Ontwerp-dijkverbeteringsplan

Transcriptie

1 Hoogheemraadschap Amstel, Gooi en Vecht Ontwerp-dijkverbeteringsplan Dorpskern Baambrugge Datum 21 maart 2016 Ons kenmerk Versie 1.0 Projectnummer /006 Korte Ouderkerkerdijk 7 Amsterdam Postbus GJ Amsterdam T F KvK maart 2016 Alle uitvoerende werkzaamheden van Hoogheemraadschap Amstel, Gooi en Vecht worden verricht door Waternet

2

3 Hoe leest u dit plan? In dit plan staan de maatregelen die het Waterschap Amstel, Gooi en Vecht uit wil voeren om de waterkering in de dorpskern Baambrugge weer hoog en sterk genoeg te maken voor de komende 30 jaar. Ook vindt u in het plan wat de consequenties van deze maatregelen zijn. Proces Het eerste hoofdstuk is een inleiding. Hier vindt u een algemene inleiding over het plangebied, de doelstelling van de dijkverbetering en het te doorlopen planproces. Op het ontwerp-dijkverbeteringsplan kunt u een zienswijze indienen. Hoe dit precies werkt wordt in hoofdstuk 1 nader omschreven. Ontwerpaspecten en maatregelen per traject In hoofdstuk 2 worden de ontwerpkaders beschreven. Hier staat meer dijktechnische informatie en welke andere aspecten in het ontwerp zijn meegenomen. De dijk is in de eerste plaats een waterkering. Daarnaast heeft de dijk meerdere waarden en functies zoals bijvoorbeeld voor bebouwing en het landschap. Met deze waarden en functies is zoveel mogelijk rekening gehouden in het ontwerpproces. In hoofdstuk 3 vindt u de beoogde maatregelen per deeltraject en een uitleg van wat deze maatregelen dan inhouden. De plantekeningen, bijlage A, horen hierbij. Het hierop volgende hoofdstuk 4 omschrijft wat de (nadelige) gevolgen zijn van de maatregelen en wat we eraan doen om deze te beperken en te voorkomen. Het gaat hierbij om gevolgen voor: - Waterhuishouding dijk/polder - Infrastructuur (verkeer, kabels en leidingen) - Wonen, werken, agrarische percelen en recreatie - Landschap, Cultuur, Natuur (bomen) en Archeologische waarden Uitvoering Ook de uitvoering is een aandachtspunt bij de dijkverbetering. In hoofdstuk 5 leest u wat we doen om de uitvoering met zo min mogelijk hinder voor de omgeving te laten verlopen. Dit zijn maatregelen voor de bereikbaarheid, veiligheid en verminderen van hinder. Ook nemen we waar nodig maatregelen bij panden dicht op de dijk. Verder staan in hoofdstuk 5 de maatregelen met betrekking tot flora en fauna en landschap en vindt u hier hoe we met u communiceren tijdens de uitvoering. Ontwerp-dijkverbeteringsplan Dorpskern Baambrugge 3/33

4 Beheer Bent u eigenaar van een stuk dijk of heeft u een deel van de dijk in beheer? Dan vindt u in hoofdstuk 6 meer informatie over de invloed van de maatregelen op het beheer en onderhoud. En in hoofdstuk 7 kunt u lezen welke vergunningen het waterschap moet intrekken en aanvragen voor de dijkverbetering. Compensatie/schade Als het dijkverbeteringsplan is vastgesteld worden er op individueel niveau afspraken gemaakt over compensatie en schade, met eigenaren en/of gebruikers van percelen waar werkzaamheden plaatsvinden. Over de kaders van deze afspraken vindt u meer informatie in hoofdstuk 8 en de Richtlijnen Medegebruik, bijlage B. Literatuur en bijlagen In de verschillende hoofdstukken wordt verwezen naar literatuur (zie de literatuurlijst in hoofdstuk 10) en naar diverse bijlagen zoals de plantekeningen en de richtlijnen medegebruik. Begrippen In dit ontwerp-dijkverbeteringsplan wordt gebruik gemaakt van woorden en technische vaktermen die betrekking hebben op de dijk. Onderstaand figuur licht een aantal basisbegrippen visueel toe. Verschillende vaktermen en technische begrippen zijn in de tekst gemarkeerd met een *. Een uitleg van deze begrippen is te vinden in bijlage D. Ontwerp-dijkverbeteringsplan Dorpskern Baambrugge 4/33

5 Inhoud Hoe leest u dit plan? 3 1 Inleiding Aanleiding Plangebied Doelstelling Planproces 7 2 Ontwerpkaders Ontwerpuitgangspunten dijkveiligheid Kruinhoogte Stabiliteit Overige ontwerpuitgangspunten Afwegingskader 12 3 Dijkverbeteringsmaatregelen Huidige situatie Versterkte beschoeiing 14 4 Nadelige gevolgen Waterhuishouding in dijk en polder Kabels en leidingen Bebouwing Medegebruik Agrarische percelen en overige bedrijven Recreatie Landschaps-, cultuurhistorische en archeologische waarden Landschap en cultuurhistorie Bomen Archeologie Natuur 20 5 Uitvoeringsaspecten Verkeer en bereikbaarheid tijdens de uitvoering Hinder en veiligheid Voorkomen van schade Bebouwing Toegangswegen Archeologie Opslag en bouwkeet (Geo)technische uitvoeringsaspecten Ecologie Communicatie Werkzaamheden aan kabels en leidingen 24 6 Beheer en onderhoud 25 Ontwerp-dijkverbeteringsplan Dorpskern Baambrugge 5/33

6 7 Vergunningen 26 8 Nadeelcompensatie Richtlijnen medegebruik Verordening Schadevergoeding Gedoogplichten 28 9 Planning en financiën 29 Literatuur 30 Colofon 31 Bijlagen 32 Ontwerp-dijkverbeteringsplan Dorpskern Baambrugge 6/33

7 1 Inleiding 1.1 Aanleiding In 2008 is de waterkering langs de Angstel getoetst [lit. 1]. Hieruit bleek dat de waterkering niet overal aan de veiligheidseisen voldeed en verbeterd moest worden. Een deel van deze verbetering heeft inmiddels plaatsgevonden door groot onderhoud in zomer / najaar Het groot onderhoud bestond uit het verhogen van de waterkering. 1.2 Plangebied De te verbeteren waterkering ligt in de dorpskern van Baambrugge, in de gemeente De Ronde Venen en in de provincie Utrecht. Het te verbeteren deel begint daar waar de Kleiweg overgaat in De Horn (ter hoogte van het hek naar het landbouwperceel) en eindigt ter hoogte van Binnenweg 1. Dijktraject Metrering [m] PO2-030B Aansluiting Kleiweg PO2-030B Dorpskern PO2-031B Dorpskern Doelstelling Doordat een normale ophoging van de dijk niet inpasbaar is in de dorpskern Baambrugge, wordt de verbetering van de waterkering in de dorpskern anders opgelost: door het aanleggen van een versterkte beschoeiing langs de waterkant. Door aanleg van deze 'vervangende waterkering (type 2)' voldoet de dijk weer aan de veiligheidseisen voor een periode van 70 jaar. Hierbij wordt rekening gehouden met de bestaande waarden (o.a. landschap, natuur, cultuurhistorie en archeologie (LNCA) en functies van en langs de dijk. 1.4 Planproces Startnotitie Op 13 januari 2016 heeft het dagelijks bestuur van Waterschap Amstel Gooi & Vecht de startnotitie vastgesteld voor de dijkverbetering van de Angstelkade Baambrugge [lit. 4]. De startnotitie gaf onder meer inzicht in de noodzaak van de dijkverbetering, de betrokken belangen, de waarden en functies van de dijk en de omgeving, de varianten, het afwegingskader, de geraamde kosten en de uitgangspunten voor de verdere planvorming. Dijkverbeteringsplan Voor een dijkverbetering worden verschillende stadia doorlopen. Dit ontwerpdijkverbeteringsplan is onderdeel van het (plan)proces om de dijk te verbeteren. Op grond van artikel 5.4 van de Waterwet dient voor de aanleg of wijziging van een waterstaatswerk - zoals een dijk - een projectplan opgesteld te worden. Het projectplan wordt door de beheerder (het waterschap) vastgesteld. Dit ontwerpdijkverbeteringsplan is een projectplan in de zin van de Waterwet. Ontwerp-dijkverbeteringsplan Dorpskern Baambrugge 7/33

8 Inspraak op het dijkverbeteringsplan Binnen het waterschap Amstel, Gooi, en Vecht is het dagelijks bestuur (in mandaat namens het algemeen bestuur) bevoegd om dijkverbeteringsplannen vast te stellen. In de Waterverordening Hoogheemraadschap Amstel, Gooi en Vecht [lit. 6] wordt op de voorbereiding van het projectplan (lees: dijkverbeteringsplan) de procedure van afdeling 3.4 van de Algemene Wet Bestuursrecht van toepassing verklaard. Het Dagelijks bestuur stelt een ontwerp-dijkverbeteringsplan vast. Dit plan wordt ter inzage gelegd en belanghebbenden kunnen mondeling of schriftelijk een zienswijze kenbaar maken gedurende een periode van zes weken. Het dagelijks bestuur van waterschap Amstel, Gooi en Vecht zal de zienswijzen behandelen en, indien deze daartoe aanleiding geven, het plan aanpassen en verwerken in een definitief dijkverbeteringsplan. Vervolgens zal het dagelijks bestuur het dijkverbeteringsplan vaststellen waarna het voor beroep ter inzage wordt gelegd. Belanghebbenden kunnen binnen de daarvoor gestelde termijn beroep instellen bij de Rechtbank, eventueel gevolgd door hoger beroep bij de afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State. De Crisis- en herstelwet is van toepassing op dit plan. Omdat afdeling 2 van hoofdstuk 1 van de Crisis- en herstelwet van toepassing is, geldt voor het indienen van beroep dat: de beroepsgronden in het beroepschrift worden opgenomen; het beroep niet-ontvankelijk wordt verklaard, indien binnen de beroepstermijn geen gronden zijn ingediend, en deze na afloop van de beroepstermijn niet meer kunnen worden aangevuld. M.e.r.-beoordeling Volgens de Wet Milieubeheer dient het bevoegd gezag, in dit geval het waterschap, na te gaan of een activiteit zoals een dijkverbetering belangrijke nadelige milieugevolgen kan hebben. Als dat zo is moet er een m.e.r.*-procedure worden doorlopen. Deze stap vindt dus plaats om te bepalen of er een milieueffectrapportage moet worden opgesteld. De m.e.r.-beoordeling is gedaan door middel van een aanmeldnotitie [lit. 5]. De conclusie van de m.e.r-beoordeling is dat de dijkverbetering gevolgen heeft voor de omgeving, maar deze zijn tijdelijk en beperkt zonder ernstige milieugevolgen. Het uitvoeren van een milieueffectrapportage is daarom niet vereist. De m.e.r.- beoordeling is bijgevoegd als bijlage C. Voor de m.e.r.-beoordeling neemt het dagelijks bestuur een apart besluit. Dit besluit wordt tegelijk met het ontwerp dijkverbeteringsplan ter inzage gelegd. Ontwerp-dijkverbeteringsplan Dorpskern Baambrugge 8/33

9 m.e.r.-beoordelingsbesluit * Het m.e.r.-beoordelingsbesluit is een voorbereidingsbesluit in de zin van artikel 6.3 van de Algemene wet bestuursrecht, waartegen geen zelfstandig bezwaar of beroep mogelijk is, tenzij belanghebbenden hierdoor los van het voor te bereiden besluit rechtsreeks in hun belang worden getroffen. Belanghebbenden kunnen wel hun bedenkingen tegen het m.e.r.- beoordelingsbesluit kenbaar maken met een zienswijze op dit ontwerp-dijkverbeteringsplan. Ontwerp-dijkverbeteringsplan Dorpskern Baambrugge 9/33

10 2 Ontwerpkaders Basisuitgangspunt is een dijk te ontwerpen binnen maatschappelijk aanvaardbare kosten, die voor de komende 30 jaar voldoet aan de veiligheidsnormen, waarbij de huidige gebruiksfuncties weer worden teruggebracht. Er wordt ook rekening gehouden met het toekomstig beheer en onderhoud van de dijk. In het proces om de dijk weer te laten voldoen aan de veiligheidseisen, zijn de volgende stappen doorlopen: 1. Op basis van de veiligheidseisen voor de dijk en de bestaande waarden en functies zijn ontwerpkaders (uitgangspunten) voor de dijkverbetering opgesteld; 2. Aan de hand van deze uitgangspunten zijn er varianten uitgewerkt; 3. Vervolgens is er een afweging gemaakt tussen de varianten; 4. Er is voor dit dijktraject een voorkeursvariant gekozen; 5. Door toepassen van mitigerende en compenserende maatregelen worden eventuele nadelige effecten van de dijkverbetering voor natuur, milieu en landschap zoveel mogelijk beperkt. In dit hoofdstuk leest u meer over de ontwerpkaders die zijn gehanteerd bij het opstellen van dit plan. 2.1 Ontwerpuitgangspunten dijkveiligheid De beide dijktrajecten zijn deels afgekeurd op stabiliteit en volledig op hoogte. Tabel 2.1 Overzicht veiligheidsprobleem Dorpskern Baambrugge. Deeltraject Lengte (m) Hoogte Voldoende Hoogte Onvoldoende Stabiliteit Voldoende Stabiliteit Onvoldoende Meters die Voldoen PO2-030B PO2-031B De primaire functie van een dijk is veiligheid bieden voor het achterland tegen overstroming. Oftewel: de dijk moet voldoende waterkerend vermogen bieden. De gewenste veiligheid van de dijk is afgestemd op de gevolgen van een overstroming of doorbraak. De veiligheidsnorm van de Angstelkade Baambrugge is veiligheidsklasse III. Bij deze veiligheidsklasse hoort een overschrijdingsfrequentie van het boezempeil* van 1/100 jaar. Het waterkerend vermogen van de dijk wordt bepaald door de hoogte van de kruin en de stabiliteit van het dijklichaam. Ook de aanwezigheid van zogenaamde waterkering vreemde elementen in de dijk, zoals bebouwing, kabels, leidingen en bomen spelen een rol. Ontwerp-dijkverbeteringsplan Dorpskern Baambrugge 10/33

11 2.1.1 Kruinhoogte Zowel de bodem onder de dijk als de dijk zelf bestaat uit samendrukbare lagen (voornamelijk klei en veen). Onder invloed van het eigen gewicht drukt de dijk zichzelf de slappe bodem in. De Angstelkade Baambrugge zakt hoogstens 0,5 cm per jaar. Voor voldoende veiligheid tegen overstroming dient de kruin van de dijk over het gehele dijktraject te voldoen aan de minimaal vereiste kruinhoogte van NAP + 0,10 m Stabiliteit Macrostabiliteit Onder stabiliteit van een dijk wordt de standzekerheid verstaan. De dijk ontleent zijn standzekerheid aan de schuifsterkte tussen het dijklichaam en de ondergrond. De dijk moet voldoende weerstand kunnen bieden tegen afschuiven. Als de belasting (waterdruk) op de dijk groter is dan de sterkte dan zal deze bezwijken. Figuur 2.1 Afschuiven binnentalud: het met water verzadigde binnentalud verliest zijn samenhang en zakt onderuit. De veiligheid tegen afschuiven van het binnentalud* wordt aangetoond door middel van geotechnische berekeningen. De resultaten van deze berekeningen worden vergeleken met de eisen die volgen uit de norm. Hoe hoger de norm, hoe sterker de dijk moet zijn. Ontwerp-dijkverbeteringsplan Dorpskern Baambrugge 11/33

12 2.2 Overige ontwerpuitgangspunten Tabel 2.2 geeft een opsomming van de dijkveiligheid- en de overige ontwerpuitgangspunten. Het ontwerp wordt getoetst aan alle uitgangspunten en eventueel aangepast, zodat de uiteindelijke dijkverbeteringsmaatregelen maatschappelijk aanvaardbaar zijn. Tabel 2.2 Ontwerpuitgangspunten Te beschrijven aspecten en criteria Veiligheid dijk Hoogte, breedte en stabiliteit van de waterkering Risico s van dijkvreemde elementen moeten beheersbaar zijn Waterstaatkundig Beheersing van veranderende waterhuishouding door de waterkering Beheersing van gevolgen voor waterafvoer in de polder Infrastructuur Behouden van huidige verkeersfunctie en verkeerssituatie voor vaarverkeer en wegverkeer Afvoer van hemelwater Wonen, werken en recreatie Voorkomen van schade aan panden door wijziging waterkering Bereikbaarheid woningen, bedrijven, recreatiegebied (continuïteit van bedrijfsvoering) Betrachten van zorgvuldigheid, behouden van veiligheid, voorkomen van overlast en schade tijdens de uitvoering Recreatieve functies Landschap & Cultuurhistorie Bomen Beeld en landschappelijke structuur Natuur Behouden van huidige natuurwaarden en ecologische relaties Verstoring fauna en flora in de aanlegfase Cultuurhistorie en archeologie Rekening houden met cultuurhistorische en archeologische waarden Beheer en Onderhoud Beheerbaarheid Onderhoudsinspanning Duurzaamheid Kosten Ontwerpen en uitvoeren tegen maatschappelijk aanvaardbare kosten Beheer en onderhoud Planperiode Onderhoudscyclus 2.3 Afwegingskader In de Startnotitie dijkverbetering Angstelkade - Baambrugge [lit. 4] heeft het waterschap aan de hand van een breed beoordelingskader een voorselectie van vier dijkverbeteringsvarianten gemaakt en deze tegen elkaar afgewogen. Ontwerp-dijkverbeteringsplan Dorpskern Baambrugge 12/33

13 De kansrijke en realistische varianten en alternatieven waren: Variant A Kruinverhoging (niet in Dorpsstraat) Variant B Binnenwaartse verbetering in grond (stabiliteitsmaatregel) Variant C Vervangende waterkering, diep gefundeerd scherm Variant D Dijkverlegging Conclusie van de afweging was dat een oplossing met beschoeiing langs de Angstel (variant C) als beste variant inpasbaar is in het monumentale dorpsgezicht. Gekozen is om deze oplossing voor de gehele bebouwde kom toe te passen, om zo het 'heen en weer slingeren' van de ligging van de dijk tussen oever en weg te voorkomen Ontwerp-dijkverbeteringsplan Dorpskern Baambrugge 13/33

14 3 Dijkverbeteringsmaatregelen Dit hoofdstuk beschrijft de maatregelen die nodig zijn om de dijk weer aan de veiligheidseisen te laten voldoen. 3.1 Huidige situatie In de huidige situatie is de weg de waterkering. De kering is cm te laag. Omdat het niet mogelijk is de weg op te hogen zonder grote nadelen voor de woningen langs de weg en zonder verregaande aantasting van het beschermde dorpsgezicht, is gekozen voor het verplaatsen van de waterkering naar de oever van de Angstel. Hier wordt een 'versterkte beschoeiing' geplaatst, die hoog genoeg en ook sterk genoeg is. Bovendien is deze oplossing ongevoelig voor zetting van de ondergrond. De weg en het terrein tussen de weg en de oever blijven wel een functie vervullen in de waterdichtheid van de waterkering. 3.2 Versterkte beschoeiing De 'versterkte beschoeiing' is opgebouwd uit stalen palen (vanwege de sterkte) met kunststof tussenschotten (vanwege de levensduur) en wordt aan de bovenzijde afgewerkt met hout (vanwege het uiterlijk). Doordat de beschoeiing diep gefundeerd is blijft de kerende hoogte geborgd. Er is geen sprake van zetting. Tussen Kleiweg 14 en Dorpstraat 17 is het voor de sterkte van de beschoeiing nodig de beschoeiing te verankeren. Hierbij wordt een stalen anker in de ondergrond aangebracht en wordt de beschoeiing daaraan bevestigd. Vanaf de buitenkant is dat niet zichtbaar. Figuur 2: Illustratie van de aanleg van een versterkte beschoeiing (met ankers) van hetzelfde typte (afbeelding: Prolock) De hoogte van de beschoeiing is NAP+0,1 meter, hij steekt daarmee 50 cm boven het water uit. Voor de meeste tuinen betekent dit dat de beschoeiing lager is dan het niveau van de tuin. De beschoeiing is aan de bovenkant circa 25 cm breed. Ontwerp-dijkverbeteringsplan Dorpskern Baambrugge 14/33

15 De beschoeiing komt in principe op dezelfde plek te staan als de huidige waterkant. De breedte van de Angstel verandert daardoor niet. Eventuele beschoeiingen die al aanwezig zijn worden waar mogelijk geheel verwijderd en anders tot aan de waterlijn gesloopt. Onderstaande tekeningen geven de plaats van de beschoeiing weer. Een complete tekening is opgenomen als bijlage A. Figuur 3: Tekening noordelijk deel van het projectgebied. De beschoeiing is hier onverankerd. De twee kleuren geven de verschillende benodigde lengtes van de palen aan. Figuur 4: Tekening middendeel van het projectgebied. De groene lijn geeft het deel aan van de beschoeiing dat verankerd moet worden. Ontwerp-dijkverbeteringsplan Dorpskern Baambrugge 15/33

16 Figuur 5: Tekening zuidelijk deel van het projectgebied. De beschoeiing is hier onverankerd. Figuur 6: Principe doorsnede met verankering (links) en zonder verankering (rechts). De technische onderbouwing van het ontwerp (inclusief berekeningen) is terug te vinden in "Berekeningsnotitie kunststof scherm Baambrugge" [lit. 2]. Ontwerp-dijkverbeteringsplan Dorpskern Baambrugge 16/33

17 4 Nadelige gevolgen In dit hoofdstuk staat omschreven welke nadelige gevolgen de maatregelen op de omgeving hebben en wat wordt gedaan om deze effecten te beperken of voorkomen. Deze aspecten staan omschreven in de onderstaande tabel. In de tweede kolom is aangegeven in welke paragraaf/paragraven de negatieve effecten en maatregelen staan omschreven. Te beschrijven aspecten en criteria Waterstaatkundig Paragraaf Verandering waterhuishouding dijk Gevolgen voor waterafvoer in de polder Kabels en leidingen Alleen handhaven kabels en leidingen als ze aan veiligheidseisen 4.2 / 5.9 voldoen. Wonen, werken en recreatie Voorkomen schades aan panden 4.3/5.3 Bereikbaarheid woningen, bedrijven, recreatiegebied (continuïteit van 5.1 bedrijfsvoering) Behouden van gebruiksmogelijkheden 4.3 Recreatieve functies 4.5 Landschap & Cultuurhistorie Beeld en landschappelijke structuur Bomen Archeologie Rekening houden met archeologische waarden 4.6.3/0 Natuur Behouden van huidige natuurwaarden en ecologische relaties, en zo 4.7 nodig compenseren Flora en fauna in de aanlegfase 0 Beheer en Onderhoud 6 Beheersbaarheid Onderhoudsinspanning Duurzaamheid Onderhoudscyclus Uitvoering 5.2/5.3 Betrachten van zorgvuldigheid, behouden van veiligheid, voorkomen van overlast en schade tijdens de uitvoering Ontwerp-dijkverbeteringsplan Dorpskern Baambrugge 17/33

18 4.1 Waterhuishouding in dijk en polder Het ontwerp zal geen invloed hebben op de waterstand in de dijk. De kunststof tussenschotten keren het water uit de boezem tot een diepte van -2,90m NAP. Daardoor zal er geen uitwisseling van oppervlaktewater tussen de boezem en het achterland plaats kunnen vinden. Onder de schotten door kan er wel uitwisseling van grondwater plaatsvinden. De afwatering van de percelen zal ook plaats kunnen vinden. Door het aanbrengen van een drainstrook langs de binnenzijde van de beschoeiing kan het water uit de tuinen (bij de normale boezemwaterstand) afstromen. 4.2 Kabels en leidingen Op een aantal plaatsen kruisen kabels en leidingen de Angstel. De volgende kabels en leidingen zijn bij de KLIC-melding geïnventariseerd: Riolering (Gemeente De Ronde Venen) twee gasleidingen lage druk (Eneco) laagspanningskabel (Eneco) middenspanningskabel (Eneco) datakabel (Eneco) datakabel (UPC) drie datakabels (KPN) waterleiding (Vitens) Tijdens een dijkverbetering is er mogelijk aanleiding om een kabel of leiding te vervangen: De kabel of leiding valt binnen het dijkverbeteringsplan en kan mogelijk schade oplopen tijdens de uitvoering van de dijkverbetering. De ligging van de kabel of leiding conflicteert met de oplossing (denk hierbij aan de ligging van bijvoorbeeld een kabel bij een damwand of beschoeiing) De kabels of leiding is aan vervanging toe. Bij het verlaten van kabels en leidingen wordt in overleg met de netwerkbeheerders een nieuw tracé gezocht. Indien het tracé zich bevindt in of nabij de dijk, moet worden voldaan aan de veiligheidseisen zoals omschreven in de Keur * AGV 2011 en bijbehorende beleidsregels [lit. 9]. Voor het leggen van kabels en leidingen in het keurgebied van de dijk moet veelal een watervergunning bij het waterschap worden aangevraagd en verleend. Ten aanzien van kosten voor de netwerkbeheerders voor het verleggen van kabels en leidingen is de Verordening Schadevergoeding AGV van toepassing [lit. 10]. Aanvullend is de beleidsregel behorende bij de Verordening Schadevergoeding, Kabels en leidingen en dijkverbeteringswerkzaamheden d.d. 18 maart 2014 van toepassing [lit. 11]. 4.3 Bebouwing Uitgangspunt is dat schade aan bebouwing ten gevolge van de dijkverbeteringsmaatregelen wordt voorkomen. Vooruitlopend op de werkzaamheden wordt een inventarisatie gemaakt van de conditie waarin de voorkomende bebouwing verkeert. Ontwerp-dijkverbeteringsplan Dorpskern Baambrugge 18/33

19 4.3.1 Medegebruik De dijk wordt naast haar waterkerende functie ook voor andere doeleinden gebruikt. Objecten die zich op de dijk bevinden, bijvoorbeeld hekken e.d., die voor de dijkverbetering in de weg staan worden (tijdelijk) verwijderd en vervolgens met ontheffing weer teruggeplaatst. Het kan voorkomen dat voor de nieuwe situatie geen ontheffing verkregen kan worden omdat het betreffende onderdeel een te groot veiligheidsrisico met zich meebrengt. Soms kunnen zaken alleen op een andere plaats terug komen. In de notitie Richtlijnen medegebruik bij verbetering van secundaire dijken [Bijlage B] is voor een aantal veel voorkomende vormen van medegebruik nader aangegeven hoe daarmee wordt omgegaan. Wanneer (door een lokale wijziging van de dijk) objecten niet meer kunnen worden teruggeplaatst, wordt per geval met de betreffende eigenaar een verdeelsleutel afgesproken voor eventuele vervangingskosten, afhankelijk van de actuele staat van onderhoud van het betreffende object. 4.4 Agrarische percelen en overige bedrijven De grond waarop de beschoeiing en de verankering wordt aangebracht is in eigendom van particulieren. Het beleid van AGV ten aanzien van grondaankoop is dat geen gronden worden aangekocht als dat voor de uitoefening van de publieke taken niet strikt noodzakelijk is. Voor deze dijkverbetering worden geen gronden aangekocht. 4.5 Recreatie De recreatieve functie van de dijk wordt niet aangetast door de dijkverbetering. De uitvoering van het plan heeft mogelijk een tijdelijk effect op de (vaar)recreatie, waarbij de doorgaande recreatieroute tijdelijk wordt gestremd. De stremming vindt echter plaats buiten het recreatieve vaarseizoen. 4.6 Landschaps-, cultuurhistorische en archeologische waarden Landschap en cultuurhistorie De damwand zorgt niet voor een aantasting van het landschapsbeeld langs de Angstel. Waar er ten behoeve van de aanleg van de damwand hagen en ander groen moeten worden verwijderd wordt dit als negatief beschouwd Bomen Door de dijkverbetering zal een beperkt aantal bomen moeten verdwijnen. De bomen moeten gekapt worden als: ze in het tracé van de beschoeiing staan en al door de bestaande beschoeiing heen gegroeid zijn; de beschoeiing niet geplaatst kan worden zonder de boom te kappen; door het plaatsen van de beschoeiing het wortelgestel dusdanig verstoord zou worden dat de boom geen overlevingskansen meer heeft. Voor de kap van bomen vindt compensatie door jonge aanplant plaats. Ontwerp-dijkverbeteringsplan Dorpskern Baambrugge 19/33

20 4.6.3 Archeologie Het plaatsen van de beschoeiing vindt plaats in een gebied met een hoge archeologische verwachtingswaarde. Het aantreffen van archeologische resten is hier vrij groot. Het aanbrengen van de beschoeiing kan deze archeologische waarden aantasten. 4.7 Natuur Door de beschoeiing langs de Angstel kan de ondiepe grondwaterstroming in deze variant lokaal beïnvloed worden. Uitgaande van infiltratie vanaf de Angstel kan dit een lokale verdroging betekenen achter de keringswand. Er is geen effect op de waterberging. Tijdens de uitvoering zijn geluid en trillingen te verwachten. Daar waar bomen en struiken verwijderd moeten worden zijn permanente effecten op de habitat van o.a. vogels en vleermuizen niet uit te sluiten. Ontwerp-dijkverbeteringsplan Dorpskern Baambrugge 20/33

21 5 Uitvoeringsaspecten In hoofdstuk 4 zijn de nadelige gevolgen van het plan opgesomd. Dit hoofdstuk beschrijft per aspect de maatregelen die getroffen worden om deze effecten te voorkomen of ongedaan te maken. 5.1 Verkeer en bereikbaarheid tijdens de uitvoering Het werk wordt vanaf het water uitgevoerd. De wegen blijven daardoor goed bereikbaar voor bestemmingsverkeer, ook in de dorpskern. 5.2 Hinder en veiligheid Om de hinder door werkzaamheden te beperken en uit oogpunt van veiligheid en beschikbaarheid van de waterkering: wordt uitsluitend overdag gewerkt. wordt het werkgebied beperkt door aanpak in een aaneengesloten werkgang (na verwijderen oude beschoeiing, direct de nieuwe beschoeiing volledig afmonteren). 5.3 Voorkomen van schade De aanwezige objecten zoals woningen, kabels en leidingen en beschoeiingen vragen extra aandacht bij de uitvoering, zodat eventuele schade hieraan wordt voorkomen Bebouwing Schade door werkzaamheden wordt zoveel mogelijk voorkomen, maar niet kan worden uitgesloten. Daarom wordt er van alle betrokken panden een bouwkundige vooropname én na opname gemaakt door een onafhankelijk expertisebureau. Tijdens de werkzaamheden vindt monitoring van panden plaats door tussentijdse hoogtemetingen en door trillingsmetingen. Als er wijzigingen optreden door de werkzaamheden, wordt het werk stilgelegd en zal afhankelijk van de situatie een passende maatregel worden gezocht Toegangswegen De Kleiweg, de Zuwe of de Binnenweg zullen zeer beperkt gebruikt worden ten behoeve van de aan- en afvoer van bouwmaterialen en materieel. Het overgrote deel van materiaal en materieel kan over de Angstel worden getransporteerd. Van alle schadebeelden van de wegen wordt een rapportage met foto-opnamen gemaakt. Deze foto-rapportage wordt ter kennisneming aangeboden aan de wegbeheerder. Ontwerp-dijkverbeteringsplan Dorpskern Baambrugge 21/33

22 5.4 Archeologie Er is een bureaustudie uitgevoerd naar het te verwachten effect op de archeologische waarden [lit. 8]. De te verwachten verstoring van eventuele archeologische resten is klein, omdat met de gekozen oplossing slechts een minimale verstoring van de ondergrond plaats vindt. Bij andere oplossingsrichtingen, bijvoorbeeld bij een damwand, zou een veel zwaarder effect te verwachten zijn, omdat een stalen damwandconstructie over de gehele lengte wordt doorgezet tot de Pleistocene zandlaag. Bij de gekozen oplossing worden er alleen stalen palen om een bepaalde afstand aangebracht tot de Pleistocene zandlaag. Tussen de palen in komen kunststof tussenschotten die veel minder diep gaan dan een damwand of stalen paal. In overleg met de gemeente zal worden bepaald of het nodig is ter plaatse van lokale ontgravingen (bijvoorbeeld voor het verwijderen van de oude beschoeiing) archeologische begeleiding in te schakelen. 5.5 Opslag en bouwkeet Er zal in de omgeving van de werkzaamheden ruimte gezocht worden voor opslag van materiaal, keten, materieel en een eventueel tijdelijk gronddepot. Op dit moment zijn over de verdere invulling hiervan nog geen zaken bekend. 5.6 (Geo)technische uitvoeringsaspecten De volgende (geo)technische aspecten hebben extra aandacht nodig tijdens de uitvoering. De stalen palen dienen op de juiste diepte aangebracht te worden, met de juiste onderlinge afstand. De kunststof tussenschotten dienen zorgvuldig aan elkaar aangesloten te worden, zodat er geen water onbeheerst doorheen kan lekken en het als doorgaande waterkerende constructie zijn functie kan uitoefenen. De gordingen en de dek sloof zullen in een doorgaande verbinding afgewerkt moeten worden. De ankers van de beschoeiing zullen in de ondergrond van tuinen en eventueel onder bebouwing ingepast moeten worden en onder de juiste hoek aangebracht moeten worden. Ontwerp-dijkverbeteringsplan Dorpskern Baambrugge 22/33

23 5.7 Ecologie De natuurlijke grondwaterstroming wordt zo veel mogelijk behouden door voor een ondiep kerend scherm met palen te kiezen (in tegenstelling tot een diep kerende doorgaande damwand). Voorafgaand aan de uitvoering wordt gecontroleerd of er in de habitat die in kaart is gebracht ook daadwerkelijk beschermde dieren aanwezig zijn. Ook heeft er in het najaar van 2013 een ecologisch onderzoek plaats gevonden [lit. 7] Gedurende het ecologische onderzoek zijn geen bijzondere soorten aangetroffen in het plangebied. Er is aanvullend onderzoek uitgevoerd naar de Rugstreeppad en de Waterspitsmuis. Deze zijn beiden niet aangetroffen. Ook is er extra onderzoek uitgevoerd naar vissen, waaronder de Rivierdonderpad. De Rivierdonderpad is niet aangetroffen. Andere vissen waar onderzoek naar gedaan is zijn de Bittervoorn en de Kleine Modderkruiper. Deze vissen zijn tijdens het onderzoek niet aangetroffen in de oeverzone. Omdat de Angstel relatief breed is en omdat de Bittervoorn en de Kleine Modderkruiper niet aan de oeverzone zijn gebonden kunnen deze soorten niet worden uitgesloten. Er zullen daarom preventieve maatregelen voor worden opgesteld. Tijdens de uitvoering zal gewerkt worden volgens de Gedragscode Flora- en faunawet. Daarbij valt te denken aan: Voorafgaand aan de werkzaamheden onderzoek uit te voeren naar de aanwezigheid van beschermde diersoorten; Overdag werken om verstoring van nachtdieren te voorkomen; Buiten broedseizoen werken; 5.8 Communicatie Communicatie en informatie tijdens de uitvoering wordt door het waterschap als zeer belangrijk beschouwd. De uitvoering van de dijkverbetering leidt tot (beperkte) overlast voor de omwonenden en andere gebruikers van de dijk. Voorafgaand aan de uitvoering zullen door medewerkers van Waternet afspraken worden gemaakt met perceeleigenaren en gebruikers langs de dijk. Vlak voor de uitvoering op een particulier perceel zal nog een bezoek door de aannemer plaatsvinden voor het maken van gedetailleerde uitvoeringsafspraken. Tijdens dit bezoek krijgt de eigenaar en/of gebruiker een toelichting op de werkzaamheden, planning en bereikbaarheid. Hierbij worden concrete afspraken gemaakt over de werkzaamheden op het eigen perceel. Bewoners en ondernemers langs de dijk worden regelmatig geïnformeerd over het project, zoals de laatste stand van zaken, waar en wanneer welke werkzaamheden plaatsvinden en de bereikbaarheid van woningen. Bewoners worden op de hoogte gehouden, door brieven, , sms-diensten of social media. Dit wordt meegenomen in de opdracht voor de aannemer. Ook zal een opzichter van Waternet aanwezig en/of telefonisch bereikbaar zijn. Het telefoonnummer van de betrokken Waternet medewerkers wordt ruim voor de Ontwerp-dijkverbeteringsplan Dorpskern Baambrugge 23/33

24 uitvoering op de projectwebsite: bekend gemaakt. 5.9 Werkzaamheden aan kabels en leidingen De verwachting is dat de meeste kruisende leidingen diep genoeg liggen om onder het kunststof schot door te gaan (tussen de palen door). Wanneer dit niet mogelijk is wordt er een maatwerkoplossing ontworpen. Ontwerp-dijkverbeteringsplan Dorpskern Baambrugge 24/33

25 6 Beheer en onderhoud Het waterschap is verantwoordelijk voor het beheer van de waterkering. Ook het buitengewoon onderhoud * (ook wel het groot onderhoud genoemd) van dijken en andere waterkeringen ligt bij het waterschap. Het regulier of dagelijks onderhoud, zoals maaibeheer, ligt in handen van de eigenaar van het betreffende perceel. In het ontwerp is rekening gehouden met de essentiële beheer- en onderhoudsactiviteiten, zodat doeltreffend beheer en onderhoud van de waterkering mogelijk blijft. De nieuwe waterkering is zodanig ontworpen, dat geen sprake is van regulier onderhoud door de eigenaar of gebruiker van de ondergrond. Het beheer en onderhoud door het waterschap betreft onder ander de volgende aspecten: Geometrie waterkering en oevers De waterkering en de naastgelegen wateren moeten worden beheerd, geïnspecteerd en onderhouden. Waternet inspecteert jaarlijks de waterkering vanaf de Angstel. Waterkering vreemde elementen Bomen die op dit moment vanuit oogpunt van veiligheid behouden kunnen blijven, dienen in de toekomst hierop periodiek te worden beoordeeld. Dit geldt ook voor de aanwezige kabels en leidingen. Waterhuishouding eindsituatie De nieuwe waterkering heeft een positief effect op de waterhuishouding in het gebied. De lekkage door de kering wordt gereguleerd, waardoor ongewenste voorkeurstroming wordt voorkomen. Wegbeheer De gemeente De Ronde Venen is en blijft verantwoordelijk voor het onderhoud en beheer van de wegverharding in de dorpskern. Na aanleg van de nieuwe waterkering zal de weg geen deel meer uitmaken van de kernzone van de waterkering (nog wel van de beschermingszone). Ontwerp-dijkverbeteringsplan Dorpskern Baambrugge 25/33

26 7 Vergunningen Voor de aanleg van de nieuwe waterkering zijn de volgende vergunningen benodigd: In kader van omgevingswet Omgevingsvergunning Bouwen, kappen, aanleg, slopen Wabo Gemeente Ronde Venen 8 Uitvoeringsvergunningen (aannemer) Ontheffing APV Aanleg werkterrein / bouwketen APV Gemeente Ronde Venen Melding Bouwbesluit Sloopwerkzaamheden Bb Gemeente Ronde Venen Melding Besluit Bodemkwaliteit Grondstromen Bbk Gemeente Ronde Venen / Meldpunt Bodemkwaliteit Nautische ontheffing Stremmen Waternet vaarweg Ontwerp-dijkverbeteringsplan Dorpskern Baambrugge 26/33

27 8 Nadeelcompensatie 8.1 Richtlijnen medegebruik Dijkverbeteringswerkzaamheden kunnen nadelige gevolgen hebben voor de pachters, grondeigenaren, bewoners en andere belanghebbenden. Daarom wordt door het waterschap bij een dijkverbetering voor veelvoorkomende schadegevallen op voorhand compensatie aangeboden. Dit is uitgewerkt in de notitie Richtlijnen Medegebruik [bijlage B]. Agrarische gewassenschade als gevolg van de werkzaamheden wordt bijvoorbeeld gecompenseerd volgens de normbedragen van LTO/Gasunie. Uitgangspunt bij de Richtlijnen Medegebruik is dat onevenredig nadeel wordt voorkomen. Indien dat redelijkerwijs niet mogelijk is, wordt bekeken of het nadeel teniet gedaan of verminderd kan worden door het treffen van maatregelen of dat het op een andere wijze (in natura) kan worden gecompenseerd, bijvoorbeeld door: het verwijderen en herplaatsen van hekwerken en andere objecten; het plaatsen van tijdelijke rasters en andere voorzieningen. Indien voorkomen of compensatie in natura niet mogelijk of zinvol is, kan er een financiële vergoeding worden toegekend ter compensatie van het onevenredig nadeel. In een beperkt aantal gevallen voorziet de Richtlijnen Medegebruik in toekenning van een financiële vergoeding, bijvoorbeeld in geval van extra ruimtebeslag bij verbreding van de dijk en ter compensatie van gewasschade. Na vaststelling van het dijkverbeteringsplan worden de details over de uitvoering op perceelniveau met de betreffende eigenaar besproken en worden afspraken ten aanzien van maatwerk (bijvoorbeeld ten aanzien van hekwerken, vergoedingen e.d.) vastgelegd. Een omschrijving van de werkwijze is opgenomen in de Richtlijnen medegebruik. Het waterschap richt zich in principe tot de grondeigenaren binnen het werkgebied, ook als een perceel wordt gebruikt door huurders of pachters. Tenzij de eigenaar schriftelijk toestemming verleent om de afspraken direct met de gebruiker van de grond te maken. Aan de hand van het dijkverbeteringsplan en (voor zover van toepassing) de grondtaxaties wordt een overeenkomst opgesteld. Er wordt een afspraak gemaakt met de grondeigenaren om ter plaatse de overeenkomst door te nemen. In de overeenkomst is ruimte om perceelspecifieke afspraken op te nemen. De overeenkomst wordt ondertekend door de projectleider en de perceeleigenaar. Na afronding van de werkzaamheden vindt een oplevering plaats, om na te lopen of de werkzaamheden conform de afspraken zijn uitgevoerd. De eventuele financiële compensatie wordt uitgekeerd na de oplevering. Ontwerp-dijkverbeteringsplan Dorpskern Baambrugge 27/33

28 8.2 Verordening Schadevergoeding Hoezeer het uitvoeren van de dijkverbeteringswerkzaamheden ook rechtmatig is, er kan nadeel ontstaan dat redelijkerwijs niet of niet geheel ten laste van de benadeelde(n) behoort te komen, en niet of niet voldoende anderszins is verzekerd. Op grond van artikel 7.14 van de Waterwet kan een benadeelde AGV verzoeken een schadevergoeding toe te kennen. In de Verordening Schadevergoeding AGV [lit. 10] van AGV zijn regels opgenomen waaraan een verzoek om schadevergoeding moet voldoen. Het gaat dan om een verzoek nadat de schade zich heeft voorgedaan. 8.3 Gedoogplichten AGV streeft ernaar om in overleg met perceeleigenaren en gebruikers tot overeenstemming te komen over de uitvoering van de werkzaamheden en de wijze waarop met hun belangen wordt omgegaan. Indien geen overeenstemming kan worden bereikt, kan een perceeleigenaar of gebruiker echter wel worden verplicht om de uitvoering van een dijkverbetering te gedogen. Ontwerp-dijkverbeteringsplan Dorpskern Baambrugge 28/33

29 9 Planning en financiën Planning Onderstaande planning geeft de verwachte realisatieperiodes weer van verschillende onderdelen uit het dijkverbeteringsproces. Planning 1 e kwartaal e en 3 e kwartaal e kwartaal 2016 en 1 e kwartaal 2017 Planvoorbereiding Parallel overleg met perceeleigenaren en andere belanghebbenden Inspraakperiode en eventuele verwerking zienswijzen Bestuur van waterschap* Amstel, Gooi en Vecht stelt definitief dijkverbeteringsplan vast Afronding overleg met perceeleigenaren en andere belanghebbenden Voorbereiding ten behoeve van uitvoering Start uitvoering 2 Voortzetting en afronding uitvoering Nazorg 2 Uitgaande van géén beroepsprocedures Financiën De totale kosten van de voorbereiding en uitvoering van de benodigde werkzaamheden worden globaal geraamd op ,- inclusief btw en 10% onvoorziene kosten. De dijkverbetering komt per kilometer neer op circa ,- inclusief BTW. De kenmerken van dit project zijn dat het in bebouwd gebied ligt, dat het moeilijk toegankelijk is en er een versterkte beschoeiing geplaatst wordt. Het vermelde bedrag is inclusief de eventuele kosten voor vergoedingen voortvloeiend uit de Richtlijnen Medegebruik en exclusief kosten die voortvloeien uit de Verordening Schadevergoeding AGV [lit. 10]. Voor het verleggen van kabels en leidingen en voorzieningen ten behoeve van particulieren zijn de uitgangspunten van de Verordening Schadevergoeding AGV [lit. 10] van toepassing. In hoeverre kosten vergoed worden aan de netwerkbedrijven en particulieren wordt aan de hand hiervan bepaald. De kosten voor het waterschap Amstel, Gooi en Vecht zijn gedekt door het bijgestelde krediet voor de uitvoering van het Actieprogramma voor de verbetering van de regionale waterkeringen. Subsidie Voor dit project worden geen subsidies aangevraagd. Ontwerp-dijkverbeteringsplan Dorpskern Baambrugge 29/33

30 Literatuur 1. Rapportage Toetsing op veiligheid Angstelkade Baambrugge PO2-030B en PO2-031B; Waternet, 24 juni 2008, Berekeningsnotitie kunststof scherm Angstelkade Baambrugge, Royal Haskoning, 23 februari 2016, BC2777_N019_F Verordening Schadevergoeding Hoogheemraadschap, Amstel, Gooi en Vecht, Startnotitie dijkverbetering Angstelkade Baambrugge, Waternet, 17 november 2015, kenmerk Dijkversterking Baambrugge mer aanmeldnotitie, Royal Haskoning DHV, 5 februari Waterverordening Hoogheemraadschap Amstel, Gooi en Vecht, vastgesteld door de Provinciale Staten van Utrecht (26 oktober 2009), Zuid-Holland, 14 oktober 2009, en Noord-Holland (9 november 2009). 7. Aanvullend onderzoek ecologie Angstel, Quickscan ecologie t.b.v. uitvoering kadeversterking Angstel najaar 2013, Royal Haskoning DHV, 16 april 2014, BC Kadetraject Angstel, Baambrugge (gemeente De Ronde Venen), ADC ArcheoProjecten, 25 januari Keur AGV 2011, Waterschap Amstel, Gooi en Vecht, 13 oktober Verordening Schadevergoeding, Hoogheemraadschap Amstel, Gooi en Vecht, 13 december Beleidsregel behorende bij de Verordening Schadevergoeding, Kabels en leidingen en dijkverbeteringswerkzaamheden, AGV, 18 maart 2014 Ontwerp-dijkverbeteringsplan Dorpskern Baambrugge 30/33

31

32 Bijlagen A. Plantekeningen B. Richtlijnen medegebruik C. M.e.r.- beoordeling D. Begrippenlijst Ontwerp-dijkverbeteringsplan Dorpskern Baambrugge 32/33

33 Ontwerp-dijkverbeteringsplan Dorpskern Baambrugge 33/33