Boekverslag Nederlands Brandende liefde door Jan Wolkers

Transcriptie

1 Boekverslag Nederlands Brandende liefde door Jan Wolkers Boekverslag door F woorden 4 mei keer beoordeeld Auteur Genre Jan Wolkers Psychologische roman, Eerste uitgave 1981 Liefdesroman Vak Nederlands 1.Primaire gegevens van het gelezen boek. a.de schrijver van het boek heet Jan Wolkers. b.de titel van het boek is Brandende liefde. c.het boek heeft geen ondertitel. d.het boek is in november 1981 voor het eerst verschenen. e.het boek telt 247 bladzijdes. 2.Verantwoording van de keuze en de verwachting vooraf. a.ik heb dit boek gekozen omdat, ik al een boek van Jan Wolkers had gelezen en dat boek sprak mij wel aan, ook omdat ik dit genre best leuk vind. Toen ik ook nog een korte samenvatting las, was ik overtuigd. b.mijn verwachtingen van het boek waren dat het een boek zou zijn met veel liefde en seks, erotiek dus. Ik denk dat het een boek is met erotiek door de titel, die komt neer op vurige liefde, seks en liefde dus. Ik verwacht dat het een leuk boek zal zijn, Jan Wolkers kennende is dat het geval. Hij beschrijft alle dingen precies zoals hij de dingen beleeft en ziet, realistisch dus. 3.Korte samenvatting van de inhoud. De samenvatting van het boek is als volgt: De ikpersoon is student aan de Academie voor Beeldende Kunsten in Amsterdam. Hij krijgt Franse les van mademoiselle Bonnema. Deze les is gratis, maar haar studenten moeten in ruil daarvoor allerlei klusjes opknappen in haar huis. De oude vader van mademoiselle Bonnema, die bij de ongetrouwde vrouw op zolder woont, lijdt aan de ziekte van parkinson. In het huis woont ook een violist met zijn beeldschone vrouw Anna. De ikpersoon wordt helemaal verliefd op haar en weet haar zover te krijgen, dat zij voor hem gaat poseren, na een tijdje wil ze zelfs naakt poseren. Met Sinterklaas krijgt de ikpersoon een wollen vest van mademoiselle Bonnema. Hij vindt het niet mooi en Pagina 1 van 6

2 durft zich niet met het vest bij Anna te vertonen. Daarom doet hij het uit en legt hij het op de trap. De vader van mademoiselle Bonnema vindt het daar en neemt het mee. Hij wil het vest niet teruggeven, maar zijn dochter pakt het af en geeft het woedend aan de ikpersoon terug. In ruil voor woonruimte in het souterrain, gaat de ikpersoon de vader van mademoiselle Bonnema verzorgen. Hij blijkt vrij koppig te zijn, maar wordt wat meegaander wanneer de ikpersoon hem zijn wollen vest teruggeeft. Om ervoor te zorgen dat hij zich laat wassen, belooft de ikpersoon dat Anna even zal komen. Dan krijgt hij een idee: hij wil een schilderij van een naakte Anna met de oude man maken. Dit past volgens hem in het thema Suzanna en de grijsaard. In zijn souterrain schildert hij deze situatie uit zijn hoofd. Wanneer Anna zwanger blijkt te zijn, wil hij de twee mensen graag laten poseren. Uiteindelijk wil Anna wel meewerken, maar vlak voor het moment overlijdt de oude man. De ikpersoon besluit net te doen of er niets aan de hand is, hij zegt dat de man in een diepe slaap is. Hij doet zijn werk zo snel mogelijk. Als Anna weg is, wil de Van Gogh-baard, een medestudent van de ikpersoon, een schets van een naakte overledene maken. Als mademoiselle Bonnema hoort dat haar vader overleden is, reageert ze niet geschokt. Ze is wel kwaad omdat de oude man het wollen vest aanheeft. De ikpersoon krijgt het vest weer terug. Anna moet van mademoiselle Bonnema verhuizen, omdat ze een kind krijgt. Daarom gaat ze nog één keer naar het souterrain om te poseren. Tijdens het poseren wordt haar dochtertje geboren. mademoiselle Bonnema komt kijken wat er aan de hand is. Ze ziet het schilderij van Suzanna en de grijsaard, dat onafgedekt in de kamer staat. Nu gaat ze helemaal door het lint. De ikpersoon slaat een portret van zichzelf op mademoiselle Bonnema s hoofd kapot. Hij bedreigt haar met een broodmes, zodat ze niets tegen de violist zegt. Anna geeft hem een kus en zegt: Je hebt me als een man verdedigd. 10 jaar later, nadat de student afgestudeerd is in Parijs met de studiebeurs van de franse regering, is mademoiselle Bonnema overleden. Bij de begrafenis ziet de student Anna en Kees weer, Anna is dan gescheiden van Louis. Na de begrafenis gaan ze naar het huis van mademoiselle Bonnema. Hij heeft namelijk een witte kan geërfd, die hij goed voor zijn stillevens kan gebruiken. Hij schenkt de Van Gogh-baard het wollen vest, dat dankbaar in ontvangst wordt genomen. Anna kleedt zich nog één keer uit in het souterrain. Samen verlaten ze het huis. En eindigt het verhaal als de student door de achterruit van de taxi een laatste glimp opvangt van Kees Van der Plasse. 4.De verdieping, een analyse van het gelezen boek. a.brandende liefde is de volksnaam voor het plantje Lychnis, dat de schilder aan mademoiselle Bonnema voor haar verjaardag geeft. Deze naam heeft absoluut niets te maken met de gevoelens die hij voor haar koestert. Hij geeft het plantje ook aan Anna, voor wie hij wel een brandende liefde voelt. Het motto van dit boek is als volgt: As for the story itself it is true enough in its essentials. The sustained invention of a really telling lie demands a talent which I do not posses. Tales of Unrest / Author s Note, JOSEPH CONRAD voor Eric Waarschijnlijk bedoelt Jan Wolkers hiermee, dat het boek in wezen op waarheid berust. Hij bezit niet het Pagina 2 van 6

3 talent om leugens te verzinnen. Tales of Unrest / Author s Note, JOSEPH CONRAD is de herkomst van het motto en voor Eric is de opdracht. b.het boek valt onder het genre liefdesroman. Het hele boek gaat namelijk over liefde, de liefde van de ikpersoon (schilder) voor Anna. Deze liefde uit hij vooral via de kunst. c.de Ikpersoon: De ikpersoon is de centrale figuur in de roman. Hij is een jonge schilder, die aan de Academie voor Beeldende Kunsten in Amsterdam studeert. Hij is een knappe man, die bovendien erg romantisch is. Zo is hij helemaal verliefd op Anna, een getrouwde vrouw. Hij schildert vooral stillevens en wordt daarbij gedreven door lichamelijke liefde. De ikpersoon is een rond karakter. Anna: Anna is de vrouw van een violist. Ze is een zeer mooie vrouw, ze is vrij mollig en heeft rossige krullen. Ze is zeer trouw aan haar man, die later zelf niet trouw aan haar blijkt te zijn. Ze wil graag bewonderd worden. Daarom heeft ze er geen enkel probleem mee om naakt voor de man, die verliefd op haar is, te poseren. Anna is een rond karakter. Mademoiselle Bonnema: Mademoiselle Bonnema is de Franse lerares van de schilder. Haar voornaam is Jannie. Zij is een zeer saai mens, dat alles wat losbandig is, verafschuwt. Op blz.40 wordt ze preutse ouwe jongejuffrouw genoemd. Ze is altijd vrijgezel geweest en kijkt niet veel naar haar vader om, die op zolder woont. Mademoiselle Bonnema is een rond karakter. De vader van Mademoiselle Bonnema: De vader van mademoiselle Bonnema is vroeger een beroemd chirurg geweest, maar lijdt op 96-jarige leeftijd aan de ziekte van Parkinson. Hij is de vader van mademoiselle Bonnema. De ikpersoon verzorgt hem tijdens zijn laatste dagen. Geestelijk is hij nog helemaal bij. De vader van mademoiselle Bonnema is een vlak karakter. Kees van der Plasse: Kees van der Plasse wordt in het verhaal ook wel de Van Gogh-baard genoemd omdat hij net als Van Gogh een rode stoppelbaard heeft. Hij is een studievriend van de ikpersoon en is nog een tikkeltje brutaler. Hij ziet er groot en wild uit, maar heeft een heel klein hartje. Na tien jaar heeft hij zijn oorspronkelijke ideeën vaarwel gezegd. Hij laat zijn schilderijen nu door zijn assistenten maken en verdient daar handenvol geld mee. Kees van der Plasse is een vlak karakter. De violist: De violist is de man van Anna. Zijn echte naam is niet echt duidelijk, door Anna wordt hij Louis genoemd en op de aanplakbiljetten staat Lodewijk Laman. Hij is een zeer beschaafde heer, die vaak van huis is. Verder wordt nog verteld dat hij slecht ruikt en hoort. De violist een type. Pagina 3 van 6

4 d.het verhaal speelt zich voor het grootste deel af in de jaren vijftig. De verteltijd van het boek is 247 bladzijdes en de vertelde tijd is ongeveer 12 jaar, want hij woonde ongeveer 2 jaar in het huis aan de Sarphatistraat en na 10 jaar ontvangt de ikpersoon een rouwkaart. Het verhaal is niet-chronologisch, want na hoofdstuk 2 krijg je een lange flashback over het verblijf in het huis aan de Sarphatistraat. Het verhaal speelt zich af in het huis aan de Sarphatistraat, deze ruimte spelen de belangrijkste gebeurtenissen, de bevalling van Anna, het naakt poseren van Anna en het overlijden van Mademoiselle Bonnema s vader zijn hier voorbeelden van. Het huis bestaat uit vier verdiepingen, op de begaande grond wonen de schilder en Mademoiselle Bonnema, op de eerste verdieping wonen Anna en haar man, op de tweede verdieping woont de vader van Mademoiselle Bonnema en op de vierde verdieping is de zolder, hier heeft de vorige eigenaar van het gebouw zelfmoord gepleegd. e.de lezer beleeft het verhaal door de ogen van de ikpersoon. De vertelsituatie die gebruikt is, is de ikverteller. f.in het verhaal staan de motieven leven en dood dicht naast elkaar, maar de duidelijkste motieven zijn toch vel de kunst en de liefde. De ikpersoon is een schilder en woont samen met andere kunstenaars in het huis aan de Sarphatistraat. Hij is smoorverliefd op Anna. Deze liefde tussen de ikpersoon en Anna uit zich vooral in de schilderkunst van de ikpersoon. Op de bovenste verdieping woont de vader van mademoiselle Bonnema, die in de loop van het verhaal overlijdt. De schilders vinden hem een interessant object. Mademoiselle Bonnema is geestelijk dood, ze heeft een zeer saaie, doodse levenswijze. Verder zijn er de jonge studenten, aan wie mademoiselle Bonnema les geeft. Zij zitten vol met plannen en dynamiek, wat zich vaak uit in absurde kunstideeën en een brutale houding. Ook Anna is een symbool voor het leven, zij is jong en zwanger. En zwangerschap brengt nieuw leven. Het thema van het verhaal is dat een dat een schilder, de ikpersoon, in een huis aan de Sarphatistraat gaat wonen. Hier krijgt hij Franse les van Mademoiselle Bonnema die overlijdt net zoals haar vader. Verder schildert hij naaktposes van Anna, waarop hij verliefd is. Anna heeft een man en blijkt zwanger te zijn. g.het spannende maakt de niet chronologische tijdsvolgorde van het boek. Het begint namelijk waar het verhaal bijna afloopt, en dat maakt je wel nieuwsgierig naar wat er in dat huis is gebeurd. De uiteenlopende gebeurtenissen maken het heel boeiend, er gebeuren heel veel verschillende dingen vlak na elkaar, op het ene moment wordt de schilder overhoord door mademoiselle Bonnema, even later wordt hij boven de gootsteen afgetrokken. En het moment dat de schilder mademoiselle Bonnema met een mes bedreigde was ook heel spannend. h. En Suisse il y a beaucoup de lacs et de montagnes, zei ik alsof ik het voorlas en knielde bij haar neer. En s il vous plaît niet in mijn kuiten knijpen als je mijn schoen aandoet. Dat is nergens voor nodig. Ze zijn ook zo goddelijk, stamelde ik brutaal. Artiest, zei ze quasi verachtelijk en trok haar voet terug. Toen wipte ze van de canapé en vroeg of ik ook koffie wilde. Ik heb net al van die heerlijke sterke koffie gehad, zei ik. Verrukkelijke mokka! (Blz.24 onderaan). Ik heb voor dit citaat gekozen omdat er in dit citaat drie kenmerken staan uit het verhaal. Het eerste kenmerk zij de franse stukjes tekst die door bijna het hele verhaal door te lezen zijn. Het tweede kenmerk is Pagina 4 van 6

5 de liefde die de ikpersoon voor Anna heeft, hij heeft net de hak van Anna s schoen vastgepakt waardoor haar schoen uitraakte. En als derde kenmerk het spottende over Mademoiselle Bonnema. Mademoiselle Bonnema was namelijk altijd heel zuinig met de het cacaopoeder, hierdoor was hij nooit sterk. 5.Relatie tussen tekst en auteur. Achtergrond van de schrijver: Jan Wolkers is geboren op 26 oktober van het jaar 1925 in Oegstgeest. Hij was de derde in het gezin van elf kinderen. Zijn vader had in de jaren voor de oorlog een kruidenierswinkeltje. Dagelijks wordt er in het gezin uit de bijbel gelezen. Dit verklaart de grote bijbelkennis waarvan veel van zijn boeken getuigen. Als hij een jaar oud is krijgt hij bronchitis waarbij als therapie van stoombaden gebruikt wordt gemaakt. Bij één van de behandelingen loopt hij een verbranding op, een blijvend litteken op zijn slaap. Ook loopt hij astma op. Wolkers was niet één van de makkelijkste thuis, hij was snel zenuwachtig en had last van astma. Hij was een gevoelig persoon. Na de lagere school volgt hij de mulo die hij om een onbekende reden nooit heeft afgemaakt. In die tijd volgen ook verschillende baantjes. Dierenverzorger op het Fysiologisch Laboratorium. Tuinman op een landgoed. Wolkers heeft ook op het distributiekantoor gewerkt en in de conservenfabriek. Hij schrijft zichzelf in voor de Leidse schilderacademie Ars Aemula Naturae. In deze tijd, de Tweede Wereldoorlog, sterft ook één van zijn broers. In het jaar 1947 trouwt hij voor het eerst, maar als hij in 1957 een beurs van de Franse regering krijgt en hij naar Parijs gaat om te werken wordt het huwelijk verbroken. Op 10 november van het jaar 1958 hertrouwt hij. Uit de achtergrond van de schrijver blijkt dat Hij heeft op een schildersacademie gezeten, in het verhaal is hij een schilder. Ook sterft één van zijn broers, in het verhaal speelt de dood een best grote rol, de vader van mademoiselle Bonnema sterft en later ook mademoiselle Bonnema zelfs, die al geestelijk dood is. Hij krijgt in 1957 een beurs van de Franse regering en gaat naar Parijs, dit gebeurt ook in het verhaal. 6.De persoonlijke beoordeling. a.ik vind het zelf een heel mooi onderwerp, ik hou zelf wel van boeken over romantiek maar vooral erotiek. Ik heb niet echt iets van het boek geleerd, moet ik eerlijk zeggen. Ik vond het wel een hele goede combinatie, de onderwerpen kunst en liefde (want dat zijn de twee belangrijkste onderwerpen), want de schilder verwerkt z n liefde voor Anna in de kunst. Het is wel jammer dat er zo weinig aandacht wordt geschonken aan de relatie tussen Kees van der Plasse en de schilder. Het is niet echt duidelijk of ze echt goede vrienden zijn, wat ze nou eigenlijk van elkaar vinden. Het onderwerp romantiek/liefde vond ik erg herkenbaar, het komt niet alleen erg veel voor in het boek maar het staat ook nog eens in de titel Brandende liefde. Ik had nog nooit een boek gelezen met ongeveer hetzelfde onderwerp, die boeken bevatten meer seks, heftige liefde dus. Één van die boeken heet Turks Fruit, Turks Fruit vond ik toch een wat beter boek, er zat namelijk meer actie en passie in als dit boek, dit boek is wat saaier. b.de gevoelens en gedachten van de personen zijn belangrijk. Zo is het onderwerp, liefde, een gevoel. In dit geval het gevoel van de ikpersoon, de schilder, die smoorverliefd is op Anna. De gedachte van de schilder, en z n gevoelens worden heel goed weergeven, en je leert het naar mate je het boek leest ook goed kennen. Dan is er ook nog mademoiselle Bonnema die erg streng en saai is en alles wat losbandig is Pagina 5 van 6

6 verafschuwd. In het verhaal vonden veel gebeurtenissen plaats, maar het waren er niet teveel. Zo laat de ikpersoon Anna verscheidene keren poseren, ook naakt, één keer wordt hij, tijdens het pauzeren, door haar afgetrokken Ook krijgt de ikpersoon een kleine ruzie met de vader van mademoiselle Bonnema over een vestje, dit vestje blijft in het verhaal steeds weer terugkomen. Sommige gebeurtenissen waren niet echt geloofwaardig. Zo wil de ikpersoon Anna met de oude man schilderen, als ze bijna kunnen beginnen sterft de oude man, dit zou wel kunnen maar is dan wel erg toevallig. Wat ook erg toevallig is, is de keer dat Anna voor de laatste keer voor de schilder gaat poseren en dan bevalt. Maar ondanks de vele gebeurtenissen was het verhaal goed te volgen. c.de personages zijn erg goed neergezet, ze zijn erg aanwezig. Omdat je alles door de ogen van de ikpersoon ziet, is het makkelijk om zijn problemen te begrijpen. De personages kwamen levensecht over, behalve die van mademoiselle Bonnema, die vind niet echt levensecht want wie is er nou altijd nors, saai en/of boos. Maar ondanks het personage van mademoiselle Bonnema kon ik me erg goed inleven in de personages, zeker in die van de ikpersoon omdat daar het meest over hem te weten komt, je beleefde alles door zijn ogen. Maar ik ben niet door zijn gedrag beïnvloed. d.het verhaal is erg goed te volgen. De zinnen zijn makkelijk opgebouwd op de franse stukjes na. Deze stukjes waren erg moeilijk, het grootste deel begreep ik niet. Maar deze franse stukjes waren niet belangrijk, ook zonder de betekenis te weten kon je het verhaal makkelijk begrijpen. Het onderdeel dat mademoiselle Bonnema het schilderij Suzanna en de grijsaard ziet, is een spannend stuk. Verder vond ik ook het onderdeel dat de ikpersoon een discussie krijgt met mademoiselle Bonnema over het vestje spannend. De vader van mademoiselle Bonnema had deze namelijk gepakt en toen kregen de ikpersoon en de vader van mademoiselle Bonnema een kleine ruzie. Het verhaal heeft een goed einde, het is een open einde. Het is namelijk onduidelijk of de ikpersoon en Anna bij elkaar zullen blijven, dit laat de schrijver over aan de fantasie van de lezer. Ik vind een open einde een spannend einde doordat je niet weet wat er gaat gebeuren. e.het is een best lastig boek om te lezen, omdat er heel veel franse zinnen in worden gebruikt. Ik vind wel dat het taalgebruik goed past bij de schilder, hij heeft namelijk vaak van die romantische zinnen en dat vind ik wel goed passen bij een kunstenaar, van de artistieke zinnen, alsof hij z n kunst ook in z n taalgebruik wil leggen. In het verhaal zaten ook dialogen deze kwamen natuurlijk bij mij over, er zaten wel vaak franse zinnetjes tussen. 7.Is de verwachting uitgekomen? Mijn verwachting is niet helemaal uitgekomen, slechts voor een deel. Ik had namelijk verwacht dat er veel liefde en seks in voor zouden komen, dat laatste was nauwelijks het geval maar er kwam wel veel liefde in het verhaal voor, liefde was zelfs erg belangrijk in het verhaal. Ook had ik het goed dat het een leuk boek zou zijn. Wat ik niet had verwacht was dat er vele franse zinnen in het verhaal voor zouden komen, wat dus al lezende het geval bleek te zijn. Pagina 6 van 6