= 1 NOV Onder perifere detailhandel en grootschalige detailhandel wordt het volgende verstaan.

Transcriptie

1 provincie groningen Aan Provinciale Staten m ^ ' Postbus 610 S^IS?ï.^IdJ%T\S?2i5'' 9700 AP II üif;.-'.")-: Datum Briefnummer Zaaknummer Behandeld door Telefoonnummer Bijlagen Onderwerp = 1 NOV /44/A.9, RP P.A. de Plaa (050) p.a.de.plaa(gprovinciegroningen.nl 2 Ruimtelijke voorwaarden voor vestiging van een Factory- Outlet Center buiten het stedelijk centrum Groningen Geachte dames en heren, 1. Aanleiding I- In uw vergadering van 28 september jl. is onze aan u gerichte brief van 23 juni 2011 besproken, waarin wij ons voornemen kenbaar hebben gemaakt om u het voorstel te doen de Omgevingsverordening op een aantal punten te herzien. Bij die gelegenheid is het onderwerp Factory-Outlet Center (FOC) aan de orde gekomen. In dat verband is door ons gesteld dat aan de vestiging van een FOC buiten het stedelijk centrum Groningen slechts medewerking wordt verleend indien sprake is van een "voldoende robuust plan", naast een aantal andere ruimtelijke voorwaarden. Desgevraagd hebben wij toegezegd u nader schriftelijk te informeren over de betekenis van dit criterium. Door middel van deze brief geven wij gevolg aan deze toezegging. 2. Inhoud Het beleid In de Nota Ruimte van het rijk is integraal locatiebeleid voor bedrijven en voorzieningen geformuleerd. Doel van het beleid is om ruimte te bieden voor nieuwe ontwikkelingen. Omdat op nationaal niveau geen standaardrecept kan worden voorgeschreven is het beleid voor detailhandel gedecentraliseerd naar de provincies zodat regionaal maatwerk kan worden geleverd. Daartoe hebben de provincies - door tussenkomst van het Interprovinciaal Overleg (IPO) - in 2006 gezamenlijk richtlijnen opgesteld met betrekking tot perifere en grootschalige detailhandel, die vervolgens door het kabinet zijn geaccordeerd. Deze richtlijnen zijn bij brief van 23 februari 2006 (bijgevoegd) door het IPO aan de minister van Volkshuisvesting Ruimtelijke Ordening en Milieubeheer aangeboden. Bij brief van 10 november 2006 heeft de minister aan de Voorzitter van de Tweede Kamer kenbaar gemaakt dat zij met de provinciale richtlijnen instemt. 06-HB-SG-001 o Onder perifere detailhandel en grootschalige detailhandel wordt het volgende verstaan. Do pfoiinc'e Groningen werkt voïgeru? normen dis. zlin vastgelegd la eon handvest voor dïcrïstverfening. Dïi handvest yïndi u op onzo vwebsits of kunt u opvr-vigen bil ^^s aw&t^ng Ccmmunicatw. en Ksbinel, PufofieksvoörHchting; Ö

2 Perifere detailhandel betreft detailhandel in brand- en explosiegevaarlijke goederen, detailhandel als ondergeschikte nevenactiviteit van industrie en ambacht en detailhandel in de zogenaamde volumineuze goederen. Bij deze laatste categorie gaat het om detailhandelsvormen die vanwege de omvang en aard van de gevoerde artikelen een groot oppervlak nodig hebben voor de uitstalling (auto's, boten, caravans, tuincentra, bouwmarkten, grove bouwmaterialen, keukens en sanitair, alsmede woninginrichting waaronder meubels). Dergelijke vormen van detailhandel mogen uitwijken naar een perifere locatie. Onder "perifeer" worden in dit verband verstaan terreinen of locaties binnen de bebouwde kom die niet binnen een bestaand of gepland winkelgebied of het onmiddellijk daaraan grenzend liggen. Veelal betreft dit bedrijventerreinen. Bij grootschalige detailhandel is - anders dan bij perifere detailhandel - niet de aard en het volume van het artikel bepalend, maar de grootschaligheid van de vestiging (per vestiging een vloeroppervlak van m' of meer). Deze vorm van detailhandel heeft een bovenregionale functie en genereert verhoudingsgewijs veel mobiliteit en een daarmee samenhangende grote parkeerbehoefte. Een FOC is een specifieke vorm van grootschalige detailhandel. In een FOC voert elke outlet in principe slechts één merk en is het aantal artikelen opgebouwd rond een thema en slechts een fractie van wat in normale winkelcentra wordt aangeboden. Doorgaans bestaan outlets uit aanbieders uit het exclusieve "topsegment". Voor zover het grootschalige detailhandel betreft houden de provinciale richtlijnen het volgende in. 1. Grootschalige detailhandel met een bovenlokale functie/reikwijdte dient aan te sluiten bij bestaande detailhandelsconcentraties en goed bereikbaar te zijn met het openbaar vervoer en auto. 2. Clusters van grootschalige detailhandelsvoorzieningen kunnen alleen worden geconcentreerd in stedelijke netwerken en stedelijke centra nabij centra/knooppunten meteen bovenregionale functie. 3. De ontwikkeling van grootschalige detailhandel mag geen - op basis van te eisen onderzoek aan te tonen - ontwrichting van de bestaande detailhandelstructuur tot gevolg hebben. Overeenkomstig de gezamenlijke provinciale richtlijnen voor detailhandel is in het Provinciaal Omgevingsplan als hoofdlijn van het beleid vastgelegd dat nieuwe detailhandelsvoorzieningen in beginsel binnen bestaande of geplande winkelgebieden worden gevestigd of daarbij aansluiten. Een uitzondering op dit beginsel is gemaakt voor perifere en grootschalige detailhandel. Aangezien grootschalige detailhandel naar aard en omvang een bovenregionale functie heeft is ervoor gekozen om deze vorm van detailhandel, waartoe een FOC behoort, uitsluitend toe te staan in het stedelijk centrum Groningen. Behalve de aanwezige ruimte en bereikbaarheid van de stad speelt daarbij tevens een rol dat de stad en de aangrenzende kernen het noodzakelijke consumptieve draagvlak voor een grootschalige detailhandelsvestiging bieden. Tevens versterkt deze locatiekeuze de kans dat eventueel vrijkomende (grootschalige) bebouwing een andere - in het beleid - passende functie kan verkrijgen. De doorwerking van dit beleid naar het gemeentelijke niveau is geborgd in 4.8 van de Omgevingsverordening. In lid 4 van dit artikel is bepaald dat een bestemmingsplan niet voorziet in de vestiging van grootschalige detailhandel, waaronder een FOC, buiten de gemeente Groningen.

3 In artikel 1.2 van de Omgevingsverordening is aan ons de bevoegdheid toegekend om ontheffing van de Omgevingsverordening te verlenen. De voorgenomen vestiging van een FOC te Zuidbroek De Redema Groep B.V. te IJsselstein (hierna: Redema), die onder meer winkelcentra ontwikkeld of herontwikkeld in binnen- en buitenland, heeft de ambitie om langs de A7 te Zuidbroek een FOC te vestigen. Daartoe heeft Redema in 2007 door GMA (gevestigd in Duitsland) een onderzoeksrapport laten opstellen over de haalbaarheid van een FOC te Zuidbroek. Naar aanleiding van dit rapport hebben de gemeente Menterwolde en de provincie een stuurgroep ingesteld met als opdracht bm nader onafhankelijk onderzoek te laten doen naar de haalbaarheid van een FOC in Zuidbroek, Scheemda, Winschoten of Hoogezand-Sappemeer. In deze, inmiddels opgeheven, stuurgroep hadden zitting: de gemeenten Menterwolde, Veendam, Hoogezand-Sappemeer, Pekela, Scheemda en Winschoten, de Kamer van Koophandel, MKB-Nederland Noord en de provincie Groningen. In opdracht van de gemeente Menterwolde is dit onderzoek uitgevoerd door bureau Goudappel Coffeng te Deventer. In september 2009 heeft de gemeente Menterwolde het door Goudappel Coffeng opgestelde conceptrapport "Haalbaarheids- en effectenanalyse FOC Zuidbroek" aan de Stuurgroep aangeboden. Dit rapport hebben wij u bij brief van 9 oktober 2009 doen toekomen. In verband met de sedert maart van dit jaar gewijzigde samenstelling van uw staten hebben wij het rapport voor u in de statenkast ter inzage gelegd. Bij brief van 10 november 2009 hebben wij ons standpunt omtrent het rapport aan u kenbaar gemaakt. Kort samengevat houd dit standpunt in dat het rapport onvoldoende basis biedt voor de conclusie dat een FOC in Oost-Groningen haalbaar is en geen aantasting van de vitaliteit van het voorzieningenniveau in de betrokken regio tot gevolg heeft. Het rapport en ons standpunt hieromtrent zijn besproken in uw vergadering van 16 december Na een uitvoerige beraadslaging hebben uw staten zich in meerderheid achter ons standpunt geschaard. Provinciale voorwaarden voor de vestiging van een FOC buiten de gemeente Groningen Wij zijn bereid om de vestiging van een FOC buiten de gemeente Groningen - door middel van het verlenen van ontheffing van de Omgevingsverordening - planologisch mogelijk te maken indien: 1. een toereikend en duurzaam consumptief draagvlak aanwezig is. Dat betekent - volgens het rapport van Goudappel Coffeng - dat er binnen een straal van 120 km van een FOC of op een reisafstand van 80 minuten per auto, 6 tot 8 miljoen potentiële consumenten^ woonachtig moeten zijn. Pas bij een dergelijke omvang is sprake van een voldoende "robuust" marktgebied. Bij een geringere omvang is voor de levensvatbaarheid van een FOC een combinatie met een sterke publiekstrekker noodzakelijk; ^ In het rapport wordt het marktgebied voor een FOC in Oost Groningen geschat op (slechts) 5,4 miljoen consumenten binnen een reisafstand/-duur van 90 minuten per auto.

4 2. de komst van een FOC niet leidt tot een duurzame aantasting van de bestaande detail handelsstructuur in de betrokken regio; 3. juridisch bindend is geborgd dat er geen branchevervaging optreedt; 4. aannemelijk is dat ingeval de bebouwing tengevolge van economische of andere omstandigheden zijn detailhandelsfunctie verliest, geen (ruimtelijke) probleemsituatie ontstaat die uiteindelijk door de overheid moet worden opgelost; 5. de infrastructurele ontsluiting en parkeergelegenheid toereikend zijn om de te verwachten bezoekersaantallen en daarmee samenhangende verkeers- en vervoersstromen alsmede parkeerbehoefte adequaat op te vangen. Wij voegen daaraan nog toe dat in het kader van de ruimtelijke besluitvorming omtrent de vestiging van een FOC, naast de economische haalbaarheid en effecten van een FOC, hoewel belangrijk, ook andere belangen moeten worden afgewogen. Tot die belangen horen onder meer de locatievereisten die, zoals hiervoor vermeld, aan de provinciale richtlijnen voor grootschalige detailhandel ten grondslag liggen en het algemene ruimtelijke kwaliteitsbeleid voor de inpassing van nieuwe ruimtelijke ingrepen. In het licht van deze andere belangen zou een FOC, indien haalbaar, bij voorkeur op een locatie in een stedelijk centrum moeten worden gevestigd. 3. Afsluiting Wij vertrouwen erop u hiermee op dit moment voldoende te hebben geïnformeerd. Hoogachtend, Gedeputeerde Staten van Groningen:, voorzitter., secretaris. Bijlagen: Nr. Titel Bijgevoegd Ter inzage in de Statenkast 1 Rapport Bureau Goudappel Coffeng X Haalbaarheids- en effectenanalyse FOC Zuid broek 2 Richtlijnen IPO perifere en grootschalige detailhandel X -

5 Muienstraal 61 Poslbu$ BC Den Haag telefoon (070) fax (070) Aan mevrouw S.M. Dekker minister van Volkshuisvesting, Ruimtelijke Ordening en Milieubeheer Postbus EZ 's GRAYENHAGE 1111 e rpr ovi nc Saa 1 Overleg uw blief van uw kenmerk ons kenmerk datum 38017/ onderwerp Perifere detailhandel Geachte mevrouw Dekker, Als gevolg van een motie van de Tweede Kamer is in de Nota Ruimte vastgelegd dat de provincies gezamenlijke richtlijnen opstellen met betrekking tot branchebeperkingen voor de perifere detailhandel; deze richtlijnen worden door het kabinet geaccordeerd. Om hier vroegtijdig en adequaat op in te spelen hebben de provincies hun huidige beleid met betrekking tot de vestiging van perifere en grootschalige detailhandel naast elkaar gelegd. De algemene conclusie die hieruit is getrokken brengen wij hierbij onder uw aandacht. Verder leggen de provincies een pakket van richtlijnen aan u voor. De provincies vertrouwen er op dat u hun aanpak met betrekking tot de perifere detailhandel in het bestuurlijke overleg van 13 maart aanstaande kunt onderschrijven. Wij verzoeken u over de provinciale uitvoering van dit onderdeel van de Nota Ruimte op een geschikt moment namens het kabinet mededeling aan de Tweede Kamer te doen. Algemene conclusie De algemene conclusie is dat de Nota Ruimte voor wat betreft het beleid voor de vestiging van perifere detailhandel op dit moment al afdoende in het provinciale beleid is verankerd. De vrees dat door de decentralisatie van het beleid er onvoldoende grip zou zijn op het vestigingsbeleid van vooral de perifere detailhandel kunnen de provincies hiermee wegnemen. De achtergrond van de Kamermotie is dat het detailhandelvestigingsbeleid, dat een onderdeel is van het totale locatiebeleid, niet ten koste mag gaan van de bestaande detailhandelstructuur in wijkwinkelcentra en binnensteden. Daarnaast is er vrees voor de opkomst van "weidewinkels" (grote winkels in voedingen genotmiddelen solitair buiten de bebouwde kom). De doelstellingen van het vestigingsbeleid voor perifere detailhandel zijn door alle provincies in het beleid opgenomen. De bestaande detailhandelstructuur wordt ondersteund en beschermd. In alle provincies zijn weidewinkels expliciet in het beleid verboden. Voor relevante ontwikkelingen van andere grootschalige publieksvoorzieningen, zoals leisure, wordt eveneens beleid vastgesteld. Onderling is afgesproken dat ook in de toekorhst het 'accent zal blijven liggen op het behoud van het kemwinkelapparaat en het voorkomen van weidewinkels. Inlichtingen bij Doorkiesnummer Bijlagen ir I. Faber geen

6 -1- Gezamenlijke richtlijnen met betrekking tot branchebeperkingen Aan een strikte unifonne uitwerking van de algemene doelen van de Nota Ruimte hebben de provincies zelf weinig behoefte. De vestigingsomstandigheden van de detailhandel verschillen onderling en regionaal maatwerk is effectiever dan een landelijke eenheidssaus. Dat laat onverlet dat de provincies _gevplg,geven^aan^de..-verplichtinga'an-de=nota-ruimte om-gezamenlijke richtlijnen"-op'te"stë betrekking tot branchebeperlcingen voor de perifere detailhandel. Het gaat hierbij om een minimumpakket, waarmee een gezamenlijke bodem in het beleid van iedere provincie wordt gelegd. Sominige provincies gaan daar overheen en voeren een strenger beleid. De hierna genoemde richtlijnen zijn ontleend aan het onlangs vastgestelde nieuwe Streelqjlan Gelderland, U hebt met dit streekplan ingestemd. Bij de richtlijnen worden de volgende omschrijvingen van de begrippen "perifeer" en "grootschalig" gehanteerd. Perifeer betreft de ligging van voorzieningen ten opzichte van de bestaande winkelconcentraties, maar binnen bestaand of te ontwikkelen stedelijk gebied; daarbuiten spreekt men in dit kader van weidewinkels. Grootschalig betreft de omvang van voorzieningen, die wordt onderscheiden naar aard, schaal of functie. Derichtlijnenluiden als volgt: Algemeen 1. De positie van de bestaande winkelgebieden heeft prioriteit. Ruimte voor veranderingen wordt geboden onder de voorwaarde dat de bestaande voorzieningenstructuur niet duurzaam wordt aangetast (leegstand, verpaupering en dergelijke). 2. Vernieuwing en uitbreiding vinden plaats binnen of onmiddellijk grenzend aan bestaande winkelgebieden. Zijn geen geschikte locaties voorhanden, dan is ontwikkeling van nieuwe locaties in het stedelijke gebied mogelijk. 3. Vestiging van detailhandel in het buitengebied (de zogenaamde "weidewinkels") is niet toegestaan. 4. Grootschalige winkelvoorzieningen worden bij voorkeur geaccommodeerd op binnenstedelijke locaties. Voorzieningen die hier niet ondergebracht kunnen worden, worden met inachtneming van richtlijn 9 geaccommodeerd op randstedelijke (perifere) locaties. Perifeer branchegericht 5. Detailhandel voor niet-frequente doelgerichte aankopen is alleen op perifere locaties toegestaan als deze moeilijk inpasbaar is in bestaande winkelgebieden vanwege de volumineuze aard, brand- en explosiegevaar en de dagelijkse bevoorrading (zoals auto's, boten, caravans, tuincentra, bouwmarkten, grove bouwmaterialen, keukens en sanitair en woninginrichting waaronder meubels). 6. Thematische ontwikkelingen zijn toegestaan (zoals wonen, outdoor) als aangrenzend aan bestaande centra er geen plek is en het thema specifiek aan de perifere locaties is gebonden. Perifeer omvanggerioht 7. Grootschalige detailhandel met een bovenlokale functie/reikwijdte dient aan te sluiten bij bestaande detailhandelconcentraties en goed bereikbaar te zijn met openbaar vervoer en auto. Zijn geen geschikte locaties voorhanden, dan is ontwikkeling van nieuwe locaties in het stedelijke gebied mogelijk. 8. Clusters van grootschalige detailhandel voorzieningen (eventueel in combinatie met leisure) kunnen alleen worden geconcentreerd in stedelijke netwerken en stedelijke centra nabij centra/knooppunten met een bovenregionale functie. 9. De ontwikkeling van (een cluster van) grootschalige detailhandel mag geen op basis van een te eisen onderzoek aan te tonen ontwrichting van de bestaande detailhandelstructuur tot gevolg hebben. Specifieke richtlijnen met betrekking tot nevenassortimenten op perifere locaties, consumentenverkoop buiten specifieke detailhandellocaties en ondersteunende detailhandel op bedrijventerreinen zijn buiten het gezamenlijke pakket gelaten. De provincies zullen op dit onderdeel een eigen gedragslijn volgen. Sommige provincies rekenen zulke ontwikkelingen primair tot het beleidsdomein van de gemeenten. Ook kan de handhaafbaarheid problemen opleveren. Uiteraard wordt er op toegezien dat hierlangs geen sluiproute ontstaat naar perifere detailhandel.

7 Een onlangs verschenen stxidie van het Ruimtelijk Planbureau onderstreept dat de provincies alert moeten zijn op de marktontwiklcelingen. Onderling is afgesproken om de ervaringen op het gebied van de vestiging van detailhandel regelmatig uit te wisselen. Regionaal onderhouden de provincies contacten met de verschillende brancheorganisaties. Een afschrift van deze brief sturen wij aan staatssecretaris mevrouw ir. C.E.G. van Gennip van Economische Zaken. Met vriendelijke groet, INTERPROVINCIAAL OVERLEG, drs. G. Beukema, algemeen directeur.