Asterismen Kleine sterpatronen voor telescopen en verrekijkers

Transcriptie

1 Asterismen Kleine sterpatronen voor telescopen en verrekijkers Demelza Ramakers

2 Inleiding Asterismen zijn patronen van sterren. Het sterrenbeeld Cassiopeia is misschien wel de bekendste aan de nachtelijke hemel. Dit sterrenbeeld lijkt overduidelijk op een "W". Niet alle asterismen zijn zo groot, er zijn ook tal van kleine patronen die alleen zichtbaar zijn door een verrekijker of telescoop. Helaas is het vrij moeilijk om informatie te vinden over deze patronen op internet. Daarom heb ik een lijst samengesteld. In eerste instantie heb ik deze voor mezelf gemaakt, zodat ik alles overzichtelijk bij elkaar heb staan, maar hopelijk hebben anderen hier ook nog wat aan. Bij het maken van de lijst heb ik gebruik gemaakt van veel verschillende bronnen, zoals internet, de S&T, boeken, atlassen en,(uiteraard) mijn eigen waarnemingen. In de lijst staan de asterismen gerangschikt per sterrenbeeld op alfabetische volgorde. Ik heb zoveel mogelijk de bij- en officiële namen opgenomen, evenals de rechte klimming (RA) en declinatie (DEC) om het zoeken gemakkelijker te maken. Ik heb niet voor alle asterismen de exacte posities kunnen vinden, maar in plaats daarvan heb ik zo goed mogelijk omschreven waar het object zich bevindt. Sommige asterismen staan opgenomen in de STAR-Catalogus, waarbij STAR staat voor Small Telescope Asterism Roster. De afbeeldingen die ik gebruikt heb zijn gemaakt met het programma SkyMap Pro. Verder heb ik een beschrijving van de asterismen opgenomen. Veel van deze objecten heb ik nog niet zelf gezien, dus ik kan niet garanderen dat de informatie ook daadwerkelijk klopt. Mocht je iets tegenkomen dat niet klopt, dan hoor ik het graag! Het maken van deze lijst heeft veel tijd gekost. Daarom is het overnemen van (een deel van) de inhoud om elders, al dan niet online, te publiceren zonder uitdrukkelijke toestemming niet toegestaan. Wil je toch een gedeelte overnemen? Neem dan even contact met me op via het contactforumulier op mijn website. Veel plezier met het opzoeken van deze objecten! Demelza Ramakers (21 maart 2011) Demelza Ramakers

3 Hoe de lijst te gebruiken: Allereerst volgt er een overzichtskaartje met alle besproken asterismen per sterrenbeeld. Vervolgens wordt ieder asterisme apart besproken en ziet er als volgt uit: 1. The Golf Putter Andromeda Star 14 Golf Putter RA: 01h 52m DEC: 37d 30m 95 x 25 De Golf Putter lijkt een beetje op Kemble s Cascade. Er is een lange rij van sterren met een cluster aan het einde te zien. De slinger sterren eindigt met een boogje. Het open cluster NGC 752 vormt de golfbal. Omdat dit asterisme vrij groot is, is hij het beste te bekijken met een verrekijker. Trek een lijn tussen de sterren α in Triangulum en Almach (γ) in Andromeda. Op ongeveer 1/3 e afstand op deze lijn (van Almach geteld) ligt NGC 752 die de golfbal vormt. Cirkel is 4 graden Bovenaan staan de gegevens vermeld. Van links naar recht worden achtereenvolgens genoemd: het sterrenbeeld waarin het asterisme staat, de officiële en eventuele bijnaam, de rechte klimming, declinatie en de grootte van het object. Omdat de meeste asterismen bekender zijn met hun bijnaam, gebruik ik deze waar mogelijk in de omschrijving. De cijfer voor de naam staat voor het asterismenummer waarin ik ze genummerd heb. Tot slot volgt de beschrijving. Zoals vermeld heb ik zelf nog niet alle asterismen uit de lijst gezien en het komt een enkele keer voor dat ik verder geen informatie over het object hebt. Dit wordt aangegeven met verder nog geen aanvullende informatie. Uiteraard doe ik mijn best om alle asterismen te bekijken en regelmatig zal ik de lijst aanvullen met nieuwe informatie. 3 Demelza Ramakers

4 Inhoudsopgave: Nummer: Sterrenbeeld: Naam: Pagina: 1 Andromeda STAR 14 Golf Putter 8 2 Andromeda Home Plate 8 3 Andromeda TPK Auriga Smiley Face 11 5 Auriga STAR 4 The Flying Minnow 11 6 Boötes Picot 1 Napoleon s Hat 13 7 Camelopardalis STAR 3 Kemble 1 Kemble s Cascade 15 8 Canis Major Nagler Cassiopeia STAR 15 Kemble s Kite Cassiopeia STAR 29 Lucky Cassiopeia STAR 12 Airplane Cassiopeia STAR 13 Queens Kite Cepheus STAR Cetus The Cosmiq Question Mark Corvus STAR 20 Stargate Cygnus STAR 28 Horseshoe Cygnus Leiter 9 Little Orion Cygnus Meerschaum Pipe Cygnus STAR 26 Red Necked Emu Cygnus The Fairy Ring Chaple s Arc Cygnus Vultus Irrisorie Delphinus STAR 9 - Theta Delphinus Group Delphinus STAR 27 Toadstool 32 4 Demelza Ramakers

5 Nummer: Sterrenbeeld: Naam: Pagina: 24 Delphinus Poskus Draco STAR 25 Kemble 2 Mini-Cassiopeia Fornax STAR 2 - Chi 1, 2, Hercules STAR 23 Backwards Hercules Markov Hercules STAR 24 - Ruby Ring Hercules Webb s Wreath Hercules STAR 7 Zig Zag Hydra Night Owl Hydra Triangle Leo Minor STAR 6 Sailboat Cluster Monocerous STAR 18 Pakan s Monocerous STAR 5 & 17 Arrowhead - Unicorn s Horn Orion Lambda-Lambda Pegasus Delphinus Minor Pegasus Stephan s Test Pegasus The Mini-Cross Pisces HD 4798 Group Pisces Renou Sagitta Arrowchain Sagitta Leiter Scutum Button Hook Scutum Essertoo String Sextans Rinnan s Run Taurus Davis Dog Taurus Spermatozoon 63 5 Demelza Ramakers

6 Nummer: Sterrenbeeld: Naam: Pagina: 50 Triangulum Triangulum Minor Ursa Major Broken Engagement Ring Ursa Major Ferrero 6 - Eiffeltoren Ursa Major Gas Pump Handle Ursa Major The Spade Ursa Minor STAR 1 Engagement Ring Ursa Minor STAR 22 Mini-Coathanger Ursa Minor The Shark Virgo STAR 21 Jaws Vulpecula Collinder 399 The Coathanger 73 6 Demelza Ramakers

7 Andromeda 7 Demelza Ramakers

8 1. The Golf Putter Andromeda Star 14 Golf Putter RA: 01h 52m DEC: 37d 30m 95 x 25 De Golf Putter lijkt een beetje op Kemble s Cascade. Er is een lange rij van sterren met een cluster aan het einde te zien. De slinger sterren eindigt met een boogje. Het open cluster NGC 752 vormt de golfbal. Omdat dit asterisme vrij groot is, is hij het beste te bekijken met een verrekijker. Trek een lijn tussen de sterren α in Triangulum en Almach (γ) in Andromeda. Op ongeveer 1/3 e afstand op deze lijn (van Almach geteld) ligt NGC 752 die de golfbal vormt. Cirkel is 4 graden 2. The Home Plate Andromeda Home Plate RA: 00h 07.5m DEC: 40d 35m 44 x 31 De Home Plate is mooi te zien door verrekijkers. Er zijn 5 sterren van magnitude 6.7 tot 6.9 in de vorm van een vijfhoek zichtbaar op 1.2 ten WZW van 23 Andromedae. Cirkel is 2 graden 8 Demelza Ramakers

9 3. TPK 1 Andromeda TPK 1 RA: 23h 39.3m DEC: 47d 31m 23 x Ten NNW of Lambda (λ) Andromedae bevindt zich het asterisme TPK, naar de ontdekkers Teutsch, Patchick en Kronberger. Het asterisme heeft de ruwe vorm van een trapezium, gelegen in een gebied van 1/4 groot. Bij hogere vergrotingen zijn er talloze zwakke sterren zichtbaar waardoor het object lijkt op een open sterrenhoop. 9 Demelza Ramakers

10 Auriga 10 Demelza Ramakers

11 4. Smiley Face Auriga Smiley Face RA: 05h 27m DEC: 35d 00m 1 x 0.5 Op 30 boogminuten ten zuiden van het open cluster Messier 38 vinden we het asterisme The Smiley Face. We zien een groep van 8 sterren dat een lachend gezichtje vormt. Zes sterren vormen het gezicht, twee de ogen. Het kleine cluster Stock 8 hoort bij het asterisme. Cirkel is 2 graden 5. The Flying Minnow Auriga STAR 4 Flying Minnow RA: 05h 19m DEC: 33d 40m 75 The Flying Minow heeft wat weg van een toorts of een mini Delphinus. Het asterisme telt 5 heldere sterren variërend in magnitude van 4.5 tot 6.5 en bevat eveneens de sterren 16, 18 en 19 Aurigae. Door en om het asterisme zijn zeer veel zwakkere sterretjes zichtbaar. Er zijn eveneens veel mooie kleurvariaties te zien tussen de diverse helderste sterren. Je vind The Flying Minow tussen NGC 1893 en (ten zuidoosten van) The Flaming Star Nebula. Cirkel is 2 graden 11 Demelza Ramakers

12 Boötes 12 Demelza Ramakers

13 6. Napoleon s Hat Boötes Picot 1 Napoleon s Hat RA: 14h 14m DEC: 18d 33m 20 x07 Picot 1, ook wel Napoleon s Hat genoemd, staat direct onder (40 boogminuten) de ster Arcturus in sterrenbeeld Boötes. De vorm doet duidelijk denken aan de hoed van Napoleon, en afhankelijk van hoe het beeld in je kijker staat, kan het asterisme ook op een ligstoel lijken. De 7 sterren die dit figuur vormen variëren in helderheid van magnitude 9 tot 11. Dit is dus vrij zwak. Je kunt het asterisme daarom het beste bekijken met een telescoop onder een donkere sterrenhemel, vrij van lichtvervuiling. 13 Demelza Ramakers

14 Camelopardalis 14 Demelza Ramakers

15 7. Kemble s Cascade Camelopardalis STAR 3 Kemble s Cascade RA: 04h 07m DEC: 62d 20m 2.5 Kemble s Cascade (ook wel Kemble1 of STAR 3) is wellicht het bekendste asterisme aan de nachtelijke hemel. Dit figuur is een rechte rij van ongeveer 20 sterren variërend van magnitude 7 tot 9. In het midden is een heldere ster van magnitude 5 zichtbaar. Deze ketting van sterren leidt naar de open sterrenhoop NGC1502. Kemble s Cascade is het beste zichtbaar door een verrekijker vanwege de grootte van het object. Neem de eerste en laatste ster uit sterrenbeeld Cassiopeia, de twee punten van de W dus. Trek een rechte lijn tussen deze twee sterren en trek hem 1x door richting Camelopardalis. Hier vind je het asterisme. Cirkel is ongeveer 3 graden 15 Demelza Ramakers

16 Canis Major 16 Demelza Ramakers

17 8. Nagler 1 Canis Major Nagler 1 RA: 06h 22m DEC: -26d 28m 16 x48 Nagler 1 heeft een chevronvorm en staat net boven het sterrenstelsel NGC2217 in Grote Hond. Iets rechts van het achterpootje dus. Dit asterisme is vrij groot, en de sterren in het chevron hebben een magnitude van 7 tot 10, wat dit een mooi verrekijkerobject maakt. Door telescopen komt de kleur van de sterren (geeloranje en rood-oranje) echter veel beter naar voren. 17 Demelza Ramakers

18 Cassiopeia 18 Demelza Ramakers

19 9. Kemble s Kite Cassiopeia Star 15 Kemble s Kite RA: 03h 28m DEC: 72d 00m 90 x30 Een minder bekend asterisme van Kemble: Kemble s Kite. Het asterisme lijkt op een diamantvormige vlieger met staart. De vlieger wordt gevormd door 7 sterren. Het asterisme is ongeveer 2 lang. Je vindt Kemble s Kite bij de grens met Camelopardalis in het noorden van sterrenbeeld Cassiopeia. 10. Lucky 7 Cassiopeia Star 29 Lucky 7 RA: 23h 03m DEC: 59d 30m 125 x70 Lucky 7 is een groot en helder asterisme in de vorm van het cijfer 7. Het bevindt zich op de grens tussen Cepheus en Cassiopeia. In totaal telt het asterisme zo n 13 sterren van magnitude 5 tot 7. Bevat de sterren 1 en 2 CAS. Een mooi object voor de verrekijker. Cirkel is 2 graden 19 Demelza Ramakers

20 11. The Airplane Cassiopeia Star 12 Airplane RA: 23h 20m DEC: 62d 20m 60 Acht sterren van magnitude 7 en 8 vormen The Airplane op 40 boogminuten ten noordwesten van M52. Het figuur heeft wel wat weg van een vliegtuig. De voorkant wordt gevormd door 5 sterren, de staart uit 9 sterren. 12. The Queen s Kite Cassiopeia Star 13 Queens Kite RA: 01h 38m DEC: 58d 30m 2 x1.5 De sterren in Queen s Kite, inclusief de ster Chi Cas vormen een ruwe pentagonvorm. De sterren zijn van magnitude 6 en 7. Doordat het asterisme zo groot is, is hij mooi te bekijken door verrekijkers. Cirkel is 3 graden 20 Demelza Ramakers

21 Cepheus 21 Demelza Ramakers

22 13. STAR 11 Cepheus Star 11 RA: 21h 48m DEC: 61d 00m 3 x1.5 STAR 11 is een stukje Melkweg binnen de vierhoek die Cepheus vormt. Het asterisme bevat de sterren 19, 20, 25, ξ en ν Cephei. Omdat STAR 11 3 bij1,5 graden groot is, is hij al te bekijken met verrekijkers. Er is geen duidelijke vorm te herkennen. Cirkel is 4 graden 22 Demelza Ramakers

23 Cetus 23 Demelza Ramakers

24 14. The Cosmic Question Mark Cetus The Cosmic Question Mark RA: 02h 36m DEC: 06d 42m 2.1 x0.7 Vrij groot asterisme in de vorm van een vraagteken in spiegelbeeld. Dit asterisme is het mooiste te bekijken door zoekers, verrekijkers of kleine telescopen met een lage vergroting. Vijf sterren vormen de kop van sterrenbeeld Cetus (Walvis). Neem de onderste en de rechtse ster en trek daar een denkbeeldige lijn tussen. Het vraagteken vind je links van de lijn op ongeveer 2/3 e vanaf de onderste ster. Cirkel is 4 graden 24 Demelza Ramakers

25 Corvus 25 Demelza Ramakers

26 15. Stargate Corvus STAR 20 Stargate RA: 12h 36m DEC: -12d 02m 15 Een klein asterisme in de vorm van een driehoek in een driehoek. De 6 sterren die dit asterisme vormen variëren in magnitude 6.5 tot Alle sterren zijn wit of blauwwit van kleur. Doordat er weinig achtergrondsterren zichtbaar zijn, komt de Stargate goed naar voren. De ster aan de westkant van de buitenste driehoek is een dubbelster. Je kunt het beste een telescoop gebruiken om dit asterisme te bekijken, zodat de binnenste driehoek ook opgelost wordt. Trek in gedachten een lijn tussen de sterren Porima in Virgo en Algorab in Corvus. Op 1/4 e afstand van deze lijn, van Algorab geteld, vind je op slecht 1 afstand van M104 de Stargate. 26 Demelza Ramakers

27 Cygnus 27 Demelza Ramakers

28 16. Horseshoe Cygnus STAR 28 Horseshoe RA: 21h 08m DEC: 47d 14m 25 The Horseshoe in Zwaan is een U-vormig asterisme van ongeveer 20 lang. Er bevinden zich diverse dubbelsterren in het asterisme, waaronder twee van magnitude 7 en 8. Bekijk dit asterisme met een kleine telescoop. 17. Little Orion Cygnus Leiter 9 Little Orion RA: 20h 56m DEC: 43d 34m Dit asterisme van 7 sterren lijkt op een miniatuurversie van het sterrenbeeld Orion en zal het beste te zien zijn door verrekijkers of kleine telescopen met een lage vergroting, vanwege de grootte van dit asterisme. Zet de vier sterren uit de langste lijn van Zwaan horizontaal met Deneb aan de linkerkant. Little Orion vind je dan een klein stukje onder Deneb. Je kunt het object vinden in de Mexican Golf van de Noord-Amerika Nevel (NGC 7000). 28 Demelza Ramakers

29 18. Meerschaum Pipe Cygnus Meerschaum Pipe RA: 19h 51m DEC: 30d 07m 22 Dit asterisme in de vorm van een pijp springt er niet echt uit. Omdat het een aantal zwakke sterren van magnitude 10 tot 12 bevat kun je de Meerschaum Pipe het beste bekijken door grote telescopen. Op 2.6 noordwest van de ster 15 Vulpeculae vind je het open cluster NGC6834. De Meerschaum Pipe vind je vervolgens door 3/4 ten noordwesten van deze sterrenhoop te gaan. 19. Red Necked Emu Cygnus STAR 26 Red Necked Emu RA: 20h 14m DEC: 36d 30m 45 The Red Necked Emu vind je net onder de open sterrenhoop Dolidze 3. De sterren in The Red Necked Emu hebben een magnitude van 9. Alle sterren zijn blauw-wit van kleur, op 1 ster in de nek na: die is rood. Je kunt dit asterisme het beste bekijken met middelgrote telescopen en een lage vergroting. Vanuit de ster Gamma Cygni, de oranje ster die het hart van de Zwaan markeert beweeg je 2.5 langs de nek richting Albireo naar de ster 34 Cygnus. Van daaruit ga je 1.5 in dezelfde richting naar 29 Cygnus. Deze ster vormt het puntje van de staart van de Red Necked Emu. 29 Demelza Ramakers

30 20. The Fairy Ring Cygnus The Fairy Ring Chaple s Arc RA: 20h 04m DEC: 38d 14m 20 x20 The Fairy Ring, ook bekend als Chaple s Arc, is een asterisme dat bestaat uit een hoop dubbelsterren. Vier heldere paren vormen de noordwestelijke boog van de ring. Enkele zwakkere dubbelsterren maken de ring compleet. In het midden van de ring schitteren enkele sterren. Je vindt de Fairy Ring een paar graden ten westen van de ster Sadr: 1.6 ten westen van de Crescent Nebula. 21. Vultus Irrisorie Cygnus Vultus Irrisorie RA: 19h 53m DEC: 47d 16m 1.4 Vultus Irrisorie is een asterisme in de vorm van een smiley face ten noordwesten in het sterrenbeeld Zwaan. Het bestaat uit 5 sterren die het gezicht vormen van magnitude 6 tot 8 in een gebied van 1.4 graden groot. De ogen worden gevormd door twee sterren aan de westkant van dit asterisme. Cirkel is 2 graden 30 Demelza Ramakers

31 Delphinus 31 Demelza Ramakers

32 22. Theta Delphinus Group Delphinus STAR 9 Theta Delphinus Group RA: 20h 38m DEC: 13d 10m 60 x 30 Deze groep sterren zou lijken op een steigerend paard met een cowboy op zijn rug. En met veel fantasie is het figuur er inderdaad wel uit te halen. Zelf had ik er toch wel wat moeite mee om het paard met zijn cowboy tussen de vele sterren te ontdekken. Je vindt het asterisme links van de lijn die getrokken kan worden tussen de sterren β en ε Delphini en bevat de ster θ Delphini. Cirkel is 2 graden 23. The Toadstool Delphinus STAR 27 Toadstool RA: 21h 07m DEC: 16d 20m 15 Dolphin s Diamonds, ook wel The Toadstool genoemd, is een mooi, klein asterisme in de vorm van een paddenstoel. Er zijn ongeveer 13 sterren in dit asterisme zichtbaar. Je vind het asterisme nabij NGC Deze vindt je bij de steel van de paddenstoel. Gebruik een telescoop met groot beeldveld om dit asterisme te bekijken. 32 Demelza Ramakers

33 24. Poskus 1 Delphinus Poskus 1 RA: 20h 46m DEC: 16d 20m 6.5 Poskus 1 is een groepje sterren van magnitude 11.5 tot 12.8 in de vorm van een vliegenmepper. Je vind dit asterisme rechtsboven de ster Gamma (γ) Delphini, welke net buiten het beeldveld van de sterrengroep valt. 33 Demelza Ramakers

34 Draco 34 Demelza Ramakers

35 25. Mini-Cassiopeia Draco STAR 25 Mini-Cassiopeia RA: 18h 35m DEC: 72d 25m 20 x10 Het is duidelijk waarom asterisme STAR 25 (ook wel Kemble 2) de naam Mini-Cassiopeia heeft. De sterren in dit figuur zijn allemaal van magnitude 7 en 8. Zijn vorm lijkt overduidelijk op de W van sterrenbeeld Cassiopeia. Dit object is het mooiste te bekijken door grote verrekijkers of kleine telescopen met een lage vergroting. Je vindt Mini-Cassiopeia tussen υ en χ Draconis. 35 Demelza Ramakers

36 Fornax 36 Demelza Ramakers

37 26. Chi 1, 2, 3 Fornax STAR 2 Chi 1, 2, 3 RA: 03h 27m DEC: -35d 00m 30 x 30 Het asterisme Chi 1, 2, 3 bestaat uit de sterren Chi 1, 2 en 3 Fornacis. De sterren zijn allemaal van ongeveer magnitude 6 en samen vormen ze de vorm van een pijl. Je vindt het asterisme op 1 graad ten westen van het sterrenstelsel NGC Demelza Ramakers

38 Hercules 38 Demelza Ramakers

39 27. Backwards 5 Hercules STAR 23 Backwards 5 RA: 16h 37m DEC: 30d 45m 20 Het asterisme Backwards 5 lijkt, zoals de naam al doet vermoeden, op een omgedraaide 5 of een S. De sterren die dit asterisme vormen, hebben een magnitude van ongeveer 11. De eerste en laatste ster van de Backwards 5 zijn helderder; van magnitude 7 en 9 en zijn dus beter te zien. Je vindt het asterisme 1 ten zuidwesten van ζ Herculis. Bekijk hem met een kleine telescoop. 28. Markov 1 Hercules Markov 1 RA: 17h 57m DEC: 29d 29m 15 Markov 1 lijkt qua vorm erg op de theepot van sterrenbeeld Boogschutter. Er zijn 9 sterren van ongeveer magnitude 9 en 10 die de theepot vormen. Verder zijn er diverse zwakkere sterretjes verspreid in en om de theepot. Het asterisme is gemakkelijk te zien met kleine telescopen, zelfs vanuit lichtvervuilde gebieden. Markov 1 ligt noord-noordwest van de gele ster Xi (ξ) Herculis. Het asterisme is bij lage vergrotingen in hetzelfde beeldveld te zien als deze ster. 39 Demelza Ramakers

40 29. Ruby Ring Hercules STAR 24 Ruby Ring RA: 18h 03m DEC: 26d 20m 25 The Ruby Ring is een asterisme in de vorm van een ring gevormd door vrij zwakke sterren. De robijn wordt gevormd door een oranje ster van magnitude Webb s Wreath Hercules Webb s Wreath RA: 18h 02m DEC: 26d 18m 11 x7 Ongeveer 2.7 zuid-zuidwest van de ster Xi (ξ) Herculis vind je een goudkleurige ster van magnitude 7. Deze ster vormt de oostkant van Webb s Wreath, Webb s krans. Door middelgrote telescopen zijn er 13 sterren van magnitude 11 en 12 zichtbaar in de krans. 40 Demelza Ramakers

41 31. Zig Zag Hercules STAR 7 Zig Zag RA: 16h 18m DEC: 13d 00m 100 x15 Zig Zag is een asterisme van ongeveer 12 sterren van magnitude 8 tot 9 die zigzaggend op en neer gaat. Het mooiste is dit asterisme te bekijken bij lage vergrotingen. Je vindt Zig Zag 2 ten westen van ω (Omega) Herculis. Cirkel is 2 graden 41 Demelza Ramakers

42 Hydra 42 Demelza Ramakers

43 32. Night Owl Hydra Night Owl RA: 14h 00m DEC: -25d 00m 1. x 0.7 The Night Owl is een asterisme in de vorm van een uil. De sterren 47 en 48 Hydrae vormen de ogen. De sterren die de uil vormen zijn vrij zwak. Je vindt de uil al zittend op de staart van Hydra. Cirkel is 2 graden 33. Triangle Hydra Triangle RA: 14h 04m DEC: -28d 28m Hydra De Triangle is slechts een halve minuut groot. De sterren die het asterisme vormen zijn vrij zwak: de helderste heeft een magnitude van 9.5. De overige 6 sterren in de driehoek hebben een magnitude van 11 tot 12. Gebruik een telescoop om The Triangle te bekijken. 43 Demelza Ramakers

44 Leo Minor 44 Demelza Ramakers

45 34. The Sailboat Cluster Leo Minor STAR 6 Sailboat Cluster RA: 10h 14m DEC: 31d 30m 45 The Sailboat Cluster is een asterisme in de vorm van een zeilboot. Hij wordt gevormd door ongeveer 13 of 14 blauwwitte sterren van verschillende magnitudes en het bevat tevens de ster 22 Leonis. In de mast zijn 2 roodkleurige sterren zichtbaar. Het asterisme komt duidelijk naar voren uit de achtergrond. In verrekijkers staat The Saiboat Cluster op de kop. 45 Demelza Ramakers

46 Monoceros 46 Demelza Ramakers

47 35. Pakan s 3 Monoceros STAR 18 Pakan s 3 RA: 06h 52m DEC: -10d 10m 30 Dit asterisme heeft de overduidelijke vorm van een 3 in spiegelbeeld. Er zijn 15 tot 20 sterren zichtbaar met een magnitude van ongeveer 9 en 10. Omdat dit asterisme zo groot is, is hij het beste te bekijken met een verrekijker of telescoop met lage vergroting. Trek een lijn tussen de sterren γ en θ in Canes Major. Verleng de neus van Grote Hond ongeveer met een kwart van de lijn die je net getrokken hebt. Hier vind je Pakan s Unicorn s Horn Monoceros STAR 5 / 17 Arrowhead Unicorn s Horn RA: 06h 40m DEC: -09d 00m 15 Unicorn s Horn wordt gevormd door 6 blauwwitte sterren van magnitude 9. Het vormt een duidelijke wigvorm, de hoorn van de eenhoorn. Ondanks dat de sterren relatief zwak zijn, is hij wel goed te zien vanwege de afwezigheid van achtergrondsterren en doordat Unicorn s Horn gevormd wordt door sterren van dezelfde magnitude en dezelfde kleur. Het asterisme staat ook bekend als Arrowhead. 47 Demelza Ramakers

48 Orion 48 Demelza Ramakers

49 37. Lambda-Lambda Orion Lambda- Lambda RA: 05h 36m DEC: 10d 00m 50 x20 Dit asterisme heeft de vorm van de Griekse letter Lambda (λ). De ster Lambda Orionis maakt deel uit van deze vorm, vandaar de toepasselijke naam van dit asterisme. 49 Demelza Ramakers

50 Pegasus 50 Demelza Ramakers

51 38. Delphinus Minor Pegasus Delphinus Minor RA: 23h 03m DEC: 23d 12m 1.1 Delphinus Minor heeft wat weg van sterrenbeeld Dolfijn. Met sterren van magnitude 7 en 8 is dit asterisme mooi te bekijken door verrekijkers of telescopen met een lage vergroting. Trek een lijn tussen de sterren Scheat en Markab (in het vierkant) in sterrenbeeld Pegasus. Halverwege deze lijn ligt Delphinus Minor nét buiten het vierkant van Pegasus. Cirkel is 2 graden 39. Stephan s Test Pegasus Stephan s Test RA: 22h 37m DEC: 34d 08m 3 Stephan s Test is een gekarteld asterisme van zwakke sterren op een afstand van 17 boogminuten ten noordoosten van Stephan s Quintet. De zwakste ster is van magnitude Dit groepje sterren werd door Stephan gebruikt om de transparantie te testen. 51 Demelza Ramakers

52 40. The Mini-Cross Pegasus The Mini-Cross RA: 00h 10.5m DEC: 15d 18m 16.5 Dit asterisme lijkt op de hoofdsterren van het Noorderkruis, oftewel sterrenbeeld Zwaan. Het asterisme bevat 5 sterren, variërend van magnitude 8 tot 10,5. The Mini-Cross is het mooiste door niet al te grote telescopen met een kleine vergroting. Je vind het asterisme vlak naast de ster Algenib op de lijn met Markab in sterrenbeeld Pegasus. 52 Demelza Ramakers

53 Pisces 53 Demelza Ramakers

54 41. HD 4798 Group Pisces HD 4798 Group RA: 00h 50m DEC: 28d 22m 5.6 Genoemd naar de helderste ster. Dit asterisme lijkt op een vliegende vleugel (Flying Wing). Het is gelegen op 40 ten noorden van 65 Piscium. Door gemiddelde telescopen zijn er 7 sterren zichtbaar die een driehoek vormen met de punt die naar het zuiden wijst. De sterren in het asterisme zijn van magnitude 7.2 tot Renou 18 Pisces Renou 18 RA: 01h 14.5m DEC: 30d 00m 18 Renou 18 ligt 37 ten westen of Tau (τ) Piscium. Het asterisme lijkt op de letter S van Superman door grote telescopen. 54 Demelza Ramakers

55 Sagitta 55 Demelza Ramakers

56 43. Arrowchain Sagitta Arrowchain RA: 19h 55m DEC: 17d 18m 36 De Arrowchain is een asterisme van 36 boogminuten groot. We zien een ketting sterren (noordzuid georiënteerd) van sterren met een magnitude van 8 tot 10. Het is gelegen in de pijl van Sagitta. 44. Leiter 4 Sagitta Leiter 4 RA: 20h 01m DEC: 20d 03m 7 x 5 Leiter 4 is een pijlvormig asterisme dat samen in beeld staat met Gamma, op 3/4 ten zuidwesten ervan. De helderste ster in dit asterisme is goudkleurig en vormt samen met 6 andere sterren de punt van de pijlvorm. De pijl wijst richting zzw. De steel van de pijl is niet recht, maar vormt een boogje. Deze steel bestaat eveneens uit 7 sterren. 56 Demelza Ramakers

57 Scutum 57 Demelza Ramakers

58 45. Button Hook Scutum Button Hook RA: 18h 43m DEC: -6d 50m 75 x45 De Button Hook is een asterisme in de vorm van een golvende rij heldere sterren dat door de Scutum Sterrenwolk heen loopt. 46. Essertoo String Scutum Essertoo String RA: 18h 45m DEC: -10d 36m 6 Het asterisme Essertoo String is een rij sterren die in een S loopt. Er zijn een twaalftal sterren zichtbaar met een magnitude van 10 tot 12. Het asterisme loopt van nno naar zzw. 58 Demelza Ramakers

59 Sextans 59 Demelza Ramakers

60 47. Rinnan s Run Sextans Rinnan s Run RA: 10h 46m DEC: 03d 26m 3 Vanaf de ster 35 Sextantis loopt een rij sterren 3 graden richting zzw. Deze rij van sterren heeft een kleine knik aan de bovenkant. Rinnan s Run is vernoemd naar Dan Rinnan. Cirkel is 3 graden 60 Demelza Ramakers

61 Taurus 61 Demelza Ramakers

62 48. Davis Dog Taurus Davis Dog RA: 04h 22m DEC: 21d 25m 3.5 x 1.5 Tussen de Hyaden en de Pleiaden bevindt zich een groep sterren die net zichtbaar is met het blote oog. Het heeft een beetje de vorm van het sterrenbeeld Canis Major. Dit asterisme is vrij groot en is daarom het beste te bekijken met verrekijkers. Davis Dog ligt net ten noorden van het noordelijkste oog van Taurus, de stier. Het asterisme bevat de sterren Upsilon, 51 en 53 Tauri. Cirkel is 4 graden 49. Spermatozoon Taurus Spermatozoon RA: 05h 43m DEC: 21d 30m Boogminuten ten oosten van de ster Zeta Tau vinden we een rij sterren van ongeveer dezelfde magnitude. De helderste ster vinden we aan de punt van een driehoekig gebiedje. 62 Demelza Ramakers

63 Triangulum 63 Demelza Ramakers

64 50. Triangulum Minor Triangulum Triangulum Minor RA: 02h 20m DEC: 30d 00m 90 x60 Dit asterisme is een smalle driehoek die gevormd wordt door de sterren 6, 10 en 12 Triangulii. 64 Demelza Ramakers

65 Ursa Major 65 Demelza Ramakers

66 51. Broken Engagement Ring Ursa Major STAR 19 Broken Engagement Ring RA: 10h 51m DEC: 56d 09m 20 The Broken Engagement Ring is het hele jaar door zichtbaar vanaf het noordelijk halfrond. Dit asterisme heeft meer de vorm van een tiara dan van een gebroken ring, alhoewel er ook gemakkelijk een gebroken ring uitgehaald kan worden. Het vermiste gedeelte ligt een stukje van de ring af. Er zijn ongeveer 10 sterren zichtbaar die bij dit asterisme horen en hij is het mooiste te bekijken door kleine telescopen. Je vindt The Broken Engagement Ring net ten westen van Beta Ursa Majoris (de ster Merak). 52. Eiffeltoren Ursa Major Ferrero 6 Eiffeltoren RA: 13h 10m DEC: 57d 31m 28 x20 Dit asterisme lijkt op de Eiffeltoren en met wat fantasie ook op een tipi. Doordat er vrij veel sterren in dit asterisme staan, is de Eiffeltorenvorm niet gemakkelijk te herkennen. Concentreer je daarom op de helderste sterren. Het mooiste is deze Eiffeltoren te bekijken door een kleine telescoop met lage vergroting. Je vind dit object als je bij de ster Alioth links wat omhoog gaat totdat je een rijtje van 3 sterren tegenkomt. Het asterisme staat dan boven dit rijtje, tussen de twee rechtse sterretjes. 66 Demelza Ramakers

67 53. Gas Pump Handle Ursa Major Gas Pump Handle RA: 13h 38m DEC: 52d 56m 1 Het asterisme The Gas Pump Handle is ongeveer ¾ groot. In verrekijkers ziet dit asterisme eruit als een waterkan, maar als je met een (kleine) telescoop kijkt, kun je al veel meer detail onderscheiden. Het object is gemakkelijk te vinden en te herkennen. Je vindt hem ongeveer halverwege de lijn tussen de sterren Mizar/Alcor en Alkaid. 54. The Spade Ursa Major The Spade RA: 09h 43m DEC: 53d 17m 1.1 The Spade lijkt qua vorm op een schep. In de steel zijn 3 sterren zichtbaar, de bovenkant van de schep wordt gevormd door 8 sterren. Dit asterisme is het beste te bekijken met kleine telescopen of grote verrekijkers. Je vindt dit asterisme 1.6 ten zuidwesten van Phi (Φ) Ursae Majoris. 67 Demelza Ramakers

68 Ursa Minor 68 Demelza Ramakers

69 55. Engagement Ring Ursa Minor STAR 1 Engagement Ring RA: 02h 32m DEC: 89d 00m 45 The Engagement Ring (ook wel Diamond Ring) is een asterisme in de vorm van een ring. Er zijn ongeveer 10 heldere sterren, en enkele zwakke, van magnitude 7 en 8, die een cirkel vormen. Polaris vormt de diamant in deze ring. Dit is een mooi asterisme om met kleine telescopen en een lage vergroting te bekijken! The Engagement Ring is dus niet moeilijk te vinden, doordat Polaris in sterrenbeeld Ursa Minor deel uitmaakt van dit asterisme. 56. Mini-Coathanger Ursa Minor STAR 22 Mini- Coathanger RA: 16h 29m DEC: 80d 13m 15 The Mini-Coathanger in Ursa Minor lijkt op de klerenhaak in Vulpecula. De rechte lijn van 8 blauwwitte sterren is duidelijk zichtbaar, de 3 blauwwitte sterren in de haak zijn wat moeilijker te zien, omdat deze sterren wat zwakker zijn dan de rest van het asterisme. Trek een lijn tussen de sterren ε en η in Ursa Major (dus de eerste ster in de steel en de ster linksonder het pannetje zelf). Halverwege deze diagonale lijn vind je The Mini- Coathanger (vlak boven het sterrenstelsel NGC 6217). 69 Demelza Ramakers

70 57. The Shark Ursa Minor The Shark RA: 16h 44m DEC: 77d 48m 1.5 Dit asterisme is overduidelijk te herkennen als een haai. Hij is ongeveer 1 ½ groot en bevindt zich op slechts 2 graden afstand van de ster 21 Ursa Minor. Het asterisme telt in totaal 12 sterren. Trek een lijn tussen de sterren 21 (η) en 22 (ε) in Ursa Minor. Op ongeveer 1/3 e van deze lijn, vanaf ster 21 geteld, bevind zich The Shark, nabij het sterrenstelsel NGC Cirkel is 2 graden 70 Demelza Ramakers

71 Virgo 71 Demelza Ramakers

72 58. Jaws Virgo STAR 21 Jaws RA: 12h 38m DEC: -11d 30m 15 Het asterisme Jaws stelt een haai voor, met de staart naar boven en de bek naar beneden. Helaas heb je toch wel wat verbeelding nodig om uit dit asterisme een haai te halen. De sterren die dit asterisme vormen, variëren van magnitude 7.6 tot Bekijk dit object met een lage vergroting. Jaws ligt net rechts naast (25 boogminuten) het sterrenstelsel M104 in Virgo. Het is mogelijk beide objecten net in één beeldveld te krijgen. 72 Demelza Ramakers

73 Vulpecula 73 Demelza Ramakers

74 59. The Coathanger Vulpecula Collinder 399 The Coathanger RA: 19h 25m DEC: 20d 11m 90 x60 The Coathanger is een mooi verrekijkerobject in de vorm van een kleerhanger. In de haak is een duidelijke oranje ster zichtbaar. Het sterrenbeeld Vosje (Vulpecula) vormt een driehoek. Ga vanaf de rechter ster een klein stukje naar beneden en je zou hem moeten kunnen vinden. Het is een echt verrekijkerobject, omdat hij te groot is voor de meeste telescopen. Cirkel is ca 2 graden 74 Demelza Ramakers