Meldpunt IKK Rapportage 2 e kwartaal 2018

Transcriptie

1 Meldpunt IKK Rapportage 2 e kwartaal 2018 Meldpunt IKK Brancheorganisatie Kinderopvang heeft begin maart voor haar leden een Meldpunt IKK opengesteld. Dit is bedoeld om problemen bij de implementatie van IKK-maatregelen én ervaringen met de inspectie daarop (zowel qua inhoud als qua werkwijze) te melden. Uiteraard zijn ook positieve ervaringen met implementatie en/of inspectie welkom. De meldingen gebruiken we voor belangenbehartiging en lobby op landelijk niveau, richting de politiek en de pers. We bespreken ze in het overleg met GGD GHOR en VNG. Deze rapportage is een weergave van de meldingen die zijn binnengekomen. We onthouden ons in deze rapportage van een mening en van uitspraken over het al dan niet terecht zijn van de bevindingen van de Inspectie. In het eerste kwartaal (Q1) kwamen ruim 80 meldingen binnen, waarvan 76 meldingen 4x of meer werden gedaan. In het tweede kwartaal (Q2) zijn ruim 40 meldingen over IKK ontvangen. We hebben deze meldingen per pijler IKK op onderwerp gerubriceerd. Dat geeft het volgende beeld: Signaal Inhoud Aantal Q2 Aantal Q1 1 Pb plan geen weergave van de taken mio, stag. vrijwilliger 4 (9) 2 Pb plan is niet concreet genoeg 3 (9) 3 3 uur afwijken BKR 8 (16) 4 Pb plan moet specifieke onderwerpen bevatten 2 (-) Pb plan mag niet verwijzen (5) 5 V&G beleid is niet concreet 5 (5) Evaluaties V&G niet voldoende beschikbaar (4) 6 EHBO certificaat 3 (-) 7 Vaste Gezichten Criterium 5 (14) 8 Nieuwe BKR 6 (-) 9 Pedagogisch Beleidsmedewerker 1 (5) 10 Kleine kindercentra en 50 uur 2 (-) 11 Samenvoegen van groepen 1 (-) 12 Ongewenste effecten 2 (-) Toezicht GGD regio's niet consistent (9) Totaal 42 (76) In de bijlage vind je een overzicht per pijler/onderwerp. 1

2 Toelichting signalen Pedagogisch beleid Inspecties Net als in het eerste kwartaal is meerdere malen gemeld dat de GGD-inspecteur vindt dat in het pedagogisch beleidsplan zaken niet concreet genoeg zijn uitgewerkt of beschreven. Dat gaat o.a. over de concretisering van de doelen, de uitwerking van taken van de niet-beroepskrachten en de beschrijving van de inzet van een mentor. De inspecteur keurde het gehele pedagogisch beleidsplan af terwijl dit plan het jaar ervoor wel goedgekeurd was. We hadden het pedagogisch beleidsplan aangevuld met de nieuwe eisen uit de wet. Uit het gesprek met de inspecteur was niet duidelijk of zij de wet handhaafde of dat het de persoonlijke mening van de inspecteur was. Zij kon niet uitleggen wat zij met een concrete onderbouwing bedoelt. De gegeven voorbeelden uit de praktijk waren niet voldoende. We hebben per stagiaire een ontwikkelplan passend bij de voortgang van 100% boventallig Naar onze mening gaat het veel te ver om alle details over taken en verantwoordelijkheden van stagiaires te vermelden / benoemen. Ik vind de taken van niet-beroepskrachten geen item dat past in de sfeer van het pedagogisch beleid van de organisatie, maar eerder in een P&O beleidsstuk. De toezichthouder wil dat we concreet vastleggen hoe kinderen weten wie de mentor is en hoe we dat bij veranderingen communiceren. Er staat al in ons beleid dat de mentor het welkomstgesprek voert, de gesprekken met de ouder doet, extra aandacht besteedt aan de kinderen. In ons ouderportal staat genoemd wie de mentor is. Locaties gaan nu lijsten ophangen met foto s werken enz. Allemaal extra werk om toezichthouders tevreden te stellen. De toezichthouder staat niet open voor overleg: het is niet duidelijk voor mij, dus handhaven. Implementatie Met betrekking tot de implementatie wordt de strikte uitleg van de drie-uursmaatregel weer meerdere malen genoemd als onwerkbaar. Organisaties die er in het verleden geen moeite mee hadden om niet meer dan drie uur per dag van de BKR af te wijken komen nu in de knel door het wisselende gedrag van ouders met betrekking tot de haal- en brengtijden. Ook het wegvallen van flexibiliteit met betrekking tot de middagpauze leidt tot uitvoeringsproblemen. Wij hebben een dreumes/peutergroep met max. 16 kinderen (leeftijd 1-3). Op de dagen wanneer we max. 11 kinderen op de groep ingepland hebben, staan er 2 beroepskrachten op de groep. Op de dagen wanneer we meer dan 11 kinderen op de groep ingepland hebben, staan er 3 beroepskrachten op de groep. De 3-uurs-regeling is anders vastgelegd in ons beleid op de dagen wanneer we met 3 beroepskrachten op de groep staan dan op de dagen wanneer we met 2 beroepskrachten staan. Nu komt het wel eens voor dat we afmeldingen krijgen van kinderen, waardoor we onverwacht toch maar met 2 i.p.v. 3 beroepskrachten kunnen staan. Qua BKR kan dat, maar op dat moment voldoen wij die dag niet meer aan de 3-uurs-regeling in ons beleid. We voldoen wel aan de 3-uurs-regeling (we wijken namelijk niet langer dan 3 uur af van de BKR), maar niet zoals die in ons beleid omschreven staat. Dit is in de praktijk bijna niet haalbaar en geeft nul komma nu flexibiliteit voor de inzet van onze beroepskrachten. B.v. als er op een andere groep een beroepskracht ziek is, en ik ervoor wil kiezen, liever een vaste kracht die alle kinderen kent op deze groep te zetten. Qua BKR zou 2

3 dat kunnen, maar ik voldoe op deze dag dan niet meer aan de 3-uurs-regeling zoals die in het beleid vastgelegd is. De wet zit te strak in deze regel, uitvoering is niet haalbaar op precies vooraf vastgestelde tijden. Wij werken graag kindvolgend, tenslotte staan de behoefte van het kind voorop in de kinderopvang. Deze regel houdt daar helaas geen rekening mee. De GGD vraagt exacte tijden van afwijking per dag, te vermelden in je pedagogisch beleid. Alsof dit vaststaande tijden zijn. Ook wil de GGD dat ouders deze tijden kennen. Door de wisselende breng- en haaltijden van ouders is het echter onmogelijk om de exacte tijden van afwijking per dag te vermelden. Dat wordt immers voor een groot deel door de ouders bepaald. Het aantal kinderen en de inzet van personeel is eveneens van invloed op de tijden waarin je afwijkt. Dat zijn dus elke dag wisselende tijden en kan daardoor niet exact vastgelegd worden in het pedagogisch beleidsplan (bovendien heeft dit niets met pedagogiek te maken, maar dat terzijde). De GGD houdt vast aan exacte tijden willen weten. Wij kunnen die niet geven en hierdoor dreigen we een handhaven te krijgen op dit inspectie-item. Beleid Veiligheid en Gezondheid In het eerste kwartaal werd een aantal maal gemeld dat inspecteurs vonden dat in het Beleid V&G niet verwezen zou mogen worden naar andere documenten. Dit signaal is in het tweede kwartaal niet meer binnen gekomen; dat zou erop kunnen wijzen dat deze interpretatie in de toetsingspraktijk is aangepast. De signalen over de inspectie van het Beleid V&G die in het tweede kwartaal bij het Meldpunt zijn binnengekomen, zijn vergelijkbaar met de signalen over het pedagogisch beleid. Veelal wordt geoordeeld dat het Beleid V&G onvoldoende concreet is en/of niet voldoende locatie-specifiek. Er is tussen houder en inspecteur een interpretatieverschil over wat voldoende concreet is. Binnen onze organisatie zijn wij bezig met de laatste hand aan vernieuwde documentatie rondom onze locatie-specifieke werkplannen en monitor en Beleid Veiligheid & Gezondheid. Hierdoor werken wij op dit moment nog met oudere documenten. Hierin staat wel alle wettelijk verplichte informatie en uitwerkingen hiervan. Hierdoor stond het 4-ogenprincipe/ achterwacht van de locatie nog in het werkplan en niet onder het domein Veiligheid & Gezondheid. Waarop wij een handhaving hebben gekregen. Inspecteurs willen dat we de risico s die zij constateren tijdens een inspectie vastleggen in het beleid veiligheid en gezondheid. Inspecteurs bepalen echter niet welke risico s er vastgelegd moeten worden maar dát we risico s vastleggen. Wij bepalen zelf welke risico s dat zijn. Dit is een terugkerend discussiepunt. Bij het Meldpunt zijn verschillende meldingen binnengekomen over de implementatie van de eis met betrekking tot de Kinder EHBO. Ten tijde van de inspectie had de betreffende pedagogisch medewerker geen aantoonbaar geldig kinder-ehbo certificaat. Jaarlijks krijgen onze medewerkers een BHV en kinder-ehbo scholing. Deze medewerker is in mei 2017 getraind op deze 2 punten, ook aantoonbaar met een pasje voor BHV. De medewerkers die vanaf september zijn geschoold hebben ook meteen een NIKTA certificaat ontvangen, alleen de medewerkers die geschoold zijn vóór september 2017 hebben dit nog niet. 3

4 De 'EHBO voor kinderen' certificaten van de medewerkers zijn behaald in juni 2017 bij de organisatie BHV site. Deze organisatie was in die periode nog niet gecertificeerd conform de Regeling Wet kinderopvang. Hierdoor voldoen de behaalde certificaten in juni 2017 niet. In juni 2017 was nog niet duidelijk vanuit de overheid welke eisen gesteld zouden worden aan de EHBO certificaten. De houder is voornemens om in juni 2018 alle medewerkers weer voor 'EHBO voor kinderen' herhaling te trainen en dan volgens de norm voor de kinderopvang met NIKTA certificaat. Als het KDV en de BSO samen in één gebouw gehuisvest zijn volstaat het naar onze mening om één kinder-ehbo gecertificeerde beroepskracht in huis te hebben. De GGD ziet het KDV en de BSO echter als 2 aparte opvangsoorten en interpreteert de wet zo dat er voor beide opvangsoorten tenminste één beroepskracht aanwezig is die gekwalificeerd is voor het verlenen van kinder-ehbo. Bij ons ligt de BSO groep tussen twee KDV groepen in. In de praktijk is het vreemd dat je in noodsituaties twee deuren verder wel hulp mag verlenen maar 1 deur verder (op de BSO) niet. Stabiliteit en Maatwerk Over de strikte uitleg van het vaste gezichten criterium wordt aangegeven dat het op voorhand niet mogelijk is om hier altijd aan te voldoen. Het is niet haalbaar om ook tijdens vakantieperiodes, studieverlof of langduriger ziekteverzuim altijd aan het VGC te voldoen. Probleem is dat het VGC niet gewaarborgd kan worden in vakanties en bij ziekte. Het zijn bij ons altijd bekende gezichten die de kinderen zien, alleen niet de vaste gezichten zoals moet. Het probleem zit m dus in de uitvoering van deze regel. Ook met betrekking tot het samenvoegen van groepen wordt in een aantal situaties een wel heel strikte uitleg gehanteerd: Zolang wij bestaan voegen wij op woensdag en vrijdag en in de vakanties bepaalde groepen samen. Wij doen dat onder de volgende voorwaarden: Alle kinderen uit een basisgroep blijven bij elkaar in de groep (worden dus niet verspreid over andere groepen) De BKR van de samengevoegde groep is volgens regelgeving Omdat wij een opendeurenbeleid hebben, zijn de kinderen en hun ouders gewend dat de kinderen zich elders in het pand bevinden dan in hun eigen groepsruimte. Het zou volgens mij voldoende moeten zijn om e.e.a. goed in het pedagogisch werkplan te omschrijven. De Inspectie vindt dat wij elke keer schriftelijk toestemming aan de ouders moeten vragen. Wij dachten dat te regelen door in de overeenkomst met ouders op te nemen dat op bovenstaande manier kan worden samengevoegd op woensdagen, vrijdagen en in vakanties. Met de inhaalslag van bestaande kinderen zijn wij zijn nu al maanden bezig om van honderden ouders die handtekening te krijgen, en dat blijkt toch niet voldoende. Volgens Inspectie is kan niet voldoende en moet het echt elke keer benoemd worden en schriftelijk ondertekend. Voor alle duidelijkheid: wij voegen nooit incidenteel samen en hebben vaste gezichten op woensdagen en vrijdagen. Kinderopvang is een vak Hoewel nog niet van kracht, zijn er ook in het tweede kwartaal bij het Meldpunt weer signalen binnen gekomen over de normering van de inzet van de pedagogisch beleidsmedewerker. De norm 50 uur op jaarbasis per locatie leidt tot een onevenredig hoge inzet van een pedagogisch beleidsmedewerker bij eenpitters met een halve of hele groep en bij grotere organisaties met heel veel kleine locaties. Los van de vraag of de norm van 50 uur tegen de achtergrond van de beoogde 4

5 kwaliteitsslag voor deze situaties noodzakelijk/wenselijk is, is een dergelijke inzet niet te bekostigen uit het reguliere uurtarief. Algemene signalen Wijze van inspecteren De berichten over het proces van inspecteren en de communicatie tussen houder en inspecteur zijn verschillend. In sommige situaties wordt het gesprek aangegaan en leidt dat tot aanpassingen van het oordeel (van de houder of van de inspecteur), in andere situaties wordt door de houder het toezicht nieuwe stijl nog niet echt herkend. We sluiten de rapportage van het tweede kwartaal graag af met onderstaande hartenkreet: De inspecteurs spellen de regels in het toetsingskader woordelijk en zoeken het woordelijk op in de beleidstukken van de organisatie. Als ze net één nuance missen, proberen ze via overleg en overreding te komen tot een tekstuele aanpassing of ze geven advies tot handhaving. Dit is toch te gek. De gedachte van IKK was meer aandacht voor de pedagogisch praktijk en de kwaliteit op de locatie en minder vinklijstjes. De inspectie geeft zelf toe meer inspectietijd nodig te hebben, om de beleidstukken op detailniveau te toetsen aan het toetsingskader en hiermee uniform te willen inspecteren. Omdat er geen nuancering is (voldoende, aandachtspunt, onvoldoende), maar alleen de mogelijkheid er is om aan te geven of iets voldoende is of onvoldoende, leidt dit in de afgelopen maanden meerder malen tot intensieve gesprekken en kleine tekstuele aanpassingen in beleid. Terecht geven de directie en MT aan : "Wie maakt hier nu het beleid? De inspectie of de organisatie? Een prikkelende vraag die ik vandaag ook de inspectie heb voorgelegd. De inspectie verschuilt zich achter uniform inspecteren, maar ziet zelf ook in dat ze veel tijd met de neus in de stukken zitten. Bijlage: Signalen IKK 5

6 Bijlage: Signalen IKK Pijler 1: Ontwikkeling van het kind Centraal Signaal 1 Het pedagogisch beleidsplan is onvoldoende mbt de beschrijving van de taken van de stagiair, medewerkers in opleiding en vrijwilligers. Art 3 lid 3 d. In het pedagogisch beleidsplan moet een concrete beschrijving zijn opgenomen van de taken die MIO, stagiairs en vrijwilligers kunnen uitvoeren en de wijze waarop ze worden begeleid. De GGD heeft geconstateerd dat de beschrijving onvoldoende concreet was of één van de doelgroepen niet was benoemd. 4 6

7 Signaal 2 Het pedagogisch beleidsplan is op onderdelen onvoldoende concreet. Art 3 lid 2. In het pedagogisch beleidsplan moet een concrete beschrijving worden gegeven van zaken als: 1. bijzonderheden in de ontwikkeling van het kind worden gesignaleerd en de ouders worden doorverwezen naar passende instanties ter verdere ondersteuning 2. de werkwijze, maximale omvang en de leeftijdsopbouw van de groep 3. concrete invulling van de pedagogische doelen In het pedagogisch beleidsplan moeten een groot aantal zaken concreet worden. In de praktijk ontstaat er dan een discussie of een beschrijving concreet genoeg is. De inspecteur heeft in deze discussie altijd gelijk. 3 7

8 Signaal 3 De tijden waarop van de BKR kan worden afgeweken en in ieder geval niet wordt afgeweken zijn niet juist vermeld in het pedagogisch beleidsplan. Art 3 lid 3 a. De tijden waarop van de BKR kan worden afgeweken en in ieder geval niet wordt afgeweken, moeten zijn opgenomen in het pedagogisch beleidsplan. In het pedagogisch beleidsplan staan niet de exacte tijden beschreven waarop van de BKR kan worden afgeweken en de tijden waarop in ieder geval niet wordt afgeweken. Exacte tijdstippen beperkt de flexibiliteit van de opvang en zijn rond de pauze niet werkbaar. Een houder kreeg ook een handhaving toen twee beroepskrachten werden ingeschakeld en in het beleidsplan een tijdstippen schema was opgenomen voor drie beroepskrachten. 8 8

9 Signaal 4 Pedagogisch beleidsplan voldoet niet, want niet alle onderwerpen zijn naar de mening van de van de GGD inspecteur voldoende uitgewerkt. Art 3 lid 2 en 3. Het pedagogisch beleidsplan moet een concrete beschrijving geven van tenminste een aantal onderwerpen (lid 2) en indien van toepassing (lid 3). De GGD inspecteur is van mening dat in het pedagogisch beleidsplan een aantal zaken ontbreken die de wet niet voorschrijft. De ontbrekende onderwerpen moeten verplicht aan het plan worden toegevoegd. De GGD bepaald op deze wijze het beleid van de Kinderopvangorganisatie. Ook beschrijven GGD inspecteurs de wijze waarop een houder moet communiceren met ouders (publicatie op website of ouderportal is niet voldoende). 2 9

10 Pijler 2: Veiligheid en Gezondheidsbeleid Signaal 5 Veiligheid en gezondheid beleid is onvoldoende concreet Art 4 lid 3. Het V&G beleid omvat in ieder geval concreet een beschrijving van de grote risico's V&G en grensoverschrijdend gedrag. Hoe kinderen geleerd wordt om te gaan met kleine risico's. Voor de grote risico's moet een plan van aanpak zijn opgesteld. Er ontstaat een discussie of alle risico's afdoende en concreet met oplossing zijn beschreven in het plan van aanpak. 5 10

11 Signaal 6 Houder dacht dat beroepskracht juiste EHBO certificaat had. Volgens de nieuwe kwalificaties voldoet het certificaat niet. Ministeriele regeling d.d Bekendmaking van de kwalificerende certificaten. Houder denkt te goeder trouw dat zijn beroepskracht het juiste certificaat heeft of voldoende EHBO'ers in te zetten. Bij controle van de GGD inspecteur blijkt dat niet het geval te zijn. 3 11

12 Pijler 3: Stabiliteit en meer ruimte voor pedagogisch maatwerk Signaal 7 Niet voldoen aan het vaste gezichten criterium. Art 9 lid 4 en 5. Bij 0-jaringen ten hoogste twee en bij 1 jaar of ouder drie vaste krachten aanwijzen, waarvan per dag minimaal één werkzaam is in de stamgroep van het kind. Vaste gezicht is niet aanwezig tijdens de opvang dag van het kind, door ziekte, vakantie en verlof. Houder beschouw dit als overmacht. Ook als situatie voorzienbaar is. GGD inspecteur beschouwd iedere afwijking als een overtreding, zonder een weging van de feitelijke situatie. 5 12

13 Signaal 8 De nieuwe BKR bij de KDV (baby norm 1 op 3) leidt tot aanzienlijke extra kosten en de nieuwe BKR bij de BSO leidt niet tot de verwachte besparingen. Art 7 en 16. Het minimum aantal in te zetten beroepskrachten op een groep wordt afgestemd op het aantal aanwezige kinderen in de groep. Waarbij naarmate de kinderen ouder zijn, minder beroepskrachten hoeven te worden ingezet. KDV: Door de toepassing van de nieuwe BKR voor baby's moeten bij gelijke kind aantallen een extra beroepskracht worden ingezet, zonder dat daar extra inkomsten tegenover staan. Vooral voor kleine locaties/organisaties is dit financieel niet haalbaar. Voor Gastouders geldt de nieuwe BKR niet, waardoor oneerlijke concurrentie ontstaat. BSO: De nieuwe BKR lijkt een kostenbesparing bij specifieke kind aantallen. In de praktijk is het echter toeval als je gebruik kunt maken van deze aantallen bij de samenstelling van je basisgroepen. 6 13

14 Pijler 4: Kinderopvang is een vak Signaal 9 De kwalificatie eisen voor de pedagogische beleidsmedewerker had veel eerder bekend moeten zijn en doet geen recht aan de ervaring en deskundigheid van de huidige beroepskracht (PW3). Art 6. Bij ministeriele regeling zal de minister nadere regels stellen met betrekking tot de opleidingseisen van de pedagogisch beleidsmedewerker. De kwalificatie eisen van de pedagogisch beleidsmedewerker zijn begin juni 2018 opnieuw geupdate. Onderdeel van de eisen is de mogelijkheid om PW 4 medewerkers in combinatie met een bewijs van gevolgde scholing te kwalificeren. Hiermee wordt geen recht gedaan aan de ervaring en deskundigheid van vele PW 3 medewerkers. 1 14

15 Signaal 10 Een kleine BSO of een voormalige PSZ met enkele dagdelen openstelling per week, worden voor de berekening van het aantal kindercentra volledig meegeteld voor 50 uur pedagogische beleidsvorming. Art 8 en 17. Het minimum aantal uren waarvoor de houder jaarlijks pedagogisch beleidsmedewerkers inzet wordt afgestemd op het aantal in zetten beroepskrachten en het aantal kindercentra dat de houder exploiteert. De rekenregel voor de pedagogisch beleidsmedewerker geeft aan dat per kindercentrum minimaal 50 uur per jaar moet worden besteed aan pedagogische beleidsvorming. Hierin wordt geen onderscheid gemaakt tussen kleine locaties (BSO of voormalig PSZ in een basisschool) en aantallen kindplaatsen. Het gevolg is dat kleine locaties en organisaties in verhouding erg veel uur moeten inzetten op de pedagogische beleidsvorming. 2 15

16 Diversen: Signaal 11 Onder de wet IKK is het samenvoegen van groepen op rustige dagen, vakanties of aan het begin en eind van de dag niet meer mogelijk GGD Amsterdam geeft aan dat samenvoegen van groepen alleen mogelijk is als ouders vooraf, schriftelijk toestemming hebben gegeven voor iedere samenvoeging. In de kinderopvang was het gebruikelijk dat bij minder kind aantallen groepen werden samengevoegd. Dit was o.a. vastgelegd in het Convenant Kwaliteit Kinderopvang In het Convenant IKK is over dit principe geen nadere afspraken gemaakt. Na de invoering van de Wet IKK interpreteert GGD Amsterdam de wetgeving zodanig dat samenvoegen alleen mogelijk is als ouders vooraf, schriftelijk toestemming hebben gegeven voor iedere samenvoeging. 1 16

17 Signaal 12 De uitvoering van de Wet IKK leidt in de praktijk tot ongewenste effecten en niet tot de gewenste kwaliteitsverbetering.?? Met name de 3 uur regeling en het vaste gezichten criterium is sterk kosten verhogend. Concreet moeten de beroepskrachten langere dagen werken met kortere pauzes. Ook wordt op de werkvloer geconstateerd dat de IKK maatregelen de werkdruk verhogen, de onzekerheid van de beroepskrachten toeneemt en de spontane activiteiten van medewerkers afneemt. 2 17