Institutionele belemmeringen en oplossingsrichtingen

Transcriptie

1 Institutionele belemmeringen en oplossingsrichtingen Een eerste verkenning van (in-)formele institutionele barrières, knelpunten, drempels en issues die de lokale warmtetransitie vertragen Lage Temperatuur Warmte, gebouwde omgeving ICT Lage temperatuur Warmte Techniek overstijgend Subsidiesystematiek XX Overheidsbeleid XX Wet- en regelgeving XXX Rollen en verantwoordelijkhed en Vergunningverlening XX X 1

2 Normering en standaardisering Overige Economische barrières de investeerder vindt de investeringskosten van een energiebesparing optie te hoog en ervaart het als een te groot economisch risico Institutionele barrières Gebrek aan strategisch energiemanagement visie en systeem wat ertoe leidt dat bedrijven en organisaties niet in staat zijn om energiebesparing op een consistente wijze te identifi- ceren en te realiseren. In veel bedrijven missen essentiële elementen van een dergelijk systeem, die tot suboptimale resultaten leiden Gebrek aan ervaring, in multidisciplinaire samenwerking tussen installateurs met verschillende technische achtergrond De bouwkolom, is overwegend conservatief, en heeft een laagste prijs cultuur; Technische barrières Eindgebruikers, investeerders en de installatiebranche kennen opties niet of kennen opties wel maar denken dat zij hem niet kunnen toepassen en/of hebben onvoldoende vertrouwen in de kwaliteit van energiebesparingsopties Gebrek aan kennis bij gemeenten, provincies, centrale overheid Gebrek aan kennis over installatie- en onderhoud De kosten van kennisverwerving vaak te hoog om de initiele evaluatie van de investeerder mogelijk te maken Vaak ontbreekt voldoende kennis om innovatieve technologie te evalueren, installeren of te onderhouden Split incentive Split incentive refereert aan de situatie waarin een investeerder in een energiebesparingsoptie niet degene is die profiteert van de kostenbesparing op de energierekening. Dit is bijvoorbeeld het geval bij woningcorporaties, particuliere 2

3 Energiebesparing, is geen kernactiviteit van de meeste investerende partijen en heeft daarom geen prioriteit. Regelgeving op andere terreinen verstorend of ontbrekend overheidsbeleid (op andere beleidsterreinen) kan een barrière vormen voor de implementatie van energiebesparingsbeleid. Bijvoorbeeld regelgeving in de energiemarkt kan een barrière vormen voor installatie van WKK-installaties of effectief gebruik van restwarmte. verhuurders en verhuurders van kantoren. De huurder profiteert bij investeringen van een lagere energierekening terwijl de verhuurders extra investeringen niet altijd door kunnen berekenen in een verhoging van de huur. Desinteresse bij de verhuurder in duurzame energie c.q. verlaging van de energiekosten speelt ook een belangrijke rol. Voor bewoners zijn een lagere energierekening, wooncomfort en veiligheid belangrijke drijfveren. 3

4 PROJECT SlimEnergienet Heerhugowaard Richard van Buren (gemeente Heerhugowaard) Financiering warntenetten Gas en elektriciteitsnetten worden uit algemene middelen betaald. Voor een warmtenet is geen financiering beschikbaar terwijl het wel als de oplossing voor het CO2 vraagstuk wordt gezien. Het warmtenet is niet zonder meer rendabel te maken. We hebben het eerst over voorfinanciering omdat er bij het aanleggen nog geen afnemers zijn. Pas als huizen en kantoren zijn aangesloten, wordt er geld verdiend. Heerhugowaard heeft met 2 organisaties te maken die een warmtenet aanleggen: 1. Waerdse EnergieCircuit zij trekken kapitaal uit de markt aan 2. HVC restwarmte uit de afvalcentrale Financiering geld als een van de grote obstakels voor de aanleg van het warmtenet. Het zou helpen als het aanleggen van een warmtenet net als netbeheer voor E en Gas, betaald wordt uit de algemene middelen. Dit kan ook de prikkel wegnemen voor het laaghangend fruit te gaan. Nieuwbouw is immers eenvoudig en goedkoper aan te sluiten dan bestaande bouw, maar daar ligt juist de uitdaging. Nieuwbouw kan prima All Electric. SLIMENERGIENET HEERHUGOWAARD Richard van Buren Beleid 4

5 Een slim energienet dat niet alleen bestaat uit warmte, maar ook uit koude en elektriciteit en daarnaast en vooral een open net moet zijn. Het slimme energienet wordt gepromoot als de oplossing voor het CO2 vraagstuk. Maar het warmtenet van HVC wordt nu gevoed met warmte uit met afval en op korte termijn (2/2018) gevoed met biomassa (gesubsidieerde BioEnergieCentrale) en hoe duurzaam is het om biomassa te verbranden van overal uit de wereld. Na afloop van de subsidieperiode van 12 jaar wordt ingezet de BEC te vervangen voor een geothermiebron. Geothermie is een oplossing voor het CO2 vraagstuk. maar ook dan speelt het financieringsvraagstuk want Geothermie is duur en een boring kan mislukken. Er zou een geborgde financiering tegenover moeten staan. Nb. Heerhugowaard heeft dan het voordeel dat het warmtenet er al ligt. SLIMENERGIENET HEERHUGOWAARD Richard van Buren Wet- en regelgeving Voor de aanleg van een warmtenetwerk moet een route gevolgd worden die een enorme impact op de ondergrond heeft. Het is vol in de ondergrond en in de ondergrondse infrastructuur is geen rekening gehouden met een warmtenetwerk. Dit betekent dat er ook vaak groen moet wijken terwijl we juist alle groen zouden moeten beschermen zodat het CO2 kan omzetten. We moeten een bestemmingsplan maken om de ondergrond goed in te delen. Verder zijn warmtenetten het meest geschikt voor de bestaande bouw. Voor nieuwbouwwijken is elektriciteit geschikter. Op 1 juli vervalt de wettelijke (aardgasvrij (art. 10, lid 7) van de Gaswet) aansluitplicht voor gas. Maar het zou beter zijn om bij wet een verbod op gas voor nieuwbouw(wijken) op te nemen. Nb Dit zal niet de gaswet zijn, maar de Wet Ruimtelijke ordening. Met de wet van 1 juli moet elke gemeente haar wijken onderzoeken om de mogelijkheden voor aardgasloos te kunnen aanwijzen. Dat is erg tijdrovend en dus duur. Dwing je het bij wet af dan hoeft de gemeente niet meer al haar gebieden te onderzoeken en per onderzocht gebied een locatie aan te wijzen. Dat scheelt enorm veel werk. 5

6 Over het warmte expertcentrum 2018 is het jaar van de energietransitie. We moeten echt om. Maar er zijn nog weinig bureau s met expertise. Het warmte expertcentrum zou waardevol zijn voor gemeenten want nu laten we een contra-expertise uitvoeren bij hetzelfde bureau als waar de warmtenetbouwers te rade gaan. Dat is natuurlijk niet de ideale situatie. Bovendien: ik denk dat een onafhankelijk expertisecentrum goed kan uitleggen waarom de exploitatielast voor bewoners lager wordt. We hebben berekend dat de aansluiting op het warmtenet 5000 euro duurder is dan gas bij een EPC van 0 (per huis) Maar bewoners kunnen daarmee de energiekosten flink terugdringen waardoor per saldo men op termijn toch voordeliger uit is. Een woning zonder gas mag dus best duurder zijn. Zo n landelijk onafhankelijk expertcentrum kan perfect uitrekenen en uitleggen hoe de kosten/opbrengstenstructuren lopen. 6

7 7