Robeco N.V. Verslag over 2012

Transcriptie

1 Robeco N.V. Verslag over 2012

2 Inhoudsopgave Algemene informatie 4 Kerncijfers 5 Verslag van de directie 6 Algemene inleiding 6 Beleggingsresultaat 7 Beleggingsbeleid 8 Sustainability investing 10 Risicobeheer 11 Verklaring omtrent de bedrijfsvoering 12 Verslag van het gehouden toezicht 13 Jaarrekening 14 Balans 14 Winst- en verliesrekening 15 Kasstroomoverzicht 15 Toelichtingen 16 Algemeen 16 Risico s financiële instrumenten 16 Waarderingsgrondslagen 17 Grondslagen resultaatbepaling 18 Toelichting op de balans 19 Toelichting op de winst- en verliesrekening 23 Spreiding van het vermogen 26 Valutatabel 27 Effectenportefeuille 28 Overige gegevens 30 Resultaatbestemming 30 Voorstel resultaatbestemming 30 Bijzondere statutaire zeggenschapsrechten 30 Gebeurtenissen na balansdatum 30 Belangen van bestuurders 31 Controleverklaring van de onafhankelijke accountant 32 Robeco N.V. 2

3 Robeco N.V. (beleggingsmaatschappij met veranderlijk kapitaal, statutair gevestigd te Rotterdam, Nederland) Contactgegevens 1 Mr. D.H. Cross (secretaris) Coolsingel 120 Postbus 973 NL-3000 AZ Rotterdam Tel Fax Internet: Directie (tevens beheerder) Robeco Institutional Asset Management B.V. Directieleden: Drs. L.M.T. Boeren Drs. H.W.D.G. Borrie Drs. R.M.S.M. Munsters Drs. H.A.A. Rademaker Mr. J.B.J. Stegmann Fondsmanagers Drs. M.R. Glazener Drs. B.P. de Haan Betaalkantoor 1 ABN AMRO Bank N.V. Gustav Mahlerlaan PP Amsterdam Fund agent Rabo Securities Europalaan KS Utrecht Accountant Ernst & Young Accountants LLP Antonio Vivaldistraat HP Amsterdam 1 RobecoSAM A.G., Josefstrasse 218, CH-8005 Zürich, is aangewezen als vertegenwoordiger in Zwitserland. Het prospectus, de statuten, de (half)jaarverslagen alsmede een overzicht van alle aan- en verkopen in de effectenportefeuille van het fonds gedurende de verslagperiode zijn kosteloos verkrijgbaar bij deze vennootschap. Als betaalkantoor voor het fonds in Zwitserland fungeert UBS AG, Bahnhofstrasse 45, CH-8098 Zürich. CACEIS Belgium N.V., Havenstraat 86C Bus 320, 1000 Brussel, is aangewezen als instelling die in België de financiële dienst verzorgt. Robeco N.V. 3

4 Algemene informatie Juridische aspecten Robeco N.V. (het fonds ) is een in Nederland gevestigde beleggingsmaatschappij met veranderlijk kapitaal. Het fonds is een instelling voor collectieve belegging in effecten (icbe) als bedoeld in de Richtlijn Beleggingsinstellingen d.d. 20 december 1985 (85/611/EEG). Voor icbe s zijn er ter bescherming van de belegger (onder meer) restricties gesteld aan het beleggingsbeleid. Fiscale aspecten Het fonds heeft op basis van artikel 28 van de Wet op de vennootschapsbelasting de status van een fiscale beleggingsinstelling en is 0% vennootschapsbelasting verschuldigd, mits het fonds de voor uitkering vastgestelde winst in de vorm van dividend aan de aandeelhouders uitkeert binnen acht maanden na afloop van het boekjaar en aan de overige relevante voorschriften wordt voldaan. Verhandelbaarheid gewone aandelen Het fonds is een open-end beleggingsinstelling die, behoudens bijzondere omstandigheden, op dagelijkse basis gewone aandelen uitgeeft of inkoopt tegen de intrinsieke waarde met een beperkte op- of afslag. Deze op- of afslag dient alleen ter dekking van de kosten die door het fonds moeten worden gemaakt voor het toe- of uittreden van beleggers. Het vigerende op- of afslagpercentage bedraagt maximaal 0,35%. Een eventueel overschot of tekort komt geheel ten goede aan c.q. ten laste van het fonds. Het fonds is genoteerd aan Euronext Amsterdam, segment Euronext Fund Service. Daarnaast zijn er beursnoteringen te Berlijn, Düsseldorf, Frankfurt, Hamburg, Luxemburg, München, Parijs, Wenen en Zürich. Essentiële beleggersinformatie en prospectus Voor Robeco N.V. zijn een prospectus en essentiële beleggersinformatie opgesteld met informatie over het fonds, de kosten en de risico s. Beide documenten zijn kosteloos verkrijgbaar ten kantore van het fonds en via Vertalingen Dit verslag wordt ook in de Duitse en Engelse taal gepubliceerd. Slechts de originele uitgave in de Nederlandse taal is rechtsgeldig en wordt aan de algemene vergadering van aandeelhouders voorgelegd. Robeco N.V. 4

5 Kerncijfers Overzicht In % Gemiddeld Performance op basis van: beurskoers 1,2 13,9 7,1 19,8 33,1 40,9 0,0 intrinsieke waarde 1,2 15,5 6,7 19,6 30,0 40,0 0,1 MSCI World Index 3 14,7 1,8 20,1 26,7 37,2 1,5 Dividend in euro s 4 0,80 0,60 0,60 0,60 0,80 Vermogen 5 4,1 3,9 4,4 4,1 3,4 1 Een mogelijk verschil tussen de performance op basis van de beurskoers en de intrinsieke waarde wordt veroorzaakt doordat de laatste beurskoers van de rapportageperiode en de intrinsieke waarde op een verschillend tijdstip worden vastgesteld. De laatste beurskoers van de rapportageperiode wordt vastgesteld op de laatste beursdag van de desbetreffende rapportageperiode waarbij de om 6 uur s morgens bekende gegevens met betrekking tot de waardering worden gehanteerd. De intrinsieke waarde is gebaseerd op de waarderingen zoals bekend aan het einde van die beursdag. 2 Indien dividenduitkering plaatsvindt in enig jaar, dan wordt rekening gehouden met een herbelegging van het uitgekeerde dividend. 3 Voor de valutaomrekening wordt gebruikgemaakt van de koersen van World Market Reuters. 4 Het dividend heeft betrekking op genoemd boekjaar en wordt uitgekeerd in het daaropvolgend boekjaar betreft voorstel. 5 In miljarden euro's. Robeco N.V. 5

6 Verslag van de directie Algemene inleiding Economie De wereldeconomie had in 2012 te kampen met een aantal structurele problemen, die een traditioneel economisch herstel belemmerden. Ook dit jaar stond in het teken van de beheersing van de schuldquota in de Westerse wereld, in een omgeving met gematigde economische groei en lage rentes. Het was ook een jaar waarin centrale banken meer dan gebruikelijk van zich lieten horen. Daarbij speelde het krachtige optreden van de Europese Centrale Bank (ECB) een hoofdrol. De noodzakelijke schuldbeheersing in de Westerse wereld verloopt gemakkelijker bij een aantrekkende groei van de wereldeconomie. In de eerste maanden van 2012 kwam die groei vooral uit de Verenigde Staten, waar de werkloosheidscijfers gunstig uitvielen, mede door de zachte winter. De werkloosheid daalde gedurende het jaar vervolgens langzaam naar 7,5%. Daarnaast verbeterde de situatie op de Amerikaanse huizenmarkt. Het graduele herstel van de economie in de Verenigede Staten werd gestimuleerd door een Fed (het Amerikaanse stelsel van centrale banken) die haar retoriek gedurende het jaar kracht bijzette door een belangrijke herinterpretatie van haar mandaat. Niet alleen belooft de Fed de rente tot 2015 laag te houden om de economische ontwikkeling te stimuleren, maar de bank stelt zich nu ook expliciet een reductie van de werkloosheid tot 6,5% ten doel. Hoewel de conjuncturele situatie verbeterde, had de economie van de Verenigde Staten in het najaar te kampen met de dreigende fiscal cliff per 1 januari De investeringsactiviteit van bedrijven bleef daardoor zeer gematigd. In Europa nam de bezorgdheid in het eerste kwartaal af omdat de ECB in december 2011 en februari 2012 driejaarsleningen beschikbaar stelde aan de Europese banken tegen een hele lage rente. Hierdoor konden de banken zich goedkoop herfinancieren. Een deel van de middelen werd gebruikt om overheidsobligaties te kopen met een hogere rente. Later in het jaar nam de onrust weer toe omdat de Griekse overheid wederom niet voldeed aan de gestelde eisen van de Trojka en een derde steunpakket nodig had. Het besmettingsgevaar van een eventuele Griekse uittreding richting de overige perifere landen van de Eurozone vormde daardoor een reëel risico. Ook de problemen op de Spaanse huizenmarkt werden steeds meer zichtbaar. In een poging de markten te stabiliseren, deed de president van de ECB, Mario Draghi, in juli een krachtige uitspraak door te stellen dat de ECB er alles aan zal doen om de euro te redden en dat dit afdoende zal zijn. De rentes op staatspapier van Spanje en Italië daalden aanzienlijk door de aankondiging van een ongelimiteerd conditioneel obligatie- opkoopprogramma door de ECB. Ook afgelopen jaar werd duidelijk dat de Noord- Europese landen stapsgewijs de balans zoeken tussen enerzijds het ter beschikking stellen van voldoende financiële middelen om de periferie in de Eurozone te houden en anderzijds het voldoende stimuleren van de periferie om de noodzakelijke structurele hervormingen door te voeren. De Noord-Europese landen zijn alleen bereid tot solidariteit als er meer financiële discipline komt in de Zuid-Europese landen. Vooral Duitsland stuurt hierbij aan op overdracht van politieke soevereiniteit aan Brussel en een gecentraliseerd bankentoezicht in Frankfurt. Ook in Azië stonden centrale banken in de schijnwerpers. Nadat de Japanse centrale bank eerder in het jaar maatregelen had genomen om de Japanse yen minder duur te maken ten opzichte van andere munten, kondigde de nieuwe Japanse premier in december aan een voorstander te zijn van meer agressieve kwantitatieve verruiming. Hiermee zou Japan zich moeten ontworstelen aan een klimaat waarin deflatie en economische stagnatie al jaren de toon zetten. De Chinese centrale bank verlaagde in juni de rente om een verdere vertraging van Chinese economie tegen te gaan. Dit was de eerste keer sinds eind Daarbij werd in China het nieuwe communistische bewind van Xi Jingping geïnstalleerd, onder wiens leiding de economische koers van China naar verwachting grotendeels ongewijzigd blijft. In navolging van China wisten de opkomende markten het afgelopen jaar de inflatie in toom te houden (mede door de lagere grondstoffen- en voedselprijzen) waardoor er ruimte bleef voor centrale banken om de groei te blijven stimuleren. Vooruitzichten voor de aandelenmarkten Het mondiale macro-economische beeld voor 2013 blijft wijzen op een omgeving van groei beneden de trend en gematigde inflatie waarin neerwaartse risico s resteren. Centrale banken in ontwikkelde landen zullen zich hierdoor actief blijven opstellen om de reële economie te stimuleren door rentecurves te drukken. In de Verenigde Staten zal de groei vermoedelijk gematigd blijven, mede door de noodzaak tot fiscale consolidatie. Voortgaande fiscale consolidatie in de Robeco N.V. 6

7 Europese periferie zal naar verwachting de economische groei in de Eurozone belemmeren. Hoewel de twijfel over het voortbestaan van de euro als valuta is verminderd, resteert onzekerheid over verdergaande integratie in de monetaire unie. Wij verwachten dat China zich zal herstellen, waardoor andere opkomende markten het relatief hoge groeitempo kunnen vasthouden. Mondiale inflatiedruk zal beperkt blijven door de nadruk op schuldbeheersing en de lagere grondstoffenprijzen in een omgeving van beneden gemiddelde bezettingsgraden. Destabilisatie van het Midden-Oosten of mislukte oogsten kunnen echter een tijdelijke impuls geven aan de inflatie. Voor aandelen is er naar onze mening zicht op verdere beperkte koerswinsten. In een klimaat waarin de mondiale economie zich traag herstelt, lijkt expansie van historisch hoge winstmarges niet waarschijnlijk. Dat betekent dat de winstgroei opnieuw laag zal zijn. De winstontwikkeling zal daarom geen drijvende kracht achter de koersen zijn. De waardering van aandelen is historisch gezien vrij normaal. Het is positief dat centrale banken het zeer ruime monetaire beleid voortzetten. De lage rente prikkelt investeerders tot een zoektocht naar rendement waar aandelen uiteindelijk van kunnen profiteren. Tevens kan voortgaande inkoop van eigen aandelen een positieve rendementsbijdrage leveren. Beleggingsresultaat In 2012 steeg de koers van het aandeel Robeco N.V. van EUR 21,38 naar EUR 23,73. Dit betekent, rekening houdend met herbelegging van het in mei 2012 uitgekeerde dividend van EUR 0,60 per aandeel, een beleggingsresultaat van 13,9%. Op basis van de intrinsieke waarde, die steeg van EUR 21,38 naar EUR 24,07, bedroeg het beleggingsresultaat 15,5%. De benchmark van het fonds, de MSCI World Index, steeg in dezelfde periode met 14,7%. In de verslagperiode heeft het fonds Robeco een positief resultaat behaald ten opzichte van de benchmark van 2,1% (op basis van intrinsieke waarde, vóór aftrek van kosten). Van de genoemde 2,1% was 2,3% het gevolg van het aandelenselectiebeleid, 0,4% was te danken aan het sectorallocatiebeleid en +0,2% aan het valutabeleid. Het positieve resultaat van de aandelenselectie was meer dan voldoende om de licht negatieve bijdrage van het sectorallocatiebeleid goed te maken. Het valutabeleid droeg licht positief bij. In veel sectoren werd een rendement behaald dat boven de relevante benchmark lag. In cyclische en defensieve consumentengoederen, informatietechnologie, basismaterialen, industrie en dienstverlening en nutsbedrijven was het resultaat positief. In financiële instellingen, energie, telecommunicatiediensten en gezondheidszorg bleef het resultaat slechts licht achter bij de benchmark. Het sectorallocatiebeleid was minder succesvol vanwege de onderweging in financiële dienstverlening en de overweging in energie. Financiële dienstverlening was de beste sector in 2012, terwijl energie tot de slechte sectoren van 2012 behoorde. Het landen- en regiobeleid leverde een neutrale bijdrage. De positieve bijdrage van een overwogen positie in Europa werd teniet gedaan door een onderweging in Japan, dat vanwege een goed laatste kwartaal een bovengemiddeld resultaat boekte. Voor het goede resultaat ten opzichte van de benchmark is een aantal redenen aan te wijzen. Het fonds Robeco onderscheidt zich van andere fondsen door gebruik te maken van een door Robeco zelf ontwikkeld model dat aandelen rangschikt op volgorde van verwacht rendement. Uit deze lijst kiezen wij aandelen waarvan wij denken dat andere beleggers die veelal een oriëntatie op de kortere termijn hebben de langetermijn waardecreatie onderschatten. Bij de selectie gebruiken wij onze fundamentele kennis van de sectoren en hanteren wij duurzaamheidscriteria. Aandelen als ASOS (+116,8%; kledingretailer via het internet), Prada (+111,7%; producent van luxegoederen) en Virgin Media (+72,4%; kabel) waren de grootste stijgers in portefeuille. Aandelen die de hoogste bijdragen aan het resultaat ten opzichte van de benchmark leverden, waren: ebay (+0,4%), Comcast (+0,4%) en Ingersoll Rand (+0,3%) vanwege de combinatie van een overweging en een goed rendement. Het beleggingsresultaat is van belang, maar ook het risicobeheer van de portefeuille is belangrijk. De tracking error van de portefeuille bedroeg gemiddeld 2% over het gehele jaar. Een tracking error van 2% wil zeggen dat de portefeuille met een waarschijnlijkheid van 66% een toekomstige performance zal halen die niet meer dan 2% van de benchmark zal afwijken (naar boven of naar beneden). Robeco NV is een actief beheerd fonds. De portefeuille werd gekenmerkt door een actief deel van gemiddeld 73% over 2012, dat geen overlap kent met de benchmark van het fonds. Bijvoorbeeld, als de weging van Royal Dutch Shell 1% is in de benchmark en wij hebben 2,5% in portefeuille dan draagt dit belang 1,5% bij aan het actieve deel van het fonds. Het is belangrijk dit onderscheid te maken, want er zijn ook inactieve fondsen, die 100% overeenkomstig de benchmark beleggen en dus een actief deel van 0% hebben. Deze fondsen worden ook wel ETFs genoemd. De bèta van de portefeuille lag gemiddeld boven de 1, namelijk op gemiddeld op 1,05. In zijn algemeenheid geldt dat als de portefeuille een bèta heeft van meer dan 1 en de markt gaat omhoog, dat Robeco N.V. 7

8 dan de portefeuille meer stijgt dan de markt. De hoogte van de bèta is geen doel op zich maar een resultante van de geselecteerde aandelen in de portefeuille. Het fonds heeft een beleggingshorizon van 3 tot 5 jaar. Wij kopen aandelen waarvan wij verwachten dat wij ze gemiddeld 3 tot 5 jaar in portefeuille kunnen houden. In 2012 heeft het fonds een omzet in portefeuille gekend van 48%, hetgeen goed aansluit bij deze beleggingshorizon. Beleggingsbeleid Energie In de sector energie hebben wij een overwogen positie, waarbij de nadruk ligt op aandelen van ondernemingen die installaties en diensten verlenen aan bedrijven, die olie en gas winnen. Wij zien in deze sector een aantal langetermijntrends. Grote nieuwe olievondsten zijn zeldzaam. De grote vondsten van de afgelopen jaren hebben vooral plaatsgevonden in heel diep water, zoals in de Golf van Mexico, ver uit de kust van Brazilië onder dikke lagen zout, in de wateren rond Afrika of in ijskoude onherbergzame gebieden rond de Noordpool. Om deze nieuwe vondsten tot ontwikkeling te brengen, zijn veel installaties en diensten nodig. Daarvoor hebben wij aandelen in portefeuille als Transocean (boorplatforms in diep water), TGS NOPEC Geophysical (seismisch onderzoek), Cameron en National Oilwell Varco (producenten van installaties). Gedurende het jaar hebben wij het gewicht van deze aandelen in portefeuille verhoogd. Een andere langetermijntrend is de opkomst van LNG (Liquid Natural Gas). Dit is vooral in Azië populair. Ondernemingen in portefeuille zoals Shell (de grootste speler op het gebied van LNG ter wereld), BG Group (heeft een grote handelsdivisie in gas), Total (wil de capaciteit in gas verdubbelen voor 2020) en Chevron (met een significante aanwezigheid in Azië) profiteren van deze trend. Valero (Noord-Amerikaanse raffinage) werd aan de portefeuille toegevoegd om te profiteren van de hoge marges op raffinage in de Verenigde Staten. Basismaterialen In de sector basismaterialen hebben we een overwogen positie, waarin de nadruk ligt op chemie. Met de overweging in chemie spelen wij in op een aantal langetermijntrends. De chemieondernemingen in de portefeuille bieden oplossingen voor problemen in andere bedrijfstakken. Om vrachtwagens te laten voldoen aan milieustandaarden, levert Umicore katalysatoren. Om de uitstoot van CO 2 te verminderen, levert Akzo Nobel verven voor schepen waarmee de waterweerstand verminderd wordt. Tevens hebben wij aandelen als Syngenta, Monsanto en Agrium in portefeuille. Deze bedrijven bieden mogelijkheden om de productiviteit in de landbouw te verhogen en daarmee de duurzaamheid van de wereldwijde voedselvoorziening te bestendigen. Na het overnamebod van Glencore op Xstrata verkochten wij ons belang in Xstrata. Ook verkochten wij ons belang in ThyssenKrupp en ruilden dit voor een belang in Rio Tinto. Rio Tinto behoort tot de ijzerertsproducenten met de laagste kostprijs ter wereld. Tevens zijn de concurrentieverhoudingen in ijzererts beter dan in staal, omdat een aantal grote ondernemingen de markt voor ijzererts domineert. Industriële dienstverlening In de sector industriële dienstverlening hebben we een onderwogen positie. De sector wordt gekenmerkt door een veelheid aan ondernemingen die zeer diverse eindmarkten bedienen. Binnen de sector leggen we de nadruk op laat cyclische ondernemingen uit subsectoren als constructie & ontwerp, en machinebouw (Ingersoll Rand, JGC), en industriële conglomeraten, zoals Siemens en GE. De onderneming Tyco werd gesplitst in een aantal delen, waaronder Tyco (beveiligingsapparatuur) en ADT (beveiligingsdiensten). Wij verkochten ons belang in TNT Express na het bod van UPS. In de tweede helft van het jaar kochten wij een belang in 3M, een goed geleide onderneming die in vrijwel alle divisies hoge en stabiele marges haalt. Bij uitstek een onderneming waarvan de langetermijn waardecreatie onderschat wordt. Cyclische consumentengoederen In de sector cyclische consumentengoederen hebben we een marktgewogen positie. Binnen de sector leggen we de nadruk op kabelbedrijven en producenten van luxe goederen. Hiermee spelen we in op een aantal lange termijn trends. We prefereren kabel boven telecom. Op dit moment is het gebundelde product van kabelbedrijven (televisie, telefoon en internet) superieur aan dat van telecombedrijven. Kabelbedrijven hebben de investeringen in het netwerk al gedaan, die veel telecombedrijven nog moeten doen. Binnen de sector hebben we belangen in Time Warner Cable, Comcast, Ziggo, Kabel Deutschland en Virgin Media. Aziaten zijn nog steeds verzot op luxegoederen. Op deze trend spelen we in door belangen aan te houden in Richemont (horloges), Prada (tassen, schoenen), BMW (auto s), Coach (damestassen) en Burberry (kleding). Binnen retail hebben we belangen in ASOS (kledingretailer via het internet), Hennes & Mauritz en Dollar General (convenience stores in de Verenigde Staten). Robeco N.V. 8

9 Defensieve consumentengoederen In de sector defensieve consumentengoederen hebben we een overwogen positie. De weging in deze sector hebben we wel teruggebracht met de verkoop van onze belangen in Oriflame Cosmetics (lage groei en meer concurrentie van conventionele retail in Oost-Europa), Walgreens (concentratie van ons belang in farmacieketen CVS) en AB Foods. Binnen de sector leggen we de nadruk op tabak en huishoudproducten. Tabaksfabrikanten creëren veel aandeelhouderswaarde. Door een marktstructuur, die veel weg heeft van een oligopolie, is de sector in staat om prijsverhogingen door te voeren. Wegens het verbod op adverteren komen er geen nieuwe concurrenten bij. Het aantal rokers neemt weliswaar af in Westerse landen, maar in opkomende markten is nog steeds sprake van groei. De bedrijfsvoering van tabaksproducenten is zeer efficiënt. De vrije kasstroom is aanzienlijk en wordt gebruikt om dividend uit te keren of aandelen in te kopen. In 2012 bleef de sector achter bij de beurs vanwege een overheidsmaatregel in Australië die de merkaanduidingen op het pakje verbiedt en vanwege de recessie in Europa waardoor er meer namaakproducten op de markt komen en er meer illegale handel en smokkel plaatsvindt. Binnen de sector hebben wij geen belang in producenten die actief zijn op de Amerikaanse markt, vanwege het feit dat de kans op claims daar het hoogst is. In de sector huishoudproducten hebben we belangen in Henkel, Reckitt Benckiser, Colgate-Palmolive en L'Oréal. Wij verwachten dat het gebruik van de producten van deze ondernemingen vooral in opkomende markten verder zal groeien. Gezondheidszorg In de sector gezondheidszorg hebben we een overwogen positie. Met de goedkeuring van de Affordable Care Act (geeft ook arme en onverzekerde Amerikanen toegang tot gezondheidszorg) door het Hooggerechtshof in de Verenigde Staten, is een belangrijke stap genomen naar de hervorming van het Amerikaanse gezondheidszorgsysteem. Daarmee kwam ook een einde aan de onzekerheid voor beleggers. Tevens werd in 2012 het hoogtepunt van de patent-cliff bereikt. De patenten van een aantal grote medicijnen liepen af, zoals Lipitor van Pfizer. Dit had een aanzienlijk gevolg voor de winstgevendheid van de betreffende ondernemingen, maar dit was door de markt al in de verwachtingen meegenomen. De langetermijntrends binnen de sector zien wij als volgt: de innovatie en productiviteit van research en ontwikkeling bij de grote farmaceuten zal moeten stijgen, want in de toekomst wordt alleen voor medicijnen met een echte toegevoegde waarde betaald. Alle andere medicijnbehoefte kan ingevuld worden met generieke middelen. De uitgaven aan gezondheidszorg nemen in veel landen in de wereld verder toe: in het Westen vanwege de vergrijzing, in de opkomende markten vanwege de groei van de vraag. In de portefeuille beleggen wij in aandelen die helpen de kosten van de zorg in het Westen beheersbaar te maken (Teva, United Health, DaVita, Covidien) en die profiteren van de groei in opkomende markten (Sanofi, Roche en Pfizer). Financiële waarden Tegen onze verwachting in, was financiële dienstverlening de best presterende sector in Binnen de financiële dienstverlening haalde onroerend goed de hoogste rendementen. We hebben een onderweging in deze sector, met name in onroerend goed en in banken. De Europese leiders hebben gedurende de eurocrisis weinig doortastend gereageerd op de problemen in de eurozone. De rentes in zuidelijke eurolanden bleven stijgen, totdat de ECB bij monde van zijn president Mario Draghi zich in juli 2012 duidelijk uitsprak en zei alles te zullen doen om de euro te redden. Later werd deze woorden kracht bijgezet door een inkoopprogramma van obligaties van landen die zich aanmelden voor hulp in Brussel. Dit betekende een keerpunt. De kans dat de euro uiteen zou vallen werd hiermee aanzienlijk verkleind. Naar aanleiding hiervan hebben we in de tweede helft van het jaar de weging in deze sector verhoogd, maar de onderwogen positie bleef. We kochten vooral degelijke banken met een goede kapitaalpositie, zoals HSBC en Svenska Handelsbanken en banken met een sterke positie in internationaal cash management voor bedrijven hebben ook een streepje voor. Deze activiteit verbindt de bank met het bedrijf. Zo kunnen banken met een wereldwijd netwerk echte toegevoegde waarde bieden. Banken als JP Morgan, Deutsche Bank, Citi, HSBC en Standard Chartered zijn actief op deze markt en hebben we mede daarom opgenomen in de portefeuille. Binnen de sector financiële dienstverlening zijn we steeds meer de nadruk gaan leggen op de verzekeringssector, want op termijn verwachten wij een stijging van rentes en dat is gunstig voor levensverzekeraars. We verhoogden ons belang in Axa. Informatietechnologie In de sector informatietechnologie hebben we een overwogen positie. Wij leggen vooral de nadruk op software en bedrijven met een sterke relatie tot het internet. Cloud computing klinkt als een modewoord, maar het heeft verstrekkende gevolgen binnen de sector. Door bewerkingen en dataopslag te laten plaatsvinden via het internet raakt een belangrijk deel van de technologie, die in een client-server (desktop PC gelinkt aan een server) omgeving gebruikt Robeco N.V. 9

10 wordt, verouderd. Wij houden met deze trend rekening in de portefeuille door niet te beleggen in Cisco, Intel, Dell, Hewlett-Packard en Microsoft en wel in cloud computing platform bedrijven als Apple en Google. Wij denken dat veel commercie gaat verschuiven van bricks naar clicks, van fysieke winkels naar het web. Met belangen in aandelen als Expedia, ASOS, Google, Visa en ebay spelen we in op deze trend. Mobile computing wordt ook belangrijker, voor zowel consumenten als voor bedrijven. We verwachten dat consumenten hun mobiele telefoon of tablet steeds meer gaan gebruiken als belangrijkste scherm en dat de PC naar het tweede plan verschuift. Veel ondernemingen faciliteren al zo n scherm voor hun werknemers om de productiviteit ook buiten kantoor te vergroten. Met belangen in Apple, Samsung en Google spelen wij in op deze trend. Telecommunicatie In de sector telecom hebben we een neutrale positie. Deze sector krijgt steeds meer concurrentie van kabel en het internet (de service "Whats App" vervangt SMS-diensten). Wij prefereren dan ook kabelbedrijven en ondernemingen als Apple, Samsung en Google boven de meeste telecombedrijven. We leggen de nadruk op mobiele telecombedrijven, zoals Millicom (actief op het gebied van mobiele telecommunicatie in Centraal- en Latijns Amerika en in Afrika) en Vodafone. Ook de portefeuillebelangen Telenor en AT&T leveren overwegend mobiele telefoondiensten. Nutsbedrijven In nutsbedrijven hebben we een onderweging. Deze bedrijven moeten de komende jaren nog veel investeren en er komt weinig vrije kasstroom uit. Europese nutsbedrijven worden geplaagd door overcapaciteit. Onze belangen zijn vooral Noord-Amerikaans: AES (met de nodige aanwezigheid in opkomende markten), NextEra (in Florida) en Questar (in Utah). Opkomende markten In 2010 werd besloten om het universum van aandelen waarin belegd kan worden uit te breiden met opkomende markten. In 2012 werd hieraan invulling gegeven door aankopen in Samsung Electronics (Zuid Korea) en van futures op de Chinese aandelenindex (H-shares-index). Het totale belang in opkomende markten bedroeg 2% per eind Derivatenbeleid Bij het beleggingsbeleid wordt uitgegaan van het individuele aandeel. Als er veel aandelen uit een bepaalde regio geselecteerd worden en de portefeuille een te zwaar gewicht krijgt in deze regio, dan brengen we de weging van die regio terug door middel van de verkoop van futures. We houden zo wel vast aan de gekozen aandelen, maar zijn minder afhankelijk van de regiokeuze. Gedurende het jaar 2012 vonden we veel aantrekkelijke aandelen in Europa, hetgeen leidde tot een overweging in deze regio. We verminderden deze overweging door de verkoop van futures in het Eurogebied. De nadruk ligt binnen Europa vooral in landen rond het Eurogebied, zoals het Verenigd Koninkrijk, Zweden en Zwitserland. De waardering van aandelen in deze landen is laag, terwijl de landen niet met dezelfde problemen kampen als de Eurolanden. Tegenover de verkoop van futures in Europa stonden aankopen in Japan en China. Valutabeleid Bij het valutabeleid nemen wij de wegingen in benchmark als uitgangspunt. Voor Robeco NV voeren we in zeer beperkte mate een actief valutabeleid. In 2012 was de enige actieve positie een overwogen positie van 1% in de Koreaanse won ten opzichte van de euro. Valutatermijntransacties worden gebruikt om de valutapositie naar het niveau van de benchmark te brengen. Zo hebben we bijvoorbeeld Australische aandelen, maar gaan we valutatermijntransacties aan om de weging van de Australische dollar in portefeuille gelijk te krijgen met de weging van Australische dollars in de benchmark. Sustainability investing Sustainability investing in de fondsen van Robeco is een positieve keuze met minimale beperkingen aan het beleggingsuniversum en bestaat uit een combinatie van effectieve instrumenten: uitoefening stemrechten engagement uitsluitingen integratie ESG-factoren 1 in beleggingsprocessen 1 ESG staat voor Environmental, Social and Governance, in het Nederlands: milieu, maatschappij en goed bestuur. Robeco N.V. 10

11 Uitoefening stemrechten De beheerder heeft het streven om wereldwijd het stemrecht uit te oefenen op door het fonds gehouden aandelen. De beheerder doet dit vanuit de overtuiging dat good corporate governance op de lange termijn goed is voor de aandeelhouderswaarde. Het corporate governance beleid van de beheerder is gebaseerd op de internationaal geaccepteerde principes van het International Corporate Governance Network (ICGN). De beheerder heeft de opvatting dat lokale wetten en codes voor ondernemingsbestuur, zoals de Corporate Governance Code in Nederland, het leidende kader voor de corporate governance praktijk en het stemgedrag vormen. Deze aanpak is in lijn met principes 7 en 9 van de ICGN Global Corporate Governance Principles. Deze principes richten zich op transparantie en de verantwoordelijkheden van aandeelhouders. Informatie over het stembeleid, een verslag van de uitvoering van het stembeleid en kwartaalverslagen over het uitgeoefende stemrecht zijn terug te vinden op De beheerder heeft hiermee over de verslagperiode het principe en de best practice bepalingen van de Nederlandse Corporate Governance Code die zien op de verantwoordelijkheid van institutionele beleggers nageleefd. Engagement Engagement is het actief gebruiken van de rechten van beleggers om invloed uit te oefenen op bedrijven. Robeco treedt in actieve dialoog met ondernemingen over verantwoord ondernemerschap en een maatschappelijk verantwoord ondernemingsbeleid. Dit verhoogt naar onze mening op de langere termijn de aandeelhouderswaarde voor onze klanten. Wij hanteren hierbij een themagedreven aanpak. Dit verschaft ons de mogelijkheid om een onderwerp diepgaand te bestuderen. Uitsluitingen Het uitsluitingenbeleid van Robeco bestaat uit twee onderdelen. Ten eerste worden ondernemingen uitgesloten die controversiële wapens of essentiële onderdelen daarvan produceren of het merendeel van hun omzet realiseren met de verkoop of transport van deze wapens. Ten tweede kan een niet-succesvolle dialoog op termijn leiden tot uitsluiting van een onderneming van het beleggingsuniversum. Het gaat hierbij om een dialoog waarbij wij spreken met ondernemingen over ernstige en structurele schendingen van internationaal breed geaccepteerde richtlijnen voor verantwoord ondernemen. In het bijzonder richt Robeco zich hierbij op het United Nations Global Compact. Naast het uitsluitingenbeleid van ondernemingen, is er ook een beleid voor het uitsluiten van landen. Deze uitsluitingen hebben betrekking op landengerelateerde beleggingen (bijvoorbeeld staatsobligaties). De uiteindelijke bevoegdheid om ondernemingen en landen op de uitsluitingslijst te plaatsen ligt bij de directie van de Robeco Groep. Integratie ESG-factoren in beleggingsprocessen Met de integratie van ESG-factoren in ons beleggingsproces hebben we in 2012 opnieuw stappen gezet door meer aandacht te besteden aan de ESG-paragraaf in de investment case. De analisten in het team schrijven investment cases over de ondernemingen die zij interessant achten voor de portefeuille. Daarin wordt ook een hoofdstuk gewijd aan de ESG score van de onderneming, op basis van de gegevens die beschikbaar zijn bij RobecoSAM in Zwitserland, dochteronderneming van de Robeco Groep. De samenwerking met RobecoSAM is verder geïntensiveerd. RobecoSAM gebruikt voor het vaststellen van deze score de best-in-class methode waarbij ondernemingen binnen één sector met elkaar vergeleken worden. Op deze manier krijgen we inzicht in de ESG prestaties van de onderneming relatief ten opzichte van de concurrenten. Aandelen die deel uitmaken van de portefeuille, zoals Akzo Nobel, Siemens, DSM, Nestlé, Henkel, Samsung Electronics, Linde, Colgate-Palmolive, Standard Chartered, Umicore, Diageo, BMW, BNP Paribas, Rio Tinto, Novartis, Vodafone, HSBC, Syngenta, Toyota, United Technologies, Total, McDonalds en EMC hebben een goede score op ESG factoren. De gemiddelde ESG-score van de aandelen in portefeuille is hoger dan die van de benchmark. Transparantie en rapportage over beleid en uitvoering Primair wordt via de website gerapporteerd over sustainability investing. Voor het uitoefenen van stemrechten, voor engagement en voor uitsluitingen is zowel het beleid als het verslag van de uitvoering terug te vinden op Risicobeheer Het fonds maakt gebruik van financiële instrumenten. De hiermee samenhangende risico s zijn nader omschreven in de jaarrekening. Risicobeheer is een integraal onderdeel van het beleggingsproces. De belangrijkste risico s worden gemonitord, zoals prijsrisico, kredietrisico en liquiditeitsrisico. Daarnaast worden controles uitgevoerd door een onafhankelijke riskmanagementafdeling, die direct rapporteert aan het senior management. Robeco N.V. 11

12 Voor de aandelen waarin wordt belegd, hanteert het fonds liquiditeitslimieten op basis van marktkapitalisatie en verhandelbaarheid. Er wordt belegd in 125 fondsen, verspreid over 16 landen en 10 verschillende sectoren. Hiermee wordt een grote spreiding bereikt en is het prijsrisico beperkt. Er wordt belegd binnen de limieten zoals die in het prospectus zijn vastgesteld. De directie heeft aan de hand van rapportages gesproken over zaken met betrekking tot risicobeheer en compliance. De aanwezigheid van financiële en operationele risico s is inherent aan het karakter van vermogensbeheer. De manier waarop de beheersing van deze risico s in de dagelijkse bedrijfsvoering is verankerd, is dan ook van groot belang. De Robeco Groep maakt gebruik van een risicomanagement raamwerk (Robeco Control Framework) dat de beheersing van alle risicotypes waarborgt. Binnen dit raamwerk worden risico s periodiek geïdentificeerd en beoordeeld op significantie en materialiteit. Interne procedures en maatregelen zijn erop gericht om de beheersing van zowel financiële als operationele risico s vorm te geven. Zowel de risico s en de procedures als de maatregelen worden actief gemonitord. Specifieke aandacht wordt besteed aan de continuïteit van kritische bedrijfsprocessen. Hiertoe heeft de Robeco Groep maatregelen getroffen om schade als gevolg van onderbreking van haar dienstverlening zoveel mogelijk te beperken. Het Business Continuity Management (BCM) proces draagt zorg voor de continuïteit van kritische processen en diensten door middel van een gedegen crisisorganisatie en een uitgebreide set van oefeningen, beleid, baseline (een set met BCM eisen), plannen en richtlijnen. Hiernaast heeft de Robeco Groep het afgelopen boekjaar aandacht besteed aan de (mogelijke) directe en indirecte gevolgen van de aanhoudende problemen in het eurogebied. Hierbij is o.a. gewerkt aan scenarioplanning en het opzetten van een crisisdraaiboek om zo goed mogelijk voorbereid te zijn op eventuele consequenties van een verdere verergering van de eurocrisis. Ook worden de operationele risico s die te relateren zijn aan de crisis voortdurend geanalyseerd en worden waar nodig aanvullende beheersmaatregelen getroffen. Bovendien zijn het afgelopen boekjaar aanvullende maatregelen genomen om de risico s te beperken die gepaard gaan met niet nakoming door een tegenpartij. Hiertoe zijn de kasuitzettingen verder gespreid over de toegestane tegenpartijen. Er is een tweede tegenpartij aangesteld voor de handel in termijncontracten zodat eventuele risico s voor de fondsen snel kunnen worden gemitigeerd in geval van een dalende kredietwaardigheid van de huidige tegenpartij. Op het gebied van marktrisico zijn de functionaliteiten van de marktrisicosystemen verder ontwikkeld. Hierbij is aandacht besteed aan het verder vergroten van het aanpassingsvermogen van de risicocijfers die daarmee sneller reageren op veranderende marktomstandigheden. Ook is een nieuw stresstesting kader ontwikkeld dat de Robeco Groep beter inzicht biedt in hoe de portefeuille reageert op extreme doch plausibele scenario s. Hierbij wordt een combinatie van historische en hypothetische scenario s gehanteerd. Ten aanzien van het liquiditeitsrisico van de fondsen is in bepaalde gevallen afgesproken een minimum liquiditeitsbuffer aan te houden om ook in illiquide periodes te waarborgen dat klanten in en uit kunnen stappen. Verklaring omtrent de bedrijfsvoering Robeco Institutional Asset Management B.V. ( RIAM ) beschikt over een beschrijving van de bedrijfsvoering, die voldoet aan de eisen van de Wet op het financieel toezicht ( Wft ) en het Besluit gedragstoezicht financiële ondernemingen ( Bgfo ). Wij hebben gedurende het afgelopen boekjaar verschillende aspecten van de bedrijfsvoering beoordeeld. Bij onze werkzaamheden hebben wij geen constateringen gedaan op grond waarvan wij zouden moeten concluderen dat de beschrijving van de opzet van de bedrijfsvoering als bedoeld in artikel 121 van het Bgfo niet voldoet aan de vereisten zoals opgenomen in de Wft en daaraan gerelateerde regelgeving. Op grond hiervan verklaren wij als beheerder voor Robeco N.V. te beschikken over een beschrijving van de bedrijfsvoering als bedoeld in artikel 121 van het Bgfo, die voldoet aan de eisen van het Bgfo. Robeco N.V. 12

13 Ook hebben wij niet geconstateerd dat de bedrijfsvoering niet effectief en niet overeenkomstig de beschrijving functioneert. Derhalve verklaren wij met een redelijke mate van zekerheid dat de bedrijfsvoering gedurende het verslagjaar effectief en overeenkomstig de beschrijving heeft gefunctioneerd. Verslag van het gehouden toezicht Uit de raad van commissarissen van Robeco Groep N.V. zijn enkele commissies benoemd, namelijk de audit & risk committee, de investment committee en de nomination, remuneration & corporate governance committee. Deze commissies bestaan voor de meerderheid uit onafhankelijke commissarissen in de zin van de Corporate Governance Code. De audit & risk committee bestaat uit de heren drs. G. Izeboud RA (voorzitter), prof. dr. A. Bruggink, drs. A.C. Dorland MBA (per 3 april 2012), mr. S.E. Eisma en drs. D.P.M. Verbeek en vergaderde zes keer gedurende de verslagperiode. De vergaderingen van de audit & risk committee zijn bijgewoond door onder meer de hoofden van de afdelingen Group Internal Audit, Group Compliance en Group Risk Management en door vertegenwoordigers van Ernst & Young Accountants LLP. Compliance-, audit- en riskmanagement aangelegenheden zijn in de audit & risk committee besproken. Robeco kent "Principles on Fund Governance", waarvan de naleving wordt gemonitord door Group Compliance. Deze beginselen komen in belangrijke mate overeen met de beginselen opgesteld door Dutch Fund and Asset Management Association (DUFAS). Robeco's Group Internal Audit heeft de Principles van DUFAS en die van Robeco in 2012 met elkaar vergeleken en twee kleine aanpassingen voorgesteld, die door Group Compliance zijn geïmplementeerd. Daarnaast is de tekst over de monitoringprocedure aangepast: Group Internal Audit zal elk Principle ten minste eenmaal per drie jaar aan een audit onderwerpen, Group Compliance zal ze doorlopend monitoren. De investment committee bestaat uit de heren mr. Ph. Lambert (voorzitter), prof. dr. A. Bruggink, drs. A.C. Dorland MBA (per 3 april 2012), drs. G. Izeboud RA en drs. D.P.M. Verbeek en vergaderde vier keer gedurende de verslagperiode. Deze vergaderingen zijn bijgewoond door onder meer vertegenwoordigers van de beleggingsafdelingen en door het management van verschillende buitenlandse entiteiten van de Robeco Groep. Besproken werden het Robeco Groep productenpalet, de investment capability profitability analysis, het gevoerde beleggingsbeleid en performanceontwikkelingen. Daarbij zijn onder meer de performances in vergelijking met de gestelde performance targets en de ratings, zoals die van Morningstar, onderwerp van gesprek geweest. Daarnaast zijn de ontwikkelingen in de financiële markten een vast agendapunt. De nomination, remuneration & corporate governance committee bestaat uit de heren mr. S.E. Eisma (voorzitter), mr. Ph. Lambert, ir. P.J.A. van Schijndel en drs. D.P.M. Verbeek en vergaderde vijf keer gedurende de verslagperiode. Bij deze vergaderingen waren onder meer ook de CEO en het hoofd Group Human Resources aanwezig. In de vergaderingen komt, naast onderwerpen zoals succession- en continuitybeleid, het beloningsbeleid voor het senior management aan de orde. In het bijzonder werd veelvuldig gesproken over de implementatie van de Principes voor Beheerst Beloningsbeleid van de AFM en DNB. Deze implementatie leidde op een beperkt aantal punten tot aanpassingen en is in de zomer van 2012 afgerond. In het Robeco Beloningsbeleid is behalve de Principes voor Beheerst Beloningsbeleid ook het beloningsbeleid van Rabobank verankerd. Rotterdam, 15 maart 2013 De directie Robeco N.V. 13

14 Jaarrekening Balans Voor resultaatbestemming, EUR x duizend 31/12/ /12/2011 Beleggingen Financiële beleggingen Aandelen Derivaten 2, Som der beleggingen Vorderingen Vorderingen uit hoofde van effectentransacties Te vorderen dividend Vorderingen op gelieerde maatschappijen Overige vorderingen Overige activa Liquide middelen Kortlopende schulden Verplichtingen uit hoofde van derivaten 2, Schulden uit hoofde van effectentransacties Schulden aan kredietinstellingen Schulden aan gelieerde maatschappijen Overige schulden Vorderingen en overige activa minus kortlopende schulden Eigen vermogen 10, Samenstelling van het eigen vermogen Geplaatst kapitaal 10, Overige reserves Nettoresultaat De bij de posten vermelde nummers verwijzen naar de desbetreffende nummers in de toelichtingen. Robeco N.V. 14

15 Winst- en verliesrekening EUR x duizend Opbrengst beleggingen Waardeveranderingen 1,2, Kosten 14 Beheerkosten Service fee Overige kosten Nettoresultaat Kasstroomoverzicht Indirecte methode, EUR x duizend Kasstroom uit beleggingsactiviteiten Nettoresultaat Gerealiseerde en niet-gerealiseerde waardeveranderingen Aankopen van beleggingen Verkopen van beleggingen Toename( )/afname(+) van kortlopende vorderingen Toename(+)/afname( ) van kortlopende schulden Kasstroom uit financieringsactiviteiten Ontvangen bij plaatsing eigen aandelen Betaald bij inkoop eigen aandelen Winstuitkering Toename( )/afname(+) van kortlopende vorderingen Toename(+)/afname( ) van kortlopende schulden Netto kasstroom Koers- en omrekeningsverschillen op geldmiddelen Toename(+)/afname( ) geldmiddelen Liquide middelen begin boekjaar Schulden aan kredietinstellingen begin boekjaar Geldmiddelen begin boekjaar Liquide middelen einde boekjaar Schulden aan kredietinstellingen einde boekjaar Geldmiddelen einde boekjaar De bij de posten vermelde nummers verwijzen naar de desbetreffende nummers in de toelichtingen. Robeco N.V. 15

16 Toelichtingen Algemeen De jaarrekening is opgesteld in overeenstemming met Titel 9 van Boek 2 van het Nederlands Burgerlijk Wetboek en de Wft. Het boekjaar van het fonds is gelijk aan het kalenderjaar. De toelichtingen op de eigen aandelen van het fonds betreffen de gewone geplaatste aandelen. Risico s financiële instrumenten Transacties in financiële instrumenten kunnen ertoe leiden dat de hieronder beschreven financiële risico s door het fonds worden verkregen of overgedragen aan een andere partij. Voor nadere informatie betreffende de risico s voor dit fonds wordt verwezen naar het prospectus. Algemeen beleggingsrisico De waarde van beleggingen kan fluctueren. In het verleden behaalde rendementen bieden geen garantie voor de toekomst. De intrinsieke waarde van het fonds is afhankelijk van ontwikkelingen op de financiële markten en kan zowel stijgen als dalen. Aandeelhouders lopen het risico dat zij minder of niets terugkrijgen van hetgeen zij hebben ingelegd. Binnen het algemeen beleggingsrisico kan een onderscheid worden gemaakt tussen marktrisico, concentratierisico en valutarisico. Marktrisico De intrinsieke waarde van het fonds is gevoelig voor marktbewegingen. Daarnaast dienen beleggers zich bewust te zijn van de mogelijkheid dat de waarde van beleggingen kan variëren als gevolg van wijziging in politieke, economische of marktomstandigheden, alsmede door een veranderde individuele bedrijfssituatie. Concentratierisico Op grond van zijn beleggingsbeleid kan het fonds beleggen in financiële instrumenten van uitgevende instellingen die (hoofdzakelijk) opereren binnen dezelfde sector, regio, of op dezelfde markt. Indien dit gebeurt, zullen vanwege de geconcentreerdheid van de beleggingsportefeuille van het fonds gebeurtenissen die van invloed zijn op deze uitgevende instellingen een sterkere invloed op het fondsvermogen hebben dan bij een minder geconcentreerde beleggingsportefeuille. Voor nadere kwantitatieve informatie over het concentratierisico wordt verwezen naar de geografische verdeling en de sectorverdeling in de Spreiding van het vermogen, onderdeel van het hoofdstuk Toelichtingen. Valutarisico De gehele of een deel van de effectenportefeuille van het fonds kan worden belegd in (financiële instrumenten luidende in) andere valuta s dan de euro. Valutakoersschommelingen kunnen daardoor zowel een negatieve als een positieve invloed hebben op het beleggingsresultaat van het fonds. Valutarisico s kunnen worden afgedekt middels het gebruik van valutatermijncontracten en valutaopties. Voor nadere kwantitatieve informatie over het valutarisico wordt verwezen naar de valutaire verdeling in de Spreiding van het vermogen, onderdeel van het hoofdstuk Toelichtingen. Tegenpartijrisico Een tegenpartij van het fonds kan tekortschieten in de nakoming van haar financiële verplichtingen uit hoofde van financiële instrumenten jegens het fonds. Dit zogenoemde kredietrisico wordt zoveel mogelijk beperkt door het in acht nemen van de nodige voorzichtigheid bij de selectie van tegenpartijen. Daar waar het in de markt gebruikelijk is, worden door het fonds zekerheden gevraagd en verkregen. Het bedrag dat het beste het totale kredietrisico weergeeft dat per 31 december 2012 wordt gelopen, bedraagt EUR 59,7 miljoen (vorig jaar EUR 117,5 miljoen). Bij de berekening van het totale kredietrisico is geen rekening gehouden met ontvangen onderpanden. Er zijn geen tegenpartijen met een blootstelling van meer dan 5% van het fondsvermogen. Risico uitlenen financiële instrumenten Bij uitleentransacties van financiële instrumenten loopt het fonds het risico dat de inlener niet aan zijn verplichting kan voldoen tot teruggave van de ingeleende financiële instrumenten op de afgesproken datum of tot verstrekking van gevraagde zekerheden. Het uitleenbeleid van het fonds is erop gericht om deze risico s zoveel mogelijk te beheersen. Tegenpartijen van securities lending transacties worden beoordeeld op hun kredietwaardigheid, gebaseerd op het oordeel van onafhankelijke rating agencies ten aanzien van hun korte termijn kredietwaardigheid en op de omvang van Robeco N.V. 16

17 de hoeveelheid net assets. Tevens wordt rekening gehouden met garantstellingen van moederondernemingen. Het fonds accepteert alleen van OESO landen onderpand (collateral) in de vorm van: staatsobligaties met een minimale kredietwaardigheid van BBB ; obligaties van supranationale organen met een minimale kredietwaardigheid van BBB ; aandelen genoteerd aan de hoofdindexen van beurzen in OESO landen; en in beperkte mate: index trackers; aandelen van financiële instellingen; in contanten. Per balansdatum zijn zekerheden verkregen uit hoofde van securities-lending transacties. Nadere informatie hierover is opgenomen in de toelichting op de balans. Liquiditeitsrisico De hoogte van feitelijke aan- en verkoopkoersen van financiële instrumenten waarin het fonds belegt, is mede afhankelijk van de liquiditeit van de betreffende financiële instrumenten. Het is mogelijk dat een ten behoeve van het fonds ingenomen positie niet tijdig tegen een redelijke prijs kan worden geliquideerd vanwege gebrek aan liquiditeit in de markt in het kader van vraag en aanbod. Om dit risico te beperken, belegt het fonds voornamelijk in dagelijks verhandelbare financiële instrumenten. Beheerder Robeco Institutional Asset Management B.V. ( RIAM ) is de beheerder van het fonds. RIAM neemt in die hoedanigheid het vermogensbeheer, de administratie en de marketing en distributie van het fonds voor haar rekening. RIAM beschikt over een door de Stichting Autoriteit Financiële Markten ("AFM") verleende vergunning als bedoeld in artikel 2:96 Wft en staat onder toezicht van de AFM. Het fonds is door de beheerder geregistreerd bij de AFM. RIAM is een 100%- dochteronderneming van Robeco Groep N.V. Robeco Groep N.V. behoort tot de Rabobank Groep. Gelieerde maatschappijen Het fonds en de beheerder kunnen gebruik maken van de diensten van en transacties verrichten met aan het fonds gelieerde maatschappijen als bedoeld in het Bgfo, zoals onder meer Robeco Securities Lending B.V., Robeco Direct N.V., Robeco Nederland B.V. en de Rabobank Groep. De diensten betreffen het uitvoeren van aan deze maatschappijen uitbestede werkzaamheden, zoals (1) het uitlenen van effecten, (2) het inlenen van personeel en (3) plaatsing en opname van aandelen in het fonds. Onder andere de volgende transacties kunnen worden verricht met gelieerde maatschappijen: treasury management, derivatentransacties, bewaring van financiële instrumenten, uitlenen van financiële instrumenten, kredietverstrekking, het aan- en verkopen van financiële instrumenten op een gereglementeerde markt of multilaterale handelsfaciliteit. Alle diensten en transacties vinden plaats tegen marktconforme tarieven. Waarderingsgrondslagen Algemeen Tenzij anders vermeld, zijn de in de jaarrekening opgenomen posten gewaardeerd op nominale waarde en luiden de bedragen in duizenden euro s. Verhandelbaarheid gewone aandelen Het fonds is een open-end beleggingsinstelling die, behoudens bijzondere omstandigheden, op dagelijkse basis gewone aandelen uitgeeft of inkoopt tegen de intrinsieke waarde met een beperkte op- of afslag. Deze op- of afslag dient alleen ter dekking van de kosten die door het fonds moeten worden gemaakt voor het toe- of uittreden van beleggers. Het vigerende op- of afslagpercentage bedraagt maximaal 0,35%. Een eventueel overschot of tekort komt geheel ten goede aan c.q. ten laste van het fonds. Financiële beleggingen De financiële beleggingen zijn geclassificeerd als handelsportefeuille en worden, tenzij anders vermeld, gewaardeerd tegen de reële waarde. Voor de aandelen wordt de reële waarde bepaald op basis van de beurskoers en andere marktnoteringen per balansdatum. Voor de derivaten geschiedt dit bij de futures op basis van de beurskoers en andere marktnoteringen per balansdatum. Voor de valutatermijncontracten wordt gebruik gemaakt van interne waarderingsmodellen en geschiedt de waardering op basis van valutakoersen en referentierentes per balansdatum. De Robeco N.V. 17

18 transactiekosten bij aan- en verkoop van beleggingen zijn begrepen in de aankoop- c.q. verkoopprijs. De beleggingen worden op transactiedatum in de balans verwerkt. Presentatie derivaten Van derivaten wordt de reële waarde in de balans opgenomen. De presentatie van de reële waarde is gebaseerd op de vorderingen en verplichtingen per contract. De vorderingen worden opgenomen onder de financiële beleggingen en de verplichtingen onder de kortlopende schulden. De onderliggende waarden uit hoofde van de derivaten worden niet in de balans opgenomen. Indien van toepassing worden deze toegelicht onder de niet uit de balans blijkende rechten en verplichtingen. Vreemde valuta Transacties in een andere valuta dan de euro worden naar de euro omgerekend tegen de op dat moment geldende wisselkoersen. De omrekening van in een vreemde valuta luidende activa en passiva naar de euro geschiedt met inachtneming van de per balansdatum geldende koersen. De daarbij optredende valutakoersverschillen worden verwerkt in de winst- en verliesrekening. Securities lending Beleggingen waarvan het juridisch eigendom uit hoofde van een securities-lendingtransactie door het fonds voor een bepaalde termijn wordt overgedragen, blijven gedurende deze periode in de balans van het fonds opgenomen, aangezien de economische voor- en nadelen, in de vorm van beleggingsopbrengsten en waardeveranderingen, ten gunste dan wel ten laste van het resultaat van het fonds komen. De wijze van verantwoorden van in verband met de securities lending verkregen zekerheden (collateral) is afhankelijk van de aard hiervan. Indien onderpand in de vorm van beleggingen wordt ontvangen, wordt dit niet in de balans opgenomen, aangezien de economische voor- en nadelen die samenhangen met het onderpand voor rekening en risico van de tegenpartij zijn. Bij ontvangst van onderpand in de vorm van contanten vindt opname in de balans plaats, omdat in dit geval de economische voor- en nadelen voor rekening en risico van het fonds komen. Grondslagen resultaatbepaling Algemeen De resultaten van het beleggingsbeleid worden bepaald door de opbrengst beleggingen, koersstijging of -daling, valutastijging of -daling, resultaten op valuta(termijn)transacties en overige derivaten. De resultaten worden toegerekend aan de periode waarop ze betrekking hebben en worden verantwoord in de winst- en verliesrekening. Opbrengst beleggingen Hieronder worden de in het verslagjaar gedeclareerde netto contante dividenden verantwoord, de nominale waarde van de gedeclareerde stockdividenden, de interestbaten en -lasten en de opbrengsten van leentransacties. Met lopende interest per balansdatum wordt rekening gehouden. Waardeveranderingen Hieronder worden de gerealiseerde en niet-gerealiseerde koers- en valutaresultaten gepresenteerd. Robeco N.V. 18

19 Toelichting op de balans 1 Aandelen Verloop van de aandelenportefeuille EUR x duizend Boekwaarde (reële waarde) begin boekjaar Aankopen Verkopen Gerealiseerde en niet-gerealiseerde resultaten: Koersresultaten Valutaresultaten Boekwaarde (reële waarde) einde boekjaar Van deze portefeuille is een specificatie opgenomen onder Effectenportefeuille en een verdeling naar landen en valuta onder Spreiding van het vermogen, beide onderdeel van het hoofdstuk Toelichtingen. Per balansdatum was voor een bedrag van EUR 199 miljoen (ultimo vorig jaar EUR 309 miljoen) aan aandelen uitgeleend. Voor het risico van niet-teruglevering zijn adequate zekerheden gevraagd en verkregen ter waarde van EUR 216 miljoen (ultimo vorig jaar EUR 409 miljoen); deze zekerheden zijn niet in de balans opgenomen. 2 Derivaten Verloop derivaten EUR x duizend Valutatermijncontracten Futures Totaal Boekwaarde (reële waarde) begin boekjaar Aankopen Expiraties Gerealiseerde en niet-gerealiseerde resultaten Boekwaarde (reële waarde) einde boekjaar De presentatie van de derivaten in de balans is gebaseerd op de verplichtingen en vorderingen per contract. Presentatie derivaten in de balans EUR x duizend Onder beleggingen Onder kortlopende schulden Soort derivaat Valutatermijncontracten Futures Totaal Te vorderen dividend Dit betreft vorderingen uit hoofde van gedeclareerde, nog niet ontvangen netto dividenden. 4 Vorderingen op gelieerde maatschappijen Dit betreft vorderingen uit hoofde van opbrengsten uit securities-lendingtransacties en nog te ontvangen restitutie service fee. 5 Overige vorderingen Dit betreft vorderingen uit hoofde van terug te vorderen dividend- en bronbelasting, terug te vorderen dividend en bronbelasting conform artikel 11a van de Wet op de dividendbelasting 1965 en plaatsingen eigen aandelen. Robeco N.V. 19

20 6 Liquide middelen Dit betreft de direct opeisbare banktegoeden. 7 Schulden aan gelieerde maatschappijen Dit betreft schulden uit hoofde van beheervergoeding, service fee en schulden uit securities-lendingtransacties. 8 Schulden aan kredietinstellingen Dit betreft voorschotten in rekening-courant. 9 Overige schulden Dit betreft schulden uit hoofde van te betalen kosten, betaalbaar gestelde dividenden en opnamen eigen aandelen. 10 Eigen vermogen Samenstelling en verloop eigen vermogen EUR x duizend Geplaatst kapitaal Stand begin boekjaar Ontvangen op geplaatste aandelen Betaald op ingekochte aandelen Stand einde boekjaar Overige reserves Stand begin boekjaar Ontvangen op geplaatste aandelen Betaald op ingekochte aandelen Nettoresultaat voorgaand boekjaar Winstuitkering Stand einde boekjaar Nettoresultaat Eigen vermogen Het maatschappelijk kapitaal bedraagt EUR 600 miljoen, verdeeld in gewone aandelen en 10 prioriteitsaandelen van elk nominaal EUR 1. Per 31 december 2012 bedroeg het aantal uitstaande aandelen en de intrinsieke waarde per aandeel bedroeg EUR 24,07. Het maatschappelijk kapitaal van de gewone aandelen is verdeeld over twee series, waarvan er één is opengesteld. Robeco N.V. 20