Samenvatting Maatschappijleer Hoofdstuk 5, Nederland, een multiculturele samenleving

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Samenvatting Maatschappijleer Hoofdstuk 5, Nederland, een multiculturele samenleving"

Transcriptie

1 Samenvatting Maatschappijleer Hoofdstuk 5, Nederland, een multiculturele samenleving Samenvatting door een scholier 3527 woorden 28 oktober ,9 57 keer beoordeeld Vak Methode Maatschappijleer Delphi Hoofdstuk 5 Nederland, een multiculturele samenleving Verkenning - Samenlevingsverbanden ontwikkelen omgangsvormen, gewoontes, opvattingen over wat goed en slecht is, waarden en daarop gebaseerde gedragsregels, aangeduid als normen - Cultuur: een geheel van opvattingen, symbolen, kennis, waarden en normen dat mensen als leden van een samenleving verwerven en overdragen door middel van bewuste en onbewuste leerprocessen - Cultuur blijft in beweging, soms zetten mensen zich af tegen het gebruiken van hun ouders en scheppen nieuwe gebruiken 1 Wat is een multiculturele samenleving? - Nederland en bijna alle andere nationale staten hebben een multiculturele samenleving - Multicultureel: dat er in een samenleving meerdere groepen kunnen worden onderscheiden met verschillende culturele kenmerken. - Cultuur is voortdurend in beweging, 3 oorzaken van de veranderingen zijn o Technische en technologische ontwikkelingen die kunnen leiden tot nieuwe levenswijzen o Nieuwe generaties zetten zich af tegen oudere en ontwikkelen nieuwe voorkeuren en gedragsregels o Mensen uit verschillende culturen beïnvloeden elkaar als ze met elkaar in aanraking komen - Cultuur: wordt omschreven als het geheel van voorstelling en symbolen, opvattingen, kennis, waarden en normen, dat mensen als lid van een samenlevingsverband verwerven en overdragen door middel van bewuste en onbewuste leerprocessen - Het algemeen onderscheiden we cultuur in 3 dimensies: 1. De ideële dimensie van cultuur betreft waarden: opvattingen wat goed of slecht, mooi of lelijk. Vaak zijn ze gerelateerd aan religieuze en levensbeschouwelijke ideeën. Visies op de mens en de maatschappij, op wat rechtvaardig is en wat niet, maken er deel van uit. 2. De normerende dimensie betreft allerlei gedragsregels, normen en wetten dus, maar ook tradities en gewoonten, die alle vaak weer hun grondslag vinden in de waarden die binnen een samenleving een centrale plaats innemen Pagina 1 van 10

2 3. Bij de materiële dimensie gaat erom hoe opvattingen over mooi en lelijk, of over functioneel of juist niet, tot materiële werkelijkheid worden. Mensen geven vorm aan hen materiële omgeving. In het groot als het gaat om architectuur en landinrichting, in het klein als het gaat om huisinrichting of kleding. Ook de kunsten maken deel uit van de materiële dimensie - Cultuur is voortdurend in beweging, maar het is geen jas die je naar believen aan en uit kunt trekken. - Ideeën over goed en slecht, mooi en lelijk, gewoon en ongewoon worden via allerlei leerprocessen overgebracht, overgenomen en eigen gemaakt. En eenmaal eigen gemaakt maken ze deel uit van je persoonlijke indentiteit, die je niet zomaar kunt afleggen en vervangen door een andere. Deze leerprocessen worden in de sociale wetenschappen socialisatie genoemd - Socialisatie vind je plaats binnen het gezin via opvoeding, in de school, in vriendenkringen, via massamedia en zelfs langs de weg 'van horen en zeggen'. De aldus aangeleerde ideeën, waarden en gewoonten staan aan de basis van gedragsregels en beïnvloeden dus je gedrag - Belangrijke functie van cultuur: cultuur reguleert het sociale gedrag, door aan te geven wat aanvaardbaar is en wat niet. Van de norm afwijkend gedrag wordt bestraft, zo controleert een samenleving haar leden en dit wordt daarom sociale controle genoemd - Gemeenschappelijke cultuur geeft mensen de mogelijkheid om te communiceren met andere leden van de gemeenschap en zich met die gemeenschap te identificeren, 'erbij horen'. - Ideële dimensie biedt mensen de mogelijkheid om betekenis te geven aan hen eigen gedragingen en die ook te herkennen in het gedrag van anderen - Multiculturele samenleving wordt meestal in verband gebracht met nieuwe bevolkingsgroepen, hun bagage die ze meedroegen waren cultuurkenmerken die zij in hun hoofd met zich meedroegen. En omdat cultuur geen jas is die je zomaar aan en uit kunt trekken zullen zij elementen van hun herkomstcultuur in zekere mate en gedurende een zekere tijd bewaren - Dat kan in het sociale verkeer leiden tot misverstanden, communicatieproblemen en dus tot sociale problemen - Hoe we met het begrip multiculturele samenleving moet worden omgegaan o Sommige mensen gebruiken het puur beschrijvend: het zegt niet meer, maar ook niet minder dan dat er sprake is van verschillende cultuurgroepen binnen Nederland o Sommige mensen gebruiken het normatief: zij beschouwen de multiculturele samenleving als na te streven ideaal.gestreefd zou moeten worden naar een samenleving waarin culturele diversiteit niet alleen wordt aanvaard en gerespecteerd, maar waarin die groepen ook op voet van gelijkwaardigheid hun cultuur kunnen en mogen beleven 2 Migratiestromen 2.1 Een voorbeeld uit de 17e eeuw - Mensen reizen en trekken en hebben dat al in hun heel menselijke geschiedenis heen gedaan, uit nieuwsgierigheid en zucht naar avontuur. Omdat ze hopen ergens anders een beter bestaan op te kunnen bouwen, of omdat ze moeten vluchten wegens hongersnood, oorlog of vervolging - In 1685 herriep de Franse koning Lodewijk de XIV het edict van Nantes. Door dit waren de Franse protestanten (hugenoten genoemd) die bijna 100 jaar vrij hun godsdienst uitoefenen in het overwegend katholieke Frankrijk, van vrije burgers tot vervolgden. Vele van hen vluchtte naar Nederland die de grenzen Pagina 2 van 10

3 openstelde voor de protestanten, omdat NL economische impulsen verwacht. De hugenoten maakten van hun geloofsvrijheid in NL en bouwde er eigen kerken (de Waalse kerken) 2.2 Voorbeelden uit de 20e eeuw - In 1949 was er sprake van dekolonisatie van Nederlands-Indië, de meeste Nederlandse kolonialen keerden terug naar Nederland ook kwamen met hun ongeveer Indische Nederlanders mee. Ze hadden te maken met weinig goodwill, omdat de regering een streng vestigingsbeleid toepaste. Hun vroegere sociale positie kregen ze nu in eenvoudige baantjes die konden ze niet beter dan ze te accepteren. De bedoeling was niet dat er een hechte gemeenschap ontstaat tussen Indische Nederlanders (Indo's genoemd) in Nederland - In die groep hadden de molukkers een aparte positie, omdat zij sterke banden hadden met koloniaal gezagsapparaat gehad: het KoninklijkNederlandsIndisch Leger(KNIL) daaruit bestond een groot deel uit Molukse militairen. De Nederlanders beloofde de molukkers dat ze een eigen staat kregen maar dat was uit eindelijk niet zo.toen het eindelijk duidelijk werd de NL hun belofte niet nakomen groeide de frustratie in Nederland onder de molukkers, in de jaren 70 werd er zelfs terroristische acties gepleegd - In meer recente jaren werd Nederland beïnvloed door migratieverschijnselen, in de jaren 50 gingen vele mensen emigreren zich naar andere landen ze werden daar gestimuleerd en gesteund door de Nederlandse overheid die bang was voor groeiende werkloosheid. Maar in de vroege jaren 60 keerde de migratiestroom terug, omdat Nederland tekort aan arbeidskrachten ontstaan, dus kwamen mensen van Europa en zelfs van Amerika kwamen ze naar Nederland als gastarbeider. - In 1975 toen Suriname van koloniale naar zelfstandige staat kwamen veel Surinamers naar Nederland, door economische reden: weinig vertrouwen in de Surinaamse economische perspectieven, of nog belangrijker de politieke redenen. Ze waren bang voor de mogelijke politieke gevolgen in de spanningen tussen verschillende Surinaamse bevolking vooral de Hindoes en creolen toen het internationaal de economische groei afnam en de werkloosheid groeide, blokkeerde West- Europa gastarbeiders uit niet EU-landen. Er was nog wel sprake van immigratie, door de gastarbeiders die besloten te blijven brachten hun familie over naar Nederland - Na 1985 groeide het aantal mensen door hongersnood, oorlog en/of vervolging om een veilige plek te zoeken in West-Europa, hoewel ze vluchtelingen maakt de overheid onderscheid tussen asielzoekers en vluchtelingen. - Vluchtelingen: zijn mensen die door Verenigde Naties wordt erkend. Op basis van het vluchtelingenverdrag van Genève stellen ondertekenaars zich garant voor een deel van de opvang - Asielzoekers: Mensen vanwege vervolging, politieke of reglieuze redenen, een veilige plek willen zoeken, maar die niet als vluchtelingen word beschouwd volgens het verdrag van Genève moeten ze asiel aanvragen dus vandaar asielzoekers - Nederland voert al een ruime tijd van immigratiebeperking, sinds 1975 waren de grenzen gesloten voor werkzoekende uit de niet-eu-landen. De komst van asielzoekers is sterk afgeremd door strengere toelatingsregels. Toelatingen, verblijf en uiteenzetting van vreemdelingen word geregeld door de vreemdelingenwet. Meestal wordt de toelating van het verblijf geweigerd tenzij het in strijd is met: o het recht op gezinshereniging en gezinsvorming o internationale verdragen, zoals het recht op vrij verkeer van EU-burgers binnen de Europese Unie of het vluchtelingenverdrag van Genève o klemmende redenen van humanitaire aard Pagina 3 van 10

4 2.3 Terminologie - Allochtonen: nieuwkomers - Autochtonen: traditioneel ingezetenen - Hoe het zit met de nakomelingen van de nieuwkomers word met het advies van Wetenschappelijke Raad voor het Regeringsbeleid (WRR) van 1989 hanteert de overheid de aanduiding voor allochtonen als voort: o de 1ste generatie nieuwkomers (immigranten) o de 2e generatie (nakomelingen) o de 3e generatie terwijl ze zich nog wenst te identificeren met de cultuur van het land van herkomst van hun grootouders Einde 20e wordt allochtonen gebruikt voor mensen uit niet-westerse afkomst - Binnen de allochtonen worden de allochtone minderheden onderscheiden. Dat zijn groepen allochtonen die een relatief lage sociaal-economische positie in Nederland hebben. Omdat het overheidsbeleid zich richt op positieveverbeteringen van die groepen worden ze dan ook wel allochtone doelgroepen genoemd 3 De positie van allochtone minderheden in Nederland 3.1 Concentratie - 4 grootste allochtone groepen van het grootste naar klein in 2002: Turken, Surinamers, Marokkanen, Antillianen/Arubanen. Dat is ongeveer 1 miljoen van het 16 miljoen en ongeveer de helft ervan woont in de 4 grootste steden: Amsterdam, Rotterdam, Utrecht en Den Haag. Er is geen sprake van evenwichtige spreiding in Nederland maar een concentratie in de steden. - Binnen die steden vind zich een concentratieverschijnsel voor: de allochtone doelgroepen wonen overwegend in de oudere stadswijken. Dat is allemaal niet toevallig zij kwamen hier als gastarbeiders zijn vestigden in de industriecentra, aangewezen op goedkope huurwoningen kwamen ze terecht in oudere wijken. Maar later met de nieuwkomers trekken ze zich naar die plekken waar ze hun landgenoten ontmoeten, mensen die hun taal spreken en hen op weg kunnen helpen. In oudere stadswijken zijn slechte huizen maar het bied toch zijn voordelen. bijv. Makkelijker buurtvoorzieningen te realiseren en in stand te houden, gericht op die bevolkingsgroep 3.2 Groei - De allochtone bevolking groeit sneller dan autochtone bevolking terwijl de autochtone groei cijfer toch daalt. Die snellere groei ten opzichte van de autochtone bevolkingsgroepen moet worden toegeschreven aan: o immigratie, voornamelijk samenhangend met gezinshereniging en gezinsvorming o het relatief hoge geboortecijfer onder allochtone minderheden, dat samenhangt met de relatief lage minderheden, dat samenhangt met relatief laag gemiddelde leeftijd van die groepen - Daling groeicijfer hangt samen met de afnemende immigratie, afname geboortecijfer hangt samen met de geleidelijke stijging van de gemiddelde leeftijd binnen deze groepen. En gezinsgrootte onder allochtone minderheden nemen af 3.3 De sociaal-economische positie van allochtone minderheden - De allochtone minderheden hebben een relatief lage sociaal-economische positie in Nederland, maar dat geld niet voor iedereen van die groep. De lage sociaal-economische positie komt tot uiting in een relatieve laag gemiddeld arbeidsinkomen, hoge werkloosheidcijfers, slechte huisvesting - Positieverwervende factoren: de sociaal-economische positie die mensen innemen is niet alleen het Pagina 4 van 10

5 resultaat van de capaciteiten en inspanningen van die mensen zelf. Voor zover die factoren wel een bepalende rol spelen - Positietoewijzende factoren: de sociale omgeving en de samenleving spelen geheel een rol, die oefenen invloed uit op de kansen die iemand krijgt. Voor zover het invloed een rol van betekenis speelt - Allochtone minderheden kunnen moeilijk de hogere sociaal-economische positie bereiken, dan de belangrijkste redenen zijn: o het gemiddeld lage opleidingsniveau onder allochtone minderheden o technologische ontwikkelingen, die veel arbeidsplaatsen voor laag- en ongeschoold personeel elimineren(verdwijnen) o de ondoorzichtigheid van de arbeidsmarkt die vooral allochtonen parten blijkt te spelen o discriminatie o taalachterstand voor wat betreft het Nederlands, dat hun mogelijkheden op de arbeidsmarkt beperkt (allochtonen die kort in Nederland zijn gevestigd) 4 Discriminatie en vooroordelen 4.1 Discriminatie - Discriminatie: het ongelijk behandelen van persoon of groepen op basis van kenmerken van die personen of groepen, die in een gegeven situatie niet relevant zijn - Om achter te halen of er sprake is van discriminatie moet je de volgende vragen stellen: o is er sprake van ongelijke behandeling? o zo ja, is het gebaseerd op bepaalde kenmerken van degenen die aan die behandeling bloot staan? o zijn die kenmerken relevant in die situatie - Al vanaf 1978 onderzochte men dat allochtone minderheden die werkzoekend leden onder discriminatie, later bleek ook dat allochtone minderheden minder vaak zich inschrijven bij een uitzend bureau en kregen minder vaak werk aangeboden dan autochtone werkzoekende met dezelfde kwalificaties en ervaring - Niet alleen op de arbeidsmarkt zijn er veel discriminatie maar ook de markt voor woonruimte is er evenveel discriminatie 4.2 Vooroordelen - Discriminatie is gedrag, gedrag die voortvloeit uit opvattingen, opvattingen die ten grondslag aan discriminatie liggen zijn vaak vooroordelen - Vooroordelen: een antipathie, gebaseerd op een onjuiste, maar starre generalisatie die wordt gevoeld tegen een groep als geheel, of tegen een individu als lid van die groep - Xenofobie of vreemdelingenhaat: als een vooroordeel, als mengsel van angst en vijandigheid, groteske vormen aanneemt - Kenmerken van vooroordelen: o het is een vijandig oordeel o het is een oordeel over een groep, of over individuen als leden van een groep o het oordeel is gebaseerd op onjuiste generalisatie en wordt onvoldoende door feiten ondersteund o het oordeel is star (mensen die van zijn vooroordeel zijn overtuigd, veranderen niet of nauwelijks van gedachte) - Waarom houden mensen zich vast aan het eenmaal gevormde vooroordeel? Zijn de volgende verklaringen voor Pagina 5 van 10

6 1. Mensen hebben behoefte aan een positieve eigen indentiteit. Ze zijn geneigd hun successen toe te schrijven aan hen eigen capaciteiten, maar hun falen aan oorzaken die buiten henzelf liggen. De successen van anderen echter schrijven ze juist eerder toe aan oorzaken die buiten die mensen liggen, terwijl ze het falen van anderen eerder toeschrijven aan gebrek aan capaciteiten van die mensen. 2. Vooroordelen blijven niet zonder gevolgen, waar vooroordelen bestaan speelt ook vaak discriminatie voor. 3. Mensen conformeren zich aan hen sociale omgeving, ook qua opvattingen. Om erbij te blijven horen nemen mensen opvattingen over die leven binnen groepen waarmee ze zich identificeren. Tegelijkertijd oefenen groepen druk uit op de leden om zich achter, binnen die groep heersende, opvattingen te scharen. Dat geldt dus ook voor vooroordelen. - Niet iedereen die vooroordeeld discrimineert ook, discriminatie is gedrag. Gedrag dat beïnvloed wordt door iemands attitude, dat wil zeggen dat het zijn opvattingen en gevoelens, maar ook heersende sociale normen(gedragsregels). Als de heersende discriminatie afwijst, zullen veel bevooroordelen discriminatie vermijden. Als iemand discrimineert per se bevooroordeeld is. Discriminatie behoort nu tot de sociale norm, apartheid, zullen mensen die niet bevooroordeeld zijn toch discrimineren. 5 Racisme 5.1 Klassiek racisme - Klassiek racisme: geworteld in het denken over de mensheid. - Tot de 16e eeuw stonden de wetenschappen sterk onder invloed van technologie en kerkelijke dogma's. - De kerk maakte onderscheid tussen christelijk, beschaafde volken en onchristelijk, onbeschaafde volken. Door de onbeschaafde mensen te kerstenen ( dopen, tot christelijk maken)werden ze beschaafd. - Gedurende 16e eeuw ontworstelde de Europese wetenschap zich aan de invloed van de kerk. Veel wetenschappers hielden vast aan de indeling van de mensheid in beschaafde(superieure) en onbeschaafde(inferieure) volken, maar baseerden die indeling niet op het geloof, maar op biologische, erfelijke kenmerken, huidskleur voorop. - Op basis van verschillende uiterlijke kenmerken werd er een indeling gemaakt tussen de mensheid in rassen gemaakt. Het blanke ras, van de wetenschappers zelf, is superieur. Deze vorm van racistisch denken noemen we klassiek racisme. - Mensen en volken op grond van uiterlijke kenmerken eenmaal waren ingedeeld bij inferieure rassen, dan gold als een biologisch dus onveranderlijk feit. - In dit denken werd het blanke ras als kroon beschouwd, toen de evolutieleer zag men het blanke ras het hoogste stadium van de evolutie en andere rassen als lagere stadia. De antropologie(mens- en volkenkunde) die als een tak van de wetenschappen in de 19e eeuw ontstond, putte het bijna eindeloos opdelen van hoofdrassen, subrassen en mengvormen daarvan. - Het klassieke racisme rustte op grote misverstanden en vooroordelen. Sinds de 2e wereldoorlog wordt het klassieke racisme en het denken in termen van rassen, niet alleen als wetenschappelijk volkomen onjuist, maar bovendien zeer gevaarlijk. 5.2 Modern racisme - Klassiek racisme is wetenschappelijk afgedaan, 3 eeuwen van invloed op het denken is niet zomaar uitgewist. Dus nog steeds kunnen we in Nederland voorbeelden van racistisch denken waarnemen. Het inzicht dat niet meer over de superieure en inferieure rassen mag praten is nu eenmaal wel Pagina 6 van 10

7 doorgedrongen. Maar bij sommige mensen heerst nog steeds het denkbeeld dat bepaalde menselijke capaciteiten of bepaalde gedragsneigingen, hangen samen met uiterlijk herkenbare kenmerken huidskleur. - Moderne racisme: vreemdelinghaat, waarbij de vreemdelingerhater aan iemands uiterlijk meent te herkennen of hij of zij een vreemdeling is(meestal aan huidskleur). - Uitingen van racisme is verboden bij wet in Nederland, leden van extreem rechtse groepering veroordeelt wegens racistische uitingen. 6 Samenleving, cultuur en cultuur verschillen 6.1 Integratie en Segregatie - Intergratie: letterlijk samenvoegen. Een samenleving die zich kenmerkt door integratie is een samenleving waarin enerzijds culturele diversiteit bestaat en mag bestaan, maar waarin anderzijds alle cultuurgroepen met elkaar in open contact staan, elkaar wederzijds respecteren en zich ervan bewust zijn samen een samenleving te vormen. - Segregatie(tegenovergestelde van Integratie): scheiding. Een samenleving die zich kenmerkt door segregatie kun je eigenlijk nauwelijks een 'samen'-leving noemen. De onderscheiden cultuurgroepen staan niet met elkaar in contact, leven gescheiden, kennen nauwelijks wederzijds respect en zijn zich ervan bewust met elkaar op gespannen voet te staan. - Nederlandse samenleving zit tussen deze 2 polen in. - In het verleden keken mensen naar Amerika om voorspelling te doen over de ontwikkeling van een multiculturele samenleving. De bevolking ervan bestaat vooral uit migranten over de hele wereld, die daar pas de laatste eeuwen arriveerde. Volgens de sociaal-geografen hanteerden voor die samenleving het begrip melting pot (smeltkroes). - Melting pot (smeltkroes): De enorme diversiteit aan cultuurgroepen zou zich cultureel en fysiek versmelten tot een nieuwe culturele eenheid. Meestal via een proces van assimilatie. - Assimilatie: het overnemen door nieuwkomers van de cultuur van een dominante, al langer aanwezige groep. - Maar dat blijkt niet te lopen, daarom hadden dezelfde sociaal-geografen later een nieuw begrip: salad bowl - Salad bowl: de sladebak-samenleving. Vooral de Noord-Amerikaanse samenleving kenmerkt zich door een enorme verscheidenheid aan cultuurgroepen, die elkaar weliswaar op allerlei manieren beïnvloeden, maar die toch hun eigen culturele indentiteit in zekere mate behouden. Binnen zo'n salad-bowlsamenleving laten zich dominante groepen en culturengroepen met een relatief slechte maatschappelijke positie onderscheiden. - Nederland lijkt het meest op een salad bowl.bezwaren van een salad bowl samenleving: o de culturele scheidingslijnen tussen allochtone minderheden en de autochtone meerderheid hebben de neiging zich te verharden als gevolg van wederzijdse vooroordelen, zodat van een harmieuze samenleving geen sprake meer kan zijn o allochtone minderheden die structureel een lage sociaal-economische positie innemen zullen vanwege die positie een relatief hoge kans op criminaliteit vertonen o al bestaande vooroordelen over minderheidsgroepen worden door relatief hoge criminaliteitscijfers nog eens verstrekt Pagina 7 van 10

8 o allochtone minderheden hebben in een maatschappelijke situatie, waarin zij veroordeeld zijn tot ondergeschiktheid, de neiging hun culturele identiteit te revitaliseren. Dat wil zeggen, veel sterker dan in hun land van herkomst specifieke cultuurkenmerken te beleven en uit dragen, dat kan maatschappelijke tegenstellingen verscherpen - Het debat over het multiculturele drama toont aan dat er veel problemen zijn die samenhangen met multi-culturaliteit in Nederland langdurig zijn genegeerd en verzwegen.dat leidde tot meer problemen, groeiende frustratie onder veel autochtonen. 6.2 Nederland, een democratische rechtsstaat - In een democratische rechtstaat hebben burgers vastgelegde vrijheden, de vrijheden garanderen groepen in de samenleving de mogelijkheid tot het beleven en bewaren van hun culturele indentiteit. - Multiculturele karakter van samenleving is de basis in beginselen van de rechtsstaat. - Tegenover grondrechten staan plichten en verantwoordelijkheden, die ervoor zorgt dat mensen aan hun rechten en vrijheden toekomt. Vrijheid van mening uiting staat als plicht het te respecteren en te garanderen op anderen die meningen over hebben dat volkomen oneens zijn. Rechtsstaat stelt grenzen aan reikwijdte van culturen in multiculturele samenleving, dat kan alleen functioneren als men die grenzen respecteert. Dat komt niet uit de lucht vallen, dat zal in de opvoeding en onderwijs worden gestimuleerd en nieuwkomers moeten die kennis van rechten en plichten aanleren. 6.3 Cultureel-relativisme of cultuur-universalisme? - Cultuurrelativisme: menen dat een cultuur alleen vanuit zichzelf kan worden beoordeeld en dat een absolute maatstaf voor een vergelijkende beoordeling ontbreekt. De ene cultuur is dus nooit beter of slechter dan de andere - Cultuuruniversalisme: stellen dat er wel degelijk universele waarden zijn, vooral de (universele) mensenrechten. En dat je dus ook kunt vergelijken en waardeoordelen kunt uitspreken. - Een cultuur waar mensenrechten min of meer gegarandeerd zijn, mag je als beter beschouwen dan een cultuur waar dat niet zo is - Dit lijkt misschien een abstracte discussie. De respectering van de rechten en plichten van de rechtstaat door alle cultuur- groepen een voorwaarde is voor een gezonde multiculturele samenleving, blijkt die helemaal niet zo abstract is. Die rechten van plichten hebben immers alles te maken met universele mensen rechten Aantekeningen 2 Migratiestromen - welke invloed hebben migratiestromen op de samenstelling van de Nederlandse bevolking 2.1 motieven om naar Nederland te komen; o economie was slecht o geloofsvervolging 17e eeuw 2.2 groepen die naar Nederland komen na de 2e wereldoorlog o voorbeeld molukkers Vanaf 1960 turken en Marokkanen jaren '80» gezinshereniging komst asielzoekers 3 Sociale positie van allochtone minderheden Concentratie: Snellere groei dan autochtonen: Sociale economische positie: Pagina 8 van 10

9 4 grote steden: - Amsterdam - Rotterdam - Den Haag - Utrecht Immigratie Laag in komen Hoge werkloosheid Oudere stadswijken (goedkope huiswoning) Hoog geboorte cijfer Slecht huisvesting 4 Discriminatie - Discriminatie= ongelijk behandelen van personen in dezelfde situatie - Discriminatie is gedrag» het gedrag is strafbaar, vaak geen veroordeling - Vooroordeel= vijandig gevoel ten opzichte van iemand of een groep, niet baseert op feiten 4 kenmerken: o oordeel over groep o vijandig o onjuiste generalisatie o star 3 factoren dat mensen vasthouden aan vooroordelen (zie ook blz 241) Van de tv Gevolgen van discriminatie: o woede, boosheid o uitsluitend geen kans krijgen o aantasting van het zelfvertrouwen Repress(tegengaan) wat overheid tegen discriminatie doet: o wetboek van straffen o commissie gelijke behandeling Prevensie: o voorlichtingen Reden te migreren (naar Nederland): o Economische motieven (geld verdienen, beter bestaan)!!! o politieke motieven (veilig dan buitenland)!!! o persoonlijke motieven (verliefd op Nederlander) Etnische groepen kun je indelen (na de 2e wereldoorlog) o Vluchtelingen o Arbeidsmigranten o Koloniale migranten Werkloosheid onder de allochtonen Marokkanen 31% Turken 37% Antillianen 30% Pagina 9 van 10

10 Surinamers 18% 5 Racisme - Klassiek racisme: onderscheid op grond van uiterlijke kenmerken het was dus biologisch bepaald - Sociologen: mensen die het gedrag en de omgang tussen de mensen bestuderen - Modern racisme: onderscheid op grond van cultuur, bijv. Huidskleur Pagina 10 van 10

Samenvatting Maatschappijleer Hoofdstuk 4, Nederland, een multiculturele samenleving

Samenvatting Maatschappijleer Hoofdstuk 4, Nederland, een multiculturele samenleving Samenvatting Maatschappijleer Hoofdstuk 4, Nederland, een multiculturele samenleving Samenvatting door een scholier 1174 woorden 26 november 2002 6,7 474 keer beoordeeld Vak Methode Maatschappijleer Delphi

Nadere informatie

Samenvatting Maatschappijleer Hoofdstuk 4, Nederland, een multiculturele samenleving

Samenvatting Maatschappijleer Hoofdstuk 4, Nederland, een multiculturele samenleving Samenvatting Maatschappijleer Hoofdstuk 4, Nederland, een multiculturele samenleving Samenvatting door een scholier 1299 woorden 28 maart 2007 6,8 12 keer beoordeeld Vak Methode Maatschappijleer Delphi

Nadere informatie

Samenvatting Maatschappijleer Multiculturele samenleving

Samenvatting Maatschappijleer Multiculturele samenleving Samenvatting Maatschappijleer Multiculturele samenleving Samenvatting door een scholier 1974 woorden 7 juni 2005 5,9 156 keer beoordeeld Vak Maatschappijleer H5: Nederland, een multiculturele samenleving

Nadere informatie

Samenvatting Maatschappijleer nederland, een multiculturele samenleving

Samenvatting Maatschappijleer nederland, een multiculturele samenleving Samenvatting Maatschappijleer nederland, een multiculturele samenleving Samenvatting door een scholier 1458 woorden 27 juni 2007 5,5 39 keer beoordeeld Vak Maatschappijleer Hoofdstuk 5: Nederland, een

Nadere informatie

Samenvatting Maatschappijleer Nederland, een multiculturele samenleving

Samenvatting Maatschappijleer Nederland, een multiculturele samenleving Samenvatting Maatschappijleer Nederland, een multiculturele samenleving Samenvatting door een scholier 996 woorden 7 april 2005 6,9 73 keer beoordeeld Vak Methode Maatschappijleer Delphi 5 Nederland, een

Nadere informatie

Multicultureel: in de samenleving kunnen meerdere groepen worden onderscheiden met onderling verschillende culturele kenmerken.

Multicultureel: in de samenleving kunnen meerdere groepen worden onderscheiden met onderling verschillende culturele kenmerken. Samenvatting door een scholier 1946 woorden 11 december 2006 7,3 6 keer beoordeeld Vak Methode Maatschappijleer Delphi Maatschappijleer Hoofdstuk 4 Nederland, een multiculturele samenleving 1. Wat is een

Nadere informatie

7.2. Samenvatting door een scholier 1455 woorden 21 juni keer beoordeeld. Maatschappijleer

7.2. Samenvatting door een scholier 1455 woorden 21 juni keer beoordeeld. Maatschappijleer Samenvatting door een scholier 1455 woorden 21 juni 2005 7.2 76 keer beoordeeld Vak Methode Maatschappijleer Delphi Paragraaf 1: Wat is een multiculturele samenleving? *Wat is een multiculturele samenleving?

Nadere informatie

Maatschappijleer H5 Pluriformiteit

Maatschappijleer H5 Pluriformiteit Maatschappijleer H5 Pluriformiteit 1 NL Pluriforme samenleving: samenleving waarin mensen leven met verschillende tradities, culturen & leefstijlen. Een typisch cultuurkenmerk is bijvoorbeeld religie.

Nadere informatie

6,4. Antwoorden door een scholier 1268 woorden 14 januari keer beoordeeld. Maatschappijleer

6,4. Antwoorden door een scholier 1268 woorden 14 januari keer beoordeeld. Maatschappijleer Antwoorden door een scholier 1268 woorden 14 januari 2004 6,4 39 keer beoordeeld Vak Methode Maatschappijleer Delphi Maatschappijleer hoofdstuk 4 een multiculturele samenleving Opdracht 1 a) Aardappelen

Nadere informatie

Antwoorden Maatschappijleer Pluriforme samenleving

Antwoorden Maatschappijleer Pluriforme samenleving Antwoorden Maatschappijleer Pluriforme same Antwoorden door een scholier 2176 woorden 23 juni 2012 3,7 14 keer beoordeeld Vak Methode Maatschappijleer Delphi 5a. foto 1 = rooms katholiek 5b. rooms katholiek

Nadere informatie

5,9. Samenvatting door een scholier 1448 woorden 6 februari keer beoordeeld. Maatschappijleer Thema's maatschappijleer

5,9. Samenvatting door een scholier 1448 woorden 6 februari keer beoordeeld. Maatschappijleer Thema's maatschappijleer Samenvatting door een scholier 1448 woorden 6 februari 2011 5,9 12 keer beoordeeld Vak Methode Maatschappijleer Thema's maatschappijleer Pluriforme samenleving In Nederland wonen ruim zestien miljoen mensen.

Nadere informatie

Samenvatting Maatschappijleer Multiculturele samenleving

Samenvatting Maatschappijleer Multiculturele samenleving Samenvatting Maatschappijleer Multiculturele samenleving Samenvatting door M. 1352 woorden 8 december 2016 6,3 3 keer beoordeeld Vak Maatschappijleer Multiculturele samenleving begrippen Hoofdstuk 1 Multiculturele

Nadere informatie

Samenvatting Maatschappijleer Hoofdstuk 5, Allemaal anders

Samenvatting Maatschappijleer Hoofdstuk 5, Allemaal anders Samenvatting Maatschappijleer Hoofdstuk 5, Allemaal anders Samenvatting door een scholier 1655 woorden 3 maart 2010 7,3 70 keer beoordeeld Vak Methode Maatschappijleer Delphi Maatschappijleer H5 ALLEMAAL

Nadere informatie

Samenvatting Maatschappijleer Hoofdstuk 1

Samenvatting Maatschappijleer Hoofdstuk 1 Samenvatting Maatschappijleer Hoofdstuk 1 Samenvatting door M. 1184 woorden 8 juni 2013 4 3 keer beoordeeld Vak Methode Maatschappijleer Delphi Hoofdstuk 1 De staat kan wetten maken, regels die voor alle

Nadere informatie

Eindexamen maatschappijleer 2 vmbo gl/tl 2006 - I

Eindexamen maatschappijleer 2 vmbo gl/tl 2006 - I Meerkeuzevragen Schrijf alleen de hoofdletter van het goede antwoord op. DE MULTICULTURELE SAMENLEVING 1p 1 Het aantal asielaanvragen is sinds 2000 gedaald. Waardoor is het aantal asielzoekers in Nederland

Nadere informatie

Samenvatting Maatschappijleer Pluriforme samenleving

Samenvatting Maatschappijleer Pluriforme samenleving Samenvatting Maatschappijleer Pluriforme samenleving Samenvatting door een scholier 2417 woorden 2 april 2009 5 18 keer beoordeeld Vak Maatschappijleer Pluriformiteit: Is een samenleving waarin mensen

Nadere informatie

6,1. Wat is migratie? On the move. Samenvatting door een scholier 1685 woorden 3 juni keer beoordeeld. Aardrijkskunde. 2.

6,1. Wat is migratie? On the move. Samenvatting door een scholier 1685 woorden 3 juni keer beoordeeld. Aardrijkskunde. 2. Samenvatting door een scholier 1685 woorden 3 juni 2009 6,1 33 keer beoordeeld Vak Methode Aardrijkskunde BuiteNLand 2.1 Migratie Wat is migratie? migratie = van woonplaats veranderen Als je let op de

Nadere informatie

5.2. Praktische-opdracht door een scholier 1531 woorden 18 september keer beoordeeld. Geschiedenis. Inleiding

5.2. Praktische-opdracht door een scholier 1531 woorden 18 september keer beoordeeld. Geschiedenis. Inleiding Praktische-opdracht door een scholier 1531 woorden 18 september 2003 5.2 49 keer beoordeeld Vak Geschiedenis Inleiding Ik wil wat vertellen over sommige bevolkingsgroepen die uit andere landen in ons lang

Nadere informatie

Samenvatting Maatschappijleer Pluriforme Samenleving

Samenvatting Maatschappijleer Pluriforme Samenleving Samenvatting Maatschappijleer Pluriforme Samenleving 7,5 Samenvatting door Martijn 1441 woorden 110 keer beoordeeld 28 maart 2017 Vak Maatschappijleer Methode Thema's maatschappijleer 1: Cultuur: Alle

Nadere informatie

6,7. Samenvatting door een scholier 2371 woorden 17 januari keer beoordeeld. Maatschappijleer Thema's maatschappijleer

6,7. Samenvatting door een scholier 2371 woorden 17 januari keer beoordeeld. Maatschappijleer Thema's maatschappijleer Samenvatting door een scholier 2371 woorden 17 januari 2011 6,7 134 keer beoordeeld Vak Methode Maatschappijleer Thema's maatschappijleer De Pluriforme Samenleving Leerdoelen Paragraaf 1 Nederland als

Nadere informatie

Samenvatting Maatschappijleer Hoofdstuk 4 pluriforme samenleving

Samenvatting Maatschappijleer Hoofdstuk 4 pluriforme samenleving Samenvatting Maatschappijleer Hoofdstuk 4 pluriforme samenleving Samenvatting door I. 1557 woorden 23 juni 2015 6,7 53 keer beoordeeld Vak Methode Maatschappijleer Thema's maatschappijleer Paragraaf 1

Nadere informatie

Eindexamen maatschappijleer 2 vmbo gl/tl 2005 - II

Eindexamen maatschappijleer 2 vmbo gl/tl 2005 - II Meerkeuzevragen Schrijf alleen de hoofdletter van het goede antwoord op. DE MULTICULTURELE SAMENLEVING tekst 1 Het Koninklijk Nederlands-Indisch Leger (KNIL) werd opgeheven op 26 juli 1950. In maart en

Nadere informatie

Aantekening Levensbeschouwing Hoofdstuk 2: Waarden en normen

Aantekening Levensbeschouwing Hoofdstuk 2: Waarden en normen Aantekening Levensbeschouwing Hoofdstuk 2: Waarden en normen Aantekening door C. 814 woorden 16 januari 2014 5,6 52 keer beoordeeld Vak Methode Levensbeschouwing Standpunt Waarden, normen en moraal Waarde:

Nadere informatie

7,9. Samenvatting door K woorden 23 oktober keer beoordeeld. Vak Maatschappijleer 2

7,9. Samenvatting door K woorden 23 oktober keer beoordeeld. Vak Maatschappijleer 2 Samenvatting door K. 2009 woorden 23 oktober 2016 7,9 9 keer beoordeeld Vak Maatschappijleer 2 Maatschappijleer Mavo 4 Boek Blikopener Samenvatting Module 4: Een kleurrijke samenleving Centrale vraag:

Nadere informatie

Samenvatting Maatschappijleer pluriforme samenleving

Samenvatting Maatschappijleer pluriforme samenleving Samenvatting Maatschappijleer pluriforme samenleving Samenvatting door een scholier 1657 woorden 2 april 2016 6,8 6 keer beoordeeld Vak Methode Maatschappijleer Thema's maatschappijleer Maatschappijleer

Nadere informatie

Samenvatting Aardrijkskunde H1 paragraaf 2 t/m 8

Samenvatting Aardrijkskunde H1 paragraaf 2 t/m 8 Samenvatting Aardrijkskunde H1 paragraaf 2 t/m 8 Samenvatting door Anne 1154 woorden 12 april 2017 6,3 46 keer beoordeeld Vak Methode Aardrijkskunde BuiteNLand Paragraaf 2 Bevolkingsspreiding: de manier

Nadere informatie

Samenvatting Maatschappijleer Hoofdstuk 5

Samenvatting Maatschappijleer Hoofdstuk 5 Samenvatting Maatschappijleer Hoofdstuk 5 Samenvatting door E. 2088 woorden 6 maart 2014 7,6 2 keer beoordeeld Vak Methode Maatschappijleer Delphi Delphi Hoofdstuk 5 5.2 Allemaal anders en toch allemaal

Nadere informatie

N. Buitelaar, psychiater en V. Yildirim, psycholoog. Beiden werkzaam bij Altrecht Centrum ADHD Volwassenen.

N. Buitelaar, psychiater en V. Yildirim, psycholoog. Beiden werkzaam bij Altrecht Centrum ADHD Volwassenen. ADHD Wachtkamerspecial Onderbehandeling van ADHD bij allochtonen: kinderen en volwassenen N. Buitelaar, psychiater en V. Yildirim, psycholoog. Beiden werkzaam bij Altrecht Centrum ADHD Volwassenen. Inleiding

Nadere informatie

Samenvatting Aardrijkskunde Migratie & mobiliteit

Samenvatting Aardrijkskunde Migratie & mobiliteit Samenvatting Aardrijkskunde Migratie & mobiliteit Samenvatting door een scholier 825 woorden 24 juli 2005 7,2 19 keer beoordeeld Vak Aardrijkskunde Hoofdstuk 1: On the move 1. Waar het gras groener is

Nadere informatie

Examenprogramma maatschappijleer havo/vwo

Examenprogramma maatschappijleer havo/vwo Examenprogramma maatschappijleer havo/vwo Havo Het eindexamen Het eindexamen bestaat uit het schoolexamen. Het examenprogramma bestaat uit de volgende domeinen: Domein A Vaardigheden Domein B Rechtsstaat

Nadere informatie

Allochtone Nederlandse ouderen: de onverwachte oude dag in Nederland

Allochtone Nederlandse ouderen: de onverwachte oude dag in Nederland Allochtone Nederlandse ouderen: de onverwachte oude dag in Nederland Cor Hoffer cultureel antropoloog / socioloog c.hoffer@parnassiabavogroep.nl 1 Onderwerpen: gezondheidszorg en cultuur demografische

Nadere informatie

Opdracht Maatschappijleer Integratie en immigratie

Opdracht Maatschappijleer Integratie en immigratie Opdracht Maatschappijleer Integ en immig Opdracht door een scholier 1899 woorden 21 januari 2004 6,6 90 keer beoordeeld Vak Maatschappijleer Integ en immig 1. Wat is het probleem? -Historische schets Tussen

Nadere informatie

7,3. Samenvatting door S woorden 1 april keer beoordeeld. Maatschappijwetenschappen

7,3. Samenvatting door S woorden 1 april keer beoordeeld. Maatschappijwetenschappen Samenvatting door S. 1819 woorden 1 april 2014 7,3 31 keer beoordeeld Vak Maatschappijwetenschappen Maatschappijwetenschappen multiculturele samenleving H1 De multiculturele samenleving, een verkenning

Nadere informatie

Ontstaan van de pluriforme samenleving

Ontstaan van de pluriforme samenleving Inleiding De Nederlandse samenleving is pluriform; ze bestaat uit groepen mensen met verschillende waarden, belangen en normen. Over de betekenis van pluriformiteit en de vraag hoe een samenleving moet

Nadere informatie

Proeftoets periode 4 vwo

Proeftoets periode 4 vwo 1. Presentation of the self : I. heeft te maken met rolgedrag. II. werkt gedragsregulerend. III. is kenmerkend in subculturen. A. Alleen II is juist. B. Alleen III is juist. C. II en III zijn juist. D.

Nadere informatie

MAATSCHAPPIJLEER II VMBO KB VAKINFORMATIE STAATSEXAMEN 2016 V15.7.0

MAATSCHAPPIJLEER II VMBO KB VAKINFORMATIE STAATSEXAMEN 2016 V15.7.0 MAATSCHAPPIJLEER II VMBO KB VAKINFORMATIE STAATSEXAMEN 2016 V15.7.0 De vakinformatie in dit document is vastgesteld door het College voor Toetsen en Examens. Het CvTE is verantwoordelijk voor de afname

Nadere informatie

Maatschappijleer SE4 Pluriforme samenleving

Maatschappijleer SE4 Pluriforme samenleving Maatschappijleer SE4 Pluriforme samenleving 1 Pluriformiteit is van alle tijden 1.1 Religieuze verscheidenheid Binnen de pluriforme samenleving leven mensen met verschillende culturen, tradities en leefstijlen.

Nadere informatie

Examenprogramma maatschappijleer havo/vwo (gemeenschappelijk deel)

Examenprogramma maatschappijleer havo/vwo (gemeenschappelijk deel) Examenprogramma maatschappijleer havo/vwo (gemeenschappelijk deel) Havo Het eindexamen Het eindexamen bestaat uit het schoolexamen. Het examenprogramma bestaat uit de volgende domeinen: Domein A Vaardigheden

Nadere informatie

Onderbouwing van de keuze van de vluchtelingengemeenschappen binnen het project

Onderbouwing van de keuze van de vluchtelingengemeenschappen binnen het project Februari 2014 Onderbouwing van de keuze van de vluchtelingengemeenschappen binnen het project Vooraf In het project Ongekend bijzonder, de bijdragen van vluchtelingen aan de stad worden in het totaal 200

Nadere informatie

Samenvatting Maatschappijleer Pluriforme samenleving. Samenvatting Maatschappijleer hoofdstuk 4 Pluriforme samenleving

Samenvatting Maatschappijleer Pluriforme samenleving. Samenvatting Maatschappijleer hoofdstuk 4 Pluriforme samenleving Samenvatting Maatschappijleer Pluriforme samenleving Samenvatting door Nynke 1210 woorden 5 april 2018 8,9 9 keer beoordeeld Vak Methode Maatschappijleer Thema's maatschappijleer Samenvatting Maatschappijleer

Nadere informatie

Begrippenlijst Maatschappijleer Paragraaf 5 t/m 8: Pluriforme samenleving

Begrippenlijst Maatschappijleer Paragraaf 5 t/m 8: Pluriforme samenleving Begrippenlijst Maatschappijleer Paragraaf 5 t/m 8: Pluriforme samenleving Begrippenlijst door Alec 1925 woorden 3 maart 2015 8,1 4 keer beoordeeld Vak Methode Maatschappijleer Thema's maatschappijleer

Nadere informatie

Samenvatting Maatschappijleer Hoofdstuk 4

Samenvatting Maatschappijleer Hoofdstuk 4 Samenvatting Maatschappijleer Hoofdstuk 4 Samenvatting door Maaike 2011 woorden 27 juni 2017 0 keer beoordeeld Vak Maatschappijleer MAATSCHAPPIJ SAMENVATTING Paragraaf 1: zijn wij allemaal Nederlanders?

Nadere informatie

Allochtonen op de arbeidsmarkt 2009-2010

Allochtonen op de arbeidsmarkt 2009-2010 FORUM Maart Monitor Allochtonen op de arbeidsmarkt 9-8e monitor: effecten van de economische crisis In steeg de totale werkloosheid in Nederland met % naar 26 duizend personen. Het werkloosheidspercentage

Nadere informatie

Samenvatting Maatschappijleer Multiculturele samenleving

Samenvatting Maatschappijleer Multiculturele samenleving Samenvatting Maatschappijleer Multiculturele samenleving Samenvatting door een scholier 1680 woorden 16 maart 2016 6,3 9 keer beoordeeld Vak Methode Maatschappijleer Thema's maatschappijleer 4.1 Nederland

Nadere informatie

Praktische opdracht Maatschappijleer Asielbeleid

Praktische opdracht Maatschappijleer Asielbeleid Praktische opdracht Maatschappijleer Asielbeleid Praktische-opdracht door een scholier 2035 woorden 28 januari 2002 7,1 133 keer beoordeeld Vak Maatschappijleer Analyse-schema Asielbeleid Wat is het probleem?

Nadere informatie

waardigheid participatie gelijke rechten solidariteit individuele vrijheid

waardigheid participatie gelijke rechten solidariteit individuele vrijheid individuele vrijheid participatie gelijke rechten solidariteit waardigheid Basisrechten Santé België is een rechtsstaat en een democratie die ieders mensenrechten e De Staat garandeert de naleving van

Nadere informatie

Paragraaf 2 De hedendaagse arbeids samenleving 2.1 wat is een arbeids samenleving?

Paragraaf 2 De hedendaagse arbeids samenleving 2.1 wat is een arbeids samenleving? Antwoorden door een scholier 1490 woorden 7 april 2006 4,6 15 keer beoordeeld Vak Methode Maatschappijleer Delphi Paragraaf 2 De hedendaagse arbeids samenleving 2.1 wat is een arbeids samenleving? In 1948

Nadere informatie

5,8. Samenvatting door Sietske 2402 woorden 9 januari keer beoordeeld. Maatschappijwetenschappen. Hoofdstuk 1

5,8. Samenvatting door Sietske 2402 woorden 9 januari keer beoordeeld. Maatschappijwetenschappen. Hoofdstuk 1 Samenvatting door Sietske 2402 woorden 9 januari 2013 5,8 21 keer beoordeeld Vak Maatschappijwetenschappen Hoofdstuk 1 Nederland is een multiculturele samenleving (=een samenleving waarin naast de oorspronkelijke

Nadere informatie

Allochtone Nederlanders thema 21

Allochtone Nederlanders thema 21 Allochtone Nederlanders thema 21 Auteur Laatst gewijzigd Licentie Webadres minke popma 07 June 2015 CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie http://maken.wikiwijs.nl/61049 Dit lesmateriaal is gemaakt

Nadere informatie

Democratiequiz met achtergrondinformatie over democratie en rechtstaat

Democratiequiz met achtergrondinformatie over democratie en rechtstaat Democratiequiz met achtergrondinformatie over democratie en rechtstaat Beschrijving van de activiteit De quiz wordt gespeeld op de wijze van petje op, petje af. In de plaats van petjes krijgen de kinderen

Nadere informatie

Samenvatting Maatschappijleer De multiculturele samenleving Par 1, 2, 3

Samenvatting Maatschappijleer De multiculturele samenleving Par 1, 2, 3 Samenvatting Maatschappijleer De multiculturele samenleving Par 1, 2, 3 Samenvatting door een scholier 1751 woorden 19 juni 2003 6,3 52 keer beoordeeld Vak Maatschappijleer Paragraaf 1. Autochtonen, allochtonen

Nadere informatie

Pluriforme samenleving

Pluriforme samenleving Pluriforme samenleving 1. Nederland als pluriforme samenleving Gedrag van mensen is altijd een combinatie van: - Cultuur: alle waarden, normen en andere aangeleerde kenmerken die de leden van een groep

Nadere informatie

Hoe is de multiculturele samenleving ontstaan?

Hoe is de multiculturele samenleving ontstaan? Hoe is de multiculturele samenleving ontstaan? Multicultureel Nederland: vanaf 100 jaar geleden tot nu Soms lijkt het of Nederland in korte tijd veranderd is van een monoculturele tot een multiculturele

Nadere informatie

MAATSCHAPPIJKUNDE VMBO BB

MAATSCHAPPIJKUNDE VMBO BB MAATSCHAPPIJKUNDE VMBO BB VAKINFORMATIE STAATSEXAMEN 2020 Versie: 2 april 2019 0 De vakinformatie is vastgesteld door het College voor Toetsen en Examens (CvTE). Het CvTE is verantwoordelijk voor de afname

Nadere informatie

Examen HAVO. Maatschappijleer (oude stijl en nieuwe stijl)

Examen HAVO. Maatschappijleer (oude stijl en nieuwe stijl) Maatschappijleer (oude stijl en nieuwe stijl) Examen HAVO Vragenboekje Hoger Algemeen Voortgezet Onderwijs Tijdvak 2 Woensdag 19 juni 9.00 12.00 uur 20 02 Voor dit examen zijn maximaal 86 punten te behalen;

Nadere informatie

6.3. Werkstuk door een scholier 1395 woorden 20 mei keer beoordeeld. Maatschappijleer. Hoofdstuk 1 Discriminatie in het verleden

6.3. Werkstuk door een scholier 1395 woorden 20 mei keer beoordeeld. Maatschappijleer. Hoofdstuk 1 Discriminatie in het verleden Werkstuk door een scholier 1395 woorden 20 mei 2006 6.3 164 keer beoordeeld Vak Maatschappijleer Hoofdstuk 1 Discriminatie in het verleden Vanaf de veertiende eeuw ontdekte, vooral veel blanken volkeren,

Nadere informatie

Praktische opdracht Aardrijkskunde Criminaliteit in Nederland

Praktische opdracht Aardrijkskunde Criminaliteit in Nederland Praktische opdracht Aardrijkskunde Criminaliteit in Nederland Praktische-opdracht door een scholier 1950 woorden 16 april 2002 6,3 166 keer beoordeeld Vak Aardrijkskunde Inleiding: Nederland is de afgelopen

Nadere informatie

PARITAIRE PARLEMENTAIRE VERGADERING ACS- EU

PARITAIRE PARLEMENTAIRE VERGADERING ACS- EU PARITAIRE PARLEMENTAIRE VERGADERING ACS- EU Commissie politieke zaken 5.3.2009 AP/100.506/AM1-24 AMENDEMENTEN 1-24 Ontwerpverslag (AP/100.460) Co-rapporteurs: Ruth Magau (Zuid-Afrika) en Filip Kaczmarek

Nadere informatie

Nederland = multiculturele/multi-etnische samenleving land waarin verschillende bevolkingsgroepen met verschillende culturen naast elkaar leven.

Nederland = multiculturele/multi-etnische samenleving land waarin verschillende bevolkingsgroepen met verschillende culturen naast elkaar leven. Samenvatting door een scholier 2375 woorden 21 april 2001 5,5 128 keer beoordeeld Vak Maatschappijleer MULTICULTURELE SAMENLEVING: Hoofdstuk 2: de multiculturele samenleving: 2.3: Wat is de multiculturele

Nadere informatie

7,7. Werkstuk door een scholier 2122 woorden 23 maart keer beoordeeld. Maatschappijleer. Wat is het probleem?

7,7. Werkstuk door een scholier 2122 woorden 23 maart keer beoordeeld. Maatschappijleer. Wat is het probleem? Werkstuk door een scholier 2122 woorden 23 maart 2002 7,7 35 keer beoordeeld Vak Maatschappijleer Wat is het probleem? We hebben dit onderwerp gekozen omdat dit ons het meest aansprak en omdat niemand

Nadere informatie

VRAGEN OVER HET ARTKEL HET MULTICULTURELE DRAMA

VRAGEN OVER HET ARTKEL HET MULTICULTURELE DRAMA Vak Maatschappijleer Thema de multiculturele samenleving Datum december 2013 Onderwerp Socialisatie en cultuur VRAGEN OVER HET ARTKEL HET MULTICULTURELE DRAMA Het multiculturele drama 1. a. Wat wordt bedoeld

Nadere informatie

MAATSCHAPPIJWETENSCHAPPEN HAVO VAKINFORMATIE STAATSEXAMEN 2016 V15.7.0

MAATSCHAPPIJWETENSCHAPPEN HAVO VAKINFORMATIE STAATSEXAMEN 2016 V15.7.0 MAATSCHAPPIJWETENSCHAPPEN HAVO VAKINFORMATIE STAATSEAMEN 2016 V15.7.0 De vakinformatie in dit document is vastgesteld door het College voor Toetsen en Examens (het CvTE). Het CvTE is verantwoordelijk voor

Nadere informatie

Richtlijnen voor het werken in een multiculturele setting

Richtlijnen voor het werken in een multiculturele setting Richtlijnen voor het werken in een multiculturele setting Quality needs diversity 1. Inleiding Deze richtlijnen zijn een uitwerking van de kernwaarde Ruimte voor talent en groei voor iedereen, onderdeel

Nadere informatie

7.8. Samenvatting door een scholier 3085 woorden 13 juni keer beoordeeld. Maatschappijleer Hoofdstuk 5 - Allemaal anders

7.8. Samenvatting door een scholier 3085 woorden 13 juni keer beoordeeld. Maatschappijleer Hoofdstuk 5 - Allemaal anders Samenvatting door een scholier 3085 woorden 13 juni 2011 7.8 51 keer beoordeeld Vak Methode Maatschappijleer Delphi Maatschappijleer Hoofdstuk 5 - Allemaal anders Oriëntatie Pluriformiteit Veelvormigheid

Nadere informatie

De Sociaal maatschappelijke dimensie

De Sociaal maatschappelijke dimensie De Sociaal maatschappelijke dimensie 1.1 Wie ben ik? Niemand is precies gelijk aan jou. Je bent uniek. Alles wat er over jou te vertellen is, bepaalt je identiteit. Dat is wie jij bent. Hoe je eruitziet,

Nadere informatie

Praktische opdracht Maatschappijleer Integratie

Praktische opdracht Maatschappijleer Integratie Praktische opdracht Maatschappijleer Integratie Praktische-opdracht door een scholier 2454 woorden 22 januari 2004 6,6 75 keer beoordeeld Vak Maatschappijleer Integratiebeleid, te streng of te soepel?

Nadere informatie

Fact sheet. Concentraties van allochtone ouderen en jongeren,

Fact sheet. Concentraties van allochtone ouderen en jongeren, Fact sheet nummer 1 maart 2004 Concentraties van allochtone ouderen en jongeren, 1994-2003 Waar in Amsterdam wonen allochtone jongeren en ouderen? Allochtonen wonen vaker dan autochtonen in gezinsverband

Nadere informatie

Werkgroep Xenia Münsterse verklaring 2005 Goed wonen goede start spätaussiedlers

Werkgroep Xenia Münsterse verklaring 2005 Goed wonen goede start spätaussiedlers S T A D T M U E N S T E R Werkgroep Xenia Münsterse verklaring 2005 Goed wonen goede start spätaussiedlers Preambule Wij willen in Münster spätaussiedlers ondersteunen. Zij vormen de grootste groep migranten.

Nadere informatie

Hoofdstuk 1: De multiculturele samenleving, een verkenning

Hoofdstuk 1: De multiculturele samenleving, een verkenning Samenvatting door een scholier 1688 woorden 17 september 2016 7,2 4 keer beoordeeld Vak Maatschappijwetenschappen Hoofdstuk 1: De multiculturele samenleving, een verkenning Multiculturele samenleving:

Nadere informatie

Multiculturele Samenleving

Multiculturele Samenleving Multiculturele Samenleving Leertekst Maatschappijkunde.nl Inhoudsopgave Leerdoelen Checklist 2 1 Nederland als multiculturele samenleving 1.1 Recente groepen migranten 3 1.2 Grote groepen migranten 4 1.3

Nadere informatie

Eindexamen maatschappijleer 2 vmbo gl/tl 2005 - II

Eindexamen maatschappijleer 2 vmbo gl/tl 2005 - II BEOORDELINGSMODEL Vraag Antwoord Scores Aan het juiste antwoord op een meerkeuzevraag wordt één punt toegekend. DE MULTICULTURELE SAMENLEVING 1 C 2 maximumscore 2 Surinamers en Antillianen/Arubanen 1 gegeven

Nadere informatie

2513AA22XA. De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 1 A 2513 AA S GRAVENHAGE

2513AA22XA. De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 1 A 2513 AA S GRAVENHAGE . > Retouradres Postbus 90801 2509 LV Den Haag De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 1 A 2513 AA S GRAVENHAGE 2513AA22XA Postbus 90801 2509 LV Den Haag Anna van Hannoverstraat

Nadere informatie

De integratie van Antillianen in Nederland. Presentatie 9 juni: De Caribische demografie van het Koninkrijk der Nederlanden

De integratie van Antillianen in Nederland. Presentatie 9 juni: De Caribische demografie van het Koninkrijk der Nederlanden De integratie van Antillianen in Nederland Presentatie 9 juni: De Caribische demografie van het Koninkrijk der Nederlanden De integratie van Antillianen in Nederland Willem Huijnk - Wetenschappelijk onderzoeker

Nadere informatie

5,1. Scriptie door een scholier 3808 woorden 18 april keer beoordeeld. Maatschappijleer. Inhoudopgave. Inleiding 3

5,1. Scriptie door een scholier 3808 woorden 18 april keer beoordeeld. Maatschappijleer. Inhoudopgave. Inleiding 3 Scriptie door een scholier 3808 woorden 18 april 2007 5,1 56 keer beoordeeld Vak Maatschappijleer Inhoudopgave Inleiding 3 Wat is het probleem als een land/ eiland multiculturele samenleving heeft? 4 Wat

Nadere informatie

maatschappijwetenschappen (pilot)

maatschappijwetenschappen (pilot) Examen HAVO 2014 tijdvak 2 dinsdag 17 juni 13.30-16.30 uur maatschappijwetenschappen (pilot) Bij dit examen hoort een bijlage. Dit examen bestaat uit 24 vragen. Voor dit examen zijn maximaal 65 punten

Nadere informatie

Eindexamen aardrijkskunde vmbo gl/tl 2006 - II

Eindexamen aardrijkskunde vmbo gl/tl 2006 - II Meerkeuzevragen Schrijf alleen de hoofdletter van het goede antwoord op. MIGRATIE EN DE MULTICULTURELE SAMENLEVING kaarten 1 en 2 Spreiding allochtonen in Den Haag kaart 1 kaart 2 uit Indonesië totaal

Nadere informatie

Lore Vandromme 1 BASWC Katho Kortrijk

Lore Vandromme 1 BASWC Katho Kortrijk Lore Vandromme 1 BASWC Katho Kortrijk Schrijfster Lucy Kortram Paramaribo, hoofdstad van Suriname Studeerde sociologie Schrijft gedichten en toneelstukken Actief op het gebied van de bevrijding van de

Nadere informatie

Opgave 1 Jeugdwerkloosheid in Europa

Opgave 1 Jeugdwerkloosheid in Europa Opgave 1 Jeugdwerkloosheid in Europa 1 maximumscore 4 Het verrichten van flexibele arbeid kan een voorbeeld zijn van positieverwerving als de eigen keuze van de jongeren uitgaat naar flexibele arbeid in

Nadere informatie

2,8. Samenvatting door S woorden 10 juli keer beoordeeld. Maatschappijwetenschappen

2,8. Samenvatting door S woorden 10 juli keer beoordeeld. Maatschappijwetenschappen Samenvatting door S. 2572 woorden 10 juli 2013 2,8 12 keer beoordeeld Vak Maatschappijwetenschappen Maatschappijwetenschappen Multiculturele samenleving. Multiculturele samenleving een samenleving waarin

Nadere informatie

PTA maatschappijleer 1&2 KBL Bohemen cohort 14-15-16

PTA maatschappijleer 1&2 KBL Bohemen cohort 14-15-16 Dit is een gecombineerd PTA voor twee vakken: voor maatschappijleer 1 (basis, behorend tot het gemeenschappelijk deel van het vakkenpakket) en voor maatschappijleer 2 (verdieping, behorend tot de sectorvakken

Nadere informatie

2 a) Geld. Dat is waarschijnlijk het belangrijkste omdat je voorwerpen en diensten wilt gebruiken en die nou eenmaal geld kosten.

2 a) Geld. Dat is waarschijnlijk het belangrijkste omdat je voorwerpen en diensten wilt gebruiken en die nou eenmaal geld kosten. Antwoorden door een scholier 1480 woorden 14 november 2003 4,6 59 keer beoordeeld Vak Methode Maatschappijleer Delphi Maatschappijleer hoofdstuk 3 1 a) Als iemand ouder wordt nemen ze vaker een vast baan.

Nadere informatie

Bijlage bij hoofdstuk 11 Wederzijdse beeldvorming

Bijlage bij hoofdstuk 11 Wederzijdse beeldvorming Jaarrapport integratie 27 Jaco Dagevos en Mérove Gijsberts Sociaal en Cultureel Planbureau, november 27 Bijlage bij hoofdstuk 11 Wederzijdse beeldvorming Mérove Gijsberts en Miranda Vervoort B11.1 Aandeel

Nadere informatie

Allochtonen, 2012 Gepubliceerd op Compendium voor de Leefomgeving (http://www.clo.nl)

Allochtonen, 2012 Gepubliceerd op Compendium voor de Leefomgeving (http://www.clo.nl) Indicator 13 februari 2013 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt u via deze link [1] bekijken. In 2012 woonden er in Nederland

Nadere informatie

Spreekbeurt door een scholier 1994 woorden 24 november keer beoordeeld. Nederlands. Waarom heb ik voor dit onderwerp gekozen?

Spreekbeurt door een scholier 1994 woorden 24 november keer beoordeeld. Nederlands. Waarom heb ik voor dit onderwerp gekozen? Spreekbeurt door een scholier 1994 woorden 24 november 2002 6 113 keer beoordeeld Vak Nederlands Waarom heb ik voor dit onderwerp gekozen? Het leek me ook wel een interessant onderwerp omdat het een onderwerp

Nadere informatie

Bijzonder procesdoel 3: zorg voor de anderen

Bijzonder procesdoel 3: zorg voor de anderen Bijzonder procesdoel 3: zorg voor de anderen Eerste leerjaar B 3.1. Herkennen en verkennen van de zorg en de inzet voor anderen De zorg en de inzet op zich * Als individu in een groep: - gezin, familie,

Nadere informatie

SOCIALE EN BURGERSCHAPSCOMPETENTIE

SOCIALE EN BURGERSCHAPSCOMPETENTIE Vlaams Verbond van het Katholiek Secundair Onderwijs Guimardstraat 1, 1040 Brussel SOCIALE EN BURGERSCHAPSCOMPETENTIE Algemene vorming op het einde van de derde graad secundair onderwijs Voor de sociale

Nadere informatie

keer beoordeeld 25 juni 2016

keer beoordeeld 25 juni 2016 0 Samenvatting door Sienna 1648 woorden keer beoordeeld 25 juni 2016 Vak Maatschappijleer Methode Thema's maatschappijleer Cultuur en identiteit - Pluriforme samenleving: De manier waarop mensen met verschillende

Nadere informatie

BURGERSCHAP. Lesbrief 1: Wat is Burgerschap?

BURGERSCHAP. Lesbrief 1: Wat is Burgerschap? BURGERSCHAP Lesbrief 1: Wat is Burgerschap? WAT GAAN WE VANDAAG DOEN? Introductie en kennismaking Absenties Module, Boeken, methoden en andere dingen Lesbrief 1: WAT IS BURGERSCHAP? Afsluiting INTRODUCTIE

Nadere informatie

Centraal Bureau voor de Statistiek. Persbericht. Bevolking groeit tot 17,5 miljoen in 2038

Centraal Bureau voor de Statistiek. Persbericht. Bevolking groeit tot 17,5 miljoen in 2038 Centraal Bureau voor de Statistiek Persbericht PB08-085 18 december 2008 9.30 uur Bevolking groeit tot 17,5 miljoen in 2038 Nog 1 miljoen inwoners erbij, inwonertal zal harder groeien dan eerder gedacht

Nadere informatie

GELIJKE KANSEN IN BELGIË

GELIJKE KANSEN IN BELGIË GELIJKE KANSEN IN BELGIË HISTORISCH ONDERZOEK 1. EEN WOORDJE UITLEG Tijdens het bezoek aan de Democratiefabriek hebben jullie kunnen vaststellen dat bepaalde elementen essentieel zijn om tot een democratie

Nadere informatie

Actief burgerschap en sociale integratie op de Schakel 1 november 2015

Actief burgerschap en sociale integratie op de Schakel 1 november 2015 Actief burgerschap en sociale integratie op de Schakel 1 november 2015 Dit document is bedoeld als verantwoording voor wat wij op dit moment doen aan actief burgerschap en sociale integratie en welke ambities

Nadere informatie

Opgave 1 Heeft het vrijwilligerswerk toekomst?

Opgave 1 Heeft het vrijwilligerswerk toekomst? Opgave 1 Heeft het vrijwilligerswerk toekomst? 1 maximumscore 2 maatschappelijk belang van vrijwilligerswerk beargumenteerd met behulp van kernconcept sociale cohesie 1 maatschappelijk belang van vrijwilligerswerk

Nadere informatie

Beginselverklaring van de Volkspartij voor Vrijheid en Democratie, 1980

Beginselverklaring van de Volkspartij voor Vrijheid en Democratie, 1980 Beginselverklaring van de Volkspartij voor Vrijheid en Democratie, 1980 Noot van de editor De beginselprogramma's zijn gescand, en zover nodig gecorrigeerd. Hierdoor is het mogelijk dat de tekst niet meer

Nadere informatie

Opgave 3 Arbeidsmigratie in goede banen

Opgave 3 Arbeidsmigratie in goede banen Opgave 3 Arbeidsmigratie in goede banen 13 maximumscore 1 Een kenmerk van globalisering is een toename van internationale verbindingen. De toetreding van Midden- en Oost-Europese landen tot de Europese

Nadere informatie

2. Groei allochtone bevolking fors minder

2. Groei allochtone bevolking fors minder 2. Groei allochtone bevolking fors minder In 23 is het aantal niet-westerse allochtonen met 46 duizend personen toegenomen, 19 duizend minder dan een jaar eerder. De verminderde groei vond vooral plaats

Nadere informatie

Charter van de Vlaamse Interlevensbeschouwelijke Dialoog

Charter van de Vlaamse Interlevensbeschouwelijke Dialoog Charter van de Vlaamse Interlevensbeschouwelijke Dialoog I. Preambule Levensbeschouwingen zijn waardevol in onze samenleving. Ze zijn een belangrijke zingever voor mensen en dragen bij aan de gemeenschapsvorming.

Nadere informatie

Sociale kaders: Hoofdstuk 16 Cultuur

Sociale kaders: Hoofdstuk 16 Cultuur Sociale kaders: Hoofdstuk 16 Cultuur Begrippen: -Cultuur -Cultureel relativisme -Cultuur patroon -Cultural lag -Culturele uitrusting -Subcultuur -Contracultuur Definitie Cultuur Samenhangend geheel van

Nadere informatie

Samenvatting Maatschappijleer Hoofdstuk 1 t/m 4

Samenvatting Maatschappijleer Hoofdstuk 1 t/m 4 Samenvatting Maatschappijleer Hoofdstuk 1 t/m 4 Samenvatting door een scholier 1623 woorden 10 december 2007 5,4 53 keer beoordeeld Vak Methode Maatschappijleer Thema's maatschappijleer Hoofdstuk 1: Idee

Nadere informatie

Bijlagen bij hoofdstuk 7 Sociaal-culturele integratie Sandra Beekhoven (SCP) en Jaco Dagevos (SCP)

Bijlagen bij hoofdstuk 7 Sociaal-culturele integratie Sandra Beekhoven (SCP) en Jaco Dagevos (SCP) Jaarrapport Integratie Sociaal en Cultureel Planbureau / Wetenschappelijk Onderzoek- en Documentatiecentrum / Centraal Bureau voor de Statistiek september, 2005 Bijlagen bij hoofdstuk 7 Sociaal-culturele

Nadere informatie