Samenhang Eindhoven Airport en sociaaleconomische indicatoren gemeente Eersel

Transcriptie

1 Samenhang Eindhoven Airport en sociaaleconomische indicatoren gemeente Eersel De gemeente Eersel volgt als buurgemeente en grootste overlastgemeente de ontwikkeling van Eindhoven Airport op de voet. Diverse gemeenten en haar inwoners, waaronder (binnen) de gemeente Eersel, doen aannames over nadelige en voordelige gevolgen van de luchthaven op hun leefomgeving. Deze vermoedens zijn echter nog niet eerder onderbouwd met feiten onderzocht. Daarom heeft het RDC in samenwerking met het CBS een onderzoek uitgevoerd om de samenhang tussen Eindhoven Airport en enkele sociaaleconomische indicatoren voor de gemeente Eersel in kaart te brengen. 1. Beschrijving onderzoek RDC de Kempen geeft op gemeente- en wijkniveau vanuit verschillende invalshoeken inzicht in de invloed van Eindhoven Airport op de gemeente Eersel. Er is hierbij gekeken naar de volgende sociaaleconomische indicatoren: de omzetontwikkeling in de gemeente Eersel, de WOZ-waarden van de huizen binnen de gemeente en de verhuisbewegingen in en uit de gemeente Eersel. De dekking van de dataset die het CBS heeft samengesteld ten behoeve van dit onderzoek is gebaseerd op de regels die hierover vastliggen in de Wet op het Centraal bureau voor de statistiek. Hierdoor is niet bij alle onderdelen in dit onderzoek een statistisch verband met de aanwezigheid van Eindhoven Airport aan te tonen. In dat geval wordt een veronderstelling gedaan, met het doel een uitspraak te kunnen doen over de te toetsen aanname Vraagstelling van het onderzoek: Is er een relatie tussen de groei van Eindhoven Airport in de afgelopen vijf jaar en sociaal economische indicatoren in de gemeente Eersel? 2. Omzetontwikkeling Het aantal vluchten van Eindhoven Airport stijgt ieder jaar significant. Er bestaat de aanname dat de groei van Eindhoven Airport weinig doet voor de lokale economie in de gemeente Eersel. Vandaar dat er is gekeken naar de samenhang tussen de omzetcijfers vanuit verschillende sectoren en de toename aan vluchten van Eindhoven Airport.

2 Afbeelding 1: aantal startende en landende vluchten op Eindhoven Airport per jaar Relatie tussen de stijging van het aantal vluchten van Eindhoven Airport en de omzetontwikkeling van gemeente Eersel Om een samenhang aan te tonen is er een correlationeel onderzoek uitgevoerd tussen de groei van Eindhoven Airport en de omzetontwikkelingen binnen gemeente Eersel per sector. Om perspectief te bieden aan deze mogelijke samenhangen, zijn de omzetontwikkelingen uit de gemeente Eersel afgezet tegen de landelijke cijfers. Er is hierbij gekeken naar de volgende sectoren: bouwnijverheid, vervoer & opslag, groot- en detailhandel, logies-, maaltijd- en drankverstrekking en overige zakelijke dienstverlening. 20,0 15,0 10,0 5,0 0, ,0-10,0 Afbeelding 2: procentuele omzetontwikkelingen per sector in de gemeente Eersel en landelijk. B = Bouwnijverheid, GD = Groot- en detailhandel, VO = Vervoer en opslag, LMD = Logies-, maaltijd- en drankverstrekking, O = overige zakelijke dienstverlening.

3 Bouwnijverheid: Zoals in afbeelding 2 te zien is was er binnen gemeente Eersel en Landelijk in de jaren 2012 en 2013 een procentuele omzetdaling. Daarna komt er een omzetstijging welke aanzienlijk hoger is binnen gemeente Eersel dan landelijk. Deze hogere omzetontwikkeling zou mogelijk (deels) verklaard kunnen worden door de groei van Eindhoven Airport. Groot- en detailhandel De omzetontwikkelingen van de groot- en detailhandel zijn landelijk, op het jaar 2015 en 2016 na, jaarlijks procentueel gedaald. Dit in tegenstelling tot de omzetontwikkeling binnen gemeente Eersel. Hier is namelijk, op het jaar 2013 na, juist elk jaar een omzet stijging te zien. Dit zou te maken kunnen hebben met de groei van Eindhoven Airport. Echter, is er geen significante samenhang tussen deze sector en de vluchtstijging van Eindhoven Airport gevonden. Dit betekent dat de aanwezigheid van Eindhoven Airport waarschijnlijk weinig invloed heeft op de omzetontwikkeling in de sector groot- en detailhandel. Vervoer en opslag: De omzetontwikkeling van de sector vervoer en opslag is jaarlijks aanzienlijk hoger dan de landelijke omzetstijging, alleen met uitzondering van het jaar Deze opvallend hoge omzetontwikkeling zou (deels) verklaard kunnen worden door de groei van Eindhoven Airport, maar kan ook een relatie hebben met andere ontwikkelingen in de Brainportregio. Om hier een statistische verklaring voor te geven is verdiepend onderzoek nodig. Logies-, maaltijd- en drankverstrekking: In de tabel is te zien dat er elk jaar grote verschillen zijn tussen de omzetontwikkeling binnen de gemeente Eersel en de landelijke omzetontwikkeling binnen de sector logies-, maaltijd- en drankverstrekking. Het ene jaar is er een hogere stijging binnen de gemeente Eersel en in het andere jaar is er een hogere landelijke stijging te zien. Het is dan ook lastig te concluderen of de groei van Eindhoven Airport hier mogelijk invloed op heeft. Uit het correlationeel onderzoek blijkt dat er geen significante samenhang is tussen deze sector en de vluchtenstijging. Dit geeft aan dat Eindhoven Airport waarschijnlijk weinig invloed heeft op de omzetontwikkeling in de sector logies-, maaltijd- en drankverstrekking. Overige zakelijke dienstverlening: Er is een duidelijke stijgende lijn te zien in de omzetontwikkeling binnen gemeente Eersel voor de sector overige zakelijke dienstverlening. De omzetontwikkelingen tot 2015 lagen nog onder het landelijk gemiddelde, maar in 2016 is de omzetontwikkeling aanzienlijk hoger dan de landelijke omzetontwikkeling. Aangezien de omzetontwikkelingen onder het landelijke gemiddelden liggen is het lastig om de stijging toe te kennen aan de groei van Eindhoven Airport Kanttekening De dekking van het aantal bedrijven die is meegenomen in dit onderzoek is laag, omdat het onderzoek zich enkel richt op bedrijven in de gemeente Eersel. Dit betekent dat de resultaten in een aantal sectoren zo minimaal is, dat de wettelijke minimumdekking die het CBS wettelijk te hanteren heeft, bijna wordt bereikt. Dit heeft invloed op de zorgvuldigheid die geboden is bij het formuleren van de analyses. Desondanks, geven de resultaten wel bruikbare trends aan. 3. WOZ-waarden Door de aanwezigheid van Eindhoven Airport in de directe omgeving bestaat de aanname dat de woningen rondom Eindhoven Airport harder dalen in hun waarde dan in andere (vergelijkbare) gebieden. Om deze aanname verder uit te zoeken zijn alle WOZ-waarden van woningen uit gemeente Eersel van de afgelopen jaren afgezet tegen het landelijk, provinciaal en regionaal gemiddelde. Daarnaast zijn de WOZ-waarden van de postcodes direct grenzend aan het vliegveld in het bijzonder onderzocht.

4 3.1. Ontwikkeling WOZ-waarden Landelijk zijn de WOZ-waarden tussen 2012 en 2016 aanzienlijk gedaald (zie afbeelding 3). Tussen 2012 en 2014 zijn de WOZ-waarde gemiddeld 9,05% landelijk gedaald. Dit ligt iets hoger in de provincie Noord-Brabant, waar de WOZ-waarde met 9,34% is gedaald tussen 2012 en Deze trend is ook terug te zien in de kernen van gemeente Eersel. Voor de kernen Knegsel, Vessem, Wintelre en Eersel is de daling ongeveer 9,7%, wat gelijk staat aan het gemiddelde dalingscijfer uit de regio zuidoost Noord-Brabant (9,74%). In Steensel ligt deze daling iets onder het landelijk, provinciaal en regionaal gemiddelde, namelijk met 8,7%. In Duizel is de omzetdaling een stuk lager, namelijk maar 4,2%. Tussen 2014 en 2016 is de waardedaling sterk afgenomen. De landelijke WOZ-waarden zijn namelijk gemiddeld met 0,95% gedaald. In de provincie Noord-Brabant ligt deze daling nog iets hoger, namelijk met 2,58%. De gemiddelden van bijna alle kernen liggen onder deze provinciale daling, behalve Duizel. In Duizel is de WOZ-waarden aangezien gedaald, namelijk met 7,75%. Binnen de kernen Vessem (2,17%), Wintelre (1,66) en Knegsel (0,51) was ook een kleine daling te zien. In Eersel (0,71) en Steensel (0,49) bleek zelfs een stijging in de WOZwaarden tussen 2012 en Knegsel Vessem Wintelre Eersel Steensel Duizel Benchmark zuidoost NB Benchmark NB Benchmark NLD 0 WOZ waarde gem 2012 WOZ waarde gem 2014 WOZ waarde gem 2016 Afbeelding 3: WOZ-waarde in de kernen van gemeente Eersel tussen 2012 en 2016, afgezet tegen de landelijke, provinciale en regionale gemiddelden Postcodes rondom Eindhoven Airport

5 In het specifiek heeft het RDC ook gekeken naar de direct omliggende postcodes van Eindhoven Airport. De dalingen tussen 2012 en 2014 voor de postcodes 5513 NB, ND, NG, NJ en PB liggen rondom het landelijk en provinciaalse gemiddelden. Voor de postcodes AX, NC, NH en NP ligt dit gemiddelde er iets boven, met een ruime 10%. De daling was erg extreem op de postcodes NN, met 15,29%, en NE, met maar liefst 20,11% AX Wintelre 5513 NP Wintelre 5513 NN Wintelre 5513 PB Wintelre -8,00% -10,00% -12,00% -14,00% -16,00% -18,00% -20,00% 5513 NB Wintelre 5513 NC Wintelre 5513 ND Wintelre 5513 NK Wintelre 5513 NE Wintelre 5513 NJ Wintelre 5513 NG Wintelre 5513 NH Wintelre Postcode Benchmark zuid-oost Noord-Brabant Benchmark Noord-Brabant Benchmark Nederland Afbeelding 4: procentuele WOZ-waarde ontwikkelingen in de aangrenzende postcodes tussen 2012 en 2014, afgezet tegen de landelijke, provinciale en regionale gemiddelden. Tussen 2014 en 2016 zijn in sommige postcodes de WOZ-waarden weer gestegen. Zo is op postcode NE, waar voorgaande jaren een extreme daling was, de waarden weer met 5,88% gestegen. Ook op postcode AX (5,07%), NH (0,45) en NN (0,05) was een stijging. Tegelijkertijd zijn er de WOZ-waarden op sommige postcodes ook gedaald. Postcode NB, ND, NG, NK en NP zijn de waarden met 1 a 2% gedaald. De zwaarste dalingen zijn terug te vinden op de postcodes NJ, namelijk 5,93%, PB, met 4,49% en NC, met zelfs 5,93%.

6 5513 NP Wintelre 5513 NN Wintelre 5513 PB Wintelre 5513 AX Wintelre 10,00% 8,00% 6,00% 4,00% 2,00% 0,00% -2,00% -4,00% -6,00% -8,00% -10,00% 5513 NB Wintelre 5513 NC Wintelre 5513 ND Wintelre 5513 NK Wintelre 5513 NE Wintelre 5513 NJ Wintelre 5513 NG Wintelre 5513 NH Wintelre Postcode Benchmark zuid-oost Noord-Brabant Benchmark Noord-Brabant Benchmark Nederland Afbeelding 5: procentuele WOZ-waarde ontwikkelingen in de aangrenzende postcodes tussen 2014 en 2016, afgezet tegen de landelijke, provinciale en regionale gemiddelden Opvallend heden Deze cijfers geven over het algemeen een landelijk conform beeld. In de meeste kernen zijn de dalingen van de WOZ-waarden nagenoeg gelijk aan de landelijke en provinciale gemiddelden. Alleen in de kern Duizel zien we een vertraagd effect. Zo is de daling tussen 2012 en 2014 lager en tussen 2014 en 2016 juist hoger. Daarnaast zijn er enkele postcodes rondom Eindhoven Airport waarbij de WOZ-waarden structureel harder daalt als landelijk of provinciaal, namelijk postcodes 5513 NC en 5513 NJ in Wintelre. 4. Verhuisbewegingen De aanname wordt gedaan dat er meer mensen verhuizen uit bepaalde kernen in de gemeente Eersel, omdat zij overlast ervaren van Eindhoven Airport. In andere kernen verwacht de gemeente Eersel in dat geval relatief minder verhuisbewegingen. Met de verhuisbewegingen kan een eerste indruk gegeven worden of er meer mensen verhuizen naar een andere kern, gemeente of landsdeel Eersel De verhuiswegingen tussen 2012 en 2014 laten duidelijk zien dat elk jaar meer mensen toetrekken naar Eersel, dan dat inwoners deze kern verlaten. Een deel verhuisd vanuit een van de andere Kempengemeenten, maar het grootste deel komt van elders. De meeste inwoners die de kern verlaten verhuizen naar buiten de Kempen. Zowel het aantal inwoners dat de kern verlaat als toetreed stijgt met de jaren.

7 4.2. Wintelre De verhuisbewegingen van en naar Wintelre liggen ongeveer gelijk. Net iets meer inwoners komen naar Wintelre toe dan dat ze de kern verlaten. Ook hier komen de meeste nieuwe inwoners niet uit de Kempen, maar van elders. De meeste inwoners die de kern verlaten verhuizen naar buiten de Kempen. Daarnaast blijkt wel dat in 2014 meer inwoners Wintelre hebben verlaten dan in 2012 en Steensel In 2012 en 2014 liggen de verhuisbewegingen van en naar Steensel ongeveer gelijk, net iets meer inwoners hebben toen de kern verlaten. In 2013 zijn er aanzienlijk meer inwoners toegetrokken naar de kern dan dat inwoners zijn vertrokken. De meeste inwoners die in Steensel zijn komen wonen, komen van buiten de Kempen. Ook hier verlaat de grootste groep Steensel om zich buiten de Kempen te vestigen Duizel Tussen 2012 en 2014 zijn er bijna twee keer zoveel mensen verhuisd naar Duizel dan vertrokken. De grootste groep die verhuisd naar Duizel komt uit kernen van de gemeente Eersel of van buiten de Kempen. De bewoners die Duizel verlaten gaan veelal buiten de Kempen wonen. Ook in Duizel zien we de trend dat er elk jaar steeds iets meer mensen de kern verlaten, maar er komen dus ook elk jaar steeds meer mensen bij Vessem De verhuisbewegingen van en naar Vessem waren ongeveer gelijk in 2012, maar sinds 2013 komen er steeds meer mensen wonen in Vessem dan dat inwoners de kern verlaten. Ook in Vessem komen de meeste nieuwe inwoners van buiten de Kempen. De inwoners die Vessem verlaten gaan meestal wonen buiten de Kempen. Het inwonersaantal dat Vessem verlaat blijft relatief constant over de jaren heen Knegsel In 2012 vertrokken er meer mensen uit Knegsel dan dat er nieuwe inwoners kwamen wonen. Sinds 2013 is dit drastisch omgeslagen en komen er juist meer nieuwe inwoners bij. Ook de inwoners die Knegsel verlaten verhuizen meestal naar buiten de Kempen. De meeste nieuwe inwoners van Knegsel komen uit Veldhoven of van buiten de Kempen. 5. Visualisaties Om een beter beeld te krijgen van de vergelijking van de feiten zijn in de bijlage verschillende visualisaties opgenomen die deze memo ondersteunen.