Begrippenlijst Aardrijkskunde Hoofdstuk 3

Transcriptie

1 Begrippenlijst Aardrijkskunde Hoofdstuk Begrippenlijst door B woorden 2 juni keer beoordeeld Vak Methode Aardrijkskunde De Geo Begrippen Aanlandige wind Aflandige wind wind van zee naar het land wind van land naar zee Afzetmarkt het aantal klanten dat producten wil kopen Bevolkingsdiagram (of:-piramide) leeftijdsopbouw van de bevolking Bevolkingsexplosie dalende sterftecijfers en hoog staafdiagram met de snelgroeiende bevolking door blijvende geboortecijfers Bilaterale hulp ontwikkelingshulp gegeven door een land (donor) aan een ontvangend land Bondsstaat (federatie) vereniging van staten Bruto binnenlands product (bbp) uitgedrukt in geld Bruto nationaal product (bnp) euro s) dat alle inwoners van een politiek systeem met een de totale productie in een land, enorm groot geldbedrag (miljarden land samen verdienen Corioliseffect door de draaiing van e aarde krijgt de wind op het noordelijk halfrond een afwijking naar rechts en op het zuidelijk halfrond een afwijking naar links Cultuurgebied groot gebied op aarde met een aantal gemeenschappelijke (cultuur) kenmerken Demografisch transitiemodel natuurlijke bevolkingsgroei van model dat laat zien dat de een land vier periodes doorloopt Pagina 1 van 8

2 Diversificatie het minder eenzijdig worden van de economie Duale economie economie met een modern, ontwikkeld deel en een traditioneel, achtergebleven deel Economisch machtsblok land of samenwerkende landen met een hoge productie van goederen en een grote, koopkrachtige markt Eenkindpolitiek gezinnen mogen niet meer dan één kind hebben Elite kleine groep mensen in een samenleving met veel economische en politieke macht Europese Unie (EU) club van 27 Europese landen die veiligheid, democratie en welvaart voor alle Europeanen als doel heeft Exploitatiekolonie grondstoffen te leveren voor de kolonie die werd gebruikt om opkomende industrie in Europa Export uitvoer uitvoer van goederen naar een ander land Geboortebeperking het plannen van het aantal kinderen binnen een gezin (family-planning) Globalisering het steeds meer internationaal uitwisselen van mensen, geld, goederen en ideeën Grondstoffen stoffen waarmee een fabriek de productie begint Hooggebergte gebergte met toppen hoger dan 1500 meter Hoogvlakte vlak gebied dat hoger ligt dan 500 meter Informele sector (vluchtsector) ongeschoold, laagbetaald en tijdelijk dienstensector werk in de Joint venture als een bedrijf bij een buitenlandse investering samenwerkt met een bedrijf uit dat land of met de regering van dat land Kastenstelsel indeling van de Indiase samenleving in verschillende sociale groepen (kasten). Er is veel ongelijkheid Kolonie een overzees gebiedsdeel van een Europees land Krottenwijk een zelfbouwwijk met slechte huizen, weinig voorzieningen en onzekerheid voor de bewoners of ze er mogen blijven Pagina 2 van 8

3 wonen. Laagvlakte Lagelonenland Massa Maximum hogedrukgebied Metropool vlak gebied dat lager ligt dan 500 meter land met lage lonen voor de werknemers de grote meerderheid van de bevolking een gebied met teveel lucht: enorm grote agglomeratie Microkredieten kleine leningen aan mensen in ontwikkelingslanden die een eigen van een gewone bank krijgen bedrijfje willen beginnen en geen geld Minimum een gebied met een tekort aan lucht: lagedruk gebied Moesson halfjaarlijks wisselende wind Multilaterale hulp ontwikkelingshulp gegeven door een groep landen (donoren) Multinationale onderneming bedrijf met vestigingen over de hele wereld Natuurlijke grens een grens langs een natuurlijk obstakel, zoals een rivier of een gebergte Noodhulp hulp om te kunnen overleven bij een hongersnood of een andere ramp Ontwikkeld land Ontwikkelingsland Ontwikkelingssamenwerking ontwikkelingslanden rijk lang met een hoog ontwikkelingspeil arm land met een laag ontwikkelingspeil hulp van rijke landen aan Opkomend land land met een snelgroeiende economie, maar nog met een laag bbp per inwoner Outsourcing het uitbesteden van werk aan bedrijven in het buitenland Passaat oostelijke wind die richting het tropisch minimum bij de evenaar waait (vanaf het subtropisch maximum) Polair maximum hogedrukgebied bij de polen: door de kou koelt de lucht af en daalt Politiek systeem de manier waarop een staat wordt bestuurd Pagina van 8

4 Regenschaduw ligging achter een gebergte, waardoor er weinig regen valt Relatieve getallen gegevens uitgedrukt in percentages of promillages Reliëf hoogteverschillen in het landschap Ruilvoetverslechtering de verhouding tussen het prijspeil van importproducten en het prijspeil van exportproducten (ruilvoet) word ongunstiger voor een land Savanneklimaat tropisch klimaat (warm en vochtig) met een droge tijd Schiereiland gebied dat aan drie kanten wordt begrensd door water Sociale structuur de groepen waaruit een samenleving is opgebouwd en de manier waarop die groepen met elkaar omgaan Speciale economische zone open gebied waar buitenlandse bedrijven zich mogen vestigen en weinig belasting betalen Stroomgebied het gebied dat afwatert op een bepaalde rivier en zijn zijrivieren Structurele hulp hulp waar mensen blijven iets aan hebben Subpolair minimum Subtropisch maximum lagedrukgebied bij 60 graden -breedte hogedrukgebied bij 0 graden -breedte Tropen temperatuurzone op aarde tussen 2,5 NB e 2,5 ZB Tropisch minimum lagedrukgebied bij het gebied rond de evenaar: door de warmte stijgt de lucht en stroomt weg Valuta munteenheden van landen de onderlinge waardeverhouding tussen Vrije markt economie de bedrijven bepalen zelf welke producten ze maken Zelfvoorziening productie voor eigen gebruik (en dus niet voor de verkoop) Zuidwestmoesson vochtige, tropische zeewind vanaf de Indische Oceaan Aanlandige wind wind van zee naar het land Pagina 4 van 8

5 Aflandige wind wind van land naar zee Afzetmarkt het aantal klanten dat producten wil kopen Bevolkingsdiagram (of:-piramide) leeftijdsopbouw van de bevolking Bevolkingsexplosie dalende sterftecijfers en hoog staafdiagram met de snelgroeiende bevolking door blijvende geboortecijfers Bilaterale hulp ontwikkelingshulp gegeven door een land (donor) aan een ontvangend land Bondsstaat (federatie) vereniging van staten Bruto binnenlands product (bbp) uitgedrukt in geld Bruto nationaal product (bnp) euro s) dat alle inwoners van een politiek systeem met een de totale productie in een land, enorm groot geldbedrag (miljarden land samen verdienen Corioliseffect door de draaiing van e aarde krijgt de wind op het noordelijk halfrond een afwijking naar rechts en op het zuidelijk halfrond een afwijking naar links Cultuurgebied groot gebied op aarde met een aantal gemeenschappelijke (cultuur) kenmerken Demografisch transitiemodel natuurlijke bevolkingsgroei van model dat laat zien dat de een land vier periodes doorloopt Diversificatie het minder eenzijdig worden van de economie Duale economie economie met een modern, ontwikkeld deel en een traditioneel, achtergebleven deel Economisch machtsblok land of samenwerkende landen met een hoge productie van goederen en een grote, koopkrachtige markt Eenkindpolitiek gezinnen mogen niet meer dan één kind hebben Elite kleine groep mensen in een samenleving met veel economische en politieke macht Europese Unie (EU) club van 27 Europese landen die veiligheid, democratie en welvaart voor alle Europeanen als doel heeft Exploitatiekolonie kolonie die werd gebruikt om Pagina 5 van 8

6 grondstoffen te leveren voor de opkomende industrie in Europa Export uitvoer uitvoer van goederen naar een ander land Geboortebeperking het plannen van het aantal kinderen binnen een gezin (family-planning) Globalisering het steeds meer internationaal uitwisselen van mensen, geld, goederen en ideeën Grondstoffen stoffen waarmee een fabriek de productie begint Hooggebergte gebergte met toppen hoger dan 1500 meter Hoogvlakte vlak gebied dat hoger ligt dan 500 meter Informele sector (vluchtsector) ongeschoold, laagbetaald en tijdelijk dienstensector werk in de Joint venture als een bedrijf bij een buitenlandse investering samenwerkt met een bedrijf uit dat land of met de regering van dat land Kastenstelsel indeling van de Indiase samenleving in verschillende sociale groepen (kasten). Er is veel ongelijkheid Kolonie een overzees gebiedsdeel van een Europees land Krottenwijk een zelfbouwwijk met slechte huizen, weinig voorzieningen en onzekerheid voor de bewoners of ze er mogen blijven wonen. Laagvlakte Lagelonenland Massa Maximum hogedrukgebied Metropool vlak gebied dat lager ligt dan 500 meter land met lage lonen voor de werknemers de grote meerderheid van de bevolking een gebied met teveel lucht: enorm grote agglomeratie Microkredieten kleine leningen aan mensen in ontwikkelingslanden die een eigen van een gewone bank krijgen bedrijfje willen beginnen en geen geld Minimum een gebied met een tekort aan lucht: lagedruk gebied Pagina 6 van 8

7 Moesson halfjaarlijks wisselende wind Multilaterale hulp ontwikkelingshulp gegeven door een groep landen (donoren) Multinationale onderneming bedrijf met vestigingen over de hele wereld Natuurlijke grens een grens langs een natuurlijk obstakel, zoals een rivier of een gebergte Noodhulp hulp om te kunnen overleven bij een hongersnood of een andere ramp Ontwikkeld land Ontwikkelingsland Ontwikkelingssamenwerking ontwikkelingslanden rijk lang met een hoog ontwikkelingspeil arm land met een laag ontwikkelingspeil hulp van rijke landen aan Opkomend land land met een snelgroeiende economie, maar nog met een laag bbp per inwoner Outsourcing het uitbesteden van werk aan bedrijven in het buitenland Passaat oostelijke wind die richting het tropisch minimum bij de evenaar waait (vanaf het subtropisch maximum) Polair maximum hogedrukgebied bij de polen: door de kou koelt de lucht af en daalt Politiek systeem de manier waarop een staat wordt bestuurd Regenschaduw ligging achter een gebergte, waardoor er weinig regen valt Relatieve getallen gegevens uitgedrukt in percentages of promillages Reliëf hoogteverschillen in het landschap Ruilvoetverslechtering de verhouding tussen het prijspeil van importproducten en het prijspeil van exportproducten (ruilvoet) word ongunstiger voor een land Savanneklimaat tropisch klimaat (warm en vochtig) met een droge tijd Schiereiland gebied dat aan drie kanten wordt begrensd door water Sociale structuur de groepen waaruit een samenleving is opgebouwd en de manier waarop die groepen met elkaar omgaan Pagina 7 van 8

8 Speciale economische zone open gebied waar buitenlandse bedrijven zich mogen vestigen en weinig belasting betalen Stroomgebied het gebied dat afwatert op een bepaalde rivier en zijn zijrivieren Structurele hulp hulp waar mensen blijven iets aan hebben Subpolair minimum Subtropisch maximum lagedrukgebied bij 60 graden -breedte hogedrukgebied bij 0 graden -breedte Tropen temperatuurzone op aarde tussen 2,5 NB e 2,5 ZB Tropisch minimum lagedrukgebied bij het gebied rond de evenaar: door de warmte stijgt de lucht en stroomt weg Valuta munteenheden van landen de onderlinge waardeverhouding tussen Vrije markt economie de bedrijven bepalen zelf welke producten ze maken Zelfvoorziening productie voor eigen gebruik (en dus niet voor de verkoop) Zuidwestmoesson vochtige, tropische zeewind vanaf de Indische Oceaan Pagina 8 van 8