Zorgstagehandleiding Zorgstage: de voorbereidende onderwijsweek en de stagedagen Bachelorjaar 2

Transcriptie

1 Zorgstagehandleiding Zorgstage: de voorbereidende onderwijsweek en de stagedagen Bachelorjaar 2 Collegejaar

2 Zorgstagehandleiding voor studenten Bachelorjaar 2 Collegejaar Werkgroepleden Zorgstage Erasmus MC Mw. mr. J.G.M. Aartsen, afdeling Onderwijs/ Medische Ethiek Mw. M.G. Prochazka, afdeling Onderwijs Productie (afdeling Onderwijs) Mw. P. Parag, projectmedewerker bachelor jaar 2 Contactpersonen (afdeling Onderwijs) Mw. mr. J.G.M. Aartsen, coördinator Zorgstage ad interim, voor inhoudelijke vragen (j.aartsen@erasmusmc.nl) Mw. M.G. Prochazka, voor logistieke zaken ( m.prochazka@erasmusmc.nl ) Erasmus MC, Rotterdam Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand of openbaar gemaakt in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, hetzij mechanisch, door fotokopieën, opnamen of enige andere manier, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever.

3 Inhoud a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a Algemene informatie 1 Introductie Zorgstage De Zorgstage in vogelvlucht Beschrijving van de Zorgstage Eindtermen en leerdoelen 4 2 Onderwijsinformatie Onderwijsperiode Contactgegevens Voorbereidende week Stagedagen van de Zorgstage Opdrachten stagedagen van de Zorgstage Begeleiding stagedagen van de Zorgstage Beoordeling stagedagen van de Zorgstage Beschrijving van de beoordeling van de Zorgstage in de OER Evaluatie Zorgstage Vrijstellingen en vaccinaties Afwijkende procedure: zelfgeregelde stageplaats en stages in studententeam Voorbereiding en verantwoordelijkheden van de student 12 3 Onderwijs per onderwijsvorm in de voorbereidende onderwijsweek Plenair onderwijs Vaardigheidsonderwijs 14 4 Opdrachten tijdens de stagedagen Opdracht: Setting Opdracht: Observatie interprofessioneel samenwerken Opdracht: Reflectie 19 Bijlage 1 Eindtermen Bachelor in het kader van de Zorgstage 21 Bijlage 2 Beroepsgeheim 25 Zie voor de meest actuele informatie: Erasmus MC, Rotterdam \ \ Zorgstage Bachelorjaar a

4 4 / 26 Zorgstage Studiejaar 2 1 Introductie Zorgstage 1.1 De Zorgstage in vogelvlucht De Zorgstage is opgebouwd uit een week onderwijs en een week stage. In de Zorgstage draait het om een (nadere) kennismaking met de patiëntenzorg in de praktijk van een zorgafdeling van een algemeen ziekenhuis, een universitair medisch centrum, een intramurale zorginstelling of in een ambulante setting, vooral vanuit het perspectief van interprofessioneel samenwerken. De Samenwerker is één van de 7 rollen beschreven in het CanMEDS model, dat de basis vormt van het Raamplan Artsopleiding 2009 (eindtermen van de Artsopleiding). Samenwerken speelt een steeds belangrijkere rol in het beroep van arts. Door alle ontwikkelingen, het steeds complexer worden van de zorg en de vele verschillende zorgberoepen kun je tegenwoordig niet meer functioneren zonder samen te werken. Dit wordt treffend samengevat in het voorwoord van het boek Medisch Teamwork van M.C. de Bruijne en F. Bleeker. De huidige gezondheidszorg is een complex systeem dat voortdurend verandert door nieuwe technologische en organisatorische ontwikkelingen. Door specialisatie en taak substitutie, bijvoorbeeld van taken van arts naar praktijkverpleegkundige, of doordat meerdere artsen een patiënt behandelen, moet meer worden afgestemd en gecoördineerd. Ook door kortere werktijden en toenemende efficiëntie van de zorg wordt zorg door steeds meer verschillende professionals geleverd, die veelvuldig informatie moeten overdragen en in steeds wisselende teams samenwerken. Het is niet eenvoudig om patiëntveilige zorg te bieden in een dergelijke complexe organisatie van de gezondheidszorg. De moderne arts werkt dus zelden alleen en moet niet alleen over de juiste medische kennis en vaardigheden beschikken, maar ook goed kunnen samenwerken. De Zorgstage is een onderwijsonderdeel van de lijn Samenwerken voor Optimale Zorg en Preventie. Een toelichting op deze lijn staat ten tijde van het onderwijs op BlackBoard. 1.2 Beschrijving van de Zorgstage De Zorgstage beslaat twee weken en is opgebouwd uit een week onderwijs en de stage van vijf dagen. De onderwijsweek bestaat uit onderwijs gericht op: - interprofessioneel samenwerken - veiligheid - basale hygiëne en verpleegkundige handelingen. Het stagedeel van de Zorgstage beslaat vijf dagen (van gemiddeld 8 uur), waarin de gelegenheid wordt geboden kennis te maken met de patiëntenzorg in de dagelijkse praktijk. Je mag meelopen en meehelpen met de dagelijkse zorg en je gaat aan de hand van enkele opdrachten ervaren hoe er wordt samengewerkt. Je kan zien en ervaren hoe het is voor een patiënt/ cliënt in een zorgrelatie en wat het werk van de professionals in een zorgteam inhoudt Erasmus MC, Rotterdam \ \ Zorgstage Bachelorjaar

5 Zorgstage Studiejaar 2 5 / Eindtermen en leerdoelen In het Raamplan staan de eindtermen beschreven waaraan de juist afgestudeerde arts moet voldoen aan het einde van de opleiding (bachelor en master). Voor de bachelor zijn de eindtermen verdeeld in de gebieden van kennis en inzicht, vaardigheden en professioneel gedrag (zie bijlage 1). In bijlage 1 zijn de voor de Zorgstage relevante eindtermen weergegeven. Leerdoelen komen voort uit de eindtermen en zijn doelen voor een bepaalde les of een bepaalde onderwijsperiode. De leerdoelen van de Zorgstage zijn: De student kan: 1. De taken en verantwoordelijkheden van verschillende zorgverleners die in die zorgsetting betrokken zijn beschrijven en analyseren; 2. Het proces van interprofessionele samenwerking beschrijven en aan de hand van voorbeelden analyseren wat hierbij belemmerende en bevorderende factoren zijn; 3. Het belang van interprofessionele samenwerking in het kader van veilige zorg toelichten aan de hand van voorbeelden; 4. Onder begeleiding algemene basiszorgvaardigheden uitvoeren afhankelijk van de aard en de basiszorg die gebruikelijk is bij de desbetreffende zorgstageplek; 5. Handelen vanuit een respectvolle professionele beroepshouding en de eigen professionele ontwikkeling in kaart brengen en hierbij sterke punten en ontwikkelpunten benoemen Erasmus MC, Rotterdam \ \ Zorgstage Bachelorjaar a

6 6 / 26 Zorgstage Studiejaar 2 2 Onderwijsinformatie 2.1 Onderwijsperiode De Zorgstage bevindt zich tussen deel 1 en deel 2 van het thema 2A. De voorbereidende week vindt plaats in week 42/43 (19 oktober tot en met 25 oktober) en de Zorgstage zelf in week 43/44 (26 oktober tot en met 1 november 2017). 2.2 Contactgegevens Coördinator Zorgstage: Mw. mr. J.G.M. Aartsen, coördinator Zorgstage (voor inhoudelijke vragen), j.aartsen@erasmusmc.nl Logistieke coördinatie: Mw. M.G. Prochazka, Onderwijs Service Centrum (voor logistieke zaken), m.prochazka@erasmusmc.nl 2.3 Voorbereidende week De voorbereidende week bevat een aantal hoorcolleges en een drietal VERPLICHTE VO s. De week begint met twee hoorcolleges gegeven door een interprofessioneel docententeam over samenwerken in de zorg in acute situaties en transmuraal. Deze week heb je verder drie keer vaardigheidsonderwijs om de vaardigheden nodig voor interprofessionele samenwerking en veilige zorg te leren. Eén VO besteedt aandacht aan interprofessionele communicatie en informatieoverdracht (volgens het Crew Resource Management principe) en biedt de mogelijkheid dit ook met elkaar en verpleegkunde studenten te oefenen. Er is een VO over veiligheidscultuur, fouten en incidenten in de luchtvaart en in de zorg. Je gaat incidenten analyseren onder begeleiding van artsen, verpleegkundigen en luchtvaartdeskundigen. In het derde VO ga je enkele verpleegkundige handelingen oefenen en zien wat het belang is van basale hygiëne bij het voorkomen van zorggerelateerde infecties. Onderwijs- Naam onderdeel HC Samenwerken in acute zorg situatie HC Samenwerken in transmurale setting VO Interprofessionele communicatie verplicht; multidisciplinair VO Fouten ga je maken verplicht; multidisciplinair VO Basale hygiëne en verpleegkunde verplicht Uitgebreide informatie over dit onderwijs staat in hoofdstuk 3 Onderwijs per onderwijsvorm in de voorbereidende onderwijsweek. Lees voorafgaand aan de bijeenkomst de betreffende handleiding door. Deze wordt op Blackboard gepubliceerd. Hierin staat welke voorbereiding nodig is. Soms bestaat de voorbereiding (naast het lezen van de handleiding) uit het bestuderen van opgegeven literatuur of het doen van een e-learning module Erasmus MC, Rotterdam \ \ Zorgstage Bachelorjaar

7 Zorgstage Studiejaar 2 7 / 26 Afwezigheid bij de verplichte VO s Aanwezigheid bij de drie VO s is verplicht. Als je niet aanwezig bent geweest worden de ECTS voor de Zorgstage niet toegekend. Als je vanwege een zeer dringende reden niet mee kunt doen bij (één of meerdere van) de VO s, moet je je zo spoedig mogelijk per mail afmelden bij de coördinator Zorgstage. In overleg met de coördinator Zorgstage wordt bezien of je het VO later in de week nog kunt inhalen, of dat je een (tijdrovende) vervangende opdracht moet doen ter voorbereiding op de stagedagen. Het streven is de stagedagen wel te doorlopen en om daar zo goed mogelijk op voorbereid te zijn. Mocht het onverhoopt niet mogelijk zijn om zowel het verplichte onderwijs als de stagedagen te doorlopen, dan zullen het voorbereidende onderwijs en de stagedagen op een later tijdstip opnieuw ingepland worden op een inhaalmoment. 2.4 Stagedagen van de Zorgstage Je loopt 5 werkdagen (40 uur) mee in een setting waar zorg geboden wordt in teamverband. Je wordt begeleid door een verzorgende of (gespecialiseerd) verpleegkundige of een andere in teamverband werkende zorgverlener. Het is de bedoeling dat je zoveel mogelijk de verpleegkundige of andere zorgverleners ondersteunt bij de dagelijkse werkzaamheden. Neem het initiatief om te overleggen wat je wel en niet kan doen om zo je dagen optimaal in te vullen. Je wordt nadrukkelijk uitgenodigd om zoveel mogelijk in contact te treden met patiënten/ cliënten en zorgverleners. Denk daarbij aan : dagelijkse verzorging, eten en drinken, de beleving van de patiënt, samen met de patiënt naar onderzoeken of activiteiten, en daarnaast ook team overleggen en besprekingen. Je loopt dus NIET mee met de (dienstdoende) arts. Deze stage biedt je juist de gelegenheid je te verdiepen in de taken en verantwoordelijkheden van andere zorgverleners dan artsen. Je loopt bij voorkeur mee gedurende reguliere dagdiensten op werkdagen. Indien, in het belang van optimale begeleiding/leerrendement, een andere verdeling van de dagen/uren wenselijk is, is hier ook de mogelijkheid voor. Het is NIET de bedoeling om tijdens de Zorgstage zelfstandig verpleegtechnische vaardigheden uit te voeren (met uitzondering van het meten van de bloeddruk en tellen van de pols en ademhaling, waarbij de uitkomsten van de controles altijd getoond moeten worden aan de verantwoordelijke verpleegkundige). Kortom alles gaat in goed overleg met degene die je begeleidt. Naast het helpen bij de dagelijkse bezigheden zijn er opdrachten, die je uitvoert gedurende je Zorgstage. De nadere beschrijving hiervan staat bij 2.5 en in hoofdstuk 4. De Zorgstage biedt je ook de gelegenheid om je professionele beroepshouding verder te ontwikkelen. Vraag hierbij ook vooral tussendoor feedback. De beoordeling van je professionele beroepshouding is een onderdeel van je eindbeoordeling. Bij deze professionele beroepshouding hoort het beroepsgeheim; dat wil zeggen dat er van je verwacht wordt dat je zeer zorgvuldig en respectvol omgaat met vertrouwelijke gegevens van de patiënten/cliënten waar je mee te maken krijgt (zie bijlage 2) Erasmus MC, Rotterdam \ \ Zorgstage Bachelorjaar a

8 8 / 26 Zorgstage Studiejaar 2 Afwezigheid bij de stagedagen Als je door dringende omstandigheden niet kunt komen naar je stageplek op de afgesproken dag en/of het afgesproken tijdstip, meld je dit zo spoedig mogelijk aan je praktijkbegeleider of een ander persoon van de stage-instelling EN je meldt dit per mail aan Onderwijs Service Centrum: dco@erasmusmc.nl. Ook als je door ziekte of een andere zeer dringende reden de 40 uur stage niet in zijn geheel kunt doorlopen, moet je dit per mail melden bij dco@erasmusmc.nl. In overleg met de coördinator Zorgstage wordt dan bezien hoe je de gemiste tijd kunt inhalen, zodat je kunt voldoen aan de vereisten voor de Zorgstage. 2.5 Opdrachten stagedagen van de Zorgstage Het is de bedoeling dat je tijdens je stage van de gelegenheid gebruik maakt om zoveel mogelijk te zien, te helpen, te vragen en te ervaren op de plek waar je stage loopt. Daarbij krijg je enkele opdrachten. Je krijgt een opdracht over de Setting (zie 4.1) waar je stage loopt. Deze opdracht werk je gedurende de week uit door de vragen bij de opdracht te beantwoorden en naar aanleiding hiervan een beschrijving te maken van maximaal 2 A4-tjes. Dit verslag bespreek je aan het einde van je stage met je stagebegeleider. De beoordeling hiervan is onderdeel van de beoordeling van de Zorgstage. Daarnaast krijg je een observatieopdracht over interprofessioneel samenwerken (4.2). Deze opdracht leidt tot een pitch (korte presentatie, max 4 minuten) die je tijdens bijeenkomst SW.5 van het Samenwerken onderwijs presenteert en bespreekt. SW.5 vindt plaats kort na de Zorgstage. De beoordeling van je pitch is onderdeel van de beoordeling van het Samenwerken onderwijs (SW). Tot slot schrijf je een persoonlijke reflectie (zie 4.3) mede naar aanleiding van een aantal vragen over je ervaringen met de zorg en het interprofessionele samenwerken en wat je daaruit mee neemt voor de rest van je loopbaan. Dit verslag bespreek je met je coach tijdens het eerste coachgesprek van het tweede bachelorjaar. 2.6 Begeleiding stagedagen van de Zorgstage Idealiter loop je in de 5 dagen zo veel mogelijk mee met één begeleider. Het is echter inherent aan de praktijk van de zorg zorgverleners werken in dag-, avonden nachtdiensten - dat het niet altijd mogelijk is om één vaste begeleider te hebben. Duidelijk moet zijn voor jou als student wie de eindverantwoordelijkheid heeft van de stagebegeleiding en de praktijkbeoordeling geeft. Van tevoren krijg je informatie over de instelling en de afdeling waar je stage gaat lopen. Neem tevoren contact op met de afdeling of je begeleider zodat je afspraken kunt maken over de praktische zaken (waar melden, tijdstippen, kleding etc). Gesprekken Er zullen in principe twee vaste momenten zijn voor een bespreking tussen jou en de begeleider gedurende de Zorgstage: - een introductiegesprek (op de eerste dag) - een beoordelingsgesprek (op de laatste dag) - Daarnaast adviseren we je om regelmatig feedback te vragen aan je begeleider ; neem daartoe zelf het initiatief. - Indien hier aanleiding toe is (bijvoorbeeld bij problemen of dilemma s) kan er een voortgangsgesprek/ tussentijdsgesprek worden gepland Erasmus MC, Rotterdam \ \ Zorgstage Bachelorjaar

9 Zorgstage Studiejaar 2 9 / 26 Introductie-of kennismakingsgesprek Doel Doel van het introductie- of kennismakingsgesprek is het bespreken van wederzijdse verwachtingen en het maken van concrete afspraken. Bespreekpunten: uitspreken wederzijdse verwachtingen; de wijze van begeleiding en afspraken hierover; het beroepsgeheim: zeer zorgvuldig en respectvol omgaan met vertrouwelijke gegevens van de patiënten / cliënten (toelichting in bijlage 2); de focus van de stage: hulp bij de dagelijkse zorg, observatie van (interprofessionele) samenwerking en een professionele houding; wat je wel en niet mag ten aanzien van verpleegkundig (technisch)handelen; afspraken over het werken aan opdrachten en het inleveren van het verslag naar aanleiding van opdrachten; planning van het beoordelingsgesprek. Beoordelingsgesprek Doel Doel van het beoordelingsgesprek is het afsluiten en beoordelen van de stagedagen van de Zorgstage. 2.7 Beoordeling stagedagen van de Zorgstage Beoordelingsformulier Het beoordelingsformulier Zorgstage kun je vinden op de website. Je dient dit beoordelingsformulier mee te nemen naar het beoordelingsgesprek met je begeleider. Tijdens dit gesprek wordt het formulier ingevuld. Op het beoordelingsformulier staan twee categorieën genoemd: Je aanwezigheid, je functioneren, je inzet, je houding ( professionele beroepshouding en professionele ontwikkeling); Het verslag naar aanleiding van de opdracht. Je wordt op beide categorieën beoordeeld in het kader van de eindbeoordeling. Ook is er ruimte voor toelichting; zeker bij een onvoldoende is concrete toelichting van groot belang. Vraag hier dan ook expliciet naar bij een onvoldoende beoordeling. Professionele ontwikkeling Professionele ontwikkeling is een belangrijke eindterm van de Bachelor geneeskunde en behoort ook tot de rol Beroepsbeoefenaar en de competentie Professionaliteit waaraan respectievelijk een basisarts en een specialist moeten voldoen (Raamplan 2009). Tijdens het voorbereidend onderwijs, de Zorgstage zelf én het regelen daarvan wordt professioneel gedrag van je verwacht. Bij onprofessioneel gedrag heeft je begeleider de mogelijkheid op het eindbeoordelingsformulier aan te geven dat er aanleiding is voor contact over het professioneel gedrag. De coördinator Zorgstage neemt dan contact op met de begeleider en gezamenlijk wordt dan een feedbackformulier Professioneel Gedrag ingevuld dat mee wordt genomen in de Longitudinale Beoordeling Professionele Ontwikkeling (LBPO) Erasmus MC, Rotterdam \ \ Zorgstage Bachelorjaar a

10 10 / 26 Zorgstage Studiejaar 2 Onvoldoende stage Indien de Zorgstage met een onvoldoende is beoordeeld, moet je de stagedagen van de Zorgstage opnieuw doen. Bij een onvoldoende beoordeling meld je dit bij de coördinator Zorgstage via een mail naar dco@erasmusmc.nl (het ingescande beoordelingsformulier meesturen). Onvoldoende stageverslag Is alleen het stageverslag onvoldoende, dan dient het verslag opnieuw geschreven te worden. Hiervoor wordt tijdens het beoordelingsgesprek afspraken gemaakt over de verbeterpunten en de datum van inleveren, die wordt vermeld op je beoordelingsformulier bij de toelichting. De begeleider beoordeelt het nieuwe verslag. In deze situatie behoud je zelf het beoordelingsformulier totdat de beoordeling van de herkansing ook is afgetekend door je begeleider. NB. Het stageverslag mag maximaal één maal herzien worden binnen de gestelde termijn van 6 weken, na het afronden van de stage. Indien de beoordeling na herkansing nog steeds onvoldoende is zal je de Zorgstage volledig moeten herkansen. In overleg met de stageverlenende afdeling en de coördinator Zorgstage wordt gekeken of dit eventueel op dezelfde afdeling mogelijk is of dat er een andere afdeling wordt gezocht. Indien je het niet eens bent met de beoordeling moet je wel tekenen voor gezien. In dit geval maak je eerst met je begeleider afspraken voor de remediëring. Als je er met je begeleider niet uitkomt, dient er contact te worden opgenomen met de coördinator van de Zorgstage. De coördinator van de Zorgstage bepaalt dan, na alle partijen gehoord te hebben, het vervolgtraject. Afhandeling beoordelingsformulier Je ondertekent samen met je begeleider het ingevulde beoordelingsformulier. Jij bent verantwoordelijk voor het op tijd inleveren van je ondertekende beoordelingsformulier bij het Onderwijs Service Centrum binnen 6 weken na het einde van de stage. Ook ben je verantwoordelijk voor het maken en bewaren van een kopie. Studiepunten Het aantal ECTS bij het voldoen aan het verplichte onderwijs en een voldoende beoordeling van de Zorgstage is 2 ECTS. 2.8 Beschrijving van de beoordeling van de Zorgstage in de OER In de Onderwijs- en Examenregeling (OER) staat het volgende over de Zorgstage geschreven: SOZP SV - Zorgstage De Zorgstage bestaat uit drie verplichte VO s, vijf praktijkdagen en een VO Samenwerking. De beoordeling van de verplichte VO s vindt plaats door de betrokken docenten aan de hand van: - aanwezigheid voorbereidende VO s - actieve en professionele deelname 2017 Erasmus MC, Rotterdam \ \ Zorgstage Bachelorjaar

11 Zorgstage Studiejaar 2 11 / 26 De beoordeling van de praktijkdagen vindt plaats door de praktijkbegeleider op de volgende onderdelen: - opdrachten - professioneel gedrag De beoordeling van het VO Samenwerking vindt plaats door de betrokken docenten op de volgende onderdelen: - presentaties De eindbeoordeling van de zorgstage vindt plaats onder supervisie van de coördinator Zorgstage. Bij een onvoldoende eindbeoordeling voor een of meerdere onderdelen, dient de student hiervoor contact op te nemen met de coördinator Zorgstage. Deze beslist in overleg met desbetreffende docenten over een passende herkansing. Bij een onvoldoende beoordeling van de praktijkdagen, regelt de coördinator Zorgstage een geschikte herkansingsplek. Voorwaarden voor het verkrijgen van de ECTS behorende bij de Zorgstage binnen het domein Vaardigheden - onderdeel SOZP in het tweede bachelorjaar is dat voldaan is aan de gestelde eisen van de zorgstage. 2.9 Evaluatie Zorgstage Na afloop van de Zorgstage ontvang je een uitnodiging voor een evaluatie. De evaluaties worden verwerkt en de feedback wordt meegenomen naar het volgende jaar om de Zorgstage te kunnen verbeteren Vrijstellingen en vaccinaties Vrijstellingen Voor de Zorgstage (de voorbereidende VO s alsmede de stagedagen) wordt geen vrijstelling verleend. Vaccinaties /screening Je krijgt in het 1e jaar de volledige Hepatitis B vaccinatie + de titerbepaling. Het wordt sterk aangeraden om je te laten vaccineren. Het is ter bescherming van jezelf en de zorgvragers. Bij de meeste stageverlenende instellingen/ afdelingen geldt dit als een verplichte vaccinatie (incl. titerbepaling). Indien je geen volledige Hepatitis B vaccinatie hebt gehad, kan de afdeling weigeren om je stage te laten lopen. Zorg dat je een bewijs van vaccinatie en je titerbepaling hebt. Een Mantoux wordt voorafgaand aan de Zorgstageperiode van het 2e jaar aangeboden. Ook dit is raadzaam om te laten zetten. Een Mantoux is 6 maanden geldig. Mocht je een zelfgeregelde stage gaan lopen die later dan 6 maanden start maak je een aparte afspraak met de vaccinatiepoli om je Mantoux op een later moment te zetten. Per instelling kunnen daarnaast nog andere eisen zijn m.b.t. de vaccinaties/ screening. Mocht dit zo zijn dan zal de stageverlenende instelling voor de uitvoering hiervan zorgen. De afdeling Onderwijs van het Erasmus MC vervult hierin geen rol Erasmus MC, Rotterdam \ \ Zorgstage Bachelorjaar a

12 12 / 26 Zorgstage Studiejaar Afwijkende procedure: zelfgeregelde stageplaats en stages in studententeam Zelfgeregelde stageplaats De meeste studenten maken gebruik van de stageplaats zoals deze aangeboden wordt vanuit de opleiding. Het is ook mogelijk om zelf een stageplaats te regelen. Het grote voordeel daarvan is dat je een plek kunt regelen die voor jou makkelijk bereikbaar is. Bij de toebedeelde plekken vanuit de opleiding wordt ook zoveel mogelijk rekening gehouden met reistijd, maar de kans bestaat dat je langere reistijd met openbaar vervoer nodig hebt om op je stageplek te komen. Een ander voordeel van een zelfgeregelde plek kan zijn dat je de vijf praktijkdagen op een ander moment dan de ingeroosterde week kunt inplannen. In verband met de duidelijke relatie tussen het voorbereidende onderwijs en de stagedagen, wordt verwacht dat je een zelfgeregelde stage toch zo veel mogelijk aansluitend aan het voorbereidende onderwijs doorloopt. Als je zelf een stageplek gaat zoeken, houd er dan rekening mee dat je in de ingeroosterde week NIET je plek mag zoeken bij de instellingen die vanuit de opleiding zijn benaderd, ook niet als het om een plek gaat op een afdeling of locatie waar de opleiding geen gebruik van maakt (de lijst Instellingen geregelde stageplaats wordt aan de studenten kenbaar gemaakt). Als je zelf een stageplek regelt buiten de ingeroosterde week, kun je wel gebruik maken van de instellingen die op de lijst staan. Voor een zelfgeregelde stageplek moet je vooraf toestemming verkregen hebben van de coördinator Zorgstage. Als dit positief is, verzoeken we je dringend om de betreffende instelling op de hoogte te brengen van de begeleidende brief bij aanvraag zelfgeregelde stage, (zie website). Vanuit de opleiding vinden wij het zeer wenselijk dat de stageinstellingen kennis nemen van deze brief waarin de opleiding het belang van de stage en de benodigde begeleiding benadrukt. Stage in studententeam Als je werkzaam bent als medisch student in een studententeam op een zorgafdeling, kun je hier je stage lopen. De vereisten zijn terug te vinden in procedure stageplaats medisch studententeam op de website: Net als bij een zelfgeregelde stageplaats willen we ook hier er op aandringen om de stagedagen zo veel mogelijk aansluitend aan het voorbereidende onderwijs te laten plaatsvinden. Indien goedgekeurd kun je jouw werkdagen inzetten voor de Zorgstage, de opdrachten doe je dan tijdens je werk Erasmus MC, Rotterdam \ \ Zorgstage Bachelorjaar

13 Zorgstage Studiejaar 2 13 / Voorbereiding en verantwoordelijkheden van de student Neem tevoren contact op met de afdeling of je begeleider zodat je afspraken kan maken over de praktische zaken (waar melden, tijdstippen, kleding etc). Iedere student is verplicht een geldige legitimatie bij zich te hebben tijdens de stage. Voorafgaand aan de Zorgstage wordt van je verwacht dat je de handleiding Zorgstage hebt bestudeerd, de opdrachten hebt doorgelezen en een planning hebt gemaakt. Regel zo snel mogelijk, bij voorkeur op dag 1, een introductie- of kennismakingsgesprek en bespreek daarin je opdrachten en de wederzijdse verwachtingen en wie je zal begeleiden en beoordelen. Plan ook direct je eindgesprek. Houd er rekening mee dat je praktijkbegeleider een hoge werkdruk heeft en dus beperkte tijd voor overleg; zorg dat jij goed voorbereid bent op de gesprekken en duidelijke bespreekpunten en vragen hebt. Een gedegen voorbereiding is een element in je professionele ontwikkeling en dit telt mee in je eindbeoordeling. Toon initiatief en stel je leergierig op. Neem de hygiëneregels van de instelling in acht (geen sieraden, korte mouwen, schone handen enz). Gedraag je respectvol naar zorgverleners en cliënten/patiënten en familieleden (denk o.a. aan het beroepsgeheim en gedrag op de sociale media). Bewaak je grenzen. Zeker in geval van verschillende begeleiders. Stel je op de hoogte van de geldende regels / procedures op de afdeling. Indien er problemen zijn tijdens de Zorgstage en je komt er niet uit met je begeleider, neem dan contact op met de coördinator Zorgstage. Wacht hiermee niet tot na de stage of je beoordeling. De wijze waarop je met problemen omgaat, is een belangrijk element in je professionele ontwikkeling. Zie problemen dan ook als leermomenten Erasmus MC, Rotterdam \ \ Zorgstage Bachelorjaar a

14 14 / 26 Zorgstage Studiejaar 2 3 Onderwijs per onderwijsvorm in de voorbereidende onderwijsweek 3.1 Plenair onderwijs Verdiepende literatuur, niet verplicht Samenwerken in acute zorg (HC.1) Communicatie en teamwerk ins en outs in de praktijk Met voorbeelden uit de praktijk worden de principes van teamwerk, patiëntveiligheid en communicatie nader uitgelegd. Samenwerken in een team is niet vanzelfsprekend. Wat is er voor nodig om teamsamenwerking in de gezondheidszorg te verbeteren. Wat zijn de risico s en bedreigingen voor effectief teamwerk en wat kunnen individuele zorgverleners daaraan doen? Docenten Literatuur Mw. A. van den Bos-Boon, Dr. R.J. Houmes, Dr. S. J. Gischler, Dr. C. van der Starre Medisch teamwork, CRM in de gezondheidszorg; MC de Bruijne, F Bleeker Crisis Management in Acute Care Settings; M St Pierre, G Hofinger, C Buerschaper The human factor: the critical importance of effective teamwork and communication in providing safe care. Qual Saf Health Care Oct;13 Suppl 1:i Leonard M, Graham S, Bonacum D. Transforming healthcare: a safety imperative. Qual Saf Health Care Dec;18(6): Leape L, Berwick D, Clancy C, Conway J, Gluck P, Guest J, Lawrence D, Morath J, O'Leary D, O'Neill P, Pinakiewicz D, Isaac T; Lucian Leape Institute at the National Patient Safety Foundation. Great Teams: 16 Things High Performing Organizations Do Differently 2016; Don Yaeger Trefwoorden team situational awareness, patiëntveiligheid, groepsprocessen, leiderschap, SBU 1 stressmanagement, communicatie Samenwerken in transmurale setting (HC.2) Een van de belangrijkste taken van de huisarts is de zorg voor een optimale samenwerking tussen de voor het welzijn van de patiënt relevante organisaties en personen buiten maar ook zeker binnen het ziekenhuis. In het eerste geval heeft de huisarts te doen met extramurale, in het laatste met transmurale samenwerking. In deze transmurale setting kunnen huisarts en patiënt de vruchten plukken van een optimale intramurale samenwerking, binnen het ziekenhuis dus. Kunnen, want soms laat deze intramurale samenwerking te wensen over ten nadele van de patiënt. In dat geval is het de taak van de huisarts de verschillende disciplines binnen het ziekenhuis beter op elkaar af te stemmen. Aan de hand van casuïstiek zal het belang van een goede transmurale samenwerking worden toegelicht. Docenten Literatuur - G.Elshout Trefwoorden transmurale samenwerking, organisatie, communicatie en veiligheid SBU Erasmus MC, Rotterdam \ \ Zorgstage Bachelorjaar

15 Zorgstage Studiejaar 2 15 / Vaardigheidsonderwijs Dit vaardigheidsonderwijs is verplicht. Van dit VO is geen uitgebreide omschrijving opgenomen in de handleiding. De uitgebreide omschrijving zal voorafgaand aan het onderwijs te vinden zijn op Blackboard. Verdiepende literatuur, niet verplicht Interprofessionele communicatie (VO.1) Communicatie in teams, doen en ervaren in de praktijk Aan de hand van een voorbeeldcasus worden opdrachten uitgewerkt die verdieping geven op de vragen: Wat zijn de bedreigingen voor effectief teamwerk? Hoe kunnen we dit verbeteren? Daarna volgt een praktijkoefening middels een scenario waarin goed teamwerk essentieel is om de patiënt goede zorg te kunnen geven. De deelnemers ondervinden aan den lijve hoe teamwerk kan verlopen. Na afloop volgt een debriefing, waar de opgedane inzichten in eigen teamwerk besproken worden Docenten Literatuur Mw. A. van den Bos-Boon, Dr. R.J. Houmes, Dr. S. J. Gischler, Dr. C. van der Starre zie onder HC.1; Baker DP, Gustafson S, Beaubien JM, et al: Medical Teamwork and Patient Safety: The Evidence-Based Relation. Rockville, MD, Agency for Healthcare Research and Quality, Available at: Trefwoorden team situational awareness, simulatietraining, leiderschap, communicatie SBU 2 Dit vaardigheidsonderwijs is verplicht. Van dit VO is geen uitgebreide omschrijving opgenomen in de handleiding. De uitgebreide omschrijving zal voorafgaand aan het onderwijs te vinden zijn op Blackboard. Fouten ga je maken (VO.2) In Nederlandse ziekenhuizen overlijden jaarlijks ongeveer patiënten door medische fouten en lopen patiënten vermijdbare schade op. Dit blijkt uit onderzoek naar medische ongevallen in ziekenhuizen in 2004, 2008 en Andere hoog risico bedrijfstakken, zoals de chemische industrie en de luchtvaart, hebben het aantal ongevallen in hun sector de afgelopen decennia sterk weten te reduceren. Dit is gerealiseerd door een systeemaanpak en cultuurverandering met centraal het kunnen identificeren van potentiële risicovolle situaties. Ook binnen het ziekenhuis worden deze technieken steeds breder toegepast. In dit vaardigheidsonderwijs verdiep je je in de belangrijkste theoretische achtergronden van veiligheid en onveiligheid, en hoe de luchtvaart hiermee om heeft leren gaan. Vervolgens breng je deze theorie in de praktijk van het ziekenhuis bij de uitwerking van een praktijkcasus uit de zorg, waarbij zoveel mogelijk in multidisciplinaire studentengroepen wordt gewerkt. In dit VO werk je samenmet verpleegkunde studenten van de Zorgacademie en Hogeschool Rotterdam. Docenten Dr. E.F.van Beeck, dr. V. Erasmus, i.s.m. dr. J. Klein, drs C. Dekker (Hogeschool Rotterdam), Ir. G. van Baren, drs. E. Boland en drs. M. Giesberts (Nationaal Lucht en Ruimtevaartlaboratorium) Literatuur Reason J. (2000). Human Error: models and management. BMJ;320: Trefwoorden patiëntveiligheid, interprofessionele samenwerking SBU 2 Dit vaardigheidsonderwijs is verplicht Van dit VO is geen uitgebreide omschrijving opgenomen in de handleiding. De uitgebreide omschrijving zal voorafgaand aan het onderwijs te vinden zijn op Blackboard. Basale hygiëne en verpleegkundige handelingen (VO.3) Tijdens dit VO krijg je de gelegenheid de verpleegkundige te ondersteunen bij de zorgvraag van de patiënt. Adequate handhygiëne, hulp bieden bij transfers en andere verpleegkundige handelingen worden als voorbereiding op de zorgstage aangeboden. In de vorm van scenario training in het patiënt vrije leerziekenhuis van de Erasmus MC Zorgacademie ga je aan het werk. De ervaringen worden met elkaar besproken zodat je inzicht krijgt in de verschillende voorkomende zorgactiviteiten en wat er aan niet technische vaardigheden bij komen kijken. Tijdens dit VO word je bewust gemaakt van het nut en de noodzaak rondom infectiepreventie. Micro-organismen, wijze van transmissie, preventie van transmissie en de voorzorgsmaatregelen komen aan bod. Specifiek wordt aandacht besteed aan handhygiëne in het kader van de patiëntveiligheid. Dit wordt ook in de 2017 Erasmus MC, Rotterdam \ \ Zorgstage Bachelorjaar a

16 16 / 26 Zorgstage Studiejaar 2 praktijk geoefend. Docenten Literatuur Mw. L. van Ewijk- van den Bosch, Mw. I. Meima-Cramer (Zorgacademie) W. van Vianen, Mw. C.M. Waltmans-den Breejen Richtlijn: Algemene voorzorgsmaatregelen World health Organisation. A guide to the implementation of the WHO multimodal handhygiëne strategy. e-module Handhygiëne voor verpleegkundigen Trefwoorden zorg, communicatie, samenwerking, VMS, infectiepreventie, handhygiëne, transmissie SBU Erasmus MC, Rotterdam \ \ Zorgstage Bachelorjaar

17 Zorgstage Studiejaar 2 17 / 26 4 Opdrachten tijdens de stagedagen 4.1 Opdracht: Setting Opdracht 4.1 correspondeert met leerdoelen 1,4 en 5 Beschrijving van de opdracht Bij deze opdracht gaat het om het beschrijven van de (karakteristieken van de) zorg aan patiënten of cliënten, de (samenwerking tussen de) betrokkenen bij de zorg en jouw rol op de plek waar je stage loopt. Beantwoord onderstaande vragen gedurende de stage en maak enkele aantekeningen. Vragen: 1 Op welke afdeling of bij welke organisatie loop je stage? 2 Met welke groep(en) patiënten of cliënten heb je te maken? 3 In welke setting wordt de zorg gegeven (intra-, extra- of transmuraal)? 4 Welke disciplines zijn er betrokken bij de zorg? 5 Welke zorg wordt er geboden? 6 Hoe ziet de dag eruit? 7 Welke overleg- en overdrachtsmomenten zijn er? 8 Hoe heb je de samenwerking rond de zorg voor de patiënt of cliënt ervaren? 9 Wat is jouw rol (geweest)? 10 Wat vond je moeilijk? 11 Wat ging je goed af? 12 Welke aspecten had je verwacht van de zorg voor je aan de stage begon? 13 Wat is er anders dan je had verwacht? 14 Wat heb je als positief ervaren? Wat heb je als negatief ervaren? 15 Wat zou jij als je de organisatie zou mogen veranderen anders willen doen? 16 Wat was voor jou een eye-opener? Product behorende bij deze opdracht: Schrijf een verslag (van maximaal twee A4-tjes) naar aanleiding van je aantekeningen en antwoorden op bovengestelde vragen. Reflecteer daarin ook op je ervaringen en je eigen functioneren. Dit verslag wordt besproken met en beoordeeld door je stagebegeleider tijdens je eindbeoordeling In het kader van het beroepsgeheim mag je de patiëntgegevens in een verslag, presentatie of aantekeningen alleen in een geanonimiseerde vorm gebruiken en dienen ze dus niet herleidbaar te zijn naar de persoon. 4.2 Opdracht: Observatie interprofessioneel samenwerken Opdracht 4.2 correspondeert met leerdoelen 1,2 en 3 Beschrijving van de opdracht Het gaat er bij deze opdracht om dat je het samenwerken tussen zorgprofessionals observeert op punten als: waar gaat samenwerking goed, niet goed, en waarom? Vraag dit na bij de zorgverleners, maar ook bij andere betrokkenen bij de zorg. Verder moet je nadrukkelijk ook het perspectief van de patiënt betrekken in deze opdracht; doe dit door de patiënt/ cliënt of vertegenwoordiger en/of mantelzorger hierover te bevragen (als dit mogelijk is). Maak op basis van je ervaringen een pitch (korte mondelinge presentatie zonder media zoals powerpoint) van 4 minuten waarin je die punten presenteert die je opvielen, je hebben geraakt of je hebben verbaasd tijdens je Zorgstage. Je pitch kan gaan over een eigen ervaring op het gebied van samenwerken, over de 2017 Erasmus MC, Rotterdam \ \ Zorgstage Bachelorjaar a

18 18 / 26 Zorgstage Studiejaar 2 samenwerking in het team of iets dat je hebt geleerd voor je verdere werkzame leven op het gebied van samenwerken. Deze pitch presenteer je in je studiegroep tijdens de nabespreking van de Zorgstage in bijeenkomst SW.5. Je pitch wordt beoordeeld in het SW onderwijs. Hieronder staat een aantal suggesties die je mee kunt nemen in je pitch, of die je houvast geven bij de voorbereiding van je pitch. TIP 1. Schema rollen, belangen en verantwoordelijkheden professionals Wie werken er allemaal met elkaar samen? En wat doen die professionals? Vorm een beeld van de beroepssituatie waarin wordt gewerkt en van alle disciplines waarmee wordt samengewerkt op de plaats waar je stage loopt. Denk daarbij ook aan disciplines die niet fysiek aanwezig zijn, zoals bijvoorbeeld de apotheek of de huisarts. Beschrijf in de tabel wie er met wie samenwerkt in de setting waar jij je Zorgstage doet, wat de rollen en verantwoordelijkheden zijn en geef een korte beschrijving van de expertise die de persoon in die rol inbrengt in de zorg voor de patiënten. Rol (naam van het beroep/ functie) Specifiek belang in zorgproces Verantwoordelijkheden Beschrijving van expertise TIP 2. Observatie samenwerken van de zorgverleners Denk aan de volgende vragen: 1. Wat is gedurende deze stage je eigen rol? 2. Zijn er vaste overdrachtsmomenten of overlegmomenten? 3. Wat verbaasde je tijdens deze stage op het gebied van samenwerken? 4. Wat neem je aan positieve ervaring op het gebied van samenwerken mee? 5. Heb je een voorbeeld gezien waar het geheel groter was dan de som der delen? 6. Waarom is samenwerken moeilijk? Kun je dit ondersteunen met een voorbeeld? 2017 Erasmus MC, Rotterdam \ \ Zorgstage Bachelorjaar

19 Zorgstage Studiejaar 2 19 / Waarom is samenwerken belangrijk? Heb je hier voorbeelden van? 8. Welke gevolgen voor het zorgproces heeft goede of juist minder goede samenwerking? Beschrijf kort een voorbeeld van een samenwerkingssituatie die leidde tot een veilige of juist onveilige zorg. TIP 3. Observatie samenwerken vanuit het perspectief van de patiënt/ cliënt cq vertegenwoordiger of mantelzorger Probeer onderstaande vragen voor jezelf te beantwoorden. 1. Hoe ervaart de patiënt/ cliënt, vertegenwoordiger of mantelzorger de sfeer? 2. Hoeveel verschillende zorgverleners ziet de patiënt/ cliënt op een dag? 3. Hoe verlopen die contacten? 4. Hoe ervaart de patiënt/ cliënt/vertegenwoordiger de communicatie met hem/haar? En tussen de zorgverleners onderling? 5. Hoe ervaart de patiënt/ cliënt/vertegenwoordiger de samenwerking met hem/ haar? En tussen de zorgverleners onderling? 6. Ziet de patiënt/ cliënt of vertegenwoordiger/ mantelzorger goede voorbeelden van samenwerking of juist verbeterpunten? TIP 4. Leg een relatie tussen je observaties en de theorie en modellen die je tot nu toe in het onderwijs Samenwerken hebt gehad (Ba1: teamcompetenties volgens boek Medisch teamwork (De Bruijne & Bleeker, 2013), teamrollen van Belbin, communicatiebegrippen van Watzlawick, en Ba2: Roos van Leary). Denk aan: - teamcompetenties - wie heeft welke teamrol? Past iemands teamrol logisch bij de inhoudelijke rol die diegene heeft vanuit zijn/haar functie of beroep? - benoem aspecten die je ziet zoals actief/reactief gedrag en/of classificeer in denken-voelen-willen-doen. - beschrijf een voorbeeld van de verhouding tussen communicatie op inhoudsniveau en betrekkingsniveau - wie heeft welke positie in de Roos van Leary? - wat waren belemmerende of bevorderende factor(en) in de samenwerking? 4.3 Opdracht: Reflectie Beschrijving van de opdracht In Ba2 vinden wederom twee coachgesprekken plaats. Het eerste gesprek vindt plaats kort na je Zorgstage. De reflectieopdracht die daarbij hoort, grijpt terug op je ervaringen tijdens je Zorgstage. De reflectievragen staan hieronder genoemd. Er zijn vragen over hoe je de stage hebt ervaren en er zijn vragen over hoe je de samenwerking hebt ervaren en wat je daaruit meeneemt. Lever je reflectieverslag in (per ) bij je coach, voorafgaand aan je gesprek. Het reflectieverslag wordt niet inhoudelijk beoordeeld, er wordt alleen door je coach bekeken of je er serieus aan hebt gewerkt en het verslag kan als input dienen voor je coachgesprek. Het doel van het beantwoorden van de vragen is het stimuleren van reflectie over je professionele ontwikkeling en het nadenken over wat je deze weken hebt 2017 Erasmus MC, Rotterdam \ \ Zorgstage Bachelorjaar a

20 20 / 26 Zorgstage Studiejaar 2 meegemaakt en wat je hiervan meeneemt in je studie en je verdere loopbaan. Daarnaast is het reflecteren een vaardigheid die hoort bij de eindtermen van de opleiding en een vaardigheid waar het Erasmus MC grote waarde aan hecht. Om deze doelen te bereiken, is het belangrijk dat je de rust neemt om na te denken en je antwoorden schriftelijk uit te werken. Reflectievragen: Vragen over je ervaring van de Zorgstage: 1 Beschrijf een moment van de week dat voor jou inspirerend was. Wat gebeurde er? Wat maakte dit moment voor jou inspirerend? Welke factoren droegen bij aan dit gevoel? Wat heb je hiermee gedaan? Wat was jouw bijdrage? 2 Beschrijf een moment waarop je je niet fijn of niet op je gemak voelde. Wat gebeurde er? Welke factoren droegen bij aan dit gevoel? Hoe reageerde je? Wat heb je met dit gevoel gedaan om het kwijt te raken? Wat neem je hieruit mee? 3 Je hebt aantekeningen gemaakt over de setting waarin je stage liep. Als je je een beeld maakt van je toekomstige werkplek (Stel het is 2024 en je bent een half jaar aan het werk op een plek die helemaal bij jou past), hoe ziet deze werkplek er uit? Wat doe je? In welke setting zou je willen werken? Vragen over samenwerken: 4 Je hebt aantekeningen gemaakt over allerlei aspecten van samenwerken, die je tijdens je Zorgstage hebt geobserveerd. Wat neem je mee uit deze periode voor je nabije en verdere toekomst op het gebied van samenwerken? Welke elementen dragen voor jou bij aan een veilige professionele samenwerkingsrelatie? 5 Wanneer ben jij op je best als je samenwerkt met anderen? Beschrijf een situatie waarin je op je best was (mag ook buiten de Zorgstage): wat was het doel, wat was jouw bijdrage, wat hebben anderen gedaan zodat jij in staat was deze bijdrage te leveren, wat was het eindresultaat qua proces en onderlinge relaties? Wat neem je hieruit mee naar de toekomst? Producten behorende bij deze opdracht: Een schriftelijke uitwerking van je antwoorden op de reflectievragen stuur je naar je coach voorafgaand aan het eerste coachgesprek in Ba Erasmus MC, Rotterdam \ \ Zorgstage Bachelorjaar

21 Zorgstage Studiejaar 2 21 / 26 Zorgstage Bachelorjaar 2 / Bijlage 1 Eindtermen Bachelor in het kader van de Zorgstage Eindtermen voor de Bachelor, zoals in het raamplan genoemd, zijn hieronder weergegeven met zwartgedrukt de eindtermen relevant voor de Zorgstage. 1 Kennis en inzicht De bachelor geneeskunde beschikt over kennis en inzicht met betrekking tot 1.1 Medische wetenschappen het geneeskundig proces de basale inhoudelijke begrippen van het consult ( klacht, ziekte, reden van komst, zorgvraag, anamnese, onderzoek, differentiële diagnose, diagnose, behandeling, begeleiding ) de consultfasen, de typen van consulten en de rol van arts en patiënt daarin de betekenis van contextuele factoren als gezin, sociaal-economische variabelen, etniciteit, cultuur en levensbeschouwing voor het geneeskundig proces en de methoden waarmee deze informatie wordt verzameld verschillen tussen de diverse typen van zorg zoals curatief, symptomatisch, revaliderend, palliatief en preventief de verschillende vormen van klinisch redeneren en hun waarde in verschillende omstandigheden classificatiesystemen van klachten, ziekten en gevolgen van ziekten medisch-professioneel gedrag de drie dimensies waaruit het begrip professioneel gedrag is opgebouwd (omgaan met taken, met anderen, met jezelf) de kern van medisch professioneel gedrag zoals verwoord in de eed van Hippocrates en in de regels van het beroepsgeheim geselecteerde vraagstukken op het gebied van gezondheid en ziekte uit de lijst opgenomen in het Raamplan de voor het vraagstuk relevante patho(fysio)logische achtergronden de voor het vraagstuk relevante psychosociale factoren de voor het vraagstuk relevante preventieve mogelijkheden de voor het vraagstuk relevante diagnostische methoden het voor het vraagstuk relevante natuurlijke beloop de voor het vraagstuk relevante therapeutische mogelijkheden medisch-wetenschappelijke kennis en de systematische toepassing ervan de opbouw van de medische kennisbestanden en de strategieën voor het zoeken van literatuur in de fysieke en de elektronische medische bibliotheek de structuur van medisch-wetenschappelijke publicaties de aspecten die voor het analyseren van een wetenschappelijke publicatie van belang zijn (onder andere validiteit, betrouwbaarheid en generaliseerbaarheid) de methode van Evidence Based Medicine de principes van de medische besliskunde epidemiologie en onderzoeksmethodologie de begrippen die gebruikt worden bij het beschrijven van de kans op ziekte het voóŕkomen van ziekten in de algemene bevolking de begrippen die van belang zijn voor het begrijpen van etiologisch onderzoek en van de voor dit type onderzoek geschikte onderzoeksdesigns 2017 Erasmus MC, Rotterdam \ \ Zorgstage Bachelorjaar a

22 22 / 26 Zorgstage Studiejaar de begrippen die van belang zijn voor het begrijpen van prognostisch onderzoek en van de voor dit type onderzoek geschikte onderzoeksdesigns de begrippen die van belang zijn voor het in de praktijk toepassen van diagnostische methoden en voor het begrijpen van onderzoek naar diagnostische methoden, inclusief de voor dit type onderzoek geschikte onderzoeksdesigns; diagnostische methoden omvatten ook methoden voor het volgen van patiënten met chronische aandoeningen en voor het beoordelen van effecten van behandeling de begrippen die van belang zijn voor het begrijpen van onderzoek naar effecten van therapie, voor wat betreft effectiviteit, kosten en veiligheid, en de voor dit type onderzoek geschikte onderzoeksdesigns de medisch-ethische toetsing van wetenschappelijk onderzoek medische statistiek de begrippen uit de beschrijvende statistiek zoals (ab)normaliteit, centrale tendentie en spreiding en de daarbij passende grafische weergaven de begrippen statistische significantie en betrouwbaarheidsinterval de chi-kwadraat toets, de t-toets, variantie analyse en geavanceerde analysemethoden zoals survival analyse, regressieanalyse en meta-analyse 1.2 De natuurwetenschappelijke basis van de geneeskunde de structurele en fysiologische eigenschappen, en de verbanden daartussen, van de belangrijkste moleculen en molecuulsystemen in de levende natuur de structurele en fysiologische eigenschappen, en de verbanden daartussen, van de levende cel de structurele en fysiologische eigenschappen, en de verbanden daartussen, van de weefsels, organen, orgaansystemen en het organisme het ontstaan en de ontwikkeling, groei, geslachtsrijping en het ouder worden en het sterven van een organisme de verbanden tussen genetische informatie en het daarmee samenhangende fenotype en de invloed van niet-genetische factoren op dit fenotype de homeostase op elk niveau, waardoor het organisme zich aanpast aan omstandigheden en communiceert met de omgeving de reactie op beschadiging of bedreiging van de structurele of functionele integriteit, op moleculair, cellulair, weefsel-, orgaan- en organisme- niveau de fysiologische en pathologische relaties tussen gastheer en micro-organismen de milieu- en voeding-gerelateerde ziekten en hun pathogenese de fysiologische mechanismen van degeneratie, slijtage en veroudering en hun structurele en (patho-)fysiologische gevolgen de belangrijkste aspecten van etiologie, pathogenese en pathofysiologie van neoplasie op cel-, weefsel-, orgaan- en patiëntniveau in de geneeskunde veelgebruikte onderzoeksmethoden en meet- methoden, betrekking hebbend op structuur en functie van moleculen, cellen, weefsels, organen en organismen de basale aspecten van therapeutisch handelen 1.3 Aspecten uit mens- en maatschappijwetenschappen het geneeskundig proces de theoretische achtergronden van de arts-patiënt-communicatie de psychologische en sociologische modellen van ziekte en gezondheid de mogelijkheden om gedrag aan te passen ter bevordering van gezondheid de mechanismen die ten grondslag liggen aan het ontstaan en in stand houden van psychische klachten en aandoeningen de mechanismen die ten grondslag liggen aan het ontstaan en in stand houden van lichamelijk onverklaarde klachten de meest gangbare vormen van psychotherapie mens- en maatschappijwetenschappen de normale psychologische en sociale eigenschappen van de mens de opbouw van de Nederlandse samenleving metamedica de filosofische context van medisch handelen de algemene grondslagen van de medische ethiek het onderscheid tussen wetenschappelijke en niet-wetenschappelijke kennis 2017 Erasmus MC, Rotterdam \ \ Zorgstage Bachelorjaar