De rol van EPC facilitators

Transcriptie

1 De rol van EPC facilitators GuarantEE Rapportage D5.2 Horizon 2020 Grant Agreement No

2 Auteur: Codema, Dublin Tel: Internet: Copyright 2019 Codema Alle rechten voorbehouden. Overnemen van de inhoud is toegestaan mits met bronvermelding. Disclaimer: De verantwoordelijkheid voor de inhoud van deze publicatie ligt bij de auteurs. Het geeft niet noodzakelijk de mening van de Europese Unie weer. Noch EASME, noch de Europese Commissie zijn verantwoordelijk voor enig gebruik dat kan worden gemaakt van de hierin opgenomen informatie. Hoewel Codema van mening is dat de informatie in dit werk deugdelijk is, moeten alle partijen vertrouwen op hun eigen vaardigheden en oordeelsvermogen wanneer ze er gebruik van maken. Codema geeft geen enkele verklaring of garantie, expliciet of impliciet, met betrekking tot de juistheid of volledigheid van de informatie in dit rapport en aanvaardt geen verantwoordelijkheid voor de nauwkeurigheid of volledigheid van dergelijke informatie. Codema aanvaardt geen enkele aansprakelijkheid jegens iemand voor enig verlies of schade die voortvloeit uit de verstrekking van dit rapport

3 Inhoudsopgave Samenvatting... 4 Inleiding... 5 Methodiek... 7 De rol van EPC Facilitators... 8 A. Impact op markt ontwikkeling... 8 B. Versnelling van de ontwikkeling van energiediensten... 9 C. Voorwaarden voor succesvolle marktinvloed... 9 D. Aanbevelingen voor regelgeving en beleid Succes van facilitator pools

4 Samenvatting De rol van EPC-facilitators is om als bemiddelaar tussen de klant/opdrachtgever en ESCo op te treden en het project te begeleiding van initiatief tot en met het afsluiten - of afronden - van een contract. EPC-facilitators geven onderbouwde en betrouwbare informatie aan eigenaars van gebouwen, helpen hen de mogelijkheden, voordelen en risico's van EPC te begrijpen en maken zo de weg vrij voor energieefficiëntieprojecten. Ze spelen een sleutelrol om het gebrek aan vertrouwen van klanten in het EPC-model en de ESCo-marktpartijen te overwinnen, plus de complexe boekhoud- en aanbestedingsregels en andere administratieve barrières. Idealiter kunnen de facilitators projectinitiators worden, op zoek naar potentiële projecten in de markt. Dit rapport onderzoekt de rol die EPC-facilitators hebben gehad bij de ontwikkeling van de EPC-markt in de landen van de 14 guarantee partners. Bijna alle respondenten merkten op dat EPC-facilitators grote invloed hebben gehad op de ontwikkeling van de EPC-markt in hun land. Veel landen hebben zelfs in de loop van het guarantee-project een aanzienlijke toename van het aantal actieve EPC-facilitators gemeld, hoewel er bij aanvang veelal een beperkt aantal facilitators actief of bekend was. Facilitators hebben een sleutelrol gespeeld bij het overwinnen van het gebrek aan vertrouwen van klanten in het EPC-model en de ESCo-industrie, complexe boekhoud- en aanbestedingsregels en andere administratieve belemmeringen. De EPC-facilitators hebben ook gezorgd voor een reeks van EPC-projecten. Met name in de publieke sector is gebleken dat de rol van de EPC-facilitator de projectontwikkeling aanzienlijk versnelt en leidt tot een toename van het aantal EPC-projecten. De ondersteuning van "marktfacilitators" (in NL vervult RVO een dergelijke rol) is van belang voor landelijke support van het EPC-concept en voor draagvlak van project-facilitators. Advies verstrekt door facilitators moet onpartijdig zijn en afgestemd op de eigenaar van het gebouw. EPC-facilitators (dienen) ondersteuning te bieden op gebied van wetgeving, techniek en financiering. Vaak wordt een consultancyteam ingezet in plaats van één persoon. De beschikbaarheid van voorbeeldprojecten, haalbaarheidsstudies, en het delen van succesverhalen via verschillende media leidt tot vertrouwen in het EPC-concept bij zowel gebouweigenaren als ESCo's. Expliciete steun van de nationale en / of regionale overheden bij prestatiegerichte contractmodellen, zoals EPC en ESC, zou helpen bij de verdere groei van de markt. De introductie van kwalificatie- of certificeringssystemen voor EPC-facilitators, ondersteuning bij de voorbereidingen, en technische assistentie zou de ontwikkeling van EPC-markten enorm ondersteunen. Wanneer er nationale subsidies worden verstrekt voor het documenteren van EPC-projecten en bv modelcontracten, moeten deze activiteiten door facilitators worden uitgevoerd. In de landen waar facilitatorpools zijn opgericht (in NL te vinden op zijn deze zeer succesvol geweest. Veel facilitatorpools zijn echter nog steeds vrij klein in omvang. Het bestaan van nationaal erkende en geaccrediteerde facilitators/pools heeft ertoe geleid dat veel overheidsinstanties een EPC hebben heroverwogen. Via de pools kunnen ze snel contact leggen met gekwalificeerde en dus betrouwbare EPC-projectbegeleiders

5 Inleiding De Europese klimaat- en energie-efficiëntiedoelstellingen kunnen alleen worden bereikt als op grote schaal energiebesparings- en duurzame energieprojecten in gebouwen worden opgestart, en particulier kapitaal hiervoor wordt gemobiliseerd. Servicecontracten voor energie, zoals energieprestatiecontracten (EPC), kunnen een hulpmiddel zijn bij het overbruggen van de kloof tussen energie-efficiëntie en financiële markten. Energiediensten zoals EPC helpen gebouweigenaren bij de modernisering van hun accommodaties. De planning, financiering, implementatie en onderhoud van een reeks technische maatregelen worden daarbij uitbesteed aan een ervaren energiedienstverlener (ESCo). Door het verstrekken van een prestatiegarantie kan de ESCo de energiebesparende maatregelen financieren via toekomstige energiebesparingen. Dit garandeert energie- en kostenbesparingen voor de klant terwijl de ESCo de technische en prestatierisico's op zich neemt. Het is dit mechanisme voor prestatiegarantie dat projecten voor energie-efficiëntie opent voor particuliere financiering. Het guarantee-project stimuleert het gebruik van energieprestatiecontracten in de publieke en private sector in heel Europa, met name door de ontwikkeling van innovatieve EPC-oplossingen en door EPC flexibeler te maken voor de particuliere sector. GuarantEE ondersteunt tevens de promotie en ontwikkeling van de rol van de EPC-projectfacilitator. Tot nu toe heeft guarantee 35 nieuwe EPC-projecten in de 14 partnerlanden opgeleverd. GuarantEE heeft de twee grootste belemmeringen voor EPC s -aangepakt: 1. Het split incentive dilemma: Het split incentive dilemma treedt meestal op in situaties waar een gebouweigenaar dient te investeren in energiebesparende maatregelen, en een gebruiker / huurder profiteert van energie- en kostenbesparing en comfortverhoging. Om de gebouweigenaar te stimuleren om te investeren (of een ESCo te laten investeren) in energie-efficiëntie, kan (gedeeltelijke) financiering van de maatregelen via de huurder een oplossing zijn. Hiermee ontstaat een Triple-win situatie: de huurder heeft lagere energiekosten, terwijl de eigenaar of de ESCO een deel van de besparingen kan benutten voor de investeringen. 2. De beperkte flexibiliteit: De beperkte flexibiliteit van EPC-modellen kan de marktgroei beperken, vooral bij particuliere gebouweigenaren. Knelpunten zijn de projectduur (voorkeur voor kortere contracten van 5 jaar in plaats van 10 jaar), verandering van gebruik of gebruiker(s), mogelijkheden voor tussentijdse beëindiging, gewenste vereenvoudigde M & V, combinatie met beheer en onderhoud (bv in het MKB). Verder zijn thema s als zgn. load management en EPC s in multitenant gebouwen en bedrijventerreinen aangepakt om EPC geschikt te maken voor de energie-uitdagingen van de toekomst. Bij het aanpakken van deze barrières heeft guarantee meerdere oplossingen ontwikkeld die te vinden in de kennisportal op de projectwebsite. Een aantal van deze voorgestelde oplossingen zijn door de projectpartners getest in pilotprojecten. Het doel van dit rapport is om de rol te evalueren die de EPCprojectbegeleiders hebben gespeeld bij de ontwikkeling van de EPC-markt in elk van de partnerlanden en om te beschrijven wat nodig is om hun nut en invloed op de markt in de toekomst te vergroten. Het guarantee-project is gefinancierd door het Horizon 2020 onderzoeks- en innovatieprogramma van de Europese Unie en is een samenwerking tussen 14 partners uit heel Europa

6 Project Partners: Oostenrijk I Grazer Energieagentur (GEA) België I Factor 4 Tsjechië I ENVIROS, s.r.o Frankrijk I Sem energies positif Duitsland I Berliner Energieagentur (BEA) Ierland I City of Dublin Energy Management Agency Limited (Codema) Italië I Agenzia nazionale per le nuove tecnologie, l energia e lo sviluppo economico sostenible (ENEA) Litouwen I Public Intvestment Development Agency Nederland I Rijksdienst voor Ondernemend NL (RVO) Noorwegen I Norsk Enok Og Energi As (NEE) Roemenië I TUD Business Consulting SRL Slowakije I Energeticke Centrum Bratislava Slovenië I Institut Jozef Stefan Spanje I Institut Catala d energia

7 Methodiek De informatie in dit rapport is verzameld met behulp van een eenvoudige vragenlijst. Deze vragenlijst bestond uit twee delen. De eerste sectie had vier vragen met betrekking tot de status van EPCprojectbegeleiders in het land van de partner, terwijl de tweede sectie slechts één vraag had over de opzet en werking van nationale EPC-facilitatorpools. De antwoorden op deze vragen van elk van de projectpartners zijn hier samengevat en becommentarieerd. 7

8 De rol van EPC Facilitators De rol van de EPC-facilitator is om als bemiddelaar tussen de klant en ESCo op te treden en het project te begeleiden vanaf start tot en met het afsluiten (of afronden) van een samenwerkingscontract. EPCfacilitators geven onderbouwde en betrouwbare informatie aan eigenaars van gebouwen, helpen hen de mogelijkheden, voordelen en risico's van EPC te begrijpen en maken zo de weg vrij voor energieefficiëntieprojecten. Ze spelen een sleutelrol bij het overwinnen van het gebrek aan vertrouwen van klanten in het EPC-model en de ESCo-industrie, complexe boekhoud- en aanbestedingsregels en andere administratieve obstakels. Idealiter kunnen de facilitators projectinitiators worden, op zoek naar potentiële projecten in de markt. Dit rapport onderzoekt de rol die EPC-facilitators hebben gespeeld bij de ontwikkeling van de EPC-markt in de partnerlanden, en met welke regulerende maatregelen ze in de toekomst de ontwikkeling van de markt verder kunnen beïnvloeden. A. Impact op markt ontwikkeling Over het algemeen zeiden bijna alle respondenten dat EPC-facilitators grote invloed hebben gehad op de ontwikkeling van de EPC-markt in hun land. Facilitators geven onderbouwde en betrouwbare informatie aan eigenaars van gebouwen, helpen hen de mogelijkheden, voordelen en risico's van EPC te begrijpen en banen zo de weg voor energie-efficiëntieprojecten die moeten worden ondernomen. Idealiter kunnen de facilitators projectinitiators worden, op zoek naar potentiële projecten in de markt. Veel landen hebben zelfs in de loop van het guarantee-project een aanzienlijke groei in het aantal actieve EPC-facilitators gemeld, hoewel het totale aantal facilitators bij de start zeer laag was. In een aantal landen zijn de meeste eigenaren van gebouwen nog steeds niet bekend met de term "EPC-facilitator". Bij sommige ESCo-pilotprojecten waren er in het begin zelfs geen energiedeskundigen die werden gekwalificeerd als EPC-facilitators of die als bemiddelaar tussen de klant en ESCo zouden kunnen optreden. Ondanks het lage aantal EPC-facilitators zijn degenen die actief zijn erin geslaagd om in veel landen zowel de kwantitatieve als de kwalitatieve ontwikkeling van de EPC-markt tot stand te brengen, met name wat betreft projectidentificatie (audit naar niveau van investeringen), tijdige projectimplementatie (inkoopondersteuning) en de succesvolle werking van projecten (M & V- ondersteuning). Ze hebben een sleutelrol gespeeld bij het overwinnen van het gebrek aan vertrouwen van klanten in het EPC-model en de ESCo-industrie, complexe boekhoud- en aanbestedingsregels en andere administratieve obstakels. De EPC-facilitators hebben ook stromen van EPC-projecten gegenereerd via andere financieringsmechanismen, zoals ELENA. De aanwezigheid van marktfacilitators, en/of een overkoepelende / lobbyende instantie voor leveranciers van energiediensten, waaronder zowel ESCOS- als EPC-facilitators, is zeer nuttig voor het ontwikkelen van gestandaardiseerde processen en documenten voor EPC, maar ook voor promotie en verspreiding daarvan. Deze 'marktfacilitators' zijn vooral gunstig in markten waar er slechts een beperkt aantal actieve EPC-facilitators zijn. In veel landen werken dergelijke verenigingen voor energiediensten nauw samen met de betrokken ministeries om kwaliteitsnormen, waaronder gedragscodes, te definiëren, te bevorderen en te harmoniseren. In sommige landen, zoals Slowakije, heeft de overheid 8

9 het verplicht gesteld dat een EPC-facilitator wordt betrokken bij de ontwikkeling van EPC-projecten in de publieke sector. (NB: In Nederland vervult RVO ene dergelijke rol). In veel landen is de ontwikkeling van de EPC-markt het meest actief in de publieke sector, omdat gemeenten het goede voorbeeld willen geven en meer open staan voor het opnemen van de EPCfacilitators. Dit is met name het geval wanneer gemeenten hun complete gebouwenvoorraad willen renoveren of moderniseren in plaats van slechts één of twee grote gebouwen. Vanwege het succes van pilotprojecten zijn de betrokken gemeenten nu geïnteresseerd in het ontwikkelen van meerdere, grotere EPC-projecten. Bovendien wordt dit succes door andere gemeenten gezien en groeit de belangstelling snel, waardoor er tegelijk meer vraag ontstaat naar EPC-facilitators. Na verloop van tijd zal deze vraag vanuit de publieke sector ook de vraag van de particuliere sector stimuleren. (NB: in NL zijn juist de meeste EPC s afgesloten in de private sector). B. Versnelling van de ontwikkeling van energiediensten Met name in de publieke sector is gebleken dat de rol van de EPC-facilitator de projectontwikkeling aanzienlijk versnelt en leidt tot een toename van het aantal projecten dat wordt opgestart. Gemeenten hebben vaak niet de capaciteit en de kennis om deze contracten zelf te organiseren en de ondersteuning door middel van facilitators is zeker nuttig. Facilitators kunnen ervoor zorgen dat door betere contracten betere resultaten kunnen worden behaald en duurzaamheid kan worden gestimuleerd. Projectfacilitators moeten veel tijd investeren in het uitleggen van het innovatieve concept van prestatiecontracten en het wegnemen van de weerstand tegen performance management. In de loop van de tijd, en in lijn met de marktontwikkeling, zou dit aspect van de rol van de facilitator op den duur moeten afnemen. Facilitators moeten zich dan beter kunnen concentreren op hun kerntaken: het identificeren van projecten, het aanbesteden en contracteren van ESCo's en het beheren van de lopende M & V-activiteiten en klant-esco-relaties in de loop van de projecten. In een klein aantal landen verzorgen "marktfacilitators" nationale ontwikkelingsprogramma's voor EPC (in NL vervult RVO een dergelijke rol). Dit kan de EPC-facilitators enorm helpen. De marktfacilitators zorgen voor draagvlak en bewustwording van EPC s en financieringsmogelijkheden. Ze bieden ook training en begeleiding bij de ontwikkeling van beleid, en verspreiden modelcontracten. Ze zijn van belang bij het delen van data, praktijkvoorbeelden en lijsten met ESCo's. C. Voorwaarden voor succesvolle marktinvloed Advies van EPC-facilitators dient onpartijdig te zijn en afgestemd op de eigenaar van het gebouw. Projecten waarbij de eigenaar van het gebouw na het sluiten van het contract niet tevreden is, kunnen serieuze reputatieschade toebrengen aan het EPC-model als geheel. Tegelijkertijd is het belangrijk dat de legitieme belangen van de ESCo's worden begrepen en in aanmerking worden genomen in EPCcontracten. Er moet een goede werkrelatie zijn tussen alle partijen op basis van wederzijds vertrouwen. De facilitator moet zeer ervaren zijn op het gebied van EPC's. Bovendien moet de EPC-facilitator de markt kennen in termen van te verwachten spelers en prijzen. EPC-facilitators moeten de afwegingen van ESCo s begrijpen over het al dan niet inschrijven op een aanbesteding, en over beslissingen rond een project of een contract. Het is belangrijk dat de klant zich ervan bewust is dat de betrokkenheid van de facilitator een meerwaarde biedt die ver boven de extra kosten ligt die ermee gepaard gaan. 9

10 EPC-facilitators hebben te maken met drie vak gebieden: wetgeving, technieken en financiering. Vaak wordt de facilitering verzorgd door een consultancyteam in plaats van door één persoon. Dit team bestaat meestal uit een gecertificeerde energiespecialist of specialisten (technici) en een persoon gespecialiseerd in financiering en inkoop. Ze kunnen vaak ook worden ondersteund door een gespecialiseerde advocaat, met name in het geval van grotere projecten. Het bestaan van officiële instanties die zowel als marktfacilitator fungeren als projectfacilitator, kan behulpzaam zijn bij het vestigen van vertrouwen in het EPC-concept, omdat dit impliceert dat EPC s zijn goedgekeurd door een officiële entiteit. Door alle gecertificeerde projectbegeleiders in een nationale Facilitators-pool op te nemen, wordt het vertrouwen in eigenaars van gebouwen verder vergroot. (In NL staan EPC-facilitators geregistreerd op RVO heeft criteria opgesteld voor de facilitators, verzorgt trainingen, en faciliteert een netwerk en intervisie mogelijkheid. Via een zgn. Eigenverklaring geven de facilitairs aan dat zij over de nodige kennis en ervaring beschikken). De beschikbaarheid van praktijkvoorbeelden en het delen van succesverhalen via verschillende media is essentieel om vertrouwen te creëren in zowel gebouweigenaren als ESCo's in het EPC-concept. Hoewel het aantal EPC-facilitators in veel landen groeit, zijn er nog weinig die als hooggekwalificeerd en zeer ervaren kunnen worden beschouwd. En er zijn meer technisch-economische analyses nodig en meer zgn. investment grade-audits, zoals levenscycluskostenanalyses. Sommige projectpartners hebben het ontbreken van EPC-facilitatorcertificering of accreditatieregelingen als knelpunt aangegeven, evenals geschikte trainingsprogramma's die technische competentie, objectiviteit en betrouwbaarheid van EPC-facilitators kunnen waarborgen. Overheidsinstanties selecteren de EPCfacilitator vaak via een openbare aanbestedingsprocedure. De toekenningscriteria zijn meestal kosten en technische kwalificaties, die doorgaans alleen een lijst met referentieprojecten bevatten en een beschrijving van de ervaring van de EPC-facilitator. Certificering of accreditatie van facilitators zou dit aanbestedingsproces aanzienlijk verbeteren en alle minder goed gekwalificeerde sollicitanten wegfilteren. D. Aanbevelingen voor regelgeving en beleid In landen als Duitsland, Litouwen en Tsjechië worden EPC-facilitators goed ondersteund door de relevante ministeries en energieagentschappen en is beleid en wetgeving opgesteld. Andere landen, zoals België, hebben geen juridisch kader, noch op nationaal noch op regionaal niveau, om de EPC-markt te stimuleren. De huidige steun is hoofdzakelijk afkomstig van de EU, via deelname aan H2020- projecten. Expliciete steun van de nationale en / of regionale overheden in op prestaties gebaseerde contractmodellen zou kunnen helpen bij de verdere groei van de markt. Dit kan worden bereikt door het EPC-concept te promoten en goed te keuren (zgn. endorsement), of door een subsidieregeling in te voeren voor facilitators, voor proefprojecten en voor toegepast onderzoek. Hoewel soms regionale subsidies beschikbaar zijn om het werk van de facilitator te financieren, moeten deze worden uitgebreid tot nationale subsidiestelsels. Subsidiëring van de kosten van bijvoorbeeld energieaudits of haalbaarheidsstudies kan de voorbereiding van EPC s in de publieke sector, maar ook in andere sectoren aanzienlijk versnellen. In andere landen zijn er subsidies beschikbaar voor het opstellen van documentatie voor EPC-projecten, maar dat wordt niet altijd door facilitators uitgevoerd. 10

11 Naast het ontbreken van regelgeving, vormen ook de beperkte waardering van energie-efficiëntie, problematiek rond de financiering en het gebrek aan zichtbaarheid van succesvolle projecten belangrijke knelpunten. Overheidsfunctionarissen hebben of nemen soms te weinig tijd om zich te verdiepen in EPC s. Facilitators kunnen een proactieve rol spelen bij het opstellen van aanbevelingen die het ministerie op regionaal en lokaal niveau kan verspreiden. Stimuleren van het inschakelen van EPCfacilitators zou vanuit het rijk moeten worden gepromoot, specifiek aan lagere overheden. In sommige guarantee partnerlanden mogen ESCO s geen publieke projecten financieren; in die landen wordt EPC wordt meer gebruikt voor energiemanagement of onderhoudscontracten. Het opstellen van nationale criteria, kwalificaties of certificering van EPC-projectfacilitators en het bieden van support voor EPC-projectontwikkeling en technische assistentie zou de ontwikkeling van EPC-markten enorm ondersteunen. Ook een garantieregeling op basis van technische en financiële kwaliteitscriteria zou enorm kunnen bijdragen aan het inschakelen van facilitators. In sommige landen is het werken met facilitators verplicht, en moet ook dit worden aanbesteed. Daarvoor hebben overheden kennis en vaardigheden nodig. Dit blijkt een van de obstakels te zijn voor verdere EPC-ontwikkeling in veel opkomende EPC-markten. In de Belgische provincie Brabant werd hiervoor een succesvolle training georganiseerd, met zogenaamde 'jamsessies' voor de beleidsmakers en technische staf in de gemeenten van deze provincie. Tijdens deze sessies werden de concepten van EPC en EPC-facilitatie uitgelegd, op interactieve wijze, waardoor deelnemers hun zorgen konden uiten en antwoord kregen op hun vragen. Alle EU lidstaten zouden op dit moment moeten werken aan sectorale routekaarten voor hun klimaatdoelen. Het zou goed zijn als facilitators in deze routekaarten worden genoemd en op zodanige wijze worden beschreven dat individuele bedrijven en organisaties zich gedwongen zouden voelen om ze te gebruiken. De rol die EPC s en EPC-facilitators kunnen spelen, moet benadrukt worden in het beleidskader voor de energietransitie in de gebouwde omgeving. Succes van facilitator pools In Duitsland fungeert de facilitator pool zeer succesvol. Via een door de overheid opgestelde lijst van projectfacilitators zijn met name kleine gemeenten gestart met EPC s en is de lijst met gekwalificeerde en dus betrouwbare EPC-projectbegeleiders gegroeid. In Oostenrijk heeft het guarantee-project ervoor gezorgd dat de rol van facilitator is geïmplementeerd en geaccepteerd. Er is een facilitatorpool opgezet, die beheerd door DECA, een lobbygroep voor leveranciers van energiediensten. Op dit moment zijn er slechts drie EPC-facilitators werkzaam, maar de lijst bestaat ook pas sinds de zomer van Er is een document over EPC s gepubliceerd, en overheden hebben ondersteuning gekregen bij het inschakelen en aanbesteden van facilitators. Op vergelijkbare wijze zijn in Nederland criteria opgesteld voor EPC-facilitators, ontwikkeld vanuit het guarantee-project. Deze zijn gebruikt om een pool van EPC-facilitators op te zetten die wordt beheerd door QBIS.nl, het nationale kwaliteitsregister voor gekwalificeerde professionals en specialisten in duurzame bouw- en installatietechnologie. Deze module is bovendien uitgebreid met de Belgische facilitators. De facilitatorspool is gestart met drie facilitators, maar bevat begin Nederlandse en 4 Belgische professionals. 11

12 De facilitator pool in Tsjechië is tot nu toe succesvol geweest, met de publieke sector als het meest actieve gebied voor geregistreerde facilitators. De facilitatorspool is toegevoegd aan de website van APES (de Vereniging van leveranciers van energiediensten) en staat ook al op de website van het Ministerie van Industrie en Handel. Er zijn momenteel 9 facilitators en/of bedrijven vermeld. Vanwege het kleine aantal EPC-projectfacilitators in Slovenië, wordt hier een pool beheerd door de vereniging van de lokale energieagentschappen. De plaatselijke energieagentschappen, opgericht door de lokale overheden, zijn de meest gekwalificeerde en actieve EPC-projectfacilitators in het land en genereren het grootste deel van de EPC-projecten. Hierdoor blijven de kosten beperkt en blijft de pool ook na afloop guarantee-project in stand. Alle relevante EPC- en ESC-aanbieders en -facilitators in Slovenië hebben de Europese Gedragscode voor energieprestatiecontracten ondertekend, waarin essentiële kwaliteitsbenchmarks worden vastgelegd en waardevolle informatie voor klanten wordt verstrekt. Aangezien er geen nationale kwalificatiecriteria zijn voor de EPC-facilitators, werden de kwalificatiecriteria zoals ontwikkeld in WP3 gebruikt. Het upgraden van de Facilitators Pool naar nationaal niveau is gepland en besproken met het ministerie dat belast is met energie. De behoefte aan een nationaal kwalificatieschema, inclusief trainingsprogramma's, is ook besproken in lijn met het nationale energie-efficiëntiebeleid om EPC in de publieke sector verder te ontwikkelen en EPC grotendeels in de residentiële sector te introduceren. In Litouwen is een facilitatorspool opgezet door VIPA, tijdens het guarantee project. Adviseurs uit verschillende sectoren (wetgeving, financiën, energie-efficiëntie) hebben deelgenomen aan trainingen, workshops en webinars op nationaal en EU-niveau. Deze activiteiten boden geweldige mogelijkheden om de kennis van de consultants over EPC-projecten, nationale voorschriften en basisprincipes te verdiepen, terwijl deskundigen uit verschillende sectoren ook de gelegenheid kregen om hun ervaringen en belemmeringen in de ontwikkeling van de ESCo-markt te bespreken en te leren van de meer ontwikkelde partners. Deskundigen kunnen worden gegroepeerd op basis van hun competenties in drie hoofdcategorieën: energieconsulenten; experts op het gebied van overheidsopdrachten en kostenbaten- en PPP-procesexperts. Geen van de experts uit de facilitator pool heeft een gecombineerde expertise op al deze gebieden. Streven is dat bedrijven met expertise op al deze gebieden in de toekomst mogelijk in de pool worden opgenomen, in plaats van alleen individuele consultants. De facilitatorspool in Slowakije wordt tevens ondersteund door de nationale Association of Energy Services Providers (APES), en door het ministerie van Financiën. De pool fungeert als een werkgroep onder de Association of Energy Service Providers. Op dit moment zijn er 14 leden. De guarantee criteria zijn hierbij gebruikt. Echter, bij het oprichten van de pool en de eerste ervaringen van EPC-facilitators, ontstond de noodzaak om verdere criteria te ontwikkelen voor een beter inzicht in de impact van EPC s en EPC-facilitators. Slowakije heeft tijdens de tweede guarantee facilitatorstraining voor EPC-facilitators in november 2018 standaard modellen gepresenteerd; deze staan nu prominent op de agenda van de APES-werkgroep van EPC-facilitators. De Italiaanse facilitatorspool werd in oktober 2018 opgericht, in lijn met de guarantee richtlijnen en criteria. De lijst met 15 facilitators is gepubliceerd op de guarantee projectwebsite en gekoppeld aan de energie-efficiëntiepagina van ENEA. De toekomst van deze professionals zal vooral afhangen van de vraag in de publieke sector. Deze vraag zal zeer langzaam toenemen, aangezien het openbaar bestuur, vooral op lokaal niveau, erg moeilijk te bereiken is. Er is nog geen pool van EPC-facilitators in Ierland gevestigd, vanwege het vrijwel ontbreken van een markt. Het is echter de bedoeling dat een dergelijke pool binnenkort wordt opgezet en onderhouden door AIEA, de Association of Ireland's Energy Agencies, in samenwerking met de Sustainable Energy Authority of Ireland (SEAI). 12