Spiegelavond Medrie-Flevoland. 22 mei Folkert Allema, kaderarts astma-copd

Transcriptie

1 Spiegelavond Medrie-Flevoland 22 mei 2019 Folkert Allema, kaderarts astma-copd

2 Disclosure belangen spreker (potentiële) belangenverstrengeling Voor bijeenkomst mogelijk relevante relaties met bedrijven Sponsoring of onderzoeksgeld Honorarium of andere (financiële) vergoeding Aandeelhouder Andere relatie, namelijk Astra Zeneca CAHAG Medrie Geen / Zie hieronder Bedrijfsnamen

3 Onderwerpen COPD : Wat moet én kan je er mee? NHG standaard COPD Medrie aanbevelingen uit pilot COPD ketenzorg Ziektelastmeter LAN project COPD in de eindfase

4

5 Spiegelavond Medrie 2019 (IPCRG Porto 2018) Right Care in Respiratory (UK) Diagnose, communicatie, behandeling (review) 99%... Preventie boven cure en care Variatie in gegevens vragen om antwoorden waarom die verschillen er zijn. Ondanks vaste guidelines. Value based optimal care. Vroegopsporing en snellere diagnostiek > long term management > Lager aantal opnames > minder kosten 2 e lijn

6 Spiegelavond Medrie 2019 Aandachtspunten toekomst: Is alle keteninformatie zinvol, wat doen we er mee? 2060: 30% >65jr. Meer naar IZP chronische aandoeningen. IZP meer dan op ziekte gerelateerde richtlijnen. COPD onder diagnostisering! (niet-rokers, normale spiro s, LLN) Fenotypering van zowel astma als COPD essentieel voor therapie en vervolg. Samenspraak met patiënt over de behandeling. >> Modulering COPD in de ketenzorg van de eerste lijn.

7 Spiegelavond Medrie 2019

8 Ziektebeeld De chronische luchtstroombeperking bij COPD wordt veroorzaakt door een combinatie van obstructie in de kleine luchtwegen (bijvoorbeeld chronische obstructieve bronchitis) en parenchymdestructie (emfyseem) 1,2. 1. Postma GOLD report 2017

9 Oorzaak 1,2 Roken is verreweg de belangrijkste risicofactor voor het ontstaan van COPD. Andere risicofactoren: o fijnstof, gassen, dampen of aërosolen (stof, mist, nevel of rook) o een laag geboortegewicht en vroeggeboorte, blootstelling aan tabaksrook in utero of op de kinderleeftijd o een aangeboren enzymtekort (alfa-1-antitrypsinedeficiëntie) o gebruik van (hard)drugs die geïnhaleerd worden 1. NHG-Standaard COPD GOLD 2014

10 Normale luchtweg vs. obstructie Barnes et al., NEJM 2000

11 Fenotypering COPD

12 Fenotypering COPD

13

14 Protocollaire zorg

15 Rol van de huisarts Raadplegen HIS, KIS Scoren van ACQ, CCQ, MRC Anamnese, lichamelijk onderzoek DD (differentiaal diagnose) Behandelplan: Opstellen en uitvoeren van de medische behandeling. Afstemming met POH Contacten overige disciplines Coach functie Zie ook: NHG praktijkwijzer scharnierconsult

16 Rol van de praktijkondersteuner Vijf gedragsthema s: Stoppen met roken Verbeteren van de conditie Handhaven van een goede voedingstoestand Verminderen van klachten en voorkomen van exacerbaties Correct medicatiegebruik, goede inhalatietechniek en therapietrouw Voor het bereiken van de streefdoelen kan de hulp ingeroepen worden van andere disciplines zoals de fysiotherapeut, de diëtiste en de longverpleegkundige. Zie ook: NHG praktijkwijzer scharnierconsult

17 Ziektelastmeter (ballonnenschema)

18 Leg afspraken vast in individueel zorgplan Frequentie van monitoring. Leefstijlverandering. Medicatie. Beleid bij exacerbaties. (Eventuele) afspraken met andere zorgverleners. NHG-Standaard COPD 2015

19 COPD management plan, IZP

20 Individueel Zorgplan (IZP) is een cyclisch proces D ia g n o s e : d e p a t i ë n t w o r d t i n k a a r t g e b r a c h t w a a r b i j n i e t a l l e e n v a n u i t m e d i s c h / z o r g p e r s p e c t i e f m a a r p r i m a i r h e t p e r s o o n l i j k p e r s p e c t i e f v a n d e p a t i ë n t a l s u i t g a n g s p u Raamwerk IZP Coördinatieplatform Zorgstandaarden 2012

21 Prevalentie COPD 2017

22 COPD exacerbaties versnellen de achteruitgang van de longfunctie Hansel & Barnes. 2009

23 REDUX project

24 Keuze inhalator Het is belangrijk dat een inhalator goed gebruikt wordt. Veel patiënten gebruiken hun inhalator onjuist. Hierdoor komt het geneesmiddel niet goed in de longen terecht en heeft geen optimaal effect. Bij patiënten die verschillende inhalatiemiddelen gebruiken wordt gestreefd naar uniformiteit in de toedieningsvorm en gebruiksgemak. Multidose, met teller. ICS gebruik bij COPD alleen als: dubbeldiagnose en/of herhaalde exacerbaties (>2 per jaar. ) LAN Inhalatorgebruik NHG-Standaard COPD 2015

25 Samenvattend Protocollaire zorg volgens handboek Spreekuren monitoring conform: - astma (ICPC R96) met NHG standaard M27 - COPD (ICPC R95) met NHG standaard M26 >> gemoduleerd! HIS : registratie exacerbaties KIS : Individueel Zorg Plan ( bv porta vita) Ziektelastmeter invullen in KIS Longfunctie uitvoeren volgens CASPIR cursus Stoppen Met Roken begeleiding volgens NHG behandelrichtlijn POH: IMIS training, evt. REDUX training

26 COPD is topsport!

27 Palliatieve zorg bij COPD Training voor zorgverleners

28 Inleiding Prevalentie, incidentie COPD Prevalentie (2017) mensen met COPD mannen (35,3 per mannen) vrouwen (34,5 per vrouwen) Incidentie (2017) nieuwe patiënten met COPD mannen vrouwen RIVM,

29 Inleiding Mortaliteit COPD WHO,

30 Inleiding Mortaliteit COPD in NL CBS,

31 Inleiding Symptomen COPD laatste week Somberheid Slapeloosheid Hoesten Longkanker COPD Dyspnoe Pijn 0% 20% 40% 60% 80% 100% Edmonds et al. Palliative Medicine 2001

32 Inleiding Barrières palliatieve zorg bij COPD Identificatie van patiënten met COPD voor palliatieve zorg Inhoud proactieve palliatieve zorg Organisatie van palliatieve zorg bij patiënten met COPD

33 Markering Palliatieve Fase 1. Mogelijke triggers Ziekenhuisopname voor acute exacerbatie COPD (AECOPD) 2x per jaar thuis behandelde exacerbatie Start met zuurstof Non Invasive Ventilation (NIV) Verwijzing voor transplantatie Overbelasting mantelzorger 2. Nee als antwoord op de Surprise Question 3. De ProPal-COPD tool

34 ProPal-COPD Tool De 7 indicatoren van de ProPal-COPD Tool: 1. Negatief antwoord op de Surprise Question 2. Aanwezigheid van één van de volgende ernstige Comorbiditeiten: Een ongeneeslijke maligniteit of Cor pulmonale (bewezen of niet bewezen) of Diabetes mellitus met neuropathie of Bewezen Chronisch Hart Falen (CHF) of Nierfalen, klaring < 40 (GFR ml/min) 3. CCQ totaal, dag versie > 3 (3 de dag ziekenhuisopname AECOPD) 4. MRC dyspneu = 5 (situatie 2 weken voor ziekenhuisopname AECOPD) 5. FEV 1 % < 30% van voorspelde waarde 6. BMI < 21 of ongepland gewichtsverlies (MUST criteria) 7. Eerdere ziekenhuisopnamen voor AECOPD (afgelopen jaar > 1 of afgelopen 2 jaar > 2)

35 Organisatie Afstemmen zorg in MDO: Wie is de hoofdbehandelaar, en wie zijn de overige behandelaren? Wie heeft de coördinerende of regiefunctie? Wat zijn bestaande behandelafspraken? Welke daarvan gaan door? Wat zijn o.b.v. het IZP de nieuwe behandelafspraken? Welke behandelafspraken hebben prioriteit? Door wie worden de behandelafspraken opgepakt en geëvalueerd?

36 Dank voor uw aandacht!