Vernieuwde visie Vlaams stedenbeleid. Stadslab ruimte, Leuven, 26 februari 2019

Transcriptie

1 Vernieuwde visie Vlaams stedenbeleid Stadslab ruimte, Leuven, 26 februari 2019

2 Het is onze ambitie om bij te dragen aan belangrijke maatschappelijke transities, nieuwe perspectieven te ontwerpen voor steden en regio's en te innoveren in governance.

3 Een traject in cocreatie Onafhankelijke coördinatie Intern IDEA-team (multidisciplinair) Bart Van Herck Ties Vanthillo Wouter Bervoets Toon Berckmoes Valentijn Bilsen IDEA XL (multidisciplinair) Filip De Rynck Tom Coppens Stijn Oosterlynck Pieter Ballon Yves Deweerdt Academische experten Ingevuld op maat Praktijkexperten Steden Maatschappelijk veld Vlaamse overheid Vlaamse Overheid Team stedenbeleid Alle beleidsdomeinen Steden Beleidsmensen Management Organisaties

4 Resultaatsgerichte aanpak Exploratie Relevante ontwikkelingen en nieuwe denkbeelden Data en literatuur Werksessie Team stedenbeleid Zelfreflectie Witboek Stadskamers Structurering en verbeelding Gelaagd toekomstbeeld Doorwerking Transitiepaden IDEA XL Redactie en verbeelding Instrumenten Stadslabo s met steden, experten en maatschappelijke actoren Organisatie Op stedelijk en Vlaams niveau Wervende visietekst Aangepast organisatiemodel op lokaal en Vlaams niveau Instrumentenkoffer Evaluatie bestaand instrumentarium Brainstormsessie Benchmarking met NL Eindrapportage Werksessies steden, Vlaanderen, Brussel, gemengd

5 Het stedenbeleid moet een systemische omslag ondersteunen op vijf domeinen

6 Verloop Stadslabo ruimte 13u00-13u15 13u15 14u50 14u50 15u10 Onthaal & situering traject, door Idea Consult Ruimtelijke transitie... wat bedoelen we? Ingeleid door Tom Coppens (Universiteit Antwerpen) Pauze Twee gespreksgroepen: 15u10 16u30 16u30 16u45 16u45 Hoe kan Vlaamse Vlaamse overheid de steden het best ondersteunen in deze transitie (Vlaams stedenbeleid)? Hoe kunnen de steden hun hinterland meenemen in deze transitie (de steden als vliegwiel voor hun omgeving)? Plenaire terugkoppeling Afronding

7 Workshop Stedenbeleid Compacte en leefbare steden

8 Inhoud Compacte en leefbare steden: waar leggen internationale kaders de nadruk op? Wat zijn de specifieke uitdagingen voor de Vlaamse steden? Wat is de stedelijke agenda

9 Internationale kaders The Territorial Agenda of the European Union 2020 (2015/C 195/05) towards more sustainable Europe The UN sustainable development goals (2015) The New Urban Agenda (HABITAT III, 2016) The Pact of Amsterdam (2016)

10 Pact van Amsterdam: priority themes 10.1 Inclusion of migrants and refugees Air quality Urban poverty Housing Circular economy Jobs and skills in the local economy Climate adaptation (including green infrastructure solutions) Energy transition Sustainable use of land and Nature-Based solutions Urban mobility Digital transition Innovative and responsible public procurement.

11 Uitvoering Stedelijk beleid geen bevoegdheid van Europa, maar Europese regels/funding hebben wel invloed op nationale en stedelijke beleidskaders Thematische werkgroepen per thema bestaande uit steden, regionale/nationale overheden en Europese commissie en andere stakeholders Maatregelen op het vlak van Better regulation Better funding Better knowledge and governance

12 Members: Sustainable land use Urban Areas Bologna (IT, Coordinator) Antwerp (BE) Cork (IE) Lille (FR) Águeda (PT) Stavanger (NO) Stuttgart (DE) Zagreb (HR) Member States Poland (Coordinator) Cyprus Lithuania Luxembourg Portugal Slovenia Other participants European Commission (DG REGIO, DG ENV, DG JRC, DG R&I) ICLEI INCASÒL European Investment Bank (EIB) EUROCITIES Observers URBACT The Netherlands

13 10.9 Sustainable land use The objective is to ensure that the changes in Urban Areas (growing, shrinking and regeneration) are respectful of the environment, improving quality of life. The focus will be on: urban sprawl, development of brownfields and on renaturing / greening Urban Areas.

14 Nature based solutions Nature-based solutions (NBS) are associated with the use of healthy ecosystem functions to tackle urban challenges, such as pollution, efficient transport and housing, water management, while protecting the environment and providing sustainable socioeconomic benefits. Implementing NBS by default involves the increased presence of green/blue spaces and infrastructures within the city, thus mitigating issues such as urban heat islands, hydrological risks due to soil sealing, air pollution, loss of ecological heritage, etc

15

16 Hoe zit het in Vlaanderen?

17 Sprawl: Vlaanderen op kop in EU! Vooral mate van verspreiding van bebouwing

18 Evolutie: steden groeien sinds 2000 Centrumstad Bevolking 2000 Bevolking 2018 Groei in % Antwerpen Gent Leuven Roeselare Mechelen Turnhout Hasselt Sint-Niklaas Aalst Oostende Genk Kortrijk Brugge

19 Vlaanderen wordt langzaam meer stedelijk Type gebied aantal inwoners aantal inwoners groei % inwoners %inwone leeft in rs leeft in centrumsteden % 13,2% 13,2% grootstedelijke rand % 4,5% 4,5% grootsteden % 11,7% 12,0% kleinstedelijk provinciaal % 10,3% 10,4% overgangsgebied % 23,6% 23,4% platteland % 15,8% 15,6% regionaal stedelijke rand % 5,8% 5,8% stedelijk gebied rond Brussel % 4,2% 4,3% structuurondersteunende steden % 10,8% 10,8%

20 Selectieve stadsvlucht blijft een probleem buurtverlaters stadsverlaters

21

22 nestverlaters kopers ontevredenen zorgbehoevenden

23 Suburbaan aanbod Bron: ruimterapport 2018

24

25 Nature based solutions? hittestress overstromingen Droogte Luchtkwaliteit

26

27

28 Best practice NBS: groenplannen

29 Conclusie: stedelijke uitdagingen voor Vlaanderen ifv sprawl en NBS Sprawl Gedifferentieerde aanpak ifv buurt- en stadsvlucht Betaalbaarheid Omgevingskwaliteit Stadsregionale benadering ifv diversificatie van woningaanbod en werklocaties Gecoördineerde ontwikkeling van OV/LV voorstadsnetten en ruimtelijke planning (TOD)/ locatiebeleid Beperking van het aanbod buiten de stedelijke regio s Omgevingskwaliteit Meervoudig ruimtegebruik Betaalbaarheid wonen Financiering gemeenten NBS NBS/ecosysteemdiensten als uitgangspunt promoten Opmaak van groenplannen en initiatieven voor NBS Ontwikkeling van een wetenschappelijke benadering van NBS -> Evidence based NBS

30 Verloop Stadslabo ruimte 13u00-13u15 13u15 14u50 14u50 15u10 Onthaal & situering traject, door Idea Consult Ruimtelijke transitie... wat bedoelen we? Ingeleid door Tom Coppens (Universiteit Antwerpen) Pauze Twee gespreksgroepen: 15u10 16u30 16u30 16u45 16u45 Hoe kan Vlaamse overheid de steden het best ondersteunen in deze transitie (Vlaams stedenbeleid)? Hoe kunnen de steden hun hinterland meenemen in deze transitie (de steden als vliegwiel voor hun omgeving)? Plenaire terugkoppeling Afronding

31 Stadslabo s Sociale mobiliteit: vrijdag 8 februari 2019, 12u-17u in Gent, De Broederij Begeleiding: IDEA i.s.m. Stijn Oosterlynck Circulaire stad: maandag 18 februari 2019, 12u-17u in Antwerpen, De Winkelhaak Begeleiding: IDEA i.s.m. Yves Deweerdt Compacte en leefbare stad (Ruimte): dinsdag 26 februari 2019, 13u- 17u in Leuven, op site Tweebronnen (Bib Leuven) Begeleiding: IDEA i.s.m. Tom Coppens. Bereikbare stad (Mobiliteit): woensdag 27 februari 2019, 13u-17u in Leuven, op site Tweebronnen (Bib Leuven) Begeleiding: IDEA i.s.m. Dirk Lauwers. Economisch veerkrachtige stad: 28 februari 2019, 12u-17u in Leuven, Hangar K Begeleiding IDEA Consult

32

33 CONTACT Bart Van Herck Ties Vanthillo IDEA Consult Jozef II straat 40 b Brussel