Angst en depressie bij COPD Programma Angst en depressie bij patiënten met COPD Angst en depressie bij COPD Angst en depressie bij COPD
|
|
- Bruno ter Linde
- 6 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Disclosure belangen sprekers (potentiële) belangenverstrengeling Geen Voor bijeenkomst mogelijk relevante relaties met bedrijven Sponsoring of onderzoeksgeld Honorarium of andere (financiële) vergoeding Aandeelhouder Andere relatie, namelijk Bedrijfsnamen n.v.t. Vergoeding voor deelname aan Adembenemend n.v.t. n.v.t. Angst en depressie bij patiënten met COPD Robbert Kerseboom, huisarts & kaderarts astma/copd & Joost van der Moer, huisarts & kaderarts astma/copd i.o. Programma Inleiding Herkennen van angst en depressie bij COPD Mogelijkheden voor begeleiding & behandeling Casuïstiek Leerpunten / evaluatie Leerdoelen Na de workshop kunt u: Toelichten hoe vaak angst & depressie voorkomt bij COPD; Vertellen wat de gevolgen zijn van angst en depressie bij patiënten met COPD; Gebruik maken van verschillende tools om deze klachten te herkennen; Vertellen welke begeleiding nodig kan zijn & wat u zelf kan doen Belangrijkste doel bij de behandeling van COPD? Het hoofddoel van alle zorginspanningen is het bevorderen van de integrale gezondheidstoestand. Dit kan worden bereikt middels 2 manieren: optimaliseren van het fysiologisch functioneren optimaliseren van de adaptatie aan de stoornis Bron: Zorgstandaard COPD,
2 Angstklachten: Angstklachten, of een angststoornis? Depressieve klachten, of een depressie? Angstig of bezorgd voor een volgende benauwdheidsaanval Angst om te stikken Angst om te moeten stoppen met roken Angst voor afhankelijkheid Angst voor..? Angstklachten Angststoornis: Verzamelnaam voor verschillende stoornissen met abnormale angst, waarbij de angst aanleiding geeft tot aanhoudend subjectief lijden of tot een belemmering van het sociaal functioneren. Paniekstoornis Agorafobie (pleinvrees) Specifieke fobie (spinnen, bloed, hoogtevrees) Sociale fobie (bijv. podiumvrees) Obsessieve-compulsieve stoornis Gegeneraliseerde angststoornis Posttraumatische stressstoornis (PTSS) Depressieve klachten: Neerslachtig door ervaren beperkingen (ademhalingsproblemen, moe, verminderde conditie, hoesten) Sombere stemming, waar de patiënt hinder van ondervindt Er wordt niet voldaan aan de DSM-IV-criteria voor een depressie Depressieve klachten: Neerslachtig door ervaren beperkingen (ademhalingsproblemen, moe, verminderde conditie, hoesten) Sombere stemming, waar de patiënt hinder van ondervindt Er wordt niet voldaan aan de DSM-IV-criteria voor een depressie N.B. Klachten, beperkingen en kwaliteit van leven worden mede bepaald door de mate waarin de patiënt erin slaagt zich aan de ziekte aan te passen. Dit heet adaptatie. Hoe beter de adaptatie, des te minder klachten en beperkingen. Depressie: Diagnose kan worden gesteld bij vijf van onderstaande symptomen, waarvan tenminste één kernsymptoom, gedurende >2 weken. Kernsymptomen: Sombere stemming gedurende het grootste deel van de dag Duidelijke vermindering van interesses/plezier in bijna alles, de hele dag. Overige symptomen: Duidelijke gewichtsvermindering of gewichtstoename Slapeloosheid of overmatig slapen Psychomotorische agitatie of remming Moeheid of verlies van energie Gevoelens van waardeloosheid of buitensporige schuldgevoelens Verminderde vermogen tot nadenken of concentratie, besluiteloosheid Terugkerende gedachten aan de dood, suïcidegedachten, suïcideplan. 2
3 Depressie: Diagnose kan worden gesteld bij vijf van onderstaande symptomen, waarvan tenminste één kernsymptoom, gedurende >2 weken. Kernsymptomen: Sombere stemming gedurende het grootste deel van de dag Duidelijke vermindering van interesses/plezier in bijna alles, de hele dag. Overige symptomen: Duidelijke gewichtsvermindering of gewichtstoename Slapeloosheid of overmatig slapen Psychomotorische agitatie of remming Moeheid of verlies van energie Gevoelens van waardeloosheid of buitensporige schuldgevoelens Verminderde vermogen tot nadenken of concentratie, besluiteloosheid Terugkerende gedachten aan de dood, suïcidegedachten, suïcideplan. In uw praktijk: Hoeveel patiënten hebben een angststoornis? Hoeveel patiënten hebben een depressieve stoornis? Hoeveel patiënten met COPD hebben een depressieve stoornis? Algemene populatie: Prevalentie depressieve klachten 2,0-4,5% Prevalentie depressieve stoornis 1,5 3,0% Prevalentie angststoornis: 7-12% Prevalentie angststoornis en angstklachten geregistreerd in HA praktijk (onderdiagnostiek) 2-4% Wat zijn de gevolgen van angst & depressie? Waarom is het eigenlijk belangrijk om te weten of de patiënt last heeft van angst of van neerslachtigheid? Patiënten met COPD: Prevalentie depressieve stoornis Licht/matig ernstig COPD: 15% Ernstig/Zeer ernstig COPD: 25% (Bron: NHG standaard depressie, 2012) Wat zijn de gevolgen van angst & depressie? Vicieuze cirkel(s) bij COPD: Impact op patiënt, familie en sociale leven Verminderde compliantie Verminderde kwaliteit van leven Verminderde inspanningsvermogen Meer opnames, langere opnames Bijdragende factor op Vermoeidheid Kortademigheid Immobiliteit -.? 3
4 Hoe kun je het herkennen? Hoe kun je het herkennen? Er aan denken! Kijken en luisteren naar de patiënt Contact met de patiënt (niet te snel aan de gang ) Vragen naar algemeen welbevinden Informatie uit de Distress screener 4DKL Vragenlijst om de gezondheidstoestand van de patiënt in kaart te brengen heeft 3 domeinen Symptomen (vraag 1,2,5 en 6) Functioneren (vraag 7,8,9 en 10) Mentaal (vraag 3 en 4) Berekening score Totale score (alle punten gedeeld door 10) Score per domein Score 0 = erg goede gezondheid Score 6 = extreem slechte gezondheid Vraag 3: Hoe vaak voelde u zich in de afgelopen week angstig/bezorgd voor de volgende benauwdheidsaanval? Vraag 4: Hoe vaak voelde u zich in de afgelopen week neerslachtig vanwege uw ademhalingsproblemen? nooit zelden Af en toe regelmatig Heel vaak meestal altijd Vraag 3: Hoe vaak voelde u zich in de afgelopen week angstig/bezorgd voor de volgende benauwdheidsaanval? Vraag 4: Hoe vaak voelde u zich in de afgelopen week neerslachtig vanwege uw ademhalingsproblemen? Bij >3 neemt kans op angst en depressie aanzienlijk toe. Belangrijk - bekijk de score per domein Bijvoorbeeld: Symptomen 6 punten Functioneren 2 punten Mentaal 6 punten Totaal: 14 punten, gedeeld door 10 = 1.4 <2, dus eigenlijk een prima score 4
5 Belangrijk - bekijk de score per domein Distress screener Bijvoorbeeld: Symptomen 6 punten gemiddeld: 1.5 Functioneren 2 punten gemiddeld: 0.5 Mentaal 6 punten gemiddeld: 3.0 Totaal: 14 punten, gedeeld door 10 = 1.4 Kijk dus niet alleen naar de totale score! 4DKL Het is een zelf-invullijst om 4 soorten psychische klachten te inventariseren: distress, depressie, angst en somatisatie. Het kan het vermoeden op een depressie versterken Het helpt bij de inschatting van de ernst van de klachten Het kan, gedurende het verdere beloop, veranderingen in ernst meten. 4DKL Kan het vermoeden op een depressie of angststoornis versterken Is niet geschikt om de diagnose depressie of angststoornis te stellen. Dit vergt aanvullende diagnostiek. Daarnaast kan deze vragenlijst een opening creëren voor een gesprek. Het kan helpen een patiënt te motiveren voor een actieve aanpak van de klachten. 4DKL 5
6 Wat zeggen de NHG-standaarden? NHG standaard depressie: Conclusie: een vragenlijst kan behulpzaam zijn bij het uitvragen van (ernst van de) klachten, problemen bespreekbaar te maken en aanleiding geven voor een diagnostisch gesprek. Voor patiënten verhoogt het gebruik van een vragenlijst het vertrouwen dat de huisarts/poh hen serieus neemt. NHG standaard angst: Conclusie: de 4DKL is een vragenlijst die als hulpmiddel gebruikt kan worden om onderscheid te maken tussen spannings-, angst-, depressieve en somatisatieklachten. Zonder gestructureerde anamnese kan met de 4DKL geen diagnose gesteld worden. Begeleiding en behandeling.. Wat doe je als POH? Wat doet je als huisarts? Wat doet de POH-GGZ en psycholoog? Heb je daar (schriftelijke) afspraken over gemaakt? Zorgstandaard COPD: Psychosociale problematiek * Het hebben van COPD betekent in eerste instantie het verwerken van de verlies- ervaringen die de patiënt opdoet als gevolg van de aandoening. * Het lichaam functioneert niet meer goed, normale activiteiten leveren problemen op, de eigen onafhankelijkheid wordt beperkt, men kan niet meer werken, etc. * Dit verwerkingsproces kan gepaard gaan met emoties, zoals frustratie en somberheid. Dergelijke gevoelens komen veel voor. Ook angst voor dyspnoe of lichamelijke inspanning komt vaak voor. Zorgstandaard COPD: Psychosociale problematiek * Meestal zijn sombere en angstige gevoelens juist een gevolg van een inadequate adaptatie aan de ziekte. * Behandeling van angstige en sombere gevoelens is dan het meest effectief door het behandelen van de onderliggende adaptatieproblematiek. Bij mensen met COPD kunnen de volgende psychosociale interventies relevant zijn: * training in coping vaardigheden * relaxatie oefeningen * stressmanagement Interventies uit de cognitieve gedragstherapie zijn bij tal van chronische aandoeningen effectief gebleken om gedrag van de patiënt te veranderen. Zorgstandaard COPD: Psychosociale problematiek * Meestal zijn sombere en angstige gevoelens juist een gevolg van een inadequate adaptatie aan de ziekte. * Behandeling van angstige en sombere gevoelens is dan het meest effectief door het behandelen van de onderliggende adaptatieproblematiek. Bij mensen met COPD kunnen de volgende psychosociale interventies relevant zijn: * training in coping vaardigheden - gesprek POH * relaxatie oefeningen - begeleiding fysiotherapie, cesartherapie * stressmanagement - gesprek POH(GGZ) Interventies uit de cognitieve gedragstherapie zijn bij tal van chronische aandoeningen effectief gebleken om gedrag van de patiënt te veranderen. De zorgverlener lost niet de problemen voor de patiënt op, maar stimuleert en helpt de patiënt om dit zelf te kunnen. NHG standaard COPD: Psychosociale problematiek * Bij psychosociale problemen geeft de huisarts (emotionele) ondersteuning en adviezen. * Bij een angststoornis of depressie, biedt de huisarts in de regel stepped-care hulpverlening aan. * Bij complexe problematiek of bij hoog risico verwijst de huisarts naar de psychiater. 6
7 Wat is de taak van de POH/PVK? Wanneer zelf begeleiding bieden? Wat is de taak van de POH/PVK? Wanneer zelf begeleiding bieden? Bij patiënten die door onvoldoende coping milde angst en depressieve klachten ontwikkelen In overleg met huisarts Patiënten met lichte ziektelast, bijvoorbeeld <3 Bij 4DKL: Lage score angst, <7 Lage score depressie, <2 Wat doet de huisarts? Wat staat er in de NHG-standaard Depressie? En nu de praktijk De heer Zimmerman, 72 jaar COPD GOLD 3 met matige ziektelast 50 pakjaren, sinds 2 jaar gestopt Coloncarcinoom waarvoor permanent stoma OSAS (slaapapnoe syndroom) Diabetes mellitus 2 Perifeer arterieel vaatlijden (beide benen) Zes maanden geleden opgenomen in het ziekenhuis met plotse heftige benauwdheid t.g.v. pneumonie en exacerbatie. Moest ook worden beademend. Tegelijkertijd veel problemen met stoma (obstipatie). Klachten en beperkingen zijn weer stabiel -> terugverwezen naar huisartspraktijk. 7
8 Hij komt op het spreekuur ivm jaarcontrole. Je vraagt hem hoe het gaat, hij antwoordt Het gaat wel.. Wat doe je nu? Het gesprek komt wat meer op gang en hij vertelt dat hij de laatste tijd erg moe is. Daardoor komt hij minder buiten. Zijn echtgenote wil graag op vakantie, er even tussenuit. Hij vraagt zich af of dit wel verstandig is. Wat doe je nu? Totale score 2.0 score per domein Hoe verder? Symptomen 8 punten 8 : 4 = 2.0 Functioneren 6 punten 6 : 4 = 1.5 Mentaal 6 punten 6 : 2 = 3.0 Totaalscore: 20 : 10 = 2.0 Op basis van deze score besluit je om nog wat verder door te praten. De moeheid blijkt te komen door een combinatie van factoren: Veel hoesten, veel slijm Angst voor benauwdheid, voor een nieuwe ziekenhuis opname Hij is somber en heeft weinig zin om iets te ondernemen Verminderde conditie (beweegt veel minder) Wat kan hij zelf doen? Wat kan jij doen? Wat kan hij doen? Inhalatiemedicatie correct gebruiken Ademhalingsoefeningen / hoesttechnieken Bewegen Wat kan jij doen? Geven van voorlichting Inhalatietechniek Belang van bewegen & voeding Herkennen en behandelen exacerbatie Eventueel verwijzing naar fysiotherapeut voor reactivatie Vervolgafspraak maken als klachten niet verbeteren, dan overleg met huisarts 8
9 Mevrouw Dekker, 68 jaar Stel prioriteiten samen met patiënt Noteer de afspraken in het Individueel Zorgplan Maak een vervolgafspraak COPD GOLD 2, lichte ziektelast 40 pakjaren, overweegt te stoppen Woont samen met echtgenoot, 84 jaar BMI 33 Gebruikt atrovent zo nodig Komt op tussentijdse controle bij POH i.v.m. toenemend hoesten. Ze heeft zelf een afspraak gemaakt via de assistente. In de afgelopen 2 maanden heeft ze 2x extra atrovent besteld. In het medisch dossier staat verder weinig vermeld, geen exacerbaties, geen longontstekingen. Wel heeft ze een keer gebeld met het verzoek om slaapmedicatie. Ze is hiervoor nog niet langs geweest bij de huisarts. Hoe begin je het spreekuur? Wat zou je willen weten?... Een jaar geleden vertelde ze dat ze minder was gaan roken. Het beviel haar erg goed. Ze hoestte minder en voelde zich fitter. Ze vertelt dat ze in de avond veel moet hoesten en niet in slaap komt. Ze gebruikt de atrovent erg vaak. Maar de medicijnen helpen eigenlijk helemaal niet. Eigenlijk zou ze wel een slaappil willen zodat ze in ieder geval kan gaan slapen. Dan komt ze tenminste wat tot rust. Ze vertelt erg moe te zijn, vooral in de ochtend. In de loop van de dag wordt het wel wat beter. Maar echt fit voelt ze zich niet, eigenlijk heeft ze weinig fut en zin. Ze wil nu niet verder praten over stoppen met roken. Ze heeft wel wat belangrijkers aan haar hoofd. Ze zit niet goed in haar vel, zo zegt ze. 9
10 Ze heeft tevoren in de wachtkamer de lijst ingevuld. Je bekijkt de resultaten: score per domein Symptomen 10 punten 10 : 4 = 2.5 Functioneren 3 punten 3 : 4 = 0.75 Mentaal 3 punten 3 : 2 = 1.5 Totaalscore: 16 : 10 = 1.6 Je bent van mening dat haar hoestklachten vooral te maken hebben met het roken. Stoppen met roken zou eigenlijk het beste zijn. Ze wil daar nu niet over praten, want ze zit niet goed in haar vel. Om haar te kunnen helpen moet je eigenlijk wat meer informatie hebben. Wat bedoelt ze precies met niet goed in haar vel? Je bespreekt dit met haar en geeft haar de 4DKL vragenlijst. (Afhankelijk van de tijd die je hebt voor het spreekuur doe je dit tijdens het spreekuur of je maakt een vervolg afspraak.) Conclusie: Hoe verder? 4DKL De score is als volgt: Conclusie: Hoge score bij distress Licht verhoogde score bij somatisatie Je bespreekt met haar de uitkomst en ze vertelt dat ze zich hierin kan vinden. Ze voelt zich inderdaad ook erg onrustig. Het roken geeft haar dan wat tijdelijke ontspanning. Ze vertelt dat ze zich steeds meer zorgen maakt om haar man. Hij is ouder dan zij en hij is helaas de afgelopen 2 jaar in gezondheid achteruit gegaan. Ze heeft deze zorgen nog met niemand gedeeld. Leerpunten Je besluit samen met haar dat de onrust nu het belangrijkste probleem is. En dat het belangrijk is om hier wat mee te doen. Je maakt een notitie in het dossier (en individueel zorgplan). Welke leerpunten heb je voor jezelf? Je maakt voor haar een afspraak bij haar huisarts en een vervolgafspraak bij jezelf voor over enkele maanden. 10
11 Leerpunten Welke leerpunten heb je voor jezelf? Wat gaat er nu goed tijdens je spreekuur? Overige vragen? Wat zou er kunnen worden verbeterd? Heb je hier afspraken over gemaakt met je huisarts? Evaluatie formulieren invullen s.v.p. Dank voor de aandacht! 11
SANDWICHSCHOLING COPD Goede COPD zorg: resultaat van goede samenwerking 28 juni Scharnierconsult. Uitgangspunt
SANDWICHSCHOLING COPD Goede COPD zorg: resultaat van goede samenwerking 28 juni 2012 Scharnierconsult, ziektelast en persoonlijk behandelplan Marion Teunissen en Rudy Bakker Werkgroep COPD Synchroon Scharnierconsult
Nadere informatieDepressie en angst bij de ziekte van Parkinson Rianne van Gool Verpleegkundig specialist
Depressie en angst bij de ziekte van Parkinson Rianne van Gool Verpleegkundig specialist Dopamine Ziekte van Parkinson: minder dopamine Dopamine is een signaalstof die de communicatie tussen hersencellen
Nadere informatie4.3.1 Diagnostische Checklist voor cliënten zonder dementie: DSM-5 criteria
4.3.1 Diagnostische Checklist voor cliënten zonder dementie: DSM-5 criteria Stappen 1 t/m 4 betreffen Depressie, stappen 5 en 6 betreffen Apathiesyndroom STAP 1. Bepaal of de volgende hoofdsymptomen voorkomen.
Nadere informatieDiagnostiek volgens het Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders
Diagnostiek volgens het Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders Inleiding Bij de diagnostiek van psychische klachten in de huisartsenpraktijk worden niet altijd dezelfde diagnostische criteria
Nadere informatieIMPLEMENTATIE VAN ASTMA EN COPD IN DE HUISARTSENPRAKTIJK
IMPLEMENTATIE VAN ASTMA EN COPD IN DE HUISARTSENPRAKTIJK 29 en 30 januari 2015 te Papendal KADERHUISARTS SCHAKEL TUSSEN WETENSCHAP EN PRAKTIJK Disclosure belangen spreker (potentiële) belangenverstrengeling
Nadere informatieVoorbeeld consultatieaanvraag: expertteam COPD/Astma
Voorbeeld consultatieaanvraag: expertteam COPD/Astma Veel praktijken weten het expertteam te vinden wanneer zij specialistische vragen hebben met betrekking tot de behandeling van een patiënt met Diabetes
Nadere informatieAstma en COPD Nieuwe ontwikkelingen. Regien Kievits, kaderarts astma/copd CAHAG-cursus 2017 CAHAG POH
Nieuwe ontwikkelingen Astma en COPD 2017 Regien Kievits, kaderarts astma/copd CAHAG-cursus 2017 Disclosure belangen spreker (potentiële) belangenverstrengeling Voor bijeenkomst mogelijk relevante relaties
Nadere informatieGeen. (potentiële) belangenverstrengeling. Voor bijeenkomst mogelijk relevante relaties met bedrijven
Disclosure belangen spreker (potentiële) belangenverstrengeling Geen Voor bijeenkomst mogelijk relevante relaties met bedrijven Geen Sponsoring of onderzoeksgeld Honorarium of andere (financiële) vergoeding
Nadere informatieZorgstandaard COPD: de patiënt centraal? Hans Berg Mireille Ballieux
Zorgstandaard COPD: de patiënt centraal? Hans Berg Mireille Ballieux WERKBLAD 1 STELLINGEN MOEILIJKE PATIËNTEN? VRAGEN GEEN HULP OMDAT ZIJ HUN BEPERKINGEN NIET MEER ALS ABNORMAAL BESCHOUWEN WETEN NIET
Nadere informatieVan ziektelast naar gezondheidswinst Ans Nicolasen, POH Robbert Behr, kaderhuisarts astma-copd
Van ziektelast naar gezondheidswinst Ans Nicolasen, POH Robbert Behr, kaderhuisarts astma-copd 15-04-2015 Wie staat er centraal? Pad van een nieuwe COPD-patiënt Diagnostiek Scharnierconsult Intensieve
Nadere informatieIMPLEMENTATIE VAN ASTMA EN COPD IN DE HUISARTSENPRAKTIJK
IMPLEMENTATIE VAN ASTMA EN COPD IN DE HUISARTSENPRAKTIJK 29 januari + 30 januari 2015 KADERHUISARTS SCHAKEL TUSSEN WETENSCHAP EN PRAKTIJK IMPLEMENTATIE VAN ASTMA EN COPD DISCLOSURE IN DE BELANGEN HUISARTSENPRAKTIJK
Nadere informatieDepressie na een beroerte
Afdeling: Onderwerp: 6B Neurologie 1 Voor wie is deze folder bedoeld? Deze informatiefolder is bedoeld voor zowel patiënten die in het Ikazia Ziekenhuis zijn opgenomen en/of hun naasten. Door middel van
Nadere informatieHET SCHARNIER CONSULT
Astma & COPD van diagnose naar behandeling HET SCHARNIER CONSULT Marjan Verschuur Veltman CAHAG KADERHUISARTS SCHAKEL TUSSEN WETENSCHAP EN PRAKTIJK cahagcoordinator@nhg.org ADEMBENEMEND 10 2015 Adembenemend-10
Nadere informatiePERCEPTIE EN PERCEPTIEVRAGENLIJST COPD. Marian van Cuilenburg Kaderarts Astma/COPD Adembenemend 10, januari 2015
PERCEPTIE EN PERCEPTIEVRAGENLIJST COPD Marian van Cuilenburg Kaderarts Astma/COPD Adembenemend 10, januari 2015 Disclosure belangen spreker (potentiële) belangenverstrengeling Voor bijeenkomst mogelijk
Nadere informatieDISCLOSURE BELANGEN SPREKERS: GEEN BELANGENVERSTRENGELING KADERHUISARTS SCHAKEL TUSSEN WETENSCHAP EN PRAKTIJK
DISCLOSURE BELANGEN SPREKERS: GEEN BELANGENVERSTRENGELING KADERHUISARTS SCHAKEL TUSSEN WETENSCHAP EN PRAKTIJK Implementatie van Astma en COPD in de huisartsenpraktijk 29 & 30 januari 2015 KADERHUISARTS
Nadere informatieDiagnostiek van COPD: van spirometrie tot ziektelastmeter. Hanneke de Jong Meriam van der Zon Guus van der Meijden
Diagnostiek van COPD: van spirometrie tot ziektelastmeter Hanneke de Jong Meriam van der Zon Guus van der Meijden Disclosure belangen sprekers (potentiële) belangenverstrengeling Voor bijeenkomst mogelijk
Nadere informatieE-book-Depressie en dysthymie.indd :29:33
E-book-Depressie en dysthymie.indd 1 16-12-2014 14:29:33 Colofon Dit e book is een uitgave van Stichting Gezondheid Teksten: Stichting Gezondheid Vormgeving: Michael Box (Internet Marketing Nederland)
Nadere informatieDisclosure belangen spreker Adembenemend 2016
Disclosure belangen spreker Adembenemend 2016 (potentiële) belangenverstrengeling Geen / Zie hieronder Voor bijeenkomst mogelijk relevante relaties met bedrijven Sponsoring of onderzoeksgeld Honorarium
Nadere informatieZorgprogramma Angststoornissen
Zorgprogramma Angststoornissen Doelgroep Het Zorgprogramma Angststoornissen is bedoeld voor volwassenen die een angststoornis hebben. Mensen met een angststoornis hebben last van angsten zonder dat daar
Nadere informatieStemmingsstoornissen bij de ziekte van Parkinson
Stemmingsstoornissen bij de ziekte van Parkinson Maastricht, 9 mei 2017 Dr. A.F.G. Leentjens, psychiater Afdeling Psychiatrie MUMC 1951-2014 1926-2002 Inhoud Depressieve klachten -wat is een depressie?
Nadere informatieRegistratierichtlijn. E003 Beroepsgebonden depressie
Nederlands Centrum voor Beroepsziekten Coronel Instituut AMC/UvA Postbus 22660 1100 DD Amsterdam tel. 020 566 5387 e mail: ncvb@amc.nl 2 CAScode: P652 Van deze richtlijn is een achtergronddocument Omschrijving
Nadere informatieSTAPPENPLAN ANGST IN DE EERSTE LIJN
STAPPENPLAN ANGST IN DE EERSTE LIJN Doel Vroegtijdige opsporing en behandeling van angst bij zelfstandig wonende ouderen. STAP 1: Screenen op angst in de eerste lijn (kruis aan). Voelde u zich de afgelopen
Nadere informatieHandreiking signalering en begeleiding GGZ-problematiek bij diabetes
Handreiking signalering en begeleiding GGZ-problematiek bij diabetes September 2017 Handreiking signalering en begeleiding GGZ-problematiek tgv diabetes 1 Vooraf Patiënten met diabetes kampen met veel
Nadere informatie5-12-2012 WELKOM. Depressieve klachten en hulpbehoefte bij diabetes. De komende 45 minuten
WELKOM 5 december 2012 Depressieve klachten en hulpbehoefte bij diabetes Caroline Lubach: senior verpleegkundig consulent diabetes VUmc Anita Faber: research coördinator Diabetes Research Centrum, Hoogeveen
Nadere informatie07-04-15. Herkennen van en omgaan met. Angst en Depressie. Na vanmiddag. bij ouderen met een verstandelijke beperking
Na vanmiddag Herkennen van en omgaan met Angst en Depressie bij ouderen met e Weet u hoe vaak angst en depressie voorkomen, Weet u wie er meer risico heeft om een angststoornis of depressie te ontwikkelen,
Nadere informatieLeven met een amputatie. Chris Leegwater Vinke Psycholoog
Leven met een amputatie Chris Leegwater Vinke Psycholoog Amputatie 2 Amputatie is voor de geamputeerde meestal een ernstig trauma, niet alleen lichamelijk, maar ook geestelijk. Naast het verlies van de
Nadere informatieTineke Vos, psychiater MCH-Bronovo Den Haag 21 september 2015
Tineke Vos, psychiater MCH-Bronovo Den Haag 21 september 2015 Vijf symptomen > 2 weken Ten minste één van de eerste twee Verandering in functioneren Angst kan symptoom zijn van depressie Verschil rouw
Nadere informatieDiagnose en classificatie in de psychiatrie
Diagnose en classificatie in de psychiatrie Klinische Validiteit Research Betrouwbaarheid Prof dr Bert van Hemert psychiater en epidemioloog Afdelingshoofd psychiatrie DBC Kosten-baten 2 Diagnosen in de
Nadere informatieHandleiding bouwstenen zorgpaden basis ggz
Handleiding bouwstenen zorgpaden basis ggz 3. Zorgpad Signaleren en Screenen Handleiding bouwstenen zorgpaden 2012-12 27 Signaleren en screenen van psychische klachten Inleiding 29 1. Signaleren en screenen
Nadere informatieIndividueel behandelplan COPD/Astma
Individueel behandelplan COPD/Astma Persoonlijke gegevens Naam Adres Woonplaats Telefoon E-mail Geb. datum Diagnose Diagnose gesteld op Bij ongeval waarschuwen Naam Adres Telefoon Relatie met pasdrager
Nadere informatieEen depressie. P unt P. kan u helpen. volwassenen
Een depressie P unt P kan u helpen volwassenen Iedereen is wel eens moe, somber en lusteloos. Het is een normale reactie op tegenvallers, een verlies en andere vervelende gebeurtenissen. Wanneer dit soort
Nadere informatiePalliatieve zorg aan kwetsbare ouderen
Palliatieve zorg aan kwetsbare ouderen Interactieve workshop over kaders van palliatieve zorg aan kwetsbare ouderen. Niek Olde Bijvank Specialist ouderengeneeskunde, tevens kaderarts Palliatieve Zorg,
Nadere informatieZorgstandaard. Aanpassingsstoornis incl. overspanning en burn-out. San Oeij, bedrijfsarts Arnhem, 8 juni 2017
Zorgstandaard Aanpassingsstoornis incl. overspanning en burn-out San Oeij, bedrijfsarts Arnhem, 8 juni 2017 Zorgstandaard aanpassingsstoornis (inclusief overspanning & burn-out) Martijn Sijbom, huisarts
Nadere informatieZiektelastmeter: adviezen eerstelijn
nee, nooit gerookt U rookt niet. Heel goed! Voor COPD- patiënten is het van groot belang om niet te roken. roken exacerbaties Voorheen ja en gemotiveerd om te stoppen Ja, niet gemotiveerd om te stoppen
Nadere informatieHerkennen van en omgaan met. Angst en Depressie. Is er vaker sprake van angst en depressie in de palliatieve fase?
Herkennen van en omgaan met Angst en Depressie bij (oudere) mensen met een verstandelijke beperking Is er vaker sprake van angst en depressie in de palliatieve fase? Kennis over angst en depressie Risicofactoren
Nadere informatieWie staat er nu eigenlijk centraal? Oefenen met ziektelast. Van protocol naar persoonsgerichte zorg. Huis van de persoonsgerichte zorg
DISCLOSURE BELANGEN SPREKERS: Implementatie van Astma en COPD in de huisartsenpraktijk GEEN BELANGENVERSTRENGELING 4 & 5 februari 2016 KADERHUISARTS SCHAKEL TUSSEN WETENSCHAP EN PRAKTIJK KADERHUISARTS
Nadere informatieSomatisch onvoldoende verklaarde lichamelijke klachten in de 1e lijn Ingrid Arnold
Somatisch onvoldoende verklaarde lichamelijke klachten in de 1e lijn Ingrid Arnold LUMC Public Health en Eerstelijnsgeneeskunde Huisarts te Leiderdorp Uw spreekuur Moeheid Pijnklachten Buikpijn Hoofdpijn
Nadere informatieSamenvatting COPD zorgprogramma 2019
Samenvatting COPD zorgprogramma 2019 Prestatie-indicatoren landelijke benchmark 1) % COPD patiënten in zorgprogramma met inhalatiemedicatie bij wie inhalatietechniek is gecontroleerd; 2) % COPD patiënten
Nadere informatieDe implementatie in de huisartsenpraktijk
De implementatie in de huisartsenpraktijk Voor wie: -Start met ketenzorg COPD Ketenzorg COPD -Doel: - Idee hoe COPD ketenzorg te implementeren Hoe tot stand: - Ketenzorgprogramma COPD van werkgroep - Zorgstandaard
Nadere informatieDepressies en angststoornissen - Net zo vaak samen als apart. Prof.dr. W.A. Nolen UMC Groningen
Depressies en angststoornissen - Net zo vaak samen als apart Prof.dr. W.A. Nolen UMC Groningen NESDA - Verschillende cohorten Vanuit NEMESIS (303) Vanuit ARIADNE (261) 1 e lijn (1611) Met huidige depressie/angststoornis
Nadere informatieRegionaal ketenzorg protocol COPD
Bijlage 1. Regionaal Ketenzorgprotocol Titel Regionaal ketenzorg protocol Verwijzing naar formulier Verwijzing naar protocol Protocol case finding Kwaliteitsbeleid Zorggroep Privacyreglement Zorggroep
Nadere informatieRichtlijn palliatieve zorg bij COPD
Richtlijn palliatieve zorg bij COPD Heleen Nederveen: palliatief verpleegkundige Maasstadziekenhuis Lolkje Roos: palliatief verpleegkundige hospice Cadenza / Laurens Levina Oosterom: longverpleegkundige
Nadere informatieCognitieve gedragstherapiegroep voor mensen met een bipolaire stoornis
Psychiatrie Cognitieve gedragstherapiegroep voor mensen met een bipolaire stoornis www.catharinaziekenhuis.nl Patiëntenvoorlichting: patienten.voorlichting@catharinaziekenhuis.nl PSY002 / Cognitieve gedragstherapiegroep
Nadere informatieOmgaan met neuropsychologische gevolgen na NAH in de chronische fase. Henry Honné
Omgaan met neuropsychologische gevolgen na NAH in de chronische fase Henry Honné februari/maart 2017 Breincafés Midden-Limburg 1 Master Neurorehabilitation and Innovation cum laude, en fysiotherapeut.
Nadere informatieSomatisch onvoldoende verklaarde lichamelijke klachten: De richtlijn
Somatisch onvoldoende verklaarde lichamelijke klachten: De richtlijn Ingrid Arnold LUMC Public Health en Eerstelijnsgeneeskunde Huisarts te Leiderdorp Dokter, ik ben zo moe. Vermoeidheid Hoofdpijn Buikklachten
Nadere informatieDepressie, dysthymie en de bipolaire stoornis
Depressie, dysthymie en de bipolaire stoornis Inleiding Iedereen kan zich wel eens somber en lusteloos voelen maar doorgaans is dat van korte duur. Bij sommige mensen houden deze klachten langere tijd
Nadere informatieLongrevalidatie Informatie over het programma Longrevalidatie
Patiënteninformatie Longrevalidatie Informatie over het programma Longrevalidatie Longrevalidatie Informatie over het programma Longrevalidatie. U heeft een afspraak in Tergooi voor longrevalidatie. Onze
Nadere informatieCOPD. Patiënten informatiefolder. verkoudheden en andere infecties zoals griep) - Jaarlijkse griepprik halen
COPD Patiënten informatiefolder Wat is COPD? COPD is een afkorting voor het Engelse Chronic Obstructive Pulmonary Disease. Het is een verzamelnaam voor chronische bronchitis en longemfyseem. Klachten zijn
Nadere informatieSamenwerkingsverband Vrijgevestigde Psychologen Amsterdam
Samenwerkingsverband Vrijgevestigde Psychologen Amsterdam Sanne Bakker en Marjan Kroon, 19 juni 2014 1. De invoering van de Basis GGZ 2. Het verwijsmodel 3. Overzicht van de DSM-IV stoornissen die vergoed
Nadere informatieCOGNITIEVE STOORNISSEN BIJ COPD. VAAK VERGETEN SYMPTOOM? Frank Pepels Kaderhuisarts astma/copd, aios ouderengeneeskunde
COGNITIEVE STOORNISSEN BIJ COPD. VAAK VERGETEN SYMPTOOM? Frank Pepels Kaderhuisarts astma/copd, aios ouderengeneeskunde Disclosure belangen spreker (potentiële) belangenverstrengeling Voor bijeenkomst
Nadere informatieKetenzorg astma en het opzetten van een astmaspreekuur
Ketenzorg astma en het opzetten van een astmaspreekuur CAHAG POH-cursus 2017 Amsterdam, Zwolle Gijs van der Bijll, kaderarts astma/copd Disclosure belangen spreker (Potentiële) belangenverstrengeling Geen
Nadere informatieOmgaan met (onbegrepen) lichamelijke klachten. Prof. dr. Sako Visser Universiteit van Amsterdam Pro Persona GGZ Dr. Michel Reinders GGZinGeest
Omgaan met (onbegrepen) lichamelijke klachten Prof. dr. Sako Visser Universiteit van Amsterdam Pro Persona GGZ Dr. Michel Reinders GGZinGeest Van DSM IV naar DSM 5 DSM IV - somatisatie stoornis, - somatoforme
Nadere informatieOndersteuning bij de diagnose kanker (de lastmeter)
ndersteuning bij de diagnose kanker (de lastmeter) De diagnose kanker kan grote impact op u en uw naaste(n) hebben. De ziekte en de behandeling kunnen niet alleen lichamelijke klachten met zich meebrengen,
Nadere informatieOuderen en COPD. Programma BAREND VAN DUIN, KADERARTS ASTMA/COPD 2017
Ouderen en COPD BAREND VAN DUIN, KADERARTS ASTMA/COPD 2017 Programma Praktijkvragen inventariseren 10 min Intro toetsvragen 5 min Casus: chronisch benauwde patient 15 min Comorbiditeit, wat is er vaak/veel?
Nadere informatieEen depressie. PuntP kan u helpen. groep: volwassenen
Een depressie PuntP kan u helpen groep: volwassenen Iedereen is wel eens moe, somber en lusteloos. Het is een normale reactie op tegenvallers, een verlies en andere vervelende gebeurtenissen. Wanneer dit
Nadere informatieDhr. A.B. COPD Cliëntnummer:
OMAHA AANLEIDING Dhr. A.B. COPD Cliëntnummer: 123458 Gezondheid: Binnen deze casus is uitgegaan van een cliënt met COPD. Cliënten met COPD kunnen benauwd zijn, moeite hebben met ademhalen en een productieve
Nadere informatieAngst en depressie in de huisartspraktijk: signaleren van risicogroepen. Peter F M Verhaak NIVEL
Angst en depressie in de huisartspraktijk: signaleren van risicogroepen Peter F M Verhaak NIVEL 12-maands prevalentie stemmings-, angst- en middelenstoornis 250 200 N/1000 patiënten 150 100 50 Depressie
Nadere informatieVeranderingen in de DSM-V stemmingsstoornissen. R.A. van Elmpt AIOS psychiatrie
Veranderingen in de DSM-V stemmingsstoornissen R.A. van Elmpt AIOS psychiatrie 2 DSM-5-classificatie Bipolaire stoornissen Depressieve stoornissen Bipolaire-I-stoornis Bipolaire-II-stoornis Cyclothyme
Nadere informatie29 en 30 januari 2015 te Papendal
IMPLEMENTATIE VAN ASTMA EN COPD IN DE HUISARTSENPRAKTIJK 29 en 30 januari 2015 te Papendal KADERHUISARTS SCHAKEL TUSSEN WETENSCHAP EN PRAKTIJK Disclosure belangen spreker (potentiële) belangenverstrengeling
Nadere informatie10 jaar Reload
Terugblik op Netty de Graaf, verpleegkundig specialist longgeneeskunde Albert Schweitzer ziekenhuis Hoe het begon in 2003 2003: landelijke oproep voor deelname aan het Doorbraakproject Ketenzorg COPD onder
Nadere informatiestatus meting in Ketenzorgproject COPD regio Dordrecht
http://www.torito.nl/agenda/http://www.torito.nl/agenda/health status meting in Ketenzorgproject COPD regio Dordrecht Artikel Caravisie / augustus N. de Graaf, verpleegkundig specialist longziekten; R.
Nadere informatieIn de praktijk Casus carrousel
In de praktijk Casus carrousel Symposium Sterkte met je tumor Maastricht, 13 april 2017 Marc Kamps, medisch maatschappelijk werker Alied van der Aa, gezondheidszorgpsycholoog Hans Mos, geestelijk verzorger
Nadere informatieINVLOED VAN INZICHT OP HET BELOOP VAN DE OBSESSIEVE-COMPULSIEVE STOORNIS
INVLOED VAN INZICHT OP HET BELOOP VAN DE OBSESSIEVE-COMPULSIEVE STOORNIS HENNY VISSER; HAROLD VAN MEGEN; PATRICIA VAN OPPEN; TON VAN BALKOM;ADRIAAN HOOGENDOORN;GERRIT GLAS; FUGEN NEZIROGLU; DISCLOSURE
Nadere informatiepreventie mentale ondersteuning direct en dichtbij
preventie ZORG BIEDEN DIRECT EN DICHTBIJ. DAAR STAAT INDIGO VOOR. HET LIEFST IN DE WIJK, LAAGDREMPELIG EN TOEGANKELIJK. VOOR IEDEREEN. mentale ondersteuning direct en dichtbij Indigo biedt niet alleen
Nadere informatieASS in de verzekeringsgeneeskundige praktijk
ASS in de verzekeringsgeneeskundige praktijk Dr. P. Remijnse, psychiater UWV Breda, 4-7-2017 Disclosure belangen spreker (Potentiële) belangenverstrengeling Voor deze bijeenkomst mogelijk relevante relaties
Nadere informatieANGST. Dr. Miriam Lommen. Zit het in een klein hoekje? Assistant professor Klinische Psychologie en Experimentele Psychopathologie m.j.j.lommen@rug.
ANGST Zit het in een klein hoekje? Dr. Miriam Lommen Assistant professor Klinische Psychologie en Experimentele Psychopathologie m.j.j.lommen@rug.nl Wie is er NOOIT bang? Heb ik een angststoornis? Volgens
Nadere informatieOncologische revalidatie REVALIDEREN BIJ KANKER
Oncologische revalidatie REVALIDEREN BIJ KANKER ONCOLOGISCHE REVALIDATIE De ziekte kanker kan grote gevolgen hebben. Tijdens en na de behandeling kunt u last krijgen van allerlei klachten. Uw conditie
Nadere informatieANGST in de PALLIATIEVE FASE, dilemma s rond de richtlijn. 11 april 2016 Tineke Vos psychiater HMC+ consulent palliatieve zorg
ANGST in de PALLIATIEVE FASE, dilemma s rond de richtlijn 11 april 2016 Tineke Vos psychiater HMC+ consulent palliatieve zorg Disclosure belangen spreker (potentiële) Belangenverstrengeling Geen Voor bijeenkomst
Nadere informatieAstma. Chronos, 14 juni 2016. Regien Kievits, kaderarts astma/copd
Astma Chronos, 14 juni 2016 Regien Kievits, kaderarts astma/copd Disclosure belangen spreker (potentiële) belangenverstrengeling Geen / Zie hieronder Voor bijeenkomst mogelijk relevante relaties met bedrijven
Nadere informatieEEN NETWERKBENADERING
EEN NETWERKBENADERING VOOR PSYCHOSE DE ROL VAN SYMPTOMEN EN TRAUMA dr. Hanneke Wigman Januari 2017 De Amsterdamse School DISCLOSURES (potentiële) belangenverstrengeling Voor bijeenkomst mogelijk relevante
Nadere informatieDe ziektelastmeter COPD: de betrouwbaarheid en de ervaringen van huisartsen tot nu toe. Onno van Schayck. Cahag Conferentie 15-1-2015.
De ziektelastmeter COPD: de betrouwbaarheid en de ervaringen van huisartsen tot nu toe Onno van Schayck Cahag Conferentie 15-1-2015 Disclosure belangen spreker (Potentiële) belangenverstrengeling Voor
Nadere informatieCasuistiek in de praktijk CAHAG CURSUS 2017
Casuistiek in de praktijk CAHAG CURSUS 2017 WAAR ZITTEN DE AANDACHTSPUNTEN.. Disclosure belangen spreker (Potentiële) belangenverstrengeling Geen Voor bijeenkomst mogelijk relevante relaties met bedrijven
Nadere informatiePREVENTIE VOOR POH-GGZ
PREVENTIE VOOR POH-GGZ ZORG BIEDEN DIRECT EN DICHTBIJ. DAAR STAAT INDIGO VOOR. HET LIEFST IN DE WIJK, LAAGDREMPELIG EN TOEGANKELIJK. VOOR IEDEREEN. MENTALE ONDERSTEUNING DIRECT EN DICHTBIJ INDIGO BIEDT
Nadere informatieIndeling presentatie
Gho-Go COPD ketenzorg avond 10 september 2013 Norbert IJkelenstam Kaderhuisarts astma/copd 1 Indeling presentatie Aandachtspunten vanuit spiegelinformatie 2013 Het begrip ziektelast en de COPD ziektelastmeter
Nadere informatieIedereen is wel eens bang
Iedereen is wel eens bang Stichting nascholingscommissie voor Bedrijfs- en Verzekeringsartsen Noord Nederland 4 februari 2015 de Lawei, Drachten Dr. Kamini Ho Pian, psychiater Drs. Date van der Veen, klinisch
Nadere informatieDiabetes mellitus en een depressie
Diabetes mellitus en een depressie Inleiding Mensen met diabetes mellitus hebben tweemaal zoveel kans om depressief te worden als mensen zonder diabetes. Dat betekent dat in Nederland één op de tien mensen
Nadere informatieRegionaal zorgpad Depressie Zorggroep Synchroon
Regionaal zorgpad Depressie Zorggroep Synchroon April 2014 Zorgpad Depressie 4-6-2014 1 Regionaal zorgpad Depressie Zorggroep Synchroon, april 2014 Zorgpad Depressie 4-6-2014 2 Regionaal Zorgpad Depressie
Nadere informatiePalliatieve zorg bij COPD
Palliatieve zorg bij COPD Joke Hes Longverpleegkundige Palliatieve zorg bij COPD 26/06/2014 Joke Hes Inhoud presentatie Welkom Wat is COPD Wanneer is er sprake van palliatieve zorg bij COPD Ziektelast
Nadere informatieEvaluatie module zorg voor kwetsbare ouderen
Evaluatie module zorg voor kwetsbare ouderen Inleiding Deze digitale vragenlijst is gezamenlijk door CZ en VGZ opgesteld en bedoeld voor huisartspraktijken die de module ouderenzorg bij CZ en/of bij VGZ
Nadere informatieDUODAGEN NWU 24-25 november. Roel Wennekes Jelmer Haanstra Jouke Hanje
DUODAGEN NWU 24-25 november Roel Wennekes Jelmer Haanstra Jouke Hanje Ketenzorg COPD Inleiding Protocol Voorbereiding op DBC Voorbeeld opzet Pauze Spirometrie blazen Spirometrie beoordelen Inleiding Overheid
Nadere informatieDe nieuwe COPD carrousel Uw eigen COPD paspoort
Afdeling: Onderwerp: Longziekten De nieuwe Uw eigen COPD paspoort 1 COPD Carrousel / COPD paspoort Inleiding Van uw longarts heeft u te horen gekregen dat u COPD heeft met het advies deel te nemen aan
Nadere informatiebenoemen en adequate behandeling instellen een exacerbatie-management-plan op maat de ernst van een exacerbatie COPD kunnen
de ernst van een exacerbatie COPD kunnen benoemen en adequate behandeling instellen een exacerbatie-management-plan op maat kunnen maken met de COPD-patiënt wat wordt er verstaan onder een (acute) exacerbatie
Nadere informatieWie doet wat? 8 maart 2016 Danielle Cath, Psychiater Altrecht Christine Weenink, Kaderhuisarts GGZ
Angst Wie doet wat? 8 maart 2016 Danielle Cath, Psychiater Altrecht Christine Weenink, Kaderhuisarts GGZ Angst is Nuttig Normaal Beschermend Besmettelijk Lijfelijke sensatie Lastig te herkennen Angstig
Nadere informatieStressklachten bij werkenden, van inzicht naar interventie
Stressklachten bij werkenden, van inzicht naar interventie Dr. Karen Nieuwenhuijsen voor Arbeid en Gezondheid, AMC, Amsterdam Amsterdam, 17 juni 2016 Disclosure belangenverstrengeling (potentiële) belangenverstrengeling
Nadere informatieLongaanval COPD. Wat is een longaanval?
Een longaanval wordt door artsen exacerbatie genoemd. Uw klachten worden dan plotseling erger. Een longaanval is een heftige en vaak nare ervaring. In deze brochure kunt u lezen over wat u kunt doen als
Nadere informatieWorkshop ACQ en CCQ Het gebruik in de dagelijkse praktijk. Adembenemend 2015 Hetty Cox, kaderarts astma/copd
Workshop ACQ en CCQ Het gebruik in de dagelijkse praktijk Adembenemend 2015 Hetty Cox, kaderarts astma/copd Disclosure belangen spreker (potentiële) belangenverstrengeling Voor bijeenkomst mogelijk relevante
Nadere informatieRecent onderzoek in Vlaanderen en Nederland: wat zijn de noden van (ex-)kankerpatiënten en hun naasten na de behandeling?
Recent onderzoek in Vlaanderen en Nederland: wat zijn de noden van (ex-)kankerpatiënten en hun naasten na de behandeling? Hans Neefs Kennis en beleid, Vlaamse Liga tegen Kanker Vragen 1.Welke noden en
Nadere informatieZorgroep Kennemer lucht
Zorgroep Kennemer lucht Randvoorwaarden Knelpuntanalyse Epidemiologie Zorgstandaard Zorgprogramma Indicatoren Doelstellingen Huidige knelpunten toekomst Zorggroep Kennemer lucht HAPA HONK HZNK DM COPD-CVRM-GGZ
Nadere informatieZorginkoopdocument 2013 Ketenzorg COPD
Zorginkoopdocument 2013 Ketenzorg COPD Zorginkoopdocument 2013 Ketenzorg COPD 1 INLEIDING Dit document bevat een omschrijving van het COPD ketenprogramma, de specifieke opleidingseisen en de daarbij behorende
Nadere informatieAls je dip een depressie wordt. Dokter op dinsdag 11 december 2012 L.Breuning, psychiater
Als je dip een depressie wordt. Dokter op dinsdag 11 december 2012 L.Breuning, psychiater Wanneer is een dip een depressie Dip hoort bij het leven Depressie is een ziekte Ziekte die (nog) niet aan te tonen
Nadere informatieINDIVIDUEEL ZORGPLAN ASTMA
INDIVIDUEEL ZORGPLAN ASTMA Inhoud Persoonlijke gegevens Mijn zorgverleners Diagnose Medicamenteuze / niet medicamenteuze behandeling Zelfmanagement adviezen / exacerbatieplan Gebruik kuur Astma Controle
Nadere informatiePreventie van depressie bij adolescenten: wat is de beste weg? Dr. Daan Creemers Gz-psycholoog/onderzoekscoordinator K&J GGZ Oost Brabant
Preventie van depressie bij adolescenten: wat is de beste weg? Dr. Daan Creemers Gz-psycholoog/onderzoekscoordinator K&J GGZ Oost Brabant Film: fragmenten Iedereen depressief (VPRO) Wat is een depressie?
Nadere informatieImplementatie Ziektelastmeter COPD Scholing Implementatie ziektelastmeter COPD in samenwerking met:
Implementatie Ziektelastmeter COPD Scholing Implementatie ziektelastmeter COPD in samenwerking met: 1 Disclosure belangen spreker (Potentiële) Belangenverstrengeling Voor bijeenkomst mogelijk relevante
Nadere informatiePsychologische ondersteuning en behandeling bij interstitiële longaandoeningen
Psychologische ondersteuning en behandeling bij interstitiële longaandoeningen 1 oktober 2014 Marielle van den Heuvel, Gezondheidszorgpsycholoog Afdeling Medische Psychologie Orbis Medisch Centrum Inhoud
Nadere informatieDe RTA COPD juni 2012. De RTA de achtergrond 6-7-2012. Uitgangspunt: de integrale gezondheidstoestand
De RTA COPD juni 2012 Afspraken tussen huisartsen en longartsen in de regio Noord Brabant Noord Oost De RTA de achtergrond Gebaseerd op de LTA De oude RTA de versie uit 2006 De nieuwe zorgstandaard COPD
Nadere informatieKennislacunes NHG-Standaard Depressie
Kennislacunes Kennislacunes 1. Het nut van screening naar depressie bij mensen met een chronische somatische aandoening in de (noot 15-16). 2. De 4DKL als instrument om het verloop van de (ernst van de)
Nadere informatieCognitieve gedragstherapie een effectieve psychotherapie
Cognitieve gedragstherapie een effectieve psychotherapie Informatie voor mensen die hun probleem willen aanpakken 2 3 Cognitieve gedragstherapie Een effectieve psychotherapie In deze brochure kunt u lezen
Nadere informatieInhoud. Nieuw in de NHG Standaard Angst. Vraag 2. Vraag 1. Vraag 3. Nieuw in de NHG standaard in beleid. Nieuw?! Diagnose en beleid RCT Implementatie
Inhoud Nieuw in de NHG Standaard Angst Christine van Boeijen PAO H 2012 Nieuw?! Diagnose en beleid RCT Implementatie En verder Wat hebt u geleerd? Vraag 1 Waarmee presenteert een patient met een angststoornis
Nadere informatieSymposium palliatieve zorg
Symposium palliatieve zorg Zorgmodule palliatieve zorg Markeren van de palliatieve fase Markeren van de palliatieve fase 20 oktober 2016 Angelie van de Crommert Karin van Veen Als ik sterven zal. Claudia
Nadere informatieChronische pijn rol van de mantelzorger. 7 oktober 2017 Toon van Helmond Marja Smit
Chronische pijn rol van de mantelzorger 7 oktober 2017 Toon van Helmond Marja Smit Inhoud 1. Wetenschappelijk onderzoek 2. Praktijk 3. Aanbevelingen Vooraf Zorgstandaard chronische pijn 2017 Uitgangspunt
Nadere informatie