Nieuwe aantastingen van bodem en watersysteem
|
|
- Erik Gerritsen
- 6 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Nieuwe aantastingen van bodem en watersysteem Nieuwe bedreigingen PFAS: een nieuwe bedreiging Expertisecentrum PFAS Wat zijn PFAS Waarom een probleem Onderzoek Expertisecentrum PFAS Meetprogramma Ontwikkeling Handelingskader Arne Alphenaar NND 18 mei 2017
2 Wat zijn nieuwe verontreinigingen? - Lood, Teer, VOCl, DDT, PCB, Dioxine, MTBE, - Nano particles, POP s, PCP(personal care products), medicijnen, endocrine disrupting compounds (EDCs), Qkoorts etc. - Stoffen waarvan: de verspreiding niet bekend is nog geen (milieu)normen zijn vastgesteld de schadelijkheid nog niet is vastgesteld.
3 Nieuwe verontreinigingen, nieuwe bedreigingen? Elke synthetische of natuurlijk voorkomende chemische stof die niet regulier wordt gemonitord, maar die in potentie in het milieu leidt tot humane of ecologische risico s - Emerging contaminants, Emerging substances, Contaminants of emerging concern, Zeer zorgwekkende stoffen - Stoffen waarvan: de verspreiding niet bekend is nog geen (milieu)normen zijn vastgesteld de schadelijkheid nog niet is vastgesteld.
4 Nieuwe verontreinigingen, nieuwe bedreigingen? - Norman Network (EU), ca stoffen die aandacht verdienen - Stockholm Conventie (VN), ca 30 zwarte lijst stoffen - Hoe maak je keuzes
5 Verantwoordelijkheden en beleid - Awareness - Hoe maak je keuzes (je kan niet alles meten) - Hoe zet je iets op de agenda (en er weer af) - De (omgevings) wet - PFAS als Pilot
6 Expertisecentrum PFAS Start 2012 Aanleiding: gebrek aan informatie mbt risico s en aanpak Doel: gecontroleerd op de agenda zetten van PFOS Voorjaar 2017 Start onderzoek Handelingskader PFAS Deelnemers Dordrecht, Amsterdam, Tilburg, Katwijk, onderzoek Omgevingsdienst Zuid-Holland Zuid, Omgevingsdienst Noordzeekanaal gebied, RUD Drenthe, DCMR, RWS WVL / Bodem+, RVB Defensie, Noord-Holland, Drenthe, Groningen, RIVM, OVAM.
7 Wat zijn PFAS PFAS: Poly Fluor- Alkyl Stoffen Stofgedrag verschilt van alle andere verontreinigingen Koolstof-fluoride binding extreem sterk Perfluorsulfonzuren (PFSA), C2 tot C16, perfluoro-octaansulfonaat (PFOS) (C8) meest bestudeerd. Perfluorcarboxylzuur (PFCA), C2 tot C16, perfluor-octanoic acid (PFOA) (C8) meest bestudeerd.
8 PFAS: Gebruik PFOS / PFOA veel gebruikt Unieke oppervlakte eigenschappen: stoten zowel water als olie af Inkt, vernis, wassen, brandblusschuim (AFFF), hydraulische vloeistoffen, smeermiddelen, anti-aanbaklagen (teflon), coatings, metaalbehandeling, water en oliebescherming leer, papier en textiel ( ScotchGuard )
9 Eigenschappen van PFAS Nuttig (heel veel gebruikt) Zéér stabiel (nauwelijks chemisch, niet biologisch afbreekbaar) Ze komen daarom op veel plaatsen voor Toxisch en bioaccumulatief Nieuwe bedreigingen / zeer zorgwekkende stof Verboden (2009, Stockholmconventie), tenzij geen alternatief
10 Toxiciteit Ingestie belangrijkste route, (ook opname door huid (tapijten e.d.) PFAS binden aan eiwit, aangetroffen in bloed, lever en nieren De uitscheiding van PFOS en PFOA uit het lichaam duurt jaren Schadelijke invloed op geboortegewicht, schildklier, lever. PFOS en PFOA: waarschijnlijk carcinogeen (nieren, blaas) Drinkwaternormen in de US en Duitsland zijn naar beneden bijgesteld naar 70 ng/l en 60 ng/l voor PFOS/PFOA, AAEQS oppervlaktewater NL 0,6 ng/l Data van PFAS componenten zijn schaars en inconsistent
11 Is PFAS een probleem?
12 Probleemanalyse: onzekerheid stagnatie Financiële onzekerheid Onduidelijke aansprakelijkheid Stagnatie RO, maatschappelijke onrust Kennis niet eenduidig en onvoldoende toegankelijk Onbekendheid humane / ecologische risico s Geen ontwikkeling van technieken en strategieën Geen (eenduidig) beleid Voorkomen / verspreiding in NL niet duidelijk Ontbreken normen Stoffen niet opgenomen in standaard monitorings protocol
13 Onderzoek Handelingskader PFAS Vragen en uitdagingen praktijk vormen basis onderzoek Onderzoeksprogramma Probleemanalyse, Kader, Uitgangspunten, randvoorwaarden Onderzoekslijn 1 Kennisdocument Onderzoekslijn 2 Risico-analyse en normering Onderzoekslijn 3 Meetprogramma Onderzoekslijn 4 Voorkomen PFAS in Nederland Onderzoekslijn 5 Beleidsmatig / juridisch instr. Wat zijn PFAS voorkomen PFAS De risico s van PFAS Werken met PFAS Aanpak locatie niveau Hergebruik en storten Aanpak gebiedsniveau Verantwoordelijk heden
14 Handelingskader Wat zijn PFAS Waar komen PFAS voor De risico s van PFAS Werken met PFAS in grond/grond water Aanpak op locatieniveau Kenmerken, eigenschappen, gedrag in het milieu Conceptual site model (CSM ) / bron-pad-object Gebruik en voorkomen in het Nederlandse milieu Milieutechnische risico s, toetsingswaarden en normen Bemonstering, analyse, veiligheid en Arbo Saneringstechnieken bronlocaties, zuivering grondwater Hergebruik en storten Aanpak op gebiedsniveau Verantwoordelijkheden en risico s Graven, tijdelijke uitname, toepassen, storten diffuse verontreiniging, gebruiksbeperkingen, bescherming drinkwaterwinning Zorgplicht, secundaire bronnen, schade, financiële en juridische risico s
15 Onderzoekslijnen Onderzoeksprogramma Probleemanalyse, Kader, Uitgangspunten, randvoorwaarden Onderzoekslijn 1 Kennisdocument Onderzoekslijn 2 Risico-analyse en normering Onderzoekslijn 3 Meetprogramma Onderzoekslijn 3 Voorkomen PFAS in Nederland Onderzoekslijn 3 Beleidsmatig / juridisch instr. Bronnen / toepassingen Stofgedrag Toxicologie Saneringstechnieken Meetprotocollen Bemonsteringstechnieken Analysetechnieken Inventarisatie internationale toetsingswaarden Voorstel toetsingswaarde of rekenmethode PFAS (PFOS equivalenten) Uitvoeren metingen PFAS-verdachte locaties Verwerven metingen op noodzakelijk nieuwe locaties CSM verspreiding milieu Strategie / prioritering verdachte locaties. Analyse meetresultaten Voorkomen in Nederland Achtergrondwaarden, Analyse diffuus / lokaal probleem Inventarisatie juridisch en beleidsmatig instrumentarium Grenswaarden, Verantwoordelijkheden Toekomstig instrumentarium
16 Conceptual Site Model PFAS in grond, grondwater en sediment - Primaire en secundaire bronnen - Verspreiding - Risico s
17 Meetprogramma Waar komt PFAS voor Aanscherpen / verifiëren CSM Aanvulling meetprogramma Gehalten in grond en grondwater nabij bronlocaties PFAS verdacht sediment (op de kant) Achtergrondconcentraties (provinciale meetnetten) Meetprogramma / handelingskader Tot 1 juli: locaties aanleveren Tot 1 oktober: data aanleveren
18 Informatie Info expertisecentrum: Aanmelden locaties: Arne Alphenaar /
Omgaan met PFAS vervuilde baggerspecie Toepassingsmogelijkheden in beeld. Shakti Lieten 4 September, 2018
Omgaan met PFAS vervuilde baggerspecie Toepassingsmogelijkheden in beeld Shakti Lieten 4 September, 2018 Outline van de presentatie vandaag - Wat is PFAS - Probleemanalyse Technisch (erg lastige stof)
Nadere informatieInventarisatie beleid en bewustzijn
Inventarisatie beleid en bewustzijn naar emerging contaminants in grond, grondwater en sediment Martijn van Houten - Witteveen+Bos - Symposium Expertisecentrum PFOS/PFAS - 16 februari 2016 2 1 Opbouw van
Nadere informatieSymposium expertisecentrum PFOS / PFAS. Van bewust worden en begrijpen naar meten en doen
Symposium expertisecentrum PFOS / PFAS Van bewust worden en begrijpen naar meten en doen Arne Alphenaar 1 Expertisecentrum PFOS Nauwelijks kennis nieuwe verontreinigingen in bodem grondwater en sediment
Nadere informatiePFAS, stoffen en gedrag
PFDoA PFDA PFUnA PFAS, stoffen en gedrag PFAS symposium, 13 December 2018 C12 C11 C10 C9 C2 C PFEA PFPrA Hans Slenders PFNA C8 C7 C6 C5 PFBA PFOA PFHpA PFHxA PFPeA PFAS Introductie PFAS omvatten duizenden
Nadere informatieBemonsteren van PFAS in Nederland
Bemonsteren van PFAS in Nederland Waar gaan we het over hebben? Het Expertisecentrum PFAS, wie zijn we en wat doen we? Wat zijn PFAS, PFOA en PFOS en waarvoor zijn ze gebruikt? Waarom is het probleem Gedrag
Nadere informatieSessie Omgaan met nieuwe bedreigingen voor bodem en ondergrond
Sessie Omgaan met nieuwe bedreigingen voor bodem en ondergrond Voor antibiotica resistente bacteriën glippen soms door zuivering en bereiken oppervlaktewater Volkskrant, 5 juli 2017 Onderzoeksteam: 'Verboden
Nadere informatieNieuwe bedreigingen. De uitdaging voor de nieuwe generatie bodemdeskundigen. [logo]
Nieuwe bedreigingen De uitdaging voor de nieuwe generatie bodemdeskundigen [logo] Nieuwe bedreigingen Inzicht om het daadwerkelijke risico vast te stellen ontbreekt Kennis over stofgedrag Meetdata over
Nadere informatieHandelingsperspectieven voor bodembeheer
Handelingsperspectieven voor bodembeheer PFAS symposium, 25 juni 2018 Arne Alphenaar / Jasper Lackin Huidige bodemwetgeving Wet bodembescherming = kapstok voor bodembeheer Saneren Circulaire bodemsanering
Nadere informatieToelichting op het RIVM-rapport Mixture exposure to PFAS: A Relative Potency Factor approach. Opstellen van een handelingskader voor PFAS
NOTITIE Onderwerp Toelichting op het RIVM-rapport Mixture exposure to PFAS: A Relative Potency Factor approach Project Opstellen van een handelingskader voor PFAS Projectcode DDT219-1 Referentie DDT219-1/18-008.924
Nadere informatieOnderzoek en saneringstechnieken
Onderzoek en saneringstechnieken PFAS symposium, 25 juni 2018 Elisabeth van Bentum en Coen de Jong Opzet van deze sessie 1. De 10 meest gestelde vragen over PFAS onderzoek=> Elisabeth van Bentum 2. Oplossingen
Nadere informatie6 juni 2019 Elisabeth van Bentum
PFAS in de praktijk Onderzoek, analyses en sanering 6 juni 2019 Elisabeth van Bentum PFAS in de praktijk Hoe bemonsteren? Waarop analyseren? Hoe saneren? 2 Waar op letten? PFAS gedragen zich anders dan
Nadere informatie13 december 2018 Tessa Pancras
PFAS in de praktijk Onderzoek en sanering 13 december 2018 Tessa Pancras PFAS in de praktijk Hoe bemonsteren? Waarop analyseren? Hoe saneren? 2 Waar op letten? PFAS gedragen zich anders dan reguliere verontreinigingen
Nadere informatieAanwezigheid PFAS in Nederland. Deelrapport C - Diffuse belasting van PFOS en PFOA in de bovengrond
Aanwezigheid PFAS in Nederland Deelrapport C - Diffuse belasting van PFOS en PFOA in de bovengrond Colofon Opdrachtgevers: Opgesteld door: Auteurs: Gemeente Dordrecht en Ministerie van Infrastructuur en
Nadere informatieWaarom van PFOS naar PFAS?
Symposium expertisecentrum PFOS / PFAS Van PFOS naar PFAS Hans Slenders Waarom van PFOS naar PFAS? Eigenschappen en aanpak van meervoudig gefluorideerde verbindingen Deventer 16 Februari Tessa Pancras
Nadere informatieAlgemene toelichting op de Beleidsregel PFOS en PFOA gemeente Amsterdam.
Algemene toelichting op de Beleidsregel PFOS en PFOA gemeente Amsterdam. Het College van Burgemeester en Wethouders van de gemeente Amsterdam (B&W) is bevoegd gezag in het kader van de Wet bodembescherming
Nadere informatieBemonstering PFAS-verbindingen in grond- en grondwater
Bemonstering PFAS-verbindingen in grond- en grondwater Introductie Het voorliggende protocol (juli 2019) is ontleend aan het kennisdocument PFAS, opgesteld in het kader van de uitwerking van een handelingskader
Nadere informatieNormstelling, toxicologie, risicogrenswaarden
Normstelling, toxicologie, risicogrenswaarden PFAS Handelingskader, 24 januari 2018 Johannes Lijzen (RIVM) Tessa Pancras (Arcadis) Inhoud 1. Belangrijkste verbindingen 2. Risicogrenswaarden Relatieve toxiciteit-
Nadere informatieToelichting gedrag in het milieu, risicogrenswaarden en voorkomen in NL
PFAS Toelichting gedrag in het milieu, risicogrenswaarden en voorkomen in NL Oudkarspel 7 juli 2017 Tessa Pancras ARCADIS Arnhem PFAS waarom zijn ze een probleem? PFAS pluimen zijn meestal langer dan normale
Nadere informatieDe (eco)toxiciteit van PFOS
De (eco)toxiciteit van PFOS Wat hebben we geleerd van de Schipholcasus en wat weten we nog niet? Inhoud 1. Waarom doelstellingen voor herstel Schiphol 2. Bouwstenen 3. Doelstellingen voor herstel 4. Conclusies
Nadere informatieDe (eco)toxiciteit van PFOS. Wat hebben we geleerd van de Schipholcasus en wat weten we nog niet?
De (eco)toxiciteit van PFOS Wat hebben we geleerd van de Schipholcasus en wat weten we nog niet? Inhoud 1. Waarom doelstellingen voor herstel Schiphol 2. Bouwstenen 3. Doelstellingen voor herstel 4. Conclusies
Nadere informatieNormstelling, toxicologie, risicogrenswaarden
Normstelling, toxicologie, risicogrenswaarden PFAS Handelingskader, 13 december 2018 Johannes Lijzen (RIVM) Tessa Pancras (Arcadis) Inhoud Belangrijkste verbindingen Risicogrenswaarden Relatieve toxiciteit-
Nadere informatieAanwezigheid van PFAS in Nederland. Deelrapport A - PFAS in grondwater en oppervlaktewater
Deelrapport A - PFAS in grondwater en oppervlaktewater Colofon Opdrachtgevers: Opgesteld door: Auteurs: Gemeente Dordrecht en Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat Expertisecentrum PFAS Ko Hage,
Nadere informatieGEMEENTEBLAD. Nr Beleidsregels PFAS gemeente Aalsmeer. 25 januari Officiële uitgave van de gemeente Aalsmeer
GEMEENTEBLAD Officiële uitgave van de gemeente Aalsmeer Nr. 1683 2 januari 2018 s PFAS gemeente Aalsmeer Z-2018/001109 Het college van burgemeester en wethouders van de gemeente Aalsmeer; gelet op artikel
Nadere informatieFluor in blusschuim & voortschrijdende wetenschap
Perfluorverbindingen Fluor in blusschuim & voortschrijdende wetenschap Waar worden ze in gebruikt? Hoe PFASs moleculen er uit zien Lost op in vet F F F F F F F F O F C C C C C C C C S OH F F F F F F F
Nadere informatieHoe schadelijk zijn ze?
Perfluorverbindingen Hoe schadelijk zijn ze? Waar worden ze in gebruikt? How do the compounds look like Lost op in vet F F F F F F F F O F C C C C C C C C S OH F F F F F F F F O PFOS Lost op in water How
Nadere informatieHandreiking toepassing van PFOA houdende grond Drechtsteden e.o. 1
Handreiking toepassing van PFOA houdende grond Drechtsteden e.o. 1 Van Omgevingsdienst Zuid-Holland Zuid Dossier PFOA in bodem Zaaknummer Z-17-326051 Kenmerk Datum 3 november 2017 Inleiding Op 26 september
Nadere informatieEen handelingskader voor PFAS. Mogelijkheden voor het omgaan met PFAS in grond en grondwater
Een handelingskader voor PFAS Mogelijkheden voor het omgaan met PFAS in grond en grondwater 2 Een handelingskader voor PFAS Een handelingskader voor PFAS Een handelingskader voor PFAS Mogelijkheden voor
Nadere informatieAlternatieven voor C8 fluorcarbon finishes : C6,C4, fluor gebaseerde en fluorvrije producten
Kenmerken van C6,C4, fluor gebaseerde en fluorvrije : alternatief voor fluorcarbon finishes ( C8 gebaseerd), die onderhevig zijn aan Europese wetgeving omwille van de schadelijkheid van neven waaronder
Nadere informatieWerkt kwaliteitsbaggeren ook voor de chemische toestand van de KRW? Wat is de chemische toestand?
Werkt kwaliteitsbaggeren ook voor de chemische toestand van de KRW? Dr. Jaap Postma Wat is de chemische toestand? Er zijn meerdere beschermingsdoelen voor oppervlaktewater i) Normen voor microverontreinigingen
Nadere informatieAan de gemeenteraad. Gemeentebestuur Spuiboulevard GR DORDRECHT. T F (078)
Retouradres: Postbus 8 3300 AA DORDRECHT Aan de gemeenteraad Gemeentebestuur Spuiboulevard 300 3311 GR DORDRECHT T 14078 F (078) 770 8080 www.dordrecht.nl Begrotingsprogramma Milieu en duurzaamheid Bijlage(n)
Nadere informatieDe voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof AA DEN HAAG
> Retouradres Postbus 20901 2500 EX Den Haag De voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 4 2513 AA DEN HAAG Rijnstraat 8 2515 XP Den Haag Postbus 20901 2500 EX Den Haag T 070-456 0000
Nadere informatieInformatie over GenX van waterbedrijven Evides en Dunea
Informatie over GenX van waterbedrijven Evides en Dunea Van de site van Evides: In de media: PFOA en GenX Diverse media berichtten over de kwaliteit van het drinkwater in relatie tot de stoffen GenX en
Nadere informatieWater nu en... KRW De Europese. Kaderrichtlijn water. Een grote kans voor. de verbetering van de. waterkwaliteit. en daarmee ook voor de
KRW De Europese Kaderrichtlijn water Een grote kans voor de verbetering van de waterkwaliteit en daarmee ook voor de drinkwatervoorziening. Water nu en... Vereniging van Waterbedrijven in Nederand KRW
Nadere informatieLuchtkwaliteit in Menen. 9 februari 2017
Luchtkwaliteit in Menen 9 februari 2017 Meetnet in Menen Meetpost dioxines/pcb Meetpost fijn stof 2 Overzicht Deel I: dioxines en PCB s 1. Wat zijn dioxines en PCB s? 2. Wetgeving 3. Meetstrategie VMM
Nadere informatiePFOS; Stofgedrag in de bodem. Transportmechanismen, routes en effect
PFOS; Stofgedrag in de bodem Transportmechanismen, routes en effect Alette Langenhoff Tim Grotenhuis Joop Harmsen WU, vakgroep Milieutechnologie WU, vakgroep Milieutechnologie WUR, Alterra Inhoud Introductie
Nadere informatieBeleidsregel PFOS en PFOA gemeente Amsterdam. Brengen ter algemene kennis dat zij in hun vergadering van 17 juli 2018 hebben besloten:
GEMEENTEBLAD Officiële uitgave van de gemeente Amsterdam Nr. 169646 6 augustus 2018 Beleidsregel PFOS en PFOA gemeente Amsterdam Vaststellen beleidsregel voor de stoffen PFOS en PFOA in de bodem Burgemeester
Nadere informatieRisicoschatting emissie PFOA voor omwonenden
Risicoschatting emissie PFOA voor omwonenden Inhoud 1. Aanleiding 2. Risicoschatting 3. Resultaten 4. Conclusie Gezondheidsrisico 5. Aanbevelingen PFOA emissies Dordrecht 5 april 2016 1. Aanleiding voor
Nadere informatieLuchtkwaliteit in Menen. 24 mei 2016
Luchtkwaliteit in Menen 24 mei 2016 Overzicht Deel I: dioxines en PCB s 1. Wat zijn dioxines en PCB s? 2. Wetgeving 3. Meetstrategie VMM 4. Nieuwe meetresultaten 5. Trend 6. Resultaten nabij andere schrootbedrijven
Nadere informatieQuickscan / karakterisering IBC-locaties
Quickscan / karakterisering IBC-locaties Achtergrond Resultaat Conclusie Interpretatie Discussie Rotterdam 24-11-2015 Arne Alphenaar Inleiding Vraag IenM aan TCB: IenM aan TTE: Optimale aanpak IBC-locaties
Nadere informatieAntwoord. van Gedeputeerde Staten op vragen van. B. Canton (PvdD) (d.d. 14 augustus 2017) Nummer Onderwerp Drinkwaterkwaliteit Zuid-Holland
van Gedeputeerde Staten op vragen van B. Canton (PvdD) (d.d. 14 augustus 2017) Nummer 3319 Onderwerp Drinkwaterkwaliteit Zuid-Holland Aan de leden van Provinciale Staten Toelichting vragensteller In 2016
Nadere informatiedat de gemeente in het Gebiedsspecifieke toetsingskader van het Besluit bodemkwaliteit voor landbodems voor één of meer genormeerde stoffen, die
Besluit van de gemeente Haarlemmermeer van 3 oktober 2017 met kenmerk 2017.0055034, tot vaststelling van een Beleidsregel voor het toepassen van PFOS- en PFOA-houdende grond en baggerspecie op de landbodem
Nadere informatieWaarvoor wordt GenX toegepast? Er is een aantal toepassingen bekend waarbij GenX kan vrijkomen in het milieu. Denk bijvoorbeeld aan:
LAATSTE UPDATE: DINSDAG 17 JULI 2018 Over GenX en PFOA Wat is GenX? GenX is een fluorhoudende stof die gebruikt wordt bij de productie van teflonlagen die onder meer in anti aanbakpannen zitten. GenX is
Nadere informatieAnalyse van een handelingsperspectief voor bodembeheer. Een handelingskader voor het omgaan met PFAS
Analyse van een handelingsperspectief voor bodembeheer Een handelingskader voor het omgaan met PFAS Colofon Opdrachtgevers: Opgesteld door: Auteurs: Gemeente Dordrecht en Ministerie van Infrastructuur
Nadere informatieVraag 1 Bent u bekend met het artikel Hoe DuPont met teflon een ongekende milieuramp veroorzaakte. Ook in Nederland? 1?
> Retouradres Postbus 20901 2500 EX Den Haag De voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 4 2513 AA DEN HAAG Plesmanweg 1-6 2597 JG Den Haag Postbus 20901 2500 EX Den Haag T 070-456
Nadere informatieOnderzoeksprogramma microverontreinigingen afvalwater en aanpak medicijnresten bij waterschappen. Cora Uijterlinde - STOWA
Onderzoeksprogramma microverontreinigingen afvalwater en aanpak medicijnresten bij waterschappen Cora Uijterlinde - STOWA Microverontreinigingen Contaminants of emerging concern (CEC s) Bestrijdingsmiddelen
Nadere informatiePROVINCIAAL BLAD. dat gemeenten veelal bevoegd gezag zijn voor toepassingen op landbodem onder het Besluit bodemkwaliteit;
PROVINCIAAL BLAD Officiële uitgave van de provincie Noord-Holland Nr. 3228 20 juli 2017 Besluit van Gedeputeerde Staten van Noord-Holland van 11 juli 2017 met kenmerk 966922/968949 tot vaststelling van
Nadere informatiegelet op de artikelen 13, 27, 28, 29, 37 en 38 van de Wet bodembescherming;
Besluit van Gedeputeerde Staten van Noord-Holland van 11 juli 2017 met kenmerk 966922/968949 tot vaststelling van de Beleidsregel PFOS en PFOA Noord-Holland. Gedeputeerde Staten van Noord-Holland; gelet
Nadere informatieOpkomende stoffen & lozingenbeleid
Waterstaat Opkomende stoffen & lozingenbeleid Een blikje vanuit de RWS-uitvoering Niek Knaap (WNZ) Rob Berbee (WVL) Er was eens: een verhaal in 3 delen. 1.Wettelijke bevoegdheden: Wie doet wat en waarom?
Nadere informatieAanwezigheid van PFAS in Nederland. Deelrapport B - Onderzoek van PFAS op potentiële risicolocaties
Aanwezigheid van PFAS in Nederland Deelrapport B - Onderzoek van PFAS op potentiële risicolocaties Colofon Opdrachtgevers: Opgesteld door: Auteurs: Gemeente Dordrecht en Ministerie van Infrastructuur en
Nadere informatieNoordelijke Netwerkdag bodem 4 oktober 2018 Assen Marlea Wagelmans
Omgaan met niet genormeerde stoffen Noordelijke Netwerkdag bodem 4 oktober 2018 Assen Marlea Wagelmans Voor antibiotica resistente bacteriën glippen soms door zuivering en bereiken oppervlaktewater Volkskrant,
Nadere informatieVragen & Antwoorden over bodemverontreiniging
Vragen & Antwoorden over bodemverontreiniging Hieronder staan veel gestelde vragen en antwoorden over bodemverontreiniging en spoedlocaties. Het gaat om algemene vragen en vragen over de specifieke Rotterdamse
Nadere informatieVraag 1 Kent u het bericht Onrust rondom stort giftige grond Rijsenhout: Zorgen om gezondheid van mijn kinderen? 1
> Retouradres Postbus 20901 2500 EX Den Haag De voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 4 2513 AA DEN HAAG Rijnstraat 8 2515 XP Den Haag Postbus 20901 2500 EX Den Haag T 070-456 0000
Nadere informatieStand van zaken (potentieel) Zeer Zorgwekkende Stoffen (en een klein beetje REACH)
Stand van zaken (potentieel) Zeer Zorgwekkende Stoffen (en een klein beetje REACH) Dirk van Well NRK-Voorlichtingsbijeenkomst over Gevaarlijke Stoffen, Arbo en Energie 6 juni 2019 Inhoud (p)zzs Historische
Nadere informatieIn situ saneren: recente evoluties en uitdagingen voor de toekomst. Hans Baillieul, 17/03/2017
In situ saneren: recente evoluties en uitdagingen voor de toekomst Hans Baillieul, 17/03/2017 1. Hoge resolutie onderzoek Dikwijls zijn verontreinigingen afgeperkt door stalen op grote afstand van elkaar:
Nadere informatieOpkomende stoffen: hoe krijgen we de keten waterdicht? Marjan van Giezen Plv.dir. DG Water en Bodem Ministerie Infrastructuur en Water
Opkomende stoffen: hoe krijgen we de keten waterdicht? Marjan van Giezen Plv.dir. DG Water en Bodem Ministerie Infrastructuur en Water Waterkwaliteit is verbeterd, als je terug kijkt... Na decennia slechte
Nadere informatieAanpak hemelwater Chemie-Pack
Aanpak hemelwater Chemie-Pack Commissie Bestuur en Middelen, 7 juni 2012 Jeroen de Vugt Projectleider Uitvoering Chemie-Pack Onderwerpen Situatie en omstandigheden Algemene aanpak Aanpak (hemel)water Zuiveringsstudie
Nadere informatieAntwoord. van Gedeputeerde Staten op vragen van A.H.K. van Viegen (PVDD) (d.d. 15 juli 2013) Nummer Onderwerp Gebruik glyfosaat
van Gedeputeerde Staten op vragen van A.H.K. van Viegen (PVDD) (d.d. 15 juli 2013) Nummer 2836 Onderwerp Gebruik glyfosaat Aan de leden van Provinciale Staten Toelichting vragensteller Uit een recent onderzoek
Nadere informatieBlootstelling van omwonenden aan PFOA door emissie naar lucht en water
Blootstelling van omwonenden aan PFOA door emissie naar lucht en water Bas Bokkers 14 sept. 2017 Contactgroep Gezondheid en Chemie (CGC) & Nederlandse Vereniging voor Medische Milieukunde (NvMM) Aanleiding
Nadere informatieGeen bodemverontreiniging door Rijkswegen. beheer bodem bij Rijksinfrastructuur
Geen bodemverontreiniging door Rijkswegen beheer bodem bij Rijksinfrastructuur Missie vlotte en veilige doorstroming van het verkeer 2 beheer bodem Rijkswegen Maar 3 beheer bodem Rijkswegen Groot 4 beheer
Nadere informatieAntwoord. van Gedeputeerde Staten op vragen van H.W.H. Groenendijk (PVV) (d.d. 11 februari 2016) Nummer Aan de leden van Provinciale Staten
van Gedeputeerde Staten op vragen van H.W.H. Groenendijk (PVV) (d.d. 11 februari 2016) Nummer 3133 Onderwerp Snel duidelijkheid over gezondheidssituatie Drechtsteden Aan de leden van Provinciale Staten
Nadere informatieDe voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof AA DEN HAAG
> Retouradres Postbus 20901 2500 EX Den Haag De voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 4 2513 AA DEN HAAG Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat Rijnstraat 8 2515 XP Den Haag
Nadere informatieEerste kaart roetconcentraties Nederland Roet aanvullende maat voor gezondheidseffecten luchtvervuiling
Eerste kaart roetconcentraties Nederland Roet aanvullende maat voor gezondheidseffecten luchtvervuiling RIVM/DCMR, december 2013 Roet is een aanvullende maat om de gezondheidseffecten weer te geven van
Nadere informatieVraag 1 Wat is uw reactie op de berichten in het Algemeen Dagblad over het aantreffen van GenX in drinkwater op meerdere locaties?
> Retouradres Postbus 20901 2500 EX Den Haag De voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 4 2513 AA DEN HAAG Rijnstraat 8 2515 XP Den Haag Postbus 20901 2500 EX Den Haag T 070-456 0000
Nadere informatieNota van B&W. onderwerp Beleidsregel PFOS en PFOA. Portefeuilehouders John Nederstigt, dr. Tom Hom en drs. Theo Weterings
mermeer Nota van B&W onderwerp Beleidsregel PFOS en PFOA Portefeuilehouders John Nederstigt, dr. Tom Hom en drs. Theo Weterings Collegevergadering 3 Oktober 2017 inlichtingen Simone Beerkens en Maureen
Nadere informatieTijdelijk handelingskader voor hergebruik van PFAS-houdende grond en baggerspecie
Tijdelijk handelingskader voor hergebruik van PFAS-houdende grond en baggerspecie 1. Inleiding Het huidige stringente beleid voor het hergebruik van grond en baggerspecie die is verontreinigd met stoffen
Nadere informatiePTB - Omgevingswet en aanvullingswet Bodem. Michiel Gadella Rijkswaterstaat/Bodem+
PTB - Omgevingswet en aanvullingswet Bodem Michiel Gadella /Bodem+ 8-3-2017 Onderwerpen Vormgeving Verhouding Aanvullingswet en Besluit tot Ow Materieel/inhoud Het bodemperspectief Historische verontreinigingen
Nadere informatieInnovatieve PFAS waterzuivering
Innovatieve PFAS waterzuivering Waarom Pionieren? Paul Verhaagen HMVT Inhoud Toelichting bodemproblematiek Waarom nou juist hier pionieren? Innovatieve waterzuivering Wat hebben we geleerd Toelichting
Nadere informatieBesluit op aanvraag om wijziging van de vergunning als bedoeld in artikel 6.26, tweede lid Waterwet. Zaaknummer RWSZ
Onderwerp Besluit op aanvraag om wijziging van de vergunning als bedoeld in artikel 6.26, tweede lid Waterwet. Zaaknummer RWSZ2016-00017552 Inhoudsopgave 1. Aanhef 2. Besluit 3. Aanvraag 4. Toetsing aanvraag
Nadere informatieBodemverontreiniging en grondwaterbeheerssysteem Chemours, Baanhoekweg Dordrecht.
Memo Dossier Zaaknummer 200433 Kenmerk D-16-1539473 Datum 17 maart 2016 Onderwerp Bodemverontreiniging en grondwaterbeheerssysteem Chemours, Baanhoekweg Dordrecht. Inleiding In deze memo wordt uitleg gegeven
Nadere informatieResultaten meetprogramma
RWS INFORMATIE Resultaten meetprogramma FRD en PFOA stoffen rondom Chemours te Dordrecht Datum 13 juni 2017 Status Definitief Kenmerk RWS-2017/24775 Colofon Uitgegeven door Informatie Telefoon Rijkswaterstaat
Nadere informatieHaven van Harlingen. Rob Berbee
Rob Berbee Inhoud 1. Uitgangssituatie: rapportage ToxiCowatch 2. Bemonsteringscampagne RWS 3. Resultaten + interpretatie 4. Conclusies en verdere vervolg 2 RWS ONGECLASSIFICEERD 1 Uitgangssituatie rapportage
Nadere informatieSanitair Schelpdier Onderzoek 2015
Sanitair Schelpdier Onderzoek 2015 Resultaten De Nederlandse productiegebieden voor levende tweekleppige weekdieren worden onderzocht op de aanwezigheid van E.coli (microbiologie), potentieel toxineproducerende
Nadere informatieDe voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof AA DEN HAAG
> Retouradres Postbus 20901 2500 EX Den Haag De voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 4 2513 AA DEN HAAG Rijnstraat 8 2515 XP Den Haag Postbus 20901 2500 EX Den Haag T 070-456 0000
Nadere informatieMELDINGENFORMULIER SANERINGSVERSLAG/NAZORGPLAN
MELDINGENFORMULIER SANERINGSVERSLAG/NAZORGPLAN Dit formulier alleen indienen als de provincie heeft ingestemd met het saneringsplan (Niet van toepassing bij saneringen uitgevoerd in het kader van het Besluit
Nadere informatieVragen en antwoorden HOV Schiphol-Oost verplaatsen van gronden
Vragen en antwoorden HOV Schiphol-Oost verplaatsen van gronden Woensdag 14 maart jl. organiseerde de provincie Noord-Holland, samen met de gemeente Haarlemmermeer, een inloopbijeenkomst over het verplaatsen
Nadere informatieSymposium Chemische Contaminanten Dioxines
Eurofins Food Testing Netherlands Symposium Chemische Contaminanten Dioxines Bunnik, 15 september 2015 16/09/2015 www.eurofins.com 16/09/2015 Eurofins Food - Passie voor Kwaliteit 2 Agenda Dioxines achtergrond,
Nadere informatieMeetnet luchtkwaliteit Rijnmond: Wat heb je er aan en wat kost het?
Meetnet luchtkwaliteit Rijnmond: Wat heb je er aan en wat kost het? 4 maart 2009 Peter van Breugel 2 Inhoud Waarom een meetnet in R'dam Hoe is het opgezet Wat wordt er gemeten en wat zijn de ervaringen
Nadere informatieAan de slag met de uitdagingen uit Europa
Nederland Circulair in 2050 Aan de slag met de uitdagingen uit Europa Recyclingsymposium 25 oktober 2017 Loek Knijff Ministerie van Infrastructuur en Milieu Probleem en aanpak Milieuwetgeving gaat vnl.
Nadere informatieBehoud effectief middelenpakket: verantwoord gebruik en risico van einde toelating. Arjan de Bever Berkel Enschot 27 maart 2013
Behoud effectief middelenpakket: verantwoord gebruik en risico van einde toelating Arjan de Bever Berkel Enschot 27 maart 2013 Inhoud presentatie Emissie oppervlaktewater Normen & waarden Kaderrichtlijn
Nadere informatiePraktijkervaring ZZS beleid
Mini Symposium ZZS Praktijkervaring ZZS beleid Door Raúl Zweevel 1 Ontwikkeling minimalisatie beleid Minimalisatie van zorgstoffen al jaren onderdeel van emissiebeleid Vanaf 1989: Prioritaire stoffen en
Nadere informatieINFO AVOND MOLENAKKERS/ GRONDWATERSANERING
1 INFO AVOND MOLENAKKERS/ GRONDWATERSANERING 2 INHOUD VANAVOND Wethouder Mathijs Kuijken: Doel: informeren over effect grondwatersanering Molenakkers (ontbreken) gezondheidsrisico s gebruiksbeperkingen
Nadere informatieStoffen en normen in waterbeleid: de meest gebruikte termen uitgelegd.
Stoffen en normen in waterbeleid: de meest gebruikte termen uitgelegd. Waarom staan stoffen op verschillende stoffenlijsten? Het Nederlandse waterbeleid heeft als doel: een ecologisch gezond oppervlaktewater
Nadere informatieRapportage Sanscrit.nl
Rapportage Sanscrit.nl Instrument ter bepaling van spoedeisendheid van saneren V. Sanscrit 2.5.4 V. rapport 2.16 Algemeen Naam dossier: ter hoogte van Zwarte Dijkje 39 te Noordscheschut (grondwater) Code:
Nadere informatieMELDINGENFORMULIER SANERINGSVERSLAG/NAZORGPLAN
MELDINGENFORMULIER SANERINGSVERSLAG/NAZORGPLAN Dit formulier alleen indienen als de provincie heeft ingestemd met het saneringsplan (Niet van toepassing bij saneringen uitgevoerd in het kader van het Besluit
Nadere informatieOmgevingswet en aanvullingswet Bodem
Omgevingswet en aanvullingswet Bodem Marcel Cassee /Bodem+ Platform Informatiebeheer 21 maart 2017 Onderwerpen Vormgeving Verhouding Aanvullingswet en Besluit tot Ow Materieel/inhoud Het bodemperspectief
Nadere informatieBodemsanering. 45 humane spoedlocaties zijn niet volledig gesaneerd. De bodem en het (grond)water zijn schoon MILIEU MARKT. Staat van Utrecht 2014
MENS Staat van Utrecht 204 Bodemsanering Hoeveel humane spoedlocaties zijn nog niet volledig gesaneerd? 45 humane spoedlocaties zijn niet volledig gesaneerd Kaart (Humane spoedlocaties bodemverontreiniging
Nadere informatieZandwinputten. Baggernet Thema-ochtend over Zandwinputten. Een overzicht. Afdelingsoverleg Bodem & Water 22 juni John Maaskant.
Zandwinputten Een overzicht Afdelingsoverleg Bodem & Water 22 juni 2009 Baggernet Thema-ochtend over Zandwinputten John Maaskant Ministerie van Verkeer & Waterstaat Marc Pruijn Ministerie van Volkshuisvesting,
Nadere informatieDeelnemersinformatie PFOA steekproef-bloedonderzoek
1 Deelnemersinformatie PFOA steekproef-bloedonderzoek U bent geselecteerd om mee te doen aan een onderzoek naar de hoeveelheid PFOA in uw bloed. Deelname aan dit onderzoek is vrijwillig. In het verleden
Nadere informatieWij vinden het belangrijk u voorafgaand aan de beantwoording van de vragen het volgende mee te geven.
Gedeputeerde Staten Contact E. van Etten T 070-441 81 35 e.van.etten@pzh.nl Postadres Provinciehuis Postbus 90602 2509 LP Den Haag T 070-441 66 11 www.zuid-holland.nl Provinciale Staten Datum 28 juli 2016
Nadere informatie=287(/$1'(karakterisering dorpskern voor bodemkwaliteitszone s
=287(/$1'(karakterisering dorpskern voor bodemkwaliteitszone s Stap 2. Stap 2.1 en 2.2 Gebruikshistorie en ontwikkeling wijken Kenmerken gebieds indeling versie 01-06-2002 Toelichting bouwperiode tot 1945
Nadere informatieMELDINGENFORMULIER NADER ONDERZOEK EN/OF SANERINGSPLAN
MELDINGENFORMULIER NADER ONDERZOEK EN/OF SANERINGSPLAN Algemeen 1. Gegevens locatie Locatienaam 2. Melding betreft Nader onderzoek (art. 29 in samenhang met art. 37) Saneringsplan (art. 28/39) Deelsaneringsplan
Nadere informatieVerbreding van de toepasbaarheid van fytoremediatie door PHYTO-INTEGRATED Remediation
Verbreding van de toepasbaarheid van fytoremediatie door PHYTO-INTEGRATED Remediation Frank Volkering (Tauw), Edd Gatliff (ANS), Mike Muller (Peroxychem) Fytoremediatie Verwijderingsmechanismen Opname
Nadere informatieVAN HARTE WELKOM BIJ:
VAN HARTE WELKOM BIJ: SEMINAR PFAS in bodem: ervaringen en ontwikkelingen bij grondverzet en saneringen 27 November 2018 1 PROGRAMMA 4 sprekers: Mevrouw Simone Beerkens: PFOS in Haarlemmermeer De heer
Nadere informatieDe voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof AA DEN HAAG
> Retouradres Postbus 20951 2500 EZ Den Haag De voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 4 2513 AA DEN HAAG Plesmanweg 1-6 2597 JG Den Haag Postbus 20901 2500 EX Den Haag T 070-456
Nadere informatieomgevingsdienst HAAGLANDEN
Zaaknummer Ons Kenmerk Datum 00501565 ODH-2017-00127320 11 december 2017 omgevingsdienst Bezoekadres Zuid-Hollandplein 1 2596 AW Den Haag Postadres Postbus 14060 2501 GB Den Haag T (070) 21 899 02 E vergunningen(godh.nl
Nadere informatieSamenvatting. A. van Leeuwenhoeklaan MA Bilthoven Postbus BA Bilthoven KvK Utrecht T
A. van Leeuwenhoeklaan 9 3721 MA Bilthoven Postbus 1 3720 BA Bilthoven www.rivm.nl KvK Utrecht 30276683 T 030 274 91 11 F 030 274 29 71 info@rivm.nl Samenvatting Dit document geeft een toelichting op de
Nadere informatieExtra zuiveren? Strategie Vechtstromen. René Nij Bijvank 22 maart 2018
Extra zuiveren? Strategie Vechtstromen René Nij Bijvank 22 maart 2018 Concentratie bij lozingspunt Vechtstromen staat er gekleurd op. Eerst: inzoomen Verspreiding per RWZI Voorbeeld: Enschede Voorbeeld:
Nadere informatiestappen Kenmerken Gebieds indeling Toelichting
Zomerhuizenterreinen stappen Kenmerken Gebieds indeling 01-06-2004 Toelichting Stap 2 Bouwperiode tot 1945 Bouwperiode 1945-1985 Bouwperiode 1985-2004 Zomerhuizenterreinen Stap 2.1 en 2.2 Gebruikshistorie
Nadere informatieRaad van de Europese Unie Brussel, 13 april 2015 (OR. en)
Raad van de Europese Unie Brussel, 13 april 2015 (OR. en) Interinstitutioneel dossier: 2015/0069 (E) 7695/15 WETGEVINGSBESLUITEN EN ANDERE INSTRUMENTEN Betreft: ENV 202 ENT 56 ONU 42 CHIMIE 17 BESLUIT
Nadere informatie