DEEL 3 PRAKTISCHE BASISINFO HANDHAVING

Transcriptie

1 6-Deel3 Page 163 Sunday, July 24, :27 PM DEEL 3 PRAKTISCHE BASISINFO HANDHAVING In dit praktijkgerichte deel zijn de verschillende thema s beschreven waarmee u als handhaver van de milieuwetgeving op het terrein te maken kan krijgen. De thema s bestaan uit de klassieke, makkelijk herkenbare milieucompartimenten. Achtereenvolgens en alfabetisch gerangschikt komen aan bod: Afvalstoffen Bodem Geluidshinder Gevaarlijke stoffen Grondwater Luchtverontreiniging Mest Oppervlaktewater Straling Het afsluitende thema bestaat uit hinderlijke inrichtingen (p. 397) en bevat voornamelijk Vlarem-wetgeving die niet specifiek aan bod kwam in de vorige thema s. Waar de thema s elkaar overlappen, worden onderlinge verwijzingen gebruikt. De verschillende themahoofdstukken bevatten een algemeen beschrijvend deel van de wetgeving die van toepassing is op het thema, en één of meer tabellen met onmiddellijk herkenbare situaties. In het algemene deel worden kort de specifieke wetgeving en de beleidsdoelstellingen toegelicht. Er wordt dieper ingegaan op de bevoegdheden en de aanpak van de bevoegde toezichthoudende diensten in de praktijk. Daarbij gaat bijzondere aandacht naar de multidisciplinaire aanpak, waarvan de voordelen zijn besproken in vorig deel. Waar dat relevant is, worden ook de raakvlakken met andere wetgeving besproken. In de tabellen vindt u verschillende herkenbare situaties, met een duidelijke milieu-impact, waarmee u op het terrein kan geconfronteerd worden. Per vaststelling of klacht wordt de wetgeving aangehaald die op de situatie van toepassing is en krijgt u een kort overzicht van de stappen die u als handhaver kan ondernemen. De tabellen worden meestal voorafgegaan door een korte inleiding, waarin de algemeen toepasbare regelgeving wordt uiteengezet. Ook wordt nog even vermeld welke overtredingen als prioritair moeten worden beschouwd op basis van de prioriteitennota vervolgingsbeleid (zie HANDHAVINGSZAKBOEKJE MILIEU 163

2 6-Deel3 Page 164 Sunday, July 24, :27 PM PRAKTISCHE BASISINFO HANDHAVING ook: deel 2, punt ). Verwijs in een proces-verbaal waarin u een prioritair misdrijf vaststelt altijd naar die prioriteitennota. De tabellen bevatten telkens drie kolommen: Kolom 1 (vaststelling) Hier vindt u een zeer korte beschrijving van de meest courante overtredingen, waarvoor u normaal geen speciale kennis of meetinstrumenten nodig heeft. Enkel situaties met milieuschade of een concrete dreiging van milieuschade werden opgenomen. Overtredingen van administratieve aard, die geen concrete milieuschade veroorzaken, komen niet aan bod. Kolom 2 (wetgeving) In deze kolom worden de wetsbepalingen aangehaald die op de situatie of vaststelling van toepassing zijn. Indien mogelijk wordt de wettekst integraal weergegeven, zodat u ze kan opnemen in uw proces-verbaal. Voor de algemeen toepasbare wetsbepalingen wordt enkel het artikelnummer vermeld; de integrale tekst vindt u in de inleiding bij de tabel. Kolom 3 (te doen) U bezit als handhaver soms een zekere vrijheid om een situatie in te schatten. U moet immers zelf voor interpretatie vatbare begrippen invullen, zoals hinder, overlast, ontoereikende maatregelen,... Er werd hier getracht dergelijke interpretatiemogelijkheden zo beperkt mogelijk te houden. Wanneer het misdrijf duidelijk is, moet u in principe een proces-verbaal opstellen [ zie bijlage 7 van het zakboekje]. Wanneer het om een inbreuk gaat, moeten toezichthouders een verslag van vaststelling maken [ zie bijlage 8]. Politiemensen die niet als toezichthouder zijn aangeduid, mogen dat niet! Als de inbreuk of het misdrijf niet duidelijk is, mogen toezichthouders een aanmaning geven. Meestal bestaat uw actie uit de volgende stappen: 1 Maak zo mogelijk een einde aan de hinder en neem maatregelen om de schade te beperken. 2 Zoek uit wat er precies aan de hand is, wie verantwoordelijk is voor de overtreding, welke omvang het gesjoemel aanneemt, wat het opbrengt,... Neem zo nodig een verhoor af, neem foto s, kortom, zorg ervoor dat u een stevig dossier kan opstellen. 3 Neem contact met de bevoegde toezichthoudende of ondersteunende diensten en spreek af hoe de zaak verder wordt afgehandeld. 4 Leg als toezichthouder eventueel bestuurlijke maatregelen op of tref in noodgevallen veiligheidsmaatregelen. HANDHAVINGSZAKBOEKJE MILIEU 164

3 13-Hoofd. mest Page 321 Wednesday, August 3, :21 PM HOOFDSTUK MEST 1. WETGEVING Decreet van 22 december 2006 inzake de bescherming van water tegen de verontreiniging door nitraten uit agrarische bronnen, B.S. 29 december Volgens het Vervolgdecreet wordt het Mestdecreet volledig afgestemd op het Milieuhandhavingsdecreet. 2. DOELSTELLING Het mestbeleid vormt een belangrijke bekommernis van de Vlaamse overheid. Gedurende jaren probeerde men tevergeefs de belangen van de landbouw en de natuur te verzoenen; dit resulteerde enkel in een constante achteruitgang van de waterkwaliteit. Het nieuwe Mestdecreet heeft een driedubbele doelstelling: oplossingen bieden aan de problemen over de toepassing van de mestregelgeving voor de veeteeltsector; enkel die bepalingen in het Mestdecreet behouden die vanuit ecologisch oogpunt relevant en efficiënt zijn; zich conformeren aan de Europese regelgeving ter zake, in het bijzonder de Nitraatrichtlijn 91/676/EEG, de Kaderrichtlijn Water 2000/60/EG en de NECrichtlijn 2001/81/EG. Na intensieve onderhandelingen tussen de Europese Commissie en Vlaanderen is een ontwerp van Mestactieplan (MAP4) uitgewerkt. Een goedkeuring van het MAP4 is de voorwaarde om een verlenging van de derogatie op de bemestingsnorm te kunnen verkrijgen. Sedert 28 november 2005 is Vlaanderen door Europa inzake waterkwaliteit als kwetsbaar gebied aangeduid 1. De Nitraatrichtlijn laat toe dat lidstaten voor kwetsbare zones een derogatie (geldig voor 4 jaar) vragen op de bemestingsnorm van 170 kg stikstof uit dierlijke mest per ha/per jaar. Dergelijke aanvraag kan gebeuren voor gewassen met lange groeiperiode en voor gewassen met hoge stikstofopname. De bestaande afwijking gold tot eind Het Arrest van het Hof van Justitie van 22 september 2005 stelde dat in Vlaanderen alle wateren als kwetsbare wateren en gans het grondgebied als kwetsbare zone werden aangeduid. HANDHAVINGSZAKBOEKJE MILIEU 321

4 13-Hoofd. mest Page 349 Wednesday, August 3, :21 PM MEST 8. TABELLEN In de prioriteitennota vervolgingsbeleid milieurecht in het Vlaams Gewest worden de volgende misdrijven als prioritair vermeld: Lozingen van dierlijke mest in oppervlaktewateren. Illegale afzet van mest. Illegaal vervoer van mest in georganiseerd bedrijfs- of beroepsverband. Inbreuken op de mestuitrijregeling. Overtredingen van het verbod op het gebruik van bestrijdingsmiddelen en de beperkingen van bemesting in de kwetsbare groene gebieden volgens het Mestdecreet en zijn uitvoeringsbesluiten. Vermeld het prioritair karakter van een door u vastgesteld misdrijf in uw proces-verbaal! Volgens het Nationaal Veiligheidsplan vormt de zwendel in mest / bodemverbeteraars een prioritair fenomeen voor de politie. Consulteer eveneens de fiches opgesteld door de Mestbank t.v.v. de politie en het gerecht. ( INBREUKEN DIE AANLEIDING GEVEN TOT EEN STRAFRECHTELIJKE AFHANDELING Vaststelling Wetgeving Te doen Lozen van meststoffen in riolen, grond- en oppervlaktewater, openbare wegen, bermen,... Mestdecreet art. 12, 1 en Milieuhandhavingsdecreet art , 1 Stop de lozing. Transport van mest Vul, als politiepersoon, steeds een Ecoformulier AFVAL in en stuur één exemplaar aan DGJ/DJB/Leefmilieu. HANDHAVINGSZAKBOEKJE MILIEU 349

5 13-Hoofd. mest Page 350 Wednesday, August 3, :21 PM PRAKTISCHE BASISINFO HANDHAVING Vervoer van dierlijke mest zonder erkenning Vervoer van dierlijke mest of andere meststoffen door een niet erkende mestvoerder Vervoer van dierlijke mest of andere meststoffen zonder erkenning Vervoer van meststoffen niet conform de EVOA Verzet tegen controle, toezicht; opzettelijk negeren van gegeven bevelen; niet betalen administratieve geldboetes Ongeoorloofde afzet van mest/ kunstmest niet leveren van het bewijs van mestafzet Opzettelijk negeren van een transportverbod Mestdecreet art. 48, 1 en Besluit 19 juli 2007 art. 12, 1, art. 14, 3 en art. 17, 1 Milieuhandhavingsdecreet art , 1 Mestdecreet art. 48, 1 Besluit 19 juli 2007 art. 12, 1, art. 14, 3 en art. 17, 1 Milieuhandhavingsdecreet art , 1 Mestdecreet art. 48, 1 Besluit 19 juli 2007 art. 12, 1 en 2,4, art. 14, 3 en art. 18, 1 Milieuhandhavingsdecreet art , 1 Mestdecreet art. 52 en Milieuhandhavingsdecreet art , 1 Mestdecreet art. 71, 2, 4 en 5 Mestdecreet art. 71, 3, 1-2 Mestdecreet art. 54 en Milieuhandhavingsdecreet art bis HANDHAVINGSZAKBOEKJE MILIEU 350

6 19-Bijlage 1 Page 441 Monday, July 25, :07 AM BIJLAGEN Milieuschade en herstellingskosten Noteer de objectieve aansprakelijkheid voor bedrijven met betrekking tot veroorzaakte milieuschade zoals vervat in het Milieuschadedecreet (cf. punt van deel 2 van dit zakboekje). 2. CHECKLISTS Checklist verontreiniging oppervlaktewater Economisch voordeel Wat is de hoeveelheid van de geloosde stof? Wat is de aard, de samenstelling en de concentratie ervan (eventueel te bepalen op basis van de analyseresultaten van de monsters)? Welke is de zuiverings/verwerkingsprijs? Hoe groot is de afwijking in het lozingsequivalent (en wat zijn daarom de uitgespaarde lozingskosten)? Hoe groot zijn de kosten die zijn uitgespaard door de vereiste voorzieningen of maatregelen achterwege te laten? Wat heeft de illegale handeling netto opgeleverd? Wat zijn de kosten indien het afvalwater naar de zuiveringsinstallatie moet worden afgevoerd om daar te worden verwerkt? Voor bedrijven: Welke investeringskosten zouden noodzakelijk geweest zijn voor legale activiteiten? Oude en bestaande offertes. Welke rentebesparing heeft dit opgeleverd? Hoelang is er niet geïnvesteerd? Welke energie-, bedienings- en onderhoudskosten zijn bespaard? HANDHAVINGSZAKBOEKJE MILIEU 441

7 19-Bijlage 1 Page 453 Monday, July 25, :07 AM LIJST VAN ALS HINDERLIJK BESCHOUWDE INRICHTINGEN Rubriek Omschrijving en subrubrieken Klasse 1. Aardolie of aardolieproducten 1.1. Niet in rubriek begrepen inrichtingen voor de raffinage, voor de distillatie, het kraken, het vergassen of enige andere wijze van verwerking van aardolie of aardolieproducten (Raffinaderij van ruwe aardolie, met uitzondering van deze waarin uitsluitend smeermiddelen uit ruwe olie worden vervaardigd: zie rubriek ) 1.2. Opslagplaats voor aardpek, teer, asfalt, pek en dergelijke stoffen van meer dan kg. Uitzondering: de tijdelijke opslag op een bouwplaats is niet ingedeeld Commerciële winning van aardolie wanneer de gewonnen hoeveelheid meer dan 500 ton aardolie per dag bedraagt Installaties voor de opslag van aardolie, petrochemische of chemische producten met een opslagcapaciteit van ton of meer 1 2. Afvalstoffen: inrichtingen voor de verwerking van afvalstoffen overeenkomstig het decreet van 2 juli 1981 betreffende de voorkoming en het beheer van afvalstoffen en zijn uitvoeringsbesluiten. Opmerkingen: De hieronder genoemde drempelwaarden hebben in het algemeen betrekking op de productiecapaciteit, op het vermogen, of op de opslagcapaciteit. Wanneer de exploitant in dezelfde milieutechnische eenheid verscheidene activiteiten van dezelfde rubriek verricht, worden de capaciteiten van de activiteiten bij elkaar geteld. Opslagcapaciteit: waar opslagcapaciteit wordt gebruikt, wordt de som bedoeld van alle capaciteiten voor opslag van de verschillende soorten afvalstoffen (bijv. de gerecupereerde afvalstoffen, de restfracties). Noot redactie: voor de definities inzake afvalstoffen en secundaire grondstoffen zie deel 3, hoofdstuk Afvalstoffen van dit zakboekje. Uitzonderingen: De voorlopige opslag en het demonteren, klieven, knippen, persen en/of zagen van afvalstoffen op de plaats van de productie, voorafgaand aan elke inzameling, zijn geen inrichtingen voor het verwerken van afvalstoffen indien de opslag en de mechanische behandeling gebeuren in functie van een georganiseerde afvoer van afvalstoffen, tenzij anders bepaald in deze bijlage. De opslag van afvalstoffen die ontstaan uit de aanvaardingsplicht, de terugnameplicht of de vrijwillige terugname van stoffen, is geen inrichting voor de verwerking van afvalstoffen indien aan beide volgende voorwaarden is voldaan: de opslag gebeurt bij de eindverkoper, tussenhandelaar, producent of invoerder van de stoffen en de opslag gebeurt in functie van een georganiseerde regelmatige afvoer van de afvalstoffen, tenzij anders bepaald in deze bijlage. Deze opslag kan wel ingedeeld zijn volgens een andere rubriek. De opslag van afgedankte draagbare batterijen, zoals gedefinieerd in het VLAREA, op een inzamelpunt waar alleen eindgebruikers ze kunnen inleveren, is geen inrichting voor de verwerking van afvalstoffen als de afvalstoffen regelmatig voor verwerking worden afgevoerd en als dat gekoppeld is aan educatieve acties inzake preventie. Kringloopcentra, e.d., met name inrichtingen waar tweedehands huishoudelijke goederen en hiermee vergelijkbare bedrijfsgoederen die in aanmerking komen voor producthergebruik (zoals kleding, boeken, meubelen, huisraad, speelgoed, elektrische en elektronische apparaten) worden opgeslagen, gesorteerd, gereinigd en/of hersteld, zijn geen inrichtingen voor de verwerking van afvalstoffen. 1 HANDHAVINGSZAKBOEKJE MILIEU 453