Netwerk en Draagvlak. Werkboek

Transcriptie

1 Netwerk en Draagvlak Werkboek

2 Introductie Het kabinet investeert 100 miljoen per jaar in het technisch vmbo via de subsidieregeling Sterk Techniekonderwijs. Dit geld is beschikbaar voor goede samenwerkingsplannen in de regio gericht op Sterk Techniekonderwijs. Voor regio s (vmbo, mbo, bedrijfsleven) is kosteloos ondersteuning beschikbaar om te helpen bij het maken van de plannen. Tijdens de Themabijeenkomst Proces in Zwolle op 4 februari 2019 zijn regio s geholpen met onder andere de vraag: Hoe ga je om met je netwerk en creëer je zowel intern als extern draagvlak voor de plannen? Tijdens de werksessie Netwerk en Draagvlak hebben deelnemers aan de Themabijeenkomst Proces kennis gemaakt met tools om samen opzoek te gaan naar oplossingen voor de toekomst. Tools die inspireren om de juiste aanpak te kiezen en helpen bij het beantwoorden van de volgende vragen: Hoe kun je je netwerk betrekken? Hoe kun je zowel intern als extern draagvlak creëren? Hoe zorg je voor eigenaarschap bij de totstandkoming en uitvoering van plannen? In dit werkboek staan de tools die tijdens de werksessie gebruikt zijn plus andere tools die je kunt gebruiken om samen te werken aan Sterk Techniekonderwijs. Alle tools waarvoor we in dit werkboek kiezen helpen bij de co-creatie van de plannen. Co-creatie gaat over samen met de verschillende samenwerkingspartners plannen maken en ook gezamenlijk uitvoering geven aan deze plannen.

3 Co-creatie Maak je product of dienst samen met verschillende partners, experts en disciplines en als het even kan samen met de klant. Het betrekken van verschillende partners vergroot de creativiteit omdat je vanuit meerdere perspectieven kijkt naar het probleem en naar de oplossing. Zorg voor ruimte om op elkaars ideeën te bouwen. Creëer de juiste omgeving hiervoor. Hierbij is het ook belangrijk dat je dezelfde taal spreekt. De docent heeft het immers over de leerling, de directeur over de organisatie. Creëer een gemeenschappelijke taal! Een bijkomend voordeel van het betrekken van de verschillende partners binnen je samenwerkingsverband is, dat alle partners hun rol in de samenwerking ook goed snappen. Dit komt het Techniekonderwijs ten goede. Een klant die zelf waarde toevoegt, voelt zich mede eigenaar van het product of de dienst. Dit vergroot de loyaliteit van de klant op de lange termijn. Én de dienstverlening sluit beter aan op de wensen en behoefte van de klant. In dit digitaal werkboek lichten we verschillende tools toe. Tools die je kan gebruiken bij het inzetten van je netwerk en het vergroten van draagvlak. Gebruik deze tools regelmatig, want dezelfde taal leren spreken met de verschillende partners kost tijd, laat staan het creëeren van draagvlak! Tip: Maak een foto van de tool nadat je deze hebt ingevuld. Je kan na verloop van tijd de stappen zien die je gemaakt hebt!

4 Tools Het rest van dit werkboek bespreekt tools die je kan gebruiken bij het inzetten van je netwerk en het vergroten van je draagvlak. Veel van de tools helpen om een visueel overzicht te creëren van de context waarin een klant (je samenwerkingspartner of jij) zich begeeft. Visualisaties helpen om de situatie beter te begrijpen en om het gesprek over de belangrijke zaken te voeren. Visualisaties roepen hele andere reacties op dan woorden uitgesproken of op papier. zijn voor de ideeën die je hebt voor een dienst of product. Naast dit werkboek staan op de website van Sterk Techniekonderwijs nog andere tools die je kunt gebruiken om samen te werken aan Sterk Techniekonderwijs: samenwerking In het gebruik van deze tools doe je veel aannames. Maak voor jezelf helder welke dat zijn. Toets deze aannames door in gesprek te gaan met je klanten of je samenwerkingspartners. Liefst in hun eigen context zodat je kunt zien hoe hun leef- of werkomgeving en activiteiten er uit zien en je door hun ogen naar de wereld kunt kijken. Zorg dat je je aannames valideert in de gesprekken. Vooral de aannames die cruciaal

5

6 Definitie van succes Tools Wanneer is een project, een dienst of een samenwerking een succes voor de verschillende samenwerkingspartners? Wanneer is succesvol uitvoering gegeven aan het plan? Beschrijf samen met je partners de situatie die jullie als succesvol beschouwen. Het is natuurlijk niet erg als die situaties van elkaar verschillen zolang je gezamenlijk ook een gedeeld beeld hebt van succes! Een mooi voorbeeld is dat van de business goeroe Ricardo Semler. hij meet succes aan de motivatie van zijn werknemers en van hemzelf om altijd het beste van zichzelf te geven. Hij vergelijkt het met het spelen in rockband: Hoe vaak mis je een repetitie of optreden? Nooit, omdat je het geweldig leuk vindt om te doen. Een organisatie is gebouwd rondom mensen en hun intrinsieke motivatie en hun capaciteiten. Niet rondom structuren en procedures.

7

8 Persona Tools Een persona is een visuele representatie van je klant of samenwerkingspartner. Je gebruikt het om verschillende klanttypes te kunnen onderscheiden of om inzicht te krijgen in je verschillende samenwerkingspartners. Via onderzoek (zoals interviews) wordt data over je klant of partners verzameld. Het doel is om verder te reiken dan een segment beschrijving. Je wilt je persona zo beschrijven dat er een karakter naar voren komt, met alle nukken die daar bij horen. Gebruik alle data die je hebt over je klanten en partners in de organisatie, maar kom ook weg vanachter je bureau en ga met mensen in gesprek! Je kunt ook eerst een persona maken en de aannames toetsen met onderzoek. Met de nieuwe input kun je de persona aanpassen. Een persona is een hulpmiddel om je gedachten en ideeën bij te toetsen. En te ontdekken hoe dat type omgaat met je dienstverlening en of plannen. Hoe zou deze persoon met deze situatie omgaan? Lopen de achtergronden in je klantgroep of van je partners ver uiteen, maak dan meerdere persona waar die verschillen duidelijk naar voren komen. Beschrijf in een persona de sociale status, de ervaring, de achtergrond, waarden en overtuigingen van je klant groep. Én vergeet niet, het is een visuele representatie. Beelden zeggen meer dan duizend woorden! Teken veel en het mooie is: je hoeft geen kunstenaar te zijn om een persona te maken. Voor het inzetten van je netwerk en het vergroten van je draagvlak is het natuurlijk ook belangrijk om na te denken over de rol die je samenwerkingspartner heeft binnen zijn organisatie, waar hij op wordt gestuurd en wat zijn wensen en behoeften zijn in het werk? De belangrijkste categorieën om over na te denken bij een persona zijn: Werk Voor welke organisatie werk ik? Wat is mijn rol? Waar word ik op gestuurd? Wat zijn wensen en behoeften ten opzichten van mijn werk? Situatie Werk Inkomen Woonsituatie Mobiliteit Sociale klasse Familiekring Gezinssituatie Bezit Opleidingen Hobbies Vrienden Mediagebruik Huisdieren w Etc. Overtuigingen en waarden Gevoelsleven, Politieke voorkeur, Gemoed Etc.

9 Wie ben ik? Hoe woon ik? Wat is mijn gezinssituatie? Hoe zie ik er uit? Werk ik? Wat doe ik in mijn vrije tijd? Wat vind ik belangrijk? Waar maak ik me druk over? Wie zijn belangrijk in mijn leven? Waar word ik blij van? Waar droom ik van?

10 Customer Stakeholder Map Tools Een stakeholder map gebruik je om inzicht te krijgen in de personen waarmee je te maken hebt. Wie betrek ik bij mijn plannen? Het is een visuele representatie van de verschillende groepen betrokken bij een bepaald product of dienst. Door deze representatie van alle belanghebbenden in het dienstverleningsproces wordt de interactie tussen de verschillende groepen inzichtelijk. Een stakeholder map maak je door in het template je klant in het centrum te zetten. Je maakt een stakeholder map niet in je eentje, het gaat namelijk over het gesprek dat je met elkaar hebt en de inzichten die je daarmee gezamenlijk op doet. Vraag aan je collega s om verschillende stakeholders op te schrijven op een post-it. Van opa en oma tot partners en tot de baliemedewerker van de dienstverlener. Daarna plakt iedereen de stakeholders rondom de klant. Hoe dichterbij hoe belangrijker, hoe verderaf hoe minder belangrijk. Door de relatieve afstand tussen verschillende stakeholders kun je het gesprek aangaan over de interactie tussen de verschillende stakeholders. Om overzicht te creëren kun je stakeholders categoriseren in bv twee helften of vier kwadranten. Je kunt een stakeholder map ook maken voor andere groepen en contexten. Zet jezelf in het midden en kijk welke partners er allemaal een rol spelen bij het opstellen van een plan voor Sterk Techniekonderwijs.

11

12 Customer Value Network Tools Een Customer Value Network maak je om inzicht te krijgen in de waarde uitwisseling tussen stakeholders. Om een Value Network te maken neem je de drie/vier belangrijkste stakeholders uit de Stakeholder Map. Deze stakeholders positioneer je rondom de klant. Vervolgens beschrijf je de waarde uitwisseling tussen de stakeholders en de klant en de stakeholders onderling. Om een voorbeeld te geven: de waarde van de ijssalon voor de klant is een lekker verkoelend ijsje en een prettig moment. De waarde van de klant voor de ijssalon is geld en soms een leuk gesprek. Hoe kun jij inspelen op de uitwisseling van waarde rondom je klant? Of die van je team?

13 Ervaring Ervaring Aandacht Waardering Geld Rechten Diensten Reputatie Vertrouwen Vertrouwen Exposure Exposure Macht Macht Product Product Liefde Liefde

14 Interviews Tools Je samenwerkingspartner vragen naar zijn drijfveren is belangrijk. Het is ook hard werken, want het maakt uit hoe je je (potentiële) partner bevraagt. Met je klant of samenwerkingspartner praten is een van de belangrijkste en leukste onderdelen van het proces. Het is ook hard werken. Er zijn genoeg ondernemingen die veel praten met klanten en toch niet verder komen. Alles hangt af van hoe je (potentiële) klanten bevraagt. Een paar uitgangspunten: Zorg dat je drie vragen hebt waar je perse antwoord op wilt hebben. Zo kun je korte interviews houden en is het eenvoudig veel mensen te spreken. Als het gesprek langer wordt kun je uitweiden en verdiepen. Zorg dat minimaal een van die vragen je nerveus maakt. Vragen die je nerveus maken zijn de vragen die je hele idee onderuit kunnen trekken. Dat zijn je gevaarlijke aannames. Die moeten als eerste gevalideerd worden. Breng je idee voor een product of dienst niet ter sprake. Mensen zijn van nature niet geneigd om negatief te reageren als je enthousiast over je idee vertelt. Dat enthousiasme betekent namelijk niet dat ze het ook echt willen hebben. Of er voor willen betalen. Wees specifiek en vraag hoe vaak een probleem in de afgelopen dagen is voorgekomen. Waarom is het het probleem? Hoe heb je het opgelost? Kun je dat stap voor stap vertellen? etc. En tenslotte: wees aardig, luister veel, praat weinig en toon interesse. Om de informatie uit je interviews te halen die je echt verder helpen is er het boek The mom test van Rob Fitzpatrick. Op YouTube staan een aantal filmpjes waarin hij kernachtig uitlegt hoe het werkt.

15

16 Colofon De inhoud van dit werkboek is vrij te gebruiken onder de voorwaarden van de Creative Commons licentie.