5.2. Aortakleplijden

Transcriptie

1 Aortakleplijden 64

2 Aortakleplijden Aortakleplijden is binnen Meetbaar Beter gedefinieerd als een medische conditie waarbij een patiënt symptomatisch is en ernstige aortaklepstenose en/of aortaklepinsufficiëntie heeft. Voor ernstige aortaklepstenose dient een patiënt aan ten minste één van de onderstaande criteria te voldoen: Aortaklepoppervlak (cm²) < 1,0 Geïndexeerd klepoppervlak (cm²/m² body surface area (BSA; lichaamsoppervlak)) < 0,6 Gemiddelde gradiënt (mmhg) > 40 (bij patiënten met normale cardiale output/ transvalvulaire flow) Maximale jet snelheid (m/s) > 4,0 (bij patiënten met normale cardiale output/ transvalvulvaire flow) Snelheidsratio < 0,25 Voor aortaklepinsufficiëntie dient een patiënt aan ten minste één van de onderstaande criteria te voldoen: Effectieve regurgitatie openingsoppervlakte (mm²) 30 Regurgitatievolume (ml/beat) 60 Aortakleplijden kan worden behandeld middels een chirurgische aortaklepvervanging (AVR), een transkatheter aortaklepimplantatie (TAVI) of door middel van conservatieve behandeling (CB). Alle patiënten met aangetoond aortakleplijden die besproken zijn in het hartteam én alle patiënten waarbij een AVR of TAVI is uitgevoerd worden opgenomen in de analyse. Binnen Meetbaar Beter worden de uitkomsten gepresenteerd voor alle patiënten met aortakleplijden onafhankelijk van de behandeling (geconsolideerd aortakleplijden) en voor de patiëntgroepen van de afzonderlijke invasieve behandelingen. In onderstaande tabel worden de uitkomstindicatoren, ingedeeld in het hiërarchiemodel van Porter, en initiële condities voor patiënten met aortakleplijden weergegeven die binnen Meetbaar Beter zijn geselecteerd. Zowel de generieke als behandelingsspecifieke uitkomstindicatoren en initiële condities zijn weergegeven in deze tabel. De gehanteerde definities zijn terug te vinden op Hiërarchiemodel Aortakleplijden Hiërarchie Generieke uitkomstindicatoren AVR-specifieke uitkomstindicatoren TAVI-specifieke uitkomstindicatoren CB-specifieke uitkomstindicatoren Overleving 120-daagse mortaliteit Lange-termijn overleving Procedurele mortaliteit 30-daagse mortaliteit Mate van herstel / gezondheid Kwaliteit van leven NYHA klasse Duur van herstel / hervatting van alledaagse activiteiten Schade van de behande ling (bijwerkingen, complicaties of medische fouten) CVA Diepe sternumwondinfectie Implantatie nieuwe permanente pacemaker CVA Implantatie nieuwe permanente pacemaker Vasculaire complicaties Duurzaamheid van herstel of gezondheid Vrijheid van klepreïnterventie Vrijheid van klepreïnterventie Gevolgen van de behandeling op lange termijn Initiële condities Generieke initiële condities AVR-specifieke initiële condities TAVI-specifieke initiële condities CB-specifieke initiële condities Relevante risicofactoren Eerdere hartoperatie Geslacht Leeftijd Linkerventrikelfunctie Logistische EuroSCORE I Logistische EuroSCORE II Nierinsufficiëntie Actieve endocarditis Diabetes mellitus Eerder CVA Urgentie van de procedure Eerder CVA Frailty Mitralisklepinsufficiëntie Aortakleplijden 65

3 .1 Geconsolideerd aortakleplijden In dit hoofdstuk worden de uitkomsten weergegeven voor patiënten die gediagnosticeerd zijn met aortakleplijden en tussen 2011 en 2015 en conservatief behandeld zijn na bespreking in het hartteam of een AVR of TAVI hebben ondergaan. Op deze manier worden voor de gehele patiëntenpopulatie met aortakleplijden de resultaten inzichtelijk gemaakt. De beslissing voor een bepaalde behandeling, of om niet invasief te behandelen, wordt hierdoor onderdeel van de analyse. Dit is van belang omdat de beslissing voor een bepaald type behandeling of om niet invasief te behandelen, soms een complexe beslissing is en arbitrair. Ook op dit terrein kunnen inzichten in uitkomsten mogelijk bijdragen aan verdere verbetering van kwaliteit van zorg. Tevens kan door deze methode worden voorkomen dat risicomijdend gedrag wordt gestimuleerd, omdat alle electieve en urgente patiënten met aortakleplijden die besproken worden in het hartteam worden opgenomen in de analyse. In het conservatieve behandelingcohort worden alle patiënten die lijden aan aortakleplijden en waarbij het multidisciplinaire hartteam het besluit heeft genomen om de patiënt conservatief te behandelen vanwege een sterk verhoogd risico op mortaliteit of complicaties opgenomen. In totaal hebben in 2016 vier hartcentra data aangeleverd voor conservatieve behandeling van aortakleplijden. De uitkomsten van de conservatief behandelde patiënten worden in deze rapportage vanwege de relatief kleine aantallen niet separaat gepresenteerd, maar enkel opgenomen in de geconsolideerde analyses voor de 120-daagse mortaliteit en lange-termijn overleving. In het St. Ziekenhuis gaat het om 15 patiënten ( ), in het Ziekenhuis om 20 patiënten ( ), in om 19 patiënten ( ) en in het om 2 patiënten (2015). In de onderstaande tabel worden de ongecorrigeerde uitkomsten per centrum voor geconsolideerd aortaklep-lijden gepresenteerd. Aangezien de uitkomsten niet gecorrigeerd zijn voor de zorgzwaarte van de patiënten, zijn deze uitkomsten niet geschikt voor vergelijking van de centra. In de onderstaande tabel wordt daarnaast een overzicht gegeven van de initiële condities per centrum. Hierbij wordt het percentage van de groep met het hoogste risicoprofiel binnen de totale populatie weergegeven. Bij uitkomstindicatoren die zowel bij AVR als TAVI zijn geselecteerd, maar niet van belang zijn voor patiënten die conservatief behandeld worden, is de geconsolideerde analyse uitgevoerd voor de patiëntgroepen die een AVR of TAVI hebben ondergaan. Weergave aangeleverde data en ongecorrigeerde percentages - Geconsolideerd aortakleplijden Totaal Interventiejaren '12-'15 '11-'15 '11-'15 '11-'15 '14-'15 '12-'15 '11-'15 '11-'15 '11-'15 '12-'15 '11-'15 '12-'15 '11-'15 '14-'15 Aantal patiënten Uitkomstindicatoren 120-daagse mortaliteit 6, 6, 4, 3,7% Lange-termijn overleving Kwaliteit van leven CVA 2, 0,7% 1, 1, 1, 0, 1, 2,8% 0,8% 1,8% 0,9% 1, 2, 1, Implantatie nieuwe permanente pacemaker 5, 8,1% 4,8% 5, 4,1% 9,1% 2,3% 4,3% 5, Vrijheid van klepreïnterventie Initiële condities Eerder CVA 7,1% 4, 6, 6, 9,7% 7,3% 8,7% 9, 4,7% 6, 6,8% 3, 8,7% Eerdere hartoperatie 11,3% 10,9% 13,1% 16, 16,9% 10, 10,7% 15,7% 12, 18,3% 10,9% 13, 15, 12,9% Geslacht (vrouw) 50, 45, 48,9% 47, 43,1% 50, 45, 47, 46, 48, 47,1% 44,9% 46, 46, Leeftijd ( 85) 16,8% 9, 12,3% 9, 14,1% 11,7% 9, 13,1% 7, 9,7% 4,8% 9,1% 11,7% 21, Linkerventrikelfunctie (EF < 3) 5,1% 4, 2, 5, 3,7% 5,7% 5, 7, 3, 5, 3, 3, 4, Logistische EuroSCORE I (hoog > 2) 20, 13, 19, 16, 15,9% 13, 11,3% 25,9% 9,1% 16, 10,1% 13, 15, 19,9% Logistische EuroSCORE II (2015) (hoog > ) 8, 6,9% 7, 6, Nierinsufficiëntie 39,9% 30, 33, 36,9% 46,8% 36,1% 34, 39,9% 29, 41,9% 27,1% 34,1% 35, 36,1% Urgentie van de procedure (spoed+redding) 1,8% 1, 0, 1,8% 0, 0,3% 0, 2, 0, 2, 0,7% 0, 0,3% 0, Legenda gegevens compleet niet voldoende gegevens beschikbaar gegevens niet geleverd 66 Aortakleplijden Geconsolideerd aortakleplijden

4 Uitkomsten per jaar - Geconsolideerd aortakleplijden In de onderstaande figuren wordt per uitkomstindicator de uitkomst per jaar weergegeven. De figuren geven de trend in de tijd van de risico-gecorrigeerde uitkomsten voor alle deelnemende centra samen weer. In de analyse zijn alle centra meegenomen die voldoen aan de gestelde normen voor inclusie bij een regressie-analyse weergegeven in een funnelplot. Op de x-as staan de interventiejaren vermeld en op de y-as staat het risico-gecorrigeerde percentage. De uitkomst is risico-gecorrigeerd voor: eerder CVA, eerdere hartoperatie, geslacht, leeftijd, linkerventrikelfunctie, nierinsufficiëntie, urgentie van de procedure en centrum. Hierbij is het eerste interventiejaar (2011) als referentiejaar gebruikt. 9% 8% 7% 3% Geconsolideerd aortakleplijden AVR+TAVI+CB 120-daagse mortaliteit 3% 1% Geconsolideerd aortakleplijden AVR+TAVI CVA 1% 2011 (n=601) 2012 (n=623) 2013 (n=684) 2014 (n=788) 2015 (n=913) 2011 (n=1390) 2012 (n=1581) 2013 (n=2042) 2014 (n=2591) 2015 (n=2786) Geconsolideerd aortakleplijden AVR+TAVI implantatie nieuwe permanente pacemaker 1 8% 2011 (n=972) 2012 (n=1279) 2013 (n=1365) 2014 (n=1510) 2015 (n=1637) Aortakleplijden Geconsolideerd aortakleplijden 67

5 120-daagse mortaliteit Geconsolideerd aortakleplijden AVR+TAVI+CB 120-daagse mortaliteit 210 Gestandaardiseerde uitkomstratios Voorspeld aantal events Legenda 9 BI bovengrens gemiddelde (=100) 9 BI ondergrens C-statistic = 0,74 (redelijk); geïncludeerde jaren = Risico-gecorrigeerd voor: eerder CVA, eerdere hartoperatie, geslacht, leeftijd, linkerventrikelfunctie, nierinsufficiëntie, urgentie van de procedure en interventiejaar. Geconsolideerd aortakleplijden AVR+TAVI+CB 120-daagse mortaliteit leeftijd (n=1352) (n=1140) (n=842) (n=273) /655 24/ / / /528 36/ / / /169 12/ / / leeftijd < 70 leeftijd leeftijd Aortakleplijden Geconsolideerd aortakleplijden

6 Lange-termijn overleving Geconsolideerd aortakleplijden AVR+TAVI+CB Lange-termijn overleving max. 5-jaars follow-up 1,00 Cumulatief overlevingspercentage 0,95 0,90 0,85 0,80 0,75 0, Risico-gecorrigeerd voor: eerder CVA, eerdere hartoperatie, geslacht, leeftijd, linkerventrikelfunctie, nierinsufficiëntie, urgentie van de procedure en interventiejaar. De binnen deze analyse waargenomen verschillen tussen de centra in lange-termijn overleving zijn niet statistisch significant Overlevingstijd (dagen) Centrum Tergooi Dr. E.K. Arkenbout, cardioloog Waarom neemt uw centrum deel aan Meetbaar Beter? Het is een gezamenlijke effort vanuit de medisch specialisten zelf. Meetbaar Beter maakt resultaten inzichtelijk en vooral de vergelijking met andere centra mogelijk. Op deze manier kan er veel beter worden geanticipeerd op veranderingen in werkwijzen met uiteindelijk verbetering van kwaliteit. Daarnaast is er een zeer goed datamanagement vanuit Meetbaar Beter, zodat de gepubliceerde getallen ook werkelijk bruikbaar en betrouwbaar zijn. Meetbaar Beter is het eerste bestuurlijk orgaan wat in staat is betrouwbare getallen te reproduceren uit de aangeleverde data. Op welke wijze heeft Meetbaar Beter bijgedragen aan verdere verbetering van kwaliteit van zorg binnen uw centrum? Afgelopen jaar hebben we als Tergooi geïnvesteerd in betere voorbereiding en ontslagprocedures van onze PCI patiënten. Er zijn verpleegkundig specialisten aangesteld die de patiënten rondom de behandeling begeleiden. Extra aandacht hebben we geschonken aan de behandeling van patiënten met nierfunctiestoornissen. Er is een eenduidig en streng protocol gekomen waarmee we alle patiënten met een GFR onder de 60 voorbereiden. Kunt u aangeven wat concrete verbeteringen zijn die in uw centrum hebben plaatsgevonden/ zijn gestimuleerd door Meetbaar Beter? Door publicatie van onze getallen en de vergelijking met andere centra, zien we dat de kwaliteit van ons centrum niet onderdoet voor klinieken zoals de onze. Dit geeft ons als relatief jong centrum vertrouwen in onze werkwijzen. Tevens helpt de publicatie om nog eens kritisch naar onze mortaliteitsgegevens te kijken, wat toch een van de belangrijkste uitkomstparameters is. Aortakleplijden Geconsolideerd aortakleplijden 69

7 CVA Geconsolideerd aortakleplijden AVR+TAVI CVA leeftijd % (n=1010) (n=1150) (n=1325) (n=1108) (n=399) (n=313) (n=819) (n=650) (n=787) (n=649) (n=581) (n=755) (n=761) (n=355) 7/400 2/594 5/649 7/555 3/187 0/171 2/441 5/293 3/428 7/323 2/345 4/380 9/399 0/140 9/444 4/450 10/514 5/450 1/156 2/105 6/303 6/275 2/304 4/264 2/208 5/309 5/275 3/141 6/166 2/106 3/162 3/103 0/56 0/37 2/75 7/82 1/55 1/62 1/28 2/66 4/87 2/74 leeftijd < 75 leeftijd leeftijd 85 Geconsolideerd aortakleplijden AVR+TAVI CVA nierinsufficiëntie 9% 8% 7% 3% 1% (n=1008) (n=1150) (n=1325) (n=1103) (n=397) (n=313) (n=819) (n=648) (n=787) (n=649) (n=581) (n=755) (n=759) (n=355) 11/608 4/800 9/886 8/699 3/214 2/200 5/543 5/391 4/559 5/380 2/424 5/499 6/492 1/227 11/400 4/350 9/439 7/404 1/183 0/113 5/276 13/257 2/228 7/269 3/157 6/256 12/267 4/128 geen nierinsufficiëntie nierinsufficiëntie 70 Aortakleplijden Geconsolideerd aortakleplijden

8 Implantatie nieuwe permanente pacemaker 210 Geconsolideerd aortakleplijden AVR+TAVI implantatie nieuwe permanente pacemaker Gestandaardiseerde uitkomstratios Voorspeld aantal events Legenda 9 BI bovengrens gemiddelde (=100) 9 BI ondergrens C-statistic = 0,70 (redelijk); geïncludeerde jaren = Risico-gecorrigeerd voor: eerder CVA, eerdere hartoperatie, geslacht, leeftijd, linkerventrikelfunctie, nierinsufficiëntie, urgentie van de procedure en interventiejaar. Geconsolideerd aortakleplijden AVR+TAVI implantatie nieuwe permanente pacemaker leeftijd (n=956) (n=1207) (n=1062) (n=308) (n=805) (n=635) (n=773) (n=128) (n=743) 13/389-19/597 16/529-5/166 9/434 11/285 10/423-1/83 10/ /413-45/463 31/435-8/105 15/298 22/271 8/300-3/43 23/ /154-34/147 4/98-4/37 9/73 25/79 0/50-0/2 8/ leeftijd < 70 leeftijd leeftijd 85 Aortakleplijden Geconsolideerd aortakleplijden 71

9 Vrijheid van klepreïnterventie Geconsolideerd aortakleplijden AVR+TAVI Vrijheid van klepreïnterventie 1-jaars follow-up Geconsolideerd aortakleplijden AVR + TAVI Vrijheid van klepreïnterventie max. 5-jaars follow-up Cumulatief percentage vrijheid van klepreïnterventie 1,00 0,95 0,90 Cumulatief percentage vrijheid van klepreïnterventie 1,00 0,95 0, Overlevingstijd (dagen) Risico-gecorrigeerd voor: eerder CVA, eerdere hartoperatie, geslacht, leeftijd, linkerventrikelfunctie, nierinsufficiëntie, urgentie van de procedure en interventiejaar. (p=0,021) verschilt significant in vrijheid van klepreïnterventie van. heeft wel data aangeleverd, maar geen enkele patiënt heeft een klepreïnterventie gehad binnen 365 dagen. Het cumulatief percentage vrijheid van klepreïnterventie voor dit centrum is dus 10. heeft alleen follow-up uitgevoerd voor interventiejaar 2015 (TAVI) Risico-gecorrigeerd voor: eerder CVA, eerdere hartoperatie, geslacht, leeftijd, linkerventrikelfunctie, nierinsufficiëntie, urgentie van de procedure en interventiejaar. De binnen deze analyse waargenomen verschillen tussen de centra in vrijheid van klepreïnterventie zijn niet statistisch significant Overlevingstijd (dagen) Centrum 72 Aortakleplijden Geconsolideerd aortakleplijden

10 Geconsolideerd aortakleplijden AVR+TAVI ratio AVR vs. TAVI Aantal patiënten (n=1035) (n=1174) (n=1337) (n=1123) (n=403) (n=316) (n=823) (n=655) (n=788) (n=657) (n=584) (n=765) (n=771) (n=357) AVR TAVI Aortakleplijden AVR ratio EuroSCORE I Aortakleplijden TAVI ratio EuroSCORE I Aantal patiënten Aantal patiënten laag < middel < 10-2 hoog > 2 laag < middel < 10-2 hoog > 2 Aortakleplijden AVR ratio leeftijd Aortakleplijden TAVI ratio leeftijd Aantal patiënten Aantal patiënten leeftijd < 75 leeftijd leeftijd 85 leeftijd < 75 leeftijd leeftijd 85 Aortakleplijden Geconsolideerd aortakleplijden 73

11 .2 Aortaklepvervanging Alle patiënten waarbij, in de jaren 2011 tot en met 2015, het de intentie was om een geïsoleerde AVR te verrichten (geïncludeerd vanaf het moment dat er een huidincisie heeft plaatsgevonden), zonder gelijktijdige CABG of ritmechirurgie of andere vormen van chirurgie en zonder gelijktijdige geplande Bentall-procedure, worden binnen de analyse van Meetbaar Beter geïncludeerd in het AVRcohort. Patiënten waarbij naast de AVR een gelijktijdige ongeplande Bentall-procedure werd uitgevoerd worden wel geïncludeerd in dit cohort. Als procesindicator is opgenomen het type geimplanteerde prothese. In de onderstaande tabel worden de ongecorrigeerde uitkomsten per centrum voor AVR gepresenteerd. Aangezien de uitkomsten niet gecorrigeerd zijn voor de zorgzwaarte van de patiënten, zijn deze uitkomsten niet geschikt voor vergelijking van de centra. In de onderstaande tabel wordt daarnaast een overzicht gegeven van de initiële condities per centrum. Hierbij wordt het percentage van de groep met het hoogste risicoprofiel binnen de totale populatie weergegeven. Weergave aangeleverde data en ongecorrigeerde percentages - Aortakleplijden AVR Totaal Interventiejaren '12-'15 '11-'15 '11-'15 '11-'15 '11-'15 '12-'15 '11-'15 '11-'15 '11-'15 '12-'15 '11-'15 '12-'15 '11-'15 '14-'15 Aantal patiënten Uitkomstindicatoren 120-daagse mortaliteit 3, 2, 2, 3, 1,1% 1,7% 3, 1,8% 2, 4,1% 2, 3, 2,9% 1,3% Lange-termijn overleving Kwaliteit van leven CVA 2,1% 0,3% 1, 1,3% 0, 0, 0,8% 0,9% 0, 1, 0, 0,8% 1,1% 0, Diepe sternumwondinfectie 0,7% 0,1% 0, 0,7% 0, 0,3% 0, 0,8% 1,9% 0,8% 0, 0,7% 0, Implantatie nieuwe permanente pacemaker 2, 1,8% 2, 3,1% 2,1% 0, 2, 3,1% 1, Vrijheid van klepreïnterventie Initiële condities Actieve endocarditis 4, 2, 2,1% 4, 5, 3,8% 1,9% 6,8% 2, 8, 6,3% 7,1% 4,3% 5,1% Diabetes mellitus 20,8% 17,3% 16,7% 20,3% 15,1% 25,8% 20,9% 19, 24, 18, 21, 21, 17,8% 15,8% Eerder CVA 3,9% 3,3% 3, 5, 4, 5, 7, 6,8% 3, 5,7% 4,8% 1,9% 7, Eerdere hartoperatie 4, 7, 3,3% 8, 12,1% 6,8% 6,7% 8, 10,7% 9,3% 8, 9,1% 8,3% 11, Geslacht (man) 56,8% 57,8% 55,1% 56, 64,7% 50, 56,9% 57,3% 56, 57, 54, 59,8% 58,8% 65, Leeftijd ( 75) 31, 36,7% 33, 32,1% 23, 34,7% 35,3% 30, 37,1% 24, 34,1% 30,9% 28,9% 32,9% Linkerventrikelfunctie (EF < 3) 1, 3, 1,8% 2, 2,3% 4, 3,9% 3, 2,9% 3, 2,8% 2, 4, Logistische EuroSCORE I (hoog > 2) 7,7% 5, 2, 5, 3, 6,8% 5,3% 5, 4,8% 4,7% 4, 6, 3,7% 3, Logistische EuroSCORE II (2015) (hoog > ) 1,3% 5,8% 5,1% 3, 2, 5,3% 1,1% 4, Nierinsufficiëntie 24,7% 23,7% 20, 26, 25,1% 27,1% 26, 25,8% 23, 31, 22, 22,8% 24,9% 17,7% Urgentie van de procedure (spoed+redding) 3,9% 1,9% 0,8% 3,1% 1,3% 0, 0,8% 3,3% 0,8% 4,1% 0,8% 0, 0, 0, Procesindicatoren Type prothese CVA - : bekend voor Implantatie nieuwe permanente pacemaker - : bekend voor 2011 Klepreïnterventie - : bekend voor 2011 Legenda gegevens compleet niet voldoende gegevens beschikbaar gegevens niet geleverd 74 Aortakleplijden Aortaklepvervanging

12 Uitkomsten per jaar - Aortakleplijden AVR In de onderstaande figuren wordt per uitkomstindicator de uitkomst per jaar weergegeven. De figuren geven de trend in de tijd van de risico-gecorrigeerde uitkomsten voor alle deelnemende centra samen weer. In de analyse zijn alle centra meegenomen die voldoen aan de gestelde normen voor inclusie bij een regressie-analyse weergegeven in een funnelplot. Op de x-as staan de interventiejaren vermeld en op de y-as staat het risico-gecorrigeerde percentage. De uitkomst is risico-gecorrigeerd voor: actieve endocarditis, diabetes mellitus, eerder CVA, eerdere hartoperatie, geslacht, leeftijd, linkerventrikelfunctie, nierinsufficiëntie, urgentie van de procedure en centrum. Hierbij is het eerste interventiejaar (2011) als referentiejaar gebruikt. Aortakleplijden AVR 120-daagse mortaliteit 3% Aortakleplijden AVR CVA 3% 1% 1% 2011 (n=1232) 2012 (n=1492) 2013 (n=1472) 2014 (n=1596) 2015 (n=1485) 2011 (n=1118) 2012 (n=1391) 2013 (n=1372) 2014 (n=1592) 2015 (n=1480) Aortakleplijden AVR diepe sternumwondinfectie Aortakleplijden AVR implantatie nieuwe permanente pacemaker 3% 3% 1% 1% 2011 (n=1103) 2012 (n=1374) 2013 (n=1352) 2014 (n=1489) 2015 (n=1381) 2011 (n=839) 2012 (n=932) 2013 (n=864) 2014 (n=916) 2015 (n=891) Aortakleplijden Aortaklepvervanging 75

13 120-daagse mortaliteit Aortakleplijden AVR 120-daagse mortaliteit actieve endocarditis (n=431) (n=912) (n=845) (n=715) (n=470) (n=236) (n=641) (n=336) (n=658) (n=387) (n=502) (n=437) (n=444) (n=158) 13/413 15/888 20/827 18/683 5/444 4/227 18/629 3/314 14/641 10/355 8/470 10/413 10/425 2/150 1/18 3/24 1/18 6/32 0/26 0/9 1/12 3/22 3/17 6/32 2/32 4/24 2/19 0/8 geen actieve endocarditis actieve endocarditis Aortakleplijden AVR 120-daagse mortaliteit leeftijd 2 18% % (n=431) (n=912) (n=845) (n=715) (n=470) (n=236) (n=641) (n=336) (n=658) (n=387) (n=502) (n=437) (n=456) (n=158) 3/201 5/406 5/405 8/348 2/264 1/105 7/295 2/170 4/288 8/207 4/242 5/212 6/247 1/74 9/192 11/408 9/350 13/296 2/180 3/95 10/268 4/133 9/293 8/162 4/201 6/192 5/170 1/58 2/38 2/98 7/90 3/71 1/28 0/36 2/78 0/33 4/77 0/18 2/59 3/33 2/39 0/26 leeftijd < 70 leeftijd leeftijd Aortakleplijden Aortaklepvervanging

14 Lange-termijn overleving 1,00 Aortakleplijden AVR Lange-termijn overleving max. 5-jaars follow-up Cumulatief overlevingspercentage 0,95 0,90 0,85 0,80 0,75 0, Risico-gecorrigeerd voor: actieve endocarditis, diabetes mellitus, eerder CVA, eerdere hartoperatie, geslacht, leeftijd, linkerventrikelfunctie, nierinsufficiëntie, urgentie van de procedure en interventiejaar. (p=0,011) verschilt significant in lange-termijn overleving van Overlevingstijd (dagen) Centrum Ziekenhuis M. Bax, cardioloog Waarom neemt uw centrum deel aan Meetbaar Beter? Voor onze patiënten willen we de beste zorg. Daar hoort Meetbaar Beter bij. Dit helpt ons scherp te blijven. We zijn verplicht om kritisch te kijken naar waar het goed gaat, maar ook waar het beter kan. Wat vandaag goede zorg is, kan dat over 5 jaar misschien niet meer zijn. Wat is goede kwaliteit van zorg, hoe weten, meten en verbeteren we dat? En hoe houden we dat vast? Meetbaar Beter helpt ons uitkomsten te interpreteren en faciliteert bij het zoeken naar best practices. Wat zijn volgens u/uw centrum de sterkste punten van Meetbaar Beter? Transparantie over kwaliteit van zorg is belangrijk. Hier hoort wel de professional in de lead. Er wordt veel over gesproken, maar samen met Meetbaar Beter doen we er echt iets aan. Zo worden elk jaar de meest relevante indicatoren inzichtelijk gemaakt voor patiënten met hartaandoeningen. Waar heeft Meetbaar Beter binnen uw centrum al concreet aan bijgedragen? Door Meetbaar Beter besteden we ketenbreed meer aandacht aan onze data. Zo hebben we een kwartaaloverleg ingevoerd met alle leden van de vakgroep, zodat we zeker stellen dat we onze uitkomsten en kwaliteit van zorg voldoende aandacht schenken en continu reviewen. Aortakleplijden Aortaklepvervanging 77

15 Kwaliteit van leven In de onderstaande figuur worden per centrum de gemeten resultaten ten aanzien van kwaliteit van leven weergegeven voor de twee hoofddomeinen: fysieke gezondheid en psychische gezondheid. Naast de gemiddelde score per hoofddomein van zowel de voor- als de nameting (1 jaar na de interventie), is ook per domein berekend bij hoeveel patiënten de kwaliteit van leven is afgenomen (afname > 5 punten), gelijk is gebleven (verschil 5 punten) of is toegenomen (toename > 5 punten). In de figuur wordt ook de normaalwaarde van de Nederlandse populatie weergeven. N = het totaal aantal patiënten dat zowel voor als na de interventie de kwaliteit van leven vragenlijst in had kunnen vullen. n = het totaal aantal patiënten dat zowel voor als na de interventie de kwaliteit van leven vragenlijst heeft ingevuld voor het betreffende domein. Geïncludeerde interventiejaren zijn Kwaliteit van Leven Aortakleplijden AVR (SF12-2) N=648 (SF36-2) N=532 (SF36-2) N=492 fysieke gezondheid psychische gezondheid fysieke gezondheid psychische gezondheid fysieke gezondheid psychische gezondheid KvL gelijk gebleven KvL gestegen KvL gedaald Gemiddelde scores fysieke gezondheid (n=160) psychische gezondheid (n=156) fysieke gezondheid (n=157) psychische gezondheid (n=175) fysieke gezondheid (n=262) psychische gezondheid (n=258 ) Vlak voor interventie 1 jaar na interventie Algemene Nederlandse populatie 78 Aortakleplijden Aortaklepvervanging

16 CVA Aortakleplijden AVR CVA leeftijd 18% % (n=431) (n=896) (n=842) (n=714) (n=473) (n=234) (n=640) (n=336) (n=659) (n=386) (n=501) (n=434) (n=454) (n=157) 2/201 1/402 1/404 3/349 2/264 0/104 2/295 1/171 1/289 4/206 1/240 2/211 2/246 0/74 6/192 2/402 4/348 6/295 0/181 1/94 3/267 2/132 2/293 1/162 2/203 2/192 2/169 0/57 1/38 0/92 3/90 0/70 0/28 0/36 0/78 0/33 0/77 1/18 0/58 0/31 1/39 0/26 leeftijd < 70 leeftijd leeftijd 80 Aortakleplijden AVR CVA leeftijd 1, 1, 1, 1, 0,8% 0, 0, 0, 0, leeftijd < 70 (n=22/3434) leeftijd (n=33/2954) leeftijd 80 (n=6/708) Aortakleplijden Aortaklepvervanging 79

17 Diepe sternumwondinfectie Aortakleplijden AVR diepe sternumwondinfectie diabetes mellitus 1 1 8% (n=421) (n=905) (n=835) (n=701) (n=228) (n=629) (n=331) (n=650) (n=377) (n=498) (n=431) (n=447) (n=156) 2/333 0/749 4/694 1/561-0/168 2/497 0/268 4/492 7/310 1/394 2/333 3/367 0/131 1/88 1/156 1/141 4/140-0/60 0/132 0/63 1/158 0/67 3/104 0/98 0/80 1/25 geen diabetes mellitus diabetes mellitus Aortakleplijden AVR diepe sternumwondinfectie leeftijd 3% 1% (n=423) (n=905) (n=835) (n=701) (n=228) (n=630) (n=331) (n=650) (n=377) (n=498) (n=431) (n=449) (n=156) 0/201 0/405 2/401 3/344-0/101 1/290 0/169 3/287 4/201 2/239 2/211 2/242 1/73 3/186 1/402 1/345 2/289-0/91 0/263 0/129 2/289 3/158 2/201 0/189 1/168 0/57 0/36 0/98 2/89 0/68-0/36 1/77 0/33 0/74 0/18 0/58 0/31 0/39 0/26 leeftijd < 70 leeftijd leeftijd Aortakleplijden Aortaklepvervanging

18 Aortakleplijden AVR diepe sternumwondinfectie diabetes mellitus Aortakleplijden AVR diepe sternumwondfectie leeftijd 1, 1, 1, 0,9% 1, 1, 0,8% 0,7% 0, 0,8% 0, 0, 0, 0, 0, 0,3% 0, 0,1% 0, geen diabetes mellitus (n=27/5434) diabetes mellitus (n=12/1343) 0, leeftijd < 70 (n=21/3260) leeftijd (n=15/2832) leeftijd 80 (n=3/690) Universitair Medisch Centrum Utrecht Dr. A.O. Kraaijeveld, cardioloog Waarom neemt uw centrum deel aan Meetbaar Beter? Ons centrum streeft uiteraard naar kwalitatief hoogwaardige zorg. Daarbij willen wij ook transparant zijn en onze uitkomsten toetsen. De organisatie van Meetbaar Beter is in de afgelopen jaren sterk uitgebreid en heeft laten zien dat zijn resultaten impact hebben. Daar willen wij graag deel van uitmaken. Op heldere wijze worden diverse uitkomsten inzichtelijk gemaakt. Daarnaast worden diverse uitkomsten van verschillende interventies in beeld gebracht waardoor je goed kan focussen als een bepaalde uitkomstmaat minder of beter scoort. Wat zijn volgens u/uw centrum de zwakke punten van Meetbaar Beter? De definities voor een aantal paramaters zijn soms niet helemaal duidelijk. Daarnaast kan niet elk centrum voor elke uitkomstmaat voldoende data leveren waardoor sommige parameters aan kracht inboeten. Ook hebben wij als centrum door wetgeving moeite om bepaalde gegevens aan te leveren. Daarnaast speelt er momenteel een discussie om samen te gaan met de NCDR. Het zou zeer wenselijk zijn alle krachten te bundelen zodat al onze inspanningen voor dataregistratie/meetbaar Beter ook kunnen worden gebruikt voor registratie binnen de NCDR. Dubbel werk dient te worden voorkomen. Wanneer is deelname aan Meetbaar Beter voor u/uw centrum een succes? In zijn algemeenheid zijn we nog beter gaan focussen op onze datakwaliteit en follow-up gegevens. Voor de verschillende interventies heeft dit ertoe geleid om bepaalde uitkomstwaarden tegen het licht te houden. In het verleden hebben we onder andere gekeken naar de uitkomst TVR in relatie tot stentkeuze. Wanneer de uitkomsten leiden tot een verbetering van zorg waar de patiënt wat aan heeft, is Meetbaar Beter een succes. Aortakleplijden Aortaklepvervanging 81

19 Implantatie nieuwe permanente pacemaker Aortakleplijden AVR implantatie nieuwe permanente pacemaker geslacht 9% 8% 7% 3% 1% (n=423) (n=762) (n=685) (n=229) (n=630) (n=331) (n=650) (n=128) (n=431) 5/240-8/427 7/388-2/115 7/358 1/189 10/367-2/65 3/ /183-6/335 8/297-5/114 6/272 1/142 3/283-2/63 3/ man vrouw Aortakleplijden AVR implantatie nieuwe permanente pacemaker geslacht 3, 2, 2, 1, 1, 0, 0, man (n=51/2596) vrouw (n=43/1995) 82 Aortakleplijden Aortaklepvervanging

20 Vrijheid van klepreïnterventie Aortakleplijden AVR Vrijheid van klepreïnterventie max. 5-jaars follow-up Cumulatief percentage vrijheid van klepreïnterventie 1,0 0,9 0, Overlevingstijd (dagen) 1825 Risico-gecorrigeerd voor: actieve endocarditis, diabetes mellitus, eerder CVA, eerdere hartoperatie, geslacht, leeftijd, linkerventrikelfunctie, nierinsufficiëntie, urgentie van de procedure en interventiejaar. (p=0,007) verschilt significant in vrijheid van klepreïnterventie van. heeft alleen follow-up uitgevoerd voor interventiejaar Centrum Procesindicator type prothese Aortakleplijden AVR implantatie nieuwe permanente pacemaker type prothese 1 1 8, 6, 4, 2, 0, bioprothese (n=70/3553) hechtingsloze bioprothese (n=5/74) mechanische prothese (n=19/964) Aortakleplijden Aortaklepvervanging 83

21 .3 Transkatheter aortaklepimplantatie Alle patiënten waarbij, in de jaren 2011 tot en met 2015, het de intentie was om een geïsoleerde TAVI te verrichten worden geïncludeerd in het TAVI-cohort (geïncludeerd vanaf het moment dat de patiënt is aangeprikt). Als procesindicator is opgenomen de bij de procedure gehanteerde toegangsweg. In dit hoofdstuk ontbreken de figuren met betrekking tot de uitkomstindicator "Vrijheid van klepreïnterventie", omdat geen enkel centrum meer dan 10 klepreïnterventies heeft gehad. In de onderstaande tabel worden de ongecorrigeerde uitkomsten per centrum voor TAVI gepresenteerd. Aangezien de uitkomsten niet gecorrigeerd zijn voor de zorgzwaarte van de patiënten, zijn deze uitkomsten niet geschikt voor vergelijking van de centra. In de onderstaande tabel wordt daarnaast een overzicht gegeven van de initiële condities per centrum. Hierbij wordt het percentage van de groep met het hoogste risicoprofiel binnen de totale populatie weergegeven. Weergave aangeleverde data en ongecorrigeerde percentages - Aortakleplijden TAVI Totaal Interventiejaren '11-'15 '11-'15 '11-'15 '11-'15 '14-'15 '13-'15 '12-'15 '11-'15 '11-'15 '12-'15 '14-'15 '11-'15 '11-'15 '11-'15 Aantal patiënten Uitkomstindicatoren Procedurele mortaliteit 1,7% 0,8% 2, 3,9% 3, 1,3% 2,7% 2, 1, 3,3% 2, 2, 3, 0,9% 30-daagse mortaliteit 5, 4,9% 8,9% 7,8% 7,7% 1,3% 3,8% 6, 5, 6, 4,9% 5,3% 10, 3, 120-daagse mortaliteit 8, 8,3% 13, 10,7% 12, 6,3% 4,9% 9,7% 6, 10,3% 9,8% 8,8% 14, 6,1% Lange-termijn overleving Kwaliteit van leven NYHA klasse CVA 2, 1,9% 2,1% 1, 0,9% 1,3% 2,8% 4,8% 2,3% 2, 2, 1,9% 4, 3,3% Implantatie nieuwe permanente pacemaker 8, 14, 18,9% 9, 18,7% 12,7% 11, 18, 4,1% 5, 17,9% 11, 18, 13, Vasculaire complicaties (minor+major) 6,7% 17, 12, 17,8% 9, 7,9% 9,3% 4,1% 5,9% 12,8% 11,7% 17, 19, Vrijheid van klepreïnterventie Initiële condities Eerder CVA 9, 9, 12, 7,3% 11, 12, 13, 11,3% 12,3% 7, 19, 4, 14, 12, Eerdere hartoperatie 16, 24,9% 29,8% 29,7% 19,7% 21,3% 24,7% 23,3% 20,8% 31,3% 25, 20,3% 24, 17, Geslacht (man) 43,7% 43,8% 44, 47, 50, 46,3% 45, 47,3% 36,9% 43, 45,1% 48, 45,9% 44, Leeftijd ( 85) 28, 37,7% 30, 24,1% 24, 35, 33, 25,7% 33,8% 23, 24, 22, 27, 33, Linkerventrikelfunctie (EF < 3) 7, 8, 4, 10,9% 4,7% 10,1% 8,8% 13, 4, 8,7% 8, 5, 6, Logistische EuroSCORE I (hoog > 2) 31, 43, 48,1% 34, 24, 33,8% 32, 47, 30,8% 31,3% 43,9% 26,7% 31, 35,8% Logistische EuroSCORE II (2015) (hoog > ) 9, 12,8% 9,8% 13, 9, Mitralisklepinsufficiëntie (ernstig/matig) 47, 26,7% 29,7% 30,1% 20,8% 26,3% 16,9% 11, 19,8% 9, 52, 18,3% Nierinsufficiëntie 50, 54,3% 55, 55, 58,1% 62, 60, 54,9% 56, 57,7% 54,9% 50,9% 50, 57, Procesindicatoren Toegangsweg Legenda gegevens compleet niet voldoende gegevens beschikbaar gegevens niet geleverd 84 Aortakleplijden Transkatheter aortaklepimplantatie

22 Uitkomsten per jaar - Aortakleplijden TAVI In de onderstaande figuren wordt per uitkomstindicator de uitkomst per jaar weergegeven. De figuren geven de trend in de tijd van de risico-gecorrigeerde uitkomsten voor alle deelnemende centra samen weer. In de analyse zijn alle centra meegenomen die voldoen aan de gestelde normen voor inclusie bij een regressie-analyse weergegeven in een funnelplot. Op de x-as staan de interventiejaren vermeld en op de y-as staat het risico-gecorrigeerde percentage. De uitkomst is risico-gecorrigeerd voor: eerder CVA, eerdere hartoperatie, geslacht, leeftijd, linkerventrikelfunctie, mitralisklepinsufficiëntie, nierinsufficiëntie en centrum. Hierbij is het eerste interventiejaar (2011) als referentiejaar gebruikt. 18% % Aortakleplijden TAVI procedurele mortaliteit 18% % Aortakleplijden TAVI 30-daagse mortaliteit 2011 (n=571) 2012 (n=605) 2013 (n=569) 2014 (n=1029) 2015 (n=1322) 2011 (n=571) 2012 (n=605) 2013 (n=769) 2014 (n=1029) 2015 (n=1322) Aortakleplijden TAVI 120-daagse mortaliteit Aortakleplijden TAVI CVA 18% 8% 1 7% 1 1 8% 3% 1% 2011 (n=571) 2012 (n=605) 2013 (n=769) 2014 (n=1029) 2015 (n=1322) 2011 (n=563) 2012 (n=590) 2013 (n=753) 2014 (n=1004) 2015 (n=1310) 2 Aortakleplijden TAVI implantatie nieuwe permanente pacemaker 2 Aortakleplijden TAVI vasculaire complicaties (n=523) 2012 (n=561) 2013 (n=720) 2014 (n=809) 2015 (n=1273) 2011 (n=432) 2012 (n=478) 2013 (n=601) 2014 (n=808) 2015 (n=1082) Aortakleplijden Transkatheter aortaklepimplantatie 85

23 Procedurele mortaliteit en 30-daagse mortaliteit Aortakleplijden TAVI procedurele en 30-daagse mortaliteit % (n=710) (n=265) (n=492) (n=411) (n=234) (n=80) (n=182) (n=319) (n=130) (n=272) (n=82) (n=375) (n=316) (n=426) 12/710 2/265 12/492 16/411 7/234 1/80 5/182 7/319 2/130 9/272 2/82 9/375 10/316 4/426 39/710 13/265 44/492 32/411 18/234 1/80 7/182 19/319 7/130 18/272 4/82 20/375 33/316 15/426 procedurele mortaliteit procedurele + 30-daagse mortaliteit Aortakleplijden TAVI 30-daagse mortaliteit linkerventrikelfunctie 16, 14, 12, 10, 8, 6, 4, 2, 0, EF > 5 (n=122/2311) EF 30-5 (n=89/1238) EF < 3 (n=31/288) 86 Aortakleplijden Transkatheter aortaklepimplantatie

24 Procedurele mortaliteit Aortakleplijden TAVI procedurele mortaliteit leeftijd 2 18% % (n=710) (n=265) (n=493) (n=411) (n=234) (n=80) (n=182) (n=319) (n=130) (n=272) (n=82) (n=375) (n=316) (n=427) 3/131 0/26 3/92 2/70 1/52 0/18 1/28 1/59 0/13 1/32 1/16 3/85 2/77 0/67 5/380 1/139 7/253 10/242 3/125 1/34 3/94 2/178 2/73 5/177 1/46 2/206 5/153 1/217 4/199 1/100 2/148 4/99 3/57 0/28 1/60 4/82 0/44 3/63 0/20 4/84 3/86 3/143 leeftijd < 75 leeftijd leeftijd 85 Aortakleplijden TAVI procedurele mortaliteit linkerventrikelfunctie (n=698) (n=264) (n=479) (n=411) (n=233) (n=79) (n=182) (n=293) (n=130) (n=265) (n=82) (n=296) (n=427) 5/436 1/128 7/306 11/272 2/148 0/45 4/119 2/149 2/105 5/183 0/51-5/143 2/226 4/212 1/115 3/153 4/94 4/74 0/26 1/47 2/106 0/19 2/59 2/24-5/137 2/173 3/50 0/21 1/20 1/45 1/11 0/8 0/16 2/38 0/6 2/23 0/7-0/16 0/28 EF > 5 EF 30-5 EF < 3 Aortakleplijden Transkatheter aortaklepimplantatie 87

25 30-daagse mortaliteit Aortakleplijden TAVI 30-daagse mortaliteit 210 Gestandaardiseerde uitkomstratios Voorspeld aantal events Legenda 9 BI bovengrens gemiddelde (=100) 9 BI ondergrens C-statistic = 0,62 (matig); geïncludeerde jaren = Risico-gecorrigeerd voor: eerder CVA, eerdere hartoperatie, geslacht, leeftijd, linkerventrikelfunctie, mitralisklepinsufficiëntie, nierinsufficiëntie en interventiejaar. Aortakleplijden TAVI 30-daagse mortaliteit linkerventrikelfunctie (n=698) (n=264) (n=478) (n=411) (n=233) (n=79) (n=182) (n=293) (n=130) (n=265) (n=82) (n=296) (n=427) 18/436 6/128 24/306 19/272 8/148 0/45 4/119 9/149 4/105 10/183 2/51-11/143 7/226 13/212 5/115 15/152 10/94 7/74 0/26 2/47 4/106 1/19 5/59 2/24-18/137 7/173 7/50 1/21 4/20 3/45 2/11 0/8 1/16 4/38 2/6 3/23 0/7-3/16 1/27 EF > 5 EF 30-5 EF < 3 88 Aortakleplijden Transkatheter aortaklepimplantatie

26 120-daagse mortaliteit Aortakleplijden TAVI 120-daagse mortaliteit 210 Gestandaardiseerde uitkomstratios Voorspeld aantal events Legenda 9 BI bovengrens gemiddelde (=100) 9 BI ondergrens C-statistic = 0,63 (matig); geïncludeerde jaren = Risico-gecorrigeerd voor: eerder CVA, eerdere hartoperatie, geslacht, leeftijd, linkerventrikelfunctie, mitralisklepinsufficiëntie, nierinsufficiëntie en interventiejaar. Aortakleplijden TAVI 120-daagse mortaliteit leeftijd (n=710) (n=265) (n=492) (n=411) (n=234) (n=80) (n=182) (n=319) (n=130) (n=272) (n=82) (n=374) (n=316) (n=426) 9/131 2/26 11/92 9/70 8/52 2/18 1/28 5/59 1/13 3/32 2/16 7/84 11/77 6/66 31/380 16/139 39/253 26/242 12/125 2/34 5/94 14/178 4/73 17/177 3/46 13/206 21/153 12/217 21/199 4/100 16/147 9/99 8/57 1/28 3/60 12/82 3/44 8/63 3/20 13/84 14/86 8/143 leeftijd < 75 leeftijd leeftijd 85 Aortakleplijden Transkatheter aortaklepimplantatie 89

27 Lange-termijn overleving Aortakleplijden TAVI Lange-termijn overleving max. 5-jaars follow-up 1,0 Cumulatief overlevingspercentage 0,9 0,8 0,7 0,6 0,5 0, Overlevingstijd (dagen) 1825 Risico-gecorrigeerd voor: eerder CVA, eerdere hartoperatie, geslacht, leeftijd, linkerventrikelfunctie, mitralisklepinsufficiëntie, nierinsufficiëntie en interventiejaar. (p=0,041) en (p=0,013) verschillen significant in lange-termijn overleving van. Centrum 90 Aortakleplijden Transkatheter aortaklepimplantatie

28 Kwaliteit van leven In de onderstaande figuur worden per centrum de gemeten resultaten ten aanzien van kwaliteit van leven weergegeven voor de twee hoofddomeinen: fysieke gezondheid en psychische gezondheid. Naast de gemiddelde score per hoofddomein van zowel de voor- als de nameting (1 jaar na de interventie), is ook per domein berekend bij hoeveel patiënten de kwaliteit van leven is afgenomen (afname > 5 punten), gelijk is gebleven (verschil 5 punten) of is toegenomen (toename > 5 punten). In de figuur wordt ook de normaalwaarde van de Nederlandse populatie weergeven. N = het totaal aantal patiënten dat zowel voor als na de interventie de kwaliteit van leven vragenlijst in had kunnen vullen. n = het totaal aantal patiënten dat zowel voor als na de interventie de kwaliteit van leven vragenlijst heeft ingevuld voor het betreffende domein. Geïncludeerde interventiejaren zijn Kwaliteit van Leven Aortakleplijden TAVI (SF12-2) N=311 (SF36-1) N=85 (SF36-2) N=104 fysieke gezondheid psychische gezondheid fysieke gezondheid psychische gezondheid fysieke gezondheid psychische gezondheid KvL gelijk gebleven KvL gestegen KvL gedaald Gemiddelde scores Vlak voor interventie 1 jaar na interventie Algemene Nederlandse populatie Aortakleplijden Transkatheter aortaklepimplantatie 91

29 CVA Aortakleplijden TAVI CVA leeftijd 18% % (n=684) (n=257) (n=483) (n=397) (n=229) (n=79) (n=179) (n=314) (n=128) (n=265) (n=80) (n=366) (n=308) (n=424) 5/126 0/24 2/89 2/69 1/51 0/18 0/27 3/59 0/13 2/31 0/15 1/82 6/76 1/67 6/368 3/136 5/248 1/232 1/122 1/33 3/93 5/177 2/71 4/173 1/45 4/204 3/149 8/216 7/190 2/97 3/146 3/96 0/56 0/28 2/59 7/78 1/44 1/61 1/20 2/80 4/83 5/141 leeftijd < 75 leeftijd leeftijd 85 Aortakleplijden TAVI CVA nierinsufficiëntie 1 1 8% (n=684) (n=257) (n=483) (n=394) (n=229) (n=79) (n=179) (n=312) (n=128) (n=265) (n=80) (n=366) (n=308) (n=424) 7/341 1/117 3/217 3/175 1/98 1/30 2/72 4/141 2/56 1/113 2/36 4/180 3/151 4/180 11/343 4/140 7/266 3/219 1/131 0/49 3/107 11/171 1/72 6/152 0/44 3/186 10/157 10/244 geen nierinsufficiëntie nierinsufficiëntie 92 Aortakleplijden Transkatheter aortaklepimplantatie

30 Aortakleplijden TAVI CVA leeftijd Aortakleplijden TAVI CVA nierinsufficiëntie 5, 4, 4, 4, 3, 3, 3, 3, 2, 2, 2, 2, 1, 1, 0, 1, 1, 0, 0, leeftijd < 75 (n=23/747) leeftijd (n=47/2267) leeftijd 85 (n=38/1179) 0, geen nierinsufficiëntie (n=38/1908) nierinsufficiëntie (n=70/2281) Aortakleplijden Transkatheter aortaklepimplantatie 93

31 Implantatie nieuwe permanente pacemaker 210 Aortakleplijden TAVI implantatie nieuwe permanente pacemaker Gestandaardiseerde uitkomstratios Voorspeld aantal events Legenda 9 BI bovengrens gemiddelde (=100) 9 BI ondergrens C-statistic = 0,56 (matig); geïncludeerde jaren = Risico-gecorrigeerd voor: eerder CVA, eerdere hartoperatie, geslacht, leeftijd, linkerventrikelfunctie, mitralisklepinsufficiëntie, nierinsufficiëntie en interventiejaar. Aortakleplijden TAVI implantatie nieuwe permanente pacemaker leeftijd (n=625) (n=235) (n=445) (n=380) (n=219) (n=79) (n=175) (n=304) (n=123) (n=252) (n=78) (n=356) (n=286) (n=402) 8/117 5/25 12/86 5/65 10/47 0/18 1/27 9/56 1/12 0/30 2/14 7/80 9/68 8/61 27/334 13/120 40/227 27/224 19/120 6/33 11/91 22/173 4/70 10/165 9/44 22/200 26/142 31/207 15/174 15/90 32/132 4/91 12/52 4/28 8/57 25/75 0/41 3/57 3/20 10/76 17/76 15/134 leeftijd < 75 leeftijd leeftijd Aortakleplijden Transkatheter aortaklepimplantatie

32 Vasculaire complicaties Aortakleplijden TAVI vasculaire complicaties 210 Gestandaardiseerde uitkomstratios Voorspeld aantal events Legenda 9 BI bovengrens gemiddelde (=100) 9 BI ondergrens C-statistic = 0,57 (matig); geïncludeerde jaren = Risico-gecorrigeerd voor: eerder CVA, eerdere hartoperatie, geslacht, leeftijd, linkerventrikelfunctie, mitralisklepinsufficiëntie, nierinsufficiëntie en interventiejaar. Aortakleplijden TAVI vasculaire complicaties geslacht (n=254) (n=457) (n=384) (n=225) (n=78) (n=177) (n=302) (n=123) (n=253) (n=78) (n=360) (n=287) (n=398) - 4/111 37/204 16/177 16/112 8/36 6/81 12/143 2/45 4/107 4/34 13/178 16/131 27/174-13/143 43/253 32/207 24/113 7/42 8/96 16/159 3/78 11/146 6/44 29/182 34/156 51/224 man vrouw Aortakleplijden Transkatheter aortaklepimplantatie 95

33 Procesindicator toegangsweg Aortakleplijden TAVI toegangsweg Aantal patiënten (n=710) (n=265) (n=493) (n=400) (n=231) (n=80) (n=178) (n=319) (n=129) (n=266) (n=82) (n=375) (n=316) (n=427) transfemoraal transapicaal via arteria subclavia direct transaortaal Aortakleplijden TAVI CVA toegangsweg Aortakleplijden TAVI vasculaire complicaties toegangsweg 4, 18, 4, 16, 3, 14, 3, 12, 2, 10, 2, 8, 1, 6, 1, 4, 0, 2, 0, transfemoraal (n=79/2886) transapicaal (n=14/517) via arteria subclavia (n=5/390) direct transaortaal (n=9/375) 0, transfemoraal (n=342/2341) transapicaal (n=34/410) via arteria subclavia (n=50/383) direct transaortaal (n=14/217) 96 Aortakleplijden Transkatheter aortaklepimplantatie