Snoepen en depressie

Transcriptie

1 VOEDING Snoepen en depressie Door: drs. R. Leontjevas, onderzoeker/psycholoog We zijn wat we eten, wordt vaak beweerd. Als dit zo is, moeten mensen met depressieve klachten heel zoet zijn want het eten van zoetigheid neemt bij veel mensen toe als ze somber worden. Dit is vooral te zien bij een zo genaamde winterdepressie, maar ook een gewone depressie kent eetlustproblemen: óf veel trek in zoetigheid en vetten óf juist geen trek meer. Waarom pakken sommige mensen een zak snoep als ze zich down voelen in plaats van twee ons groenten en twee stuks fruit? Kun je letterlijk je verdriet met snoep weg eten? Zelfmedicatie en langdurige stress is één van de belang-. Het omgaan met stress geeft een hoge mentale rende emoties, gedachten en gedrag zien te reguleren. Voor deze zelfcontrolemechanismen gebruiken onze hersenen extra energie in de vorm van glucose. Uit diverse studies en mentale taken moeten verrichten meer glucose nodig hebben dan mensen zonder stress. En andersom geldt het ook: koolhydraten maakt sommige mensen stressbestendiger. Deelnemers van meerdere expe- cosedrankje beter hun emoties, gedachten en gedrag reguleren toen ze mentale taken moesten uitvoeren. Met een zoet smakend drankje waar geen glucose of andere suikers in zaten of zonder een drankje ging dit minder goed. De positieve werking van glucose op de zelfcontrolemechanismen is ook te zien Engelse wetenschappers toonden aan dat in staat waren om van de sigaretten af te pleisters nen van de ex-rokers die glucosetabletten gebruikten meer energie ter beschikking hadden, wat ten goede kwam aan de zelfcontrole. een alternatieve verklaring voor meer trek - waarom mensen in een onderzoek langer hun hand in koud water konden houden na het eten van zoetigheid. De lichaamseigen stoffen die dit effect veroorzaken, de opioïden, activeren het beloningssysteem in het deel van onze hersenen, de nucleus positieve belevingen, zoals verlangen, motivatie, passie en bevrediging. Het beloningssysteem stimuleert echter ook het coming back for more-gedrag. 13

2 Eén zak snoep of één koekje kan dus niet er wordt later naar een tweede zak of een meer suikers eten dan nodig is, waardoor ze in gewicht kunnen aankomen. Wat nog erger is, te veel en te vaak suikers eten kan voorbode van diabetes. Het is dan ook niet zo vreemd dat wetenschappers vinden dat een depressie gerelateerd is aan diabetes. Glucoseregulatie Uit een analyse van negen wetenschappe- dat een depressie tweemaal zo vaak voor- zonder diabetes. Mensen met diabetes hebben een verstoorde insulinehuishouding glucose op te nemen. Diabetici vertonen vaker dan gezonde mensen emotionele instabiliteit, woedeaanvallen, impulsief stressvolle gebeurtenissen. Maar niet alleen hebben diabetici een verhoogd depressie op haar beurt verhoogt het risico op het ontwikkelen van diabetes. Uit meer- senen gemiddeld een 37% verhoogde kans hebben op het ontwikkelen van niet aangeboren suikerziekte: type II diabetes. Meerdere studies bevestigen dat depressieve mensen net als mensen met diabetes een verstoorde glucoseregulatie kunnen hebben. Een slechte glucoseregulatie betekent dat na het eten van suikers relatief lang een hoge glucosespiegel in het bloed is te zien of het glucoseniveau juist te snel daalt. Soms is er voldoende glucose vinden maar wordt glucose niet goed naar de hersenen getransporteerd of opgenomen door de hersencellen. Hierdoor kan een licht tekort aan energie ontstaan dat weer leidt tot meer stressgevoeligheid. glucoseregulatie vertonen mensen met een mindere glucoseregulatie meer emotionele instabiliteit, ze presteren slechter op diverse met de regulatie van eigen gedrag, emoties en gedachten. Door minder goede stressbestendigheid lopen ze meer stress op en opvallend dat juist mensen met een minder goede glucoseregulatie meer baat heb- stress zelfmedicatie gaan snoepen om het tekort aan glucose in het bloed aan te vullen. Glucose en andere koolhydraten Glucose (of druivensuiker) behoort tot koolhydraten die samen met vetten en eiwitten in onze voeding voorkomen. Wanneer we geen glucose met het eten binnenkrijgen, breken we andere koolhydraten af tot glucose in het spijsverteringsysteem. Consumptie van koolhydraten is belangrijk voor de handhaving van het glucosegehalte in het bloed, want onze lichaamscellen gebruiken glucose naast vet om energie te produceren. Een te laag glucosegehalte in het bloed is vooral nadelig voor de functie van de hersenen, die grotendeels op glucose zijn aangewezen voor het energieverbruik. Een te hoog gehalte is ook nadelig want onze organen kunnen worden beschadigd als we te veel glucose in het bloed hebben, zoals dit gebeurt bij diabetes. Het lichaam probeert steeds de glucosespiegel in het bloed binnen bepaalde grenzen te handhaven met behulp van glucosespiegel verhogende hormonen en de glucosespiegel verlagende insuline. Wanneer dit niet optimaal werkt, bijvoorbeeld als de cellen ongevoelig worden voor insuline, kan de glucoseregulatie verstoord raken en uiteindelijk kan diabetes ontstaan. Sommige koolhydraten worden snel afgebroken in ons lichaam tot glucose. Ze worden snelle koolhydraten genoemd. Suikers in snoep en zetmeel in witbrood zijn snelle koolhydraten. Andere koolhydraten worden langzaam afgebroken tot glucose. Het lichaam heeft dan een vrij stabiel glucoseniveau in het bloed en dat is beter voor onze glucoseregulatie. TvOG

3 Antidepressiva bare theorie voor de werking van antidepres- op de huishouding van neurotransmitters in de hersenen, stoffen die de communicatie Fluoxetine, dat onder de handelsnaam beeld de hoeveelheid van de neurotransmitter serotonine tussen de hersencellen doordat het de opname van dit stofje in de hersencellen tegengaat. Het is echter opval- sieve klachten waarneembaar is. Meer serotonine is dus niet meteen genezend. Sommige wetenschappers veronderstellen dat verstoringen in neurotransmittersystemen, en dan vooral serotonine, een rol kun- tentie, die de glucoseregulatie verstoort in de hersenen. Het valt op dat bepaalde coseregulatie kunnen verbeteren. Dit en een depressie met elkaar verbonden kun- antidepressiva glucoseregulatie kunnen verstoren moet er echter voorzichtig omgegaan Als sommige antidepressiva de glucoseregulatie kunnen verbeteren, hoe zit het dan met andere vormen van depressiebehande- ging de glucoseregulatie verbetert en pre- beweging de glucoseregulatie verbetert, zou dit theoretisch depressieve klachten kunnen verlichten. Inderdaad, klinisch onderzoek toont aan dat dit klopt want fysieke inspan- op een depressie. Ook opvallend is dat wanneer mensen met diabetes na een Mensen met depressieve klachten grijpen vaak naar zoetigheid. Foto: Eyecandy Images depressief worden, hun glucoseregulatie. Het is niet waar- regulatie direct verbetert. Glucoseregulatie en voortduren van depressieve klachten en beter wordt, kan het effect van een therapie Eten en depressie verstoorde glucoseregulatie en een depres- dat depressies en diabetes veel onderliggende mechanismen delen, is het denkbaar om preventieve maatregelen voor diabetes op voedingsgebied te gebruiken tegen aan groenten, fruit, vezels, granen ren geadviseerd kunnen worden aan 15

4 Vervang snelle suiker in je voeding door langzame koolhydraten uit granen, volkoren producten, noten, fruit, groenten. Foto: I. Wierink-van Wetten mensen met depressieve klachten. Helaas voor de snoepliefhebbers onder ons hoort snoep niet tot de geadviseerde voeding. van snoep is het beter om zogenaamde langzame koolhydraten te eten. Deze langzame koolhydraten in tegenstelling tot snelle koolhydraten zoals suiker, glucose en witte meel helpen het glucoseniveau in ons bloed over een langere periode op peil te houden waardoor onze stemming en mentale prestaties positief worden beïn- koolhydraten tot betere prestaties op school. In een grootschalig onderzoek onder 870 personen verplegend personeel werd een gezond in relatie gebracht met minder stress en minder fouten en ongevallen op het werk. chocoladerepen en koekjes, een verband gezien met meer stress en fouten. stress wapenen met langzame koolhydraten en volkoren producten. Alternatief? De ene mens heeft geluk en kan vanwege veel snoepen en weinig bewegen en niet iedereen die somber is of veel stress ervaart te beseffen dat niet iedereen met depressieve klachten tevens problemen met de glucoseregulatie heeft. Uit onderzoek van Amerikaanse wetenschappers die meerdere studies over de effecten van antidepressiva naast elkaar hebben gelegd is gebleken dat medi- ten kan helpen maar weinig tot helemaal daarom goed om in deze gevallen eerst te behandeling. Voeding die glucoseregulatie kan verbeteren is één van de alternatieven TvOG

5 VOEDING Referenties 1. Liu RT, Alloy LB: Stress generation in depression: A systematic review of the empirical literature and recommendations for future study; Clin Psychol Rev 30: , Gibson EL: Carbohydrates and mental function: feeding or impeding the brain?; Nutrition Bulletin 32(suppl I):71-83, Gailliot MT, Baumeister RF: The physiology of willpower: linking blood glucose to self-control; Pers Soc Psychol Rev 11: , Gailliot MT et al: Self-control relies on glucose as a limited energy source: willpower is more than a metaphor; J Pers Soc Psychol 92: , West R, Willis N: Double-blind placebo controlled trial of dextrose tablets and nicotine patch in smoking cessation; Psychopharmacology (Berl) 136: , Gibson EL: Emotional influences on food choice: sensory, physiological and psychological pathways; Physiology & Behavior 89:53-61, Erlanson-Albertsson C: How Palatable Food Disrupts Appetite Regulation; Basic & Clinical Pharmacology & Toxicology 97:61-73, Ali S et al: The prevalence of co-morbid depression in adults with Type 2 diabetes: a systematic review and meta-analysis; Diabet Med 23: , Knol MJ et al: Depression as a risk factor for the onset of type 2 diabetes mellitus. A meta-analysis; Diabetologia 49: , Schweiger U et al: Disturbed glucose disposal in patients with major depression; application of the glucose clamp technique; Psychosomatic medicine 70: , Hundal O: Major depressive disorder viewed as a dysfunction in astroglial bioenergetics; Medical hypotheses 68: , Ramasubbu R: Insulin resistance: a metabolic link between depressive disorder and atherosclerotic vascular diseases; Med Hypotheses 59: , cintyre RS et al: The effect of antidepressants on glucose homeostasis and insulin sensitivity: synthesis and mechanisms; Expert Opin Drug Saf 5: , Strohle A: Physical activity, exercise, depression and anxiety disorders; J Neural Transm 116: , Lustman PJ et al: Cognitive behavior therapy for depression in type 2 diabetes mellitus. A randomized, controlled trial; Annals of internal medicine 129: , Murtaugh MA et al: Epidemiological support for the protection of whole grains against diabetes; Proceedings of the Nutrition Society 62: , Hu FB, van Dam RM, Liu S: Diet and risk of Type II diabetes: the role of types of fat and carbohydrate; Diabetologia 44: , Wesnes KA et al: Breakfast reduces declines in attention and memory over the morning in schoolchildren; Appetite 41: , Chaplin K, Smith AP: Breakfast and Snacks: Associations with Cognitive Failures, Minor Injuries, Accidents and Stress; Nutrients 3: , Kirsch I et al: Initial severity and antidepressant benefits: a meta-analysis of data submitted to the Food and Drug Administration; PLoS medicine 5:e45, NIEUWS Positief effect van creatinesuppletie op cognitief functioneren Vanwege de rol die creatine speelt in het regelmatig vlees eten hangt samen met het energiemetabolisme is suppletie met deze feit dat die veelal een betere creatinestatus hebben omdat creatine niet alleen in het wereld, waar het wordt gebruikt om het lichaam wordt gesynthetiseerd, maar ook fysieke prestatievermogen te verbeteren. Creatine is echter ook van groot belang vlees wordt verkregen. De geconstateerde gunstige werking van creatine kan worden verklaard door de func- effecten werden aangetoond. In een Engelse tie die deze stof, in de vorm van creatinefos- studie is nu een gunstige invloed van kortfaat, heeft als energiebuffer waarmee zeer durende creatinesuppletie op het cognitieve snel ATP kan worden gegenereerd. Dat is functioneren vastgesteld. Het gerandomiseerde dubbelblindonder- stellen aan een directe beschikbaarheid van zoek betrof 128 gezonde jonge vrouwen die een enzymatische reactie waardoor uit creaof een placebo kregen. Zowel voor als na de diverse tests uitgevoerd. Vastgesteld werd Benton D, Donohoe R: The influence of creatine supplementation on the cognitive functioning of vegetarians and omnivores ; British Journal of de vegetarische proefpersonen verbeterde. Nutrition 105(7): , (E.d.B.) 17