Onderzoeksprogramma microverontreinigingen afvalwater en aanpak medicijnresten bij waterschappen. Cora Uijterlinde - STOWA
|
|
- Veerle de Smedt
- 4 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Onderzoeksprogramma microverontreinigingen afvalwater en aanpak medicijnresten bij waterschappen Cora Uijterlinde - STOWA
2 Microverontreinigingen Contaminants of emerging concern (CEC s) Bestrijdingsmiddelen Medicijnresten Diergeneesmiddelen Anti parasitaire stoffen Drugs Zware metalen Pak s Medicijnen Metabolieten Microplastics Nano s Herbiciden Hormonen Hormoonverstoorders EDC Zoetstoffen Nieuwe stoffen Pesticiden Toxische stoffen Antibiotica Enge stoffen Opkomende stoffen Potentiële gidsstoffen
3 Microverontreingingen en medicijnresten De waterschappen nemen verantwoordelijkheid in de ketenaanpak Medicijnresten uit Water 5 mln gereserveerd voor stimulering van vergaande zuivering op rwzi s door min. van I&W (full scale, onderzoek, 1 jaar, monitoring)
4 NIE CWE WWE VvWB VvZB Bestaande gremia Biologische Effectmonitoring in de praktijk Expertgroep Waterfabriek Chemische analyses Biologische effectmeting (Simoni) STOWA Netwerk Monitoring Nieuwe Stoffen Themagroep Nieuwe Stoffen IenW Ketenaanpak Medicijnresten uit Water Kernteam Demo s Energie- en Grondstoffenfabriek Werkgroep Restwater & Zoetwater voorziening
5 NIE CWE WWE Nieuwe ontwikkelingen VvWB VvZB Biologische Effectmonitoring in de praktijk Kennisontwikkeling Expertgroep Waterfabriek Chemische analyses Biologische effectmeting (Simoni) STOWA Netwerk Monitoring Nieuwe Stoffen Themagroep Nieuwe Stoffen IenW Ketenaanpak Medicijnresten uit Water Kernteam Demo s Realisatie COP Medicijnresten Markt Energie- en Grondstoffenfabriek Werkgroep g Water Werkgroep Restwater & Zoetwater voorziening
6 COP medicijnresten Werkgroep water Expertgroep En activiteiten > Continu en met lange termijn focus > Gericht op onderzoek en pilots. Onderzoekprogamma > Overzicht technologieën en eenduidige monitoring > Periodiek opgestart bij voldoende aanmeldingen > Gericht op komen tot integraal ontwerp en monitoringsplan, bestuursvoorstel en verkrijgen subsidie ten behoeve van realisatie. > Aanvraag en realisatie ligt bij het waterschap zelf > Verder op perspectief Schoon Water als product > Verkrijgen inzicht in marktpotentie schoon water; verkennen afnemers, volumes, tarieven, effect afstandenlogistiek, etc > Lessons learned huidige projecten > Deelnemers nog nader te bepalen.
7 7 Onderzoeksprogramma microverontreinigingen afvalwater Waterschappen > 1 initiatieven STOWA Recente onderzoeken Hotspot analyse Verkenning technieken PACAS
8
9 9 Onderzoeksprogramma microverontreinigingen afvalwater Waterschappen > 1 initiatieven STOWA Recente onderzoeken Hotspot analyse Verkenning technieken PACAS
10 Onderzoeksprogramma microverontreinigingen afvalwater STOWA in voorbereiding en lopende onderzoeken Meten is weten Bemonstering en analyse Biologische effectmetingen Simoni Mengseltoxiciteit (ESF) NWO (Routine EDA, EMERCHE) Rwzi s en zuiveringtechniek Ozon Groote Lucht COP medicijnresten NWO (ADOx, CER CEC) Emissies en routes Emissies riolering Gewasbeschermingsmiddelen Diergeneesmiddelen Ketenverkenner NWO (SUSPect)
11 Onderzoeksprogramma microverontreinigingen afvalwater Afbakening: technieken!! Oproep waterschappen, expertgroep, bureaus en bedrijven. Maandag 11 juni workshop 3 pitches tot nu toe Opstellen onderzoeksprogramma
12 Community of Practice (COP) Actief aan de slag met ingebrachte RWZI => integraal ontwerp om aan eigen bestuur voor te leggen Aanleveren waterschapsteam: technoloog, ecoloog en of waterkwaliteitsmedewerker en zo nodig een ingenieursbureau Capaciteit, afhankelijk van instapniveau en bij ondersteuning ingenieursbureau Minimaal uur voor de (werk)sessies Maximaal 1 uur voor (werk)sessies + huiswerk Na goedkeuring van het integrale voorstel door het waterschapsbestuur, dient het waterschap zelf de aanvraag voor subsidie in. Rol van de COP is faciliterend
13 Maar ook Georganiseerd en begeleid proces waarin: Optimaal wordt geleerd (korte en lange termijn) Geïnspireerd wordt en energie ontstaat Ter plekke met elkaar wordt gewerkt Wordt versneld en tijd wordt bespaard Systeem en keten wordt samengebracht tot een integraal afgewogen ontwerp + monitoringsplan Goed onderbouwde case op basis waarvan bestuur weet waar ze aan toe zijn (impact, investering exploitatie) Kansrijk voor uitvoeringssubsidie
14 Boodschap Aan de slag met micro s Niet alleen de rwzi maar de hele keten Veel onderzoeken en ontwikkelingen Denk mee, doe mee!!!
15 Het verboden woord M=V -N
16 Onderzoeksprogramma microverontreinigingen afvalwater STOWA in voorbereiding en lopende onderzoeken Meten is weten Bemonstering en analyse Biologische effectmetingen Simoni Mengseltoxiciteit (ESF) NWO (Routine EDA, EMERCHE) Rwzi s en zuiveringtechniek Ozon Groote Lucht COP medicijnresten NWO (ADOx, CER CEC) Emissies en routes Emissies riolering Gewasbeschermingsmiddelen Diergeneesmiddelen Ketenverkenner NWO (SUSPect)
17
Opkomende stoffen: hoe krijgen we de keten waterdicht? Marjan van Giezen Plv.dir. DG Water en Bodem Ministerie Infrastructuur en Water
Opkomende stoffen: hoe krijgen we de keten waterdicht? Marjan van Giezen Plv.dir. DG Water en Bodem Ministerie Infrastructuur en Water Waterkwaliteit is verbeterd, als je terug kijkt... Na decennia slechte
Nadere informatieDatum 5 april 2018 Documentnummer Afzender Miriam Bakker, Richard van Hoorn Telefoonnummer /
d&h 16 april 2018 Memo Documentnummer 1310636 Afzender Miriam Bakker, Richard van Hoorn Telefoonnummer 0615379351/0630077049 Afdeling Planvorming Inleiding Op 18 februari 2015 stemde het Algemeen Bestuur
Nadere informatieWat er niet in komt, hoeft er ook niet uit! V 3
Wat er niet in komt, hoeft er ook niet uit! V 3 Inhoud presentatie Waar gaat t om? Landelijke ketenaanpak Regionale aanpak Wat doet WSVV al? Wat staat er op stapel in 2017 en verder? Waterketen Watersysteem
Nadere informatieMemo. Aan d&h 20 augustus 2018
Aan d&h 20 augustus 2018 Memo Datum 12 juli 2018 Documentnummer 1310635 Afzender Miriam Bakker Telefoonnummer 06 15379351 Afdeling Planvorming Onderwerp Aanpak aanvullende zuivering Nieuwe Stoffen Inleiding
Nadere informatieECOLOGISCHE EFFECTMETINGEN IN OPPERVLAKTEWATER
ECOLOGISCHE EFFECTMETINGEN IN OPPERVLAKTEWATER Medicijnenresten uit Drents water 22 maart 2018 Arjan Verhoeff Beleidsadviseur waterkwaliteit Waterschap Drents Overijsselse Delta Wat komt aan bod? 1. Wat
Nadere informatieVOORSTEL. Documentnummer Programma Waterketen Projectnummer. Afdeling Planvorming Bijlage(n) 1 Onderwerp Beleidskader nieuwe stoffen
Aan algemeen bestuur 18 februari 2015 VOORSTEL Datum 6 januari 2015 Portefeuillehouder B.J. van Vreeswijk Documentnummer 661410 Programma Waterketen Projectnummer Afdeling Planvorming Bijlage(n) 1 1. Voorstel
Nadere informatieKen je rioolwater en rwzi's: goede (systeem)kennis als basis voor keuzes. Mirabella Mulder Jeroen Langeveld
Ken je rioolwater en rwzi's: goede (systeem)kennis als basis voor keuzes Mirabella Mulder Jeroen Langeveld Verwijdering microverontreinigingen uit rwzi-afvalwater Hoe ver moet je gaan? 70% verwijdering
Nadere informatieProgrammaplan Kennisimpuls voor de Delta-aanpak Waterkwaliteit, kortweg Kennisimpuls Waterkwaliteit (KIWK)
Programmaplan Kennisimpuls voor de Delta-aanpak Waterkwaliteit, kortweg Kennisimpuls Waterkwaliteit (KIWK) Vastgesteld op 5 april 2019 door de directeuren van het Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat
Nadere informatieExtra zuiveren? Strategie Vechtstromen. René Nij Bijvank 22 maart 2018
Extra zuiveren? Strategie Vechtstromen René Nij Bijvank 22 maart 2018 Concentratie bij lozingspunt Vechtstromen staat er gekleurd op. Eerst: inzoomen Verspreiding per RWZI Voorbeeld: Enschede Voorbeeld:
Nadere informatieDe aanpak opkomende stoffen
De aanpak opkomende stoffen John Hin Leonard Osté Wat zijn opkomende stoffen in deze context? Opkomende stoffen zijn stoffen in watermatrices waarvan de schadelijkheid nog niet is vastgesteld en waarvan
Nadere informatieDelta-aanpak Waterkwaliteit en Zoetwater. Emissiesymposium 6 april 2017
Delta-aanpak Waterkwaliteit en Zoetwater Emissiesymposium 6 april 2017 1 Ministerie van 11 april Infrastructuur 2017 en Milieu Waarom een Delta-aanpak? Waterkwaliteit is verbeterd, maar nog niet voldoende
Nadere informatieVerslag bijeenkomst medicijnresten uit water 10 maart 2016
We starten de dag met het teruggeven van de resultaten uit de interviews Vitens en Vallei en Veluwe hebben gesproken met deskundigen, beleidsmakers en bestuurders om meer zicht te krijgen op het probleem,
Nadere informatieSamenwerking voor een betere waterkwaliteit
Dossier Medicijnresten uit water Ontwikkeling Toelating Fabrikage Distributie/ Opslag Voorschrijven Afleveren Gebruik Afval Zuivering Riool Zuivering Drinkwater wijze van toediening, dosering Overstort
Nadere informatie1 2 3 4 5 6 1 7 8 9 10 11 12 2 Initiatief en doelen 2017 13 14 Beeldend kunstenaar Inhoud Waterbox Temperatuur E.coli Doorzicht Geur Kleur Observatie 3 keuze experimenten: - Smaaktest - Drinkwatertest
Nadere informatieAfvalwaterplan DAL/W 2 In vogelvlucht. Gemeente Delfzijl Gemeente Appingedam Gemeente Loppersum Waterschap Noorderzijlvest Waterschap Hunze en Aa s
In vogelvlucht Gemeente Delfzijl Gemeente Appingedam Gemeente Loppersum Waterschap Noorderzijlvest Waterschap Hunze en Aa s watersysteem De afvalwaterketen Wij beschouwen de afvalwaterketen als één geheel,
Nadere informatieMededeling aan het AB
WATERSCHAPSBEDRIJF LIMBURG Mededeling aan het AB Van Dagelijks Bestuur Corsanr. voorth/2018.07124 Portefeuillehouder Onderwerp M. Bouts (Einde) Afvalstatus zuiveringsslib Agendapuntnr. 4.1 AB-vergadering
Nadere informatieDe voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof AA DEN HAAG
> Retouradres Postbus 20906 2500 EX Den Haag De voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 4 2513 AA DEN HAAG Plesmanweg 1-6 2597 JG Den Haag Postbus 20901 2500 EX Den Haag T 070-456
Nadere informatieAan de orde: Maar hoe krijgen we het voor elkaar? Belangrijke data in het waterkwaliteitsbeheer:
Kaderrichtlijn water: Europees keurslijf of hulpmiddel bij regionale bestuurlijke besluitvorming? Verleden, heden en toekomst 09/03 2018 Aan de orde: Introduktie STOWA Totstandkomen KRW Kenmerken KRW Waterkwaliteit
Nadere informatieMicroverontreinigingen in RWA. Jeroen Langeveld
Microverontreinigingen in RWA Jeroen Langeveld Ketenaanpak medicijnresten Is ketenaanpak genoeg? Effluent niet enige lozingsroute Ibuprofen Is ketenaanpak genoeg? Effluent niet enige lozingsroute Carbamazepine
Nadere informatieWORKSHOP: Bronnenanalyse: een uitdaging voor de regio!
WORKSHOP: Bronnenanalyse: een uitdaging voor de regio! Welke vragen dienen beantwoord te worden in de regio voor de volgende generatie SGBP s? Hoe worden beschikbare informatie en kennis zo goed mogelijk
Nadere informatieFOSFAATFABRIEK. Coert Petri (Waterschap Rijn en IJssel) Green Deal en Ketenakkoord Fosfaat
FOSFAATFABRIEK Green Deal en Ketenakkoord Fosfaat Coert Petri (Waterschap Rijn en IJssel) (Rafaël Lazaroms, coördinator klimaat en energie Unie van Waterschappen) 1 mei 2012 1 Inhoud presentatie Green
Nadere informatiegrondstof? Afvalwater als Energie winnen uit afvalwater Verwijderen van medicijnen en hergebruik van meststoffen Veel mogelijkheden
Afvalwater als grondstof? Energie winnen uit afvalwater Om energie uit afvalwater te winnen wordt het water van het toilet, eventueel gemengd met groente en fruitafval, vergist. Daarvoor worden een vacuümsysteem,
Nadere informatieTweede Kamer der Staten-Generaal
Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 2017 2018 27 625 Waterbeleid Nr. 408 BRIEF VAN DE STAATSSECRETARIS VAN INFRASTRUCTUUR EN MILIEU Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal
Nadere informatieCoRe Water van rwzi naar een duurzame waterfabriek. 14 maart 2017
CoRe Water van rwzi naar een duurzame waterfabriek 14 maart 2017 De Duis reis viverra naar de arcu toekomst ac odio feugiat QUISQUE PHARETRA NISL A PHARETRA ELEIFEND. o In euismod magna eu egestas volutpat.
Nadere informatieGREEN DEAL DUURZAME ENERGIE
GREEN DEAL DUURZAME ENERGIE In kort bestek Rafael Lazaroms INHOUDSOPGAVE 1. Wat houdt het in? 2. Motieven, doelstellingen en ambities 3. Organisatiestructuur GELOOFWAARDIGE BOODSCHAP Waterschappen hebben
Nadere informatieDe voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof AA DEN HAAG. Datum 19 oktober 2017 Betreft Ketenaanpak medicijnresten uit water
> Retouradres Postbus 20901 2500 EX Den Haag De voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 4 2513 AA DEN HAAG Rijnstraat 8 2515 XP Den Haag Postbus 20901 2500 EX Den Haag T 070-456 0000
Nadere informatieMedicijnresten in drinkwater Voorkomen is beter dan genezen. Gezonde Lunch, 7 april 2014 Martien den Blanken, directeur PWN
Medicijnresten in drinkwater Voorkomen is beter dan genezen Gezonde Lunch, 7 april 2014 Martien den Blanken, directeur PWN Drinkwaterland In Nederland 10 drinkwaterbedrijven Sinds 1950 sterke concentratie
Nadere informatieVersnellingstafels Waterkwaliteit uit de startblokken. Dossier Waterkwaliteit bronnen
Dossier Waterkwaliteit bronnen Concrete maatregelen voor knelpunten Versnellingstafels Waterkwaliteit uit de startblokken De Delta-aanpak Waterkwaliteit komt voort uit de wens van de Tweede Kamer en een
Nadere informatieNieuwe stoffen in de waterketen. Jelle Roorda (MWH)
Nieuwe stoffen in de waterketen Jelle Roorda (MWH) Nieuwe stoffen, nieuwe routes! Jelle Roorda (MWH) Nieuwe stoffen Enge stoffen Vergeten stoffen (organische) microverontreinigingen Prioritaire stoffen
Nadere informatieMicropolluenten in drinkwater
Micropolluenten in drinkwater TNAV Workshop Jos Boonen 6 december 2016 Drinkwaterwetgeving: besluitvorming WHO-guide values Gebaseerd op toxicologische studies Voorbeeld: bentazon 30 µg/l Richtlijn 98/83/EG
Nadere informatieAan de commissie wordt advies gevraagd op onderstaand voorstel aan het AB:
Aan commissie Water 9 april 2019 VOORSTEL Portefeuillehouder B.J. van Vreeswijk Documentnr. 1370119/1370120 Programma Waterketen Projectnummer P6107 Afdeling Projectrealisatie Bijlage(n) Vertrouwelijke
Nadere informatieBrug tussen chemische en biologische beoordeling waterkwaliteit
Brug tussen chemische en biologische beoordeling waterkwaliteit Bioassays meten de risico s van stoffen voor het ecosysteem in oppervlaktewater 1 Brug tussen chemische en biologische beoordeling waterkwaliteit
Nadere informatieAfvalwaterbeleidsplan BMWE/NZV
Afvalwaterbeleidsplan BMWE/NZV Afvalwaterteam BMWE/NZV, 27 november 2013 Inhoud Aanleiding Ketenbenadering Maatregelen Kosten en Baten Specificatie Bedum Organisatie Aanleiding BMWE samenwerking Vier nieuwe
Nadere informatiePakket van maatregelen emissiereductie gewasbescherming open teelten: acties algemeen
Pakket van maatregelen emissiereductie gewasbescherming open teelten: acties algemeen Communicatie 2018 georganiseerd bopstellen communicatieplan (éénduidige boodschap, kennisoverdracht incl onderwijs
Nadere informatieTOILETPAPIER UIT AFVALWATER, EEN WAARDEVOLLE GRONDSTOF
TOILETPAPIER UIT AFVALWATER, EEN WAARDEVOLLE GRONDSTOF 19 juni 2014 Yede van der Kooij voorzitter werkgroep Cellulose Yede van der Kooij Studies, consulting and research Sludge Wastewater Waste Bio based
Nadere informatieWorkshop. Mestverwerking: een bron van emissies of een kans voor emissie reductie? Ellen van Voorthuizen Wim van der Hulst Gerard Rijs
Workshop Mestverwerking: een bron van emissies of een kans voor emissie reductie? Ellen van Voorthuizen Wim van der Hulst Gerard Rijs Programma Welkom en opening Introductie mestverwerking MVI s Achtergronddocument:
Nadere informatieUw business case voor energiebesparing TKI-ISPT. RvT maart 2013
Uw business case voor energiebesparing TKI-ISPT RvT maart 2013 Het topsectorenbeleid Overheid, Rijksdient voor ondernemend Nederland Tenders voor Demo, pilot en Early adapter projecten Topcluster voor
Nadere informatieOnderzoek O3GAC. Symposium medicijnresten in afvalwater. Manon Bechger Waternet 19 januari 2018
Onderzoek O3GAC Symposium medicijnresten in afvalwater Manon Bechger Waternet 19 januari 2018 Inhoud O3GAC Aanleiding O3GAC onderzoek Het O3-STEP filter Waarom een O3-STEP filter? Inhoud project O3GAC
Nadere informatieKennisimpuls waterkwaliteit
Prioritaire onderzoeksprogramma s Kennisimpuls waterkwaliteit Resultaat werksessie 23 en 24 november 2017 Opkomende stoffen Op A1 Wat is effectief? Ketenaanpak of bronaanpak en/ of end of pipe voor: microplastics,
Nadere informatieIntegrale analyse van milieurisico s door microverontreinigingen
Integrale analyse van milieurisico s door microverontreinigingen Ron van der Oost, Laura Moria, Bie Bouckaert, René van der Aa (Waternet) Er zijn verschillende manieren om de milieurisico s van microverontreinigingen
Nadere informatie> Retouradres Postbus EJ Den Haag. De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus EA DEN HAAG
> Retouradres Postbus 20350 2500 EJ Den Haag De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 2008 2500 EA DEN HAAG Bezoekadres: Parnassusplein 5 25 VX DEN HAAG T 070 340 79 F 070 340 78 34
Nadere informatieAa & Maas: Afvalwaterstrategie
2 Aa & Maas: Afvalwaterstrategie Waarom een afvalwaterstrategie? Aanleiding Ons dagelijks werk is het zuiveren van afvalwater. Hierbij realiseren we, ook in landelijk perspectief, een uitstekende effluentkwaliteit
Nadere informatieDiergeneesmiddelen in het milieu
Diergeneesmiddelen in het milieu Bijeenkomst Medicijnresten uit Drents Water - workshop Joost Lahr 21 maart 2018 Recent afgerond en lopend onderzoek (NL) Monitoringsgegevens grond- en oppervlaktewater
Nadere informatieBuitenlandse (beleids)ervaringen. Gerard Rijs (RWS-WVL)
Buitenlandse (beleids)ervaringen Gerard Rijs (RWS-WVL) Inhoud Leren van CH en DE SvZ vergaande zuivering op rwzi Prestatievereisten Biologische effectmonitoring in vitro/vivo bioassays biomarkers ecosysteemparameters
Nadere informatieDe economische betekenis van waterschappen. mr.drs. Peter C.G. Glas Voorzitter Unie van Waterschappen 5 september 2013
De economische betekenis van waterschappen mr.drs. Peter C.G. Glas Voorzitter Unie van Waterschappen 5 september 2013 1 Gefeliciteerd! 2 opzet Waterschappen en ons land Strijd tegen het water Deltaplan
Nadere informatieMonitoringsplan Decentrale Sanitatie, om kennis te verzamelen! Tony Flameling Waterschap de Dommel
Foto: bron onbekend Monitoringsplan Decentrale Sanitatie, om kennis te verzamelen! Tony Flameling Waterschap de Dommel tflameling@dommel.nl 21 juni, Almere Waarom een monitoringsplan? November 2016 bijeenkomst
Nadere informatieEen update van de EmissieRegistratie. Erwin Roex
Een update van de EmissieRegistratie Erwin Roex Chemische waterkwaliteit in Nederland Vergeleken met rest van Europa Bron: EEA, 2018 En zonder ubiquitaire stoffen Bron: EEA, 2018 Bronnen volgens Natuur
Nadere informatieWaterkwaliteit zonder toxiciteit
Waterkwaliteit zonder toxiciteit Schoon oppervlaktewater zonder microverontreinigingen wie wil dat niet? Maar we gebruiken meer dan 100.000 chemische stoffen! Maatregelen zijn nodig, maar welke? Hoe ver
Nadere informatieAtelier toekomst Waterketen
Atelier toekomst Waterketen Pitsch Samenwerking Afvalwaterketen Flevoland (SAF) Arie van der Sluis 22 februari 2016 Inleiding Basis voor samenwerking (Regionale Bestuursovereenkomst Afvalwaterketen Flevoland:ROAF
Nadere informatieMicroverontreinigingen in oppervlaktewater verdienen aandacht
Microverontreinigingen in oppervlaktewater verdienen aandacht Anja Derksen (AD eco advies/stowa), Erwin Roex (Deltares) Er komt steeds meer aandacht voor geneesmiddelen, hormonen, microplas7cs en andere
Nadere informatieNota van Inlichtingen SBIR Milieuvriendelijke sportvelden
Nota van Inlichtingen SBIR Milieuvriendelijke sportvelden Versie 24 april 2019 Deze nota bevat de vragen die tijdens de informatiebijeenkomst zijn gesteld en via e-mail zijn binnengekomen met de antwoorden
Nadere informatieForum relinen 2014. "Renoveren als instrument voor verbeteren doelmatigheid" Huidige situatie. Opbouw. Visitatiecommissie.
Forum Relinen & Rioolbeheer 2014 Datum: 20 november 2014 in Hotel Vianen Organisatie: Stichting Kenniscentrum Rioolrenovaties "Renoveren als instrument voor verbeteren doelmatigheid" Wat is doelmatigheid?
Nadere informatie1-STEP filter rwzi Horstermeer
1-STEP filter rwzi Horstermeer Eén jaar ervaring Manon Bechger Waternet 21 November 2013 Openingssymposium 1-STEP Een nieuwe generatie effluent Inhoud Aanleiding bouw 1-STEP op Horstermeer Wat is 1-STEP?
Nadere informatieNieuwe aantastingen van bodem en watersysteem
Nieuwe aantastingen van bodem en watersysteem Nieuwe bedreigingen PFAS: een nieuwe bedreiging Expertisecentrum PFAS Wat zijn PFAS Waarom een probleem Onderzoek Expertisecentrum PFAS Meetprogramma Ontwikkeling
Nadere informatieMest: de melkkoe voor de productie van grondstoffen. A. Visser Maart 2015
Mest: de melkkoe voor de productie van grondstoffen A. Visser Maart 2015 André Visser Sinds 1999 bij Royal HaskoningDHV Actief op het vlak duurzaamheid en circulaire economie - energiefabriek - grondstoffenfabriek
Nadere informatieBPP: Nee FAZ: Nee VVSW: Ja Opdrachtgever: Rombout Jongejans
Onderwerp: Plan van Aanpak Zuiveringsstrategie Nummer: Bestuursstukken\2395 Agendapunt: 10 DB: Ja 13-6-2017 BPP: Nee FAZ: Nee VVSW: Ja 21-6-2017 AB: Ja 5-7-2017 Opsteller: John Koop, 0598-693808 Schoon
Nadere informatieDenktank Circulaire Economie Consolidatie 3 maart 2016
Denktank Circulaire Economie Consolidatie 3 maart 2016 1. In de startblokken Wat doen we al rond dit onderwerp We produceren elektriciteit en warmte door middel van gisting van al ons slib en verbranding
Nadere informatieEmissie registratie betekenis
Emissie registratie betekenis Emissie registratie symposium Wilbert van Zeventer, DGRW Emissieregistratie is een middel, geen doel op zich 1. Politiek-bestuurlijke ontwikkelingen 2. Benutten monitoringsresultaten
Nadere informatieHotspotanalyse; de bijsluiter
Hotspotanalyse; de bijsluiter INFORMATIE VOOR GEBRUIKERS Bert Palsma 19-01-2018 STOWA Gevallen van Hotspot gemeld Hotspot is niet gevaarlijk voor de volksgezondheid. Symptoom; verlies van focus en doelgerichtheid.
Nadere informatieHanden ineen bij aanpak verwijderen medicijnresten uit water
Green Deal Duurzame Zorg Handen ineen bij aanpak verwijderen medicijnresten uit water De Nederlandse bevolking gebruikt mede door de vergrijzing steeds meer medicijnen. Resten hiervan komen in het rioolwater
Nadere informatieCaptatie van risicosignalen door de keten
Captatie van risicosignalen door de keten heen Case study - FEBEV Sectoraal Monitoringplan Thierry Smagghe 1 Sinds 1 januari 2007 Geaccrediteerd labo voor analyses en staalnames Dezelfde analyseprijs voor
Nadere informatieZuiveringstechnieken. 31 mei Guus Meis, beleidsspecialist Water & Omgeving
Zuiveringstechnieken 31 mei 2018 Guus Meis, beleidsspecialist Water & Omgeving Voor wie geldt de zuiveringsplicht? De zuiveringsplicht geldt voor alle kassen (vaste opstanden glas of kunststof) Geen onderscheid
Nadere informatieNieuwe sanitatie. Conventionele sanitatie is geweldig. Of misschien?. Hoe kun je dat anders aanpakken? Waarom dan toch nieuwe sanitatie?
Nieuwe sanitatie Bert Palsma STOWA 14-10-2015 Conventionele sanitatie is geweldig Drinkwater; 125 l/p/dag 200 /jr Riolering 195/ jr RWZI 175/ jr 575,- / huishouden /jr 1 toilet spoeling (5 l) ~ 0,025 1
Nadere informatieDatum 24 mei Strategie Microverontreinigingen
Datum 24 mei 2018 Strategie Voorwoord In ons water treffen we steeds vaker microverontreinigingen aan. Aan de ene kant komt dat omdat we steeds beter kunnen meten, maar aan de andere kant worden er ook
Nadere informatieSamenwerking in de waterketen Leren van lessen uit de waterpraktijk Het succes van de 44 regio s
Samenwerking in de waterketen Leren van lessen uit de waterpraktijk Het succes van de 44 regio s Jeroen Smarius: covoorzitter kernteam samenwerking waterketen namens VNG Gemeentesecretaris Uden Harm Küpers:
Nadere informatieRIKILT Institute of Food Safety
RIKILT Institute of Food Safety In het kort Referentie instituut Metingen & Advies Onderzoek RIKILT Institute of Food Safety RIKILT Institute of Food Safety is onderdeel van de internationale kennisorganisatie
Nadere informatieZZS in het Ziekenhuis
ZZS in het Ziekenhuis Frank de Jong (RIVM) 1 ZZS in het Ziekenhuis 1. Inleiding 2. Wat zijn ZZS? 3. Wat is het kader? 4. Wat moet u ermee? 5. Cases 2 Veel aandacht voor stoffen Incidenten met PFOA, GenX,
Nadere informatieVoortgang Ketenaanpak Medicijnresten uit Water september 2017
Voortgang Ketenaanpak Medicijnresten uit Water september 2017 Dit document beschrijft de voortgang van de acties van de Ketenaanpak Medicijnresten uit Water onderdeel van de Intentieverklaring Delta-aanpak.
Nadere informatieBeleid / LAP en Cytostatica in incontinentiemateriaal en luiers
Beleid / LAP en Cytostatica in incontinentiemateriaal en luiers Henk Hortensius Programmamanager Ketenaanpak RWS Leefomgeving Workshop Risicostoffen Ketenproject Luiers 13 juni 2016 Een kader voor risicostoffen
Nadere informatieMicroverontreinigingen: hoe kun je ecologische risico s in water bepalen?
Microverontreinigingen: hoe kun je ecologische risico s in water bepalen? Ron van der Oost, (Waternet), Leo Posthuma (RIVM), Dick de Zwart(RIVM), Jaap Postma (Ecofide), Leonard Osté (Deltares) Met de huidige
Nadere informatieAfwegingen bij Afvalwaterzuivering
Afwegingen bij Afvalwaterzuivering Rijkswaterstaat Ministerie van Infrastructuur en Milieu De uitgangspunten voor de bescherming van het milieu tegen verontreiniging door de lozing van afvalwater zijn
Nadere informatieCommissie Veiligheid, Voldoende en Schoon Water
Commissie Veiligheid, Voldoende en Schoon Water Concept verslag commissievergadering Veiligheid, Voldoende en Schoon Water van 25 januari 2017 Aanwezig: de heren Doeven (voorzitter), Van Erp, Fonhof, Hofstra,
Nadere informatieHein van Stokkom (waterschap Brabantse Delta, links) en Jeroen Smarius (gemeente Uden).
Hein van Stokkom (waterschap Brabantse Delta, links) en Jeroen Smarius (gemeente Uden). 6 Waterspiegel / oktober 2017 BAW naar de toekomst toe Samenwerking in de waterketen loont In 2020 moeten de doelen
Nadere informatieCommissie Veiligheid, Voldoende en Schoon Water
Commissie Veiligheid, Voldoende en Schoon Water Concept verslag commissievergadering Veiligheid, Voldoende en Schoon Water van 21 juni 2017 Aanwezig: de heren Doeven (voorzitter), Fonhof, Van Riemsdijk,
Nadere informatieDe rol van modellen in het beheer van de waterkwaliteit case WEISS. Colloquium Duurzaam ruimtegebruik In Vlaanderen Antwerpen 23/03/2018
De rol van modellen in het beheer van de waterkwaliteit case WEISS Colloquium Duurzaam ruimtegebruik In Vlaanderen Antwerpen 23/03/2018 Inhoud Proloog Waterkwaliteitsbeleid in Vlaanderen Rol van modellen
Nadere informatieKetenaanpak Medicijnresten uit Water. Uitvoeringsprogramma
Ketenaanpak Medicijnresten uit Water Uitvoeringsprogramma 2018 2022 Medicijnresten een (groeiend) probleem voor water We gebruiken in Nederland steeds meer medicijnen. De resten daarvan komen via urine
Nadere informatieAlgemene Ledenvergadering 3 oktober 2017
Algemene Ledenvergadering 3 oktober 2017 Agenda 1. Welkom en Opening -19.30 uur - Vaststellen Agenda en Verslag 2. Stand van zaken lopende projecten -19.45 uur - Solarpark Elzenbos - Energietafels en Energiebesparing
Nadere informatieDe Waarde van Watertechnologie Joke Cuperus. TUD Vakantiecursus Delft, 11 januari 2019
De Waarde van Watertechnologie Joke Cuperus TUD Vakantiecursus Delft, 11 januari 2019 TKI DELTA- TECHNOLOGIE Wateruitdagingen oplossen om de wereld welvaart te verhogen, dat is waar Topsector Water & Maritiem
Nadere informatieNoordelijke Netwerkdag bodem 4 oktober 2018 Assen Marlea Wagelmans
Omgaan met niet genormeerde stoffen Noordelijke Netwerkdag bodem 4 oktober 2018 Assen Marlea Wagelmans Voor antibiotica resistente bacteriën glippen soms door zuivering en bereiken oppervlaktewater Volkskrant,
Nadere informatieNieuwe verontreinigingen, nieuwe oplossingen. Gebruik de kracht van natuurlijke processen
Nieuwe verontreinigingen, nieuwe oplossingen Gebruik de kracht van natuurlijke processen Creating with the power of nature Opgericht in 1988 35 medewerkers, multidisciplinair team Internationaal kennis
Nadere informatieWaterzuivering Westland Bijeenkomst 's-gravenzande
Waterzuivering Westland Bijeenkomst 7-12-2015 's-gravenzande Even voorstellen Bas Nanninga Hoogheemraadschap van Delfland Daan van Empel LTO Glaskracht Nederland Programma 19.30 uur Ontvangst en opening
Nadere informatieMissie en Visie ILOW
Missie en Visie ILOW 1 Inleiding Het heeft behoefte aan het vastleggen van een éénduidige strategische koers. Het voorliggende document is bedoeld om in deze behoefte te voorzien. 2 Omgevingsanalyse Nederland
Nadere informatieUitvoeringsprogramma Aanpak Opkomende stoffen in water - Groeidocument -
Uitvoeringsprogramma Aanpak Opkomende stoffen in water - Groeidocument - November 2018 Uitvoeringsprogramma - Aanpak opkomende stoffen in water Aanleiding In de Delta-aanpak waterkwaliteit is het probleem
Nadere informatieVerbetering waterkwaliteit, aanpak opkomende stoffen. Marjan van Giezen, Ministerie IenW, DGRW, plv. directeur Water en Bodem
Verbetering waterkwaliteit, aanpak opkomende stoffen Marjan van Giezen, Ministerie IenW, DGRW, plv. directeur Water en Bodem Waar ga ik het over hebben? Waarom extra aandacht voor waterkwaliteit Delta-aanpak
Nadere informatieSamenwerken aan schoner water in het Maasstroomgebied
SMWK-1803 Samenwerken aan schoner water in het Maasstroomgebied Resultaten op hoofdlijnen van onderzoek naar verwijdering microverontreinigingen met poederkool (PACAS) en regionale hotspotanalyse medicijnresten
Nadere informatieDe noodzaak van de focus op Melkkwaliteit bij ontwikkelingen in de primaire sector ir Margreet Hovenkamp
De noodzaak van de focus op Melkkwaliteit bij ontwikkelingen in de primaire sector ir Margreet Hovenkamp 10 maart 2015, NVTL-studiedag Inhoud Nederlandse Zuivelindustrie Duurzame zuivelketen Uitgangspunten
Nadere informatieDuurzaam omgaan met Water. Margreet Schoenmakers Programmamanager/ innovatiespecialist Water
Duurzaam omgaan met Water Margreet Schoenmakers Programmamanager/ innovatiespecialist Water Programma Water - Eisen omgeving/wetgeving - Hoe nu verder? Rol bedrijf en sector - Onderzoeksprogramma water
Nadere informatieNieuwe stoffen. in ons water. Wat weten we ervan? Wat moeten we ermee? Wat doen we ermee? 2009
Nieuwe stoffen in ons water Wat weten we ervan? Wat moeten we ermee? Wat doen we ermee? 2009 07 Perceptie belangrijker dan risicoberekening Prozac bij de vis Hormonen in water nachtmerrie voor natuur
Nadere informatieOmgevingsscan Onderdeel Bestuursakkoord: Een krachtig waterschap in een dynamische maatschappij
Omgevingsscan 2019 1. Inleiding De Omgevingsscan 2019 geeft de externe ontwikkelingen weer die mogelijk consequenties hebben voor de waterschapskoers én nog niet zijn meegenomen in de Voorjaarsnota en
Nadere informatie16-7-2014. Uitgangssituatie. Uitgangssituatie. Waterkwaliteit is verbeterd, maar doelstelling nog niet voltooid.
Uitgangssituatie Evaluatie Nota duurzame gewasbescherming 2004-2010 Doel Doelstelling 2010 Resultaat ACTIEPLAN Gezond gewas, Schoon water Ecologische kwaliteit oppervlaktewater Drinkwaterkwaliteit Reductiemilieubelasting
Nadere informatieVerkenning milieueffecten rubbergranulaat bij kunstgrasvelden. Resultaten RIVM en STOWA onderzoek
Verkenning milieueffecten rubbergranulaat bij kunstgrasvelden Resultaten RIVM en STOWA onderzoek Verkenning milieueffecten rubbergranulaat juni 2018 Aanleiding 400 400 kg/jaar kg/jaar 400 kg/jaar Onderzoeksvragen
Nadere informatieStand van zaken (potentieel) Zeer Zorgwekkende Stoffen (en een klein beetje REACH)
Stand van zaken (potentieel) Zeer Zorgwekkende Stoffen (en een klein beetje REACH) Dirk van Well NRK-Voorlichtingsbijeenkomst over Gevaarlijke Stoffen, Arbo en Energie 6 juni 2019 Inhoud (p)zzs Historische
Nadere informatieOpkomende stoffen & lozingenbeleid
Waterstaat Opkomende stoffen & lozingenbeleid Een blikje vanuit de RWS-uitvoering Niek Knaap (WNZ) Rob Berbee (WVL) Er was eens: een verhaal in 3 delen. 1.Wettelijke bevoegdheden: Wie doet wat en waarom?
Nadere informatieEigen -/ Keteninitiatief CO2 footprint Innovatie Kennis Centrum
Eigen -/ Keteninitiatief CO2 footprint Innovatie Kennis Centrum Versie: 0.0 Datum: 21-4-2015 Auteur: Vrijgave: M.J.A. Rijpert T. Crum 1 IKN (Innovatie Kenniscentrum Nederland) Copier is de initiatiefnemer
Nadere informatieValue Engineering. Anand Ramdien. If you can't get the Product you must get the Function
Value Engineering Anand Ramdien If you can't get the Product you must get the Function Probleem Oplossing 1 2 Waarde Behoefte Middelen 2 In de praktijk 3MLN 1MLN 3 Impact van eisen Kosten bomen 2mln +
Nadere informatieBusiness case. Samenwerking afvalwaterketen. Informatiebijeenkomst gemeenteraden 26 juni
Business case Samenwerking afvalwaterketen Informatiebijeenkomst gemeenteraden 26 juni 2013 1012209-022 Inhoud 1. Proces tot nu 2. Informatie uit het onderzoek 3. Conclusies, aanbevelingen 4. Vervolg Business
Nadere informatieLIMBURG. Voorstel aan het AB
WATERSCHAPSBEDRIJF LIMBURG Voorstel aan het AB Van Dagelijks Bestuur Corsanr. jongki/2018.09528 Portefeuillehouder Onderwerp R. Dupont ALE-demonstratieproject Epe Agendapuntnr. 3.5 AB-vergadering 4 juli
Nadere informatieSamenwerking voor een betere waterkwaliteit
Dossier Medicijnresten uit water Ontwikkeling Toelating Fabrikage Distributie/ Opslag Voorschrijven Afleveren Gebruik Afval Zuivering Riool Zuivering Drinkwater wijze van toediening, dosering Overstort
Nadere informatieThermofiele Slibgisting en Stikstofterugwinning op RWZI Bath
Openbaar Eindrapport Projectnummer: Projecttitel: DEI1400022 Thermofiele Slibgisting en Stikstofterugwinning op RWZI Bath 1 SAMENVATTING Dit project is een demonstratie van energiewinning uit hernieuwbare
Nadere informatieOnderzoek naar vergaande zuiveringstechnieken
Hoogheemraadschap van Rijnland Archimedesweg 1 postbus 156 2300 AD Leiden telefoon (071) 30 63 063 fax (071) 51 23 916 post@rijnland.net Meer weten Kijk op: www.rijnland.net/wet-project of www.stowa.nl
Nadere informatie