Praktische opdracht ANW Sterrenkunde
|
|
- Thomas de Vos
- 5 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Praktische opdracht ANW Sterrenkunde Praktische-opdracht door een scholier 2089 woorden 12 mei ,9 18 keer beoordeeld Vak ANW We gaan deze praktische opdracht doe over sterrenkunde, met de onderwerpen het leven van een ster, en de sterrenbeelden we gaan het hebben over welke sterrenbeelden er zijn, uit hoeveel sterren ze bestaan en wat ze betekenen voor de mensen, ook gaan we het hebben over hoe zo een ster dan leeft, hoe ontstaat er een en hoe verdwijnt deze dan. Ook gaan we het dan hebben over de zwarte gaten die dan kunnen ontstaan. We gaan als volgt te werk: Eerst zoveel mogelijk info zoeken en uit printen. De bronnen globaal doorlezen. Onze hoofdstukken uittypen Na lezen op fouten en bijwerken Al we allebei klaar zijn met uittypen gaan we plaatjes en bladzijde nummers toevoegen Sterrenbeelden zijn figuren die wij zien in sterren. Bijvoorbeeld de grote beer. Er bestaan 88 sterrenbeelden. Sommige van deze sterrenbeelden gaan nooit onder zoals de zon dat wel doet. Ook het sterrenbeeld Cassiopeia gaat nooit onder. de sterren in een sterren beeld worden vernoemd naar hun sterren beeld, zoals bij de grote beer: De helderste ster van het sterrenbeeld Grote Beer heet a Uma en de op een na helderste ster b Uma. De grote beer heet in het Grieks Ursa major. De sterrenbeelden: Andromeda (Andromeda) Luchtpomp (Antlia) Paradijsvogel (Apus) Waterman (Aquarius) Arend (Aquila) Altaar (Ara) Ram (Ariës) Voerman (Auriga) Ossenhoeder (Boötes) Graveerstift (Caelum) Giraffe (Camelopardalis) Pagina 1 van 6
2 Kreeft (Cancer) Jachthonden (Canes Venatici) Grote Hond (Canis Major) Kleine Hond (Canis Minor) Steenbok (Capricornus) Kiel (Carina) Cassiopeia (Cassiopeia) Centaurus (Centaurus) Cepheus (Cepheus) Walvis (Cetus) Kameleon (Chamaeleon) Passer (Circinus) Duif (Columba) Hoofdhaar (Coma Berenice) Zuiderkroon (Corona Australis) Noorderkroon (Corona Borealis) Raaf (Corvus) Beker (Crater) Zuiderkruis (Crux) Zwaan (Cygnus) Dolfijn (Delphinus) Goudvis (Dorado) Draak (Draco) Veulen (Equuleus) Eridanus (Eridanus) Oven (Fornax) Tweelingen (Gemini) Kraanvogel (Grus) Hercules (Hercules) Slingeruurwerk (Horologium) Waterslang (Hydra) Kleine Waterslang (Hydrus) Indiaan (Indus) Hagedis (Lacerta) Leeuw (Leo) Kleine Leeuw (Leo Minor) Haas (Lepus) Weegschaal (Libra) Wolf (Lupus) Lynx (Lynx) Lier (Lyra) Tafelberg (Mensa) Pagina 2 van 6
3 Microscoop (Microscopium) Eenhoorn (Monoceros) Vlieg (Musca) Winkelhaak (Norma) Octant (Octans) Slangendrager (Ophiuchus) Orion (Orion) Pauw (Pavo) Pegasus (Pegasus) Perseus (Perseus) Phoenix (Phoenix) Schilder (Pictor) Vissen (Pisces) Zuidervis (Piscis Austrinus) Achtersteven (Puppis) Kompas (Pyxis) Net (Reticulum) Pijl (Sagitta) Boogschutter (Sagittarius) Schorpioen (Scorpius) Beeldhouwer (Sculptor) Schild (Scutum) Slang (Serpens) Sextant (Sextans) Stier (Taurus) Telescoop (Telescopium) Driehoek (Triangulum) Zuiderdriehoek (Triangulum Australe) Toekan(Tucana) Grote Beer (Ursa Major) Kleine Beer (Ursa Minor) Zeilen (Vela) Maagd (Virgo) Vliegende Vis (Volans) Vosje (Vulpecula) Elke van deze sterren beelden draagt een geloof en een verhaal bij zich. Ik heb de sterrenbeelden vissen en slang in me ik ga over beide iets vertellen als eerste ga Ik wat vertellen over het sterrenbeeld vissen: Nederlandse Naam Latijnse naam / Hindi naam Afkorting Genitief Zichtbaarheid Vissen Pisces / Meen Psc Piscium Augustus - Januari (aangegeven zijn de maanden waarin het sterrenbeeld om 22 uur boven de horizon staat) voor waarnemers tussen de 65-ste en de -90-ste breedtegraad. Dit sterren beeld is het op 14 na grootste sterrenbeeld in de ruimte en word omringd door Triangulum, Andromeda, Pegasus, Aquarius, Cetus en Ariës. Pagina 3 van 6
4 Ster Naam Betekenis Helderheid(magnitude) Afstand(lichtjaar) alpha Psc Al Rischa het touw (dat de vissen bij elkaar houdt) beta Psc Fum al Samakah de bek van de vis omicron Psc Torcularis septentrionalis zeta Psc In het Hindi wordt de ster Revati genoemd. In het Perzisch heet de ster Risha. Vissen wordt gezien als 2 vissen die met de staart aan elkaar zitten met een touw. De ster die deze 2 vissen met elkaar verbind is alpha piscium. De arabische naam van de ster is Al Risha en dat betekend het touw. Vissen is slecht te zien omdat de sterren niet erg goed branden. de horoscoop die hoort bij een vissen: Vissen zijn mensen met een groot talent: zij zijn in staat om zich echt in anderen te verplaatsen. zij begrijpen de behoeften van anderen en het geeft hen een goed gevoel als ze iemand kunt helpen. Dit talent heeft ook een keerzijde: omdat zij zo gevoelig zijn bestaat het gevaar dat zij snel stemmingen en emoties van anderen oppikken en overnemen. Met name als zij in de buurt zijn van boze, verdrietige of ongelukkige mensen is dit lastig. Toch kunnen zij de mensen niet mijden. Hun grootste vijand is eenzaamheid. Zij zijn vaak wat verlegen, kwetsbare personen. Zij zullen zich pas openstellen voor anderen als zij die kunnen vertrouwen. De tranen schieten hen soms snel in de ogen. Alhoewel dit geen negatieve eigenschap is kan dit behoorlijk frustrerend zijn. Dit klopt aardig als ik dit met mij vergelijk. Nu ga ik het hebben over het sterrenbeeld slang: Nederlandse Naam Latijnse naam Afkorting Genitief Zichtbaarheid Slang Serpens Ser Serpentis April - September (aangegeven zijn de maanden waarin het sterrenbeeld om 22 uur boven de horizon staat). Het sterrenbeeld is zichtbaar tussen de breedtegraden +80 en -80. Het sterrenbeeld slang is het op 23 na grootste sterrenbeeld in de ruimte en word omringd door Corona Borealis, Boötes, Virgo, Libra, Ophiuchus, Hercules, Aquila, Sagittarius en Scutum. Ster Naam Betekenis Helderheid (magnitude) Afstand (lichtjaar) alpha Ser Unukelhai nek van de slang De Slang maakt deel uit van het tweede deel van de Ophiuchus-Serpensgroep. De slang wordt vastgehouden in de handen van Ophiuchus ook wel de slangendrager genoemd. De slang slingert zich rond Ophiuchus en wordt soms wel in twee delen gesplitst: Serpens Caput (de kop van de slang) en Serpens Cauda ( de staart van de slang). Serpens bevat twee Messier-objecten en enkele mooie dubbelsterren. Het sterrenbeeld is moeilijk te herkennen. Het is lastig om onderscheid te maken tussen de sterren die tot Serpens behoren en die tot Ophiuchus behoren. De helderste ster, alpha Serpentis heet ook wel Unukelhai. Deze naam betekent "nek van de slang". De ster staat op 67 lichtjaar van ons verwijderd en is 10x groter dan onze zon. Sterren ontstaan doordat grote gas en stofwolken uiteen vallen in kleinere wolken en deze ook weer uit een vallen. Dit gaat maar door en door tot dat er alleen maar atomen overblijven. Doordat de temperatuur op loop tot miljoenen graden ontstaan er een kernreactie waarbij 2 waterstof atomen samen smelten tot een helium atoom. Een jonge ster is geboren!! Bij een nieuwe ster is er nog zoveel stof rondom de ster dat wij hem hier op aarde nog niet kunnen zien. Sowieso zal het nog jaren lang duren voor dat het licht dat de Pagina 4 van 6
5 ster uitstraalt ons net vlies bereikt. Sterren zijn gasbollen die zelf licht opwekken. Dat komt doordat er in de kern van ster kernfusie plaatst vind en energie die daarbij vrij komt uit te stralen aan de rand van de ster. De dichtstbijzijnde ster ligt op 4,3 lichtjaar van de aarde. In de eerst fase van het leven van een ster word alle waterstof omgezet in helium door kernfusie. Dit is mogelijk doordat de druk en de temperatuur binnen in de ster erg hoog zijn. Onze hoofd ster de zon bevind zich momenteel in deze fase. Deze fase heet de hoofdfase. Deze fase neemt 90% van het totale leven van de ster in beslag. Als de waterstof in de kern opraakt komt de ster in de 2e fase. Het fusie proces in de kern stopt en het gaat nog even door in de schil van de ster. Dit heeft als gevolg dat de ster gaat opzwellen. Hier door daalt de temperatuur aan het oppervlakte. De ster word in deze fase ook wel een rode reus genoemd. Als de zon in deze fase komt over vijf miljard jaar zal hij zo groot worden dat hij de aarde zal opslokken. Ook mars zal dan verdwijnen. Tijdens de rode reuzen fase trekt de uitgedoofde kern samen waardoor de temperatuur in het centrum verder oploopt, zo hoog dat ook helium kan fuseren tot koolstof. Een ster kan haar leven op 2 manieren eindigen, dit hangt af van de massa. Kleine sterren stoten en korst af, deze gas wolk kan voor een korte tijd(50000jaar) gezien worden als een planetaire nevel. In het midden van zo n nevel blijven restanten achter van de uitgedoofde kern van de ster deze kern heet wette dwerg. Deze witte dwerg geef zo weinig licht dat wij het niet kunnen waarnemen. Bij grote sterren trekt de kern van koolstof nog verder samen waardoor koolstof omgezet word tot zwaardere elementen en uiteindelijk ijzer. De ster heeft nu de structuur van een ui met in het binnenste een kern van ijzer en daaromheen schillen met steeds lichtere elementen. De buitenste laag bestaat nog steeds uit koolstofatomen. Omdat deze fusie geen energie oplevert maar energie kost stopt de verbranding plotseling. De kern kan dan de druk aan de schil niet meer weerstaan en slaat de zwaarte kracht toe. de kern stort in elkaar en de buitenste lagen storten naar het centrum maar botsen in een enorme schok tegen de kern wat een enorme explosie teweegbrengt waardoor de buitenste lagen met enorme snelheid weggeblazen worden. Deze explosie noemen we supernova. De meeste sterren eindigen hun leven met zo n enorme explosie. Bij zo n explosie is de helderheid van deze ster tijdelijk net zo hevig als de helderheid van het sterrenstelsel bij mekaar. Zo n explosie heet een supernova. In de laatste 1000 jaar zijn er in ons melkwegstelsel vier van deze explosies waargenomen: SN1006, de Krab (SN1054), Tycho (SN1572) en Kepler (SN1604). Het getal slaat op het jaartal van de explosie. Deze 4 waren allemaal relatief dicht bij de zon. Er zijn er waarschijnlijk wel meer geweest maar die hebben we niet kunnen waarnemen door de stofwolken die er voor hingen. Er zijn twee soorten supernovae: Type I en Type II. In type I supernovae vindt de explosie plaats in een dubbelster. Lichte sterren zetten eerst in het centrum door kernfusie waterstof om in helium en vervolgens deze helium in koolstof en zuurstof. Ze eindigen hun leven als een witte dwerg. Zware sterren gaan door tot dat de kern voornamelijk uit ijzer bestaat. Door dat de zwaartekracht toeslaat stort de kern in eens in: een supernova explosie. In deze explosie wordt een neutronenster of een zwart gat gevormd. Het gas dat bij de explosie van de Krab is weggeslingerd vormt nu een mooie nevel in het jaar Overal in het heelal komen zwarte gaten voor. Een zwart gat is een plek in het heelal waar de zwaartekracht zo sterk is dat zelfs licht niet meer ontsnapt. Omdat er geen licht ontsnapt, zie je alleen een zwarte plek. Alles wat binnen een bepaalde afstand (de zogenaamde Schwartzschild-straal) van het zwarte gat komt, wordt naar binnen gezogen. Omdat een zwart gat oneindig is zal iets wat erin is gevallen niet meer kunnen ontsnappen. Pagina 5 van 6
6 Als we het over zwarte gaten gaan hebben zien we het heelal niet meer 4D maar 2D we vouwen het dubbel. Als een blaadje. Als er aan beide kanten dan het dubbel gevouwen blaadje van een zwartgat zit komt daar een binding tussen, die binding heet een worm gat. Als dit het geval is heet de ingang een zwart gat en de uitgang een wit gat. Reizen door een wormgat gaat sneller dan het licht en kan alleen van zwart gat naar wit gat, en niet terug en het probleem met worm gaten is dat een wormgat slechts meter groot is en seconde bestaat. Daarna verdwijnt het weer. En als je in zo n wormgat kan komen zal je naar de kloten worden getrokken tot sliertjes atomen. We hebben de volgende bronnen gebruikt: INFO: nog een site maar die weten we helaas niet meer maar hij zit wel bij de bronnen.nl Afbeeldingen Pagina 6 van 6
Werkstuk ANW Sterrenbeelden
Werkstuk ANW Sterrenbeelden Werkstuk door een scholier 3364 woorden 6 april 2005 6,2 150 keer beoordeeld Vak ANW Inleiding We vinden sterrenbeelden allebei erg interessant vandaar de keuze van dit onderwerp.
Nadere informatieNederlandse Sterrenbeelden
Nederlandse Sterrenbeelden Door Wim Verdoold (eerder verschenen in het clubblad van astronomie vereniging Thalus te Zwolle) Zoals we allemaal weten, is een belangrijk export product van Nederland Astronomen.
Nadere informatieVerlichting TUINVERLICHTING, EENVOUDIG EN COMPLEET
Verlichting TUINVERLICHTING, EENVOUDIG EN COMPLEET WAAROM ARTSTONE VERLICHTING? Ontwerp, installeer en verander uw lichtplan zelf, heel simpel en veilig 12 volt (laagspanning) wordt door de Europese richtlijnen
Nadere informatie6,5. Werkstuk door een scholier 1826 woorden 27 november keer beoordeeld. Natuurkunde. De Dierenriem
Werkstuk door een scholier 1826 woorden 27 november 2001 6,5 79 keer beoordeeld Vak Natuurkunde De Dierenriem Er is veel onderzoek gedaan aan het ontstaan van de dierenriem. Eén van de theorieën wijst
Nadere informatieEen redelijk grote open sterrenhoop. Waar de sterren aardig uit mekaar staan. In de zoeker is deze duidelijk al te zien.
DeepskyLog waarnemingen M 48 (NGC 2548) Open sterrenhoop in Hydra Een redelijk grote open sterrenhoop. Waar de sterren aardig uit mekaar staan. In de zoeker is deze duidelijk al te zien. M 50 (NGC 2323)
Nadere informatieSterren en sterevolutie Edwin Mathlener
Sterren en sterevolutie Edwin Mathlener 100 000 lichtjaar convectiezone stralingszone kern 15 miljoen graden fotosfeer 6000 graden Kernfusie protonprotoncyclus E=mc 2 Kernfusie CNO-cyclus Zichtbare
Nadere informatieWerkstuk ANW Supernova's
Werkstuk ANW Supernova's Werkstuk door een scholier 1622 woorden 18 oktober 2010 4,8 24 keer beoordeeld Vak ANW Inleiding Ik heb het onderwerp supernova s gekozen omdat ik in dit onderwerp twee onderwerpen
Nadere informatiePraktische opdracht ANW De levensloop van een ster
Praktische opdracht ANW De levensloop van een ster Praktische-opdracht door een scholier 2522 woorden 18 maart 2003 7 90 keer beoordeeld Vak ANW Inleiding Wij hebben er voor gekozen om ons werkstuk over
Nadere informatieBasiscursus Sterrenkunde. Sterrenwacht Tweelingen, Spijkenisse 8 Mei 2019
Basiscursus Sterrenkunde Sterrenwacht Tweelingen, Spijkenisse 8 Mei 2019 Deze les Zijn er nog vragen n.a.v. de vorige les? Deze les: Ontstaan zonnestelsel De Zon Ons zonnestelsel binnen het sterrenstelsel
Nadere informatieSterren en sterevolutie Edwin Mathlener
Sterren en sterevolutie Edwin Mathlener Kosmische raadselen? Breng ze in voor de laatste les! Mail uw vragen naar info@edwinmathlener.nl, o.v.v. Sonnenborghcursus. Uw vragen komen dan terug in de laatste
Nadere informatieTuesday, November 22, 2016 Martijn Loots 1
Tuesday, November 22, 2016 Martijn Loots 1 Wat voor dwergen zijn er? Naar materie: o Normaal o Bijzonder Naar type: o Sterachtig o Planeetachtig Naar kleur: o Rood o Oranje o Geel o Groen o Blauw o Bruin
Nadere informatieSterrenstof. OnzeWereld, Ons Heelal
Sterrenstof OnzeWereld, Ons Heelal Mesopotamie: bestudering van de bewegingen aan het firmament vooral voor astrologie. Veel van de kennis, ook over bedekkingen (waaronder maans- en zonsverduisteringen)
Nadere informatieKennismaking Praktische Sterrenkunde
Kennismaking Praktische Sterrenkunde Introductie Practicum 1 Kennismaking Nachtelijke Hemel Inleveren 3 mei 2010 bij het college (als het slecht weer blijft wordt deze datum veranderd). 1 Introductie Een
Nadere informatieNederlandse samenvatting
Nederlandse samenvatting 9.1 De hemel Wanneer s nachts naar een onbewolkte hemel wordt gekeken is het eerste wat opvalt de vele fonkelende sterren. Met wat geluk kan ook de melkweg worden gezien als een
Nadere informatieEvolutie van Zon en Sterren
Evolutie van Zon en Sterren E.P.J. van den Heuvel Universiteit van Amsterdam 12 December 2018, Amersfoort Zon en planeten op dezelfde schaal weergegeven Massa 330 000 maal Aarde 70 % Waterstof, 28% Helium
Nadere informatie13 Zonnestelsel en heelal
13 Zonnestelsel en heelal Astrofysica vwo Werkblad 51 LEVENSLOOP VAN STERREN In deze opdracht ga je na hoe de levensloop van een ster eruit ziet, en wat dat betekent voor het leven op aarde. Uit het HRD
Nadere informatieIk doe mijn spreekbeurt over de ruimte omdat ik het een interessant onderwerp vind en ik er graag meer over wilde weten.
Boekverslag door J. 1981 woorden 29 juli 2003 6.3 208 keer beoordeeld Vak Nederlands Ik doe mijn spreekbeurt over de ruimte omdat ik het een interessant onderwerp vind en ik er graag meer over wilde weten.
Nadere informatiePraktische opdracht ANW Sterren
Praktische opdracht ANW Sterren Praktische-opdracht door een scholier 2121 woorden 25 maart 2003 6,7 54 keer beoordeeld Vak ANW Inleiding Hoe vaak zouden onze voorouders wel niet naar de sterren gekeken
Nadere informatieVAN STEELPAN NAAR LEEUW
ROUTE 1 VAN STEELPAN NAAR LEEUW SPRING VAN DE STEELPAN NAAR ZEVEN PATRONEN AAN DE STERREN HEMEL, WAARONDER POLARIS (DE NOORDELIJKE POOLSTER). SPOT ONDERWEG TWEE STERRENSTELSELS. DE LENTEHEMEL IS HET BESTE
Nadere informatieSterrenkunde Ruimte en tijd (6)
Sterrenkunde Ruimte en tijd () Om het geheugen op te frissen, even een korte inhoud van het voorafgaande: Ruim tien miljard jaar geleden werd het heelal geboren uit een enorme explosie van protonen, neutronen,
Nadere informatiesterrenbeeld orion Het Sterrenbeeld orion
sterrenbeeld orion Het Sterrenbeeld orion In de winter staat het sterrenbeeld Orion prominent aan de zuidelijke hemel. Met het blote oog valt er al heel wat te zien aan Orion. In deze blog lopen we de
Nadere informatieMet de Kijker op Jacht, Universum 4, 2004 Door Wouter Verheul
Met de Kijker op Jacht, Universum 4, 2004 Door Wouter Verheul Nu de vakantie weer voorbij is, en de zomer op z'n einde loopt, zijn de Boogschutter en de Schorpioen met het centrum van de Melkweg onder
Nadere informatieDe mooiste 10 objecten aan de sterrenhemel met elke sterrenkijker op elke avond Door Jeffrey Bout
De mooiste 10 objecten aan de sterrenhemel met elke sterrenkijker op elke avond Door Jeffrey Bout Veel mensen die net een sterrenkijker hebben gekocht vragen zich af wat er nu allemaal mee te zien valt.
Nadere informatieOp zoek naar de zwaarste ster III: Geboorte, leven en dood
Op zoek naar de zwaarste ster III: Geboorte, leven en dood Claude Doom WE ZIEN UIT WAARNEmingen dat de zwaarste sterren blijkbaar bij elkaar gaan zitten in bepaalde open sterrenhopen, terwijl andere open
Nadere informatiePRESENTATIE: JUWEELTJES DIE MESSIER GEMIST HEEFT...
PRESENTATIE: JUWEELTJES DIE MESSIER GEMIST HEEFT... Volkssterrenwacht Urania Werkgroep Algemene Sterrenkunde (WGAS) 20 maart 2014 Spreker : Tom Corstjens WAAROM VISUEEL DEEPSKY WAARNEMEN? Kennis van de
Nadere informatieHoofdstuk 8. Samenvatting. 8.1 Sterren en sterrenhopen
Hoofdstuk 8 Samenvatting Een verlaten strand en een onbewolkte lucht, zoals op de voorkant van dit proefschrift, zijn ideaal om te genieten van de sterren: overdag van de Zon de dichtstbijzijnde ster en
Nadere informatieAsterismen Kleine sterpatronen voor telescopen en verrekijkers
Asterismen Kleine sterpatronen voor telescopen en verrekijkers Demelza Ramakers Inleiding Asterismen zijn patronen van sterren. Het sterrenbeeld Cassiopeia is misschien wel de bekendste aan de nachtelijke
Nadere informatiePraktische opdracht ANW Zwarte gaten
Praktische opdracht ANW Zwarte gaten Praktische-opdracht door een scholier 2138 woorden 2 mei 2003 6,9 64 keer beoordeeld Vak ANW Inleiding. Al heel lang speelt het heelal een rol in onze samenleving.
Nadere informatieNederlandse Samenvatting
Chapter 8 Nederlandse Samenvatting Clusters van melkwegstelsels zijn in veel opzichten de grote steden van ons heelal. Ze bestaan uit honderden melkwegstelsels die op hun beurt weer miljarden sterren bevatten.
Nadere informatieSterrenstelsels. prof.dr. Paul Groot Afdeling Sterrenkunde, IMAPP Radboud Universiteit Nijmegen
Sterrenstelsels prof.dr. Paul Groot Afdeling Sterrenkunde, IMAPP Radboud Universiteit Nijmegen Sterrenstelsels Uur 1: Ons Melkwegstelsel Uur 2: Andere sterrenstelsels De Melkweg Galileo: Melkweg bestaat
Nadere informatieMet de Kijker op Jacht, Universum 1, 2006 Door: Jeffrey Bout
Met de Kijker op Jacht, Universum 1, 2006 Door: Jeffrey Bout Dag allemaal! Ook zo genoten van Mars eind vorig jaar? Wij wel! Mooie structuren waren er zichtbaar en sommigen hebben zelfs een heuse zandstorm
Nadere informatieNederlandse samenvatting
Hoofdstuk 10 Nederlandse samenvatting Dit proefschrift gaat over dubbelsterren: twee sterren die als gevolg van de zwaartekracht om elkaar heen draaien. Deze systemen zijn van groot belang voor de sterrenkunde,
Nadere informatieKleinKracht Karin Heesakkers 2006-2011 www.kleinkracht.nl
De zon is een ster, net als alle andere sterren aan de hemel. Zij staat alleen veel dichter bij ons en daarom zien we haar als een schijfje aan de hemel. Een ster is een grote gasbol waar binnenin kernfusie
Nadere informatieWerkstuk ANW Zwarte gaten
Werkstuk ANW Zwarte gaten Werkstuk door een scholier 2033 woorden 8 juni 2001 6,5 152 keer beoordeeld Vak ANW Wat is een zwart gat? Een object van een bepaalde massa, oefent aantrekkingskracht uit op een
Nadere informatieChristus in de sterren
Christus in de sterren Heel de Schrift is door God ingegeven en is nuttig tot lering voor diegene die in de Rechtvaardigheid is. Opdat de mens Gods volwassen zal zijn, toegerust tot elk goed werk. (vrij
Nadere informatieAfstanden in de astrofysica
Afstanden in de astrofysica Booggraden, boogminuten en boogseconden Een booggraad of kortweg graad is een veel gebruikte eenheid voor een hoek. Een booggraad is per definitie het 1/360-ste deel van een
Nadere informatieDe Harrington STAR-lijst getemd!
De Harrington STAR-lijst getemd! Bart Torbeyns STAR 5/17 met een 25x100 Een waarneemdipje? Messier, Caldwell, H400, Probeer eens wat asterismen! Wat is een asterisme? een groepering van sterren die een
Nadere informatieHet Quantummechanisch Heelal. prof.dr. Paul Groot Afdeling Sterrenkunde, IMAPP Radboud Universiteit Nijmegen
Het Quantummechanisch Heelal prof.dr. Paul Groot Afdeling Sterrenkunde, IMAPP Radboud Universiteit Nijmegen Late evolutiestadia 3 C 12 12 C O 16 Evolutie in het HRD Rode super reus Hoofdreeks 100 R_sun
Nadere informatieSkantrae brengt de sfeer verder dan de deur alleen.
104 Beslag Skantrae brengt de sfeer verder dan de deur alleen. Aan het uitgebreide assortiment van beslag en hang&sluitwerk heeft Skantrae prachtige en innovatieve producten toegevoegd om de stijl nóg
Nadere informatieInleiding Astrofysica college 6
Inleiding Astrofysica college 6 Onze zon en de sterren De opbouw van de zon Binnen in de ster: opaciteit - Hoe lichtdoorlatend is het gas? Veel tegenwerking zorgt voor een heter gas. In de zon botst een
Nadere informatie5.6. Boekverslag door K woorden 22 december keer beoordeeld
Boekverslag door K. 1768 woorden 22 december 2011 5.6 56 keer beoordeeld Vak NLT 1. De straal van de aarde is 637800000 cm. Als deze afneemt tot 0.5 cm, dan is deze in verhouding 0.5/637800000 keer de
Nadere informatiehet grote boek van de ruimte met professor astrokat Tekst van dr. dominic walliman Ontwerp en illustraties van ben newman
het grote boek van de ruimte met professor astrokat Tekst van dr. dominic walliman Ontwerp en illustraties van ben newman Iedere avond zetten de laatste stralen van de ondergaande zon de hemel in vlammende
Nadere informatieWerkstuk Nederlands De Ruimte werkstuk
Werkstuk Nederlands De Ruimte werkstuk Werkstuk door Denise 1472 woorden 24 maart 2019 0 keer beoordeeld Vak Nederlands Het zonnestelsel Inhoudsopgave Inleiding Onderzoeksvraag Het ontstaan Planeten De
Nadere informatieSTERREN EN MELKWEGSTELSELS
STERREN EN MELKWEGSTELSELS 4. Piet van der Kruit Kapteyn Astronomical Institute University of Groningen the Netherlands Voorjaar 2007 Outline Helium-verbranding Degeneratiedruk Witte dwergen Neutronensterren
Nadere informatieOntstaan en levensloop van sterren
Ontstaan en levensloop van sterren E.P.J. van den Heuvel Eindstadia van sterren: Witte Dwergen, Neutronensterren en Zwarte gaten Amersfoort 12 December 2018 Levensduren van sterren (in zware sterren: in
Nadere informatieSterrenstelsels en kosmologie
Sterrenstelsels en kosmologie Inhoudsopgave Ons eigen melkwegstelsel De Lokale Groep Sterrenstelsels Structuur in het heelal Pauze De geschiedenis van het heelal Standaard big bang theorie De toekomst
Nadere informatieDe Fysica van Sterren. Instituut voor Sterrenkunde
De Fysica van Sterren Overzicht Sterrenkunde en de universaliteit van de natuurwetten Astro-fysica: wat is een ster? De kosmische cyclus van ontstaan en vergaan De vragen over het heelal zijn ook vragen
Nadere informatieNeutrinos sneller dan het licht?
Neutrinos sneller dan het licht? Kosmische neutrinos Ed P.J. van den Heuvel, Universiteit van Amsterdam 24/10/2011 Zon en planeten afgebeeld op dezelfde schaal Leeftijd zon en planeten: 4,65 miljard jaar
Nadere informatieInleiding Astrofysica College 8 9 november Ignas Snellen
Inleiding Astrofysica College 8 9 november 2015 13.45 15.30 Ignas Snellen De chemische verrijking van het heelal o In het begin bestaat het heelal alleen uit waterstof, helium, en een beetje lithium o
Nadere informatiePresentatie bij de cursusbrochure Sterrenkunde voor Jongeren
JongerenWerkGroep voor Sterrenkunde Presentatie bij de cursusbrochure Sterrenkunde voor Jongeren 1 Inhoud Wat is de JWG Sterren en dwaalsterren Alles draait! De zon en de maan Het zonnestelsel Buiten het
Nadere informatieKijk nooit met een telescoop zomaar naar de zon!!!
Kijk nooit met een telescoop zomaar naar de zon!!! Een eenvoudige gids bij project sterren schitteren voor iedereen Wij beperken ons in eerste instantie tot de circumpolaire sterrenbeelden. Dat zijn de
Nadere informatieSterrenkunde met de verrekijker
Sterrenkunde met de verrekijker Jan van Gastel Jan (juni van 2018) Gastel December 2009 Waarnemen van de sterrenhemel kan op veel manieren 1. Met het blote oog - de melkweg - sterrenbeelden - meteoren
Nadere informatieEindpunt van een ster Project voor: middelbare scholieren (profielwerkstuk) Moeilijkheidsgraad: Categorie: Het verre heelal Tijdsinvestering: 80 uur
Eindpunt van een ster Project voor: middelbare scholieren (profielwerkstuk) Moeilijkheidsgraad: Categorie: Het verre heelal Tijdsinvestering: 80 uur Inleiding Dit is een korte inleiding. Als je meer wilt
Nadere informatieSterrenkaart groep 3-4
Sterrenkaart groep 3-4 Als je naar de sterren kijkt, komen vanzelf veel vragen bovendrijven. Hoeveel sterren zijn er? Waar bestaan sterren uit? Hoe ver weg zijn ze? Hoe groot is het heelal? In deze les
Nadere informatiesterren en sterevolutie
Sterrenkunde Olypiade 2015 les 1: sterren en sterevolutie Onno Pols Afdeling Sterrenkunde, Radboud Universiteit Nijmegen 1 de zon: de dichtstbijzijnde ster 2 de zon: de dichtstbijzijnde ster de zon is
Nadere informatieGROEI-AVOND donderdag 22 april 2010 & BIJBELSTUDIE dinsdag 09 september 2014
GROEI-AVOND donderdag 22 april 2010 & BIJBELSTUDIE dinsdag 09 september 2014 Zie ik sterren aan de hemel staan Zie ik sterren aan de hemel staan, aan de donkerblauwe lucht de maan is het of de nacht mij
Nadere informatieDe golvende dierenriem
Capella Pollux Castor Tweelingen oerman Stier Perseus Grote Beer eeuw Kreeft Regulus aterslang Kleine ond Procyon Grote ond Betelgeuze Sirius Orion aas zuiden Rigel Aldebaran Eridanus alvis Plejaden Ram
Nadere informatie1. De zon 3 2. De plaats van de zon 4 3. De geboorte van de zon 5 4. Kernfusie 6 5. Zonnevlekken 7 6. Zonnevlammen 8 7. De kracht van de zon 9 8.
De zon inhoud 1. De zon 3 2. De plaats van de zon 4 3. De geboorte van de zon 5 4. Kernfusie 6 5. Zonnevlekken 7 6. Zonnevlammen 8 7. De kracht van de zon 9 8. Een zonsverduistering 10 9. Avondrood 11
Nadere informatieONTDEK HET PLANETARIUM! DE ANTWOORDEN GROEP 3-4
ONTDEK HET PLANETARIUM! DE ANTWOORDEN GROEP 3-4 OPKAMER (12) Dit onderdeel past bij kerndoel 46. Gebruik deze foto om te bespreken dat de zon een ster is, net als alle andere sterren. De zon is heel dichtbij.
Nadere informatieVoorronde Nederlandse Sterrenkunde Olympiade 2014 30 april 2014
Voorronde Nederlandse Sterrenkunde Olympiade 2014 30 april 2014 Leuk dat je meedoet aan de voorronde van de Nederlandse Sterrenkunde Olympiade 2014! Zoals je ongetwijfeld al zult weten dient deze ronde
Nadere informatieRIETVELD-LYCEUM. les 3. dd. 20 NOVEMBER 2012 HET ZONNESTELSEL NU. de compononenten. V.s.w. Corona Borealis, Zevenaar
RIETVELD-LYCEUM les 3. dd. 20 NOVEMBER 2012 HET ZONNESTELSEL NU de compononenten V.s.w. Corona Borealis, Zevenaar de Zon KERNFUSIE: waterstof >> helium. t.g.v. de ZWAARTEKRACHT >> temperatuur inwendig
Nadere informatieVan Zonnestelsel tot Ontstaan Heelal Leeuwarden, jan-april 2013. Leven van Sterren. Paul Wesselius, 11 maart 2013. 11-3-2013 Leven van sterren, HOVO 1
Van Zonnestelsel tot Ontstaan Heelal Leeuwarden, jan-april 2013 Leven van Sterren Paul Wesselius, 11 maart 2013 11-3-2013 Leven van sterren, HOVO 1 Inhoud Sterrenleven Inleiding Geboorte van Sterren Sterren
Nadere informatie6.1 de evolutie van sterren
N E D E R L A N D S E S A M E N VAT T I N G 6 Als je op een heldere nacht naar boven kijkt, kun je er een paar duizend zien. Maar die paar duizend is maar een heel klein gedeelte van het totale aantal
Nadere informatieBasis Cursus Sterrenkunde. Namen van Sterren
Basis Cursus Sterrenkunde Namen van Sterren 1 Namen van sterren 1 Arabisch of Latijn (Betelgeuze, Algol, Spica, Polaris enz) 2 Per sterrenbeeld van helder naar zwak (α Lyrae, β Orionis, γ Cepheus, ώ Cassopeia)
Nadere informatie6.1. Boekverslag door K woorden 22 mei keer beoordeeld
Boekverslag door K. 1555 woorden 22 mei 2002 6.1 301 keer beoordeeld Vak ANW 1. Inleiding Ik doe mijn werkstuk over ons zonnestelsel, omdat het me boeit wat er verder is dan onze aarde. Ook doe ik mijn
Nadere informatieAlles om je heen is opgebouwd uit atomen. En elk atoom is weer bestaat uit protonen, elektronen en neutronen.
2 ELEKTRICITEITSLEER 2.1. Inleiding Je hebt al geleerd dat elektriciteit kan worden opgewekt door allerlei energievormen om te zetten in elektrische energie. Maar hoe kan elektriciteit ontstaan? En waarom
Nadere informatie8,3. Antwoorden door Dimitris 2178 woorden 15 december keer beoordeeld. Meten aan melkwegstelsels. Jim Blom en Dimitris Kariotis
Antwoorden door Dimitris 2178 woorden 15 december 2017 8,3 6 keer beoordeeld Vak NLT Meten aan melkwegstelsels Jim Blom en Dimitris Kariotis NLT Periode 2 VWO 6 10-11-2017 1.1 De straal van de aarde is
Nadere informatieZwart gat Simulatie KORTE BESCHRIJVING
Zwart gat Simulatie KORTE BESCHRIJVING Veel kinderen hebben ooit al gehoord van een zwart gat, en ze weten dat het een bodemloze put is. Als iets in een zwart gat valt, kan het er onmogelijk uit ontsnappen
Nadere informatieVan Grote Beer en Orion Het verhaal achter de sterren
Van Grote Beer en Orion Het verhaal achter de sterren verteld door Simone Kramer met illustraties van Els van Egeraat Uitgeverij Ploegsma Amsterdam Inhoud Voorwoord 7 STERREN EN STERRENBEELDEN De grote
Nadere informatieWerkstuk ANW Melkwegstelsel
Werkstuk ANW Melkwegstelsel Werkstuk door een scholier 1987 woorden 13 januari 2003 6,2 185 keer beoordeeld Vak ANW INLEIDING Wij maken ons werkstuk over de melkweg omdat het ons interessant lijkt om er
Nadere informatieHoe meten we STERAFSTANDEN?
Hoe meten we STERAFSTANDEN? (soorten sterren en afstanden) Frits de Mul Jan. 2017 www.demul.net/frits 1 Hoe meten we STERAFSTANDEN? (soorten sterren en afstanden) 1. Afstandsmaten in het heelal 2. Soorten
Nadere informatie* V \/ni I FDIRF HFR7IFNE NIEUWE EDITIE
7hieme V f > 4 i 1»» Ml J I Met 48 sterrenkaarten en een tabel voor het bepalen van de sterrenbeelden op elk tijdstip. WALTER WIDMANN.< I V % ' W a * V \/ni I FDIRF HFR7IFNE NIEUWE EDITIE Welke ster is
Nadere informatieRuud Visser Postdoc, Sterrewacht Leiden
Ruud Visser Postdoc, Sterrewacht Leiden 22 oktober 2010 STERREWACHT LEIDEN ASTROCHEMIEGROEP Prof. Ewine van Dishoeck Prof. Xander Tielens Prof. Harold Linnartz Dr. Michiel Hogerheijde 10 postdocs 12 promovendi
Nadere informatieOpleiding Astrosofie De sterrenwegen als innerlijke ontwikkeling en hun verbinding met de aardewezens
Opleiding Astrosofie De sterrenwegen als innerlijke ontwikkeling en hun verbinding met de aardewezens In deze opleiding gaat het om de innerlijke ontwikkeling van sterrenkrachten vanuit onszelf en hier
Nadere informatieCover Page. The handle holds various files of this Leiden University dissertation
Cover Page The handle http://hdl.handle.net/1887/30210 holds various files of this Leiden University dissertation Author: Clementel, Nicola Title: Casting light on the ƞ Carinae puzzle Issue Date: 2014-12-18
Nadere informatieNaam: Janette de Graaf. Groep: 7. Datum:Februari Het heelal.
Naam: Janette de Graaf. Groep: 7. Datum:Februari 2017. Het heelal. Inhoudsopgaven. Hoofdstuk 1. Ons zonnestelsel. Blz 3 Hoofdstuk 2. De zon. Blz 4-5 Hoofdstuk 3. De maan. Blz 6 Hoofdstuk 4. Planeten. Blz
Nadere informatieDe Zwarte Maan en Priapus
Christiane Beerlandt De Zwarte Maan en Priapus Redding uit de draaikolk van oerinstinctieve patronen Beerlandt Publications, Nazareth, België Inhoudstafel Noot vooraf van de uitgever... 9 Waar staan de
Nadere informatieGeschiedenis van de Sterrenkunde
Geschiedenis van de Sterrenkunde Frank Verbunt Departement Sterrenkunde Nijmegen / IMAPP Nijmegen 6 februari 2013 Frank Verbunt (Sterrenkunde Nijmegen) Geschiedenis van de Sterrenkunde Nijmegen, 6 februari
Nadere informatiePandora's cluster, 2/12/2018. inhoud. Het vroege heelal. HOVO-Utrecht 9 februari HOVO-Utrecht 9 februari 2018
2/12/2018 Evolutie van het vroege heelal: proces van samenklonteringen vanaf de gelijkmatige verdeling tot de huidige structuur: de vorming van clusters en superclusters in het kosmische web vanaf 10 miljard
Nadere informatieSterrenkunde practicumverslag De thuisproef
Sterrenkunde practicumverslag De thuisproef Door: Jiri Tik Djiang Oen 5814685 Sterrenkunde 1 Natuur- & Sterrenkunde December 07 0 Het bestuderen van sterren is al eeuwen oud. De Egyptenaren gebruikte de
Nadere informatieTentamen Inleiding Astrofysica 16 December 2015,
Tentamen Inleiding Astrofysica 16 December 2015, 14.00-17.00 Let op lees onderstaande goed door! *) Dit tentamen omat 4 opdrachten. De eerste opdracht bestaat uit tien indiiduele kennisragen. Deze ragen
Nadere informatieSamenvatting door D woorden 28 november keer beoordeeld. Aardrijkskunde
Samenvatting door D. 1387 woorden 28 november 2016 0 keer beoordeeld Vak Aardrijkskunde Kosmografie Onderzoeken van heelal basis wetenschap = fysica Hoofdstuk 1: Structuur van het heelal 1.1 Samenstelling
Nadere informatieVariabele Sterren. Instability strip: Cepheiden RR Lyrae W Virginis sterren. Rode reuzen op de z.g. instability strip in het HR diagram
Variabele Sterren Cepheiden Lyrae W Virginis sterren ode reuzen op de z.g. instability strip in het H diagram De pulsatie en variabiliteit onstaan doordat in de buitenlagen van zulke sterren de He + nogmaals
Nadere informatieT2b L1 De ruimte of het heelal Katern 1
Het heelal of de kosmos is de ruimte waarin de zon, de maan en de sterren zich bevinden. Het heelal bestaat uit een oneindig aantal hemellichamen waarvan er steeds nieuwe ontdekt worden. De hemellichamen
Nadere informatieWerkstuk ANW Het heelal
Werkstuk ANW Het heelal Werkstuk door een scholier 1996 woorden 16 april 2002 6,1 39 keer beoordeeld Vak ANW Het heelal Als we de heldere hemel s nachts bekijken, lijkt ons het aantal sterren oneindig.
Nadere informatieSterrenkundig Practicum 2 3 maart Proef 3, deel1: De massa van het zwarte gat in M87
Proef 3, deel1: De massa van het zwarte gat in M87 Sterrenkundig Practicum 2 3 maart 2005 Vele sterrenstelsels vertonen zogenaamde nucleaire activiteit: grote hoeveelheden straling komen uit het centrum.
Nadere informatieHOVO cursus Kosmologie
HOVO cursus Kosmologie Voorjaar 2011 prof.dr. Paul Groot dr. Gijs Nelemans Afdeling Sterrenkunde, Radboud Universiteit Nijmegen HOVO cursus Kosmologie Overzicht van de cursus: 17/1 Groot Historische inleiding
Nadere informatieNederlandse samenvatting
Op een heldere avond kunnen we aan de hemel een witte, op sommige plekken onderbroken band van licht tegenkomen. Wat we zien zijn miljoenen sterren die samen de schijf van ons eigen sterrenstelsel, de
Nadere informatieDe kosmische afstandsladder
De kosmische afstandsladder De kosmische afstandsladder Oorsprong Sterrenkunde Maan B Zon A Aarde C Aristarchos: Bij halve maan is de hoek zon-maanaarde, B, 90 graden. Als exact op hetzelfde moment de
Nadere informatieNederlandstalige samenvatting
6 Nederlandstalige samenvatting Wanneer we naar de nachtelijke sterrenhemel kijken is deze bezaaid met sterren. Kijken we nog beter dan zien we structuur aan de hemel: een band met meer sterren dan de
Nadere informatieSterrenstelsels: een aaneenschakeling van superlatieven
: een aaneenschakeling van superlatieven Wist u dat! Onze melkweg is een sterrenstelsel! Het bevat zo n 200000000000 sterren! Toch staat de dichtstbijzijnde ster op 4 lichtjaar! Dit komt overeen met 30.000.000
Nadere informatie11/15/16. Inleiding Astrofysica College 8 14 november Ignas Snellen. De melkweg
Inleiding Astrofysica College 8 14 november 2016 15.45 17.30 Ignas Snellen De melkweg 1 De melkweg Anaxagoras (384-322 BC) en Democritus (500-428 BC): Melkweg bestaat uit verwegstaande sterren Galilei
Nadere informatieZwarte gaten Literatuurstudie Sterrenkunde 1 Door: Jiri Tik Djiang Oen 5814685 Studie: Natuur- & Sterrenkunde November 2007
Zwarte gaten Literatuurstudie Sterrenkunde 1 Door: Jiri Tik Djiang Oen 5814685 Studie: Natuur- & Sterrenkunde November 2007 De ideeën over het bestaan van zwarte gaten zijn al enkele eeuwen oud. Deze hemellichamen,
Nadere informatieHoe meten we STERAFSTANDEN?
Hoe meten we STERAFSTANDEN? Frits de Mul voor Cosmos Sterrenwacht nov 2013 Na start loopt presentatie automatisch door 1 Hoe meten we STERAFSTANDEN? 1. Afstandsmaten in het heelal 2. Soorten sterren 3.
Nadere informatieWerkstuk Natuurkunde Negen planeten
Werkstuk Natuurkunde Negen planeten Werkstuk door een scholier 1608 woorden 3 januari 2005 5,7 93 keer beoordeeld Vak Natuurkunde Planeten Ontstaan van het zonnestelsel Vlak na een explosie, de Big Bang
Nadere informatieSupernova SN2014J in M82 gefotografeerd door VSRUG leden.
Supernova SN2014J in M82 gefotografeerd door VSRUG leden. Hugo Van den Broeck Supernovae oefenen een aantrekkingskracht uit op de astrofotografen van de VSRUG. Vorig jaar werd supernova SN2013am in M65
Nadere informatieDe ruimte. Thema. Inhoud
Thema De ruimte Inhoud 1. Het heelal 2. Het ontstaan van het heelal en het zonnestelsel 3. Sterren en sterrenstelsels 4. De zon 5. De planeten van ons zonnestelsel 6. De stand van de aarde de maan de zon
Nadere informatie6,5. Werkstuk door een scholier 2235 woorden 23 oktober keer beoordeeld. 1. Het Heelal
Werkstuk door een scholier 2235 woorden 23 oktober 2003 6,5 26 keer beoordeeld Vak Biologie 1. Het Heelal Wanneer we s nachts naar de inktzwarte hemel turen, kijken we in feite ver in de ruimte, in de
Nadere informatieOp zoek naar de zwaarste ster II: Bovenaan in het HR-diagram
Op zoek naar de zwaarste ster II: Bovenaan in het HR-diagram Claude Doom MOETEN WE ONS ECHT BEPERKEN TOT dubbelsterren om de zwaarste ster te vinden (zie deel I: Sterren wegen, Heelal juli 2015, blz.216)?
Nadere informatieV339 DEL: Waarnemingen van een nova vanuit de lage landen
V339 DEL: Waarnemingen van een nova vanuit de lage landen André van der Hoeven, Martijn Dekker, Hubert Hautecler en Paul Gerlach Figuur 1: Artist impression door Paul Gerlach van een dubbelsterpaar waaruit
Nadere informatie