Toekomstige organisatie afvalbeheer. Informatiebijeenkomst Raadscommissie, 20 februari 2019

Transcriptie

1 Toekomstige organisatie afvalbeheer Informatiebijeenkomst Raadscommissie, 20 februari

2 Inhoud - Opzet onderzoek - Analyse - Alternatieven - Vervolgstappen 2

3 Opzet onderzoek - Aanleiding en doel - Onderzoeksvragen en -stappen 3

4 Aanleiding en doel Aanleiding 1. Het huidige contract met Van Kaathoven loopt 1 januari 2021 af. 2. Nieuw afwegingsmoment, tegen de achtergrond: - toenemende kwaliteitseisen (duurzaamheid, vergaande reductie restafval, bewonersparticipatie) - kwetsbaarheid eigen organisatie Doel Raad in staat stellen een keuze te maken in de wijze waarop het afvalbeheer met het oog op de toekomst wordt georganiseerd. Afbakening Geen beleidsinhoudelijke keuzes over bijvoorbeeld inzamelsystemen. 4

5 Onderzoek Onderzoeksvragen 1. Hoe is het huidige afvalbeheer ingericht? Wat zijn hiervan de resultaten? 2. Welke ontwikkelingen zijn van invloed op het afvalbeheer van de toekomst? 3. Organisatieanalyse: welke alternatieven zijn er? 4. Wat zijn de voor- en nadelen van de verschillende alternatieven? 5. Beoordeling van de alternatieven op consequenties voor de inwoner en de gemeente. Stappen Stap 1: Startbijeenkomst Stap 2: Inventarisatie en tussenrapportage Stap 3: Beoordeling alternatieven Stap 4: eindrapportage Besluitvorming Informatiebijeenkomst 5

6 Analyse - Huidige situatie - Trends en ontwikkelingen - SWOT-analyse 6

7 Prestaties Afvalscheiding 70% afvalscheiding, 127 kg restafval (2016) Bovengemiddelde score 182 afvalbeheerkosten (per wha) Hoger dan gemiddeld door schaalnadelen Waarderingcijfer: onbekend Hoog serviceniveau bij inzameling Milieustation beperkt open Kosten Service 7

8 Uitvoering Inzameling Rest, GFT en PMD elke twee weken Inzet driecompartimenten-voertuig: rest, gft, pmd. Diftar op basis van gewicht en frequentie. Inzameling aanbesteed in 2013, 1 inschrijver Contract Van Kaathoven loopt tot , optie tot verlengen Milieustraat Open op zaterdag van 9 tot 14 uur Eigendom van gemeente, beheer door Van Kaathoven. Verwerking Verwerking restafval en gft door ARN Sortering en verwerking PMD via MARN Verwerking overige afvalstromen (o.m. papier, glas en milieustraat) via Van Kaathoven Ambtelijk inzet Diverse werkzaamheden verdeeld over 5 medewerkers, waaronder: beleid, meldingen, containerbeheer, beheer software pakket, facturering en afvalkalender 8

9 Huidige samenwerking Regio Nijmegen Mook en Middelaar participeert in de GR MARN. MARN is aandeelhouder van afvalverwerker ARN (39%) MARN verzorgt opdrachtgeverschap richting ARN (verwerking restafval en gft, luierrecycling) en beheert Midwaste-contract PMD. DAR is beleidsadviseur en secretaris MARN. Gemeente Nijmegen verzorgt inning gemeentelijke belastingen, w.o. afvalstoffenheffing. Regio Noord-Limburg Samenwerking met Gennep en Bergen op gebied van regionale energie strategie (traject provincie Limburg). Voor bemensing milieustraat, ledigen afvalbakken, opruimen zwerfvuil wordt BuitenWerk ingeschakeld (INTOS Groenbeheer en Buitendienst Gennep). 9

10 Trends en ontwikkelingen Participerende en terugtredende overheid Kleinere huishoudens, meer ouderen Informatie- en servicebehoefte neemt toe roep om meer maatwerk Na daling nu weer stijgende trend afvalbeheerkosten Doorontwikkeling bron- en nascheiding: prestaties verder omhoog PMD-keten staat onder druk, komende jaren lagere vergoedingen voor gemeenten Overheidsuitvoering blijft dominant in afvalinzameling Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen en Circulaire Economie leidende principes Sociaal maatschappelijke trends Afvalmarkt Toekomstige Afvalinzameling Beleid en regelgeving Inzameling & Techniek Verhoging scheidingsdoelen: van 100 kg restafval in 2020 naar 30 kg in 2025 Meer aandacht voor afvalpreventie en kwaliteit grondstoffen Verwerking restafval extra belast: verbrandingsbelasting naar 32 euro per ton Hoge eisen m.b.t. verwerking persoonsgegevens (privacywetgeving) Opmars nieuwe inzamelsystemen: restafval op afstand of met lage inzamelfrequentie Groeiend aantal Diftargemeenten, volume-frequentie meest toegepaste vorm Verdergaande automatisering en mechanisering Complexiteit neemt toe Aanvullende eisen aan organisatie en uitvoering 10

11 SWOT analyse Sterktes Kansen Goede prestaties: Scheidingsresultaten zijn redelijk tot goed Rekening houdend met schaal scherpe inzameltarieven De gelijktijdige inzameling van rest, gft en pmd is klantvriendelijk. Inwoners kunnen alle containers in één keer langs de weg zetten. Zwaktes Schaalnadelen: Effectief weinig beleidscapaciteit beschikbaar. Voor beleidsontwikkeling ontbreekt een sparringpartner. Beperkte openingstijden van het milieustation Hoge indirecte kosten Flexibiliteit huidig contract: Huidig contract loopt af op Verlenging, bij wederzijdse instemming, mogelijk Bedreigingen Kwetsbare positie: Unieke combinatie van tarief- en inzamelsysteem Door unieke combinatie en beperkte schaal is de inzameling voor aanbieders niet aantrekkelijk. 11

12 Alternatieven - Schets alternatieven - Beoordeling 12

13 Drie alternatieven I. Zelfstandig doorgaan II. Samenwerking Noord- Limburg III. Samenwerking regio Nijmegen (DAR) Marktmodel Zelf aanbesteden Organisatie optimaliseren Beleidsadvies inhuren Marktmodel Vanaf 2026 aanbesteden met Gennep, Bergen, Venray, Venlo en Horst a/d Maas Gezamenlijk contractoverleg Beleidsadvies inhuren Overheidsmodel Aansluiten bij DAR, toetreden als aandeelhouder Standaard pakket: inzameling, advies en beleidsondersteuning Beleidsoverleg DARgemeenten In alle gevallen: Andere inzamelsystematiek wenselijk / noodzakelijk Deelname MARN: verwerking bulkstromen via ARN 13

14 Beoordeling: perspectief Inwoner Zelfstandig doorgaan Afvalstoffenheffing Afhankelijk van aanbesteding. Nu goed contract, risico op verhoging. Service Vergelijkbaar met huidige situatie Afvalscheiding Gemeente bepaalt beleid Samenwerking Noord- Limburg Afhankelijk van aanbesteding. Meer kans op inschrijvers en scherpere aanbieding. Vergelijkbaar met huidige situatie Gemeente bepaalt beleid Samenwerking regio Nijmegen DAR Inbesteding, prijsstelling DAR Kosten vergelijkbaar met huidige situatie. Extra service: App Milieustraten DAR, pasjessysteem Projecten scholen, wijkhelden, regionale educatie Gemeente bepaalt beleid. Door service milieustraten iets betere scheidingsresultaten. 14

15 Beoordeling: perspectief gemeente Zeggenschap / sturing Zelfstandig doorgaan Opdrachtgever Sturing via contract Samenwerking Noord- Limburg Opdrachtgever Sturing via contract Samenwerking regio Nijmegen DAR Opdrachtgever en eigenaar Sturing via contract en AVA Positie in de regio Zelfstandig Focus Noord-Limburg Focus regio Nijmegen Ontwikkelkracht Beperkt in eigen huis aanwezig. Op ad hoc basis inhuur kennis. Marktpartij is vooral gericht op efficiënte inzameling Uitvoeringskwaliteit Vergelijkbaar met huidige situatie Risico s Geen aanbieder, of tegenvallend aanbestedingsresultaat Blijft kwetsbaar, hoofdzakelijk contractoverleg. Vergelijkbaar met huidige situatie Tegenvallend aanbestedingsresultaat Lange overbruggingsperiode: tot 2025 DAR is gesprekspartner. Beleidsadvies is standaard onderdeel aanbod DAR. Beleidsafstemming via MARN verloopt gemakkelijker. Vergelijkbaar met huidige situatie Bedrijfsvoeringsrisico s DAR 15

16 Vervolgstappen 1. Afronden rapportage, inclusief advies 2. Besluitvorming (B&W, Raad), keuze voorkeursvariant 3. Uitwerken voorkeursvariant 4. Definitief besluit en implementatie Afvalbeleid Opstellen nieuw afvalbeleid is separaat traject. Dit maakt voor de variantkeuze niet uit. 16

17 Meer informatie Buiten organisatieadvies (+31)