentie bij mens en dier 18-11-2013, Utrecht Leo M Schouls Infectieziekteonderzoek, Diagnostiek

Nadere informatie

Microbiologie en Urineweginfectie. Joost Hopman, arts-microbioloog, Hoofd HIP

Microbiologie en Urineweginfectie. Joost Hopman, arts-microbioloog, Hoofd HIP Microbiologie en Urineweginfectie Joost Hopman, arts-microbioloog, Hoofd HIP Resistentie 2010: Kind 16 jaar, verlamming na trauma Rec. UWI Opname Co-trimoxazol, Augmentin, Ciprofloxacine Klebsiella pneumoniae

Nadere informatie

OVERZICHT BIJZONDER RESISTENTE MICRO-ORGANISMEN (BRMO)

OVERZICHT BIJZONDER RESISTENTE MICRO-ORGANISMEN (BRMO) OVERZICHT BIJZONDER RESISTENTE MICRO-ORGANISMEN (BRMO) 0-07 EEN TOENEMEND PROBLEEM? OVERZICHT BIJZONDER RESISTENTE MICRO-ORGANISMEN (BRMO) 0-07 INTRODUCTIE Doel rapportage Het doel van deze rapportage

Nadere informatie

Toepassing van een infectiepreventie risicoscan in verpleeghuizen

Toepassing van een infectiepreventie risicoscan in verpleeghuizen Toepassing van een infectiepreventie risicoscan in verpleeghuizen Ina Willemsen, Amphia ziekenhuis, Breda Jolande Nelson Melching, St. Elisabeth ziekenhuis, Tilburg Yvonne Hendriks, Amphia ziekenhuis,

Nadere informatie

Introductie. Doel van dit proefschrift

Introductie. Doel van dit proefschrift Samenvatting 222 Introductie Staphylococcus aureus (S. aureus) is een bacterie die op de huid en slijmvliezen (onder andere keel en neus) van mensen leeft. Ongeveer 1 op de 3 mensen draagt deze bacterie

Nadere informatie

Gezondheidsrisico s voor omwonenden veehouderijen?

Gezondheidsrisico s voor omwonenden veehouderijen? Gezondheidsrisico s voor omwonenden veehouderijen? Lidwien A.M. Smit 1, Dick Heederik 2 praktisch Samenvatting De belangstelling voor de gezondheid van omwonenden van veehouderijbedrijven is de afgelopen

Nadere informatie

BRMO uitbraak in een verpleeghuis. Veronica Weterings Deskundige Infectiepreventie Amphia ziekenhuis, Breda

BRMO uitbraak in een verpleeghuis. Veronica Weterings Deskundige Infectiepreventie Amphia ziekenhuis, Breda BRMO uitbraak in een verpleeghuis Veronica Weterings Deskundige Infectiepreventie Amphia ziekenhuis, Breda Disclosure belangen spreker (potentiële) belangenverstrengeling Voor bijeenkomst mogelijk relevante

Nadere informatie

Rapport ESBL in rundvlees

Rapport ESBL in rundvlees Rapport ESBL in rundvlees Projectnummer : PS12003 Datum : 27 mei 2013 Opgesteld door : Louis van Nieuwland In opdracht van het ministerie van Economische Zaken Copyright: Dit onderzoekverslag is opgesteld

Nadere informatie

De deskundigheid van de dierenarts én de behandeling van het dier centraal. Prof.Dr. J.Fink-Gremmels DVM, PhD, Dip ECVPT J.Fink@uu.

De deskundigheid van de dierenarts én de behandeling van het dier centraal. Prof.Dr. J.Fink-Gremmels DVM, PhD, Dip ECVPT J.Fink@uu. De deskundigheid van de dierenarts én de behandeling van het dier centraal Prof.Dr. J.Fink-Gremmels DVM, PhD, Dip ECVPT J.Fink@uu.nl 1 Waarom dit thema? Diergeneeskundige handelen Verantwoordelijkheden

Nadere informatie

Vaccineren tegen pneumokokken: Dweilen met de kraan open? Karin Elberse

Vaccineren tegen pneumokokken: Dweilen met de kraan open? Karin Elberse Vaccineren tegen pneumokokken: Dweilen met de kraan open? Karin Elberse 1 Kolonisatie (dragerschap) Invasieve ziekte (IPD) 2 Dragerschap en infectie Dragerschap: - 47-67% van de kinderen 1-2 jr (Spijkerman

Nadere informatie

Carbapenemases. Maurine A. Leverstein-van Hall

Carbapenemases. Maurine A. Leverstein-van Hall Carbapenemases Maurine A. Leverstein-van Hall Medische Microbiologie, University Medical Centre Utrecht Centrum voor Infectieziekten en Epidemiologie, RIVM Bacterie indeling: onderscheid naar celwand D.m.v.

Nadere informatie

Beïnvloedt Gentle Teaching Vaardigheden van Begeleiders en Companionship en Angst bij Verstandelijk Beperkte Cliënten?

Beïnvloedt Gentle Teaching Vaardigheden van Begeleiders en Companionship en Angst bij Verstandelijk Beperkte Cliënten? Beïnvloedt Gentle Teaching Vaardigheden van Begeleiders en Companionship en Angst bij Verstandelijk Beperkte Cliënten? Does Gentle Teaching have Effect on Skills of Caregivers and Companionship and Anxiety

Nadere informatie

Veranderingen in HPV seroprevalentie van 7 hoogrisico HPV typen tussen en

Veranderingen in HPV seroprevalentie van 7 hoogrisico HPV typen tussen en Veranderingen in HPV seroprevalentie van 7 hoogrisico HPV typen tussen 1995-96 en 2006-07 Mirte Scherpenisse, Madelief Mollers, Rutger Schepp, Hein Boot, Chris Meijer, Guy Berbers, Fiona van der Klis and

Nadere informatie

Validatie van moleculaire methodes in een drinkwaterlaboratorium. Adrie Atsma

Validatie van moleculaire methodes in een drinkwaterlaboratorium. Adrie Atsma Validatie van moleculaire methodes in een drinkwaterlaboratorium Adrie Atsma Drinkwater laboratorium Nederland Controleren drinkwater van bron tot tap Chemisch Fysiologisch Micro-organismen Controleren

Nadere informatie

Bijzonder Resistent Micro-Organisme

Bijzonder Resistent Micro-Organisme Bijzonder Resistent Micro-Organisme (BRMO en MRSA) In deze folder krijgt u uitleg over een Bijzonder Resistent Micro-Organisme (BRMO) en wat gevolgen hiervan zijn. Ook leest u algemene informatie over

Nadere informatie

De causale Relatie tussen Intimiteit en Seksueel verlangen en de. modererende invloed van Sekse en Relatietevredenheid op deze relatie

De causale Relatie tussen Intimiteit en Seksueel verlangen en de. modererende invloed van Sekse en Relatietevredenheid op deze relatie Causale Relatie tussen intimiteit en seksueel verlangen 1 De causale Relatie tussen Intimiteit en Seksueel verlangen en de modererende invloed van Sekse en Relatietevredenheid op deze relatie The causal

Nadere informatie

Nationaal actieplan One Health voor de strijd tegen antibioticaresistentie (AMR) in België

Nationaal actieplan One Health voor de strijd tegen antibioticaresistentie (AMR) in België Nationaal actieplan One Health voor de strijd tegen antibioticaresistentie (AMR) in België Ir. Martine Delanoy Conseiller Stratégique One World One Health Coördinatie AMR (Antimicrobiële Resistentie) Services

Nadere informatie

Surveillance van multiresistente kiemen in Belgische ziekenhuizen:

Surveillance van multiresistente kiemen in Belgische ziekenhuizen: Surveillance van multiresistente kiemen in Belgische ziekenhuizen: Enterobacter aerogenes en cloacae, Escherichia coli, Klebsiella pneumoniae, Acinetobacter baumannii en Pseudomonas aeruginosa Eerste semester

Nadere informatie

Bijzonder Resistent Micro-Organisme

Bijzonder Resistent Micro-Organisme Bijzonder Resistent Micro-Organisme (BRMO en MRSA) In deze folder krijgt u uitleg over een Bijzonder Resistent Micro-Organisme (BRMO) en wat gevolgen hiervan zijn. Ook leest u algemene informatie over

Nadere informatie

Cover Page. The handle holds various files of this Leiden University dissertation

Cover Page. The handle  holds various files of this Leiden University dissertation Cover Page The handle http://hdl.handle.net/1887/32006 holds various files of this Leiden University dissertation Author: Paltansing, Sunita Title: Antimicrobial resistance in Enterobacteriaceae : characterization

Nadere informatie

Aanvraag feces diagnostiek: Hoe en wat?

Aanvraag feces diagnostiek: Hoe en wat? Aanvraag feces diagnostiek: Hoe en wat? Alje van Dam, arts-microbioloog, Amsterdam UMC en Streeklaboratorium, GGD René Vork, relatiebeheerder, Streeklaboratorium, GGD Amsterdam 18 december 2018 Fecal swab

Nadere informatie

Kennistoets: Preventiebeleid

Kennistoets: Preventiebeleid Home no. 1 Februari 2016 Themanummer Antibiotica Eerdere edities Verenso.nl Kennistoets: Preventiebeleid Drs. Martin van Leen redactie@verenso.nl In deze in ere herstelde rubriek, testen wij uw kennis

Nadere informatie

Multiresistente bacteriën: waar komen ze vandaan, en waar gaan we naar toe?

Multiresistente bacteriën: waar komen ze vandaan, en waar gaan we naar toe? Multiresistente bacteriën: waar komen ze vandaan, en waar gaan we naar toe? Herman Goossens Universiteit Antwerpen Universitair Ziekenhuis Antwerpen Voorzitter BAPCOC Voorzitter Technical Advisory Committee

Nadere informatie

Detectie van ESBL E. coli in kippenkarkassen. Inhoudstafel

Detectie van ESBL E. coli in kippenkarkassen. Inhoudstafel P. : 1/5 Opsteller : NRL Levensmiddelenmicrobiologie Verificateur : Goedkeuring Naam Functie Handtekening Datum Goedgekeurd door : K. Dierick Afdelingshoofd Inhoudstafel 1 Doel en toepassingsgebied...

Nadere informatie

De superbacterie verlaat het ziekenhuis en komt naar u toe Wat gaat u doen? Wat kunt u doen?

De superbacterie verlaat het ziekenhuis en komt naar u toe Wat gaat u doen? Wat kunt u doen? De superbacterie verlaat het ziekenhuis en komt naar u toe Wat gaat u doen? Wat kunt u doen? Arend-Jan Meinders, internist-intensivist Resistente ziekenhuisbacteriën MRSA = Resistente S. aureus 30-40%

Nadere informatie

Opmars van resistente gramnegatieve bacteriën

Opmars van resistente gramnegatieve bacteriën Stand van zaken Opmars van resistente gramnegatieve bacteriën Ed J. Kuijper en Jaap T. Van Dissel Gerelateerd artikel: Ned Tijdschr Geneeskd. 2010;154:A2526, A2575, B629 Sinds enkele jaren is er een wereldwijde

Nadere informatie

De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA DEN HAAG

De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA DEN HAAG > Retouradres Postbus 20401 2500 EK DEN HAAG De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA DEN HAAG Postbus 20401 2500 EK DEN HAAG www.minlnv.nl T 070 378 6868 Onze referentie

Nadere informatie

Surveillance van multiresistente kiemen in Belgische ziekenhuizen:

Surveillance van multiresistente kiemen in Belgische ziekenhuizen: Surveillance van multiresistente kiemen in Belgische ziekenhuizen: Enterobacter aerogenes en cloacae, Escherichia coli, Klebsiella pneumoniae, Acinetobacter baumannii en Pseudomonas aeruginosa eerste semester

Nadere informatie

Almanak:

Almanak: 217 Almanak: 1 2 Microbiële Eco-systemen op melkveebedrijven Ynte Schukken Microbiële Eco-systemen Introductie Microbiële Eco systemen Uier, darm Dynamiek van Microbiële Eco systemen Voeding, Ab, Superinfectie,

Nadere informatie

Over kleine dierkens en grote gevolgen

Over kleine dierkens en grote gevolgen Over kleine dierkens en grote gevolgen Paul Savelkoul Dept. medical microbiology VU university medical center Antoni van Leeuwenhoeck 1632-1723 3 Infectie en gezondheid Enorme gezondheidswinst door: I:

Nadere informatie

Het dilemma van de toezichthouder. Drs. H.N. de Groot Hoofdinspecteur NVWA

Het dilemma van de toezichthouder. Drs. H.N. de Groot Hoofdinspecteur NVWA Het dilemma van de toezichthouder Drs. H.N. de Groot Hoofdinspecteur NVWA De Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA) is een Nederlands agentschap dat als kerntaak heeft het toezicht houden bij bedrijven

Nadere informatie

Jaaroverzichten Surveillance van STEC in Nederland, 2011

Jaaroverzichten Surveillance van STEC in Nederland, 2011 Jaaroverzichten Surveillance van STEC in Nederland, I.H.M. Friesema, W.K. van der Zwaluw, E.G. Biesta-Peters, S. Kuiling, W. van Pelt Shigatoxineproducerende Escherichia coli (STEC), met als meest bekende

Nadere informatie

Infectieziekten Bulletin

Infectieziekten Bulletin Jaargang 28 Nummer 9 november 2017 Themanummer Antibioticaresistentie Colofon Hoofdredactie K.B. Yap, Landelijke Coördinatie Infectieziektebestrijding, RIVM kioe.bing.yap@rivm.nl Eindredactie K. Kosterman,

Nadere informatie

Controle op Bijzonder Resistente Micro- Organismen

Controle op Bijzonder Resistente Micro- Organismen Controle op Bijzonder Resistente Micro- Organismen BRMO In deze folder staat algemene informatie over bijzonder resistente micro-organismen (bacteriën). En waarom en hoe u hierop wordt gecontroleerd. Deze

Nadere informatie