Informatie van de Maag Lever Darm Stichting en de Nederlandse Vereniging van Maag-Darm-Leverartsen. Acute alvleesklierontsteking

Transcriptie

1 Informatie van de Maag Lever Darm Stichting en de Nederlandse Vereniging van Maag-Darm-Leverartsen Acute alvleesklierontsteking

2 De Maag Lever Darm Stichting heeft deze brochure met de grootst mogelijke zorgvuldigheid samengesteld in samenwerking met de Nederlandse Vereniging van Maag-Darm-Leverartsen. De brochure bevat algemene informatie, waaraan niet zonder meer medische conclusies voor een individuele situatie kunnen worden verbonden. Voor een juiste beoordeling van uw eigen situatie, dient u dus altijd te overleggen met uw arts of een andere professionele hulpverlener. De Maag Lever Darm Stichting aanvaardt geen aansprakelijkheid voor mogelijke onjuistheid en/of onvolledigheid van de in deze brochure verstrekte informatie, terwijl evenmin aan de inhoud van deze brochure rechten kunnen worden ontleend. De Maag Lever Darm Stichting is een onafhankelijke organisatie die zich inzet om maag-, darm- en leverziekten te voorkomen en te bestrijden en patiënten een betere kwaliteit van leven te kunnen bieden. De Nederlandse Vereniging van Maag-Darm-Leverartsen is de wetenschappelijke beroepsvereniging van maag-darmleverartsen. De vereniging wil onder andere de kennis over ziekten van de spijsverterings organen bevorderen. Deze brochure valt onder een Creative Commons Naamsvermelding- NietCommercieel- GeenAfgeleideWerken 4.0 Internationaal-licentie (CC-BY-NC-ND). Dit betekent dat het toe gestaan is de brochure te delen (kopiëren, verspreiden en door te geven via elk medium of bestandsformaat), onder de volgende voorwaarden: 1 Naamsvermelding: de gebruiker dient de maker van het werk te vermelden, een link naar de licentie te plaatsen; 2 NietCommercieel: het werk mag niet gebruikt worden voor commerciële doeleinden; 3 GeenAfgeleideWerken: het veranderde materiaal mag niet verspreid worden als het werk is geremixt, veranderd, of op het werk is voortgebouwd; 4 Geen aanvullende restricties: geen juridische voorwaarden of technologische voor zieningen mogen toegepast worden die anderen er juridisch in beperken om iets te doen wat de licentie toestaat. Inhoud Een verhaal uit de praktijk De spijsvertering Wat is een alvleesklierontsteking? Wat zijn de oorzaken? Wat zijn de klachten? Hoe kan de ziekte verlopen? Wat kan de arts doen? Wat is de behandeling? Wat kunt u zelf doen? Extra informatie of vragen? Overzicht brochures

3 Een verhaal uit de praktijk Een paar weken geleden werd ik s nachts wakker van hevige pijn in mijn buik. Ik kon niet meer zitten of liggen. Ik merkte op een gegeven moment dat ik het minst last van de buikpijn had als ik voorovergebogen en met mijn knieën opgetrokken ging zitten. Ik heb de dienstdoende arts gebeld. Een uur later werd ik met de ambulance naar het ziekenhuis gebracht. Daar zijn gelijk allemaal onderzoeken gedaan en al snel bleek dat mijn alvleesklier acuut ontstoken was. Een dag later hoorde ik dat galstenen de oorzaak waren van de ontsteking in mijn alvleesklier. De galstenen zijn weggehaald en gelukkig knapte ik snel weer op. In deze brochure krijgt u informatie over acute alvleesklierontsteking. U kunt lezen wat de klachten zijn, welke oorzaken er zijn en wat de behandelings - mogelijkheden zijn. De spijsvertering De alvleesklier speelt een belangrijke rol in de spijsvertering. Hieronder wordt de werking van het spijsverteringskanaal en de functie van de alvleesklier toegelicht. De spijsvertering Spijsvertering betekent dat voedsel wordt afgebroken tot voedingsstoffen, die het lichaam kan opnemen en 1 gebruiken. De spijsvertering begint in de mond. Het voedsel wordt hier fijngekauwd en vermengd met speeksel. Het speeksel zorgt ervoor dat u het voedsel makkelijk kunt doorslikken. In het speeksel zitten stoffen die het 11 voedsel helpen verteren. Als u het 10 voedsel hebt doorgeslikt komt het in de slokdarm. Het voedsel gaat hier snel doorheen. Daarna komt het in de maag terecht. Bij de overgang van slokdarm naar maag bevindt zich een sluitspiertje. Deze gaat open als er voedsel vanuit de slokdarm naar de maag gaat. Daarna gaat het weer dicht. Hierdoor kan er geen voedsel en maagsap vanuit de maag terugstromen Spijsverteringsstelsel 1 Mond 2 Slokdarm 3 Maag in de slokdarm. Zo zorgt het sluitspiertje voor eenrichtingsverkeer. De 6 Blinde darm 7 Endeldarm 8 Anus 4 Dunne darm 5 Dikke darm maag is een tijdelijke opslagplaats 9 Alvleesklier 10 Galblaas 11 Lever Van der Zon Visueel 4 5

4 voor het voedsel. De wand van de maag is bedekt met een dikke beschermende slijmlaag. In de maag wordt het voedsel gekneed en vermengd met maagsap. Dit maagsap wordt door de maag aangemaakt en het bevat onder andere zoutzuur. Het zure maagsap is belangrijk bij de vertering van het voedsel in de maag. Ook vormt het een barrière tegen eventuele ziekmakende bacteriën die u met het eten binnenkrijgt. Een warme maaltijd blijft gemiddeld drie uur in de maag. Daarna gaat de voedselbrij via de maaguitgang (pylorus) in kleine porties door naar de twaalfvingerige darm. De twaalfvingerige darm is het eerste deel van de dunne darm. In de twaalfvingerige darm worden gal en alvleeskliersap toegevoegd aan de voedselbrij. Gal helpt bij de vertering van vetten. Het alvleeskliersap is nodig voor de afbraak van vetten, eiwitten en suikers. In de dunne darm vindt het grootste deel van de voedselvertering plaats. Belangrijke voedingsstoffen worden hier klein gemaakt en daarna via de wand van de dunne darm door het lichaam opgenomen. De dunne darm is ongeveer vijf meter lang. De dunne darm gaat over in de dikke darm. De dikke darm is ongeveer een meter lang en ligt als een omgekeerde U-vorm in uw buik. De dikke darm begint rechtsonder in de buik en loopt via een Galwegen, lever en alvleesklier 1 Slokdarm 2 Lever 3 Galwegen 4 Galblaas 5 Maag 6 Twaalfvingerige darm 7 Alvleesklier 8 Papil van Vater 9 Dunne darm Van der Zon Visueel aantal bochten naar de linker onderbuik. Daar gaat de dikke darm over in de endeldarm. Een waterige brij met onverteerbare resten stroomt door naar de dikke darm. De dikke darm onttrekt water en zouten uit deze dunne brij. Wat daarna overblijft is de normale vaste ontlasting. De ontlasting wordt door de dikke darm naar de endeldarm geduwd. Als er ontlasting in de endeldarm komt voelt u aandrang. Aandrang is het signaal van het lichaam om naar het toilet te gaan. De Het gedeelte van de alvleesklier dat het dichtst bij de dunne darm ligt, heet de kop van de alvleesklier. Deze ligt in het midden van in de buik, onder de lever en tegen de twaalfvingerige darm; Het middengedeelte of lichaam van de alvleesklier bevindt zich achter de maag; Het laatste deel is de staart van de alvleesklier en deze ligt links in de buikholte dicht bij de milt en de linkernier. spijsvertering is dan voltooid en de ontlasting kan via de anus het lichaam verlaten. De alvleesklier De alvleesklier is een langgerekte trosvormige klier. De medische naam voor alvleesklier is pancreas. De alvleesklier speelt onder andere een belangrijke rol bij de spijsvertering. Bij volwassen mensen is de lengte ongeveer twaalf tot vijftien centimeter en de dikte ongeveer één tot drie centimeter. De alvleesklier ligt achter in de bovenbuik, voor een groot deel achter de maag en vlak voor de wervelkolom. Aan de onderzijde van de alvleesklier bevindt zich de dunne darm. De alvleesklier kan in de lengte worden opgedeeld in drie delen: De alvleesklier heeft twee verschillende functies: het produceren van alvleeskliersap dat helpt bij de spijsvertering en het produceren van hormonen die de bloedsuikerspiegel reguleren. Spijsvertering De alvleesklier produceert spijsverteringssappen. Deze sappen bevatten enzymen die nodig zijn voor de vertering van vetten, eiwitten en suikers. Door de alvleesklier lopen veel kleine afvoerkanaaltjes, die uiteindelijk samen komen in de grote afvoergang van de alvleesklier. De spijsverteringsenzymen die de alvleesklier produceert, worden door deze kanaaltjes naar de grote afvoer- 6 7

5 gang van de alvleesklier getransporteerd. Deze afvoergang mondt samen met de grote galgang uit in de papil van Vater. Dit is een sluitspiertje aan het uiteinde van de beide afvoerbuizen. De papil van Vater ligt ter hoogte van de kop van de alvleesklier in de wand van de twaalfvingerige darm. Het alvleeskliersap en de gal komen langs deze weg in de twaalfvingerige darm en zorgen daar Wat is een alvleesklierontsteking? voor een goede vertering van het voedsel. De alvleesklier produceert per dag ruim een liter alvleeskliersap. Dit sap wordt niet de hele dag door continu af- Een alvleesklierontsteking is een ernstige aandoening. De medische naam gegeven aan de twaalfvingerige darm. voor een alvleesklierontsteking is pancreatitis. Deze ontsteking kan verschillende oorzaken hebben. De ontsteking ontstaat niet door bacteriën. Wanneer we voedsel zien, ruiken, proeven of doorslikken krijgen de hersenen een seintje dat er voedsel in aantocht is. Dit signaal wordt ook doorgegeven Normaal gesproken worden de spijsverteringsenzymen die de alvleesklier aan de alvleesklier. Deze begint vervolgens met het aanmaken van alvlees- produceert pas in de dunne darm actief, waarna ze het voedsel helpen verteren. kliersap en geeft dit vervolgens af aan de twaalfvingerige darm. Ook de aan- Bij een alvleesklierontsteking gaan de enzymen al in de alvleesklier zelf aan het wezigheid van voedsel in de maag en de twaalfvingerige darm, stimuleert de werk. Dit veroorzaakt schade aan de alvleesklier. Als gevolg hiervan worden nog alvleesklier tot het aanmaken van alvleeskliersap. meer enzymen afgescheiden, waardoor de alvleesklier steeds verder wordt De spijsverteringsenzymen in het alvleeskliersap werken in op de voedselbrij verteerd. Hierdoor raakt de alvleesklier ontstoken. in de dunne darm. Hierdoor worden de voedingsstoffen zo klein, waardoor ze via de dunne darm kunnen worden opgenomen in het bloed. Bloedsuiker regulatie Alvleesklierontsteking 1 Alvleesklier In de alvleesklier zitten kleine klieren die onder andere het hormoon insuline produceren. Deze kliertjes heten de Eilandjes van Langerhans. Naast insuline 2 Ontsteking in de (kop van de) alvleesklier produceren ze ook glucagon. Glucagon en insuline spelen een belangrijke rol bij de suikerstofwisseling in ons lichaam. Zij zorgen ervoor dat het bloedsuikergehalte in het lichaam in evenwicht blijft. De alvleesklier reageert op de 1 hoeveelheid suiker in het bloed. Is het suikergehalte verhoogd, bijvoorbeeld na een maaltijd, dan wordt er meer insuline aangemaakt. Hierdoor daalt het suikergehalte in het bloed. Bij een laag suikergehalte gaat de alvleesklier juist glucagon produceren en minder insuline. Hierdoor stijgt het suiker 2 gehalte in het bloed. Bij suikerziekte is er sprake van een slechte regulatie van dit suikergehalte. Dit komt doordat er geen of onvoldoende insuline wordt geproduceerd. Hierdoor kan het bloedsuikergehalte sterk verhoogd raken. Dit kan allerlei klachten en schade aan het lichaam geven. 8 9

6 Een alvleesklierontsteking kan acuut of chronisch optreden. Bij een acute alvleesklierontsteking treedt een kortdurende of tijdelijke ontsteking van de alvleesklier op. Deze aandoening kan zeer mild maar ook zeer ernstig verlopen. Meestal komt de ziekte binnen enkele dagen tot weken weer tot rust. Hierbij kan de alvleesklier volledig genezen. In sommige gevallen kan er blijvende schade aan de alvleesklier ontstaan. Chronische alvleesklierontsteking Bij een chronische alvleesklierontsteking is er sprake van een steeds terugkerende of langdurige ontsteking, die vaak een mild verloop heeft. Deze ontsteking kan continu aanwezig zijn of telkens terugkomen. In deze brochure krijgt u informatie over een acute alvleesklierontsteking. Meer informatie over een chronische alvleesklierontsteking vindt u in de brochure Chronische alvleesklierontsteking. Een overzicht van onze brochures vindt u op pagina 22 van deze brochure. In ongeveer negentig procent van de gevallen is de alvleesklierontsteking het gevolg van: Een verstopping van de afvoergang van de alvleesklier door galstenen (veertig procent); Veelvuldig alcoholgebruik (dertig procent); Onbekende oorzaak (twintig procent). Dit wordt een idiopathische alvleesklierontsteking genoemd. In de resterende tien procent van de gevallen kan de ontsteking van de alvleesklier het gevolg zijn van: Een complicatie van het ERCP-onderzoek; Gebruik van sommige medicatie; Een ongeval; Een tumor in de alvleesklier, of in de buurt van de alvleesklier; Familiaire aanleg; Een hoog kalk- of vetgehalte in het bloed. Wat zijn de oorzaken? Wat zijn de klachten? Bij het ontstaan van alvleesklierontsteking kunnen verschillende oorzaken een rol spelen. Soms is de oorzaak echter onbekend. De laatste jaren blijkt dat er een stijging is in het aantal gevallen van acute alvleesklierontsteking. Dit heeft te maken met het toegenomen gebruik van alcohol. Onderzoek heeft aangetoond dat dagelijks gebruik van meerdere glazen alcoholische drank een verhoogde kans geeft op alvleesklierontsteking. Acute en hevige buikpijn is de meest kenmerkende klacht bij acute alvleesklierontsteking. De pijn kan uitstralen naar de rug, de zij en de schouders. Bijkomende klachten zijn misselijkheid, braken, koorts en een versnelde ademhaling. Na een maaltijd nemen de klachten toe. Karakteristiek voor de pijn is de neiging om voorovergebogen te gaan zitten met opgetrokken knieën

7 Klachten bij acute alvleesklierontsteking: Pijn boven in de buik die kan uitstralen naar de rug, de zij en de schouders; Misselijkheid en braken; Koorts. Complicaties Soms leidt een acute alvleesklierontsteking tot ernstige complicaties die problemen buiten de alvleesklier kunnen geven. Hieronder worden de meest voorkomende toegelicht. Hoe kan de ziekte verlopen? Oedemateuze alvleesklierontsteking Bij een oedemateuze alvleesklierontsteking is de alvleesklier opgezwollen doordat vocht zich ophoopt in of rondom de alvleesklier. Vochtophoping noemen we ook wel oedeem. Bij ongeveer tachtig procent van de patiënten is er sprake van deze vorm van alvleesklierontsteking. De vooruitzichten voor de patiënt zijn gunstig, omdat het vocht in het algemeen spontaan verdwijnt. Darmstilstand Soms ontstaat bij een alvleesklierontsteking een darmstilstand. Als gevolg van de ontsteking kan de darm namelijk stil komen te liggen. De ontlasting kan hierdoor niet meer door de darm heen. Deze darmstilstand wordt ook wel een ileus genoemd. Een ileus kan ernstige klachten veroorzaken, zoals een opgezette en pijnlijke buik, koorts en braken. Dit kan leiden tot een levensbedreigende situatie. Geelzucht Bij een acute alvleesklierontsteking kan ook geelzucht ontstaan. De kop van de alvleesklier kan door de ontsteking flink opzwellen. Deze zwelling kan de galwegen dichtdrukken. Hierdoor kan galvloeistof niet meer goed doorstromen. Door de ophoping van galvloeistof ontstaat dan geelzucht. Falen van organen Soms leidt een acute alvleesklierontsteking tot ernstige complicaties, waarbij sommige organen ineens niet meer functioneren. Dit kunnen bijvoorbeeld de longen of de nieren zijn. Dit kan leiden tot levensbedreigende situaties. Necrotiserende alvleesklierontsteking Bij een necrotiserende alvleesklierontsteking sterft een deel van het alvleesklierweefsel of het vet rondom de alvleesklier af. Het afsterven van weefsel noemt men necrose. Bij ongeveer twintig procent van de patiënten is er sprake van deze ernstige vorm van alvleesklierontsteking. Bij deze vorm is de kans groot dat een bacterie zich in het afgestorven weefsel gaat nestelen. Hierdoor kan een ophoping van pus ontstaan wat na enige tijd (dagen tot weken) kan leiden tot abcesvorming, een met pus gevulde holte. Ook kan er een holte ontstaan die gevuld is met alleen lekkende alvleeskliersappen. Dit noemt men een vochtcollectie. Deze vochtcollectie verdwijnt in vijftig procent van de gevallen vanzelf. Soms kan in een vochtcollectie ook een infectie ontstaan

8 Cyste in de alvleesklier 1 Alvleesklier 2 Cyste 2 1 Echografie Een echo van de buik kan de ontstoken alvleesklier in beeld brengen en aantonen of galstenen de oorzaak zijn van de ontsteking. Bij een echografie wordt gebruik gemaakt van geluidsgolven. Tijdens het onderzoek ligt u op een onderzoekstafel. Op uw buik wordt een gel aangebracht die geluidsgolven goed geleidt. Daarna beweegt de arts het echoapparaat over uw buik. Het echoapparaat zendt geluidsgolven uit en vangt de teruggekaatste geluids -golven op. De teruggekaatste geluidsgolven zijn als beeld te zien op een scherm. Wat kan de arts doen? De huisarts bespreekt uw klachten met u, en zal u lichamelijk onderzoeken. Als u ernstige klachten hebt die duiden op een alvleesklierontsteking, verwijst de huisarts u door naar een maag-darm-leverarts (MDL-arts), internist of chirurg in het ziekenhuis voor verder onderzoek. Endo-echografie Een endo-echografie is een vorm van echografie waarbij het echoapparaat vastzit op een flexibele slang (endoscoop). De arts brengt deze slang via de mond en slokdarm naar de maag en het eerste deel van de dunne darm. Het echoapparaat zendt geluidsgolven uit en vangt de teruggekaatste geluids golven op. De teruggekaatste geluidsgolven zijn te zien op een beeldscherm en geven een beeld van de organen. Met dit onderzoek kan de arts inzicht krijgen in de alvleesklier, de galwegen en de alvleeskliergang. Meestal is dit onderzoek pas in een later stadium nodig als er bij de acute alvleesklierontsteking vocht- en/of pusophopingen, zogenaamde collecties, zijn ontstaan. Tijdens dit onderzoek kan de arts deze collecties opsporen en eventueel aanprikken om deze te laten leeglopen. Dit laten leeglopen van de collecties wordt ook wel drainage genoemd. Onderzoek Meestal is een combinatie van onderzoeken nodig, om een acute alvleesklier - ontsteking met zekerheid vast te stellen. Hieronder worden de meest gebruikelijke onderzoeken toegelicht. Bloedonderzoek In het bloed kunnen veranderingen aangetoond worden in de waarden van bepaalde alvleesklierenzymen, zoals amylase, lipase en ontstekingseiwitten zoals het CRP. CT-scan (computer tomografie) of MRI-scan (magnetic resonance imaging) Met behulp van een CT-scan of MRI-scan kunnen allerlei afwijkingen in de ontstoken alvleesklier nauwkeurig in beeld worden gebracht. Tijdens het onderzoek ligt u op een onderzoekstafel en wordt u langzaam door een kokervormige scanner geschoven. De scanner maakt een serie gedetailleerde foto s van uw alvleesklier. Meestal wordt van tevoren contrastvloeistof in een ader gespoten. Hierdoor worden de afbeeldingen duidelijker. De arts kan met een van deze onderzoeken vaststellen of het om de oedemateuze of necrotiserende vorm van alvleesklierontsteking gaat

9 Röntgenfoto Soms kan de arts besluiten om een röntgenfoto te maken, als er een darm-stilstand als gevolg van acute alvleesklierontsteking wordt vermoed. Door middel van een röntgenfoto kan de arts de bewegingen van de darm zien. Hiermee kan de arts een darmstilstand als gevolg van een acute alvleesklierontsteking vaststellen of uitsluiten. Wat is de behandeling? Bij een acute alvleesklierontsteking wordt de behandeling bepaald door de onderliggende oorzaak. Als de oorzaak van de alvleesklierontsteking bekend is dan is de behandeling in eerste instantie gericht op het wegnemen van deze oorzaak. Afhankelijk van de ernst van de ontsteking en het mogelijke risico op complicaties bepaalt de arts welke behandeling u krijgt. Bij een acute alvleesklierontsteking wordt u meestal opgenomen in het ziekenhuis. U krijgt dan een infuus waardoor vocht wordt toegediend. Hieronder worden de meest gebruikelijke behandelingen toegelicht. Medicijnen Om de hevige buikpijnklachten te verminderen, zal de arts u pijnstillers voorschrijven. Daarnaast zal de arts medicijnen tegen de misselijkheid voorschrijven. ERCP of endoscopische behandeling Een ERCP als behandeling kan plaatsvinden, als de acute alvleesklierontsteking het gevolg is van galstenen die in de galafvoergang vastzitten. Bij een ERCP kan de arts met een flexibele buis, de endoscoop, via de mond, slokdarm en de maag tot in het eerste deel van de dunne darm komen. In dit deel van de dunne darm zit de gezamenlijke uitgang van de galwegen en de alvleesklier. Dit noemen we ook wel de papil van Vater. Via een instrument in de endoscoop maakt de arts een klein sneetje in de papil van Vater. Deze ingreep heet een papillotomie. Vervolgens kan de arts met behulp van kleine instrumenten de galstenen verwijderen uit de galwegen. Eventueel kan tijdens de ERCP ook nog een buisje (stent) in de galwegen worden geplaatst. Hierdoor kan de afvoer van alvleeskliersap en galsap verbeteren. Een ERCP vindt meestal plaats onder een roesje. Meer informatie over een ERCP vindt u in de brochure ERCP. Stoppen met alcohol Als de alvleesklierontsteking wordt veroorzaakt door alcoholgebruik, krijgt u het advies direct te stoppen met het drinken van alcohol. Aanpassing in voeding Soms is aanpassing in de voeding nodig. Afhankelijk van uw situatie bepaalt de arts of u gewoon kunt eten of dat u voeding via een sonde toegediend krijgt. Als er na een paar dagen geen verbetering is, dan kan de arts besluiten om sondevoeding te geven. Dit is vloeibare voeding die door een slangetje (voedingssonde) rechtstreeks via de neus, slokdarm en maag in de dunne darm komt. Meer informatie over sondevoeding vindt u in de brochure Sondevoeding via een neussonde. Behandeling bij complicaties Soms leidt een acute alvleesklierontsteking tot ernstige complicaties waarbij belangrijke organen niet goed meer functioneren. De belangrijke lichaamsfuncties, zoals de bloeddruk en de ademhaling, moeten dan zorgvuldig worden bewaakt. Ook kan het nodig zijn om het hart en de nieren te ondersteunen. Bij deze bewaking en ondersteuning is behandeling op een intensive care afdeling noodzakelijk. Op deze afdeling kunnen namelijk verschillende lichaamsfuncties zoals de bloeddruk en hartslag nauwkeurig worden bewaakt

10 Behandeling bij collecties Bij sommige patiënten met een acute necrotiserende alvleesklierontsteking kan een duidelijk begrensde collectie met vocht of afgestorven weefsel ontstaan. Afhankelijk van de grootte van de collectie en eventuele bacteriegroei in de collectie, kan deze klachten veroorzaken. Wanneer deze collectie tegen de maag of darm aan drukt, kan er misselijkheid, braken en pijn ontstaan. Als de collectie de galwegen dichtdrukt, kan er geelzucht ontstaan. Wanneer collecties klachten veroorzaken moeten ze worden behandeld. Soms ontstaat er een infectie in een collectie. Bij deze ernstige complicatie zal de arts een antibioticum voorschrijven en soms genoodzaakt zijn om deze collectie aan te prikken en leeg te laten lopen door een slangetje naar buiten of naar de maag. Dit heet drainage. Uw behandelend arts kan u meer vertellen over de eventuele verdere behandeling. Bij ongeveer tien procent van de patiënten met acute alvleesklierontsteking ontstaat uiteindelijk een chronische alvleesklierontsteking. Dit is een langdurige ontsteking van de alvleesklier. Meer informatie hierover vindt u in de brochure Chronische alvleesklierontsteking. Wat kunt u zelf doen? Bij het ontstaan van alvleesklierontsteking spelen verschillende risicofactoren een rol. Soms is de oorzaak echter onbekend. Met een aantal voedingsadviezen en leefregels kunt u de kans op een acute alvleesklierontsteking verkleinen. Alcohol Onderzoek heeft aangetoond dat dagelijks gebruik van meerdere glazen alcoholhoudende drank een verhoogde kans geeft op alvleesklierontsteking. Om alvleesklierontsteking te voorkomen is het belangrijk dat u zeer matig bent met alcohol. Als er al sprake is van een alvleesklierontsteking, dan wordt het drinken van alcohol volstrekt afgeraden, ook wanneer alcohol niet de oorzaak is van de ontsteking. Roken Het is bekend dat naast het negatieve effect op de algehele gezondheid, roken een extra negatief effect heeft op de alvleesklier wanneer deze acuut of chronisch ontstoken is. Voeding Voor uw algehele gezondheid is het verstandig om gezond en gevarieerd te eten. Probeer daarom zo gevarieerd mogelijk te eten en voldoende te drinken. Een diëtist kan u helpen met een persoonlijk voedingsadvies

11 Extra informatie of vragen? Notities en vragen Hebt u nog vragen over uw klachten, neem dan contact op met uw arts. U kunt ook de Infolijn van de Maag Lever Darm Stichting bellen of mailen. De Infolijn ( 0,15 per minuut) op maandag, woensdag en donderdag van tot uur voorlichting@mlds.nl Internet Hebt u na het lezen van deze brochure nog vragen over andere onderwerpen die ter sprake zijn gekomen? Kijk dan in het brochureoverzicht op pagina 22 voor extra informatie. Wilt u meer informatie? Neem dan contact op met de: Alvleeskliervereniging Telefoon: info@alvleeskliervereniging.nl Internet:

12 Meer brochures 1 op de 8 mensen heeft een maag-, darm-, leverziekte. Steun ons! U kunt meer brochures vinden op onze website U kunt onze brochures gratis downloaden of bestellen in onze webshop. Er zijn verschillende brochures over de volgende onderwerpen: SLOKDARM EN MAAG LEVER, GAL EN ALVLEESKLIER DARM VOEDING EN SPIJSVERTERING Helpt u mee aan een betere toekomst voor ruim twee miljoen Nederlanders met een spijsverteringsziekte? De Maag Lever Darm Stichting zet zich in om deze veel voorkomende ziekten te voorkomen, te bestrijden en het leven van deze patiënten draaglijker te maken. Uw steun is hard nodig Wij krijgen geen subsidies van de overheid. Alleen dankzij onze donateurs kunnen wij ons werk blijven doen. Dat doen we al dertig jaar. En we gaan door zolang het moet. Met uw bijdrage kunnen wij: Uitgebreide informatie bieden over maag-, darm-, leverziekten, onderzoeken en behandelingen Wetenschappelijk onderzoek financieren om deze veel voorkomende ziekten te voorkomen en te bestrijden Gezondheidsvoorlichting geven via de Infolijn ( ) Hoe kunt u ons helpen? Vul onderstaande machtiging in of doneer via Alvast heel hartelijk bedankt! ONDERZOEK KINDEREN SONDEVOEDING PREVENTIE Ja, ik help mee! SEPA machtiging Ik maak een gift over op IBAN rekeningnummer NL70INGB o.v.v. Brochure MLDS Ik machtig de Maag Lever Darm Stichting om het onderstaande bedrag van mijn IBAN rekeningnummer af te schrijven: 10,- 20,- per maand per jaar eenmalig VOOR- EN ACHTERNAAM STRAAT HUISNUMMER Er zijn meerdere brochures per onderwerp, de afgebeelde brochures zijn een voorbeeld. Voor een volledig overzicht van alle brochures en de meest actuele versie verwijzen wij u naar onze website POSTCODE/PLAATS IBAN REKENING DATUM HANDTEKENING 22 Stuur deze machtiging retour naar Maag Lever Darm Stichting: Antwoordnummer 343, 3800 VB Amersfoort Incassant ID: NLZZZ

13 Inhoudelijk herzien: oktober 2014 Redactie Maag Lever Darm Stichting Ontwerp en opmaak Oranje Vormgevers Illustraties Van der Zon Visueel Drukwerk Torendruk Artikelcode 5047