Pedagogisch beleid locatiegids. kinderdagverblijf De Teddybeer

Transcriptie

1 Pedagogisch beleid locatiegids kinderdagverblijf De Teddybeer Mei

2 LOCATIEGIDS Deel 1: Deel 2: Pedagogische werkwijze Praktische informatie kinderdagverblijf Welkom bij kinderdagverblijf De Teddybeer U heeft gekozen voor een kinderdagverblijf van Kinderopvang BijDeHand. Wij hebben aandacht voor de totale ontwikkeling van uw kind. Met elkaar zorgen we er niet alleen voor dat uw kind professioneel wordt opgevangen maar ook dat uw kind leuke en uitdagende dingen beleeft en de mogelijkheid krijgt om zich optimaal te ontwikkelen. In onze pedagogische visie en het pedagogisch beleid kunt u lezen hoe wij dit doen. Het beleid is in te zien op de locaties en op onze website In deze locatiegids vindt u de pedagogische werkwijze en praktische informatie over onze locatie. Als u vragen heeft die de pedagogisch medewerkers niet kunnen beantwoorden of behoefte heeft aan een persoonlijk gesprek, kunt u terecht bij de locatiemanager. De gegevens van kinderdagverblijf De Teddybeer: Thomas Mannplaats NG Rotterdam Telefoonnummer: / locatiemanager: Yanthe Dieleman telefoonnummer: Kinderopvang BijDeHand Het adres is: Kinderopvang BijDeHand Spoorhaven AV Berkel en Rodenrijs info@kov-bijdehand.nl 2

3 Deel 1: Pedagogische werkwijze Samen de Wereld Kleuren 1. Inleiding 2. Onze pedagogische uitgangspunten: hoe zien wij ze terug op de groep? 3. Mentorschap 4. Wennen op het kinderdagverblijf 5. Dagindeling 6. Gebruik van binnen- en buitenruimtes 7. Aanbod ontwikkelingsgerichte activiteiten 8. Veiligheid, hoe leren we kinderen omgaan met risico s? 9. Volgen en stimuleren van het welbevinden en de ontwikkeling van kinderen 10. Overdracht naar de basisschool en de buitenschoolse opvang 11. Doorlopende ontwikkelingslijn 12. Overdracht aan derden 13. Zorgstructuur 14. Protocol kindermishandeling en grensoverschrijdend gedrag 3

4 Deel 2: Praktische informatie kinderdagverblijf 1. Omvang van het kinderdagverblijf, leeftijdsopbouw van de groepen 2. Openingstijden en bereikbaarheid 3. Groepsgrootte en beroepskrachtkindratio (BKR) 4. (Pedagogisch) medewerkers en de drie-uursregeling 5. Intake 6. Brengen en halen 7. Ruilen 8. Extra opvang 9. Flexibele opvang 10. Meenemen/niet meenemen 11. Voeding 12. Trakteren 13. Voertaal 14. Beroepskrachten in opleiding, stagiaires, invalkrachten 15. Diploma s en Verklaring Omtrent het Gedrag 16. Foto s en filmopnames 17. Overgang naar de buitenschoolse opvang (BSO) 18. Oudercommissie 19. Nieuwsbrieven en website 20. Privacy 21. Kwaliteit 22. Gezondheid 23. Ziekte 24. Vaccinaties 25. Medicijngebruik 26. Veiligheid 27. Samen zorgen voor een veilige omgeving 28. Achterwachtregeling 29. Vier-ogen principe 30. Aansprakelijkheid 31. Klachten 32. Sluitingsdata 33. Wijzigingen 4

5 Deel 1: Pedagogische werkwijze 1. Inleiding De dagopvang is bedoeld voor kinderen van 0 tot 4 jaar. De kinderen worden opgevangen in een vaste groep. De kern van de opvoeding in een kinderdagverblijf wordt gevormd door de relatie die de pedagogisch medewerksters hebben met de kinderen in hun groep. De basis van een pedagogisch beleid is dan ook een visie van het kinderdagverblijf op die opvoedingsrelatie en op kinderen. Wij vinden dat we als kinderdagverblijf het doel hebben om kinderen op te voeden tot zelfbewuste en zelfstandige mensen die positief in het leven staan en respect hebben voor anderen. Daarnaast durven ze ook zichzelf te zijn en voor zichzelf op te komen. Een essentieel onderdeel van de opvoedingsrelatie in ons kinderdagverblijf is de manier waarop je als pedagogisch medewerkster binnen een groep kinderen, ook aandacht voor het individu hebt. Bij het opvoeden gaan we uit van het kind. We begeleiden de kinderen met respect, liefde en gelijkwaardigheid. Elk kind is uniek! In dit pedagogisch beleidsplan is het van belang duidelijk te maken welke opvoedingsideeën het kinderdagverblijf heeft; ouders kunnen ons kinderdagverblijf kiezen omdat het bij de ideeën van hun thuis past. Als mede- opvoeders bieden wij de kinderen een stimulerende en uitdagende omgeving, waarin zij zich veilig en geborgen kunnen voelen. Hierdoor hebben kinderen de mogelijkheden om zich te ontplooien en leren zij zelf keuzes te maken. 2. Onze pedagogische uitgangspunten: hoe zien wij ze terug op de groep? Ons pedagogisch beleid is gebaseerd op de vier pedagogische doelen uit de Wet Kinderopvang. Wij bieden verantwoorde dagopvang door ervoor te zorgen dat: 1. op een sensitieve en responsieve manier met kinderen wordt omgegaan, respect voor de autonomie van kinderen wordt getoond en grenzen worden gesteld aan en structuur wordt geboden voor het gedrag van kinderen, zodat kinderen zich emotioneel veilig en geborgen kunnen voelen; 2. kinderen spelenderwijs worden uitgedaagd in de ontwikkeling van hun motorische vaardigheden, cognitieve vaardigheden, taalvaardigheden en creatieve vaardigheden, teneinde kinderen in staat te stellen steeds zelfstandiger te functioneren in een veranderende omgeving; 3. kinderen worden begeleid in hun interacties, waarbij hen spelenderwijs sociale kennis en vaardigheden worden bijgebracht, teneinde kinderen in staat te stellen steeds zelfstandiger relaties met anderen op te bouwen en te onderhouden, en 4. kinderen worden gestimuleerd om op een open manier kennis te maken met de algemeen aanvaarde waarden en normen in de samenleving met het oog op een respectvolle omgang met anderen en een actieve participatie in de maatschappij. In onze visie staat het kind centraal. Elk kind kent een eigen individuele ontwikkeling. Deze ontwikkeling proberen wij zo goed mogelijk te volgen en te stimuleren. Het is onze visie dat het kinderdagverblijf ook een signalerende functie heeft t.a.v. de ontwikkeling van het kind. De kinderen die het kinderdagverblijf bezoeken worden door de pedagogisch medewerksters met behulp van het observatieprotocol geobserveerd. De observatielijsten omvatten de diverse ontwikkelingen die kinderen doormaken gedurende de eerste vier levensjaren. SPELEN Spelen neemt op het kinderdagverblijf de belangrijkste plaats in. Spel is een manier om de wereld te ontdekken en te leren hanteren. Een voorwaarde om met plezier te spelen is dat een kind zich veilig voelt. Veiligheid is behalve een gevoelsrelatie (met de pedagogisch medewerksters en de andere kinderen) ook een vertrouwde dagindeling met de vaste rituelen. 5

6 Op het kinderdagverblijf proberen we de kinderen gelegenheid te bieden voor eigen initiatief in het spelen, de kinderen kunnen de poppen uit de poppenhoek bijvoorbeeld gebruiken voor een spelmoment op de bank of aan tafel. Kleine kinderen zoeken gezelligheid en willen doen wat de volwassenen doen. Als een pedagogisch medewerkster zelf met plezier gaat kleien, dan zal een groepje nieuwsgierige peuters om haar heen ook willen kleien. Dit geldt voor alle activiteiten, zoals voorlezen, muziek maken of boterhammen smeren. Een belangrijke regel bij ons is dat als kinderen niet mee willen doen met een spel of activiteit en liever zelf bezig zijn, dat zij dan ook niet mee hoeven te doen. Er wordt wel geprobeerd het kind te stimuleren tot mee doen. Kinderen leren niet alleen door naar volwassenen te kijken en vragen te stellen, ze leren ook veel van elkaar en daar moet ruimte voor zijn op een kinderdagverblijf. Pedagogisch medewerksters doen actief mee in de spelsituaties van de kinderen: ze gebruiken humor en stimuleren de fantasie. In de groepen bieden we de kinderen de mogelijkheid tot het stimuleren van de fantasie door het aanbieden van divers speelgoed, verkleedkleren zijn in de peutergroepen zeker aanwezig. De traditionele rolverdeling van jongens en meisjes wordt op het kinderdagverblijf niet gestimuleerd, er wordt geen onderscheid gemaakt tussen jongens en meisjes. SPEELGOEDBELEID Een kind moet het juiste speelgoed aangeboden krijgen (veilig en uitdagend), zo blijft het kind nieuwsgierig en actief. Een kind moet echter niet overvoerd worden, dat zou tot overprikkelend gedrag kunnen leiden. Als kinderdagverblijf proberen we hier een evenwicht in te vinden. Wel moet spelmateriaal regelmatig vernieuwd of vervangen worden. Kinderen vinden het niet prettig te spelen met speelgoed dat niet compleet is. In de groepen is er divers speelgoed aanwezig, geschikt voor verschillende leeftijden. Als er materialen zijn die niet geschikt zijn voor de jongste kinderen, dan is dit op een veilige plaats opgeborgen en wordt aangeboden aan kinderen die hier aan toe zijn op de daarvoor geschikte momenten, bijvoorbeeld als de jongste kinderen slapen. Op het kinderdagverblijf is een speelgoedprotocol, dit protocol is opgesteld en uitgebreid besproken binnen het team. Pedagogisch medewerksters kijken bewust naar het speelgedrag van de kinderen op de groep en de activiteiten die aangeboden worden. Vecht- en oorlogsspeelgoed is niet aanwezig op het kinderdagverblijf. Het speelgoedaanbod binnen het kinderdagverblijf is gebaseerd op de diverse ontwikkelingsgebieden. Nieuw aangeschaft speelgoed wordt altijd getoetst aan de normen in ons speelgoedprotocol. In de groep leren we de kinderen bewust om te gaan met speelgoed, gooien en slaan met speelgoed is niet toegestaan. Het kinderdagverblijf heeft de beschikking over een breed assortiment knutselmateriaal. We proberen de kinderen divers materialen aan te bieden zodat zij zelf kunnen ervaren hoe bepaalde materialen aanvoelen. LICHAMELIJKE ONTWIKKELING In de eerste levensjaren voltrekt zich de motorische ontwikkeling in een buitengewoon tempo, vooral in het eerste jaar. Vaak is hier een vaste volgorde in te onderscheiden, van baby naar peuter. Het is van belang dat een kind de mogelijkheid krijgt om allerlei bewegingen uit te proberen en dat pedagogisch medewerksters daar op inspelen en deze bewegingen ook stimuleren. Sommige kinderen hebben baat bij extra stimulatie en pedagogisch medewerksters springen daar dan ook op in, in samenspraak met de ouders. Door het speelgoedbeleid op de kinderen af te stemmen, komen kinderen in aanraking met allerlei materialen, die de zintuigen prikkelen en kinderen stimuleren. Een pedagogisch medewerkster speelt in op de lichamelijke ontwikkeling door regelmatig activiteiten aan te bieden die de grove motoriek stimuleren. Binnen kunnen dat activiteiten zijn zoals kring-, dansen bewegingsspelletjes. Buiten kunnen de peuters zich vrij bewegen op de fiets, met een bal, en klimmen en glijden van de glijbaan. LICHAMELIJKE VERZORGING De lichamelijke verzorging neemt op het kinderdagverblijf een belangrijke plaats in. Bij de babygroep ligt daar de grootste nadruk op, maar ook bij de peutergroep is dit een belangrijk onderdeel. Onder lichamelijke verzorging verstaan we het minimaal 3x per dag verschonen van de kinderen, vieze neuzen en handen schoon maken, billetjes insmeren, haren borstelen etc. Maar ook wordt er actief gewerkt aan lichaamsverzorging door bijv. aandacht te schenken aan de zindelijkheid. Zodra 6

7 kinderen er belangstelling voor krijgen gaan ze mee met de plasrondes en als ouders aangeven dat zij bezig zijn met de zindelijkheidstraining zullen pedagogisch medewerksters hier ook actiever mee omgaan, mits het kind het wil. Op het kinderdagverblijf wordt gewerkt met diverse protocollen. In het protocol hygiëne staat vermeld hoe we omgaan met de lichamelijke verzorging van de kinderen. Ook voor de pedagogisch medewerksters staan er regels in, betreffende hygiëne, waar zij zich aan dienen te houden. Na het (buiten) spelen, na de maaltijd en na het gebruik maken van het toilet worden handen gewassen met water of een (eigen) washand, die na gebruik in de wasmand gaat. TAALONTWIKKELING Een groot deel van leren en ontwikkelen is afhankelijk van de taal. De taal vormt de basis van alle communicatie. Het verwerven van woorden biedt kinderen de mogelijkheid tot begripsvorming en abstractie, d.w.z. ordening van hun leefwereld. De taalontwikkeling wordt sterk beïnvloed door de omgeving en is essentieel voor processen als denken, redeneren en zich iets herinneren. Dit betekent dat het al op de babygroep van groot belang is dat er regelmatig tegen baby s wordt gesproken. Het is goed om oogcontact met de baby te maken en de geluiden die de baby maakt na te doen, maar er moet niet alleen babytaal worden gesproken. Kinderen leren dan niet de klanken herkennen die in de gesproken taal voorkomen. Als een kind verder is in zijn taalontwikkeling is het belangrijk de woorden in een zinnetje te herhalen. Bij de babygroep is het al belangrijk om dagelijks te zingen en voor te lezen, woordjes te benoemen bij de plaatjes en tijdens het verschonen en spelen tegen een kind te praten. Belangrijk is het om activiteiten aan te bieden die uitnodigen tot praten. Dit kan zijn door gesprekjes aan tafel te hebben met kinderen. Ook door middel van kring- en gezelschapsspelletjes stimuleren we de taalontwikkeling. Vanzelfsprekend is het belangrijk dat een pedagogisch medewerkster op haar eigen taalgebruik let, zij zal te allen tijde grammaticaal correct en begrijpelijk (proberen te) spreken. Ook in het onderling gesprek moet erop gelet worden dat bepaalde zaken buiten de groep besproken worden, zodat de kinderen niets meekrijgen van het gesprek. Een pedagogisch medewerkster speelt een belangrijke rol bij de taalontwikkeling van een kind, zoals het benoemen van wat een kind hoort, ziet en doet. Hierbij is herhaling heel belangrijk, bijvoorbeeld door antwoord te blijven geven op de hoe - en waarom -vragen en uitleggen waarom iets wel of niet mag. Herhaling is voor kinderen ook prettig in de zin van het herhalen van een favoriet boek, zodat kinderen de tekst mee kunnen zeggen. Verkeerd uitgesproken woorden worden op een speelse manier verbeterd: een pedagogisch medewerkster herhaalt de zin met het woord in de goede vorm. Taal en/ of uitspraak van woorden leer je niet door corrigeren, maar door spelenderwijs te oefenen. Zingen is een essentieel onderdeel van de dagindeling op het kinderdagverblijf. Dit kan bestaan uit samen zingen, luisteren en meezingen van kinderliedjes via de cd speler of swingen op muziek. Het herhalen van liedjes is belangrijk omdat kinderen de liedjes gaan herkennen en meezingen. Bij het zingen met kinderen is het belangrijk langzaam te zingen, zo kunnen kinderen de tekst van het liedje beter horen en nazingen. Het bewust gebruiken van een cd speler kan een goed hulpmiddel zijn om de taalontwikkeling te stimuleren: samen naar kinderliedjes luisteren, lekker rustig of juist swingen. Al deze vormen van spelen met taal zijn van groot belang voor het vormen van de woordenschat. Belangrijk voor het gehoor is behalve geluid, ook rust. Op het kinderdagverblijf hebben wij dan ook geen achtergrondmuziek aan staan, zoals de radio. Muziek staat aan met een functie. Op " De Teddybeer zijn ook anderstalige kinderen. In principe wordt er Nederlands gesproken op het kinderdagverblijf. Wanneer een kind de pedagogisch medewerkster niet begrijpt en pedagogisch medewerksters merken dat een kind zich prettiger voelt in de eigen taal en de pedagogisch medewerkster beheerst deze taal, dan proberen we in de eigen taal iets uit te leggen, met daarna de Nederlandse vertaling er achter. De nadruk ligt op het leren van de Nederlandse taal. De overdracht zal ook in het Engels plaatsvinden als ouders de Nederlandse taal nog niet beheersen. 7

8 SOCIALE ONTWIKKELING EN BEVORDEREN VAN DE SOCIALE COMPETENTIE Onder sociale ontwikkeling verstaan wij de ontwikkeling die jonge kinderen doormaken in verhouding tot andere mensen. Jonge baby s krijgen op de babygroep al meteen de mogelijkheid om elkaar te zien en aan te raken: samen op het speelkleed, in de box en tegen over elkaar aan tafel. Op het moment dat baby s zich gaan voortbewegen, komen zij elkaar tegen en herkennen in elkaar een soortgenoot. Zij zijn nog niet in staat met anderen rekening te houden. Een baby zal dan ook nooit expres een ander kind pijn doen of expres negatief gedrag tegenover een volwassene vertonen. Een baby (en een peuter ook nog geruime tijd) is zich nog niet bewust van bijvoorbeeld een ander pijn doen. De sociale rijping is zelfs rond de twee en drie jaar nog gering, hoewel kinderen rond deze leeftijd wel met elkaar samen kunnen spelen. Samen plezier maken zie je al bij heel jonge kinderen die met elkaar aan tafel zitten of verstoppertje spelen onder de box. Bij de babygroep is de aandacht individueler gericht en zijn de groepsactiviteiten geringer, maar ze zijn er wel: bijv. samen zingen, lezen, eten en blokkentorens bouwen. Met name op de peutergroepen worden de groepsactiviteiten belangrijker. Door samen te zingen, een spelletje te doen, met de bal te spelen of te knutselen, leren kinderen zich bewust te worden van anderen en samen plezier te hebben. Door middel van deze activiteiten leren kinderen rekening met elkaar te houden en stimuleren wij als kinderdagverblijf de sociale competentie hierbij. Samen spelen en samen delen zijn dan ook belangrijke begrippen. In deze fase raken kinderen gevoelig voor het maken van eenvoudige afspraken, het hanteren van simpele spelregels als: op je beurt wachten en het feit dat je om sommige spelletjes kan vragen. Wel is van belang bij groepsactiviteiten dat ieder kind op een eigen wijze tot zijn recht komt. Bij de sociale ontwikkeling hoort ook: je in leven in een ander, voor elkaar opkomen, ruzies zelf proberen op te lossen, verdriet delen en troosten. Deze aspecten proberen wij ook de kinderen bij te brengen. Belangrijk voor de sociale ontwikkeling is ook aandacht te schenken aan bijv. een nieuw kindje op de groep (vertellen wie er nieuw is, vertellen over dagritme) of het vieren van verjaardagen (het ritueel van liedjes zingen, een verjaardagmuts en cadeautje krijgen, zelf traktaties uitdelen). ZELFSTANDIGHEID Een belangrijk onderdeel van zelfstandig worden bij kinderen is dat zij allerlei dingen zelf willen doen. Het is belangrijk dat pedagogisch medewerksters een kind hierin stimuleren (zonder dat het moet), op vrijwillige basis kinderen zichzelf aan laten kleden, meehelpen met karweitjes. Een onderdeel van zelfstandig worden is ook zindelijk worden. Hieraan wordt in overleg met de ouders en afhankelijk van de ontwikkeling van het kind (meestal vanaf twee jaar), aandacht besteed (zie hoofdstuk zindelijkheid). Wij vinden het belangrijk dat het zindelijk worden een speels karakter heeft zonder enige vorm van dwang. Jonge kinderen kijken ook de kunst af van oudere kinderen die al zindelijk zijn en willen vaak dit gedrag imiteren. Pedagogisch medewerksters zullen de kinderen prijzen als ze op de wc gaan zitten. In veel gevallen geeft de peuter min of meer zelf aan wanneer hij er aan toe is; dat begint soms met afkeer van een vieze luier. Bij het zelfstandig worden hoort ook dat pedagogisch medewerksters aandacht schenken aan het samen leren problemen/ conflicten oplossen en kinderen leren aan anderen duidelijk te maken als zij iets niet willen of juist wel. Bij een conflict tussen twee kinderen kijkt de pedagogisch medewerkster eerst hoe en of de kinderen het zelf op kunnen lossen, lukt dit niet dan grijpt de pedagogisch medewerkster in en probeert samen met de kinderen een oplossing te vinden. Kinderen worden door de pedagogisch medewerksters gestimuleerd zich zelf aan en uit te kleden op de momenten dat hier ruimte voor is (bij het buiten spelen, plassen en het naar bed gaan en uit bed komen). De pedagogisch medewerksters prijzen en belonen het positieve gedrag van de kinderen hierbij. GEWETENSVORMING Zelfstandigheid houdt niet alleen in dingen zelf kunnen doen, minstens even belangrijk is het om zelf te weten wat goed en fout is in bepaalde situaties. Bij kleine kinderen moet dit geweten nog gevormd worden. Het is daarom belangrijk dat pedagogisch medewerksters daar begrip voor hebben en hiermee rekening houden door vriendelijk, maar consequent en duidelijk kinderen te vertellen dat zij 8

9 zich aan bepaalde regels dienen te houden. Het kind leert zo langzamerhand wat wel en wat niet mag. Aan de andere kant probeert de pedagogisch medewerkster zich niet door regels te laten overheersen. Een regel die voor een kind veel problemen oplevert ( een beker melk drinken, lang aan tafel zitten) kan voor dat kind aangepast worden zodat het er wel aan kan voldoen. Dit kan aan de andere kinderen uitgelegd worden. Een aantal regels in het kinderdagverblijf zijn: Een kind mag geen gevaar zijn voor zichzelf of voor anderen. Kinderen mogen niet op de tafel staan. Kinderen mogen elkaar geen pijn doen: niet slaan, krabben, bijten, schoppen, plagen of uitschelden. Wanneer de ene peuter de andere peuter pijn doet, wordt daar serieus aandacht aan besteed. Ze leren elkaar te aaien, een kusje te geven en, als ze iets groter zijn, 'sorry' te zeggen. Als een peuter echt heel ondeugend is, geven we hem/ haar een kleine time out. Hij/ zij zit dan in de groep even apart (maximaal 2 minuten) op een stoeltje. Alle kinderen mogen meespelen met andere kinderen: er worden geen kinderen buitengesloten. Gillen of veel lawaai maken mag soms, maar niet altijd, dit heeft altijd een functie, bijvoorbeeld in spelvorm. Tussen de middag moeten de grotere peuters zich wat rustiger houden voor de kleinere peuters die slapen. Kinderen eten aan tafel. Er is geen speelgoed aan tafel. Voor de kinderen die brood eten geldt: eerst een hartige boterham (een worst of kaas soort, vegetarische smeerworst of zuivelspread) en dan pas een boterham of cracker met bijvoorbeeld gekleurde muisjes. Kinderen krijgen maximaal 3 boterhammen waarvan er 2 belegd zijn met een worst- of kaassoort, pindakaas of appelstroop en 1 met zoet beleg). Een cracker is de afsluiting van de maaltijd. Er moet voorzichtig met speelgoed en boeken worden omgegaan. De peuters worden gevraagd om mee te helpen met opruimen voordat iedereen aan tafel gaat, pedagogisch medewerksters vervullen hierin een voorbeeldfunctie door een opruimliedje te zingen, mee op te ruimen en door middel van aanwijzingen de kinderen te stimuleren tot meehelpen, kinderen worden bij het meehelpen uitgebreid geprezen. Bij spelen op de glijbaan moeten kinderen op elkaar wachten. Kinderen van circa tweeënhalf jaar oud weten al redelijk wat hun ouders/ pedagogisch medewerksters niet goed vinden, maar zij kunnen zich daar alleen nog maar aan houden als die ouders/ pedagogisch medewerksters ook aanwezig zijn. Iets wat niet mag in hun aanwezigheid, mag wel als ze er niet zijn volgens de peuter. Een kind gaat eerst nog even door met datgene wat niet mag, dan komt de fase waar een kind de schuld op iets of iemand anders gaat schuiven. Voor pedagogisch medewerksters is het belangrijk inzicht te hebben in deze fasen van de gewetensontwikkeling om het kind te kunnen begrijpen. Een kind kan anders als stiekem of slecht luisterend bestempeld worden, terwijl het kind nog niet anders kan. Als kinderen vier jaar zijn hebben ze meestal wel iets van een innerlijke rem, maar de vorming van het geweten is nog niet rond. PERSOONLIJKE COMPETENTIE Met het begrip persoonlijke competentie wordt gedoeld op brede persoonskenmerken zoals veerkracht, zelfstandigheid en zelfvertrouwen, flexibiliteit en creativiteit. Het zijn die eigenschappen die het mogelijk maken om allerlei typen problemen op te lossen en zich aan te passen aan wisselende omstandigheden. Het kind leert door het spel en het ontdekken van de hem omringende wereld. Door vaardigheden onder de knie te krijgen bouwt het zelfvertrouwen op om grenzen te verleggen en steeds meer nieuwe dingen te leren. Dit geldt bijvoorbeeld voor vaardigheden op het gebied van taal, denken en motoriek. Wij stimuleren de ontwikkeling van persoonlijke competenties door: Complimentjes te geven als het kind iets kan en stimuleren het (later) nog eens te proberen als het niet lukt. Veel met en tegen de kinderen te praten. We leggen dingen uit en benoemen wat we zien. We moedigen de kinderen aan te praten. Zo wordt de taal- en denk- ontwikkeling gestimuleerd. 9

10 Voorlezen is goed voor de taal- en denkontwikkeling en prikkelt ook de fantasie. Het aanbieden van diversiteit aan speelmogelijkheden en -materialen afgestemd op de ontwikkelingsfase van het kind. Dit geeft kinderen de kans om zich vaardigheden eigen te maken. We stimuleren de ontwikkeling van de grove en fijne motoriek, maar ook van de taal en het denken door een ruim aanbod van boeken, liedjes, kring- en bewegingsspel, puzzels, bouw- en constructiemateriaal. We bieden de ruimte en het materiaal om zich creatief te kunnen ontwikkelen. Kinderen tot vier jaar zijn nog voornamelijk aan het ontdekken wat ze met de verschillende materialen kunnen doen. We bieden bijvoorbeeld krijtjes, verf en klei. Maar ook verkleedkleren, muziekinstrumenten en blokken om te bouwen. Het gaat vooral om het plezier in vormen, tekenen schilderen, bouwen, muziek maken en het (zinvol) bezig zijn. Het gaat om het ontdekkingsproces en niet om het resultaat. De kinderen niet uit te sluiten van alle risico s en er dus ook bewust voor te kiezen niet alle risico s van te voren uit te sluiten. We lossen ook niet alle problemen voor hen op. Op deze wijze worden zij voorbereid op de toekomst bijvoorbeeld op school. Maar zij leren op die manier ook met gevaarlijke situaties om te gaan en gevaren in te schatten en af te wegen wat wel en niet kan. Zelfredzaamheid wordt eveneens bevorderd op deze manier. EMOTIONELE ONTWIKKELING Onder emotionele ontwikkeling verstaan we de ontwikkeling van het gevoelsleven en het leren uiten van belangrijke emoties zoals blijheid, boosheid, verdriet, plezier, frustratie. Het is van belang dat deze emoties geuit mogen worden, zowel positief als negatief. Pedagogisch medewerksters geven de kinderen emotionele veiligheid door ze te stimuleren en begeleiden zodat zij bij andere kinderen het aan kunnen als ze bepaald gedrag niet leuk vinden. Emotionele ontwikkeling hebben we onderverdeeld in de onderwerpen: hechten, huilen en temperament. HECHTEN Belangrijk bij de emotionele ontwikkeling is de mate waarin kinderen zich kunnen hechten. Onder hechten verstaan we een relatief duurzame liefdevolle/ warme relatie tussen een kind en één of meerdere specifieke personen met wie het kind regelmatig in contact is. Veiligheid is het belangrijkste gevoel dat een pedagogisch medewerkster een kind moet bieden. Veiligheid en geborgenheid worden geboden door goed te reageren op de behoeften van een kind. Belangrijke handvaten zijn: troosten, knuffelen, luisteren en communiceren (zie ook hoofdstuk: pedagogische vuistregels). Rond de zeven maanden is er vaak bij baby s een hechting aan een vaste verzorg(st)er en soms zien we bij baby s dan een periode van eenkennigheid optreden, maar vaak ook is daar niets van te merken. Als kinderen veilig gehecht zijn aan ouders en groepsleiding durven ze zelf op onderzoek uit te gaan. Het is belangrijk dat er vaste pedagogisch medewerksters op een groep zijn. Zij moeten gevoelig zijn voor de individuele behoeften van een kind en consequent reageren op signalen die wijzen op het missen van de ouders zoals paniek en veel huilen (zie hoofdstuk: wennen op de groep). Dit betekent dat een pedagogisch medewerkster betrokken is bij een kind, maar toch ook een zekere afstand bewaart. Een pedagogisch medewerkster en een kind mogen namelijk niet zo gehecht zijn aan elkaar, dat het verbreken van de relatie tot emotionele problemen leidt. Er is een vast ritueel van afscheid nemen, een eigen knuffel of iets dierbaars van thuis kan de afscheidssituatie soms aanzienlijk vergemakkelijken. Op het kinderdagverblijf kan het voorkomen dat groepen worden samengevoegd, dit gebeurt op onderbezette dagen of tijdens vakanties. We proberen de sociaal-emotionele veiligheid van de kinderen te waarborgen door, als kinderen de vaste stamgroep verlaten, dit onder begeleiding te laten verlopen van een vaste pedagogisch medewerkster, via een persoonlijke en schriftelijke overdracht worden bijzonderheden van de kinderen overgedragen. Als de situatie zich voordoet dat kinderen de stamgroep verlaten, wordt er nauwkeurig gekeken naar de samenstelling van de samengevoegde groep (zie ook praktijkgedeelte, dagindeling). Ouders worden op de hoogte gesteld door de pedagogisch medewerkster dat groepen samenvoegen en welke pedagogisch medewerksters er op de groep staan. 10

11 Tussen de kinderen kunnen vriendschappen ontstaan, ondanks deze vriendschappen proberen we de kinderen te stimuleren tot het contact leggen met andere kinderen door ze bijvoorbeeld aan tafel naast diverse kinderen te laten zitten. HUILEN Het huilen van baby s kan verschillende oorzaken hebben. Soms hebben ze iets nodig zoals eten of hulp bij een boertje, soms zullen ze pijn hebben bijv. darmkrampjes of ziek zijn. In veel gevallen is er behoefte om dicht bij de pedagogisch medewerkster te zijn: de behoefte aan rust, warmte, genegenheid, zekerheid, bescherming. Wanneer de pedagogisch medewerksters ingaan op deze individuele vragen leert de baby om zijn omgeving te vertrouwen. Dit vertrouwen, dit gevoel van veiligheid is de belangrijkste basis voor ontwikkeling. Op het verdriet van een peuter zal om dezelfde reden altijd gereageerd worden. Er zijn verschillende manieren om dat te doen en het zal meestal een bewuste keuze zijn, afhankelijk van waarom er wordt gehuild: op schoot nemen of niet (sommige kinderen willen juist geen lichamelijk contact), troosten, praten, luisteren. Belangrijk is dat de pedagogisch medewerkster ervoor zorgt dat het kind weer zelfverzekerd terug in de groep kan. Bij verdriet dat langer duurt (bijv. moeite met wennen), zullen de pedagogisch medewerksters met elkaar en met de ouders bespreken hoe zij het verdriet zo klein mogelijk kunnen houden voor het kind: waar is het kind gevoelig voor? hoe laat het zich afleiden? naar welke pedagogisch medewerkster trekt het kind het meest? Afscheid nemen van de ouders kan bij kinderen ook verdrietige gevoelens oproepen. We vinden het belangrijk dat ouders bewust afscheid nemen van het kind en niet, om een verdrietige situatie te vermijden, zachtjes weg sluipen. De ervaring heeft ons geleerd dat kinderen later alsnog verdrietig kunnen zijn. Ook het meerdere malen terug komen voor een kus of knuffel is voor kinderen verwarrend en dit bespreken we dan ook met ouders. We raden ouders dan ook aan om later op de dag even op te bellen naar het kinderdagverblijf om te vragen hoe het gaat, zo zijn ouders meer gerust op het achterlaten van het kind. TEMPERAMENT Kinderen kunnen onderling aardig verschillen in temperament. Met name in de peuterleeftijd is het nog erg moeilijk rekening te houden met elkaar. Het kind is bezig met zaken als bezit en wie is de baas. De natuurlijke behoefte om te onderzoeken en te experimenteren kan leiden tot conflicten met groepsgenootjes, wat gepaard kan gaan met agressie. De pedagogisch medewerksters moeten deze conflicten volgen op de groep en flexibel omgaan met de temperamentverschillen binnen de groep. Dat betekent bijv. dat een niet zo weerbaar kind gestimuleerd moet worden voor zichzelf op te komen in de zin van Je mag ook nee zeggen of zeg maar, niet afpakken en dat een wat agressiever kind juist afgeremd moet worden. Samen delen, samen spelen, de regel die wij hanteren op het kinderdagverblijf is moeilijk als je nog heel klein bent. Het kind beschouwt al het speelgoed in principe als zijn eigendom. Langzamerhand door veel ervaringen in de groep gaat hij beseffen dat dit niet zo is en gaat hij meer met andere kinderen delen. Dit is een leerproces voor het kind dat niet overhaast kan worden. Pedagogisch medewerksters kunnen schoppen en slaan niet toestaan, omdat dat de veiligheid van de kinderen in gevaar brengt en omdat dit niet de manier is om een conflict op te lossen. Zij zullen dus alternatieve oplossingen aanbieden, daarbij lettend op hun eigen houding hierin: niet met stemverheffing praten, niet corrigeren op afstand en niet voortdurend nee, dat mag niet zeggen (positieve benadering). Alternatieve oplossingen zijn: Naar kind toe lopen, op kindhoogte praten, oogcontact maken en corrigeren Bij het corrigeren aangeven nee, dat mag niet, maar dit mag wel Agressie voor te zijn door bepaalde verleidelijke zaken op te bergen of hoog te leggen zodat kinderen er om moeten vragen en er onder begeleiding mee mogen spelen. Grenzen stellen: dit mag wel en dat mag niet. Bij duidelijke grenzen zal de peuter zich veilig voelen: hij weet precies waar hij aan toe is. een vaste dagindeling met afwisselend groeps- en individuele activiteiten, drukke momenten en rustige momenten helpen hierbij. 11

12 Een kind afleiden met een individuele activiteit aan tafel. Er kunnen met individuele kinderen afspraken gemaakt worden over wat wel en niet mag. Bijvoorbeeld eerst jij twee rondjes op de fiets en dan mag iemand anders twee rondjes, we gaan nu eerst eten en dan mag je weer een boekje lezen. Belangrijk is wel deze afspraken niet te vergeten! PROBLEMEN IN DE ONTWIKKELING Wanneer een kind in zijn ontwikkeling (ernstig) afwijkt van die gemiddelde ontwikkelingslijn, dan zullen wij altijd naar de ouders toe onze zorg uitspreken. Pedagogisch medewerksters zullen dit tijdens een gesprek met ouders op een correcte en respectvolle manier aankaarten. Tijdens dit gesprek bespreekt de mentor van uw kind het verslag en horen wij graag van u of onze bevindingen overeenkomen met uw eigen beeld van uw kind. Wij vinden de gesprekken erg waardevol. Een goede informatieoverdracht over de ontwikkeling van uw kind kan bijdragen aan een goede afstemming van de thuis- en de opvangsituatie. Soms heeft een kind extra ondersteuningsbehoefte en in overleg met de ouders kan worden doorverwezen naar een passende instantie. Zie hiervoor de informatiefolder over onze zorgstructuur. Eventueel kan er dan (altijd in overleg met de ouders) contact opgenomen worden met een externe instantie. Vroegtijdige onderkenning van eventuele stagnaties in de (zintuiglijke) ontwikkeling, is met name van belang omdat daardoor een achterstand in de motorische, verstandelijke en/ of sociale ontwikkeling vaak voorkomen kan worden. Voordat wij onze zorgen uiten, moeten wij als team goed beslagen ten ijs komen, het observatieprotocol is hier een hulpmiddel bij. In een groepsoverleg worden deze zorgen met een leidinggevende besproken, er kan een plan van aanpak worden opgesteld hoe de pedagogisch medewerksters omgaan met het gedrag. Als pedagogisch medewerksters signalen opvangen dat een kind afwijkend gedrag vertoont waarbij het vermoeden rust op een vorm van kindermishandeling, dan wordt de signaleringslijst uit het protocol vermoeden kindermishandeling toegepast. Naar aanleiding hiervan kan er advies worden gevraagd met PPO of het CJG. Deze instantie geeft het kinderdagverblijf advies over ontwikkelingsachterstanden bij kinderen en kan adviseren over de procedures betreffende kindermishandeling. 3. Mentorschap Elk kind heeft een mentor. Deze pedagogisch medewerker is ook het vaste aanspreekpunt voor de ouders en het kind. De mentor heeft het kind goed in beeld en volgt de ontwikkeling van het kind op de voet. De verantwoordelijkheden met betrekking tot het benoemen van een mentor, de wijze waarop een mentor wordt toegewezen en de uitvoerende werkzaamheden van de mentor zijn vastgelegd in beleidsdocument werkinstructie mentorschap. Tijdens het intakegesprek worden ouders mondeling geïnformeerd over het mentorschap en wie de mentor van hun kind is. De kinderen worden tijdens het intakegesprek (of in geval van afwezigheid tijdens het intakegesprek op de 1e opvangdag) mondeling geïnformeerd over het mentorschap en wie de mentor is. Indien mogelijk voert de mentor zelf het intakegesprek. De ouder kan terecht bij de mentor voor vragen over de opvang, de ontwikkeling en het welbevinden van het kind. 4. Wennen op het kinderdagverblijf - Om een basis te leggen voor een vertrouwensrelatie tussen ouders /kinderen en kinderdagverblijf is een wenperiode ingesteld. Uiteraard is dit met name voor het betreffende kind van belang, hoewel onze ervaring is dat bij veel jonge baby s het juist ook de ouders zijn die moeten wennen. Het kinderdagverblijf beschikt over een wenprotocol dat door de pedagogisch medewerksters wordt gehanteerd. Het doel van de wenperiode is: Het kind raakt vertrouwd met de nieuwe omgeving, de groepsruimte, het kinderdagverblijf, de pedagogisch medewerksters, de groepsgenootjes etc. De ouders raken vertrouwd met de nieuwe situatie en kunnen een vertrouwensrelatie met de pedagogisch medewerksters ontwikkelen; Zaken zoals voedingsschema s, slaapritmen en omgang met het kind, thuis en op het kinderdagverblijf worden op elkaar afgestemd. Het wennen betekent in feite: oefenen, zodat het kind op den duur voldoende vertrouwen heeft om te kunnen functioneren in de groep. Hiervoor is het vertrouwen van de ouders in de pedagogisch medewerksters en het kinderdagverblijf noodzakelijk. Dit vertrouwen wordt opgebouwd door samenwerking en overleg. Bij het wennen verwachten wij van de ouders dat zij stand-by zijn, zodat wij ze altijd kunnen bereiken. Via de rondleiding en tijdens het 12

13 kennismakingsgesprek worden de ouders op de hoogte gesteld van de wenperiode en het belang daarvan. Bij het plaatsingsgesprek met de pedagogisch medewerksters van de groep wordt het wenschema besproken en kunnen ouders aangeven welk dagritme zij hanteren. Met het wenschema wordt flexibel omgegaan. In onderling overleg kan het aangepast worden (het schema wordt verlengd of enigszins verkort). De pedagogisch medewerkster speelt een belangrijke rol bij het wennen van het kind. Zij observeert het kind, praat met de ouders en praat met het kind. Kortom: kind en ouder moeten zich welkom voelen. Als hulpmiddel voor ouders en medewerksters is er een wenformulier ontwikkeld. Op dit formulier staan de wenafspraken vermeld. - Wanneer uw kind drie maanden op de groep is, vindt er een evaluatie plaats. De mentor van uw kind bespreekt dan, aan de hand van een evaluatieformulier, een aantal vragen met u. Indien u zelf nog op- of aanmerkingen heeft, kunt u deze ook aangeven op het formulier en dit bespreken met de pedagogisch medewerker. - Wanneer een kind vanuit een bestaande plaatsing doorstroomt naar een andere groep zal er op de geplande wenmomenten op beide groepen een plekje gegarandeerd worden binnen de beroepskracht kind ratio. Bij de overgang naar een andere groep wordt u opnieuw uitgenodigd voor een gesprek en maken we in overleg met u wenafspraken. Kinderen gaan wennen vanaf 23 maanden, zodat zij met 24 maanden (2 jaar) in de peutergroep kunnen spelen. Het kind wordt stap voor stap door de vertrouwde pedagogisch medewerkster begeleid naar de nieuwe groep. De vertrouwde pedagogisch medewerkster brengt het kind naar de nieuwe groep en haalt het ook weer op. Het is belangrijk dat er een verslag door de nieuwe pedagogisch medewerkster wordt gegeven over het wennen. Voor het wennen van babygroep naar peutergroep is een wenschema en formulier ontwikkeld. Als een baby overgaat naar de peutergroep hebben zowel de babygroep als de peutergroep een wenschema van het betreffende kind. Er zijn circa 3 wenmomenten opbouwend van even spelen, lunchen, blijven slapen tot een hele dag bij de peuters. De pedagogisch medewerksters bespreken het wenschema altijd met ouders en er is een uitgebreide overdracht van het wennen. 5. Dagindeling Het kinderdagverblijf is geopend van 7.00 tot Van 7.00 tot 7.30 zijn er 2 pedagogisch medewerksters aanwezig die de kinderen opvangen die gebruik maken van vroege verlengde opvang. De kinderen worden in de flexibele groep (0-4 jaar) opgevangen. Van worden de kinderen die gebruik maken van late verlengde opvang, ook weer opgevangen door 2 pedagogisch medewerksters. Als er kinderen incidenteel voor 7.30 gebracht worden of na gehaald worden en in het contract is geen verlengde opvang vermeld, dan krijgen ouders hiervoor een aparte factuur, deze regeling staat vermeld in het protocol incidenten brengen en halen, die we op het kinderdagverblijf hebben. De pedagogisch medewerksters vragen de ouders bij binnenkomst naar eventuele bijzonderheden en dragen deze informatie om 7.30 over aan de vaste pedagogisch medewerksters van de kinderen. De kinderen die gebruik maken van verlengde opvang na worden door de vaste pedagogisch medewerksters overgedragen aan de pedagogisch medewerksters die tot werken en geven persoonlijk of schriftelijk informatie door. Zo blijven ouders en pedagogisch medewerksters goed op de hoogte van het welzijn en de ontwikkeling van de kinderen. Elke groep heeft een verbindingsdeur naar de naastliggende groep(en). Deze staan in de ochtend open tot uiterlijk 8.30/ 9.00 uur. Kinderen kunnen een kijkje nemen in een naastliggende groep en krijgen de mogelijkheid om daar te spelen. Hier wordt veel gebruik van gemaakt door de kinderen. De babygroepen maken onderling ook gebruik van deze optie en in de middag vanaf staat de verbindingsdeur open tussen de babygroepen. De pedagogisch medewerksters zullen bij deze mogelijkheid de sfeer die er heerst en het aantal kinderen dat in een groep speelt nauwkeurig in de gaten houden en zo nodig de deuren eerder (of later) sluiten. 13

14 DE BABYGROEPEN De dagindeling van de baby s is in grote lijnen afhankelijk van hun individuele slaap- en eetritme. Het is voor baby s van groot belang dat het kinderdagverblijf ritme niet te veel afwijkt van het thuis ritme. Vanzelf gaan grotere baby s langzamerhand over naar een dagindeling die meer op de dagindeling van de peutergroep lijkt. Tijdsindelin g uur Kleine baby' s Middengroep Grotere baby's Baby s worden gebracht. Pedagogisch medewerksters hebben een kort gesprekje met de ouders. Baby's worden gebracht en gaan spelen. Pedagogisch medewerksters hebben een kort gesprekje met de ouders. Baby's worden gebracht en gaan spelen. Pedagogisch medewerksters hebben een kort gesprekje met de ouders uur De pedagogisch medewerksters passen zich aan het schema van de baby s aan. Opruimen. Fruithapje en diksap daarna liedjes zingen of voorlezen uur Verschonen en gaan slapen. Opruimen. Fruithapje en diksap daarna liedjes zingen of voorlezen. Spelen, Puk activiteit of wandelen uur De baby s krijgen hun fles op de tijden die de ouders hebben aangegeven. Boterham eten. De kinderen eten met een vork. Melk drinken. Boterham eten. De kinderen eten met een vork. Melk drinken uur Verschonen en eventueel gaan slapen. Verschonen en eventueel gaan slapen. Spelen, boekjes lezen, liedjes zingen of wandelen uur De jongste kinderen worden voor en na de fles en het slapen verschoond. Yoghurt of rauwkost eten, diksap/water drinken. Evt. slapen of spelen Yoghurt of rauwkost eten, diksap/water drinken. Evt. slapen of spelen uur Verschonen. Iets eten en drinken Verschonen. Iets eten en drinken uur De kinderen worden opgehaald. De ouders krijgen een mondeling verslag van de dag. De kinderen worden opgehaald. De ouders krijgen een mondeling verslag van de dag. De kinderen worden opgehaald. De ouders krijgen een mondeling verslag van de dag. DE PEUTERGROEPEN De peuters hebben een stabieler ritme dat door de pedagogisch medewerksters aangehouden wordt en de kinderen duidelijkheid en veiligheid biedt. Het is belangrijk dat de groepsleiding ervoor zorgt dat de opbouw van de dag bestaat uit rustige en uit drukke momenten, van sociale en individuele activiteiten, die elkaar afwisselen. Hier volgt het dagschema van de peutergroepen: 14

15 uur De peuters worden gebracht. De pedagogisch medewerksters nemen met ieder kind bewust afscheid van de ouders. Ze worden evt. getroost. Gaan vrij spelen, puzzelen aan tafel, of lezen een boekje uur Opruimen, afscheid van de laatste ouders uur Sap drinken en fruit eten. Daarna liedjes zingen of voorlezen uur Verschonen of naar de wc. Daarna spelen, een creatieve activiteit, zelfstandig spelen of naar buiten (afwisselend) uur Opruimen, kinderen lezen een boekje uur De pedagogisch medewerksters en kinderen eten gezamenlijk brood. Eerst een boterham met hartig beleg, daarna volgt eigen keus van het kind (maximaal 3 boterhammen, waarvan 1 met zoet beleg). De kinderen eten netjes met een vork. We vinden het wat eten betreft belangrijk om rekening te houden met de wensen van ouders wat betreft geloof, allergie of opvattingen. We proberen de kinderen te stimuleren halfvolle melk te drinken, water of sap is een alternatief uur Verschonen of naar de wc, eventueel naar bed. Met de grotere kinderen worden leeftijdsgerichte spelletjes gedaan, geknutseld, voorgelezen of zij gaan vrij spelen. In de slaapkamer is voortdurend toezicht door pedagogisch medewerksters. Pedagogisch medewerksters gaan vanaf dit tijdstip wisselend met pauze. Er wordt met de kinderen die wakker zijn een gerichte activiteit op niveau aangeboden. De kinderen krijgen rond uur extra drinken (water) aangeboden uur De kinderen worden wakker, verschoond en aangekleed. De grotere kinderen gaan (samen met de pedagogisch medewerksters) opruimen, iedereen gaat aan tafel zitten uur Rauwkost eten, sap drinken. Liedjes zingen of voorlezen uur Spelen, creatieve activiteit, zelfstandig spelen, naar buiten of op de gang spelen (afwisselend, soms met de gehele groep, soms in kleinere groepjes) uur Water drinken en een cracker/kaakje eten uur Kinderen worden opgehaald. De ouders krijgen mondeling verslag van de dag. DE VERTICALE (FLEXIBELE) GROEP De verticale groep vangt kinderen op van 2 maanden tot 4 jaar. Deze groep is, wat betreft ruimte, indeling en speelgoed aangepast aan een vrij groot leeftijdsverschil. De pedagogisch medewerksters volgen voor de kinderen vanaf 1½ jaar hetzelfde dagritme als de peutergroepen. De baby s van 2 maanden tot 1 ½ jaar volgen een eigen ritme binnen de groep. Dit vergt van de pedagogisch medewerksters een zekere mate van flexibiliteit en aanpassingsvermogen. De kleinere baby s volgen, net als in de babygroepen, voornamelijk het ritme van thuis wat betreft eten en slapen, zodra kinderen naar 2 slaapmomenten op een dag gaan, volgen ze het ritme van slapen om 9.30 en De pedagogisch medewerksters bieden de grotere kinderen activiteiten aan op de momenten dat de kleinere kinderen slapen. Zo is er voor de grote kinderen meer tijd voor individuele aandacht. De pedagogisch medewerksters kunnen besluiten om de groep op te splitsen doordat een pedagogisch medewerkster met de grotere kinderen naar buiten gaat en de kleinere kinderen binnenblijven met de andere pedagogisch medewerkster. De flexibele groep heeft een eigen slaapkamer waarin kinderen slapen van 2 maanden tot 1½ jaar, deze heeft een babyfoon waar de pedagogisch medewerksters de gehele dag gebruik van maken. Voor de jongste kinderen wordt, ter informatie voor ouders en pedagogisch medewerksters, gebruik gemaakt van een whiteboard waarop slaap- en eettijden worden vermeld. 15

16 6. Gebruik van binnen- en buitenruimtes Het gebouw en de groepen zijn zodanig ingericht dat het een overzichtelijk geheel is, wat de kinderen een gevoel van veiligheid, vertrouwdheid en rust geeft. Er zijn verschillende manieren die een leefklimaat voor kinderen veilig en sfeervol maken. Bijvoorbeeld door gebruik van kleuren en verschillende materialen. De pedagogisch medewerksters geven, samen met de locatiemanager en de pedagogisch coach, zelf invulling aan de groepsinrichting. Er wordt een opstelling gekozen waardoor er verschillende speelplekken (bijv. een huishoek) ontstaan, belangrijk is dat er balans in de groep bestaat. Door hoekjes te creëren in de groep krijgen kinderen de mogelijkheid zich te ontplooien, onder andere op het gebied van fantasie. De brandweer en GGD vereisen dat de ruimte veilig is voor alle leeftijden. Pedagogisch medewerksters kijken bewust naar de groep en de indeling ervan, de speelruimte moet er voor de kinderen aantrekkelijk en geordend uitzien. Zij zullen ook kinderen stimuleren gebruik te maken van de gehele ruimte. Dit kan zorgen voor rust in de groep en kan nieuwe uitdagingen bieden. In het kinderdagverblijf zijn vele deuren en traphekjes aanwezig. Een vaste regel is dat deze gesloten zijn en pedagogisch medewerksters wijzen elkaar en ouders erop. Het protocol binnen en buiten milieu dient als leidraad voor een gezond leefklimaat. DE GROEPEN In de babygroepen staat het verzorgen van de baby s centraal. Er staan gecertificeerde boxen in de groep, er is de beschikking over een schommelwieg en er wordt gebruik gemaakt van wipstoeltjes. Verder is er speelgoed wat geschikt is voor de allerjongsten en ook voor de grotere baby s is er gevarieerd speelgoed aanwezig. In de groep staat een tafel met daarbij banken die voorzien zijn van tuigjes en losse inzetstoelen, zodat kinderen veilig kunnen zitten. Elke babygroep heeft een eigen slaapkamer. In de slaapkamers staan dubbele bedden waarin de kinderen kunnen slapen. Er hangt een beddenindeling in de slaapkamer, zodat kinderen in een vast bed slapen wat ze een veilig en vertrouwd gevoel geeft. De babygroepen beschikken over een babyfoon in de slaapkamer. De babygroepen hebben een eigen koelkast en magnetron waar ze gebruik van maken voor het bereiden van voedsel en flessen. Ook maken zij gebruik van de gezamenlijke keuken. De peutergroepen zijn wat betreft het indelen van de ruimte aangepast aan de leeftijd van de kinderen. Door het creëren van hoekjes kunnen kinderen zich ontplooien op diverse gebieden. In de peutergroepen staat een tafel waaraan de kinderen diverse keren per dag zitten, tijdens het eten, tijdens gezamenlijke activiteiten maar ook wanneer zij zelfstandig spelen als daar behoefte aan is. Ook bestaat de mogelijkheid voor de kinderen die nog maar pas vanuit de babygroep zijn overgekomen om in een kinderstoel bij de tafel te zitten. Dit geeft ze vaak een veilig en vertrouwd gevoel. Naarmate ze langer in de groep zijn, wordt er geprobeerd de kinderen bij de andere kinderen aan tafel te zetten. Peutergroepen maken gebruik van een gezamenlijke slaapkamer. De verticale (flexibele) groep is zodanig ingedeeld dat deze opvang kan bieden aan kinderen van 2 maanden tot 4 jaar. Zij hebben een eigen keuken en een slaapkamer voor kinderen tot 1 ½ jaar, deze is voorzien van een babyfoon. In deze groep staat een box en schommelwieg, ook wordt er gebruik gemaakt van wipstoeltjes. In de groep wordt gebruik gemaakt van een afscheiding waar de jongste kinderen in alle rust kunnen rollen en kruipen. Er is divers speelgoed aanwezig voor de verschillende leeftijden. Dit speelgoed is niet allemaal vrij toegankelijk en wordt naar de behoefte van de kinderen aangeboden. Voor de kinderen van 1 ½ jaar en ouder wordt er gebruik gemaakt van de gezamenlijke slaapkamer van de peutergroepen. De gang is voor gezamenlijk gebruik. Er is een aparte hoek gecreëerd voor de kleinere kinderen en er is divers speelgoed aanwezig die naar de behoefte van de kinderen wordt aangeboden. De gezamenlijke slaapkamer is bedoeld voor kinderen van 1 ½ tot 4 jaar. In de slaapkamer staan bedden die aan de laatste normeringen voldoen en dus veilig zijn voor de kinderen. Omdat er in deze ruimte opvang geboden wordt aan een groot aantal kinderen, is er altijd één gediplomeerd pedagogisch medewerkster aanwezig en daarnaast wordt gebruik gemaakt van een babyfoon. Via 16