Regiebureau POP Jaarverslag 2014

Transcriptie

1 Regiebureau POP Jaarverslag _JAARVERSLAG_POP 2014_BW.indd :20

2 84397_JAARVERSLAG_POP 2014_BW.indd :20

3 Inhoudsopgave Voorwoord 5 1. Leeswijzer 7 2. Programmamanagement POP Programmabegeleiding en -toezicht Financiële planning en control EU-aangelegenheden Monitoring en evaluatie Jaarverslag over de uitvoering Evaluatie tijdens de uitvoering Ex-ante evaluatie POP Ex-ante evaluatie POP Ontwikkeling POP Nationaal PlattelandsNetwerk, EIP-Agri en Communicatie Nationaal PlattelandsNetwerk en EIP-Agri Europa Kijkdagen Website Conferenties en overige Organisatie Personeel en formatie Bedrijfsvoering Facilitair Financieel 25 Bijlagen 1. Samenstelling Comité van Toezicht POP NL in Medewerkers Regiebureau POP in _JAARVERSLAG_POP 2014_BW.indd :20

4 4 JAARVERSLAG REGIEBUREAU POP _JAARVERSLAG_POP 2014_BW.indd :20

5 Voorwoord Voor u ligt het jaarverslag 2014 van het Regiebureau Plattelandsontwikkelingsprogramma (Regiebureau POP). Het Regiebureau POP is een gezamenlijke programmadirectie van het ministerie van Economische Zaken (EZ) en de twaalf provincies. De missie van het Regiebureau POP luidt: via een vlekkeloos parcours komen tot volledige besteding van de Nederlandse enveloppe in het Europees Landbouwfonds voor PlattelandsOntwikkeling (ELFPO) Een belangrijke taak van het Regiebureau POP in deze laatste fase van het programma is dan ook: het bewaken van de (financiële) voortgang van de uitvoering van het POP2-programma en het oplossen van knelpunten in de uitvoering. Doel van dit jaarverslag is verantwoording afleggen over de in 2014 door het Regiebureau verrichte werkzaamheden. In het jaarverslag worden deze op hoofdlijnen beschreven is het achtste uitvoeringsjaar van POP2 en heeft naast de reguliere werkzaamheden met name in het teken gestaan van de financiële (bij)sturing van het programma om tot volledige realisatie van het budget te komen. Aandachtspunt was een goede (financiële) overgang van POP2 naar POP3. Daarnaast heeft het Regiebureau vanuit haar expertise bijdragen geleverd aan de ontwikkeling van POP3. Halverwege 2014 is het project Implementatie POP3 onder leiding van het Regiebureau opgestart. Het project is erop gericht alle noodzakelijke instrumenten en werkprocessen te identificeren en vorm te geven met het oog op een efficiënte uitvoering van het POP3. Hans Zwetsloot Directeur Regiebureau POP JAARVERSLAG REGIEBUREAU POP _JAARVERSLAG_POP 2014_BW.indd :20

6 1Leeswijzer 84397_JAARVERSLAG_POP 2014_BW.indd :20

7 De opbouw van dit jaarverslag is als volgt: Na de leeswijzer, hoofdstuk 1, volgt in hoofdstuk 2 (inhoudelijke) informatie over het programmamanagement POP2. Hieronder vallen het programmabeheer en toezicht, financiën en EU-aangelegenheden. In hoofdstuk 3 worden de voornaamste werkzaamheden op het terrein van monitoring en evaluatie in 2014 beschreven. Hoofdstuk 4 bevat een beschrijving van de bijdrage aan de ontwikkeling van POP3. In hoofdstuk 5 worden de werkzaamheden op het gebied van communicatie beschreven. Tot slot geeft hoofdstuk 6, beknopte informatie over de personele en managementaangelegenheden in Deze opbouw sluit aan bij de indeling van het werkplan De bijlagen van dit jaarverslag bevatten de samenstelling van het Comité van Toezicht POP NL (CvT) in 2013, alsmede de personele bezetting van het Regiebureau POP in het verslagjaar. JAARVERSLAG REGIEBUREAU POP _JAARVERSLAG_POP 2014_BW.indd :20

8 2Programma management POP _JAARVERSLAG_POP 2014_BW.indd :20

9 Hieronder vallen de werkzaamheden op het gebied van programmabegeleiding en toezicht, planning en control en EU-aangelegenheden. 2.1 Programmabegeleiding en -toezicht Voor taken op het gebied van inhoudelijke programmabegeleiding organiseert of faciliteert het Regiebureau POP verschillende overleggen. Naast het door de EU voorgeschreven Comité van Toezicht POP NL (CvT) zijn dat het Twaalf Provinciën Overleg (TPO), het POP-coördinatie-overleg EZ, het Begeleidingsteam POP2 (B-team POP), het uitvoeringsoverleg met het Betaalorgaan en het financieel voortgangsoverleg met regelingseigenaren en het Betaalorgaan. Daarnaast is het Regiebureau lid van het Rural Development Committee, het Europese beheercomité voor POP2, en agendalid van het Comité voor de Landbouwfondsen. Naast ad hoc overleg met de Landendesk vindt eenmaal per jaar het formele overleg ex art. 83 Vo. (EG) nr. 1698/2005 met het Directoraat-Generaal Agri en Plattelandsontwikkeling van de Europese Commissie (EC) plaats. In 2014 heeft ondermeer het volgende overleg plaatsgevonden: Comité van Toezicht POP NL Het Comité van Toezicht POP NL is een door de EU voorgeschreven overlegorgaan, bestaande uit vertegenwoordigers van alle relevante actoren in het landelijk gebied, met als taak de begeleiding van en advisering over de uitvoering van het POP in Nederland. De directeur van het Regiebureau POP is secretaris van het Comité van Toezicht POP NL (CvT POP). Het CvT POP heeft in 2014 éénmaal fysiek vergaderd:5 juni In verband met het beperkte aantal vergaderpunten voor het najaarsoverleg is de vergadering van december verplaatst naar maart In de vergadering van juni heeft besluitvorming plaatsgevonden over de overgang van POP2 naar POP3, het Jaarverslag over de uitvoering 2013, de financiën POP2 en het Jaarverslag 2013 van het Regiebureau. Twaalf Provinciën Overleg In het Twaalf Provinciën Overleg (TPO) worden beleidsmatige en uitvoeringstechnische zaken besproken, die verband houden met de implementatie van POP2. In 2014 is ook regelmatig gesproken over de ontwikkeling en implementatie van POP3. Daarnaast heeft het TPO een rol in de voorbereiding van de vergaderingen van het CvT POP: de concept JAARVERSLAG REGIEBUREAU POP _JAARVERSLAG_POP 2014_BW.indd :20

10 vergaderstukken worden besproken. Deelnemers aan het TPO zijn: de provinciale POP-coördinatoren, het Ministerie van EZ en vertegenwoordigers van RVO.nl en het Betaalorgaan POP. Het voorzitterschap wordt bekleed door één van de provinciale POP-coördinatoren. Het Regiebureau POP levert het secretariaat. Het TPO heeft in 2013 vijfmaal vergaderd. In oktober 2014 vond een schriftelijke consultatie plaats. Naast ervaringen met de uitvoering van het programma waren belangrijke bespreekpunten: de financiële stand van zaken/realisatie van de ELFPO-middelen, juridische interpretaties en ontwikkelingen in het kader van de nieuwe programmaperiode (POP3, partnerschapscontract), inclusief de overgang van POP2 naar POP3, communicatieactiviteiten (waaronder bijdragen aan de Europa Kijkdag), monitoring en evaluatie POP2 (met name: Jaarverslag over de uitvoering 2013), voorbereiding vergaderstukken ten behoeve van het CvT POP NL en de werkwijze bij Leader in de nieuwe programmaperiode. POP-coördinatieoverleg EZ Het POP-coördinatieoverleg EZ is in 2009 ingesteld als een intern overleg van het toenmalige ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit (LNV). Het voorzitterschap is belegd bij een MT-lid van de Directie Europees Landbouwbeleid en Voedselzekerheid (DG AGRO/ELV); alle bij het POP2 betrokken EZ-directies zijn vertegenwoordigd. Het secretariaat van het overleg wordt gevoerd door het Regiebureau POP. Het coördinatieoverleg heeft in 2014 éénmaal vergaderd. Voornaamste bespreekpunten tijdens de vergadering waren de voorbereiding van de stukken voor het CvT POP en de toekomst GLB/voorbereiding POP3. Begeleidingsteam POP Het Regiebureau POP voert het secretariaat van het Begeleidingsteam POP (B-team) met vertegenwoordigers van (beleids)directies van EZ, provincies (landsdelige vertegenwoordiging) en het Betaalorgaan. Het voorzitterschap wordt bekleed door het Coördinerend Bureau van de directie ELV van het ministerie van EZ. Het B-team geeft advies over interpretatiekwesties inzake EU-conformiteit van voorgestelde werkwijzen/ de uitleg van EU-regelgeving. Het B-team heeft in 2014 zesmaal fysiek vergaderd. Belangrijke aandachtspunten in 2014 waren: resultaten audits, actieplan verminderen foutenpercentage, kavelaanvaardingswerken, agrarisch natuur- en landschapsbeheer, overgangsmaatregelen POP2-POP3. Financieel voor- en najaarsoverleg Tweemaal per jaar vindt bij de POP2-budgethouders visitatie plaats over de stand van zaken van de realisatie van de ELFPO-budgetten. Zie ook paragraaf 2.2. Overleg met Betaalorgaan Tweemaal per jaar voert het Regiebureau POP met het Betaalorgaan overleg over de zaken, die van 10 JAARVERSLAG REGIEBUREAU POP _JAARVERSLAG_POP 2014_BW.indd :20

11 Budgetoverzicht 2014 Beschikbaar van 2007 tot en met 2013 Realisatie tot en met In mln. euro s In mln. euro s % As 1 Versterking concurrentie vermogen land- en bosbouwsector As 2 Verbetering milieu en platteland As 3 Leefbaarheid en diversificatie As 4 Uitvoeren Leaderaanpak Technische bijstand 3 2,6 86 Totaal ,6 90 belang zijn voor de uitvoering van het programma. Bespreekpunten waren ondermeer de stand van zaken financiën (ontschotting, gang van zaken overcommittering, voorstel decommittering, gegevens SAS), controles, audits en jaarverslag. Op basis van de discussies en besluitvorming in bovengenoemde gremia worden zo nodig door het Regiebureau aanpassingen van het POP2 voorbereid Programmawijziging Een notificatie is een programma-aanpassing die weliswaar moet worden gemeld, maar waarvoor geen nieuwe beschikking van de Europese Commissie nodig is. In 2014 is één notificatievoorstel bij de Europese Commissie ingediend. Notificatie Op 24 juni 2014 is dit notificatievoorstel bij de Europese Commissie ingediend. De notificatie betrof een aanpassing van de maatregelfiches 111, 121, 125, 212, 214, 216, 221, 313 en 511.plus een wijziging van de financiële tabel. De notificatie is op 20 oktober 2014 door de Commissie geaccepteerd Helpdeskfunctie Regelingseigenaren en het Betaalorgaan leggen het Regiebureau POP regelmatig vragen voor over interpretaties en werkwijze bij de uitvoering van POP2. Daarnaast stellen consultants, projectaanvragers in spé en belangstellenden het Regiebureau POP (algemene) vragen over het POP2 en de subsidiemogelijkheden in dat kader. In 2014 zijn er daarnaast regelmatig vragen gesteld over het toekomstige programma en de subsidiemogelijkheden onder POP3. Het Regiebureau POP streeft naar een snelle en adequate afhandeling van alle vragen en verzoeken. 2.2 Financiële planning en control De missie van het Regiebureau POP is: via een vlekkeloos parcours sturen op volledige realisatie van het POP2 programmabudget. Naarmate de einddatum in zicht komt, wordt dit steeds belangrijker. Daarbij is financiële planning en control een belangrijk instrument. In dit hoofdstuk worden de belangrijkste werkzaamheden in 2014 op dit terrein beschreven. JAARVERSLAG REGIEBUREAU POP _JAARVERSLAG_POP 2014_BW.indd :20

12 2.2.1 Financiën 2014 Nederland heeft voor de periode 2007 tot en met 2013 in totaal een bedrag van 593 mln. beschikbaar. Het budget dat in een bepaald jaar ( jaar N ) beschikbaar komt, moet op basis van de N+2-regel in de POPverordening uiterlijk twee jaar later zijn betaald aan de eindbegunstigden en gedeclareerd bij de EU. Voor alle jaartranches tot en met 2012 is dit gelukt: deze zijn op tijd en volledig gerealiseerd. Per 31 december 2014 is in totaal ruim 534 mln. aan ELFPO-middelen uitbetaald en gedeclareerd en is het financiële beeld van de ELFPO-realisatie als volgt: In vergelijking met het financiële beeld van december 2013 heeft er een toename in de realisatie van het beschikbare ELFPO-budget plaatsgevonden: de realisatie is van 73% naar 90% gegaan Financiële rapportages Tijdens de looptijd van POP2 wordt tweemaal per jaar (op 31 januari en 31 juli) aan de Europese Commissie gerapporteerd over de kwartaalbedragen, die Nederland verwacht te declareren. Ook moeten voor de daaropvolgende twee jaren ramingen worden verstrekt. Begin september vraagt de Europese Commissie bovendien om een update van de rapportage van 31 juli. Eind juli is ook de eerste ramingsrapportage voor de volgende programmaperiode (POP3) opgesteld. Het Regiebureau POP heeft het aanleveren van de benodigde gegevens aan de Europese Commissie gecoördineerd en voorbereid Financieel voor- en najaarsoverleg Het is belangrijk dat bij signalen over stagnatie in de financiële realisatie zo snel mogelijk maatregelen worden getroffen. Daarom maakt het Regiebureau POP sinds 2009 tweemaal per jaar een grondige analyse van de financiële voortgang van het programma. Met alle budgethouders (provincies, ministerie van EZ), in aanwezigheid van het Betaalorgaan, worden de stand van de betalingen, de verplichtingen en verwachtingen ten aanzien van het verdere beloop doorgenomen. Op basis van het totaalbeeld dat daaruit ontstaat, wordt zo nodig een voorstel aan het CvT POP NL gedaan voor budgetverschuiving dan wel inhoudelijke aanpassing van het POP2. Ook in 2014 heeft de visitatie plaatsgevonden en is naar aanleiding daarvan een aanpassingsvoorstel gedaan. Aanpassingen in 2014 In 2010 heeft het CvT ingestemd met een procedurevoorstel van het Regiebureau POP om snel te kunnen ingrijpen bij een dreigende onderbesteding van Europese middelen. Op basis van dit voorstel zijn in 2014 de volgende aanpassingen van het POP2 voorgesteld: verschuiving van middelen binnen de assen, te weten: -- binnen as 1 van maatregel 121 naar maatregel binnen as 2 van maatregel 216/216HC naar 214/ 214HC verschuiving van middelen tussen de assen, te weten: -- van as 1 naar as 2 (van maatregel 121 naar maatregel 212/221 en van maatregel 125 naar maatregel 214) -- van as 1 naar as 3 (van maatregel 121 naar maatregel 313) Na accordering, respectievelijk mandatering door het CvT zijn de aanpassingen ter goedkeuring voorgelegd aan de Europese Commissie in notificatie Budgetbrief Het Regiebureau POP stelt jaarlijks in het eerste kwartaal de zogeheten budgetbrief op, waarin per regelingseigenaar (provincie of Ministerie van EZ) en per maatregel het voor dat jaar beschikbare EU-budget wordt aangegeven, alsmede een overzicht van in de komende jaren nog beschikbare en te declareren middelen. Deze gegevens worden vastgelegd in de financiële systemen van het Betaalorgaan POP. De brieven zijn in februari 2014 naar de regelingseigenaren verstuurd. 12 JAARVERSLAG REGIEBUREAU POP _JAARVERSLAG_POP 2014_BW.indd :20

13 2.3 EU-aangelegenheden Het Regiebureau POP is als uitvoerend Managing Authority eerste aanspreekpunt voor de Landendesk Nederland van DG AGRI en Plattelandsontwikkeling van de Europese Commissie. Goede contacten met de Commissie zijn van belang voor een efficiënte, effectieve en EU-conforme implementatie van POP2 en het snel en probleemloos doorvoeren van notificaties en wijzigingen. Het Regiebureau POP zorgde ook in 2014 voor de gebruikelijke deelname aan de lidstaatvertegenwoordiging in het Plattelandsontwikkelingscomité. Het Plattelandsontwikkelingscomité (Rural Development Committee) is een beheercomité ingesteld voor het adviseren over zaken die verband houden met de uitvoering van het programma in de periode In 2014 heeft het Plattelandsontwikkelingscomité in totaal twaalf keer vergaderd; enkele keren betrof het een gecombineerde vergadering met het STAR-comité. Het STAR-comité is het inhoudelijke adviesorgaan van de Europese Commissie voor plattelandsaangelegenheden voor de programmaperiode Het Regiebureau POP coördineert de nationale voorbereiding van de vergaderingen. Bespreekpunten in 2014 waren met name de overgang naar POP3 en de verordeningen behorende bij afsluiting van POP2 en de start van POP3. Ook in 2014 werd de coördinatie en het toegangsbeheer van SFC2007 door het Regiebureau POP verzorgd. SFC staat voor System for Fund Management in the European Community. SFC2007 is het digitale programma waarmee de lidstaten en de Commissie met elkaar communiceren. Het Regiebureau POP is aanwezig geweest bij verschillende seminars en vergaderingen van werkgroepen in EU-verband. JAARVERSLAG REGIEBUREAU POP _JAARVERSLAG_POP 2014_BW.indd :20

14 3Monitoring en evaluatie 14 JAARVERSLAG REGIEBUREAU POP _JAARVERSLAG_POP 2014_BW.indd :20

15 3.1 Jaarverslag over de uitvoering 2013 Iedere lidstaat moet jaarlijks, uiterlijk op 30 juni, een verslag over de uitvoering van POP2 in het voorgaande kalenderjaar indienen bij de Europese Commissie. Het Jaarverslag wordt opgesteld door het Regiebureau POP, op basis van gegevens van de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO), provincies en beleidsdirecties van het ministerie van EZ en het Netwerk Platteland. Verder wordt gebruik gemaakt van andere rapportages die een bijdrage kunnen leveren aan de beoordeling van de ontwikkelingen op het Nederlandse platteland en daarmee van de resultaten van het Plattelandsontwikkelingsprogramma. Voorbeelden daarvan zijn de Balans voor de Leefomgeving (voorheen Natuurbalans en Milieubalans), de landbouwtelling, rapporten van de regionale Rekenkamers. In het Jaarverslag wordt volgens een voorgeschreven format een beschrijving gegeven van de algemene omstandigheden (hfdst. 1), het programmamanagement (hfdst. 2) en aangegeven welke activiteiten er in 2013 zijn verricht op het gebied van de evaluatie tijdens de uitvoering (hfdst. 3). In de hoofdstukken 4 tot en met 6 wordt vervolgens informatie gegeven over de (financiële) uitvoering van het programma, de doorgevoerde wijzigingen en de vorderingen. Belangrijke punten uit het Jaarverslag over de uitvoering 2013: In 2013 hebben zich geen grote inhoudelijke uitvoeringstechnische problemen voorgedaan. Gelet op de dreigende onderbesteding bij bepaalde maatregelen en beleidsmatig wenselijk geachte budgetverruimingen bij andere maatregelen, zijn drie notificatievoorstellen ingediend, waarmee vooral financiële aanpassingen van het programma zijn doorgevoerd. De uitvoeringsperiode van het programma loopt van 2007 t/m 2015 (N+2). In vervolg op de werkwijze van de Mid Term Evaluatie is beoordeeld hoe de financiële voortgang zou moeten zijn, een realisatie na zeven jaar van 90% geldt hierbij als ideaal. Voor vrijwel het volledige beschikbare budget zijn verplichtingen aangegaan. Op verschillende maatregelen is sprake van overcommittering. De verplichtingen zullen uiterlijk medio 2015 tot uitbetaling moeten komen. In het Jaarverslag over de uitvoering wordt geconcludeerd, dat het betalingspercentage voor alle vier assen nog wel té laag blijft. De enige as met een redelijk betalingspercentage is as 2 met een uitputting van 86%. De lage percentages bij de andere assen blijven aanleiding geven tot zorg. Wat betreft de outputindicatoren geldt eveneens dat de realisatie over vrijwel de gehele linie achterloopt ten opzichte van de gewenste voortgang. De Europese Commissie heeft over het Jaarverslag zes vragen gesteld. Deels hebben deze geleid tot aanpassing van enkele cijfers in de tabellen. Deels werd om een toelichting en aanvullende informatie gevraagd. De vragen zijn op 14 oktober2014 beantwoord, waarna de EC op 20 januari2015 definitief heeft ingestemd met het verslag. Het formele jaarlijkse overleg met de Commissie over het jaarverslag heeft door de drukte rond de goedkeuring van POP3 uiteindelijk in 2015 plaatsgevonden. 3.2 Samenvattend Verslag 2014 Conform art. 13 van verordening Vo 1698/2005 moet elke twee jaar een Samenvattend Verslag worden ingediend. Hierin wordt de voortgang van de uitvoering van het programma beschouwd in het licht van de plattelandsstrategie, onder andere aan de hand van de voorafgaande jaarverslagen. In dit rapport werden de conclusies over de achterblijvende voortgang uit de jaarverslagen, zowel financieel als qua output, herhaald. Het Samenvattend verslag werd ingediend op 29 september 2014 en werd uiteindelijk goedgekeurd op 30 januari2015. De Commissie had geen vragen en opmerkingen over dit rapport. JAARVERSLAG REGIEBUREAU POP _JAARVERSLAG_POP 2014_BW.indd :20

16 3.3 Evaluatie tijdens de uitvoering Evaluatie tijdens de uitvoering biedt sturingsmogelijkheden voor de Beheersautoriteit en het Comité van Toezicht. Uitgangspunt voor het systeem van monitoring en evaluatie van het POP2 vormt het Gemeenschappelijk Toezicht- en Evaluatiekader (GTEK), dat gezamenlijk door de Commissie en de lidstaten is opgesteld en vastgelegd in het EU-handboek Monitoring en Evaluatie. Ondernomen en lopende evaluatieactiviteiten: Actualiseren indicatoren Een oud vraagstuk rond de indicator voor boerenland met hoge natuurwaarden (High Nature Value-farmland) is in 2014 opgelost. Alterra heeft onderzoek naar HNV in Nederland gedaan. In 2013 is het eindrapport hierover verschenen. In 2014 is dit vervolgens in beleid omgezet. De conclusies uit het rapport zijn verwerkt in het nieuwe POP3 programma. Voor de huidige periode betekenen de uitkomsten van het rapport, dat de doelstelling (handhaven van het bestaande oppervlak HNV-gebied) in grote lijnen gehaald is. Ex post evaluatie POP2 Volgens verordening 1698/2005 was indiening van de Ex post evaluatie voor POP2 gepland voor 31 december De snelle opvolging van rapporten (Samenvattend Verslag, Jaarverslag over de uitvoering en ex ante evaluatie) met deels overlappende intenties en inhoud, zou afbreuk doen aan de waarde ervan. Bovendien zouden nog niet alle resultaten van de gehele periode meegewogen kunnen worden in het rapport over de ex post evaluatie. De EC heeft dan ook besloten om indiening van het ex post-rapport uit te stellen tot 31 december2016. De in 2014 geplande voorbereidende activiteiten voor deze evaluatie zijn dan ook doorgeschoven naar Werkzaamheden van het Evaluation Expert Committee (EEC) In 2014 is het Evaluation Expert Committee twee keer bijeen geweest. In juni vond de laatste vergadering van dit Committee voor de POP2 periode plaats. Aangekondigd werd, dat voor de POP3 periode samenstelling en werkwijze gaan veranderen. De EC wil namelijk het Gemeenschappelijk Landbouwbeleid in haar geheel op resultaten gaan beoordelen. Monitoring voor Pijler 1 en Pijler 2 worden voor de komende periode dus samengevoegd. Dit komt ook tot uiting in het EEC. Wel blijft de taak voor monitoring en evaluatie voor Pijler 1 nog bij de EC zelf liggen. Voor Pijler 2 moeten de lidstaten zelf nog steeds het merendeel van de activiteiten uitvoeren. Richtlijnen voor de Ex post evaluatie POP2 werden besproken en voorzien van commentaar. Hetzelfde geldt voor indicatorfiches enz. Nu het geheel van monitoring en evaluatie kan worden overzien, is de conclusie, dat de intentie van de EC om tot vereenvoudiging van de monitoring te komen, weliswaar leidde tot minder indicatoren, maar dat door de toename van het aantal onderverdelingen de totale last van te verzamelen informatie voor POP3 toch niet veel minder zal zijn dan voor het huidige programma. Groot voordeel is, dat voor de indicatoren die de omstandigheden voor het programma weergeven (contextindicatoren) gebruik gemaakt kan worden van reeds via Eurostat verzamelde gegevens. Voor Pijler 1 heeft LEI/WUR een onderzoek uitgevoerd naar de verzameling van de gegevens die door Nederland aan de EC aangeleverd moeten worden. Hierin is nagegaan of de gegevens inderdaad op de juiste wijze verzameld worden. Vanwege de relatie tussen monitoring van beide Pijlers, is vanuit het Regiebureau meegewerkt aan het tot stand komen van het rapport. 3.4 Ex-ante evaluatie POP3 De Ex ante evaluatie is in juni 2013 gestart. De opdracht is gegund aan Ecorys Nederland b.v. Voor de begeleiding van de Ex ante evaluatie is onder voorzitterschap van het Regiebureau POP een begeleidingsgroep ingesteld met medewerkers van beleid en uitvoering van het Ministerie van EZ en provincies. Deze begeleidingsgroep is in 2014 een aantal malen bijeen geweest, namelijk op 9 januari, 6 februari en 6 maart In het goedkeuringstraject heeft de EC een groot aantal vragen over het 16 JAARVERSLAG REGIEBUREAU POP _JAARVERSLAG_POP 2014_BW.indd :20

17 programma gesteld. De vragen (en de antwoorden daarop) zijn waar nodig eveneens door de evaluatoren beoordeeld. Dit is als bijlage toegevoegd aan het definitieve rapport over de Ex ante evaluatie. Kort na de goedkeuring van POP3 heeft Ecorys de Ex ante rapportage op 17 februari 2015 formeel opgeleverd. De Ex ante evaluatie is als hoofdstuk 3 integraal onderdeel van het POP3. JAARVERSLAG REGIEBUREAU POP _JAARVERSLAG_POP 2014_BW.indd :20

18 4Ontwikkeling POP JAARVERSLAG REGIEBUREAU POP _JAARVERSLAG_POP 2014_BW.indd :20

19 In 2014 heeft het Kernteam POP3 onderleiding van het Ministerie van Economische Zaken gewerkt aan het programmadocument POP3. Het programma is halverwege het jaar ingediend bij de Europese Commissie ter goedkeuring. De Commissie heeft hierover vragen gesteld en eind november is de definitieve versie ingediend. Het Regiebureau maakte deel uit van dit Kernteam. Daarnaast is door medewerkers van het Regiebureau inhoudelijke en financiële expertise geleverd voor onder andere de totstandkoming van de maatregelfiches en de financiële tabel. Ook is in 2014 het implementatietraject POP3, onder leiding van een projectleider van het Regiebureau van start gegaan. Het project is bedoeld om alle noodzakelijke instrumenten en werkprocessen te identificeren en vorm te geven ten behoeve van een efficiënte uitvoering van het POP3. Er zijn vijf werkgroepen ingesteld, gericht op een aantal producten: 1. Werkgroep Taken, Verantwoordelijkheden en Bevoegdheden Vastgesteld Handboek AO POP3, met daarin een beschrijving van taken en processen van de verschillende actoren. Beschrijving van (maximaal) vier varianten taakverdeling provincies-betaalorgaan als basis voor een meerjarenafspraak tussen provincies (opdrachtgevers) en RVO.nl (opdrachtnemer), inclusief financiële raming van deze uitvoeringskosten per variant. Werkwijze totstandkoming prestatieovereenkomst provincies betaalorgaan en zo nodig model prestatieovereenkomst met planningskalender voor openstellingen POP3. Voorstel invulling CvT POP3 NL. 2. Werkgroep Modelregeling - Door provincies, Rijk en RVO.nl geaccordeerde: -- modelverordening POP3, -- formats openstellingsbesluiten, -- modelbeschikking/standaard subsidievoorwaarden (inclusief modellen voor huishoudelijk reglement en geheimhoudingsverklaring). Selectiecriteria: uitgangspunten, werkwijze en methoden. Voorstel voor selectiecriteria per maatregel ten behoeve van CvT, in afstemming met relevante externe partijen zoals Waterschappen, LTO, NAJK. Werkwijze voor eventuele staatssteunmeldingen. 3. Werkgroep Monitoring en Evaluatie Vastgesteld Handboek CMES 2014 Nederland. Input ten behoeve van besluitvorming door CvT met betrekking tot continue monitoring en evaluatie van POP3 Raamwerk Rapportage, informatievoorziening & ICT systemen. 4. Werkgroep implementatie LEADER Werkwijze ten behoeve van voorbereiden potentiële Leadergroepen (opdrachtbegeleiding). Inrichten proces om te komen tot selectie van Lokale Ontwikkelingsstrategie (LOS). 5. Werkgroep Netwerk Platteland/communicatie Door Rijk en provincies geaccordeerde en door partners gedragen visie op het Netwerk Platteland. Meerjaren-werkplan ondersteuningseenheid Netwerk Platteland, inclusief werkwijze met betrekking tot de ondersteuning operationele groepen EIP s en plaatselijke groepen. Algemene Communicatiestrategie Programma van eisen nationale website (Regiebureau/Netwerk, Europa om de hoek) inclusief afspraken over inrichting en onderhoud publieke projectendatabase en 1-loket gedachte voor subsidieaanvragers. Aanpak voorbereiding op POP3 openstelling. Het Regiebureau neemt deel aan alle werkgroepen en het Kernteam. Het Kernteam besluit over de doorgeleiding van de (tussen)resultaten naar de afstemmings- en besluitvormingsgremia en draagt zorg voor de coördinatie tussen de werkgroepen. De producten worden naar verwachting in het eerste kwartaal van 2015 opgeleverd. JAARVERSLAG REGIEBUREAU POP _JAARVERSLAG_POP 2014_BW.indd :20

20 5Nationaal PlattelandsNetwerk, EIP Agri en Communicatie 20 JAARVERSLAG REGIEBUREAU POP _JAARVERSLAG_POP 2014_BW.indd :20

21 5.1 Nationaal PlattelandsNetwerk en EIP Agri Het contract met het consortium ETC/CLM, dat de opdracht had het netwerk te ondersteunen was eind 2013 afgelopen. De ervaringen en evaluaties van het Netwerk Platteland zijn neergelegd in een uitvoerig en via de website publiek beschikbaar overdrachtsdossier. Rijk en de provincies hebben besloten de ondersteuning van het Nationaal Netwerk in de nieuwe periode bij het Regiebureau te beleggen. In het interregnum is in ieder geval de website van het netwerk in de lucht gehouden en zijn de voorbereidingen voor een nieuwe periode gestart. Ook de Europese instellingen ter ondersteuning van de plattelandsnetwerken van de lidstaten draaien op een laag pitje of zijn uit de lucht om hun interne organisatie klaar te maken voor de nieuwe periode. Het Regiebureau is begonnen kwartier te maken voor de National Support Unit (NSU) voor het Netwerk Platteland. Van de NSU wordt verwacht dat deze het Netwerk Platteland faciliteert door informatie, inspiratie en inhoudelijke en financiële steun te bieden, zodat het Netwerk zijn doelen kan bereiken, die door de Europese Unie zijn gesteld, en gericht zijn op het bijdragen aan de succesvolle uitvoering van POP3. Platteland en Netwerk Platteland zijn in Nederland uitdagende begrippen. De complexiteit en complementariteit van landbouw en economie, natuur en cultuur, stad en land zal z n weerslag vinden in het Netwerk Platteland. Het Regiebureau is in 2014 begonnen met het formuleren van een communicatie- en netwerkstrategie voor de nieuwe periode. In september is een eerste bijeenkomst georganiseerd met 25 potentiële knooppunten in het netwerk, in dit gevalpersonen die of in hun professie of hun enthousiasme voor het platteland een actieve bijdrage aan het netwerk kunnen leveren. Er is een denkwandeling gemaakt van The Grounds, de duurzaamheidshub op luchthaven Schiphol naar een boerenbedrijf in de Haarlemmermeer. Na een aantal presentaties van deelnemers zijn de ideeën en suggesties onderweg (inclusief een Hollandse bui) besproken en geoogst op de boerderij. De oogst bestond uit inzichten en concrete voorstellen die in de communicatie- en netwerkstrategie worden meegenomen. Er zijn vanuit het Regiebureau veel gesprekken gevoerd al dan niet in het kader van een bezoek aan een provincie of project, ter oriëntatie en voorbereiding op de aan het Regiebureau toegevoegde rol van NSU. LEADER verdiend hierbij speciale vermelding omdat dit initiatief ondertussen dermate is ingeburgerd in de Nederlandse plattelandpraktijk dat het levende en actieve netwerken heeft opgeleverd. Lange ervaring, herkenbaarheid van de trekkers en het bottom-up principe van de regeling hebben daaraan bijgedragen. Het is een uitdaging om de zelfwerkzaamheid en het enthousiasme van deze netwerken te behouden en uit te breiden naar de andere werkgebieden van POP3. Het Europees Innovatie Partnerschap Agri (EIP-agri) is een nieuw initiatief van de Europese Commissie, dat erop gericht is innovaties van agrarische ondernemers (in de eerste plaats) meer kans te geven door ze verbinden met kennis en ervaring die deze ondernemers niet zelf kunnen mobiliseren. Het biedt ook de mogelijkheid vanuit de praktijk aanspraak te maken op kennis die bij hogescholen en universiteiten voorhanden is. Er is een koppeling gemaakt tussen de Europese onderzoeksbudgetten Horizon 2020 en de plattelandsontwikkelingsprogramma s waarbij praktijkvragen leidend zijn. In POP3 is daartoe een budget opgenomen voor operationele groepen die een innovatie willen starten of verder brengen. In 2014 hebben verschillende activiteiten plaatsgevonden ter voorbereiding om operationele groepen te kunnen starten. Door het Regiebureau is deelgenomen aan studie- en voorlichtingsbijeenkomsten van het Vlaams Ruraal Netwerk en DG Agri van de Europese Commissie en het European Evaluation Network for Rural Development om de kennis en informatie later te kunnen doorgeven. De Europese Commissie organiseerde EIP-bijeenkomsten waarvoor relevante partijen, waaronder het Regiebureau, uit de lidstaten waren uitgenodigd. Twaalf deelnemers uit Nederland namen deel aan een bijeenkomst in Praag. Het Regiebureau heeft in oktober op Kasteel Groeneveld een vervolgbijeenkomst georganiseerd voor 80 deelnemers, die waren uitgenodigd via de in Praag aanwezige vertegenwoordigers van maatschappelijke organisaties. Dit had een aangename olievlekwerking naar diversiteit in doelgroepen, expertise en innovatiethema s. In december is een bijeenkomst georganiseerd voor 150 belanghebbenden en belangstellenden in de Utrechtse Jaarbeurs in samenwerking met RVO en Directie Agrokennis van EZ. Hier stond tevens de JAARVERSLAG REGIEBUREAU POP _JAARVERSLAG_POP 2014_BW.indd :20

22 relatie van EIP-Agri en het onderzoeksbudget Horizon 2020 centraal. Bij de uitvoering van het EIP-Agri in Nederland hebben de provincies een leidende rol wat betreft toetsing van voorstellen en toekenning van budget. De werkzaamheden ter oriëntatie en voorbereiding en de organisatie van bijeenkomsten zijn uitgevoerd door medewerkers die door EZ konden worden gedetacheerd en kwamen niet ten laste van het budget van het Regiebureau. 5.2 Europa Kijkdagen De permanente vertegenwoordiging van de Europese Commissie in Den Haag organiseert samen met het ministerie van EZ en de managementautoriteiten van de structuurfondsprogramma s jaarlijks de Europa Kijkdagen. Op deze kijkdagen kan iedereen Europese projecten bezoeken. Doel van de kijkdagen is om meer bekendheid te geven aan de investeringen van de Europese Unie in combinatie met de Rijksoverheid en provinciale overheden en om een beeld te geven van de resultaten en effecten, die daarmee worden bereikt. In 2012 is door de provincies en het ministerie van EZ besloten met het POP2 deel te gaan nemen aan de Europa Kijkdagen op 9, 10 en 11 mei In 2014 konden in totaal circa 25 POP2 projecten worden bezocht. Uit de evaluatie van de kijkdagen komt naar voren dat het aantal bezoekers van de POP-projecten wisselend was. Bij verscheidene projecten is sprake geweest van aandacht in locale en\of regionale pers. Deze projecten zijn redelijk tot goed bezocht. Rekening houdend met de leerpunten uit 2014, zal ook in 2015 vanuit het POP2 worden deelgenomen aan de Europa Kijkdagen. Op de website Europa om de hoek staat de informatie over de deelnemende projecten. Deze website is in 2014 door een paar duizend unieke bezoekers geraadpleegd. 5.3 Websites Op de website voor het Regiebureau is de informatie met betrekking tot POP2 up to date gehouden. Omdat het programma in de afrondende fase zit, wordt met name gecommuniceerd over de resultaten en de programmawijzigingen. Het POP3 document is via een internetconsultatie voorgelegd. Daarop zijn een aantal reacties gekomen die verwerkt zijn. Omdat het Netwerk Platteland is ondergebracht bij het Regiebureau en omdat het zich nog in een opstartfase bevindt, is de website van het Netwerk Platteland nog een jaar lang onderhouden door communicatiebureau de Lynx. 5.4 Conferenties en overige bijeenkomsten Het Regiebureau POP is aanwezig geweest bij verschillende seminars en conferenties, met name bijeenkomsten in het kader van GLB \POP3, zoals POP3 - stakeholdersbijeenkomsten, bijeenkomsten in Brussel over onder meer financiële instrumenten en bijeenkomsten over opzet en gebruik van het EIP. Daarnaast is ook deelgenomen aan bijeenkomsten over het nieuwe stelsel Agrarisch Natuurbeheer, casestudies Agrarisch Natuurbeheer, studies monitoring en evaluatiesystemen, de Najaarsconferentie Netwerk Platteland en een bijeenkomst over nieuwe staatssteunkaders. 22 JAARVERSLAG REGIEBUREAU POP _JAARVERSLAG_POP 2014_BW.indd :20

23 JAARVERSLAG REGIEBUREAU POP _JAARVERSLAG_POP 2014_BW.indd :20

24 6Organisatie 24 JAARVERSLAG REGIEBUREAU POP _JAARVERSLAG_POP 2014_BW.indd :20

25 6.1 Personeel en formatie Bijlage 2 bevat een overzicht van de medewerkers van het Regiebureau in Het Regiebureau POP heeft als programmaorganisatie geen eigen ambtelijke formatie, maar werkt met detacheringen vanuit het ministerie van EZ en de provincies. De Staatssecretaris van het ministerie van EZ en de provincies hebben in 2014 besloten de taken op het gebied van het Nationaal PlattelandsNetwerk (NPN) en het Europees Innovatie Partnership AGRI (EIP- AGRI) onder te brengen bij het Regiebureau. Hiervoor is een organisatie-/formatieplan opgesteld, waarin naast de bestaande de nieuwe functies zijn beschreven. 6.2 Bedrijfsvoering Het Regiebureau POP wordt op financieel-administratief gebied ondersteund door het Financieel Diensten Centrum (FDC) en op personeelsgebied door het Personeels Service Center (PSC) van het ministerie van EZ. 6.3 Facilitair Het Regiebureau POP huurt per 1 juli 2013 kantoorruimte van het Openbaar Ministerie. Met de huisvesting samenhangende faciliteiten worden afgenomen van de Belastingdienst. Het Regiebureau maakt gebruik van de technische infrastructuur van EZ en wordt op ICT-gebied ondersteund door de Dienst ICT Uitvoering (DICTU). 6.4 Financieel De uitgaven van het Regiebureau POP zijn binnen de beschikbare financiële kaders, i.c. de begroting, gebleven. JAARVERSLAG REGIEBUREAU POP _JAARVERSLAG_POP 2014_BW.indd :20

26 Bijlage 1: Samenstelling Comité van Toezicht POP NL in JAARVERSLAG REGIEBUREAU POP _JAARVERSLAG_POP 2014_BW.indd :20

27 mevr. S.A.M. Dijksma, voorzitter, Staatssecretaris van Economische Zaken, mevr. W.H. Maij, gedeputeerde provincie Overijssel, namens landsdeel Oost, tevens plaatsvervangend voorzitter, dhr. H. Staghouwer, gedeputeerde provincie Groningen, namens landsdeel Noord, dhr. J. Bond, gedeputeerde provincie Noord-Holland, namens landsdeel West, dhr. J. van den Hout, gedeputeerde provincie Noord-Brabant, namens landsdeel Zuid, dhr. mr. dr. J.P. Hoogeveen MPA, Directeur-Generaal AGRO van het ministerie van Economische Zaken, dhr. drs. C.B.F. Kuijpers, Directeur-Generaal Milieu van het ministerie van Infrastructuur en Milieu, dhr. M.S. Migas, hoofd Afdeling E1 (Benelux en Frankrijk), namens de Europese Commissie, dhr. Prof. dr. S.M.M. Kuks, watergraaf waterschap Vechtstromen, namens de Unie van Waterschappen dhr. A. de Kruijf, wethouder gemeente Barneveld, namens de Vereniging van Nederlandse Gemeenten, dhr. A.J. Maat, voorzitter LTO Nederland, namens de landbouworganisaties, dhr. T. Wallaart, Vereniging Natuurmonumenten, namens de natuur- en milieuorganisaties, mevr. drs. J.P. Zevenbergen-Herweijer, namens de sociale en economische partners, dhr. ir. J.A.W.H.M. Zwetsloot, directeur Regiebureau POP, secretaris. JAARVERSLAG REGIEBUREAU POP _JAARVERSLAG_POP 2014_BW.indd :20

28 Bijlage 2: Medewerkers Regiebureau POP in JAARVERSLAG REGIEBUREAU POP _JAARVERSLAG_POP 2014_BW.indd :20

29 Directeur: De heer ir. J.A.W.H.M. Zwetsloot Staf: Mevrouw ing. D.N. Crielaard, stafmedewerker Mevrouw mr. E.M.J. van Gelderen, senior stafmedewerker De heer drs. J. Hartholt, Inspirator Nationaal PlattelandsNetwerk De heer ing. P. Louwerse, senior stafmedewerker Mevrouw mr. drs. A.M.P. Nap, senior stafmedewerker Mevrouw W.L.M. Verviers-Rigter, senior stafmedewerker De heer ing. A. Vorstenburg, senior stafmedewerker De heer ir. A. IJlst, Projectleider POP3 Office management: Mevrouw S. Prijs Mevrouw M.Vergeer-Abeleven JAARVERSLAG REGIEBUREAU POP _JAARVERSLAG_POP 2014_BW.indd :20

30 30 JAARVERSLAG REGIEBUREAU POP _JAARVERSLAG_POP 2014_BW.indd :20

31 JAARVERSLAG REGIEBUREAU POP _JAARVERSLAG_POP 2014_BW.indd :20

32 32 JAARVERSLAG REGIEBUREAU POP _JAARVERSLAG_POP 2014_BW.indd :20