Zorgstandaard COPD: de patiënt centraal? Hans Berg Mireille Ballieux

Transcriptie

1 Zorgstandaard COPD: de patiënt centraal? Hans Berg Mireille Ballieux

2

3 WERKBLAD 1 STELLINGEN

4 MOEILIJKE PATIËNTEN? VRAGEN GEEN HULP OMDAT ZIJ HUN BEPERKINGEN NIET MEER ALS ABNORMAAL BESCHOUWEN WETEN NIET DAT ER MOGELIJKHEDEN ZIJN OM HUN ZIEKTE PROCES POSITIEF TE BEÏNVLOEDEN. 4

5 PATIËNTEN: IK HEB COPD, MAAR BEHALVE DAT BEN IK NIET ZIEK DIRECT NA OPSTAAN BEGINT DIE BENAUWDHEID AL BEN NERGENS BANG VOOR, BEHALVE OM TE STIKKEN LIEVER EEN DAG IN DE BAK, DAN EEN DAG IN HET ZIEKENHUIS 5

6 HULPVERLENERS (1) UW LONGEN WORDEN SLECHTER U MOET HIER MEE LEREN LEVEN WIJ KUNNEN NIETS MEER VOOR U DOEN U MOET STOPPEN MET ROKEN U MOET MEER GAAN BEWEGEN GEBRUIKT UW PUFJES WEL GOED? 6

7 HULPVERLENERS (2) VRAGEN NIET NAAR WAT MIJ BEZIG HOUDT:ANGST/BENAUWDHEID E.D. VRAGEN NIET WAT IK NOG WEL KAN DOEN GEVEN GEEN GOEDE UITLEG OVER VERLOOP VAN MIJN ZIEKTE PATIËNTEN TREKKEN DAARDOOR HUN EIGEN (VOORBARIGE) CONCLUSIES WORDEN ONVOLDOENDE GEWEZEN OP MOGELIJK HEDEN OM ADEMHALING/ CONDITIE TE VERBETEREN 7

8 COPD als Systeemziekte Diagnostiek Behandeling Begeleiding

9 COPD als Systeemziekte Complicaties: GOLD I/II vooral co-morbiditeit GOLD III/IV vooral respiratoir

10 COPD GAAT SAMEN MET: Metaboolsyndroom Hartfalen Cachexie Hypertensie Veranderingen skeletspieren Osteoporose Verhoogd CRP Kanker

11 Comorbiditeit COPD is een systeemziekte 6% heeft geen co-morbiditeit 50% heeft 1-2 co-morbiditeiten 15,8% heeft 3-4 co-morbiditeiten 6,8% heeft > 5 co-morbiditeiten

12 Comorbiditeit en heterogeniteit kleuren Diagnostiek en therapie hulpverlener Herkennen ziektebeelden Verhaal van de patiënt Therapietrouw patiënt Formuleren behandeldoelen patiënt

13 Pathofysiologie DE COPD-patiënt bestaat niet: Vaak dubbeldiagnose met astma Overlap tussen astma, COPD, emfyseem Abnormale ontstekingsreactie en een immuunstoornis

14 Variatie in klachten Goede en slechte dagen Angst Om in te spannen Voor dyspnoe Voor opnames Voor exacerbaties Voor achteruitgang

15 Asthma Volwassenen ouder dan 50 jaar in Nieuw Zeeland PB increase FEV 1 > 15% PEF variability >20% (1 wk) Physician diagnosis Chr. Bronchitis Cough/sputum >3 m ; > 2 yr Emphysema PB TI < 0,7 TLCOc/VA no defined phenotype

16 ICPC registratie / codering? dubbeldiagnose astma/copd 16

17 WERKBLAD 2 UW HUIDIGE BELEID

18 NHG Streefdoelstelling behandeling COPD Verminderen van klachten Verbeteren van het inspanningsvermogen Normaliseren van de achteruitgang van de longfunctie (FEV 1 ) Voorkómen van exacerbaties Uitstellen of voorkómen van invaliditeit en arbeidsongeschiktheid Verbeteren van de ziekte gerelateerde kwaliteit van leven

19 Ziektelast Geen absolute afkappunten, maar meer dynamisch Licht Matig Ernstig

20 Wat betekent dit voor de hulpverlener? Volgens de Zorgstandaard COPD Uitgaan van de integrale gezondheidstoestand: De fysiologische stoornis De klachten Beperkingen in het dagelijks leven Problemen in kwaliteit van leven

21 Integrale gezondheidstoestand Orgaanstoornis Obstructie en reversibiliteit BMI Klachten Anamnese MRC Exacerbatiefrequentie Beperkingen Anamnese CCQ Kwaliteit van leven Anamnese CCQ

22 Individueel zorgplan: orgaanstoornis en adaptatie LICHT MATIG ERNSTIG Beweegadvies Voorlichting en educatie Zelfmanagement Stop roken Exacerbatiemanagement Beweegprogramma Revalidatie-basaal Revalidatie-uitgebreid Voeding Medicatie: LWV Medicatie: LWV + steroiden Medicatie: LWV + steroiden + overig Palliatieve zorg

23 Ziekte gerelateerde kwaliteit van leven = health status 10 vragen Symptomen Mentaal Functioneel 2 minuten 23

24 Symptomen Hoe vaak voelde u zich in de afgelopen week Kortademig in rust? Kortademig gedurende lichamelijke inspanning? In de afgelopen week, hoe vaak heeft u Gehoest? slijm opgehoest? 24

25 Mentaal Hoe vaak voelde u zich in de afgelopen week Angstig/bezorgd voor de volgende benauwdheidsaanval? Neerslachtig vanwege uw ademhalingsproblemen? 25

26 Functioneel In welke mate voelde u zich in de afgelopen week beperkt door uw ademhalingsproblemen bij het uitvoeren van zware lichamelijke activiteiten (trap lopen, haasten, sporten)? Matige lichamelijke activiteiten (wandelen, huishoudelijk werk, boodschappen doen)? Dagelijkse activiteiten (u zelf aankleden, wassen)? Sociale activiteiten (praten, omgaan met kinderen, vrienden/familie bezoeken)? 26

27 WERKBLAD 3 ZIEKTELAST?

28 De Heer B.E.Nauwd Leeftijd 67 jaar gehuwd 1.81 m 75 kg. BMI 23 VC 3.2 (70%) FEV1 0.5 (13%) Tiffenau 14% GOLD IV CCQ: S= P= 2-2 F= CCQ totaal 4.3

29 De Heer B.Z. Moe Leeftijd 71 jaar gehuwd 1.71 m 75 kg. BMI 26,1 VC 4,4 (118%) FEV1 2,8 (102%) Tiffenau 64% GOLD I CCQ: S= P= 3-4 F= CCQ totaal 2.4

30 HAD IK MAAR MEER LUCHT ADL RELATIE AMBITIES SOCIALE CONTACTEN ARBEID PSYCHE 30

31 ADL ALLES GAAT LANGZAMER ALLES KOST MEER ENERGIE AANKLEDEN KOST EEN UUR BENAUWDHEID BEPAALT MIJN DAGINDELING VERMIJD STEEDS MEER INSPANNINGEN AFHANKELIJK WORDEN 31

32 RELATIE WIJ ZIJN SAMEN ZIEK PARTNER ROLLEN VERANDEREN SAMEN DE STRIJD AANGAAN. ONAFHANKELIJK NAAR AFHANKELIJK GEEN ECHTE OPA/OMA/PARTNER MIJN BEPERKINGEN BEPERKEN HET LEVEN VAN MIJN PARTNER 32

33 AMBITIES VOORTDUREND AMBITIES MOETEN BIJSTELLEN. VAKANTIES/VRIJE TIJD/WERK HOBBIES ELKE DAG WEER AANPASSEN HET GAAT NIET MEER ZO ALS HET EERST EIGENLIJK GING 33

34 SOCIALE CONTACTEN GA NIET MEER OP FAMILIEBEZOEK GA NIET MEER NAAR FEESTJES MEN KOMT NIET MEER OP BEZOEK LEEFWERELD STEEDS KLEINER SCHAAM MIJ VOOR MIJN HOESTEN JE ZIET HET NIET ALTIJD AAN MIJ DAT IK ZO SNEL BENAUWD RAAK 34

35 ARBEID KAN WERK(TEMPO) NIET MEER VOLHOUDEN WORDT STEEDS SNELLER BENAUWD COLLEGA S BEGRIJPEN NIET DAT JE ZO SNEL BENAUWD KAN WORDEN ARBEIDSVERZUIM ANGST VOOR AFKEURING. 35

36 PSYCHE STEEDS MAAR WEER DAT HOESTEN STEEDS MAAR DIE BENAUWDHEID GOEDE DAGEN STEEDS MINDER GEEN BEGRIP VAN BANG VOOR VOLGENDE AANVAL VAN BENAUWDHEID/OPNAME GA STEEDS MEER ACHTERUIT WIL NIET ZO EINDIGEN ALS 36

37 WERKBLAD 4 ROL VAN DE POH

38 TIPS MEER AANDACHT VOOR VERBETEREN ADL DAN VOOR VERBETEREN VAN LONGFUNCTIE. AANLEREN VAARDIGHEDEN ALS: ADEMHALINGSTECHNIEKEN. DOSEREN VAN ENERGIE. BETER GEBRUIK VAN HULPMIDDELEN. 38

39 TIPS BESPREEK ANGSTEN/MISVATTINGEN VAN PATIENT EN PARTNER. HULPVERLENERS MOETEN GEEN TEGENSTRIJDIGE INFORMATIE VERSTREKKEN. PATIËNTEN VRAGEN NIET ACTIEF HULP TERWIJL ZIJ VEEL VRAGEN HEBBEN. PERSOONLIJK BEHANDELINGSPLAN ARTIKEL H&W 39

40