FACETTEN VAN WEST-VLAANDEREN. Transvisite: grensoverschrijdende koop- en bezoekersstromen tussen West-Vlaanderen en Noord-Frankrijk

Transcriptie

1 59 FACETTEN VAN WEST-VLAANDEREN Transvisite: grensoverschrijdende koop- en bezoekersstromen tussen West-Vlaanderen en Noord-Frankrijk

2

3 59 FACETTEN VAN WEST-VLAANDEREN Transvisite: grensoverschrijdende koop- en bezoekersstromen tussen West-Vlaanderen en Noord-Frankrijk Juni 2012 Transvisite: grensoverschrijdende koop- en bezoekersstromen tussen West-Vlaanderen en Noord-Frankrijk 1

4 De inhoud van deze publicatie werd gerealiseerd door WES en bouwt verder op het onderzoek naar de grensoverschrijdende koop- en bezoekersstromen dat werd uitgevoerd in het kader van Transvisite. Het Interreg IVa-project Transvisite is een samenwerking tussen WES, Unizo Zuid-West-Vlaanderen, Unizo Westhoek, CCI Grand Lille en CCI Côte d Opale en wordt mogelijk gemaakt door Europa, Agentschap Ondernemen- Vlaanderen in Actie, Provincie West-Vlaanderen, Provincie Oost-Vlaanderen en Region Nord-Pas-de-Calais. Het project Transvisite werkt tot eind 2013 verder aan de versterking van de commerciële attractiviteit van de grensregio. Partners: Met de financiële steun van: WES vzw Niets uit deze uitgave mag worden overgenomen of openbaar gemaakt zonder voorafgaandelijke schriftelijke toestemming van de uitgever. Auteur: dr. Marie Van Looveren, WES vzw Grafische vormgeving: Johan Bisschop, WES vzw Papier: maco mat FSC 130 gr/m², cover: maco mat FSC 250 gr/m² Foto cover: Fotolia.com Verantwoordelijke uitgever: WES vzw Baron Ruzettelaan Assebroek-Brugge Wettelijk depot: D/2012/ Transvisite: grensoverschrijdende koop- en bezoekersstromen tussen West-Vlaanderen en Noord-Frankrijk

5 Inhoudsopgave Inleiding: Transvisite: het project, het onderzoek, populatie van het onderzoek 5 Methodologie 5 Kaart 1 Transvisite Het onderzoeksgebied 7 Koopstromen naar West-Vlaanderen 9 Kaart 2 Aanbod van de gemeenten met het meeste Noord-Franse bezoekers op jaarbasis: shopping 9 Kaart 3 Aanbod van de gemeenten met het meeste Noord-Franse bezoekers op jaarbasis: Horeca, cultuur en natuurrecreatie 9 Tabel 1 Elf belangrijkste West-Vlaamse bestemmingen 10 Tabel 2 Extrapolatie van het aantal bezoeken vanuit Noord-Frankrijk naar West- Vlaamse bestemmingen 11 Tabel 3 Aandeel inwoners van de regio dat een West-Vlaamse bestemming bezocht heeft (penetratiegraad) 11 Tabel 4 Van waar zijn de bezoekers aan de West-Vlaamse bestemmingen afkomstig? 12 Tabel 5 Duur en frequentie van de bezoeken aan West-Vlaamse bestemmingen 13 Tabel 6 Gezelschap en vervoersmodus bij de bezoeken aan West-Vlaamse bestemmingen 14 Tabel 7 Uitgaven bij het bezoek aan de West-Vlaamse bestemming 17 Tabel 8 Activiteiten verricht bij het bezoek aan de West-Vlaamse bestemming (in categorieën) 19 Tabel 9 Hoofdactiviteit bij het bezoek aan de West-Vlaamse bestemming (in categorieën) 19 Tabel 10 De redenen waarom men ervoor koos om naar de West-Vlaamse bestemming te gaan 21 Koopstromen naar Noord-Frankrijk 23 Kaart 4 Aanbod van de Noord-Franse bestemmingen: shopping aantal verkooppunten, per categorie 23 Kaart 5 Aanbod van de Noord-Franse regio's: horeca, cultuur en natuurrecreatie 23 Tabel 11 Zes Noord-Franse bestemmingen die werden bezocht 24 Transvisite: grensoverschrijdende koop- en bezoekersstromen tussen West-Vlaanderen en Noord-Frankrijk 3

6 Tabel 12 Extrapolatie aantal bezoeken vanuit West-Vlaanderen en de arrondissementen Gent en Oudenaarde naar Noord-Frankrijk 25 Tabel 13 Aandeel inwoners van de regio dat een Noord-Franse bestemming bezocht heeft (penetratiegraad) 26 Tabel 14 Van waar zijn de bezoekers aan de Noord-Franse bestemmingen afkomstig? 27 Tabel 15 Duur en frequentie van de bezoeken aan Noord-Franse bestemmingen 28 Tabel 16 Gezelschap en vervoersmodus bij de bezoeken aan Noord-Franse bestemmingen 29 Tabel 17 Uitgaven bij het bezoek aan de Noord-Franse bestemming 31 Tabel 18 Activiteiten verricht bij het bezoek aan de Noord-Franse bestemming (in categorieën) 33 Tabel 19 Hoofdactiviteit bij het bezoek aan de Noord-Franse bestemming (in categorieën) 33 Tabel 20 De redenen waarom men ervoor koos om naar de Noord-Franse bestemming te gaan 34 Conclusie en verdere verloop van het project Transvisite 35 Reeds verschenen in de reeks FACETTEN VAN WEST-VLAANDEREN 37 4 Transvisite: grensoverschrijdende koop- en bezoekersstromen tussen West-Vlaanderen en Noord-Frankrijk

7 Inleiding: Transvisite: het project, het onderzoek, populatie van het onderzoek Transvisite 1 is een Interreg IVa-project 2 met als doelstelling de commerciële attractiviteit aan beide zijden van de Vlaams-Franse grens te verhogen. Hiervoor wordt er gewerkt in drie grote acties. In de eerste actie werd een grootschalig onderzoek uitgevoerd om inzicht te verkrijgen in het huidige grensoverschrijdende koop- en bezoekgedrag van zowel West- en Oost-Vlamingen als Noord-Fransen. Voorliggende publicatie geeft een overzicht van de belangrijkste resultaten van dit onderzoek. In de tweede actie van het project wordt er, op basis van de resultaten uit de bevolkingsenquête en aangevuld met een analyse van het commerciële aanbod en een inventarisatie van de grensoverschrijdende communicatieacties, in regionale en grensoverschrijdende workshops gezocht naar creatieve en originele manieren om het grensoverschrijdende gebied beter te promoten. Deze fase loopt in het eerste semester van De derde en laatste actie zal de implementatie omvatten van de promotieacties die als prioritair worden weerhouden uit actie 2 en wordt uitgevoerd tot eind september Deze Facetten van West-Vlaanderen 2011 geeft de resultaten weer van het onderzoek dat in actie 1 van het project Transvisite werd uitgevoerd. We starten met een korte toelichting van de methodiek waarna we dieper ingaan op de resultaten voor de belangrijkste bestemmingen in West-Vlaanderen en Noord-Frankrijk. Methodologie Kaart 1 geeft het gebied weer waarbinnen de bevraging werd uitgevoerd. Langs West- Vlaamse kant is het ganse grondgebied van de provincie opgenomen in de steekproef. Wat betreft Oost-Vlaanderen hebben we twee arrondissementen mee opgenomen. Het zijn de arrondissementen die als aangrenzend gebied tot het Interreg Noord-Frankrijk, Vlaanderen, Wallonië -gebied behoren, namelijk Gent en Oudenaarde. Aan Noord- Franse kant omvat de bevraging vier zones: de kuststreek van Duinkerke, Frans-Vlaanderen, de regio Rijsel en het noordoosten van Douai. In de periode oktober 2010-februari 2011 werd een representatieve steekproef van Noord-Fransen en West- en Oost-Vlamingen in bovenvermelde zones bevraagd. Representativiteit werd nagestreefd op niveau van de arrondissementen/zones, maar tegelijkertijd werd de geografische spreiding van de bevolking binnen de arrondissementen/ zones gerespecteerd. Er werd een telefonische enquête uitgevoerd bij in totaal gezinnen, aan Vlaamse zijde en aan Noord-Franse zijde. De bevraging gebeurde telefonisch in het Nederlands of het Frans en omvatte een vragenlijst waarin werd ingegaan op maximaal drie grensoverschrijdende bestemmingen die men in het jaar voorafgaand aan de bevraging had bezocht. 1 Transvisite is een samenwerking tussen verschillende grensoverschrijdende partners, CCI Grand Lille, CCI Côte d' Opale, Unizo Zuid-West-Vlaanderen, Unizo Westhoek en WES. 2 Met cofinanciering van Agentschap Ondernemen Vlaanderen, Provincie West-Vlaanderen en Provincie Oost-Vlaanderen. Transvisite: grensoverschrijdende koop- en bezoekersstromen tussen West-Vlaanderen en Noord-Frankrijk 5

8 Rijsel Westtoer CCI Grand Lille De Panne 6 Transvisite: grensoverschrijdende koop- en bezoekersstromen tussen West-Vlaanderen en Noord-Frankrijk

9

10 Verder in deze publicatie gaan we in op de belangrijkste bestemmingen in West-Vlaanderen en Noord-Frankrijk. De belangrijkste bestemmingen zijn diegene die het vaakst in het kader van een grensoverschrijdend bezoek werden bezocht. Voor gemeenten of bestemmingen die niet zijn opgenomen in het overzicht werden er te weinig bezoeken vastgesteld om representatieve uitspraken te kunnen doen. Per bestemming hebben we verschillende vragen gesteld omtrent het hoe en het waarom van het bezoek. We geven een thematisch overzicht van de resultaten wat de vergelijkbaarheid tussen de verschillende bestemmingen verhoogt. We gaan achtereenvolgens dieper in op: de afkomst van de bezoekers; de duur van het bezoek; de frequentie van het bezoek; het gezelschap waarmee het bezoek wordt gebracht; de vervoersmodi die men gebruikt heeft; de uitgaven bij het bezoek; de activiteiten en hoofdactiviteit bij het bezoek; de redenen waarom men hiervoor een grensoverschrijdend bezoek heeft gebracht. We gaan eerst in op de bestemmingen die in West-Vlaanderen door de Noord-Fransen worden bezocht. Vervolgens gaan we in op de Noord-Franse bestemmingen die door de West- en Oost-Vlamingen worden bezocht. Het bestemmingsoverzicht start telkens met een cartografische weergave van het winkelaanbod en ander aanbod (horeca, recreatief en cultureel) waarover de bestemmingen beschikken. Westtoer Veurne 8 Transvisite: grensoverschrijdende koop- en bezoekersstromen tussen West-Vlaanderen en Noord-Frankrijk

11

12 Uit de bevraging leren we dat bijna 1 op 2 Noord-Fransen (49,5%) in het jaar voorafgaand aan de bevraging een bestemming binnen het Vlaamse grensgebied heeft bezocht. Elf West-Vlaamse steden en gemeenten komen naar voren als belangrijke bestemmingen. In tabel 1 wordt weergegeven welke dit zijn en welk aandeel van de Noord-Franse bevolking de betreffende bestemming heeft bezocht. In deze tabel kunnen we vaststellen dat veel Noord-Fransen een bezoek hebben gebracht aan een West-Vlaamse bestemming, maar dat ze vaak dicht bij de grens blijven. Vooral Menen en De Panne trekken heel wat Noord-Fransen aan. Ook Ieper, Brugge, Kortrijk en Moorslede worden bezocht door meer dan 1 op 10 Noord-Fransen. Twee bestemmingen vallen hierbij op: Brugge, omdat het in tegenstelling tot de anderen heel wat verder weg is van de grens en hierdoor niet kan rekenen op het nabijheidseffect en Moorslede omdat zij noch een ruim commercieel aanbod heeft, noch een cultureel en/of recreatief aanbod. De bezoekers komen voor één specifieke bestemming naar Moorslede. Tabel 1 Elf belangrijkste West-Vlaamse bestemmingen, WES-enquête 2011 (in %) Menen 35,2 De Panne 21,0 Ieper 15,5 Brugge 14,7 Kortrijk 12,0 Moorslede 11,4 Poperinge 6,8 Oostende 5,3 Heuvelland 2,9 Koksijde 2,2 Veurne 2,1 Als we op jaarbasis kijken wat dit betekent voor het aantal bezoeken vanuit Noord- Frankrijk naar het Vlaamse grensgebied, dan tellen we zo n 8,8 miljoen bezoeken. In tabel 2 wordt per West-Vlaamse bestemming aangegeven om hoeveel bezoeken het gaat. Het valt hierbij tevens op dat enkele bestemmingen in West-Vlaanderen gemiddeld erg frequent bezocht worden. Poperinge wordt door de Noord-Fransen gemiddeld één keer per maand bezocht. Andere bestemmingen vlak bij de grens, zoals Veurne, Heuvelland en De Panne, worden ook vaak bezocht door de Noord-Fransen met gemiddeld meer dan acht bezoeken per jaar. 10 Transvisite: grensoverschrijdende koop- en bezoekersstromen tussen West-Vlaanderen en Noord-Frankrijk

13 Tabel 2 Extrapolatie van het aantal bezoeken vanuit Noord-Frankrijk naar West- Vlaamse bestemmingen, WES-enquête 2011 Kuststreek van Duinkerke Frans-Vlaanderen Arrondissement Rijsel Arrondissement Douai Totaal Gemiddeld aantal bezoeken per jaar Geschatte aantal bezoeken op jaarbasis Menen , De Panne , Poperinge , Ieper , Kortrijk , Brugge , Moorslede , Heuvelland , Veurne , Oostende , Koksijde , Andere , Totaal , In tabel 3 bekijken we per regio het aandeel van de inwoners dat een West-Vlaamse bestemming heeft bezocht (penetratiegraad). De hoogste penetratiegraad wordt gehaald in de kuststreek van Duinkerke waar 62% van de bevolking een grensoverschrijdend bezoek heeft gebracht. Ook in de regio Frans-Vlaanderen heeft men nog nauwe banden met Vlaanderen. Vanuit het arrondissement Douai worden minder bezoeken gebracht aan Vlaanderen. Mogelijks speelt ook hier de nabijheidsfactor een rol en gaan zij sneller naar Wallonië dan naar Vlaanderen. Per bestemming valt op dat bijna 1 op 2 inwoners van de kuststreek van Duinkerke een bezoek heeft gebracht aan De Panne, dat bijna 1 inwoner op 4 van het arrondissement Rijsel Menen heeft bezocht en dat 1 op 5 inwoners van Frans-Vlaanderen een bezoek heeft gebracht aan Ieper. Tabel 3 Aandeel inwoners van de regio dat een West-Vlaamse bestemming bezocht heeft (penetratiegraad), WES-enquête 2011 (in %) Brugge De Panne Heuvelland Ieper Koksijde Kortrijk Menen Moorslede Oostende Poperinge Veurne Totaal Kuststreek van Duinkerke Frans- Vlaanderen Arrondissement Rijsel Arrondissement Douai 6,7 47,0 0,2 6,1 2,2 1,5 2,0 1,3 5,8 6,0 6,1 62,0 5,0 7,0 8,9 20,5 1,2 3,4 7,1 6,2 1,3 18,7 0,1 56,9 7,7 4,2 0,5 6,3 0,9 7,8 24,2 6,4 2,2 0,4 0,1 49,9 6,3 3,2 0,1 3,3 0,5 4,1 12,3 5,8 1,1 0,0 0,2 30,4 Totaal 7,0 10,3 1,4 7,5 1,0 5,8 17,3 5,6 2,4 3,3 1,0 49,5 Transvisite: grensoverschrijdende koop- en bezoekersstromen tussen West-Vlaanderen en Noord-Frankrijk 11

14 In de volgende tabel (tabel 4) kijken we per bestemming naar de afkomst van de Noord- Franse bezoekers. In totaal gebeurden bijna 60% van de bezoeken vanuit het arrondissement Rijsel. Gezien dit de meest bevolkte zone van het grensgebied is, is dit een voor de hand liggende vaststelling. Voor de bestemmingen die vlak bij de grens liggen, zien we duidelijk een nabijheidseffect. Bijna 3 op 4 Noord-Franse bezoekers aan Heuvelland komen uit Frans-Vlaanderen en een nog groter aandeel van de bezoekers aan Kortrijk (78,9%) en Menen (82,8%) zijn afkomstig uit het arrondissement Rijsel. Tabel 4 Van waar zijn de bezoekers aan de West-Vlaamse bestemmingen afkomstig? WES-enquête 2011 (in %) Brugge De Panne Heuvelland Ieper Koksijde Kortrijk Menen Moorslede Oostende Poperinge Veurne Totaal Kuststreek Duinkerke 13,3 62,4 2,2 11,4 29,0 3,7 1,6 3,3 32,9 25,6 87,5 13,8 Frans- Vlaanderen 8,5 8,0 74,7 32,3 13,0 6,8 4,8 13,1 6,2 67,0 1,6 11,8 Arrondissement Rijsel 64,6 24,7 22,0 49,7 50,7 78,9 82,8 67,8 54,0 7,4 7,8 59,1 Arrondissement Douai 13,7 4,9 1,1 6,7 7,2 10,7 10,8 15,8 6,8 0,0 3,1 15,2 Totaal 100,0 100,0 100,0 100,0 100,0 100,0 100,0 100,0 100,0 100,0 100,0 100,0 Aantal respondenten In tabellen 5 en 6 worden een aantal algemene kenmerken van de bezoeken aan de West-Vlaamse bestemmingen opgenomen. In eerste instantie kijken we naar de duurtijd van de bezoeken. Bij 70% van de bezoeken aan Vlaamse bestemmingen neemt dit maximaal een halve dag in beslag. Drie West-Vlaamse bestemmingen zitten nog ruim boven dit gemiddelde van korte bezoeken, namelijk Menen, Poperinge en Moorslede, wat erop wijst dat men zeer gerichte bezoeken brengt aan deze bestemmingen zonder ruimte voor andere dan de geplande activiteiten. Brugge en Oostende zijn dan weer bestemmingen waar iets meer dan de helft van de bezoeken langer dan een halve dag duurt, zijnde een volledige dag of zelfs nog langer. Als we kijken naar de frequentie waarmee men de West-Vlaamse bestemmingen bezoekt, dan zien we dat in totaliteit bijna 30% van de bestemmingen eenmalig werd bezocht. De grensgemeenten Heuvelland, Poperinge en Veurne scoren een hoog aandeel van zeer frequente bezoeken, namelijk meer dan 20 keer per jaar. Deze grensgemeenten worden dus regelmatig bezocht door de bezoekers die er komen. 12 Transvisite: grensoverschrijdende koop- en bezoekersstromen tussen West-Vlaanderen en Noord-Frankrijk

15 De bezoeken aan West-Vlaamse bestemmingen gebeuren in hoofdzaak in gezelschap van anderen. Enkel Heuvelland, Ieper en Veurne worden vaker alleen bezocht. Het is opvallend dat bijna alle bezoeken (96,3%) met de auto gebeuren. Het openbaar vervoer of andere vormen van collectief of individueel vervoer worden door de Noord- Franse bezoekers aan het Vlaamse grensgebied amper gebruikt. Tabel 5 Duur en frequentie van de bezoeken aan West-Vlaamse bestemmingen, WES-enquête 2011 (in %) Brugge De Panne Heuvelland Ieper Koksijde Kortrijk Menen Moorslede Oostende Poperinge Veurne Totaal Een halve dag of minder 33,8 70,6 87,1 51,0 59,4 74,2 87,7 91,6 46,6 93,0 79,7 70,1 Tussen een halve dag en een dag 56,4 25,5 10,8 46,8 23,2 23,5 11,7 8,4 42,9 5,6 18,8 26,2 Duur van het bezoek Twee dagen in de week met één overnachting 3,7 0,7 1,1 0,4-1,0 0,2-4,3 0,9 1,6 1,1 Weekend met één overnachting 4,6 1,6-1,2 4,3 0,8 0,4-3,1 0,5-1,3 Meer dan twee dagen 1,5 1,5 1,1 0,6 13,0 0,5 0,1-3, ,2 Totaal 100,0 100,0 100,0 100,0 100,0 100,0 100,0 100,0 100,0 100,0 100,0 100,0 Aantal respondenten 460,0 649,0 91,0 493,0 69,0 383, ,0 367,0 161,0 203,0 64, ,0 1 keer 45,1 22,2 17,8 34,0 30,5 27,3 22,4 33,1 37,3 14,3 22,6 28,5 2 keer 20,0 15,2 16,4 17,3 15,3 20,5 18,3 24,5 20,2 12,9 10,9 18,1 3 keer 9,5 13,5 14,5 10,8 8,4 13,9 13,5 15,0 10,8 11,0 9,5 12,4 4 keer 6,0 8,1 10,5 6,1 6,1 8,1 8,5 8,8 7,8 7,2 6,6 7,5 Aantal keer 5 à 9 keer 8,0 15,3 14,5 12,2 18,3 12,3 12,8 9,5 9,3 15,7 22,6 12,1 10 à 19 keer 6,3 14,9 12,5 11,1 14,5 10,2 14,5 6,2 8,1 20,1 13,9 12,0 20 keer of meer 5,0 10,8 13,8 8,4 6,9 7,8 9,9 2,9 6,3 18,7 13,9 9,4 Totaal 100,0 100,0 100,0 100,0 100,0 100,0 100,0 100,0 100,0 100,0 100,0 100,0 Aantal respondenten Transvisite: grensoverschrijdende koop- en bezoekersstromen tussen West-Vlaanderen en Noord-Frankrijk 13

16 Tabel 6 Gezelschap en vervoersmodus bij de bezoeken aan West-Vlaamse bestemmingen, WES-enquête 2011 (in %) Brugge De Panne Heuvelland Ieper Koksijde Kortrijk Menen Moorslede Oostende Poperinge Veurne Totaal Met gezin/familie en kinderen 27,9 37,7 43,3 43,1 35,1 29,3 33,4 42,8 27,4 27,3 32,8 34,2 Met uw partner 33,5 36,0 30,3 24,0 35,1 26,7 30,5 28,6 33,7 37,2 36,5 30,4 Met vrienden 18,1 10,3 10,5 14,4 16,8 20,5 14,9 10,0 19,0 8,5 7,3 14,7 U bent er alleen naartoe gegaan 6,9 6,7 10,5 8,0 1,5 12,7 10,5 7,8 8,4 17,6 8,8 10,1 Met gezin/ familie zonder kinderen 8,2 8,1 2,6 7,1 11,5 7,4 9,4 9,7 9,9 8,3 12,4 8,1 Met wie? In georganiseerd verband 3,6 0,5 1,3 1,9-0,7 0,4 0,5 1,2 0,3-1,1 Met collega's, professionele relaties 1,6 0,5 0,7 0,9-1,8 0,5 0,5-0,3 1,5 1,0 Wil of kan het niet zeggen 0,1 0,3-0,5-0,4 0,3 0,2-0,3-0,2 Andere 0,1-0,7 0,1-0,4 0,2-0,3 0,3 0,7 0,2 Totaal 100,0 100,0 100,0 100,0 100,0 100,0 100,0 100,0 100,0 100,0 100,0 100,0 Aantal respondenten Met de auto 91,9 98,2 98,9 96,9 100,0 97,4 97,3 99,7 94,2 99,1 100,0 96,3 Met de trein 0,4 0,1-0,2-0,5 0,1-0, ,2 Hoe? Met touringcar, bus (geen openbaar vervoer) 5,4 0,1-1,8-0,5 0,1-1, ,0 Met het openbaar vervoer 1,5 1,2 1,1 1,0-1,0 1,8-1,9 0,9-0,3 Andere 0,6 0, ,5 0,7 0,3 1, ,2 Totaal 100,0 100,0 100,0 100,0 100,0 100,0 100,0 100,0 100,0 100,0 100,0 100,0 Aantal respondenten Transvisite: grensoverschrijdende koop- en bezoekersstromen tussen West-Vlaanderen en Noord-Frankrijk

17 Toerisme Leiestreek Westtoer Moorslede Kortrijk Transvisite: grensoverschrijdende koop- en bezoekersstromen tussen West-Vlaanderen en Noord-Frankrijk 15

18 De uitgaven van de Noord-Fransen op de West-Vlaamse bestemmingen, die worden weergegeven in tabel 7, dienen met enige voorzichtigheid geïnterpreteerd te worden. Er is immers gewerkt met globale antwoordcategorieën. Gezien de gehanteerde onderzoeksmethodiek, waarbij werd gevraagd aan de respondenten om hun drie belangrijkste bezoeken in het laatste jaar als referentie te nemen, was het niet mogelijk om heel exacte informatie te verkrijgen omtrent het gespendeerde budget. Daarom hebben we gekozen voor globale categorieën waarbinnen de respondenten hun uitgaven konden plaatsen. De verkregen resultaten geven evenwel een indicatie van de verschillen in uitgaven tussen de verschillende bestemmingen en van de verschillen in uitgaven in de horeca en buiten de horeca. In totaal liggen de mediane uitgaven van de Noord-Fransen in de West-Vlaamse horeca op minder dan 10. Buiten de horeca liggen de mediane uitgaven iets hoger, namelijk tussen 10 en 30. Als we dieper ingaan op de bestedingen binnen de horeca bij de verschillende bestemmingen, dan vallen twee zaken op. De erg lage mediane bestedingen in Moorslede, Poperinge en Veurne, enerzijds, waar de mediane uitgaven bij een bezoek in de categorie 0 zitten en Brugge, anderzijds, waar in de horeca een heel ander bestedingsprofiel is met mediane uitgaven in de categorie 30 tot 50. Dit hangt tevens samen met de vaststelling dat Noord-Fransen ook langer in Brugge verblijven waardoor uitgaven binnen de horeca meer voor de hand liggen. Bij de uitgaven buiten de horeca zien we minder grote verschillen tussen de verschillende bestemmingen. Vier bestemmingen scoren hoger dan de mediaan, nl. Heuvelland, Menen, Moorslede en Poperinge. De drie laatste combineren hogere uitgaven buiten de horeca met lagere uitgaven in de horeca. Heuvelland scoort op beide velden van uitgaven hoger dan de mediaan. Westtoer Brugge 16 Transvisite: grensoverschrijdende koop- en bezoekersstromen tussen West-Vlaanderen en Noord-Frankrijk

19 Tabel 7 Uitgaven bij het bezoek aan de West-Vlaamse bestemming, WES-enquête 2011 (in %) Brugge De Panne Heuvelland Ieper Koksijde Kortrijk Menen Moorslede Oostende Poperinge Veurne Totaal 0 18,0 42,6 43,0 42,7 46,4 44,4 49,2 77,7* 23,6 62,3* 57,8* 45,4 Uitgaven in bars, restaurants en hotels Minder dan 10 2,2 5,6 6,5 4,5 4,3* 5,7* 8,0* 1,9 2,5 5,6 6,3 5,3* Tussen 10 en 30 16,7 17,4* 17,2* 18,4* 17,4 21,7 21,1 7,6 26,7* 14,4 14,1 17,9 Tussen 30 en 50 19,5* 14,6 19,4 14,4 5,8 11,7 10,6 6,3 19,9 6,5 14,1 12,5 Tussen 50 en ,9 13,3 8,6 14,0 15,9 9,1 7,6 4,9 14,9 6,0 6,3 11,5 Tussen 100 en ,2 5,2 3,2 5,1 4,3 5,2 2,7 1,4 6,8 3,3 1,6 5,1 Meer dan 200 6,5 1,3 2,2 1,0 5,8 2,1 0,8 0,3 5,6 1,9-2,2 Totaal 100,0 100,0 100,0 100,0 100,0 100,0 100,0 100,0 100,0 100,0 100,0 100,0 Aantal respondenten ,2 35,1 30,1 39,3 44,9 48,0 23,4 16,3 47,2 24,7 46,9 34,0 Minder dan 10 3,0 4,7 1,1 4,0 5,8* 2,3* 3,7 0,5 4,3* 6,5-3,6 Andere uitgaven (niet in bars, restaurants en hotels) Tussen 10 en 30 17,6* 18,7* 15,1 16,0* 17,4 12,8 18,3 15,0 15,5 14,9 12,5* 16,0* Tussen 30 en 50 13,0 17,1 24,7* 11,5 11,6 8,4 21,0* 22,1* 9,9 17,2* 18,8 16,0 Tussen 50 en ,4 15,3 23,7 14,8 8,7 13,1 19,3 28,3 9,9 20,5 10,9 16,7 Tussen 100 en 200 8,2 6,3 3,2 8,9 2,9 9,7 9,4 12,8 8,1 13,0 9,4 8,8 Meer dan 200 4,6 2,7 2,2 5,5 8,7 5,7 5,0 4,9 5,0 3,3 1,6 4,8 *Mediaan van de uitgaven Totaal 100,0 100,0 100,0 100,0 100,0 100,0 100,0 100,0 100,0 100,0 100,0 100,0 Aantal respondenten Westtoer Oostende Transvisite: grensoverschrijdende koop- en bezoekersstromen tussen West-Vlaanderen en Noord-Frankrijk 17

20 Aan de respondenten werd ook gevraagd voor welke activiteiten ze de grensoverschrijdende bestemming hebben bezocht. Hierbij werd een onderscheid gemaakt tussen alle activiteiten en de hoofdactiviteit waarvoor men een bestemming heeft bezocht. In tabellen 8 en 9 wordt een overzicht gegeven van deze activiteiten die werden uitgevoerd in zeven ruimere categorieën. De oorspronkelijke vraag was immers een open vraag die een waslijst aan activiteiten opleverde waardoor een recodering in ruimere categorieën zich opdrong. De belangrijkste groep van activiteiten waarvoor men een grensoverschrijdende bestemming heeft bezocht, is shoppen/winkelen. In bijna de helft van de bezoeken worden er aankopen gedaan. Bepaalde bestemmingen scoren evenwel een heel pak hoger. Zo is shoppen en aankopen doen een activiteit bij 71,5% van de bezoeken aan Moorslede en bij bijna 60% van de bezoeken aan Menen, Poperinge en Heuvelland. Hier zien we opnieuw de gemeenten in de nabijheid van de grens naar boven komen. Brugge en Oostende worden heel wat minder vaak bezocht als winkel- of shoppingbestemming. Bij minder dan 1 op 4 van de bezoeken is dit het geval. Bij deze laatste twee zien we dat zowel toeristische bezoeken als er vrije tijd doorbrengen als belangrijke activiteiten naar voren worden geschoven. Bij toeristische bezoeken rekenen we alle activiteiten met een specifieke bestemming voor ogen. Vrije tijd doorbrengen omvat activiteiten als rondwandelen, fietsen, naar het strand gaan, enz. Als we vervolgens kijken naar de hoofdactiviteit waarvoor men een bepaalde bestemming heeft bezocht, dan blijft vooral Moorslede als winkel-/shoppingbestemming overeind. Zoals eerder al aangehaald heeft Moorslede een zeer klein winkelaanbod, maar slaagt men er met een zeer specifiek aanbod toch in om veel Noord-Fransen aan te trekken. Daarnaast is ook in Heuvelland, Menen en Poperinge iets meer dan de helft van de bezoeken erop gericht om te shoppen of aankopen te doen. Het doorbrengen van vrije tijd als hoofdactiviteit zien we vooral bij de kustgemeenten Oostende, De Panne en Koksijde, maar ook bij andere zoals Ieper en Veurne. In Brugge heeft 1 op 4 van de bezoeken een toeristisch hoofddoel. Toerisme Leiestreek Menen 18 Transvisite: grensoverschrijdende koop- en bezoekersstromen tussen West-Vlaanderen en Noord-Frankrijk

21 Tabel 8 Activiteiten verricht bij het bezoek aan de West-Vlaamse bestemming (in categorieën), WES-enquête 2011 (in %) Brugge De Panne Heuvelland Ieper Koksijde Kortrijk Menen Moorslede Oostende Poperinge Veurne Totaal Winkelen/ shopping 23,3 36,4 59,6 33,8 32,4 43,5 57,5 71,5 23,1 57,1 40,3 45,7 Vrije tijd doorbrengen 36,2 38,2 25,8 42,6 35,8 23,3 23,6 18,0 41,7 22,8 34,3 29,0 Toerisme 24,1 13,5 3,8 9,1 17,9 11,0 7,4 5,3 19,4 5,8 8,3 11,0 Evenement, uitstap, restaurantbezoek 6,5 4,4 5,2 5,2 6,4 9,7 4,6 0,7 8,0 4,6 6,1 5,2 Familie- of vriendenbezoek 4,8 3,8 1,9 3,8 5,2 5,2 3,4 1,8 4,6 5,0 4,4 4,2 Professionele redenen, privézaken regelen, studies, 4,0 2,0 2,8 4,0 1,2 6,5 2,6 1,8 1,7 3,5 5,5 3,9 Andere 1,0 1,6 0,9 1,5 1,2 0,8 0,9 1,0 1,5 1,2 1,1 1,1 Totaal % 100,0 100,0 100,0 100,0 100,0 100,0 100,0 100,0 100,0 100,0 100,0 100,0 Aantal respondenten Tabel 9 Hoofdactiviteit bij het bezoek aan de West-Vlaamse bestemming (in categorieën), WES-enquête 2011 (in %) Brugge De Panne Heuvelland Ieper Koksijde Kortrijk Menen Moorslede Oostende Poperinge Veurne Totaal Winkelen/ shopping 20,1 32,4 51,7 29,0 24,0 38,4 53,9 70,1 22,4 52,5 33,1 41,1 Vrije tijd doorbrengen 38,8 42,0 31,8 47,9 41,9 25,0 27,1 19,5 44,5 25,3 37,5 32,2 Toerisme 25,2 13,6 4,6 9,8 18,6 11,9 7,1 5,3 17,6 6,7 8,8 11,6 Evenement, uitstap, restaurantbezoek 5,7 3,7 5,3 4,7 5,4 10,4 4,3 0,9 7,3 4,2 5,1 4,9 Professionele redenen, privézaken regelen, studies, 4,6 2,3 3,3 4,2 1,6 7,5 2,8 2,1 1,8 4,4 7,4 4,5 Familie- of vriendenbezoek 5,0 3,7 2,0 3,6 7,0 5,8 4,1 1,9 4,5 5,0 5,9 4,5 Andere 0,6 2,3 1,3 1,0 1,6 1,0 0,7 0,2 1,8 1,9 2,2 1,1 Totaal % 100,0 100,0 100,0 100,0 100,0 100,0 100,0 100,0 100,0 100,0 100,0 100,0 Aantal respondenten Transvisite: grensoverschrijdende koop- en bezoekersstromen tussen West-Vlaanderen en Noord-Frankrijk 19

22 In tabel 10 geven we ten slotte een overzicht van de redenen waarom de Noord-Fransen een grensoverschrijdend bezoek hebben gebracht. Uit deze tabel blijkt wat we op basis van de eerdere resultaten al konden vermoeden: de nabijheid is een belangrijke reden die wordt aangehaald door de Noord-Fransen. Ook de aantrekkelijke prijzen van de producten die men in West-Vlaanderen kan kopen, is een belangrijke motivatie voor het grensoverschrijdende bezoek. Op de derde en de vierde plaats staan geheel andere redenen voor een bezoek, nl. de gezelligheid en de gastvrijheid van de bezochte bestemmingen. Als we in detail naar de verschillende bestemmingen kijken, dan zien we dat vooral bij de grensgemeenten de nabijheid een belangrijke factor is. Bij alle grensgemeenten zien we dat bij 1 op 4 van de bezoeken de nabijheid een belangrijke rol speelt. Bij Heuvelland, Menen en Poperinge komt daarbij de aantrekkingskracht van de lagere prijs die men er betaalt voor de producten die men zoekt. De bestemming die het vaakst wordt bezocht omwille van de lagere prijzen is Moorslede. Daarbij haalt men voor Moorslede ook de reden aan van de andere producten die men er kan vinden. Brugge en Oostende worden om heel andere redenen bezocht. Bij beide steden is de gezelligheid en de gastvrijheid een belangrijke reden voor het grensoverschrijdende bezoek. Westtoer Koksijde 20 Transvisite: grensoverschrijdende koop- en bezoekersstromen tussen West-Vlaanderen en Noord-Frankrijk

23 Tabel 10 De redenen waarom men ervoor koos om naar de West-Vlaamse bestemming te gaan, WES-enquête 2011 (in %) Brugge De Panne Heuvelland Ieper Koksijde Kortrijk Menen Moorslede Oostende Poperinge Veurne Totaal Dichtbij, nabijheid 10,9 27,9 26,5 25,1 14,6 18,9 23,4 9,3 15,7 29,0 23,7 21,0 Aantrekkelijke prijzen, minder duur 3,0 15,8 27,9 11,9 8,7 14,9 23,7 36,3 7,4 28,3 11,8 18,1 Gezelligheid, ambiance 42,0 19,0 15,4 21,1 23,3 13,1 10,0 7,0 32,4 8,9 22,6 17,5 Gastvrijheid 14,9 9,9 7,4 10,2 12,6 7,6 5,9 3,0 8,8 3,2 11,8 8,0 Open op zondag of s avonds 1,3 10,3 5,9 3,4 13,6 4,4 14,4 5,9 5,6 2,5 6,5 7,8 Mogelijkheid tot combinatie van shopping en toerisme 7,4 4,8 5,1 4,7 6,8 8,5 6,1 4,5 7,4 3,8 2,2 5,7 Verschillende producten 1,3 2,5 2,2 2,5 4,9 5,8 3,8 16,8 2,3 5,1 4,3 4,4 Betere kwaliteit van service 1,5 1,9 2,2 4,8 2,9 4,2 2,7 4,8 3,2 3,2 3,2 3,1 Betere kwaliteit van producten 1,3 1,3 2,9 2,6 1,0 1,8 2,9 5,9 1,9 5,4 3,2 2,7 Kan er niet op antwoorden 2,5 1,8 0,7 3,3 2,9 4,2 1,6 2,3 3,2 3,5 1,1 2,5 Bezoek aan familie/vrienden 1,7 1,1 1,5 1,1 2,9 3,0 1,2 0,2 0,9 2,2 4,3 1,6 Bezoek aan een specifieke plaats (stad, dorp, monument, park, ) 2,5 1,0-3,7 1,9 2,4 0,4-2,8 0,6-1,5 Professionele redenen 2,2 0,2-1,7-3,2 0,4-1,4 1,0 4,3 1,4 Specifieke activiteit 1,2 0,2-0,6 1,0 3,2 0,5-2,3 1,0-1,0 Andere 6,3 2,3 2,3 3,3 2,9 4,8 3,0 4,0 4,7 2,3 1,0 3,7 Totaal 100,0 100,0 100,0 100,0 100,0 100,0 100,0 100,0 100,0 100,0 100,0 100,0 Aantal respondenten Bovenstaand overzicht maakt duidelijk dat elke bestemming een ander bezoekprofiel heeft. Zo worden de West-Vlaamse grensgemeenten vaker bezocht, maar duren de bezoeken er minder lang. De nabijheid en de lagere prijs van de producten blijken belangrijke redenen te zijn voor het grensoverschrijdende bezoek. Moorslede is een vreemde eend in de bijt. Ondanks het lage shoppingaanbod komt men er toch hoofdzakelijk om te winkelen en dan in het bijzonder omdat er lage prijzen en andere producten dan in de eigen regio zijn. Transvisite: grensoverschrijdende koop- en bezoekersstromen tussen West-Vlaanderen en Noord-Frankrijk 21

24 Brugge en Oostende hebben als verder afgelegen bestemmingen ook een afwijkend profiel. De meeste bezoeken duren langer en worden ook gedaan omwille van andere activiteiten dan elders. De redenen waarom deze bestemmingen bezocht worden, zijn eerder terug te vinden in de toeristische sfeer dan in de shoppingsfeer. In het tweede deel van dit facet gaan we de andere richting bekijken, nl. de koop- en bezoekersstromen vanuit West- en Oost-Vlaanderen richting Noord-Frankrijk en zullen we vaststellen dat de bezoeken er heel anders uitzien in deze richting. Roubaix Duinkerke Rijsel CCI Grand Lille CCI Côte d'oplale CCI Grand Lille CCI Grand Lille Frans-Vlaanderen 22 Transvisite: grensoverschrijdende koop- en bezoekersstromen tussen West-Vlaanderen en Noord-Frankrijk

25

26 Vanuit West- en Oost-Vlaanderen worden er heel wat minder bezoeken gebracht aan Noord-Frankrijk dan omgekeerd. In de onderzochte periode heeft slechts 29% van de West- en Oost-Vlamingen een Noord-Franse bestemming bezocht. We zullen in onderstaande analyse per Noord-Franse bestemming zien dat de bezoeken ook een heel ander karakter hebben dan omgekeerd. In tabel 11 krijgen we een overzicht van de bestemmingen die bezocht werden in Noord- Frankrijk. Het is in eerste instantie opvallend dat, in tegenstelling tot de West-Vlaamse bestemmingen, hier niet gewerkt wordt met steden en gemeenten omdat er te weinig representatieve resultaten waren op dit niveau. Enkel Rijsel en Roubaix hebben als stad enige aantrekkingskracht naar Vlamingen. Voor de andere regio s hebben we in overleg met de Noord-Franse projectpartners van CCI Grand Lille en CCI Côte d Opale een hergroepering gemaakt van verschillende bestemmingen tot een hoger niveau. Zo hebben we ook voldoende informatie omtrent de commerciële centra in de omgeving van Rijsel, de regio Rijsel (zonder de stad), de regio Duinkerke en Frans-Vlaanderen. Deze zes bestemmingen worden dan ook verder in het overzicht van de resultaten gebruikt. De belangrijkste bestemming is de stad Rijsel waar bijna de helft van de bezoekers aan Noord-Frankrijk naartoe geweest is. De commerciële centra in de omgeving van Rijsel trekken 15% van de Vlaamse bezoekers aan. Ook de regio Duinkerke en de regio Rijsel trekken elk ongeveer 15% van de bezoekers. Tabel 11 Zes Noord-Franse bestemmingen die werden bezocht, WES-enquête 2011 (in % ) Stad Rijsel 43,7 Commerciële centra omgeving Rijsel 15,2 Regio Duinkerke 15,0 Regio Rijsel 14,2 Stad Roubaix 12,2 Frans-Vlaanderen 8,2 Andere 2,4 In tabel 12 maken we een inschatting van het aantal bezoeken op jaarbasis vanuit Westen Oost-Vlaanderen naar de Noord-Franse bestemmingen, rekening houdend met de gemiddelde frequentie waarmee de bestemmingen worden bezocht. In totaal komen we uit op 1,9 miljoen bezoeken vanuit Vlaanderen naar Noord-Frankrijk. Ook hier staat de stad Rijsel op kop met bijna bezoeken per jaar. De commerciële centra in de omgeving van Rijsel halen door een hogere bezoekersfrequentie iets meer dan bezoeken per jaar. 24 Transvisite: grensoverschrijdende koop- en bezoekersstromen tussen West-Vlaanderen en Noord-Frankrijk

27 Tabel 12 Extrapolatie van het aantal bezoeken vanuit West-Vlaanderen en de arrondissementen Gent en Oudenaarde naar Noord-Frankrijk, WES-enquête 2011 Aantal bezoeken zonder rekening te houden met de frequentie Gemiddeld aantal bezoeken per jaar Raming totaal aantal bezoeken op jaarbasis Brugge Diksmuide Ieper Kortrijk Oostende Roeselare Tielt Veurne Gent Oudenaarde Totaal Stad Rijsel , Commerciële centra omgeving Rijsel , Regio Duinkerke , Regio Rijsel , Stad Roubaix , Frans-Vlaanderen , Arrondissement Valenciennes Arrondissement Douai Andere , , , Totaal , Transvisite: grensoverschrijdende koop- en bezoekersstromen tussen West-Vlaanderen en Noord-Frankrijk 25

28 In tabel 13 wordt er per Noord-Franse bestemming een overzicht gegeven van het aandeel van de bevolking uit de verschillende West- en Oost-Vlaamse regio s die de bestemming hebben bezocht. De nabijheid van de bestemming speelt hier minder een rol. Vanuit West-Vlaanderen wordt de stad Rijsel vanuit alle regio s ongeveer evenveel bezocht. Voor de commerciële centra zien we wel een nabijheidseffect. Het aandeel inwoners uit Kortrijk, Roeselare en Tielt die de commerciële centra in de omgeving van Rijsel hebben bezocht, ligt hoger dan vanuit andere regio s. Tabel 13 Aandeel inwoners van de regio dat een Noord-Franse bestemming bezocht heeft (penetratiegraad), WES-enquête 2011 (in %) Stad Rijsel Commerciële centra omgeving Rijsel Regio Duinkerke Regio Rijsel Stad Roubaix Frans-Vlaanderen Totaal Brugge 11,2 3,1 3,9 6,1 3,6 2,8 27,2 Diksmuide 13,4 4,5 3,7 2,0 1,1 2,4 27,8 Ieper 9,6 4,3 3,3 4,2 3,3 3,6 28,1 Kortrijk 12,0 8,4 3,4 4,1 3,5 1,9 29,4 Oostende 13,9 3,3 6,1 3,0 1,9 3,3 29,9 Roeselare 11,3 6,9 2,4 4,4 1,8 3,1 27,7 Tielt 13,3 7,1 2,1 6,9 4,1 1,8 32,4 Veurne 9,2 4,9 8,0 1,8 2,5 2,4 27,0 Gent 12,6 2,5 5,0 3,4 4,0 1,9 27,2 Oudenaarde 19,8 2,8 5,1 3,6 6,3 1,5 35,1 Totaal 12,5 4,4 4,3 4,1 3,5 2,4 28,7 Als we per bestemming kijken van waar de bezoekers afkomstig zijn, dan is het grootste aandeel afkomstig uit de regio Gent. Dit heeft uiteraard te maken met het gegeven dat Gent het meest bevolkte arrondissement uit onze populatie is. Opvallend is dat in de commerciële centra van Rijsel bijna 30% van de bezoekers afkomstig is van net over de grens, nl. van het arrondissement Kortrijk. Hier zien we opnieuw het nabijheidseffect dat we ook in de omgekeerde richting zagen. 26 Transvisite: grensoverschrijdende koop- en bezoekersstromen tussen West-Vlaanderen en Noord-Frankrijk

29 Tabel 14 Van waar zijn de bezoekers aan de Noord-Franse bestemmingen afkomstig? WES-enquête 2011 (in %) Stad Rijsel Commerciële centra omgeving Rijsel Regio Duinkerke Regio Rijsel Stad Roubaix Frans-Vlaanderen Totaal Brugge 13,6 10,7 13,8 22,5 15,6 18,2 14,5 Diksmuide 2,9 2,8 2,3 1,3 0,9 2,8 2,6 Ieper 4,4 5,7 4,5 5,9 5,5 8,8 5,7 Kortrijk 14,7 29,5 12,3 15,2 15,5 12,6 15,7 Oostende 9,1 6,1 11,6 6,0 4,4 11,5 8,6 Roeselare 7,1 12,4 4,3 8,6 4,0 10,6 7,7 Tielt 5,2 8,1 2,4 8,3 5,7 3,7 5,6 Veurne 2,4 3,7 6,1 1,4 2,3 3,3 3,1 Gent 29,8 16,6 34,6 24,7 33,8 24,3 28,2 Oudenaarde 10,7 4,4 8,0 6,0 12,2 4,3 8,3 Aantal respondenten Totaal 100,0 100,0 100,0 100,0 100,0 100,0 100, Westtoer Ieper Transvisite: grensoverschrijdende koop- en bezoekersstromen tussen West-Vlaanderen en Noord-Frankrijk 27

30 Wat betreft de duur van het aantal bezoeken in tabel 15 valt meteen het grote verschil op tussen de resultaten voor de commerciële centra in de omgeving van Rijsel met de rest. Bij eerstgenoemde duurt meer dan de helft van de bezoeken maximaal een halve dag, wat we ook vaak terugzagen bij de bezoeken van Noord-Fransen aan Vlaanderen. Bij de andere bestemmingen zien we dat rond de helft van de bezoeken tussen een halve dag en een dag duurt. Voor de stad Rijsel is dit zelfs in 60% van de bezoeken. Opvallend is ook dat bij alle bestemmingen buiten de commerciële centra in de omgeving van Rijsel rond de 15% van de bezoeken een weekend met een overnachting is. De bezoeken die vanuit West- en Oost-Vlaanderen aan Noord-Frankrijk worden gebracht, duren dus langer dan de bezoeken die vanuit Noord-Frankrijk aan Vlaanderen worden gebracht, met uitzondering van de bezoeken aan de commerciële centra in de omgeving van Rijsel. De frequentie van de bezoeken aan Noord-Frankrijk is ook anders dan de omgekeerde stroom. Bijna de helft van de bestemmingen in Noord-Frankrijk werd in het afgelopen jaar slechts één keer bezocht. Enkel de commerciële centra in de omgeving van Rijsel worden frequenter bezocht door de West- en Oost-Vlaamse bezoekers Tabel 15 Duur en frequentie van de bezoeken aan Noord-Franse bestemmingen, WES-enquête 2011 (in %) Stad Rijsel Commerciële centra omgeving Rijsel Regio Duinkerke Regio Rijsel Stad Roubaix Frans- Vlaanderen Totaal Een halve dag of minder 15,6 53,1 13,1 20,6 21,0 25,1 22,2 Tussen een halve dag en een dag 59,7 38,0 45,4 42,8 44,6 43,7 49,3 Duur van het bezoek Twee dagen in de week met één overnachting 7,0 3,4 8,4 13,1 11,8 5,4 8,1 Weekend met één overnachting 15,3 3,6 18,0 15,2 17,4 15,8 14,4 Meer dan twee dagen 2,5 1,8 15,2 8,4 5,3 9,9 6,0 Totaal 100,0 100,0 100,0 100,0 100,0 100,0 100,0 Aantal respondenten keer 54,9 29,8 44,8 48,8 56,7 52,2 49,6 2 keer 20,8 17,2 18,4 15,4 18,8 15,8 18,5 3 keer 7,5 9,6 12,5 8,9 10,2 5,8 8,8 Aantal keer 4 keer 5,0 9,1 7,8 6,2 2,1 4,8 5,8 5 à 9 keer 7,8 25,6 10,2 11,1 7,5 12,6 11,2 10 à 19 keer 1,9 5,3 2,7 3,0 1,9 3,4 2,7 20 keer of meer 2,1 3,5 3,6 6,7 2,9 5,2 3,4 Totaal 100,0 100,0 100,0 100,0 100,0 100,0 100,0 Aantal respondenten Transvisite: grensoverschrijdende koop- en bezoekersstromen tussen West-Vlaanderen en Noord-Frankrijk

31 In tabel 16 wordt vooreerst een overzicht gegeven van het gezelschap waarin men het grensoverschrijdende bezoek heeft gedaan. Hier zien we net als bij de Noord-Fransen die naar Vlaanderen komen dat de meeste bezoeken gebeuren in gezelschap van familie of vrienden. Als we verder in de tabel kijken naar de manier waarop de West- en Oost-Vlamingen zich verplaatst hebben richting Noord-Franse bestemming, dan valt meteen op dat de auto nog steeds veruit het meest gebruikt is, maar toch iets minder vaak dan bij de Noord-Fransen die richting West-Vlaanderen komen. Naar de stad Rijsel, Roubaix en de regio Duinkerke worden ook andere gemeenschappelijke vervoersmiddelen gebruikt zoals de trein, openbaar busvervoer of privébusvervoer. Tabel 16 Gezelschap en vervoersmodus bij de bezoeken aan Noord-Franse bestemmingen, WES-enquête 2011 (in %) Stad Rijsel Commerciële centra omgeving Rijsel Regio Duinkerke Regio Rijsel Stad Roubaix Frans-Vlaanderen Totaal Met uw partner 38 43,1 37,2 38,1 27,9 27,3 36,6 Met gezin/familie en kinderen 13,2 21,2 20,5 16,3 14,9 21,9 16,7 Met vrienden ,6 7,1 24,9 11,2 15,8 U bent er alleen naartoe gegaan 8,5 11,8 14,3 16,8 9,3 15,2 11,6 Met collega's, professionele relaties 5,6 5,5 2,8 10,6 7,3 7,4 6,2 Met wie? Met gezin/familie zonder kinderen 5,2 6,6 4,3 5,6 7,3 3,4 5,4 in georganiseerd verband 6,2 0,6 5,7 4 5,8 9,3 5,3 wil of kan het niet zeggen 0, ,8 0 0,2 0,4 Andere 2,9 0,2 1,5 0,7 2,6 4,2 2,1 Totaal 100,0 100,0 100,0 100,0 100,0 100,0 100,0 Aantal respondenten Met de auto 61,4 88,2 74,7 81,2 70,7 77,9 71,8 Met het openbaar vervoer 22,1 2,6 7,1 8,1 5,1 4,1 12,2 Met de trein 8,9 5,7 10,1 5,3 6,3 5 7,5 Hoe? Met touringcar, bus (geen openbaar vervoer) 7,5 2,8 4,4 4,3 12,5 10,8 6,8 Andere 0,1 0,8 3,7 1 5,4 2,2 1,6 Totaal 100,0 100,0 100,0 100,0 100,0 100,0 100,0 Aantal respondenten Transvisite: grensoverschrijdende koop- en bezoekersstromen tussen West-Vlaanderen en Noord-Frankrijk 29

32 In tabel 17 vinden we de uitgaven terug van de bezoeken aan de Noord-Franse bestemmingen. Dezelfde voorzichtigheid als bij de uitgaven van de Noord-Fransen telt hier. De uitgaven werden bevraagd in categorieën omdat een nauwkeurige bevraging niet mogelijk was, gezien de gehanteerde methodiek van bevraging. De mediaan van de uitgaven in de horeca in Noord-Frankrijk ligt tussen 30 en 50, heel wat hoger dus dan bij de horeca-uitgaven van Noord-Fransen in West-Vlaanderen. Deze vaststelling ligt in de lijn van de bezoeken die langer duren waardoor meer uitgaven in de loop van de dag of het weekend nodig zijn. Bij drie bestemmingen ligt de mediane uitgave zelfs nog iets hoger, nl. in de stad Rijsel, de regio Duinkerke en de stad Roubaix. Bij deze drie ligt de mediane uitgave in de horeca tussen 50 en 100. De uitgaven buiten de horeca liggen ook hoger in Noord-Frankrijk dan in West- Vlaanderen. De mediane uitgaven liggen hier nog iets hoger dan in de horeca, nl. tussen 50 en 100. In de commerciële centra van Rijsel en in de stad Rijsel liggen de mediane uitgaven zelfs nog hoger tussen 100 en 200. Het uitgavenpatroon van de West- en Oost-Vlamingen in Noord-Frankrijk ligt dus duidelijk anders dan dat van de Noord-Fransen in West-Vlaanderen. West- en Oost-Vlamingen geven heel wat meer uit in Noord-Frankrijk, zowel in als buiten de horeca. CCI Grand Lille Rijsel 30 Transvisite: grensoverschrijdende koop- en bezoekersstromen tussen West-Vlaanderen en Noord-Frankrijk

33 Tabel 17 Uitgaven bij het bezoek aan de Noord-Franse bestemming, WES-enquête 2011 (in %) Stad Rijsel Commerciële centra omgeving Rijsel Regio Duinkerke Regio Rijsel Stad Roubaix Frans-Vlaanderen Totaal 0 6,5 46,7 8,3 17,4 11,3 21,1 15,2 Uitgaven in bars, restaurants en hotels Minder dan 10 4,3 11,7* 7,5 5,2 8 9,9 6,8 Tussen 10 en 30 17,6 15,2 11,5 15,1 15,3 17,2 15,8 Tussen 30 en 50 20,7 7,9 14,5 15,7* 14,5 13,7* 16,1* Tussen 50 en ,2* 5 23,4* 20,5 18,9* 18,5 18,3 Tussen 100 en ,6 6,7 18,2 14,8 18,5 10,5 15,6 Meer dan ,1 6,9 16,7 11,2 13,6 9,1 12,1 Totaal 100,0 100,0 100,0 100,0 100,0 100,0 100,0 Aantal respondenten ,4 7,5 23,2 25,5 18,5 22,1 15,2 Andere uitgaven (niet in bars, restaurants en hotels) Minder dan 10 4,2 2,8 10,4 8,5 6,9 10,3 6,5 Tussen 10 en 30 6,7 6,0 10,3 10,6 14,5 14,4 9,1 Tussen 30 en 50 8,6 8,7 9,8* 15,4* 15,1* 13,2* 10,8 Tussen 50 en ,3 18,9 17,6 13,7 15,9 9,3 17,1* Tussen 100 en ,8* 28,0* 13,7 13,7 17,7 15,1 20,5 Meer dan ,0 28,1 15,1 12,5 11,5 15,5 20,8 Totaal 100,0 100,0 100,0 100,0 100,0 100,0 100,0 *Mediaan van de uitgaven Aantal respondenten Transvisite: grensoverschrijdende koop- en bezoekersstromen tussen West-Vlaanderen en Noord-Frankrijk 31

34 Als we in tabel 18 kijken naar welke activiteiten men heeft uitgevoerd in Noord-Frankrijk, dan zien we dat bij 41% van de bezoeken gewinkeld of geshopt werd. In de commerciële centra van Rijsel ligt dit aandeel uiteraard nog een stuk hoger met bijna 80% en ook in de stad Rijsel wordt bij de helft van de bezoeken gewinkeld of geshopt. Toeristische activiteiten zijn eveneens belangrijk in Noord-Frankrijk. In de regio Duinkerke is dat zelfs bij 1 op 3 van de bezoeken. Duinkerke wordt door de West- en Oost-Vlamingen duidelijk meer gezien als een toeristische bestemming dan als een winkelbestemming. In tabel 19 wordt de belangrijkste activiteit van het bezoek weergegeven. Het ligt voor de hand dat winkelen en shoppen de belangrijkste reden blijft bij bijna 3 op 4 van de bezoeken aan de commerciële centra in de regio Rijsel. Bij bezoeken aan de regio Duinkerke, Frans-Vlaanderen en de stad Rijsel is toerisme bij minstens 1 op 4 van de bezoeken de hoofdreden. Westtoer Heuvelland 32 Transvisite: grensoverschrijdende koop- en bezoekersstromen tussen West-Vlaanderen en Noord-Frankrijk

35 Tabel 18 Activiteiten verricht bij het bezoek aan de Noord-Franse bestemming (in categorieën), WES-enquête 2011 (in %) Stad Rijsel Commerciële centra omgeving Rijsel Regio Duinkerke Regio Rijsel Stad Roubaix Frans-Vlaanderen Totaal Winkelen/shopping 50,9 78,0 10,3 20,0 33,0 33,0 41,6 Toerisme 19,5 3,7 32,8 19,3 19,3 26,5 20,0 Evenement, uitstap, restaurantbezoek 13,0 2,6 9,9 6,8 16,6 3,3 10,3 Professionele redenen, privézaken regelen, studies, 7,7 8,2 6,3 22,2 9,8 13,6 10,0 Vrije tijd doorbrengen 4,7 2,9 24,6 7,1 13,0 11,5 8,6 Familie- of vriendenbezoek 2,6 2,9 7,6 19,6 7,3 9,2 6,4 Andere 1,6 1,6 8,5 5,3 1,0 2,9 3,1 Totaal % 100,0 100,0 100,0 100,0 100,0 100,0 100,0 Aantal respondenten Tabel 19 Hoofdactiviteit bij het bezoek aan de Noord-Franse bestemming (in categorieën), WES-enquête 2011 (in %) Stad Rijsel Commerciële centra omgeving Rijsel Regio Duinkerke Regio Rijsel Stad Roubaix Frans-Vlaanderen Totaal Winkelen/shopping 36,9 73,9 4,9 14,7 19,3 21,6 30,9 Toerisme 24,4 4,0 31,6 18,2 19,6 28,7 21,7 Professionele redenen, privézaken regelen, studies, 11,0 8,8 7,1 26,0 13,2 17,2 13,0 Familie- of vriendenbezoek 4,4 4,0 8,6 23,7 10,4 13,6 9,0 Vrije tijd doorbrengen 4,8 2,9 23,0 6,0 13,5 11,5 8,7 Evenement, uitstap, restaurantbezoek 10,1 2,8 6,5 4,6 17,8 2,9 8,2 Andere 8,5 3,5 18,3 6,8 6,1 4,7 8,6 Totaal % 100,0 100,0 100,0 100,0 100,0 100,0 100,0 Aantal respondenten Transvisite: grensoverschrijdende koop- en bezoekersstromen tussen West-Vlaanderen en Noord-Frankrijk 33

36 Als we in tabel 20 kijken naar de redenen die men naar voren schuift voor het grensoverschrijdende bezoek, dan zien we dat de gastvrijheid en de gezelligheid van de bestemmingen als de twee belangrijkste redenen naar voren komen. Dat ligt in de lijn met de vaststelling dat de Noord-Franse bestemmingen vaak voor toeristische activiteiten worden bezocht. Het zijn dan ook vooral bij die bestemmingen die voor toerisme worden bezocht dat deze redenen belangrijk zijn, nl. de stad Rijsel en de regio Duinkerke. De belangrijkste reden voor een bezoek aan de commerciële centra van Rijsel ligt dan weer in de aantrekkelijke prijzen die men er biedt. Ook het feit dat men hier een ander aanbod heeft en dat het vlakbij gelegen is, zijn motieven voor West- en Oost-Vlaanderen om naar de commerciële centra van Rijsel te trekken. Tabel 20 De redenen waarom men ervoor koos om naar de Noord-Franse bestemming te gaan, WES-enquête 2011 (in %) Stad Rijsel Commerciële centra omgeving Rijsel Regio Duinkerke Regio Rijsel Stad Roubaix Frans-Vlaanderen Totaal Gastvrijheid 20,8 8,0 27,3 25,9 20,6 22,2 20,7 Gezelligheid, ambiance 17,3 6,3 21,3 19,0 17,9 14,3 16,5 Aantrekkelijke prijzen, minder duur 8,7 34,0 3,7 6,2 8,8 11,0 11,2 Dichtbij, nabijheid 10,8 17,7 11,2 7,5 8,1 8,9 11,1 Verschillende producten 9,3 12,2 3,4 3,5 5,9 5,7 7,6 Mogelijkheid tot combinatie van shopping en toerisme 11,9 2,7 3,4 1,6 6,1 1,1 6,8 Professionele redenen 3,2 2,3 1,0 9,5 5,2 7,3 4,1 Bezoek aan familie/vrienden 1,8 1,9 4,3 7,5 4,7 7,1 3,6 Betere kwaliteit van service 2,7 4,6 4,4 4,4 2,8 2,9 3,3 Betere kwaliteit van producten 2,1 4,0 3,1 4,4 1,1 3,5 2,7 Kan er niet op antwoorden 1,9 2,2 2,5 3,4 1,4 4,8 2,4 Open op zondag of s avonds 2,6 2,8 2,7 0,7 3,0 0,1 2,2 Andere 6,9 1,3 11,7 6,4 14,4 11,1 7,8 Totaal 100,0 100,0 100,0 100,0 100,0 100,0 100,0 Aantal respondenten Als we de bezoeken aan de Noord-Franse bestemmingen overschouwen, dan zijn de commerciële centra in de regio Rijsel duidelijk de vreemde eend in de bijt. Ze worden in tegenstelling tot de andere bestemmingen hoofdzakelijk voor winkel- en shoppingdoeleinden bezocht, de bezoeken zijn er eerder kort en men trekt een publiek aan omwille van de nabijheid. Het bezoekprofiel aan de commerciële centra vanuit West- en 34 Transvisite: grensoverschrijdende koop- en bezoekersstromen tussen West-Vlaanderen en Noord-Frankrijk

37 Oost-Vlaanderen is dus vergelijkbaar met het bezoekprofiel in de West-Vlaamse grensgemeenten: korte, regelmatige bezoeken voor winkelen en shoppingdoeleinden. De meeste andere Noord-Franse bestemmingen hebben een bezoekprofiel dat eerder te vergelijken is met het bezoekprofiel aan Brugge en Oostende als West-Vlaamse bestemmingen. Toeristische redenen zijn belangrijker en men maakt er minimaal een daguitstap van. Een laatste opvallende vaststelling bij de Noord-Franse bestemmingen is het feit dat Duinkerke, ondanks een aanbod en de nabijheid, amper gezien wordt als een bestemming voor winkelen en shopping, maar voornamelijk voor toeristische doeleinden. Conclusie en verdere verloop van het project Transvisite Vanuit de resultaten van het grensoverschrijdende koop- en bezoekersstromenonderzoek wordt er momenteel gezocht naar gemeenschappelijke communicatiemiddelen waarmee de grensoverschrijdende attractiviteit kan worden verhoogd. Via verschillende overlegrondes in de primaire zone van het Interreg-gebied (Veurne, Ieper en Kortrijk langs Vlaamse zijde en Duinkerke en Lille langs Franse zijde) zullen gemeenschappelijke communicatietools worden ontwikkeld die de ganse regio zullen promoten. Tegelijkertijd hebben de gemeenten en steden individuele fiches verkregen waarin de bestemmingsresultaten worden vergeleken met de globale resultaten en waar men verdere acties voor de eigen gemeente/stad op kan uitwerken. Het gevoerde onderzoek zal dus leiden tot het beter in de markt zetten van het grensoverschrijdende aanbod, zowel via collectieve acties als aanvullend via individuele acties. Westtoer Poperinge Transvisite: grensoverschrijdende koop- en bezoekersstromen tussen West-Vlaanderen en Noord-Frankrijk 35

38 36 Transvisite: grensoverschrijdende koop- en bezoekersstromen tussen West-Vlaanderen en Noord-Frankrijk