Geachte deelnemers en belangstellenden, beste lezer,

Maat: px

Weergave met pagina beginnen:

Download "Geachte deelnemers en belangstellenden, beste lezer,"

Stefanie Coppens
4 jaren geleden
Aantal bezoeken:

1 Subject: Het project in 2019! Nieuwsbrief Amsterdamse Doodsoorzakenproject maart 2019 Geachte deelnemers en belangstellenden, beste lezer, Wat gaat de tijd snel: februari vloog voorbij en de lente gaat weer bijna van start. De afgelopen maand lijkt rustig te zijn geweest bij het Amsterdamse Doodsoorzakenproject, maar nadat we met het projectteam de balans opmaakten kwamen we tot de conclusie dat er toch behoorlijk wat is gebeurd. Sterker nog: deze maand zijn enkele belangrijke stappen gezet! Allereerst is het codeerteam voor het eerst bijeengekomen bestaande uit vrijwilligers, leden van het projectteam en aangesloten onderzoekers. Verderop in de nieuwsbrief lees je waar de eerste meeting over ging. Daarnaast zijn ook de eerste resultaten van HisGIS binnen. Dit is een digitaal pakket dat ruimtelijke informatie op een landkaart kan plaatsen, waaronder onze doodsoorzaken. Een eerste testversie zie je hieronder bij het inmiddels derde interview in onze interviewreeks. In dit interview vertelt student Nathalie Smit over haar werkzaamheden bij het project en het toevoegen van wijkcodes bij doodsoorzaken voor het HisGIS-systeem. Als laatste kan ook niet onopgemerkt blijven dat de invoer voor bijna 70 procent voltooid is. Een gigantische klus waarvoor we al onze invoerders veel dank zijn verschuldigd! 1

De komende maand is Angélique druk met het coderen van de Amsterdamse data. Verder is er een werkbijeenkomst van het SHiP-netwerk om voor te bereiden.

2 De komende maand is Angélique druk met het coderen van de Amsterdamse data. Verder is er een werkbijeenkomst van het SHiP-netwerk om voor te bereiden. Die bijeenkomst is in Barcelona, waar het bouwen van een meertalig coderingssysteem voor Europese doodsoorzaken centraal staat. Dat zal echter nogal complex worden als je niet beschikt over de gelden om een manager aan te stellen die zich daar intensief mee kan bezig houden. Daarnaast wil Ton verder gaan met het inbouwen van de genormaliseerde en gecodeerde doodsoorzaken, de genormaliseerde straten en leeftijden in de software. Jan heeft een nieuwe oplossing gevonden voor de problematiek met de hulpbestanden die in het verleden storingen vertoonden. Ook al hebben we de afgelopen maanden geen storing meer gehad nemen we graag het zekere voor het onzekere. Verder gaat hij aan de gang met een project dat voor nu nog even geheim blijft Veel leesplezier! Met vriendelijke groet, Het projectteam Voortgang De invoer is na de hoge invoer van januari iets gezakt. In totaal zijn 899 scans ingevoerd. Begrijpelijk als we het ontzettend vroege lenteweer in februari meenemen in de beschouwing. En zoals bekend staat ook de controle op een wat lager pitje: 240 scans gecontroleerd in februari. Weliswaar een resultaat om trots op te zijn. Zeker als we bedenken dat we bijna bij de 70 procent invoer zijn! Een fenomenale prestatie op zichzelf. 2

Tussenstand is als volgt: 69,5 procent dubbel ingevoerd, 63,3 procent gecontroleerd en 384.272 aantal gedigitaliseerde doodsoorzaken in kaart gebracht! Ga zo door!

coderingsteam! Het is voor mij een belangrijk moment, waarbij ik me goed realiseer hoe ver we al opgeschoten zijn. Een geweldig moment!

3 Tussenstand is als volgt: 69,5 procent dubbel ingevoerd, 63,3 procent gecontroleerd en aantal gedigitaliseerde doodsoorzaken in kaart gebracht! Ga zo door! Coderen gaat van start Een bericht van projectleider Angélique Janssens over de voortgang met het coderen van de doodsoorzaken: Beste vrijwilligers, Op de bijgaande foto zien we de start van het coderingsteam! Het is voor mij een belangrijk moment, waarbij ik me goed realiseer hoe ver we al opgeschoten zijn. Een geweldig moment! We zijn met z n achten: Dymphie, Ernst, Roeland, Minke, Evelien, Owen, Marijke en ik. Op de foto ontbreken Marijke en Owen omdat ze niet aanwezig konden zijn. Het toevoegen van een code aan de doodsoorzaken is noodzakelijk omdat we er anders geen onderzoek op kunnen doen. Zo n code moet redelijk gedetailleerd zijn zodat we goed greep kunnen houden op het indelen van ziekten in verschillende groepen. We gaan nu eerst de door Dymphie gestandaardiseerde doodsoorzaken verwerken uit de periode Dat is een hele klus, want zoals jullie maar al te goed weten, de Amsterdamse doodsoorzaken zijn erg gedetailleerd. Dus we hebben een lange lijst te doen. Maar als we deze eerste periode hebben gedaan, kan Ton de tabellen die wij maken gebruiken om automatisch tekststandaardiseringen en codes over te brengen naar records uit de periode na De nieuwe doodsoorzaken die dan overblijven (bijvoorbeeld uit de periode ) bekijken en coderen we dan opnieuw met de hand, en dan volgen er zo een aantal rondes van handmatige en automatische coderingen. 3

zijn. Regelmatig vinden onze vrijwilligers opvallende doodsoorzaken. Zo overleed een kind van twee jaar oud eind negentiende eeuw aan bromoformvergiftiging.

4 Het is een boeiend proces; ik heb er enorm veel zin in! We houden jullie op de hoogte en als er vragen zijn, laat maar weten! Met hartelijke groet, Angelique Facebookbericht: medicijnvergiftiging in Amsterdam De digitalisering van de Amsterdamse doodsoorzakenregisters leert ons dat er ontzettend veel oorzaken van sterfte zijn. Regelmatig vinden onze vrijwilligers opvallende doodsoorzaken. Zo overleed een kind van twee jaar oud eind negentiende eeuw aan bromoformvergiftiging. Bromoform was een medicijn met een desinfecterende werking dat werd gebruikt bij luchtwegaandoeningen, veelal bij kinderen. Het bleek niet te werken bij astma, maar wel bij infecties: bijvoorbeeld longontsteking en bronchitis. Vergiftiging kwam nogal eens voor. De aanbevolen dosis was een paar druppels per dag maar kinderen dronken te veel van het medicijn, waarschijnlijk door de lichtzoete smaak. Meer weten hierover en berichten lezen zoals deze? Kijk dan op onze facebookpagina! Interview: doodsoorzaken op de kaart, met Nathalie Smit Bij het Amsterdamse Doodsoorzakenproject gebeurt veel achter de schermen. Sommige van onze invoerders of controleurs zijn bijvoorbeeld bezig met een extra taak. Daarom willen we de komende maanden een kijkje in de keuken geven door enkele personen rond het project te interviewen over hun bezigheden. Deze maand is Nathalie Smit aan de beurt Dag Nathalie! Wat doe jij precies voor het Amsterdamse Doodsoorzakenproject? Mijn naam is Nathalie Smit en ik ben sinds enkele maanden betrokken bij het onderzoek naar de Amsterdamse Doodsoorzaken tussen Met behulp van projectleider Ton van Raaij heb ik voor het jaar 1854 de oude wijkcodes van Amsterdam, waarmee de gemeente de stad destijds had onderverdeeld, gerangschikt naar het aantal mensen die volgens de doodsoorzakenregisters zijn gestorven aan een ziekte vastgelegd in Excel. Zo konden we met het informatiesysteem HisGIS een kaart maken met de sterfte in 4

Amsterdam op wijkniveau voor 1854, waardoor we konden zien of er in een bepaalde wijk meer mensen overleden aan ziektes dan in een andere. Dat was allemaal vorig jaar.

5 Amsterdam op wijkniveau voor 1854, waardoor we konden zien of er in een bepaalde wijk meer mensen overleden aan ziektes dan in een andere. Dat was allemaal vorig jaar. Ben je nu ook nog betrokken bij Amsterdamse doodsoorzaken? Momenteel ben ik samen met projectleider Angélique Janssens bezig om informatie te vinden in het stadsarchief Amsterdam die kan helpen verschillen in sterfte tussen wijken in Amsterdam te verklaren, bijvoorbeeld informatie over rioleringen en drinkwater. Zo spit ik momenteel de archieven van Riolering en Waterverversing van Amsterdam, Gemeentelijke Geneeskundige en Gezondheidsdienst en het archief van de Gemeenteziekenhuizen door, om maar een paar voorbeelden te noemen. In het laatstgenoemde archief ben ik trouwens mijn eigen oma toen ze nog een kind was - in een van ziekenzalenregisters tegen gekomen. Een eerste testversie van zo n kaart zie je hieronder. Op de kaart zijn een aantal veelvoorkomende doodsoorzaken in Amsterdam in 1854 op een kaart gemarkeerd. De doodsoorzaken zijn met behulp van HisGIS (Historisch Geografisch Informatiesysteem) gekoppeld aan de adressen waarop de geregistreerde Amsterdammers stierven. Op de onderstaande kaart is te zien dat veel sterfgevallen van tabes mesarica (tuberculose) in de Jodenbuurt zijn te vinden. HisGIS is een digitaal pakket voor het verwerken van ruimtelijke informatie. Meer weten over HisGIS? Kijk dan hier: 5

6 Over het project Links Het project Amsterdamse Doodsoorzaken digitaliseert met behulp van crowdsourcing de Amsterdamse doodsoorzakenregisters voor historisch onderzoek. Door het bouwen van een database reconstrueren we de gezondheidsen ziektepatronen van Amsterdammers tussen 1854 en Help mee op velehanden.nl Website Facebook Contact Radboud Universiteit Erasmusplein HT Nijmegen doodsoorzaken.amsterdam@let.ru.nl 6

Vergelijkbare documenten

VeleHanden. Collecties online toegankelijk door crowdsourcing

VeleHanden. Collecties online toegankelijk door crowdsourcing VeleHanden Collecties online toegankelijk door crowdsourcing De crowdsourcingwebsite VeleHanden Voor erfgoedinstellingen is crowdsourcing een prachtige oplossing om collecties te ontsluiten. Elk archief