Voor u ligt de rapportage van het werk dat door de commissies en leden van de NFN in het afgelopen jaar is verricht.

Transcriptie

1 Jaarverslag 2017

2 Inhoud Voorwoord van de voorzitter...3 Jaarverslag Sectie Communicatie Jaarverslag Sectie Richtlijnen Jaarverslag Sectie Kwaliteitsborging Jaarverslag Sectie Nefrologische Bedrijfsvoering Jaarverslag Sectie Onderwijs & Opleidingen Jaarverslag Sectie Registratie Jaarverslag Sectie Wetenschap

3 Voorwoord van de voorzitter Geachte collega s, Voor u ligt de rapportage van het werk dat door de commissies en leden van de NFN in het afgelopen jaar is verricht. Een belangrijk strategisch item dat in 2017 opgepakt is in samenwerking met de Nierstichting en de NVN is om te komen tot een gemeenschappelijke wetenschappelijke agenda die aansluit bij de Nationale Wetenschapsagenda. De Nationale Wetenschapsagenda wordt een belangrijk organiserend principe waarlangs publiek geld voor onderzoek en innovatie uitgegeven gaat worden. Met het creëren van deze gemeenschappelijke wetenschappelijke agenda zullen wij in staat zijn om optimaal aan te sluiten bij deze nieuwe ontwikkeling. Verder is afgelopen jaar hard gewerkt aan de voorbereidingen voor een herziening van het kwaliteitssysteem. Dit zal ook voor de komende jaren een zeer belangrijk agenda onderwerp zijn waarbij wij zullen proberen te komen tot vermindering van administratieve en registratielast, zonder daarbij afbreuk te doen aan de verworvenheden van ons kwaliteitssysteem. prof. dr. A.J. Rabelink, internist-nefroloog voorzitter van het bestuur 3

4 Bestuur in 2017 Samenstelling per 31 december 2017 prof. dr. A.J.(Ton) Rabelink (voorzitter) dr. H.F.H.(Harald) Brulez (secretaris) dr. I.M.(Ingeborg) Bajema (penningmeester) prof. dr. F.J. (Frans) van Ittersum (Sectie Registratie) dr. H.W. (Henk) van Hamersvelt (Sectie Richtlijnen) dr. G.M.M. (Gerald) Vervoort (Sectie Onderwijs en Opleidingen) prof. dr. R.T. (Ron) Gansevoort (Sectie Wetenschap) dr. C.J.A.M. (Stijn) Konings (Sectie Kwaliteitsborging) dr. B.C. (Brigit) van Jaarsveld (Sectie Communicatie) dr. J.N.M.(Jos) Barendregt (Sectie Nefrologische Bedrijfsvoering) prof. dr. S.P. (Stefan) Berger, internist-nefroloog (Adviseur, LONT) Mutaties in het bestuur Tijdens de Huishoudelijk Vergadering op 29 maart 2017 hebben de volgende mutaties plaatsgevonden: dr. J.C. (Jaklien) Leemans, penningmeester is afgetreden. Jaklien Leemans is opgevolgd door Ingeborg Bajema. dr. H.W. (Henk) van Hamersvelt is benoemd tot voorzitter van de Sectie Richtlijnen als opvolger van Brigit van Jaarsveld dr. B.C. (Brigit) van Jaarsveld is benoemd tot voorzitter van de Sectie Communicatie. Brigit van Jaarsveld was al ad interim voorzitter van de Sectie. Bestuursvergaderingen en aanwezigheid ( = aanwezig, X = verhinderd) : 17/1 7/3 29/3 9/5 4/7 19/9 14/11 Voorzitter Secretaris Penningmeester x x x Sectie Communicatie x x x Sectie Kwaliteit x x Sectie NB x x Sectie O&O x Sectie Registratie x Sectie Richtlijnen x Sectie Wetenschap x Transplantatie x x x x x Daarnaast werd op verschillende momenten overleg gevoerd met (een afvaardiging van de besturen van): Nederlandse Nefrologie Dagen Nefrovisie Nierpatiënten Vereniging Nederland Nierstichting NIV V&VN Dialyse & Nefrologie 4

5 Jaarverslag Sectie Communicatie 2017 Samenstelling Sectie per 31 december 2017 dr. B.C. (Brigit) van Jaarsveld, voorzitter dr. H.F.H. (Harald) Brulez, secretaris bestuur NFN A.T.M. (Anneke) Jorna, ambtelijk secretaris sectie richtlijnen H. A. (Hennie) van IJzerloo, ambtelijk secretaris bestuur NFN Mutaties in de Sectie De sectie communicatie is in 2017 uitgebreid met als lid dr. H.F.H. (Harald) Brulez, secretaris van het NFN bestuur. Belangrijkste activiteiten in 2017 De sectie heeft in maal vergaderd, afwisselend in aanwezigheid of telefonisch. De sectie heeft een reglement opgesteld. Er is structuur gebracht in de berichtgeving naar de NFN leden. In totaal werden er 49 nieuwsberichten aan de verschillende groepen van leden gestuurd. Er is besloten een redactieraad in te stellen, die gaat beoordelen welke informatie en externe bijdragen door de NFN met de leden zullen worden gecommuniceerd. De NFN website, die in de nieuwe vorm ruim een jaar in gebruik is, is op enkele punten verder aangepast en verbeterd. De activiteiten in het kader van World Kidney Day worden door de sectie ondersteund. Vooruitblik 2018 Periodiek zullen nieuwsbrieven worden gepubliceerd, voorlopig 2-3 maal per jaar. De redactieraad zal in het leven worden geroepen. Er zijn plannen gemaakt om de doelgroep van onderzoekers in de nefrologie meer te betrekken bij de NFN. In 2018 zullen deze verder worden uitgewerkt. Jaarverslag Sectie Richtlijnen 2017 Samenstelling Sectie per 31 december 2017 dr. H.W. (Henk) van Hamersvelt, voorzitter A.T.M. (Anneke) Jorna, secretariaat dr. A.L.H.J. (Albert-Jan) Aarnoudse dr. H. (Henk) Boom A.H. (Arnold) Boonstra dr. B. (Bastiaan) van Dam dr. C.E. (Caroline) Douma dr. C.F.M. (Casper) Franssen dr. E.K. (Ellen) Hoogeveen dr. M.F.C. (Margriet) de Jong H.P. (Harmen) Krepel M. J. (Jacqueline) Krol-van Straaten dr. M.A. (Marika) van Leeuwen-Artz dr. M.R. (Marc) Lilien, kinderarts-nefroloog dr. M.B. (Maarten) Rookmaaker dr. F.M. (Frank) van der Sande dr. M.A. (Marcel) Schouten J. (Joëlle) Suijkerbuijk dr. N.C. (Neelke) van der Weerd 5

6 Mutaties in de Sectie Dr. Stefan Berger, dr. Karien van der Putten, Job Huussen en prof. dr. Coen Stegeman zijn uit de commissie getreden. De volgende nieuwe leden zijn verwelkomd in de richtlijnencommissie: dr. Henk Boom, Reinier de Graaf Gasthuis, Delft Arnold Boonstra, Flevo Ziekenhuis, Almere dr. Margriet de Jong, UMC, Groningen Harmen Krepel, Bravis Ziekenhuis, Bergen op Zoom dr Marcel Schouten, Tergooi ziekenhuis, Hilversum Joelle Suijkerbuijk, Meander MC, Amersfoort. Activiteiten van de commissie in 2017 Vanuit NFN geïnitieerde multidisciplinaire richtlijn: - Start gemaakt met de Richtlijn Zwangerschap en Nierziekten, in samenwerking met de NVOG. - Aanvraag voor financiering van een richtlijn Zorg bij chronisch nierfalen (vroeger de richtlijn predialyse) is ingediend en goedgekeurd. Medewerking aan multidisciplinaire richtlijnen: - De richtlijn Veiligheid bij gebruik van contrastmiddelen, post-contrast AKI is afgerond en geaccordeerd. - De richtlijnen Chronische Nierschade voor 1e en 2e lijn, en de aanvullende NIVmodules voor de 2e lijn zijn afgerond en geaccordeerd. Er is een item voor Thuisarts.nl over chronische nierschade gemaakt. - Voor de richtlijn Nierfunctievervangende behandeling, wel of niet, die in 2016 is gepubliceerd zijn consultkaarten ontwikkeld. - De richtlijn Medicatie-aanpassingen voor dialysepatienten, in samenwerking met de KNMP, wordt begin 2018 verwacht gereed te zijn. - Revisies van de multidisciplinaire richtlijnen Hypertensieve crisis en Diabetische Nefropathie, beide op initiatief van de NIV, zijn gestart. - De richtlijn Veiligheid bij gebruik van contrastmiddelen deel 2, complicaties is in ontwikkeling. NFN richtlijnonderwerpen waaraan het afgelopen jaar is gewerkt: - Position statement Tolvaptan bij Autosomaal dominante polycysteuze nierziekte (ADPKD), is uitgebracht. - Herziening van de PD richtlijn Monitoring adequaatheid en membraanfunctie. - Richtlijn ANCA-vasculitis, wordt begin 2018 afgerond. - Beoordelen en adapteren aan de Nederlandse situatie van de ERBP richtlijn Diabetes mellitus en chronische nierschade stadium 3b-5, wordt begin 2018 verwacht. - Herziening van de richtlijn Waterbehandeling voor HD en online HDF, wordt afgerond in Vooruitblik 2018 Naast de al genoemde onderwerpen zal in 2018 in ieder geval ook aandacht worden gegeven aan: - Het ontwikkelen van een richtlijn genetische diagnostiek van nierziekten - Herziening van de verouderde WIP richtlijn Veilig werken bij hemodialyse - Ontwikkelen van een richtlijn plasmaferese/plasmafiltratie - Revisie van de richtlijn PD gerelateerde infecties uit 2012, naar aanleiding van een herziene ISPD richtlijn - Revisie van de richtlijn hepatitis C uit 2013, naar aanleiding van een nieuwe KDIGO richtlijn die in 2018 wordt verwacht 6

7 - Revisie van de richtlijn mineraal- botstoornissen bij chronische nierschade uit 2010, naar aanleiding van een recent gepubliceerde KDIGO richtlijn revisie. - Revisie van de richtlijn dialysestrategie op basis van KDOQI Revisie richtlijn (systemische) antitrombotisch beleid bij CNS (en dialyse) Jaarverslag Sectie Kwaliteitsborging 2017 Samenstelling Sectie per 31 december 2017 dr. C.J.A.M. (Stijn) Konings, voorzitter dr. M. (Marc) ten Dam, vicevoorzitter dr. H. (Henk) van Hamersvelt (voorzitter Richtlijn Commissie) H.A. (Hennie) van IJzerloo (Nefrovisie, secretariaat) Mutaties Sectie Geen Belangrijkste activiteiten: Herziening visitatiesystematiek Voor de periodieke herziening van de visitatiestellingen heeft de PVC een commissie herziening visitatiesystematiek (CHV) geïnstalleerd. In de commissie hebben zitting: Jolanda Jousma-Rutjes (V&VN Dialyse & Nefrologie) Petra van der Vlist (V&VN Dialyse & Nefrologie) Joost Bijlsma (NFN) Marc ten Dam (NFN), voorzitter Hennie van IJzerloo (Nefrovisie, secretariaat) Opdracht aan deze commissie was om de visitatiestellingen te herzien en eerder gegeven adviezen van cie. van Es te integreren in een nieuw voorstel. Als voorbereiding op deze herziening heeft de CHV in periode februari /maart van 2017 veldraadplegingen georganiseerd waarvoor nefrologen, dialyseverpleegkundigen, hoofden en kwaliteitsmedewerkers van dialyseafdelingen waren uitgenodigd. De veldraadplegingen vonden plaats in Eindhoven, Zwolle, Utrecht en Rotterdam. De resultaten werden gepresenteerd op de Nederlandse Nefrologiedagen 28 en 29 maart 2017). In juni werd er een conferentie georganiseerd waar vertegenwoordigers van HKZ, NVN en FMS uitgenodigd werden om hun visie tegen over de toekomst van ons visitatiesysteem. Nadien heeft de CHV gesprekken gevoerd met vertegenwoordigers van deze organisaties. Op basis van deze raadpleging van betrokken professionals en stakeholders zijn door de CHV een aantal conclusies getrokken: - Er is een sterke behoeft onder professionals om de administratieve last van de visitatiesystematiek te beperken en het proces efficiënter en effectiever te maken. - Het perspectief van de patiënt moet nadrukkelijker in beeld komen. - Het visitatiesysteem moet transparanter en objectiever. - Naast bevordering van de kwaliteit van zorg moet het visitatiesysteem een waarborg blijven bieden voor vertrouwen bij patiënten en verzekeraars. De activiteiten in 2017 hebben geleid tot een agenda voor 2018: 1. Herziening stellingen a. updating aan de hand van richtlijnen b. herindeling domeinen conform advies FMS c. herziening scope o.a. beperking beoordeling NEN norm d. gradering in mate van afwijking norm met vijfpuntsschaal conform leidraad FMS 7

8 2. Herziening visitatieproces a. herindeling dagprogramma b. aanpassing voorbereiding c. standaardisering verslaglegging 3. HKZ: a. beoordeling nieuwe HKZ norm b. beoordeling alternatieven voor HKZ certificering c. beoordeling overlap ziekenhuisbrede accreditatie (JCI en NIAZ) en HKZ certificatie voor dialysecentra die onderdeel zijn van ziekenhuis? 4. Patiënten perspectief a. versterken rol patiënten vereniging bij beoordeling stellingen b. versterken rol kan patiënten vereniging bij visitatieproces De CHV heeft na raadpleging van de besturen van de beroepsverenigingen geconcludeerd dat de commissie over onvoldoende kennis beschikt om bovenstaande agenda tot uitvoering te brengen. Bovendien bestaat er de zorg dat een herziening van de systematiek door de professionals zelf als onvoldoende objectief wordt beoordeeld door stakeholders. Daartoe wordt commissie uitgebreid met een onafhankelijke voorzitter die over een ruime kennis over externe kwaliteitsborging en visitatie beschikt. Opdracht aan deze voorzitter zal zijn: - Bewaak dat het visitatiesysteem een waarborg blijft bieden voor vertrouwen bij de klanten (patiënten en verzekeraars) en dat belangen van deze stakeholders voldoende behartigd worden onder gelijktijdige vermindering van de administratieve last voor dialysecentra. - Adviseer de CHV bij beantwoording van de vragen zoals genoemd in de agenda 2018, in het bijzonder de vragen onder de punten 3 en 4. - Adviseer de CHV op welke wijze patiëntenparticipatie bij kwaliteitsborging vorm gegeven kan worden. - Adviseer de CHV op welke wijze er transparantie kan worden gegeven over de uitkomsten van kwaliteitstoetsing. Taskforce thuisdialyse Samen met de Nierpatiënten Vereniging Nederland (NVN) en de Nierstichting heeft de NFN het initiatief genomen om gezamenlijk een taskforce thuisdialyse in te stellen. De taskforce dient met concreet uitgewerkte voorstellen te komen om de belangrijkste knelpunten ten aanzien van de thuisdialyse op te lossen zodat iedere patiënt die in aanmerking komt voor thuisdialyse en hieraan de voorkeur geeft, de meest optimale zorg ontvangt. De Taskforce, onder voorzitterschap van Stijn Konings, heeft zich ten doel gesteld om vóó 1 september 2018 een eindrapport af te ronden. In de Taskforce participeren naast de NFN: NVN Nierstichting Nefrovisie SLOT V&VN Dialyse & Nefrologie Plenaire Visitatie Commissie (PVC): Conform reglement kent de Sectie drie soorten commissies: de Plenaire Visitatie Commissie (PVC), visitatiecommissies ad hoc en bezwaarschriftencommissies ad hoc. De 8

9 voorzitter en de vicevoorzitter van de Sectie zijn ook voorzitter en vicevoorzitter van de PVC. De PVC wordt door Nefrovisie organisatorisch ondersteund. Heleen Boelens voert het secretariaat van de PVC en Boudewijn de Jong ondersteunt de planning. In de vergaderingen van de Plenaire Visitatie Commissie worden de concept verslagen van visitaties in het kader van (her) certificaties en vervolgbezoeken in het kader van het certificatietraject besproken en vastgesteld. De visitaties worden uitgevoerd door visitatiecommissies ad hoc die afhankelijk van het soort bezoek bestaan uit één of meerdere visitatoren afkomstig uit de PVC. Visitatoren beoordelen het werk van nefrologen en andere professionals in de nefrologische zorg aan de hand van stellingen. Het oordeel van visitatiecommissie ad hoc wordt vast gelegd in een concept visitatieverslag dat besproken wordt in de PVC en leidt tot een definitief verslag. Tegen een definitief verslag kan bezwaar worden gemaakt. Het reglement van de PVC voorziet in een bezwaarschriften procedure, waarvoor een bezwaarschriftencommissie ad hoc wordt ingesteld. In 2017 zijn er geen bezwaarschriften ingediend. De PVC kent twee typen vergaderingen: de reguliere PVC Een vergadering voor alle leden van de PVC waarin de verslagen van (her)certificaties worden besproken. Deze vergadering wordt gehouden in Utrecht. de kleine PVC In de kleine PVC worden uitsluiten visitatieverslagen van vervolgbezoeken behandeld. Indien de kleine PVC besluit dat de problematiek uit een verslag zich niet leent voor behandeling in de kleine PVC wordt het desbetreffende verslag geagendeerd voor de eerstvolgende reguliere vergadering van de PVC. De Kleine PVC vergadert telefonisch. Kerngegevens 2017: aantal eerste HKZ certificaties aantal hercertificaties aantal vervolgbezoeken HKZ Aantal focus bezoeken totale inzet PVC NfN leden (in dagen) totale inzet PVC V&VN leden (in dagen) ,5 101 Aantal vergaderingen PVC Aantal telefonische of kleine vergaderingen PVC

10 Samenstelling PVC Mutaties Plenaire Visitatie Commissie In 2017 hebben de volgende leden afscheid genomen van de PVC: Namens NFN dr. A.A.M.J. Hollander, internist-nefroloog, JBZ dr. M.R. Lilien (kinderarts-nefroloog), UMCU L.Straathof, internist-nefroloog, MST drs. E. Dorresteijn, kinderarts-nefroloog, Erasmus MC Namens V&VN Dialyse & Nefrologie G.M. Gaasbeek, Viecuri J.A.M. van der Vuurst, Spaarne Gasthuis E. van der Stel-van Beek, HAGA Toegetreden zijn: Namens NFN dr. S.A. Gärtner, internist-nefroloog, Zuyderland MC L. Koster-Kamphuis, kinderarts-nefroloog, Radboudumc Namens V&VN Dialyse & Nefrologie L. Vinke, Dianet E. Huntelerslag, Zuyderland MC Samenstelling PVC per ultimo 2017: NFN V&VN Dialyse en Nefrologie 1 dr. J. Bijlsma, internist-nefroloog, Dianet/AMC 1 A.E. Bijpost, MC Alkmaar 2 dr. A.H.M. Bouts, kinderarts-nefroloog, AMC 2 H.M.M. Boelens, Tergooi (QQ) 3 dr. H.F.H. Brulez, internist-nefroloog, SLAZ 3 M.J. Bosker, VUmc (QQ) 4 dr. M.A.G.J. ten Dam, Internist-nefroloog, CWZ (vicevz) 4 M.I. Dobbenberg, Spaarne Gasthuis 5 dr. S.A. Gärtner, internist-nefroloog, Zuyderland MC 5 M. den Dulk, Franciscus Gasthuis & Vlietland 6 Dr. H. van Hamersvelt, vz Richtlijncommissie (QQ) 6 T. van der Heijden, DC Ravenstein 7 dr. C.J.A.M. Konings, internist-nefroloog, Catharina Ziekenhuis (vz) 7 E. Huntelerslag, Zuyderland MC 8 L. Koster-Kamphuis, kinderarts-nefroloog, Radboudumc 8 K.E. IJsselmuiden, MC Leeuwarden 9 dr. A. Kuijper, internist-nefroloog, Maxima MC 9 J. Jousma-Rutjes, Haaglanden MC 10 dr. P.B. Leurs, internist-nefroloog, ADRZ 10 J. ten Kate, UMCG 11 dr. S. Lobatto, internist-nefroloog, Tergooi 11 H.C. de Kleijn MBA, UMCG 12 dr. P.T. Luik, internist-nefroloog, Meander MC 12 Y.M. Koter-Smits, Diapriva 13 dr. I.M. van der Meer, internist-nefroloog, HAGA 13 E.H. Kruitbosch-Kerkdijk, Deventer Ziekenhuis 14 dr. J.B. van der Net, internist-nefroloog, MUMC+ 14 G.A.M. van der Kuijk, DC Bernhoven 15 dr. E. Scholten, internist-nefroloog, MC Haaglanden 15 L.Vinke, Dianet 16 drs. I.M.P.M.J. Wauters, internist-nefroloog, Zorgsaam Zeeland 16 P. van der Vlist, Groene Hart Ziekenhuis 17 M. Woudenberg, ZGT, locatie Almelo 10

11 Jaarverslag Sectie Nefrologische Bedrijfsvoering 2017 Samenstelling Sectie per 31 december 2017 Dr. J.N.M. (Jos) Barendregt, Voorzitter Prof. dr. F.J. (Frederike) Bemelman Dr. C.J.A.M. (Stijn) Konings Dr. A.P.J. (Aiko) de Vries Mutaties Sectie Geen Belangrijkste activiteiten Omdat er op het front van de tarieven en organisatie in het afgelopen jaar betrekkelijk weinig gebeurde waren de meeste activiteiten van de sectie gericht op beantwoorden van vragen uit het veld over onduidelijkheden met betrekking tot de nefrologische dbc s/dot s. In de Beleidsadviesraad, een overlegstructuur georganiseerd door Nefrovisie met verzekeraars, apothekers en andere betrokkenen lijkt er door vasthoudendheid van Marc Hemmelder nu een oplossing te zijn gevonden voor de lang bestaande vergoedingsproblematiek van natriumbicarbonaat en magnesiumpreparaten bij patiënten met chronische nierziekte. Vergoedingsproblematiek ten aanzien van nefrologische advisering bij preventie contrastnefropathie werd via de NIV voorgelegd aan een werkgroep van FMS en NZA inzake multidisciplinaire behandeling. Een uitspraak of deze advisering DBC-waardig is, is nog niet verkregen. Dit dossier zal worden vervolgd, mede gezien nieuwe richtlijnen inzake contrastnefropathie die naar verwachting in 2018 van kracht zullen worden. Via de sectie werd een mailing naar de centra gedaan in verband met een toegenomen foutmelding van de Baxter Homechoice. Door de fabrikant kon het probleem (luchtlekkage) worden getraceerd wat leidde tot een recall van betrokken PD-vloeistoffen. Vooruitblik 2018 De inrichting en taakstelling van de sectie Nefrologische Bedrijfsvoering zullen in 2018 onder leiding van een nieuwe voorzitter centraal staan. Daarnaast zal in NIV-verband gewerkt worden aan: de behartiging van de beroepsbelangen de behoefteraming naar toekomstige nefrologische workforce Jaarverslag Sectie Onderwijs & Opleidingen 2017 Samenstelling Sectie per 31 december 2017 dr. G.M.M. (Gerald) Vervoort (UMC Radboud, Nijmegen), Voorzitter dr. E.J. (Ewout) Hoorn (Erasmus MC, Rotterdam) dr. W.J.W. (Willem Jan) Bos (St Antonius Ziekenhuis, Nieuwegein) dr. S.A. (Azam) Nurmohamed (VUMC, Amsterdam) dr. M.B. (Maarten) Rookmaaker (UMC Utrecht) dr. A. (Aiko) de Vries (LUMC, Leiden) dr. L. (Liffert) Vogt (AMC, Amsterdam) dr. F. (Frank) van der Sande (Maastricht UMC) dr. S.P. (Stefan) Berger (UMC Groningen) 11

12 Mutaties Sectie Geen Belangrijkste ontwikkeling in 2017 Opzet Centrale Opleidingsdagen Nefrologen-in-opleiding (CON) De CON-dagen zijn thematisch georganiseerd en iedere CON-dag is toebedeeld aan een voorzitter en verdeeld over de verschillende faculteiten. Minimaal 6 weken voor de NIO-dag wordt de te bestuderen stof opgegeven (het boek: Comprehensive Clinical Nephrology, 5th Edition (Richard J. Johnson, MD, John Feehally, DM, FRCP and Jurgen Floege, MD, FERA) wordt in het algemeen als uitgangsstof beschouwd); in samenspraak met de verschillende nefrologen in de opleidingsklinieken wordt een schema opgesteld waarbij de te bestuderen stof wordt behandeld. De CON-dag zelf start met een intrede-toets over de te bestuderen stof. De toets bestaat uit clusters van vragen verdeeld over de te bestuderen stof. De rest van de CON-dag wordt besteed aan het bediscussiëren en beantwoorden van de verschillende (clusters van) vragen. In principe zou derhalve de CON-dag geleid kunnen worden door 1-2 (evt 3, maximaal 4) docenten die in het betreffende onderwerp thuis zijn. Behalve het bediscussiëren van de vragen wordt voorgesteld om het betreffende cluster te omlijnen met additionele informatie bijvoorbeeld in de vorm van een kort referaat/diapresentatie e.d. De verschillende docenten behoren dan goed thuis te zijn in de verschillende clusters/onderwerpen. Idealiter zou de toets elektronisch worden afgenomen zodat direct duidelijk wordt waar de knelpunten zitten en als zodanig onderwerp van discussie kan worden. Vooralsnog hebben we die mogelijkheid niet en dit kan worden ondervangen door bij hand opsteken te inventariseren waar de knelpunten zitten. Indien de toetsvragen tot onvoldoende discussie leiden kunnen praktijkvoorbeelden de NIO s kietelen om zodoende discussie uit te lokken of aanleiding zijn voor het referaat/presentatie. Toetsing Uit voornoemde volgt logischerwijs dat er geen sprake meer is van summatieve toetsing. Alleen de aanwezigheid van de NIO s op de NIO-dag wordt geregistreerd. Met name in de voorbereidingen moeten de opleiders-nefrologen informatie verzamelen over de leerresultaten, en over sterke en zwakke punten van de individuele NIO s, die de opleiders/docenten kunnen gebruiken voor feedback (met andere woorden hier is sprake van formatieve toetsing). Samenvatting De opzet van de CON-dagen is veranderd. De 5 belangrijkste veranderingen: 1. Flip-the-classroom principe. 2. Individuele en groepsvoorbereidingen in opleidingskliniek (aan de hand van de op te geven stof). 3. CON-dag starten met (intrede-)toets. 4. Bediscussiëren van de intredetoets (cluster/onderwerp gewijs) is de opzet van de CON-dag (thematisch georganiseerd). 5. Geen summatieve toetsing meer maar formatieve toetsing. Vooruitblik 2018 In 2018 zal geëxperimenteerd worden met een verdeling van de betreffende CON-dag over 2 aparte dagen. Hiermee kan tegemoet gekomen worden aan meer individueel gericht onderwijs en kan wellicht ook een financiële besparing gecreëerd worden omdat de dag zelf niet in de jaarbeurs hoeft plaats te vinden. 12

13 Jaarverslag Sectie Registratie 2017 Samenstelling Sectie per 31 december 2017 prof. dr F.J. (Frans) van Ittersum, voorzitter dr. M. (Marjolijn) van Buren dr. B. (Bastiaan) van Dam (lid Richtlijnencommissie) prof. dr. F.W. (Friedo) Dekker dr. H. (Henk) van Hamersvelt (voorzitter Richtlijnencommissie) dr. C.J.A.M. (Stijn) Konings (voorzitter sectie Kwaliteit en PVC) dr. G. (Goos) Laverman dr. K. (Karlien) Cransberg (vertegenwoordiger Kindernefrologie) dr. V.S. (Vianda) Stel (ERA-EDTA registry) dr. S.P. (Stefan) Berger (Landelijk Overleg Niertransplantatie (LONT)) dr. M.H. (Marc) Hemmelder (Nefrovisie) drs. H. (Hans) Bart (Nierpatiëntenvereniging) drs. K. (Karin) Prantl (Nierpatiëntenvereniging) prof. dr. A. (Andries) Hoitsma (NOTR/NTS) P. (Petra) van der Vlist (V&VN Dialyse & Nefrologie) Mutaties Sectie Geen. Belangrijkste activiteiten in 2017 In 2017 heeft de sectie Registratie gewerkt aan de Jaarrapportage 2015 die in maart 2017 is gepubliceerd op de website van Nefrovisie. Vervolgens zijn de is er gewerkt aan het Jaarboek 2016 (gepubliceerd door Nefrovisie in gedrukte vorm en als pdf op de Nefrovisiewebsite in december 2017) en nagedacht over de uitgebreidere jaarrapportage De sectie was verder betrokken bij de Jaarrapportage Niertransplantatie die vanuit de NOTR vorm gegeven wordt. Het is de bedoeling deze jaarrapportages van Renine en de NOTRniertransplantatie uiteindelijke te gaan samenvoegen tot één jaarrapportage Nierfalen en nierfunctievervangende behandeling in Nederland. Resultaten uit het jaarboek 2016 en voorlopige resultaten uit de Renine Annual Report 2016 werden gepresenteerd tijdens de Klinische Vergadering op Papendal. Op een aantal activiteiten van Nefrovisie heeft de sectie in 2017 toegezien. De sectie heeft zich laten informeren over de nieuwe EU-privacyregels die in 2018 van kracht worden en de consequenties die deze voor Nefrovisie en Renine zullen hebben. Verder werden de voorbereidingen voor een egfr4-pilot en comorbiditeitregistratie in Renine met Nefrovisie besproken. De voorzitter van de sectie Registratie heeft als bestuurslid van het Nefrovisiebestuur in 2017 actief toezicht gehouden op Nefrovisie als niet-uitvoerend bestuurslid. Ook was de voorzitter evenals in in deze rol betrokken bij het PROMs pilot project dat door Nefrovisie wordt uitgevoerd. Vooruitblik 2018 De voor 2017 aangekondigde pilot t.b.v. het registreren van comorbiditeit en mensen met egfr stadium 4 is vertraagd. Deze zal in 2018 worden uitgevoerd. Ook in 2018 zal er samengewerkt worden met Nefrovisie t.b.v..de jaarrapportage Renine over 2016 en De interactie met de PVC zal worden geïntensiveerd om centrumrapportages (o.a. Nefrodata) onderdeel te laten zijn van de nieuwe opzet van de visitaties. Ook zal er verder worden nagedacht over een structuur die ervoor zorgt dat Renine gegevens maximaal benut worden voor wetenschappelijk onderzoek. N.a.v. de jaarrapportage 2017 zal er worden bekeken welke gegevens interessant zijn om te publiceren in nationale of 13

14 internationale wetenschappelijk tijdschriften. Deze publicaties zullen worden in 2018 worden voorbereid en zo mogelijk gerealiseerd. Een tweetal registraties van wetenschappelijk onderzoek zullen tegen betaling worden uitgevoerd door Nefrovisie: DOMESTICO, een project over thuisdialyse, en POLDER, een project over ouderen. De sectie zal de komende jaren bekijken welke elementen uit beide projecten interessant zijn om aan de landelijke registratie Renine toe te voegen. In 2017 zal een pilot worden gehouden met het registreren van comorbiditeit en mensen met egfr stadium 4. Ook dit jaar zal er samengewerkt worden met Nefrovisie t.b.v..de jaarrapportage renine over De interactie met de PVC zal worden geïntensiveerd om centrumrapportages (o.a. Nefrodata) onderdeel te laten zijn van de visitatie. Ook zal er worden nagedacht over een structuur die ervoor zorgt dat renine gegevens maximaal benut worden voor wetenschappelijk onderzoek. Jaarverslag Sectie Wetenschap 2017 Samenstelling Sectie per 31 december 2017 Prof. dr. R.T. (Ron) Gansevoort, voorzitter Dr. J. (Johan) van der Vlag, secretaris Dr. T. (Tom) Nijenhuis, secretaris Prof. dr. F.J. (Frederike) Bemelman Dr. M.H.M. (Maarten) Raasveld Prof. dr. F.W. (Friedo) Dekker Prof. dr. D.J.M. (Dorien) Peters Dr. H. (Huib) de Jong Dr. R. (Rachel) Giles Drs. Kioa Wijnsma (namens PLAN) Mutaties Sectie Afgetreden: Dr. J.C. (Jaklien) Leemans Drs. H. (Hessel) Peters Sengers (namens PLAN) Belangrijkste activiteiten in 2017 Op 13 oktober 2017 werd de 99ste Wetenschappelijke Vergadering georganiseerd in Postiljon congrescentrum te Bunnik. Dit gebeurde voor het tweede keer in samenwerking met de Nierpatiënten Vereniging Nederland (NVN) en NierNieuws (NN). Bovendien was nu ook de Nierstichting betrokken bij de organisatie. Meerdere parallelsessies werden georganiseerd, waarvan 1 door de sectie Wetenschap van de NfN primair voor onderzoekers. Het aantal bezoekers van deze sessie was beduidend hoger dan voorgaande jaren (120, met 52 ingediende abstracts, waarvan 14 orale presentaties en 38 posterpresentaties in 5 parallelsessies). Waarschijnlijk valt dit te verklaren valt uit het grootschaliger karakter, met de integratie met de verschillende disciplines, dat als stimulerend ervaren wordt. Andere parallelsessies (4) waren op conto van de NVN, NN en NSN, en werden primair voor patiënten, partners/familie en paramedici georganiseerd (ongeveer 200 personen). In de gezamenlijke afsluitende sessie werd aandacht besteed aan de gezamenlijke Wetenschapsagenda die in 2017 door de NSN, NVN en NFN is opgesteld en aan de prijswinnaars van beste abstracts / voordrachten afdelingen. Naast de gezamenlijke Wetenschapsagenda van de NSN, NVN en NFN, is er ook een Wetenschapsagenda gemaakt namens de NIV, waaraan de NFN ook haar inbreng heeft gehad. Daarbij zijn een vijftal nefrologische onderzoeken opgenomen in de Agenda, waarvan er uiteindelijk twee geprioriteerd zijn, namelijk het ontwikkelen van een screeningsinstrument welke, door kwetsbaarheid van patiënten in kaart te brengen, gebruikt kan gaan worden om een rationele keus te maken voor het wel / niet starten van 14

15 dialyse m.n. bij oudere patiënten. Het tweede onderwerp betrof preventie in de Nefrologie (op weg naar bevolkingsonderzoek?) In 2017 zijn voor het eerst de NFN Publicatie prijzen voor jonge en gevestigde onderzoekers worden uitgereikt tijdens de NND. Deze prijzen zijn ingesteld om wetenschappelijk talent in de Nefrologie te stimuleren. Prijswinnaars waren drs. Peters Sengers en prof. Peter Deen. Er is i.s.m. de Nierstichting een reglement geschreven om de procedure van de NFN- Nierstichting proefschriftprijs te formaliseren en transparant te maken. Dit reglement zal op de NFN website gepubliceerd worden. Toekomstplannen: De wetenschappelijk najaarsvergadering op een aantrekkelijke manier blijven organiseren met name door samenwerking aan te gaan met andere verenigingen. Het is een principe besluit dat de wetenschappelijke najaarsvergadering vanaf 2015 eens per 3 jaar als BENELUX meeting wordt georganiseerd in samenwerking met de Belgische collega s. De volgende vergadering zou daarom weer in 2018 plaatsvinden. In 2018 bestaat de Nierstichting echter 50 jaar, en vanwege dit feit wil de NSN graag in 2018 daarom weer een gezamenlijk wetenschapsdag organiseren met NVN, NN en NFN. In overleg met de Belgische Zustervereniging is daarom besloten de gezamenlijke wetenschapsdag uit te stellen naar Creëren van een internetplatform voor Nederlands nefrologisch wetenschappelijk onderzoek op de site van de NFN in samenwerking met de sectie Communicatie. 15