Dijkverbeteringsplan. Nieuweweg (VO3-303C) en Waterleidingkade (VO3-332B)

Transcriptie

1 Hoogheemraadschap Amstel, Gooi en Vecht Vastgesteld door het Dagelijks Bestuur van waterschap Amstel, Gooi en Vecht d.d. 15 december 2015 Dijkverbeteringsplan Nieuweweg (VO3-303C) en Waterleidingkade (VO3-332B) A. Schopman M.J. van Alphen Datum 15 december 2015 Ons kenmerk Versie definitief Projectnummer Korte Ouderkerkerdijk 7 Amsterdam Postbus GJ Amsterdam T F KvK december 2015 Alle uitvoerende werkzaamheden van Hoogheemraadschap Amstel, Gooi en Vecht worden verricht door Waternet

2

3 Voorwoord Voor u ligt het definitieve dijkverbeteringsplan van de Nieuweweg en Waterleidingkade. De twee dijken beschermen de Bethunepolder. De dijkverbetering is nodig om de dijk en het achterland nu en in de toekomst veilig te stellen. De afgelopen maanden hebben medewerkers van Waternet en andere betrokkenen gewerkt aan een dijkverbeteringsplan. Hierin staat hoe we deze dijk voor de komende 30 jaar weer voldoende veilig maken. Bij het verbeteren van de dijken moeten we soms beslissingen nemen die ingrijpend zijn voor de omgeving van de inwoners van dit gebied. Het is dus vanzelfsprekend dat u daarover kunt meepraten. Het waterschap is daarom al lange tijd in dialoog met bewoners en belanghebbenden aan de dijk over de gevolgen van de verbetering. De betrokkenheid en gebiedskennis van bewoners is erg groot. Deze kennis hebben wij optimaal benut door samen met een aantal bewoners naar oplossingen te kijken om het plan zoveel mogelijk te laten aansluiten op de wensen. In het plan leest u alles over nut en noodzaak van de dijkverbetering en de manier waarop we de dijk gaan verbeteren. Waternet gaat nu deze werkzaamheden in opdracht van Waterschap Amstel, Gooi en Vecht uitvoeren. Uiteraard gebeurt dat ook weer in goed overleg met alle betrokkenen en belanghebbenden. Momenteel zijn we ook voor andere delen in ons gebied bezig met het opstellen van dijkverbeteringsplannen. De aandacht voor veilige dijken laten wij geen moment verslappen. Gerard Korrel Dagelijks Bestuurder Waterschap Amstel, Gooi en Vecht 15 december Dijkverbeteringsplan definitief 3/47

4

5 Hoe leest u dit plan? In dit plan staan de maatregelen die het Waterschap Amstel, Gooi en Vecht uit wil voeren om de Nieuweweg en de Waterleidingkade weer hoog en sterk genoeg te maken voor de komende 30 jaar. Ook vindt u in het plan wat de consequenties van deze maatregelen zijn. Proces Het eerste hoofdstuk is een inleiding. Hier vindt u een algemene inleiding over het plangebied, de doelstelling van de dijkverbetering en het te doorlopen planproces. Ontwerpaspecten en maatregelen per traject In hoofdstuk 2 worden de ontwerpkaders beschreven. Hier staat meer dijktechnische informatie en welke andere aspecten in het ontwerp zijn meegenomen. De dijk is in de eerste plaats een waterkering. Daarnaast heeft de dijk meerdere waarden en functies zoals bijvoorbeeld voor bebouwing en het landschap. Met deze waarden en functies is zoveel mogelijk rekening gehouden in het ontwerpproces. In hoofdstuk 3 vindt u de beoogde maatregelen per deeltraject en een uitleg van wat deze maatregelen dan inhouden. De plantekeningen, bijlage A, horen hierbij. Het hierop volgende hoofdstuk 4 omschrijft wat de (nadelige) gevolgen zijn van de maatregelen en wat we eraan doen om deze te beperken en te voorkomen. Het gaat hierbij om gevolgen voor: - Waterhuishouding dijk/polder - Infrastructuur (verkeer, kabels en leidingen) - Wonen, werken, agrarische percelen en recreatie - Landschap, Cultuur, Natuur (bomen) en Archeologische waarden Uitvoering Ook de uitvoering is een aandachtspunt bij de dijkverbetering. In hoofdstuk 5 leest u wat we doen om de uitvoering met zo min mogelijk hinder voor de omgeving te laten verlopen. Dit zijn maatregelen voor de bereikbaarheid, veiligheid en verminderen van hinder. Ook nemen we waar nodig maatregelen bij panden dicht op de dijk. Verder staan in hoofdstuk 5 de maatregelen met betrekking tot flora en fauna en landschap en vindt u hier hoe we met u communiceren tijdens de uitvoering. 15 december Dijkverbeteringsplan definitief 5/47

6 Beheer Bent u eigenaar van een stuk dijk of heeft u een deel van de dijk in beheer? Dan vindt u in hoofdstuk 6 meer informatie over de invloed van de maatregelen op het beheer en onderhoud. En in hoofdstuk 7 kunt u lezen welke vergunningen het waterschap moet intrekken en aanvragen voor de dijkverbetering. Compensatie/schade Als het dijkverbeteringsplan is vastgesteld worden er op individueel niveau afspraken gemaakt over compensatie en schade, met eigenaren en/of gebruikers van percelen waar werkzaamheden plaatsvinden. Over de kaders van deze afspraken vindt u meer informatie in hoofdstuk 8 en de Richtlijnen Medegebruik, bijlage B. Literatuur en bijlagen In de verschillende hoofdstukken wordt verwezen naar literatuur (zie de literatuurlijst in hoofdstuk 10) en naar diverse bijlagen zoals de plantekeningen en de richtlijnen medegebruik. Begrippen In dit dijkverbeteringsplan wordt gebruik gemaakt van woorden en technische vaktermen die betrekking hebben op de dijk. Onderstaand figuur licht een aantal basisbegrippen visueel toe. Verschillende vaktermen en technische begrippen zijn in de tekst gemarkeerd met een *. Een uitleg van deze begrippen is te vinden in Bijlage D. 15 december Dijkverbeteringsplan definitief 6/47

7 Inhoud Hoe leest u dit plan? 5 1 Inleiding Aanleiding Plangebied Doelstelling Planproces 10 2 Ontwerpkaders Ontwerpuitgangspunten dijkveiligheid Kruinhoogte Stabiliteit Overige ontwerpuitgangspunten Afwegingskader Voorkeursvariant Nieuweweg Voorkeursvariant Waterleidingkade 16 3 Dijkverbeteringsmaatregelen Nieuweweg Ophogen Lokaal ophogen fietspad Maatregelen teensloot Aanbrengen puinfilterstrook Aanbrengen kleikist in het buitentaludtalud Overzicht maatregelen Nieuweweg Waterleidingkade Ophogen Vergroten stabiliteit binnentalud Overzicht maatregelen Waterleidingkade Werkzaamheden door derden Gemeente Stichtse Vecht Kabels- en leidingenbeheerders 23 4 Nadelige gevolgen Waterhuishouding in dijk en polder Drinkwater Kabels en leidingen Bebouwing Medegebruik Agrarische percelen en overige bedrijven Recreatie Landschaps-, cultuurhistorische en archeologische waarden Landschap en cultuurhistorie Bomen Archeologie Natuur december Dijkverbeteringsplan definitief 7/47

8 5 Uitvoeringsaspecten Verkeer en bereikbaarheid tijdens de uitvoering Hinder en veiligheid Voorkomen van schade Bebouwing Toegangswegen Archeologie Opslag en bouwkeet (Geo)technische uitvoeringsaspecten Ecologie Communicatie Werkzaamheden door derden 39 6 Beheer en onderhoud 40 7 Vergunningen 41 8 Nadeelcompensatie Richtlijnen medegebruik Verordening Schadevergoeding Grondverwerving Gedoogplichten 43 9 Planning en financiën 44 Literatuur 45 Colofon 46 Bijlagen december Dijkverbeteringsplan definitief 8/47

9 1 Inleiding 1.1 Aanleiding De dijken de Nieuweweg en de Waterleidingkade zijn op gedeelten te laag en/of voldoen niet aan de stabiliteitseisen om voldoende veiligheid te bieden tegen overstromingen. Dit is gebleken uit diverse toetsingen [lit. 2, 3]. In totaal voldoen de dijktrajecten over een lengte van ongeveer 4,8 kilometer niet aan de veiligheidseisen. De eisen met betrekking tot waterkeringsveiligheid zijn beschreven in de Waterverordening Amstel, Gooi & Vecht [lit. 1]. De dijktrajecten worden daarom op basis van deze eisen verbeterd. Figuur 1.1 Locatie plangebied Nieuweweg en Waterleidingkade 1.2 Plangebied De Nieuweweg ligt aan de noordzijde van de Bethunepolder en de Waterleidingkade aan de westzijde. (Figuur 1.1) De Nieuweweg is een dijk met daarop een asfaltweg en ligt ten noorden van de Bethunepolder aan het Tienhovensch kanaal. Het Tienhovensch Kanaal loopt van Fort Tienhoven tot aan de Laan van Niftarlake. De Waterleidingkade, ten westen van de Bethunepolder, is een groene kade langs het Waterleidingkanaal. Beide dijken hebben samen een totale lengte van 4,8 kilometer. 15 december Dijkverbeteringsplan definitief 9/47

10 Dijktraject Metrering [m] VB-303C Nieuweweg VO-332B Waterleidingkade Figuur 1.2 Dwarsdoorsnede Nieuweweg (boven) en Waterleidingkade (onder) Beide dijktrajecten liggen in de gemeente Stichtse Vecht en in de Provincie Utrecht. In het Tienhovensch Kanaal ligt de grens met de gemeente Wijdemeren en de provincie Noord-Holland. 1.3 Doelstelling Het doel van de dijkverbetering is de dijktrajecten Nieuweweg en Waterleidingkade voor een periode van 30 jaar te laten voldoen aan de vastgestelde veiligheidseisen. Daarbij wordt rekening gehouden met de bestaande waarden (o.a. landschap, natuur, cultuurhistorie en archeologie (LNCA) en functies van en langs de dijk. 1.4 Planproces Startnotitie Op 23 april 2014 heeft het dagelijks bestuur van Waterschap Amstel Gooi & Vecht een startnotitie vastgesteld voor de dijkverbetering van de Nieuweweg en de Waterleidingkade [lit. 4]. De startnotitie gaf onder meer inzicht in de noodzaak van de dijkverbetering, de betrokken belangen, de waarden en functies van de dijk en de omgeving, de varianten, het afwegingskader, de geraamde kosten en de uitgangspunten voor de verdere planvorming. Dijkverbeteringsplan Voor een dijkverbetering worden verschillende stadia doorlopen. Dit dijkverbeteringsplan is onderdeel van het (plan)proces om de dijk te verbeteren. Op grond van artikel 5.4 van de Waterwet dient voor de aanleg of wijziging van een waterstaatswerk - zoals een dijk - een projectplan opgesteld te worden. Het projectplan wordt door de beheerder (het waterschap) vastgesteld. Dit dijkverbeteringsplan is een projectplan in de zin van de Waterwet. 15 december Dijkverbeteringsplan definitief 10/47

11 Inspraak op het dijkverbeteringsplan Binnen het waterschap Amstel, Gooi, en Vecht is het dagelijks bestuur (in mandaat namens het algemeen bestuur) bevoegd om dijkverbeteringsplannen vast te stellen. In de Waterverordening Hoogheemraadschap Amstel, Gooi en Vecht [lit. 1] wordt op de voorbereiding van het projectplan (lees: dijkverbeteringsplan) de procedure van afdeling 3.4 van de Algemene Wet Bestuursrecht van toepassing verklaard. Het Dagelijks bestuur stelt een ontwerp-dijkverbeteringsplan vast. Dit plan heeft ter inzage gelegen en belanghebbenden konden een zienswijze kenbaar maken gedurende een periode van zes weken. Het dagelijks bestuur van waterschap Amstel, Gooi en Vecht heeft de zienswijze(n) behandeld en, indien deze daartoe aanleiding geven, het plan aangepast en verwerkt in een definitief dijkverbeteringsplan. Vervolgens heeft het dagelijks bestuur het dijkverbeteringsplan vastgesteld waarna het voor beroep ter inzage wordt gelegd. Belanghebbenden kunnen binnen de daarvoor gestelde termijn beroep instellen bij de rechtbank, eventueel gevolgd door hoger beroep bij de afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State. De Crisis- en herstelwet is van toepassing op dit plan. Omdat afdeling 2 van hoofdstuk 1 van de Crisis- en herstelwet van toepassing is, geldt voor het indienen van beroep dat: de beroepsgronden in het beroepschrift worden opgenomen; het beroep niet-ontvankelijk wordt verklaard, indien binnen de beroepstermijn geen gronden zijn ingediend, en deze na afloop van de beroepstermijn niet meer kunnen worden aangevuld. M.e.r.-beoordeling Volgens de Wet Milieubeheer dient het bevoegd gezag, in dit geval het waterschap, na te gaan of een activiteit zoals een dijkverbetering belangrijke nadelige milieugevolgen kan hebben. Als dat zo is moet er een m.e.r.*-procedure worden doorlopen. Deze stap vindt dus plaats om te bepalen of er een milieueffectrapportage moet worden opgesteld. De m.e.r.-beoordeling wordt gedaan door middel van een aanmeldnotitie [lit. 5]. De conclusie van de m.e.r-beoordeling is dat de dijkverbetering gevolgen heeft voor de omgeving, maar deze zijn tijdelijk en beperkt zonder ernstige milieugevolgen. Het uitvoeren van een milieueffectrapportage is daarom niet noodzakelijk. Voor de m.e.r.-beoordeling heeft het dagelijks bestuur een apart besluit genomen. Dit besluit is tegelijk met het ontwerp-dijkverbeteringsplan ter inzage gelegd. 15 december Dijkverbeteringsplan definitief 11/47

12 m.e.r.-beoordelingsbesluit * Het m.e.r.-beoordelingsbesluit is een voorbereidingsbesluit in de zin van artikel 6.3 van de Algemene wet bestuursrecht, waartegen geen zelfstandig bezwaar of beroep mogelijk is, tenzij belanghebbenden hierdoor los van het voor te bereiden besluit rechtsreeks in hun belang worden getroffen. Belanghebbenden konden wel hun bedenkingen tegen het m.e.r.- beoordelingsbesluit kenbaar maken met een zienswijze op het ontwerp-dijkverbeteringsplan. 15 december Dijkverbeteringsplan definitief 12/47

13 2 Ontwerpkaders Basisuitgangspunt is een dijk te ontwerpen binnen maatschappelijk aanvaardbare kosten, die voor de komende 30 jaar voldoet aan de veiligheidsnormen, waarbij de huidige gebruiksfuncties weer worden teruggebracht. Er wordt ook rekening gehouden met het toekomstig beheer en onderhoud van de dijk. In het proces om de dijk weer te laten voldoen aan de veiligheidseisen, zijn de volgende stappen doorlopen: 1. Op basis van de veiligheidseisen voor de dijk en de bestaande waarden en functies zijn ontwerpkaders (uitgangspunten) voor de dijkverbetering opgesteld; 2. Aan de hand van deze uitgangspunten zijn er varianten uitgewerkt; 3. Vervolgens is er een afweging gemaakt tussen de varianten; 4. Er is (per deel van het dijktraject) een voorkeursvariant gekozen; 5. Door toepassen van mitigerende en compenserende maatregelen worden de nadelige effecten van de dijkverbetering zoveel mogelijk beperkt. In dit hoofdstuk leest u meer over de ontwerpkaders die zijn gehanteerd bij het opstellen van dit plan. De dijktrajecten Nieuweweg en Waterleidingkade hebben elk hun eigen kenmerken en zijn daarom apart uitgewerkt. 2.1 Ontwerpuitgangspunten dijkveiligheid De beide dijktrajecten zijn bijna geheel afgekeurd op stabiliteit en/of hoogte. Van ruim een derde van het totale dijktraject voldoet de hoogte en de stabiliteit niet (Tabel 2.1). Tabel 2.1 Overzicht veiligheidsprobleem Nieuweweg en Waterleidingkade Deeltraject Lengte (m) Hoogte Voldoende Hoogte Onvoldoende Stabiliteit Voldoende Stabiliteit Onvoldoende Meters die Voldoen Nieuweweg Waterleidingkade De primaire functie van een dijk is veiligheid bieden voor het achterland tegen overstroming. Oftewel: de dijk moet voldoende waterkerend vermogen bieden. De gewenste veiligheid van de dijk is afgestemd op de gevolgen van een overstroming of doorbraak. De veiligheidsnorm van de dijken Nieuweweg en Waterleidingkade is veiligheidsklasse III. Bij deze veiligheidsklasse hoort een overschrijdingsfrequentie van het boezempeil* van 1/100 jaar. Het waterkerend vermogen van de dijk wordt bepaald door de hoogte van de kruin en de stabiliteit van het dijklichaam. Ook de aanwezigheid van vreemde elementen in de dijk, zoals bebouwing, kabels, leidingen, bomen, etc. speelt een rol. 15 december Dijkverbeteringsplan definitief 13/47

14 2.1.1 Kruinhoogte Zowel de bodem onder de dijk als de dijk zelf bestaat uit samendrukbare lagen (voornamelijk klei en veen). Onder invloed van het eigen gewicht drukt de dijk zichzelf de slappe bodem in. Zowel de Nieuweweg als de Waterleidingkade zakken circa 1 cm per jaar. Voor voldoende veiligheid tegen overstroming dient de kruin van de dijk over het gehele dijktraject te voldoen aan de minimaal vereiste kruinhoogte. De Nieuweweg en de Waterleidingkade keren verschillende wateren met verschillende waterpeilen. Dit heeft invloed op de vereiste kruinhoogte van de dijk. Voor voldoende veiligheid tegen overstroming dient de kruin van de Nieuweweg overal te voldoen aan de minimaal vereiste kruinhoogte van NAP -0,45 m. Voor voldoende veiligheid tegen overstroming dient de kruin van de Waterleidingkade overal te voldoen aan de minimaal vereiste kruinhoogte van NAP -0,70 m Stabiliteit Macrostabiliteit Onder stabiliteit van een dijk wordt de standzekerheid verstaan. De dijk ontleent zijn standzekerheid aan de schuifsterkte tussen het dijklichaam en de ondergrond. De dijk moet voldoende weerstand kunnen bieden tegen afschuiven. Als de belasting (waterdruk) op de dijk groter is dan de sterkte dan zal deze bezwijken. Figuur 2.1 Afschuiven binnentalud: de met water verzadigde binnentalud verliest zijn samenhang en zakt onderuit. Figuur 2.2 Grondwaterstroming via een holle ruimte of pipe ondergraaft de dijk. De veiligheid tegen afschuiven van het binnentalud* wordt aangetoond door middel van geotechnische berekeningen. De resultaten van deze berekeningen worden vergeleken met de eisen die volgen uit de norm. Hoe hoger de norm, hoe sterker de dijk moet zijn. Piping Het verschijnsel waarbij onder de dijk, door stromend water, grond wordt meegenomen zodat er een holle ruimte ontstaat. De dijk wordt als het ware ondermijnd. Wanneer het water geen grond meeneemt is het proces meestal onschuldig. (zie Figuur 2.2) 15 december Dijkverbeteringsplan definitief 14/47

15 2.2 Overige ontwerpuitgangspunten Tabel 2.2 geeft een opsomming van de dijkveiligheid- en de overige ontwerpuitgangspunten. Het ontwerp wordt getoetst aan alle uitgangspunten en eventueel aangepast, zodat de uiteindelijke dijkverbeteringsmaatregelen maatschappelijk aanvaardbaar zijn. Tabel 2.2 Ontwerpuitgangspunten Te beschrijven aspecten en criteria Veiligheid dijk Hoogte, breedte en stabiliteit van de dijk Risico s van dijkvreemde elementen moeten beheersbaar zijn Waterstaatkundig Verandering oppervlaktewater Verandering waterhuishouding dijk Gevolgen voor waterafvoer in de polder Geen verslechtering van de kwaliteit van het waterwingebied in de polder Infrastructuur Behouden van huidige verkeersfunctie en verkeerssituatie Alleen handhaven kabels en leidingen als ze aan veiligheidseisen voldoen. Behoud functie waterwegen (incl. Waterleidingkanaal) Afvoer hemelwater Wonen, werken en recreatie Voorkomen van schade aan panden Bereikbaarheid woningen, bedrijven, recreatiegebied (continuïteit van bedrijfsvoering) Betrachten van zorgvuldigheid, behouden van veiligheid, zoveel mogelijk voorkomen van overlast en schade tijdens de uitvoering Recreatieve functies Landschap & Cultuurhistorie Bomen Beeld en landschappelijke structuur Natuur Behouden van huidige natuurwaarden en ecologische relaties, en zo nodig compenseren (invloed Natura 2000) Verstoring fauna en flora in de aanlegfase Cultuurhistorie en archeologie Rekening houden met cultuurhistorische en archeologische waarden Beheer en Onderhoud Beheerbaarheid Onderhoudsinspanning Duurzaamheid Kosten Ontwerpen en uitvoeren tegen maatschappelijk aanvaardbare kosten Beheer en onderhoud Planperiode Onderhoudscyclus 15 december Dijkverbeteringsplan definitief 15/47

16 2.3 Afwegingskader In de startnotitie dijkverbetering Nieuweweg Waterleidingkade [lit. 4] heeft het waterschap aan de hand van een breed beoordelingskader een voorselectie van een aantal dijkverbeteringsvarianten gemaakt en deze tegen elkaar afgewogen. Op basis van deze beoordeling is een voorkeursvariant gekozen per deel van het dijktraject. Voor de afweging zijn de varianten beoordeeld op de volgende thema s: veiligheid dijk, waterstaatkundig, infrastructuur, wonen, werken, recreatie, landschap, natuur, cultuurhistorie, archeologie, beheer & onderhoud, kosten en planperiode. Variant C is direct afgevallen omdat een stalen damwand de waterhuishouding van de dijk kan verstoren en tot verdroging van de venige dijk leidt. Een andere reden om niet voor variant C te kiezen is dat de verbetering met grond de goedkoopste oplossing is Voorkeursvariant Nieuweweg In de startnotitie is voor de dijkverbetering van de Nieuweweg de voorkeur uitgesproken voor een combinatie van twee verbeteringsvarianten: Kruinverhoging (A) en een bermaanleg (B4); Op basis van veldbezoeken met omwonenden is deze variant uitgebreid met: Kruinverhoging (A) en een bermaanleg met puinfilterstrook(b4). Daar waar de dijk hoog genoeg is, kan worden volstaan met variant B4. Als uitgangspunt wordt aangehouden dat de sloot niet hoeft te worden vergraven. puinfilterstrook Figuur 2.3 Principe Kruinverhoging (A) met bermaanleg, met of zonder aanbrengen van een puinfilterstrook(b4) Voorkeursvariant Waterleidingkade Bij de Waterleidingkade is als voorkeursvariant gekozen voor een combinatie van twee verbeteringsvarianten: Kruinverhoging (A) en bermaanleg met demping van bestaande sloot en slootvergraving (B3). Figuur 2.4 Principe Kruinverhoging, bermaanleg en slootvergraving (B3) 15 december Dijkverbeteringsplan definitief 16/47

17 Onderstaande afbeelding geeft een overzicht van de te nemen maatregelen op de Nieuweweg en Waterleidingkade. In het volgende hoofdstuk worden de maatregelen nader omschreven. De exacte maatregelen zijn weergegeven op de plantekeningen (Bijlage A). Ook wordt een aparte toelichting omschreven per dijkvak (Bijlage B). 15 december Dijkverbeteringsplan definitief 17/47

18 3 Dijkverbeteringsmaatregelen Dit hoofdstuk beschrijft de maatregelen die nodig zijn om de dijk weer aan de veiligheidseisen te laten voldoen. 3.1 Nieuweweg Er wordt onderscheid gemaakt in de te nemen verbeteringsmaatregelen op basis van de aanwezigheid van een aantal specifieke kenmerken van deze dijk. Het al dan niet op hoogte zijn van de kruin; Het al dan niet aanwezig zijn van het fietspad; Het al dan niet aanwezig zijn van de teensloot; Het al dan niet aanwezig zijn van een puinfilterstrook langs de teensloot Ophogen Uitgangspunt voor het ophogen van de kruin is de minimaal vereiste kruinhoogte aan het einde van de planperiode van 30 jaar. De minimaal vereiste kruinhoogte bedraagt NAP -0,45m. De dijk zakt gemiddeld 1 cm per jaar. Over een periode van 30 jaar zou de kruin minimaal op NAP -0,15 m moeten liggen om qua hoogte te voldoen voor de komende 30 jaar. Ligt de huidige kruin lager dan NAP-0,25m, dan wordt de kruin opgehoogd met een funderingslaag en zal er een nieuwe asfaltverharding worden aangebracht. De overige gedeelten worden op hoogte gebracht en gehouden tijdens het reguliere onderhoud door de gemeente. De as van de weg ligt hier momenteel nog net boven de afkeurgrens. Hierdoor wordt kapitaalvernietiging door het vervangen van een kwalitatief goede asfaltverharding voorkomen. Het waterschap en de gemeente zullen dit onderling verder met elkaar afstemmen. 15 december Dijkverbeteringsplan definitief 18/47

19 3.1.2 Lokaal ophogen fietspad Op een deel van het dijktraject ligt een fietspad op het binnentalud van de dijk. De locatie van het fietspad varieert. Op één locatie ligt het fietspad achter de teensloot. De hoogteligging van het fietspad heeft invloed op de breedte en dikte van de toe te passen steunberm. Op sommige plaatsen wordt het binnentalud ter plaatse van het fietspad opgehoogd. Dit betekent dat het fietspad op deze locaties wordt verwijderd en later weer op de nieuwe hoogte wordt aangelegd. De exacte locaties zijn aangegeven op de plantekeningen (bijlage A). Figuur 3.1 Fietspad op het binnentalud Maatregelen teensloot De teensloot ligt niet overal evenwijdig aan de Nieuweweg. De afstand tot de weg varieert. Ook de huidige slootbreedte varieert. Ter plaatse van het westelijk deel heeft men veel te maken met het omhoog komen van de teenslootbodem als gevolg van kwel vanuit de Loosdrechtse plassen. Gevolg daarvan is dat ook de slootdiepte sterk varieert. Aan de westelijke zijde van de Nieuweweg (metrering 0-700) wordt de teenslootbodem dan ook verzwaard om de bodem te stabiliseren. De puinfilterstrook wordt hier doorgezet (zie volgende paragraaf) tot en met de slootbodem Aanbrengen puinfilterstrook Ongeveer 25 jaar geleden is bij een deel van de Nieuweweg over een lengte van 900 meter, in het binnentalud langs de teensloot, een strook met een breedte van 5 meter en een diepte van 2 meter ontgraven en aangevuld met puin. Dit ter verbetering van de stabiliteit ter plaatse. Na 25 jaar lijkt deze locatie er goed bij te liggen, terwijl op overige locaties sprake is van instabiliteit bij de teensloot. De aanwezigheid van dit puin is dus van invloed op te nemen stabiliteitsmaatregelen. 15 december Dijkverbeteringsplan definitief 19/47

20 Dit ontwerp wordt doorgezet naar andere delen van het dijktraject waar dit probleem speelt. De exacte locaties staan beschreven tabel 3.1 en in bijlage B. Naast het bij elkaar houden van de berm heeft het filter ook een drainerende functie. Op plaatsen waar sprake is van kwel wordt de puinstrook naar de kwellocatie doorgezet. Hierdoor wordt het kwelwater afgevoerd naar de teensloot zonder dat de berm instabiel wordt Aanbrengen kleikist in het buitentaludtalud Medio 2010 heeft zich op het Landje van Saarloos (metrering m) een incident voorgedaan. De toplaag van het binnendijks maaiveld (ver-aard veen) was los gekomen van de onderlaag door een verhoogde waterspanning in de zandlaag. Dit mechanisme wordt ook "welopdrijven genoemd. Sinds 2010 is dit nog een enkele keer voorgekomen. Wegrotting van achtergebleven boomwortels, in het buitentalud van de dijk bleken de oorzaak te zijn. Volgens informatie van omwonenden zijn er in twee fasen, in het buitentalud, bomen gekapt langs de Nieuweweg. De 1e fase was circa 15 jaar geleden. De tweede fase was circa 5 jaar terug, na een verkeersongeval met dodelijke afloop. De wortels uit de 1e fase zijn mogelijk zodanig weggerot dat bij hoge boezemwaterstanden water wordt doorgevoerd. Om het probleem van watervoerende wortelgangen op te lossen is op deze locatie een kleikist aangebracht in het buitendijks talud langs de boezem het Tienhovensch kanaal van de Nieuweweg. Omdat deze boomwortels ook op het overige deel in het buitentalud van het dijktraject voorkomen en voor opdrijfproblemen kunnen (gaan) zorgen zal deze maatregel ook langs het overige deel van de Nieuweweg worden toegepast. De kleikist wordt in het buitentalud aangelegd met een breedte van 1 meter en een diepte van 1,5 meter onder het maaiveld. 15 december Dijkverbeteringsplan definitief 20/47

21 3.1.6 Overzicht maatregelen Nieuweweg Dijkvak [DV] In de onderstaande tabel staat een overzicht van de te nemen maatregelen. Het dijktraject is opgedeeld in verschillende dijkvakken. Voor elk dijkvak is de locatie aangegeven met metreringen. De metreringen en dijkvakken zijn opgenomen op de plantekeningen (Bijlage A). In bijlage B worden de maatregelen nog eens uitgebreid per dijkvak omschreven. Metrering [m] van tot Steunberm Kruin ophoging Maatregel Puinstrook aanbrengen Fietspad ophogen Kleikist aanbrengen DV ja ja ja ja ja DV ja ja nee, reeds aanwezig DV ja nee nvt nee, niet DV ja nee nee, reeds aanwezig ja aanwezig DV ja nee nee nee, niet nee aanwezig DV ja nee ja ja, gedeeltelijk DV ja ja nee ja ja DV ja ja, ja, laatste gedeeltelijk gedeelte Tabel 3.1 Overzicht maatregelen dijkvakken Nieuweweg nee, niet aanwezig ja ja ja ja ja reeds uitgevoerd 3.2 Waterleidingkade De Waterleidingkade is een groene kade. Dit betekent dat er op deze kade geen weg ligt. De Waterleidingkade is onderdeel van het Waterleidingkanaal. Dit kanaal voert het kwelwater uit de Bethunepolder af naar de Loenderveense Plas. Figuur 3.2 Het Waterleidingkanaal met aan de rechterzijde de Waterleidingkade 15 december Dijkverbeteringsplan definitief 21/47

22 3.2.1 Ophogen Voor voldoende veiligheid tegen overstroming moet de kruin van de Waterleidingkade overal voldoen aan de minimaal vereiste kruinhoogte van NAP - 0,70 m. De gehele dijk wordt op deze hoogte gebracht Vergroten stabiliteit binnentalud De Waterleidingkade voldoet niet aan de stabiliteitseisen. Op 12 februari 2014 is een kleine afschuiving geweest van de Waterleidingkade. Hiermee kwam de stabiliteit van de kade in het geding. Om het evenwicht te herstellen is het binnentalud verzwaard en de teensloot op deze locatie verplaatst, drie meter de polder in. Op het overige deel van de kade wordt tijdens de dijkverbetering het binnentalud verzwaard en de teensloot vergraven Overzicht maatregelen Waterleidingkade In de onderstaande tabel staat een overzicht van de te nemen maatregelen. Het dijktraject is opgedeeld in verschillende dijkvakken. Voor elk dijkvak is de locatie aangegeven met metreringen. De metreringen en dijkvakken zijn opgenomen op de plantekeningen (Bijlage A). In bijlage B worden de maatregelen nog eens uitgebreid per dijkvak omschreven. Tabel 3.2, Overzicht maatregelen dijkvakken Waterleidingkade Dijkvak [DV] Metrering [m] van tot Steunberm Talud verzwaring Maatregel Puinstrook aanbrengen Kruin ophoging S1.DV nee nee nee Ja S1.DV2A nee Ja nee Ja S1.DV2B Ja 3,0m Ja ja Ja S1.DV2C ja Ja nee Ja S1.DV2D Ja, reeds uitgevoerd S2.DV1A Ja, deels reeds uitgevoerd Ja, reeds uitgevoerd Ja, reeds uitgevoerd S2.DV1B ja Ja nee Ja S2.DV ja Ja nee Ja nee nee Ja Ja 15 december Dijkverbeteringsplan definitief 22/47

23 3.3 Werkzaamheden door derden Gemeente Stichtse Vecht De gemeente is de wegbeheerder van de Nieuweweg en van het fietspad in het binnentalud. De gemeente onderzoekt momenteel of zij verkeersremmende maatregelen wil nemen op de Nieuweweg en/of het fietspad op plaatsen verbreed moet worden. Daarnaast onderzoekt de gemeente of het fietspad geheel doorgetrokken moet worden naar Tienhoven. Als de gemeente de bovengenoemde maatregelen wil realiseren, zal dit gecombineerd worden met de dijkverbetering. De gemeente zal de eventuele maatregelen geheel bekostigen Kabels- en leidingenbeheerders De kabels- en leidingenbeheerders gaan ook werkzaamheden uitvoeren. Deze maatregelen zijn verder omschreven in paragraaf december Dijkverbeteringsplan definitief 23/47

24 4 Nadelige gevolgen In dit hoofdstuk staat, voor zowel de Waterleidingkade als de Nieuweweg omschreven welke nadelige gevolgen de maatregelen op de omgeving hebben en wat wordt gedaan om deze effecten te beperken of voorkomen. Deze aspecten staan omschreven in de onderstaande tabel. In de tweede kolom is aangegeven in welke paragraaf/paragraven de negatieve effecten en maatregelen staan omschreven. Te beschrijven aspecten en criteria Paragraaf Waterstaatkundig Verandering oppervlaktewater 4.1 Verandering waterhuishouding dijk 4.1 Gevolgen voor waterafvoer in de polder 4.1 Geen verslechtering van de kwaliteit van het waterwingebied in de 4.2 polder Kabels en leidingen Alleen handhaven kabels en leidingen als ze aan veiligheidseisen 4.3 / 5.9 voldoen. Wonen, werken en recreatie Voorkomen schades aan panden 4.4/5.3 Bereikbaarheid woningen, bedrijven, recreatiegebied (continuïteit van 5.1 bedrijfsvoering) Behouden van gebruiksmogelijkheden 4.4 Recreatieve functies 4.6/5.1 Landschap & Cultuurhistorie Bomen Beeld en landschappelijke structuur Archeologie Rekening houden met archeologische waarden 4.7.3/5.4 Natuur Behouden van huidige natuurwaarden en ecologische relaties, en zo 0 nodig compenseren (invloed Natura 2000) Verstoring fauna en flora in de aanlegfase 5.7 Beheer en Onderhoud 6 Beheerbaarheid Onderhoudsinspanning Duurzaamheid Onderhoudscyclus Uitvoering 7 Betrachten van zorgvuldigheid, behouden van veiligheid, zoveel mogelijk voorkomen van overlast en schade tijdens de uitvoering 15 december Dijkverbeteringsplan definitief 24/47

25 4.1 Waterhuishouding in dijk en polder Nieuweweg Aan de noordzijde van de Nieuweweg ligt het Tienhovensch Kanaal. Het kanaal is ontstaan als perceelsloot langs de kade van de Nieuweweg. In de 17 e eeuw is de watergang verbreed tot turfvaart. Tussen 1836 en 1869 is de watergang verder verbreed tot kanaal, met als doel een rechtstreekse verbinding tussen de Vecht en de Eem te realiseren. De verlenging tot aan de Eem is door geldgebrek nooit gerealiseerd. Het kanaal stopt daarom plotseling bij het begin van het Gooi. De maatregelen hebben geen nadelige gevolgen voor de waterhuishouding langs het dijktraject Nieuweweg. In het binnendijks maaiveld komen natte plekken door kwel voor. Zoals al in paragraaf is aangegeven zal het puinfilter ervoor zorgen dat dit kwelwater naar de teensloot wordt afgevoerd zonder dat de berm instabiel wordt. Waterleidingkade Aan de buitenzijde van de Waterleidingkade ligt het waterleidingkanaal dat in de jaren 50 door het Amsterdamse Waterleidingbedrijf is aangelegd. Het kanaal voert het schone kwelwater uit de Bethunepolder af naar de drinkwateropslag bij Loenen. 4.2 Drinkwater De Bethunepolder is een grondwaterbeschermingsgebied. De locatie van de dijkverbetering ligt in een grondwaterbeschermingsgebied en in het waterwingebied Bethunepolder (zie figuur 4.1). Het grondwaterbeschermingsgebied ligt als een schil rond het waterwingebied Bethunepolder. De buitengrens van de grondwaterbeschermingsgebied is de lijn, van waar het grondwater een periode van 25 jaar nodig heeft om de waterwinputten te bereiken (de 25-jaars zone). Figuur 4.1 Grondwaterbeschermingsgebied 15 december Dijkverbeteringsplan definitief 25/47

26 Voor grondwaterbeschermingsgebieden gelden beschermingsmaatregelen die zijn vastgelegd in de Provinciale Milieuverordening (PMV) van Utrecht. Voor het waterwingebied Bethunepolder zijn de regels van deze Milieuverordening van toepassing. Er gelden bijvoorbeeld extra regels voor bestrijdingsmiddelen en parkeervoorzieningen. 4.3 Kabels en leidingen In en rondom de Nieuweweg liggen kabels en leidingen: - Eurofiber: Telecom - Gemeente Stichtse Vecht: Riolering - Gemeente Wijdemeren: Laagspanning, persleiding, riolering - KPN: Telecom - Stedin: Telecom, gas lage druk, laagspanning, middenspanning - Vitens: Waterleiding - Ziggo: Telecom Tijdens een dijkverbetering zijn er de volgende aanleidingen, waarom de nutsbedrijven een kabel of leiding gaan vervangen: De kabels en/of leidingen komen door de ophoging van de dijk te diep te liggen. Bij een storing of breuk moet er een te diep gat in de dijk worden gegraven, dat vanuit dijkveiligheid niet is toegestaan. Onderhoud * is dus niet meer mogelijk. De kabel of leiding valt binnen het dijkverbeteringsplan en kan mogelijk schade oplopen door zwaar werkverkeer en belasting tijdens het uitvoeren van de dijkreconstructie. De kabel of leiding ligt in de weg bij het realiseren van de oplossing (denk hierbij aan de ligging van bijvoorbeeld een kabel bij een damwand of beschoeiing, in een te vergraven sloot) De kabels of leiding is aan vervanging toe. Bij het verlaten van kabels en leidingen wordt in overleg met de netwerkbeheerders een nieuw tracé gezocht. Indien het tracé zich bevindt in of nabij de dijk, moet worden voldaan aan de veiligheidseisen zoals omschreven in de Keur * AGV 2013 en bijbehorende beleidsregels [lit. 6]. Voor het leggen van kabels en leidingen in het keurgebied van de dijk moet veelal een watervergunning bij het waterschap worden aangevraagd en verleend. Ten aanzien van kosten voor de netwerkbeheerders voor het verleggen van kabels en leidingen is de Verordening Schadevergoeding AGV van toepassing [lit. 7]. Aanvullend is de beleidsregel behorende bij de Verordening Schadevergoeding, Kabels en leidingen en dijkverbeteringswerkzaamheden d.d. 18 maart 2014 van toepassing [lit. 9]. Vitens Over de gehele lengte van de Nieuweweg ligt een oude watertransportleiding van Vitens in de binnenberm. Deze leiding is aan het einde van de levensduur. Vitens gaat de gehele watertransportleiding daarom vervangen in het binnentalud. De nieuwe leiding wordt aangelegd voor de oude buiten gebruik wordt gesteld en verwijderd. 15 december Dijkverbeteringsplan definitief 26/47

27 De watervergunning zal worden verleend op basis van het vervangen van de bestaande watertransportleiding binnen hetzelfde tracé en in het talud van deze waterkering. De vervanging van de leiding door Vitens past binnen de beleidsregels van AGV, omdat deze direct naast het bestaande tracé wordt teruggelegd. Stedin Stedin heeft mogelijk werkzaamheden door het aanbrengen van de puinfilterstrook. Plaatselijk zal de aanwezige gasleiding verlegd moeten worden. Het dijkverbeteringsontwerp is wel geoptimaliseerd om de werkzaamheden te minimaliseren. Op locaties waar de gasleiding vervangen moet worden komt deze naast de te vervangen watertransportleiding te liggen. Momenteel bekijkt Stedin nog of er elektriciteitskabels verlegd of opgehoogd moeten worden. Stedin bekijkt of de kabels door de dijkverbetering niet te diep komen te liggen volgens haar eigen normen. De verleggingen en vervangingen door Stedin passen binnen de beleidsregels van AGV, omdat de leiding en kabels binnen de bestaande tracés worden teruggelegd, verplaatst of komen te liggen. Gemeente Stichtse Vecht De gemeente Stichtse Vecht gaat de bestaande verzamelriolering tussen Tienhoven en het rioolgemaal langs de Nieuweweg vervangen. De nieuwe afmetingen van de dijk worden in het ontwerp meegenomen. De vervanging van de riolering door de gemeente past binnen de beleidsregels van AGV, omdat de leiding in het bestaande tracé wordt teruggelegd. Van de overige nutsbedrijven worden geen werkzaamheden verwacht. De planning en de aanpak van de werkzaamheden van de kabel- en leidingbeheerders wordt afgestemd met de dijkverbeteringswerkzaamheden. In de praktijk zal dit betekenen dat de kabels- en leidingen worden aangepast voordat de berm wordt opgehoogd. Tussen metrering 2790 en 3380 zijn tracés gereserveerd voor kabels en leidingen. In figuur 4.2 en 4.3 zijn de tracés aangegeven voor de nutsbedrijven. Figuur 4.2 Tracé tussen metrering 2790 en december Dijkverbeteringsplan definitief 27/47

28 Figuur 4.3 Tracé tussen 3120 en Bebouwing Nieuweweg Langs de Nieuwe Weg liggen verschillende woningen die via de dijk ontsloten worden. De meeste woningen liggen in de polder buiten het plangebied, achter de teensloot. Alleen ter plaatse van de jachthaven bij de Kalverstraat ligt een clustertje, dat deels ook op het flauwe talud van de dijk staat. Aan de overzijde van het Tienhovensch Kanaal is op een aantal plaatsen bebouwing aanwezig. Op een aantal plaatsen, bijvoorbeeld bij de jachthaven en bij Breukeleveen, wordt de bebouwing via de dijk ontsloten. De toegang van de percelen bestaat hier uit bruggetjes over het kanaal. De versterkingsmaatregelen zullen, gezien de afstand, geen invloed hebben op de bebouwing. Ook heeft de aanwezigheid van de teensloot een gunstige invloed (reducerende werking) op mogelijke zetting van bebouwing in de polder als gevolg van belasting op het binnendijks maaiveld. De woningen Nieuweweg nummers 17 en 17a staan dicht op de dijk. Ter plaatse van deze woningen vinden geen ophoogmaatregelen plaats. Omdat er ten behoeve van de uitvoering transportbewegingen zijn, zullen deze woningen tijdens de werkzaamheden gemonitord worden. De wijze van monitoring is nader omschreven in paragraaf Waterleidingkade Langs de Waterleidingkade ligt grotendeels geen bebouwing. Alleen aan de zuidzijde bij de aansluiting met de Machinekade staan het gemaal van de Bethunepolder en enkele woningen. Het gemaal en de woningen worden ontsloten via de Machinekade. Deze ontsluiting ligt op het dijktalud, maar ligt buiten de plangrens van de dijkverbetering. Het gemaal uit 1930 langs de Machinekade is overigens een rijksmonument. Direct langs de Waterleidingkade staat slechts één woning (Machinekade 15). Bij deze woning hebben al werkzaamheden plaatsgevonden in het kader van de uitvoering van het watergebiedsplan. Er wordt geen schade verwacht door de uitvoering van de dijkverbetering. 15 december Dijkverbeteringsplan definitief 28/47

29 4.4.1 Medegebruik De dijk wordt naast haar waterkerende functie ook voor andere doeleinden gebruikt. Objecten die zich op de dijk bevinden, bijvoorbeeld hekken e.d., die voor de dijkverbetering in de weg staan worden (tijdelijk) verwijderd en vervolgens met ontheffing weer teruggeplaatst. Het kan voorkomen dat voor de nieuwe situatie geen ontheffing verkregen kan worden omdat het betreffende onderdeel een te groot veiligheidsrisico met zich meebrengt. Soms kunnen zaken alleen op een andere plaats terug komen. In de notitie Richtlijnen medegebruik bij verbetering van secundaire dijken [Bijlage C] is voor een aantal veel voorkomende vormen van medegebruik nader aangegeven hoe daarmee wordt omgegaan. In het geval dat een lokale wijziging van de dijk er voor zorgt dat zaken niet gemakkelijk meer kunnen worden teruggeplaatst, wordt per geval met de betreffende eigenaar een verdeelsleutel voor vervanging vastgesteld afhankelijk van de huidige staat van het object. 4.5 Agrarische percelen en overige bedrijven In verband met verbetering van de sterkte van de dijk wordt de teensloot onder aan de Waterleidingkade gedempt. Daarna wordt deze sloot verder in de polder terug gegraven met dezelfde afmeting. Dit betekent dat, aan de polderzijde van de teensloot, het grondoppervlak voor agrarisch gebruik en voor natuur vermindert. Dit verlies aan grond zal financieel worden gecompenseerd. Zie hoofdstuk 8. Tijdens de uitvoering kunnen agrariërs en andere bedrijven hinder ondervinden. Hoe AGV hiermee omgaat, staat nader omschreven in hoofdstuk 5, uitvoeringsaspecten. 4.6 Recreatie Het gebied rondom de Bethunepolder heeft een grote aantrekkingskracht op recreanten. Op zomerse dagen en in de weekeinden zijn er veel recreanten die een bezoek brengen aan de Strook en de 2 jachthavens. Daarnaast wordt er bij een lange ijsperiode in de winter geschaatst op de Loosdrechtse Plas. Een gedeelte van het Tienhovensch Kanaal, aan de noordzijde van de Nieuweweg, is een belangrijke doorvaartroute voor recreatievaart richting de Loosdrechtse Plassen. De route buigt af bij de Kalverstraat. De recreatieve functie van de dijk wordt niet aangetast door de dijkverbetering. Wel heeft de uitvoering van het plan een tijdelijk effect op de recreatie, waarbij de doorgaande recreatieroute tijdelijk wordt gestremd. De Strook en de jachthavens blijven tijdens de uitvoering echter grotendeels bereikbaar. Zie hiervoor ook hoofdstuk december Dijkverbeteringsplan definitief 29/47

30 4.7 Landschaps-, cultuurhistorische en archeologische waarden Landschap en cultuurhistorie De landschappelijke en cultuurhistorische waarden zijn onderzocht in een LNCA onderzoek [lit 10]. Ten aanzien van het landschap worden geen belangrijke effecten verwacht. Hieronder volgen de belangrijkste conclusies. De lintbebouwing met de nog aanwezige structuren en perceelindeling wordt zowel cultuurhistorisch als landschappelijk van hoge waarde geacht. Hetzelfde geldt voor onderdelen van de Nieuwe Hollandse Waterlinie. Het gemaal uit 1930 langs de Machinekade is een rijksmonument. Hier vinden geen werkzaamheden plaats zodat de monumentale waarde van dit monument intact blijft. De verwachte maatregelen ten aanzien van de dijkversterking hebben geen effecten op onderdelen in de Provinciale Landschapsverordening (zoals beschermde kleine landschapselementen). Het aanvragen van ontheffing is hiervoor dus niet nodig. Het gebied wordt daarnaast als onderdeel van het Nationale Landschap Nieuwe Hollandse Waterlinie beschermd. Hierbij is vooral het openhouden van het schootsveld rondom fort Tienhoven en de openheid van het inundatiegebied rondom de Bethunepolder en de Loosdrechtse Plassen belangrijk. Deze openheid wordt met de maatregelen voor de dijkverbetering niet aangetast. Tenslotte geniet het gebied bescherming doordat het onderdeel is van het Nationale Landschap het Groene Hart. Beschermde waarden rondom het plangebied zijn de strokenverkaveling van de veenontginningen en de rechte verkaveling van de Bethunepolder en ook weer de openheid. Naar verwachting worden deze waarden niet aangetast. De belangrijkste effecten van de dijkverbetering zullen effect hebben op de landschappelijke elementen rondom de dijk, zoals de aanliggende landschapstypen, de dijken, het watersysteem en de groenstructuur. Deze worden in het plan waar mogelijk behouden Bomen Door ingenieursbureau Grontmij zijn de bomen op en langs de dijk geïnventariseerd [lit. 13]. De Waterleidingkade is vrij van bomen en beplanting. Langs de Nieuweweg staat grotendeels een doorgaande bomenrij in de binnenberm tussen de weg en het fietspad. De beplanting is nu uniform en rechtlijnig en staat in het steile talud. Een rij met oudere bomen, die meer divers zijn, staat aan de voet van het talud. In totaal zijn 513 bomen geïnventariseerd. Mogelijk moet een aantal van deze bomen verdwijnen voor de werkzaamheden. Ongeveer de helft van de bomen is aangemerkt als structuurboom in de APV van de gemeente Stichtse Vecht. Dat wil zeggen dat ze door de gemeente als landschappelijk waardevol worden beschouwd en er een herplantplicht bestaat. 15 december Dijkverbeteringsplan definitief 30/47

31 In het verleden zijn er langs de Nieuweweg in het buitentalud bomen gekapt door de gemeente. Het vermoeden bestaat dat de achtergebleven wortelresten waterdoorlatende kanaaltjes hebben gevormd tussen het Tienhovensch kanaal en de polder. Door de dijkverbeteringen zullen verschillende bomen moeten verdwijnen. Op basis van de huidige standplaats, de dijkverbeteringsmaatregelen en vanuit veiligheidsperspectief wordt bepaald welke bomen op hun huidige plaats behouden kunnen blijven. Waarom moeten bomen weg voor een dijkverbetering? - Uitvoering/ophoging: Sommige bomen moeten gekapt worden vanwege de ophoging en/ of verbreding van het dijkprofiel. Ophogingen bij bomen verstoren onder andere het zuurstofgehalte en de vochthuishouding en de stam kan snel gaan rotten. Daarnaast kunnen sommige bomen niet worden gehandhaafd vanwege het verleggen van sloten nabij de teen van de dijk. - Veiligheid: De boom kan omwaaien en trekt met de boomwortels een gat in de dijk. Hierdoor bestaat een groter risico op een dijkdoorbraak. Dit wordt ook wel windworp genoemd. Bomen die geen risico vormen zijn: leibomen, gekandelaberde bomen, hakhout, bomen kleiner dan 5 meter en bomen met een dunne stam. De kruin en het binnentalud van de Nieuweweg zijn zeer breed. Hierdoor speelt het risico op een dijkdoorbraak door windworp geen rol. Tijdens de aanlegfase worden bij de Nieuweweg ongeveer 125 bomen gekapt vanwege de ophoging van de dijk. Na de ophoging van de dijk worden bomen terug geplant. De dijkverbetering houdt hiermee rekening met de beschreven landschappelijke randvoorwaarden. De bomen worden in een doorgaande bomenrij langs de Nieuweweg gepland, tussen de weg en het fietspad of in de berm van de waterkering Archeologie De Nieuweweg dateert uit de Late Middeleeuwen/Nieuwe Tijd. De Waterleidingkade dateert uit de 19 de eeuw. Uit het bureauonderzoek blijkt dat er binnen het plangebied een lage verwachting geldt voor het aantreffen van sporen vanaf de prehistorie (Bronstijd) tot en met de Nieuwe Tijd. Tot circa 1100 na Christus was het gebied namelijk te nat voor permanente bewoning, daarna werd het ontgonnen en nog later verveend/afgegraven. Hierdoor ontstonden grote waterplassen, die later soms ingepolderd werden, zoals in het geval van de Tienhovensche Plas/Bethunepolder. 15 december Dijkverbeteringsplan definitief 31/47

32 4.8 Natuur In een drietal onderzoeken zijn de (potentiële) effecten van het project op de natuur geïnventariseerd [lit.10, 11, 12]. Daarin is onder ander bekeken: Hoe de werkzaamheden passen binnen de huidige wet- en regelgeving ten aanzien van natuur. Wat de negatieve effecten zijn op de natuur. Onder welke randvoorwaarden de werkzaamheden uitgevoerd kunnen worden. Welke maatregelen getroffen moeten worden om de negatieve effecten te kunnen beperken. Natura 2000-gebied Het plangebied ligt in het Natura 2000-gebied Oostelijke Vechtplassen. Dit Natura 2000-gebied is aangewezen in het kader van de Vogelrichtlijn en de Habitatrichtlijn. Ter hoogte van de dijkverbetering is het gebied alleen aangewezen in het kader van de Vogelrichtlijn. Vanwege de ligging in het Natura 2000 gebied is een Voortoets uitgevoerd [lit. 11] Figuur 4.4 Ligging van dijkverbetering Nieuwe Weg en Waterleidingkade (paars) ten opzichte van het Natura 2000 gebied Oostelijke Vechtplassen (geel) Door uitvoering van de dijkversterking treden er tijdelijke effecten op, op de instandhoudingsdoelstellingen van het Natura 2000-gebied Oostelijke Vechtplassen. Het gaat hierbij om effecten van stikstofdepositie op het habitattype veenmosrietland, maximaal 0,700 mol/ha/jaar. De effecten zijn tijdelijk en hebben geen significante effecten tot gevolg op het instandhoudingsdoel. 15 december Dijkverbeteringsplan definitief 32/47

33 Uit de Voortoets komt naar voren dat overige effecten zijn uit te sluiten indien: De werkzaamheden in de daglichtperiode uitgevoerd worden om verstoring van de meervleermuis te voorkomen (in de periode april-oktober), in de periode november-maart geldt deze beperking niet, de soort is dan in winterslaap. De werkzaamheden conform een goedgekeurd ecologisch werkprotocol uitgevoerd worden, waarin staat aangegeven hoe effecten op de meervleermuis, niet-broedvogels en de kleine modderkruiper zoveel mogelijk worden beperkt. Sinds 1 juli 2015 is de PAS (Programmatische Aanpak Stikstof) in werking getreden. Met de Provincie Utrecht wordt afgestemd of: 1. Het project vergunbaar is zonder PAS vanwege zeer tijdelijke toenames; 2. Het project vergunbaar is (meldingsplicht) onder de PAS Door uitvoering van de dijkverbetering kan verstoring en vernietiging van leefgebied van vogels behorende bij het vogelrichtlijngebied optreden. Deze vernietiging vindt plaats bij het graven van nieuwe teensloten ter plaatse van de Waterleidingkade. Om de vernietiging van het leefgebied te compenseren zullen natuurvriendelijke oevers worden aangelegd in de teen van de Nieuweweg, zodat het leefgebied zich kan herstellen (zie afbeelding 4.4) In dit kader wordt een ontheffing Natuurbeschermingswet aangevraagd bij de Provincie Utrecht. Figuur 4.5 Voorbeeld natuurvriendelijke oever. Ecologische hoofdstructuur (NatuurNetwerk Nederland) Het plangebied ligt grotendeels in de ecologische hoofdstructuur.. In het plangebied liggen in de huidige situatie verschillende natuurdoeltypen, namelijk: Kruiden- en faunarijk grasland, Moeras en Zoete Plas. Door uitvoering van de dijkversterking treden er geen effecten op, op de wezenlijke kenmerken en waarden. De werkzaamheden zijn tijdelijk en na uitvoering van de werkzaamheden herstelt de situatie zich weer. Dit betekent dat: Er voor de voorgenomen werkzaamheden geen bestemmingsplanwijziging noodzakelijk is. Er geen nadere analyse en toetsing op grond van de Provinciale Ruimtelijke Verordening van de provincie Noord-Holland en Utrecht noodzakelijk is. Het plangebied is niet gelegen in, of in de omgeving van aangewezen weidevogelgebied, een nadere analyse en toetsing is in dit kader niet aan de orde. 15 december Dijkverbeteringsplan definitief 33/47