Deelsessie Werkroute Landbouw Alex Datema & Ben Haarman 22 mei 2019

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Deelsessie Werkroute Landbouw Alex Datema & Ben Haarman 22 mei 2019"

Transcriptie

1 Deelsessie Werkroute Landbouw Alex Datema & Ben Haarman 22 mei 2019

2 Wat gaan we doen? Informeren over de werkroute Landbouw (waar staan we nu en wat willen we bereiken?) Q&A Verkennen mogelijke deelname aan het Deltaplan (uw bijdrage?)

3 Onze hoofddoelstelling Duurzame dierlijke- en plantaardige productiesystemen met toekomstperspectief op een gezonde bodem in biodiverse landschappen.

4 Subdoelen Vergroten van de toepassing van functionele agrobiodiversiteit Een levende en weerbare bodem als uitgangspunt Inzet van bestuivers en natuurlijke plaagbestrijding Landbouw als terreinbeherende organisatie die biotopen voor dieren en planten produceert Nutriënten en biomassa kringlopen sluitend op regionale schaal

5 Systeemwijziging is noodzakelijk! Kosten en waarden biodiversiteit internaliseren Inspanningen van boeren om biodiversiteit te bevorderen belonen en stimuleren

6 Vijf succesfactoren Randvoorwaarde Coherente wet- & regelgeving Kern Verdienmodellen Monitoring prestaties Randvoorwaarde Draagvlak en gedeelde waarden Gebiedssamenwerking

7 Verdienmodellen Ambitie: vanaf 2021 is de inkomensontwikkeling van boeren die bijdragen aan biodiversiteitsherstel gelijk of beter dan die van boeren die niet meedoen. Onderzoek gestart naar kosten biodivers ondernemen door Wageningen University & Research

8 Verdienmodellen EU (GLB) Provincies, gemeenten, waterschappen De boer (lagere kosten) Banken Verdienmodellen voor de boer Waterzuiveringsbedrijven Food bedrijven incl. retail Verpachters TBO s

9 Verdienmodellen Voorbeeld van een commitment: Vanaf 2021 beloont de Rabobank boeren voor hun biodiversiteitsprestaties via een rentekorting op nieuwe en bestaande leningen. Vragen? Verkennen bijdrage deelnemers

10 Kennis, innovatie en educatie Ambities: In 2020 is naast de biodiversiteitsmonitor melkveehouderij - ook de biodiversiteitsmonitor akkerbouw klaar voor gebruik. Vanaf 2021 is een eerste toolbox beschikbaar met maatregelen, wetenschappelijk (economisch en ecologisch) onderbouwd, om biodiversiteit te herstellen en te versterken en wordt deze actief gebruikt.

11 Kennis, innovatie en educatie Monitoring: KPI s geven grondgebruikers inzicht in prestaties die bijdragen aan biodiversiteitsherstel. Integrale set van KPI s als basis voor belonen, faciliteren en waarderen van grondgebruikers. Door eenduidig meten van prestaties is stapeling van beloning mogelijk.

12 Kennis, innovatie en educatie Voorbeeld van een commitment: BO Akkerbouw, Rabobank, Wereld Natuur Fonds en Provincie Groningen ontwikkelen een biodiversiteitsmonitor voor de Akkerbouw. Vragen? Verkennen bijdrage deelnemers

13 Samenwerking op gebiedsniveau Ambitie: vanaf 2022 werkt 60% van de boeren samen met andere grondgebruikers en -eigenaren aan biodiversiteitsdoelstellingen op gebiedsniveau.

14 Samenwerking op gebiedsniveau We brengen succesvolle gebiedssamenwerkingen in beeld en de kernaspecten van een succesvolle aanpak worden gedeeld. We willen bestaande gebiedscoalities graag helpen om op te schalen en om nieuw instrumentarium in te richten. We stimuleren nieuwe gebiedscoalities.

15 Samenwerking op gebiedsniveau Voorbeelden van commitments: BoerenNatuur initieërt en ondersteunt collectieven waarbij boeren samenwerken voor een betere biodiversiteit. Het Lierderbroek BV : beheer eco-verbindingszone polder Het Lierder- en Molenbroek. Vragen? Verkennen bijdrage deelnemers

16 Werksessie 1. Welke partijen spelen volgens u een belangrijke rol bij Biodiversiteitsherstel in werkroute Landbouw? 2. Wat voor bijdrage zou u zelf kunnen/willen leveren? 3. Wat voor commitments zou u graag willen zien binnen deze werkroute?

17 Partners Werkroute landbouw Sieto van Houten (Agrifirm), Alex Datema (BoerenNatuur), Ben Haarman (LTO Nederland), Inge van Schie-Rameijer (LTO Nederland), Willemien van de Kandelaar (LTO Nederland), Raymond Klaassen (NERN, Rijksuniversiteit Groningen), Jeen Nijboer (Rabobank), Hedwig Boerrigter (stichting Veldleeuwerik), Petra Souwerbren (Natuur en Milieufederatie Nederland) en Natasja Oerlemans (Wereld Natuur Fonds)

18 Dank voor uw aandacht!

Het Deltaplan: Bouwen aan een maatschappelijke beweging naar biodiversiteitsherstel Louise Vet 22 mei 2019

Het Deltaplan: Bouwen aan een maatschappelijke beweging naar biodiversiteitsherstel Louise Vet 22 mei 2019 Het Deltaplan: Bouwen aan een maatschappelijke beweging naar biodiversiteitsherstel Louise Vet 22 mei 2019 IPBES Global Assesment: nog nooit zoveel soorten bedreigd 145 auteurs uit 50 landen Ruim één miljoen

Nadere informatie

Deelsessie werkroute Openbare Ruimte Louise Vet & Titia Wolterbeek 22 mei 2019

Deelsessie werkroute Openbare Ruimte Louise Vet & Titia Wolterbeek 22 mei 2019 Deelsessie werkroute Openbare Ruimte Louise Vet & Titia Wolterbeek 22 mei 2019 Wat gaan we doen? Informeren over de werkroute Openbare Ruimte (waar staan we nu, en wat willen we bereiken?) Q&A Verkennen

Nadere informatie

SAMEN VOOR BIODIVERSITEIT. Wat betekent het Deltaplan Biodiversiteitsherstel voor boeren en tuinders? December 2018

SAMEN VOOR BIODIVERSITEIT. Wat betekent het Deltaplan Biodiversiteitsherstel voor boeren en tuinders? December 2018 SAMEN VOOR BIODIVERSITEIT Wat betekent het Deltaplan Biodiversiteitsherstel voor boeren en tuinders? December 2018 BIODIVERSITEIT: GEDEELD BELANG, GEDEELDE VERANTWOORDELIJKHEID Op 19 december 2018 is het

Nadere informatie

Deelsessie werkroute Natuur Kirsten Haanraads & Hank Bartelink 22 mei 2019

Deelsessie werkroute Natuur Kirsten Haanraads & Hank Bartelink 22 mei 2019 Deelsessie werkroute Natuur Kirsten Haanraads & Hank Bartelink 22 mei 2019 Wat gaan we vandaag doen? Toelichting: informeren over de werkroute Natuur (waar staan we nu, en wat willen we bereiken?) Geïntegreerd

Nadere informatie

Partnerbijeenkomst Deltaplan Biodiversiteitsherstel 25 september 2019

Partnerbijeenkomst Deltaplan Biodiversiteitsherstel 25 september 2019 Partnerbijeenkomst Deltaplan Biodiversiteitsherstel 25 september 2019 Louise Vet, voorzitter Stichting Deltaplan Biodiversiteitsherstel 25 september 2019 Ambitie Deltaplan Droombeeld 2030 - een florerende

Nadere informatie

Partners in de praktijk: hoe kun je aansluiten bij het Deltaplan? Hank Bartelink, directeur LandschappenNL en partner van het Deltaplan 22 mei 2019

Partners in de praktijk: hoe kun je aansluiten bij het Deltaplan? Hank Bartelink, directeur LandschappenNL en partner van het Deltaplan 22 mei 2019 Partners in de praktijk: hoe kun je aansluiten bij het Deltaplan? Hank Bartelink, directeur LandschappenNL en partner van het Deltaplan 22 mei 2019 Ons veranderverhaal samengevat 5 succesfactoren Creëren

Nadere informatie

De Voorzitter Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof AA DEN HAAG. Datum 11 februari 2019 Betreft Reactie Deltaplan Biodiversiteitsherstel

De Voorzitter Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof AA DEN HAAG. Datum 11 februari 2019 Betreft Reactie Deltaplan Biodiversiteitsherstel > Retouradres Postbus 20401 2500 EK Den Haag De Voorzitter Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 4 2513 AA DEN HAAG Bezoekadres Bezuidenhoutseweg 73 2594 AC Den Haag Postadres Postbus 20401 2500 EK

Nadere informatie

Q&A Deltaplan Biodiversiteitsherstel

Q&A Deltaplan Biodiversiteitsherstel Q&A Deltaplan Biodiversiteitsherstel Q: Wat is het Deltaplan Biodiversiteitsherstel? A: Het Deltaplan Biodiversiteitsherstel is een brede maatschappelijke beweging met een unieke aanpak voor natuurherstel

Nadere informatie

Deltaplan Biodiversiteitsherstel. In actie voor een rijker Nederland

Deltaplan Biodiversiteitsherstel. In actie voor een rijker Nederland Deltaplan Biodiversiteitsherstel In actie voor een rijker Nederland 1 Samen voor biodiversiteit Natuurmonumenten - Geurt Besselink De huidige aanpak om biodiversiteitsverlies te stoppen heeft onvoldoende

Nadere informatie

LNV pilots Toekomstbestendige landbouw in het nieuwe GLB

LNV pilots Toekomstbestendige landbouw in het nieuwe GLB 7 pilot voorstellen 1 5 4 4 1 6 3 4 1 4 1 Met regionaal maatwerk naar een groenere akkerbouw 2 Groen productief en levend Limburg 3 Regionaal maatwerk toekomstig GLB 4 50 Tinten groen in Kleinschalig cultuurlandschap

Nadere informatie

Samen naar één Deltaplan Biodiversiteitsherstel

Samen naar één Deltaplan Biodiversiteitsherstel Samen naar één Deltaplan Biodiversiteitsherstel De roep van de grutto of de veldleeuwerik, hoe vaak hoor je die nog? En heb je wel eens een gentiaanblauwtje of een bont dikkopje zien fladderen? Er is maar

Nadere informatie

Proeftuinen Landbouw en Natuur 12 december Flevolandbouw

Proeftuinen Landbouw en Natuur 12 december Flevolandbouw Proeftuinen Landbouw en Natuur 12 december 2018 - Flevolandbouw Introductie FAC Coöperatie Flevolands Agrarisch Collectief U.A. (FAC) Visie Opgericht in 2015 door 6 ANV s, invulling samen met LTO Noord

Nadere informatie

Pilots natuurinclusieve landbouw in het nieuwe GLB

Pilots natuurinclusieve landbouw in het nieuwe GLB Pilots natuurinclusieve landbouw in het nieuwe GLB Aard MULDERS Ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit Directie natuur & biodiversiteit a.n.a.m.mulders@minez.nl Inhoud presentatie Inleiding:

Nadere informatie

Bionext en Biohuis. Samenwerken in ketenverband. Bavo van den Idsert Directeur Bionext

Bionext en Biohuis. Samenwerken in ketenverband. Bavo van den Idsert Directeur Bionext Bionext en Biohuis Samenwerken in ketenverband Bavo van den Idsert Directeur Bionext Inhoud - Introductie Bionext en samenwerking Biohuis - Visie BioDuurzaam 2012-2020 - BioDuurzaam en EKO Bionext De hele

Nadere informatie

Rapportages Regio-overleggen Agrarisch Water d.d.6 juli 2017

Rapportages Regio-overleggen Agrarisch Water d.d.6 juli 2017 Rapportages Regio-overleggen Agrarisch Water d.d.6 juli 2017 Inhoudsopgave Regio Groningen-Friesland-Noord-Drenthe... 2 Regio Zuid-Drenthe, Overijssel, Gelderland... 3 Regio Noord Holland en Flevoland...

Nadere informatie

LANDBOUW EN BIODIVERSITEIT. Ledenbijeenkomst 2 februari 2018

LANDBOUW EN BIODIVERSITEIT. Ledenbijeenkomst 2 februari 2018 LANDBOUW EN BIODIVERSITEIT Ledenbijeenkomst 2 februari 2018 Presentaties Floris van Arkel (projectleider FPG) Ontwikkeling biodiversiteit groene ruimte Belang voor leden FPG Context: mechanismen en barrières?

Nadere informatie

BioDuurzaam - EKO. Bavo van den Idsert - Bionext

BioDuurzaam - EKO. Bavo van den Idsert - Bionext BioDuurzaam - EKO Bavo van den Idsert - Bionext Inhoud - Introductie Bionext - BioDuurzaam en EKO 2012-2020 Bionext De hele keten van boer tot consument: 1.000 bio-boeren & telers (Biohuis) 100 bio-handel

Nadere informatie

Ministerie van Landbouw, Natuur en voedselkwaliteit. Nationale Bijenstrategie Bed & Breakfast for Bees

Ministerie van Landbouw, Natuur en voedselkwaliteit. Nationale Bijenstrategie Bed & Breakfast for Bees Ministerie van Landbouw, Natuur en voedselkwaliteit Nationale Bijenstrategie 2017-2023 Bed & Breakfast for Bees Waarom een Nationale Bijenstrategie? Bestuivers: bijen, zweefvliegen, kevers, dag- en nachtvlinders

Nadere informatie

ALLES BEGINT MET EEN IDEE

ALLES BEGINT MET EEN IDEE ALLES BEGINT MET EEN IDEE Samenwerking in het kader van het EIP Programma Rol van de provincies, SNN en RVO Subsidiefacts (algemeen) Subsidiabele kosten Subsidiefacts (provincie) Het EIP (Europees Partnerschap

Nadere informatie

Natuurinclusieve landbouw goed voor boer, burger en landschap

Natuurinclusieve landbouw goed voor boer, burger en landschap Natuurinclusieve landbouw goed voor boer, burger en landschap Jan Willem Erisman Beesd, 15 november 2018 Louis Bolk Instituut (sinds 1976) www.louisbolk.nl 2 Overzicht presentatie De stikstofproblematiek

Nadere informatie

Wat is natuurinclusieve landbouw?

Wat is natuurinclusieve landbouw? Wat is natuurinclusieve landbouw? Jan Willem Erisman 's-hertogenbosch, 3 april 2018 Louis Bolk instituut Natuurinclusief: denken, ontwerpen en doen J.P. Thysse Waar wij wonen RV www.louisbolk.org Consumentenprijs

Nadere informatie

Gebiedsprogramma 2016-2020. Dit document geeft schematisch de hoofdlijnen weer van het Gebiedsprogramma 2016 2020.

Gebiedsprogramma 2016-2020. Dit document geeft schematisch de hoofdlijnen weer van het Gebiedsprogramma 2016 2020. Gebiedsprogramma 2016-2020 Dit document geeft schematisch de hoofdlijnen weer van het Gebiedsprogramma 2016 2020. 1 Integrale gebiedsopgaven Initiëren, faciliteren en uitvoeren van integrale gebiedsopgaven

Nadere informatie

Ledenbijeenkomsten melkveehouderij 2018 NAJAARSRONDE

Ledenbijeenkomsten melkveehouderij 2018 NAJAARSRONDE Ledenbijeenkomsten melkveehouderij 2018 NAJAARSRONDE Welkom Programma Inventarisatie van vragen die leven Klimaat: inzet zuivelketen en uitwerking op bedrijf Grondgebondenheid: de aanpak en uitdagingen

Nadere informatie

Een visie op de toekomstige landbouw in Nederland

Een visie op de toekomstige landbouw in Nederland Een visie op de toekomstige landbouw in Nederland Jan Willem Erisman ALV Markdal, Galder, 24 september 2018 Inhoud Introductie Louis Bolk Instituut Achtergronden huidige landbouw De visie van de minister

Nadere informatie

ACTIEPLAN Natuurinclusieve Landbouw Gelderland

ACTIEPLAN Natuurinclusieve Landbouw Gelderland ACTIEPLAN Natuurinclusieve Landbouw Gelderland Dit Actieplan is een initiatief van de Gelderse Natuur en Milieufederatie, Vereniging Agrarisch Landschap Achterhoek, Coöperatief Agrarisch Natuur Collectief

Nadere informatie

GRONINGER VERDIENMODEL. Provincie Groningen LTO Noord Natuur- en Milieufederatie Groningen

GRONINGER VERDIENMODEL. Provincie Groningen LTO Noord Natuur- en Milieufederatie Groningen GRONINGER VERDIENMODEL Provincie Groningen LTO Noord Natuur- en Milieufederatie Groningen AANLEIDING - motie PS 20 maart 2013 - ontwikkelen Groninger Verdienmodel - samen met landbouw en natuur- en milieu

Nadere informatie

Gewaardeerde landbouw vanuit markt en maatschappij ondersteund door een eenvoudig en geregionaliseerd GLB

Gewaardeerde landbouw vanuit markt en maatschappij ondersteund door een eenvoudig en geregionaliseerd GLB Gewaardeerde landbouw vanuit markt en maatschappij ondersteund door een eenvoudig en geregionaliseerd GLB Algemene ledenvergadering NFW woensdag 27 maart Welkom & Programma Het nieuwe GLB Visie EU Visie

Nadere informatie

De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof AA DEN HAAG

De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof AA DEN HAAG > Retouradres Postbus 20401 2500 EK Den Haag De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 4 2513 AA DEN HAAG Bezoekadres Bezuidenhoutseweg 73 2594 AC Den Haag Postadres Postbus 20401

Nadere informatie

Agrarisch Natuur- en Landschapsbeheer (ANLb) in de praktijk Een sfeerimpressie

Agrarisch Natuur- en Landschapsbeheer (ANLb) in de praktijk Een sfeerimpressie Agrarisch Natuur- en Landschapsbeheer (ANLb) in de praktijk Een sfeerimpressie Evelien Verbij 15 november 2018 Voor goed weidevogelbeheer is openheid van het landschap en een droge bodem van groot belang.

Nadere informatie

Ontwikkeling Biodiversiteitsmonitor. Guus van Laarhoven & Yvette van Wichen 8 juni 2016

Ontwikkeling Biodiversiteitsmonitor. Guus van Laarhoven & Yvette van Wichen 8 juni 2016 Ontwikkeling Biodiversiteitsmonitor Guus van Laarhoven & Yvette van Wichen 8 juni 2016 Agenda Een definitie van biodiversiteit De visie van de projectpartners Het doel van het project Achtergronden vanuit

Nadere informatie

LEADER in POP3. Voorlichting over achtergronden, eisen en procedures? Met deze informatie kunt alvast aan de slag* Ochtend programma

LEADER in POP3. Voorlichting over achtergronden, eisen en procedures? Met deze informatie kunt alvast aan de slag* Ochtend programma *Deze presentatie wordt gedurende 2014 geactualiseerd zodra nieuwe informatie beschikbaar is LEADER in POP3 Ochtend programma Voorlichting over achtergronden, eisen en procedures? Met deze informatie kunt

Nadere informatie

LNV bodemstrategie. Gerrie Haenen. Ministerie LNV Plantaardige Agroketens en Voedselkwaliteit. 15 november 2018

LNV bodemstrategie. Gerrie Haenen. Ministerie LNV Plantaardige Agroketens en Voedselkwaliteit. 15 november 2018 LNV bodemstrategie Gerrie Haenen Ministerie LNV Plantaardige Agroketens en Voedselkwaliteit Bodemkwaliteit Goede bodemkwaliteit voor hoogproductieve landbouw, en voor: duurzame voedselproductie, minder

Nadere informatie

Meer grip op klimaatbeleid

Meer grip op klimaatbeleid Meer grip op klimaatbeleid Klimaatbeleid voeren is complex. Het is interdisciplinair en omgeven met onzekerheid. Hoe zorg je als overheid dat je klimaatbeleid aansluit bij je ambities? En waarmee moet

Nadere informatie

25 jaar NAV NAV-visie op de Nederlandse akkerbouw tot 2030

25 jaar NAV NAV-visie op de Nederlandse akkerbouw tot 2030 25 jaar NAV 1 NAV-visie op de Nederlandse akkerbouw tot 2030 Visie NAV 2 Visie NAV: Een goed inkomen voor akkerbouwers Economisch en maatschappelijk duurzame akkerbouw Gewenste situatie: Nederlandse boeren

Nadere informatie

Winst met water! > In Actie. Waarom nu? Hoe doen we dit? Eigen project! Doelstellingen. (Klik of scroll naar de volgende pagina)

Winst met water! > In Actie. Waarom nu? Hoe doen we dit? Eigen project! Doelstellingen. (Klik of scroll naar de volgende pagina) Winst met water! > In Actie > Waarom nu? > Hoe doen we dit? > Idee voor eigen project! > Doelstellingen (Klik of scroll naar de volgende pagina) Deltaplan Agrarisch Waterbeheer: winst met water! Het agrarisch

Nadere informatie

Samenwerking rondom Bodem De praktijk in Noord-Brabant

Samenwerking rondom Bodem De praktijk in Noord-Brabant Samenwerking rondom Bodem De praktijk in Noord-Brabant Harrie Vissers 21 september 2017 Congres SIKB Varkensdichtheid per gemeente (aantal varkens per ha landbouwgrond) aantal varkens Nederland: 12,5 mln

Nadere informatie

Convenant Weidegang. Weesp, 18 juni 2012

Convenant Weidegang. Weesp, 18 juni 2012 Convenant Weidegang Convenant Weidegang Weesp, 18 juni 2012 Weidende koeien kenmerken het Nederlandse landschap. Zij maken de melkveehouderij zichtbaar en bepalen mede het beeld dat de maatschappij van

Nadere informatie

Tweede Kamer der Staten-Generaal

Tweede Kamer der Staten-Generaal Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 2013 2014 33 576 Natuurbeleid Nr. 17 BRIEF VAN DE STAATSSECRETARIS VAN ECONOMISCHE ZAKEN Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Den Haag,

Nadere informatie

BESCHERM ONS ECOSYSTEEM

BESCHERM ONS ECOSYSTEEM BESCHERM ONS ECOSYSTEEM @CirclNL #circlmovement Lynn Zebeda Moderator @CirclNL #circlmovement Lodewijk Hoekstra NL Greenlabel @CirclNL #circlmovement Jan de Ruyter ABN AMRO @CirclNL #circlmovement Jan

Nadere informatie

GESPREKSNOTITIE OVER VERSTERKING VAN HET SALLANDSE LANDSCHAP DOOR AANLEG, HERSTEL EN BEHEER VAN LANDSCHAPSELEMENTEN. in de periode

GESPREKSNOTITIE OVER VERSTERKING VAN HET SALLANDSE LANDSCHAP DOOR AANLEG, HERSTEL EN BEHEER VAN LANDSCHAPSELEMENTEN. in de periode GESPREKSNOTITIE OVER VERSTERKING VAN HET SALLANDSE LANDSCHAP DOOR AANLEG, HERSTEL EN BEHEER VAN LANDSCHAPSELEMENTEN in de periode 2014-2015 (versie 3 mei 2014) situatie per 31-12-2013 SAMEN STERKER Werkgroep

Nadere informatie

Landschap opnieuw uitvinden

Landschap opnieuw uitvinden Landschap opnieuw uitvinden Samenwerking tussen natuur en lokale gemeenschap stimuleren Prof. Paul Opdam Wageningen University & Research (Alterra) Landschap: resultaat van samenwerking tussen natuur en

Nadere informatie

Regio Deal Foodvalley. 15 mei 2019

Regio Deal Foodvalley. 15 mei 2019 Regio Deal Foodvalley 15 mei 2019 Kamerbrief selectie Regiodeals WAT MAKEN WE EIGENLIJK? Regio Deal Bestuursovereenkomst Projectenboek (programmaplannen) Samenwerkingsovereenkomst (SOK tussen partijen

Nadere informatie

BIJENLANDSCHAP OP DE KAART. Koos Biesmeijer Naturalis Biodiversity Center

BIJENLANDSCHAP OP DE KAART. Koos Biesmeijer Naturalis Biodiversity Center BIJENLANDSCHAP OP DE KAART Koos Biesmeijer Naturalis Biodiversity Center Koos.biesmeijer@naturalis.nl BIJENLANDSCHAP OP DE KAART Bijen op de kaart figuurlijk letterlijk Bijenlandschap op de kaart BIJEN

Nadere informatie

Biodiversiteit als basis voor het agrarische bedrijf Jan Willem Erisman Nick van Eekeren Willemijn Cuijpers Jan de Wit

Biodiversiteit als basis voor het agrarische bedrijf Jan Willem Erisman Nick van Eekeren Willemijn Cuijpers Jan de Wit I N S T I T U U T Biodiversiteit als basis voor het agrarische bedrijf Jan Willem Erisman Nick van Eekeren Willemijn Cuijpers Jan de Wit Het nut van biodiversiteit Hoe intensiever het bedrijf, hoe lager

Nadere informatie

Proeftuinen Flevoland natuurinclusieve landbouw

Proeftuinen Flevoland natuurinclusieve landbouw Proeftuinen Flevoland natuurinclusieve landbouw Leen Janmaat & Jan Willem Erisman 18 December 2018 Hoe ruimer zou onze opvatting van het leven zijn, indien het ons gegeven was dit eens te bestuderen met

Nadere informatie

GLB, agrarisch natuurbeheer en de positie van ANV s

GLB, agrarisch natuurbeheer en de positie van ANV s GLB, agrarisch natuurbeheer en de positie van ANV s Duo-presentatie Stand van zaken van discussie over GLB, agrarisch natuurbeheer en collectieven Toekomstige werkwijze van collectieven en benodigde professionalisering

Nadere informatie

Biologische landbouw en voeding barst van de ambities

Biologische landbouw en voeding barst van de ambities Bionext Meerjarenambities Biologische landbouw en voeding 2012-2017 Biologische landbouw en voeding barst van de ambities De biologische landbouw- en voedingsketen heeft iets te bieden. Iets wat aansluit

Nadere informatie

Biodiversiteit en voedselproductie

Biodiversiteit en voedselproductie Biodiversiteit en voedselproductie Groene gewasbescherming bij de productie van voedsel voor mens en dier Bert Lotz Wageningen University & Research 27 februari 2019 Wat gaan we doen? 1.Inleiding tot het

Nadere informatie

Laat de natuur voor je werken

Laat de natuur voor je werken Laat de natuur voor je werken Jelle Pilat -Vereniging Noardlike Fryske Wâlden (NFW) Albert van der Ploeg Voorzitter Living Lab Natuurinclusieve landbouw (LL NIL) (en voorzitter NFW) Opbouw Presentatie

Nadere informatie

Voedsel. 13 juni 2019, Pieter Rijzebol.

Voedsel. 13 juni 2019, Pieter Rijzebol. Voedsel 13 juni 2019, Pieter Rijzebol https://www.gelderland.nl/duurzame-land-en-tuinbouw Onderwerpen Korte voorzieningsketens Onderzoek omvang Korte keten City deal Voedsel Nieuw coalitieakkoord Korte

Nadere informatie

Producenten Organisatie Varkenshouderij

Producenten Organisatie Varkenshouderij Producenten Organisatie Varkenshouderij Producenten organisaties onder de loep 31 Mei 2016 Beleidsplan Recept voor Duurzaam Varkensvlees Wij bepalen zelf onze toekomst! Van reactief naar proactief (Business

Nadere informatie

Agrarisch natuur- en landschapsbeheer 2016. Henk Menninga IPO, Vitaal Platteland

Agrarisch natuur- en landschapsbeheer 2016. Henk Menninga IPO, Vitaal Platteland Agrarisch natuur- en landschapsbeheer 2016 Henk Menninga IPO, Vitaal Platteland Inhoud Kern agrarisch natuurbeheer 2016 Eén stelsel, drie bouwstenen Doelrealisatie: prov. natuurbeheerplan Interactieve

Nadere informatie

UNITING THE ORGANIC WORLD

UNITING THE ORGANIC WORLD International Federation of Organic Agriculture Movements Principles of Organic Agriculture 1 Beginselen van de Biologische Landbouw De Beginselen vormen de wortels, waaruit de biologische landbouw groeit

Nadere informatie

Natuurinclusieve landbouw

Natuurinclusieve landbouw Natuurinclusieve landbouw bezien vanuit de Rijksoverheid Bas Volkers (Ministerie van EZ) 19 januari 2017 Inhoud presentatie Waar komt het vandaan? Waarom natuurinclusieve landbouw? Wat is het? Wat doet

Nadere informatie

Missie en visie Landschap Overijssel

Missie en visie Landschap Overijssel Missie en visie Landschap Overijssel Inhoudsopgave 1. Welkom 2. Onze missie 3. Onze visie 4. Onze kernwaarden, waardevol landschap 5. Onze kerncompetenties 6. Onze kerntaken 7. Onze afweging 8. Onze rollen

Nadere informatie

Milieukeur/ On the way to PlanetProof Bloembollen en Bolboemen

Milieukeur/ On the way to PlanetProof Bloembollen en Bolboemen Milieukeur/ On the way to PlanetProof Bloembollen en Bolboemen Wim Uljee Communicatie Manager SMK februari 2018 Onze opdracht Stimuleren van duurzamer produceren en consumeren door middel van keurmerken

Nadere informatie

Datum 18 december 2014 Betreft Aansluiting vergroening GLB en agrarisch natuur- en landschapsbeheer

Datum 18 december 2014 Betreft Aansluiting vergroening GLB en agrarisch natuur- en landschapsbeheer > Retouradres Postbus 20401 2500 EK Den Haag De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 4 2513 AA s-gravenhage Ministerie van Economische Bezoekadres Bezuidenhoutseweg 73 2594 AC Den

Nadere informatie

Manifest. Organische stof: leven in de Nederlandse bodem

Manifest. Organische stof: leven in de Nederlandse bodem Manifest Organische stof: leven in de Nederlandse bodem Benut het 6 de Actieprogramma Nitraatrichtlijn om de positie van organische stof in de Nederlandse meststoffenregelgeving te verbeteren! Wij roepen

Nadere informatie

Lessen en Uitdagingen uit Duurzaam Bodembeheer Utrecht West.

Lessen en Uitdagingen uit Duurzaam Bodembeheer Utrecht West. Lessen en Uitdagingen uit Duurzaam Bodembeheer Utrecht West. Wim Honkoop Begeleiding 35 individuele melkveehouders. Al ruim 3 jaar actief in het opstellen en optimaliseren van Kringloopwijzer resultaten.

Nadere informatie

Nieuwe verdienmodellen en verrassende coalities! Hans Huijbers

Nieuwe verdienmodellen en verrassende coalities! Hans Huijbers Nieuwe verdienmodellen en verrassende coalities! Hans Huijbers Voorzitter ZLTO Kort voorstellen Hans Huijbers Melkveehouder in De Kempen (Wintelre) Sinds november 2009 voorzitter ZLTO Portefeuille Duurzaam

Nadere informatie

15 april 2019, Ommeren. Arne Bac, Sectorspecialist Tuinbouw

15 april 2019, Ommeren. Arne Bac, Sectorspecialist Tuinbouw 15 april 2019, Ommeren Arne Bac, Sectorspecialist Tuinbouw Visie F&A Nederland "De weg naar verandering" Gewoon wat we al jaren doen! Oplossen! Een enorme uitdaging Gezonde voeding voor de wereld De wereldbevolking

Nadere informatie

GLB, agrarisch natuurbeheer en de positie van collectieven

GLB, agrarisch natuurbeheer en de positie van collectieven GLB, agrarisch natuurbeheer en de positie van collectieven GLB: stand van zaken In juni akkoord tussen Europese Commissie, Landbouwraad en Europees Parlement Op enkele punten nog onenigheid Nog veel keuzen

Nadere informatie

EU subsidies voor KRW opgaven

EU subsidies voor KRW opgaven EU subsidies voor KRW opgaven Themabijeenkomst op 26 november 2015 Govert Kamperman en Wimjan van der Heijden Waar staan we bij stil Kerndoelstellingen Europa Europa 2020-strategie EU subsidies, waar begint

Nadere informatie

Nieuwsbrief. Stichting Veldleeuwerik

Nieuwsbrief. Stichting Veldleeuwerik Jaargang 1 Editie 2 December 2018 Nieuwsbrief Stichting Veldleeuwerik Het jaar 2018 loopt alweer ten einde. Een bijzonder jaar met grote uitdagingen voor alle telers en verwerkers. Een goed moment om terug

Nadere informatie

Samen bereiken we meer Mei 2019

Samen bereiken we meer Mei 2019 Samen bereiken we meer Mei 2019 Samen bereiken we meer Agrifirm vaart een nieuwe coöperatieve koers. We gaan nog sterker de krachten bundelen en samen maatschappelijke vraagstukken aanpakken die leden

Nadere informatie

Een streekrekening voor de regio Groningen Assen?

Een streekrekening voor de regio Groningen Assen? Een streekrekening voor de regio Groningen Assen? Resultaat van een eerste verkenning Presentatie voor portefeuillehouders febr 2008 Werking Streekrekening Voorwaarden Economisch Ecologisch Sociaal Conclusies

Nadere informatie

Routekaart Energietransitie procesafspraken

Routekaart Energietransitie procesafspraken Routekaart Energietransitie procesafspraken Energiebesparing en transformatie van gebouwde omgeving, mobiliteit, industrie en landbouw & landgebruik Samenwerking met inwoners(initiatieven), ondernemers

Nadere informatie

NAAR EEN NATUUR- INCLUSIEVE AKKERBOUW Meten en waarderen: de Biodiversiteitsmonitor

NAAR EEN NATUUR- INCLUSIEVE AKKERBOUW Meten en waarderen: de Biodiversiteitsmonitor NAAR EEN NATUUR- INCLUSIEVE AKKERBOUW Meten en waarderen: de Biodiversiteitsmonitor Kakao Belanda & Forest Conservation Project Tanah Papua 1 Fotografie Chris Koopmans VERSTERKEN VAN BIODIVERSITEIT IN

Nadere informatie

Onderstaand vindt u de antwoorden op de vragen van de leden Cegerek en Albert de Vries.

Onderstaand vindt u de antwoorden op de vragen van de leden Cegerek en Albert de Vries. > Retouradres Postbus 20901 2500 EX Den Haag De voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 4 2513 AA DEN HAAG Plesmanweg 1-6 2597 JG Den Haag Postbus 20901 2500 EX Den Haag T 070-456

Nadere informatie

Agri, Food & Life Science Zaaien en oogsten Verdienmodellen in Natuurinclusieve landbouw

Agri, Food & Life Science Zaaien en oogsten Verdienmodellen in Natuurinclusieve landbouw Agri, Food & Life Science Zaaien en oogsten Verdienmodellen in Natuurinclusieve landbouw 29 mei 2018 Gerry Kouwenhoven Gerry.kouwenhoven@inholland.nl 06-21841110 1 Wat staat er op het menu? 10.00 Opening

Nadere informatie

Transformatie naar een slimme, datagedreven tuinbouw

Transformatie naar een slimme, datagedreven tuinbouw Transformatie naar een slimme, datagedreven tuinbouw de rol van onderzoek 19 oktober 2017, prof.dr.ir. Jack van der Vorst, lid concernraad Wageningen University & Research Wereldwijde uitdagingen land-

Nadere informatie

Ronde Tafel Kringlooplandbouw Noord Nederland Kansen in GLB 2014-2020. 17 okt 2013 De Tike Henk Kieft, ETC

Ronde Tafel Kringlooplandbouw Noord Nederland Kansen in GLB 2014-2020. 17 okt 2013 De Tike Henk Kieft, ETC Ronde Tafel Kringlooplandbouw Noord Nederland Kansen in GLB 2014-2020 17 okt 2013 De Tike Henk Kieft, ETC Gemeenschappelijk landbouwbeleid 2014-2020 Kansen voor Kringloop aanpak Prioriteiten 2 e pijler

Nadere informatie

PAL-lunchlezing. Groene verdienmodellen. 25 oktober 2013 Pieter Baars

PAL-lunchlezing. Groene verdienmodellen. 25 oktober 2013 Pieter Baars PAL-lunchlezing Groene verdienmodellen 25 oktober 2013 Pieter Baars Verdienenaangroen Groene verdienmodellen Hoe groenprojecten te financieren? Wat is de rol van ondernemers, overheden en maatschappelijke

Nadere informatie

Boeren hebben. oplossing! een. Meerjarenplan 2020 van ZLTO

Boeren hebben. oplossing! een. Meerjarenplan 2020 van ZLTO Boeren hebben een oplossing! Meerjarenplan 2020 van ZLTO Wij zijn een vereniging van 15.000 boeren en tuinders in Zeeland, Noord-Brabant en Zuid-Gelderland. Wij staan voor de continuïteit van de land-

Nadere informatie

09.30 uur LTO Noord Ledendag (besloten) Ruimbaan voor de Drentse boer Kansen voor bedrijfsontwikkeling

09.30 uur LTO Noord Ledendag (besloten) Ruimbaan voor de Drentse boer Kansen voor bedrijfsontwikkeling Programma Dinsdag 16 december Tijd Bedrijf Spreker Onderwerp 12.00 uur TCE GoFour Dhr. Van der Klok Bio Product Processor (BPP) Boerderij van de toekomst 13.00 uur LandRent Mevr. Leeuwerik Pacht en verhuur

Nadere informatie

HOOFDSTRUCTUUR VERNIEUWD STELSEL AGRARISCH NATUUR- EN LANDSCHAPSBEHEER. versie januari Aard Mulders

HOOFDSTRUCTUUR VERNIEUWD STELSEL AGRARISCH NATUUR- EN LANDSCHAPSBEHEER. versie januari Aard Mulders HOOFDSTRUCTUUR VERNIEUWD STELSEL AGRARISCH NATUUR- EN LANDSCHAPSBEHEER 9 januari 2014 Aard Mulders versie 5.0 1 Hoofdstructuur Vernieuwd stelsel Agrarisch Natuurbeheer 1. Ruimte voor versterking. Het agrarisch

Nadere informatie

Duurzame Dierlijke Agroketens

Duurzame Dierlijke Agroketens A b c Duurzame Dierlijke Agroketens Visie van het Ministerie van Economische Zaken, Landbouw en Innovatie op de Veehouderijketen De Veetelers - Sympodium 'EEN KETEN VOL KANSEN' drs. Henri Kool Directeur

Nadere informatie

Kansen voor een duurzame landbouw in Flevoland. Jan Willem Erisman Louis Bolk Instituut

Kansen voor een duurzame landbouw in Flevoland. Jan Willem Erisman Louis Bolk Instituut Kansen voor een duurzame landbouw in Flevoland Jan Willem Erisman Louis Bolk Instituut Inhoud presentatie Het Louis Bolk Instituut Wat gaat er allemaal wel/niet goed Herontwerp van het systeem Conceptueel

Nadere informatie

Natuur weer verbinden met de mens: kansen creëren voor biodiversiteit in Zuid Holland. Paul Opdam. Wageningen Universiteit en Alterra

Natuur weer verbinden met de mens: kansen creëren voor biodiversiteit in Zuid Holland. Paul Opdam. Wageningen Universiteit en Alterra Natuur weer verbinden met de mens: kansen creëren voor biodiversiteit in Zuid Holland Paul Opdam Wageningen Universiteit en Alterra paul.opdam@wur.nl 3 kernpunten EHS: verzekering voor biodiversiteit Klimaatverandering

Nadere informatie

upspiral randerij -

upspiral randerij - meer nieuwe banen voor uw regio (100 den) meer grondstoffen meer biodiversiteit meer klimaatcontrole meer vruchtbare bodem meer schone lucht meer schoon water meer veerkracht meer gezondheid meer plezier

Nadere informatie

Innovatieagenda Melkveehouderij

Innovatieagenda Melkveehouderij Innovatieagenda Melkveehouderij stappen naar een nieuwe melkweg samen met ketenpartijen in de melkveehouderij INLEIDING NL 20 Waarom een innovatieagenda? Innovatie is een belangrijke voorwaarde voor de

Nadere informatie

KRINGLOOPLANDBOUW BIOLOGISCHE SECTOR

KRINGLOOPLANDBOUW BIOLOGISCHE SECTOR Ambitieagenda KRINGLOOPLANDBOUW BIOLOGISCHE SECTOR juni 2019 BIOLOGISCH - VAN NATURE KRINGLOOPLANDBOUW De biologische keten zit vol sterke en ervaren pioniers op het gebied van kringlooplandbouw. Zij werken

Nadere informatie

Verdienmodellen natuurinclusieve landbouw: kennis in ontwikkeling

Verdienmodellen natuurinclusieve landbouw: kennis in ontwikkeling Verdienmodellen natuurinclusieve landbouw: kennis in ontwikkeling Nico Polman, Rolf Michels en Marijke Dijkshoorn-Dekker Maart 2019 Inhoudsopgave Achtergrond Veel vragen natuurinclusieve landbouw Verdienmodellen

Nadere informatie

Continue verbeteren van het productieproces

Continue verbeteren van het productieproces Continue verbeteren van het productieproces Het belang van duurzaamheid Groei wereldbevolking Beschikbaarheid zoet water Klimaatverandering Beschikbaarheid grondstoffen Michael E. Porter Harvard Business

Nadere informatie

Verdienmodellen natuurinclusieve landbouw

Verdienmodellen natuurinclusieve landbouw Verdienmodellen natuurinclusieve landbouw Jaarcongres Nederlandse Akkerbouw Vakbond Nico Polman, Wageningen Economic Research 13 februari 2019 Veel vragen natuurinclusieve landbouw Wat levert natuurinclusieve

Nadere informatie

Doe mee voor een mooi en duurzaam Overijssel. Beleidsplan Natuur en Milieu Overijssel

Doe mee voor een mooi en duurzaam Overijssel. Beleidsplan Natuur en Milieu Overijssel Doe mee voor een mooi en duurzaam Overijssel Beleidsplan Natuur en Milieu Overijssel 2017-2019 Duurzaam samen Samen met inwoners, overheden en bedrijven werkt Natuur en Milieu Overijssel aan een mooi en

Nadere informatie

AQUATISCHE LANDBOUW. haal meer uit land én water

AQUATISCHE LANDBOUW. haal meer uit land én water AQUATISCHE LANDBOUW haal meer uit land én water AQUATISCHE LANDBOUW Waarom wel het land, maar niet de sloot benutten in de veenweiden? Dat is de vraag waar het om draait in het icoon Aquatische landbouw

Nadere informatie

Brussel op afstand? Tegen deze achtergrond is het doel van deze studie is om:

Brussel op afstand? Tegen deze achtergrond is het doel van deze studie is om: Tegen deze achtergrond is het doel van deze studie is om: Brussel op afstand? Een verkenning naar mogelijkheden voor maatschappelijke diensten en ruimte voor zelfsturing bij agrarisch natuurbeheer in de

Nadere informatie

Alles van waarde is weerloos over landschap, herijking EHS groen blauwe diensten

Alles van waarde is weerloos over landschap, herijking EHS groen blauwe diensten Alles van waarde is weerloos over landschap, herijking EHS groen blauwe diensten Gerbrand van t Klooster LTO Nederland Coördinator ruimtelijke ordening Waarden van het landschap, RLG (1996): ruimte en

Nadere informatie

Biodiversiteitsmonitor Meetlat voor belonen van boeren voor resultaten op biodiversiteit

Biodiversiteitsmonitor Meetlat voor belonen van boeren voor resultaten op biodiversiteit Biodiversiteitsmonitor Meetlat voor belonen van boeren voor resultaten op biodiversiteit Jacomijn Pluimers (WNF) en Jeen Nijboer (Rabobank) [logo] Melkveehouderij grootste gebruiker van land Titel (tekst)

Nadere informatie

Gebiedsofferte Winterswijk

Gebiedsofferte Winterswijk 16 juni 2013 In samenwerking met Praktijknewerk: GLB brengt variatie in het landschap: Europees Landbouwfonds voor Plattelandsontwikkeling: Europa investeert in zijn platteland GLB-pilot Winterswijk Algemeen

Nadere informatie

Voedselbossen in het Noord Brabantse Natuurnetwerk. Een onderzoek naar de geschiktheid van Voedselbossen in het Natuurnetwerk van Noord Brabant

Voedselbossen in het Noord Brabantse Natuurnetwerk. Een onderzoek naar de geschiktheid van Voedselbossen in het Natuurnetwerk van Noord Brabant Voedselbossen in het Noord Brabantse Natuurnetwerk Een onderzoek naar de geschiktheid van Voedselbossen in het Natuurnetwerk van Noord Brabant De organisatie, de Brabantse Milieufederatie en de Opdracht

Nadere informatie

Natuurinclusieve landbouw: wat kan het u opleveren? Jan Willem Erisman

Natuurinclusieve landbouw: wat kan het u opleveren? Jan Willem Erisman Natuurinclusieve landbouw: wat kan het u opleveren? Jan Willem Erisman Louis Bolk (1866-1930) Hoe ruimer zou onze opvatting van het leven zijn, indien het ons gegeven was dit eens te bestuderen met verkleinglazen"

Nadere informatie

Biodiversiteit in de landbouw. De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus EA 's GRAVENHAGE. Geachte Voorzitter,

Biodiversiteit in de landbouw. De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus EA 's GRAVENHAGE. Geachte Voorzitter, Directie Landbouw De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA 's GRAVENHAGE uw brief van uw kenmerk ons kenmerk datum DL. 2004/3446 12-11-2004 onderwerp doorkiesnummer bijlagen

Nadere informatie

Zesde actieprogramma Nitraatrichtlijn ( ): proces en stand van zaken. Inhoud

Zesde actieprogramma Nitraatrichtlijn ( ): proces en stand van zaken. Inhoud Zesde actieprogramma Nitraatrichtlijn (2018-2021): proces en stand van zaken Themadag Commissie Bemesting Grasland en Voedergewassen 16 februari 2017 Erik Mulleneers, Projectleider zesde actieprogramma

Nadere informatie

Biodiversiteit in de melkveehouderij

Biodiversiteit in de melkveehouderij SAMENVATTING CONCEPTUEELKADER Biodiversiteitinde melkveehouderij Investereninveerkracht enreducerenvanrisico's JanWillemErisman NickvanEekeren WillemijnCuijpers JandeWit 2014 Louis Bolk Instituut Samenvatting

Nadere informatie

www.salland.ltonoord.nl

www.salland.ltonoord.nl Workshop Gebiedscoalities door Ben Haarman voorzitter LTO Salland en Herman Menkveld voorzitter ANV Salland LTO Salland Beter samen Ondernemen Dan samen Ondergaan! ltosalland1@gmail.com www.salland.ltonoord.nl

Nadere informatie

Regio Deal Natuurinclusieve Landbouw. Samen werk maken van een vitaal platteland in Noord-Nederland

Regio Deal Natuurinclusieve Landbouw. Samen werk maken van een vitaal platteland in Noord-Nederland Regio Deal Natuurinclusieve Landbouw Samen werk maken van een vitaal platteland in Noord-Nederland 1 In Noord-Nederland maken we samen met u werk van een vitaal platteland en een gezonde agrarische sector.

Nadere informatie

Nieuwsbrief Jaargang 2019, nr. 7 (April) Belangstellende versie -------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- In

Nadere informatie