De Antwerpse regio op weg naar een multimodale mobiliteit.

Transcriptie

1 De Antwerpse regio op weg naar een multimodale mobiliteit. Jaarverslag 2007

2 I N H O U D Brief aan de aandeelhouders Activiteitenverslag Een terugblik op 2007 Projectmanagement en organisatie Impactmanagement en Minder Hinder Een vooruitblik Financieel en administratief verslag 2007 Verslag van de Raad van Bestuur Geconsolideerde jaarrekening Enkelvoudige balans, resultatenrekening en sociale balans Corporate Governance

3 B R I E F A A N D E A A N D E E L H O U D E R S Geachte lezer, Het is ons een genoegen om u het Jaarverslag van het vierde werkingsjaar van de Beheersmaatschappij Antwerpen Mobiel (BAM) voor te stellen was een belangrijk kantelmoment in het bestaan van onze organisatie. Een aantal werven gingen van start en het Masterplan Mobiliteit Antwerpen kreeg de nodige structurele basis met de kaderovereenkomst tussen BAM en het Vlaams Gewest. Deze overeenkomst geeft het Masterplan een solide juridische en fi nanciële onderbouw, wat noodzakelijk is voor de optimale realisatie van dit unieke project. Deze ruggesteun geeft ons voldoende slagkracht om elk onderdeel van het Masterplan uit te voeren. Na het voorbereidende studie- en planwerk door onze ingenieurs en experten gingen in 2007 de eerste Masterplanwerken effectief van start. Het startschot werd gegeven met de voorbereidingen voor de herinrichting van de groengebieden Middenvijver en Burchtse Weel op Linkeroever. Nadien volgden voorbereidende werkzaamheden aan de Van Cauwelaertsluis, de Belgasite en de Noorderlaanbrug. Voor de realisatie van de Oosterweelverbinding verliepen de voorbereidingen en onderhandelingen intensief en met resultaat. We konden met de meeste partners de nodige afspraken vastleggen in protocols, starten met het verwerven van de noodzakelijke gronden en met de procedures voor het verleggen van de voornaamste nutsleidingen. BAM keurde de BaFO (Best and Final Offer) van het consortium THV Noriant voor de Oosterweelverbinding goed en bracht ondermeer verbeteringen aan op het vlak van veiligheid en kwaliteit. Intussen staan ook de andere projecten een heel stuk dichter bij hun concrete uitvoering. Zo werden de openbaar vervoersprojecten Deurne-Wijnegem en Mortsel- Boechout in recordtempo omgebouwd naar een DBFM-project met alternatieve fi nanciering en werd de gunningsprocedure opgestart. In dit Jaarverslag leest u een gedetailleerd overzicht van de belangrijkste resultaten van Deze progressie was slechts mogelijk dankzij de inzet van alle personen en instanties die met overtuiging meewerkten aan de realisatie van het Masterplan. Wij wensen hen hiervoor te danken. Onze dank gaat ook uit naar de bestuurders en de medewerkers van BAM voor de goede en performante samenwerking. Jan Van Rensbergen Algemeen Manager BAM Fernand Desmyter Voorzitter Raad Van Bestuur BAM 6 7

4 Activiteitenverslag

5 E E N T E R U G B L I K O P Antwerpen schrijft geschiedenis. De werken gaan van start. Voor Antwerpen zal 2007 de geschiedenis ingaan als het jaar dat het Masterplan Mobiliteit Antwerpen concreet werd. BAM gaf immers het startschot van een aantal werven en zette belangrijke stappen in de procedures voor een reeks andere projecten. Daarnaast ondertekende BAM met het Vlaamse Gewest een kaderovereenkomst. Startschot van een aantal Masterplanprojecten Het afgelopen jaar ging de schop in de grond voor een aantal werken in het kader van het Masterplan Mobiliteit Antwerpen. Stilaan krijgt zo het Park Linkeroever vorm, komt de voorbereiding van de Oosterweelverbinding op kruissnelheid, en wordt het Masterplan zichtbaar voor de binnenvaart. Park Linkeroever Versnipperd over de Antwerpse Linkeroever zijn er verschillende natuurgebieden. Binnen het Masterplan zorgt BAM voor de herinrichting van de gebieden Burchtse Weel, Middenvijver en het Sint-Annabos zodat ze in de toekomst een mooie aaneengesloten groene long vormen. In 2007 startte de herinrichting van twee van deze gebieden. Burchtse Weel Burchtse Weel ontstond eind jaren 1960 als dok voor de bouw van de Kennedytunnel. De komende twee jaar vormt BAM het gebied om tot het Zwin van Linkeroever. Net zoals het Zwin krijgt Burchtse Weel oevers met slikken en schorren die onder invloed staan van de getijdenwerking van de Schelde. Hiervoor komt er tussen de bestaande waterplas en de Schelde een rechtstreekse verbinding. Rond het gebied verhoogt BAM de dijken en plaatst BAM nieuwe pompen om het waterbeheer in de omgeving te optimaliseren. Tot slot komen er wandel- en fietspaden die doorlopen in de andere natuurgebieden van Park Linkeroever. BAM vatte de herinrichting van Burchtse Weel, die twee jaar zal duren, eind 2007 aan. Middenvijver Het gebied Middenvijver was een droog opgespoten gebied. In 2007 creëerde BAM hier een waterplas van 6 hectare en een waterloop van 2 hectare. Er werd een kijkheuvel en een bufferwal aangelegd, en BAM plantte nieuwe bomen, planten en struiken. Middenvijver is nu een waterrijk natuurgebied dat reeds heel wat nieuwe vogel- en vispopulaties mocht verwelkomen. En dankzij de wandel- en fietspaden kan iedereen van deze natuurpracht genieten. Belgasite Tijdens de bouw van de Oosterweelverbinding moet de aannemer een stelplaats van vervoersmaatschappij De Lijn innemen als werfzone. Deze stelplaats aan de Tjalkstraat verhuist daarom voor een aantal jaren naar de nabijgelegen Belgasite. In 2007 startte BAM met de inrichting van deze site, waar naast parkeerplaatsen voor de bussen ook een administratief gebouw en een buswasplaats komen. Noorderlaanbrug De Noorderlaanbrug is de eerste van zeven bruggen over het Albertkanaal die binnen het Masterplan worden aangepast om grotere schepen toegang te geven tot het kanaal en zo de binnenvaart te stimuleren. In deze brug bevond zich een hoofdgasleiding. Omdat de brug volledig wordt afgebroken en opnieuw wordt opgebouwd, moest deze gasleiding op een andere locatie het Albertkanaal dwarsen. BAM gaf in 2007 de opdracht voor deze verlegging van de hoofdgasleiding. De werken aan de brug zelf starten begin Van Cauwelaertsluis Een andere groep Masterplanprojecten om de binnenvaart te stimuleren, is de modernisering van sluizen. De eerste sluis in het rijtje is de Van Cauwelaertsluis die dateert van In het Hansadok trof de aannemer het afgelopen jaar de nodige voorbereidingen alvorens de werken in de sluiskom aan te vatten

6 E E N T E R U G B L I K O P Zestien projecten: de voornaamste mijlpalen. Belangrijke stappen in de verschillende procedures De uitvoering van zestien Masterplanprojecten met verschillende subprojecten binnen een beperkte tijdsspanne, maakt natuurlijk dat heel wat procedures tegelijk worden doorlopen. Wat niet altijd even makkelijk is. De Oosterweelverbinding werd in 2007 regelmatig gecontesteerd waarbij bepaalde elementen uit het dossier onderwerp van debat waren. In een context van lopende onderhandelingen en hangende juridische procedures diende BAM behoedzaam te reageren. BAM slaagde er echter in om op overtuigende wijze de correctheid van de lopende besluitvorming aan te tonen. Oosterweelverbinding Goedkeuring BaFO Noriant De Oosterweelverbinding wordt aanbesteed middels een DBfM-formule. Dit wil zeggen dat de aannemer instaat voor het ontwerp (Design), de bouw (Build), de gedeeltelijke financiering (finance) en het onderhoud gedurende 35 jaar (Maintain). Eind 2006 weerhield BAM de THV Noriant voor de BaFO-fase (Best and Final Offer) in deze procedure. Na tien maanden van onderhandelen, diende Noriant in oktober 2007 zijn BaFO in. De Raad van Bestuur keurde deze BaFO in december goed en gaf Noriant het statuut van voorkeursbieder. Hiermee is de laatste rechte lijn ingezet in de toewijzingsprocedure: de onderhandelingen om tot een contract te komen. Studies rond calamiteiten en tunnelveiligheid De Oosterweelverbinding moet de mobiliteitsoplossingen van de toekomst aanreiken. Daarom gaf BAM de opdracht om bijkomende studies rond calamiteiten en tunnelveiligheid uit te voeren. Studie calamiteiten Met de Oosterweelverbinding ontstaan twee snelweglussen in de Antwerpse regio: een lus met de Kennedytunnel, de zuidelijke Ring en de Oosterweelverbinding, en een lus met de Oosterweelverbinding en het traject via de Liefkenshoektunnel. Samen met het Vlaams Verkeerscentrum, de federale politie en het Agentschap Wegen en Verkeer bestudeert BAM het effect van ongevallen en de nodige maatregelen om de verkeersdoorstroming op deze lussen te vrijwaren. Studie tunnelveiligheid In het kader van de Europese richtlijn rond tunnelveiligheid gaan een aantal werkgroepen na of de Oosterweelverbinding in overeenstemming is met alle bepalingen van deze nieuwe richtlijn. Openbaar vervoersprojecten: PPS en DBFM Voor de openbaar vervoersprojecten van het Masterplan de zogenaamde Brabo-projecten besliste de Vlaamse regering in 2007 om te opteren voor een DBFM-contract in plaats van een klassiek aannemerscontract. Het gaat hierbij om een Publiek Private Samenwerking (PPS) waarbij BAM, LijnInvest (een dochter van vervoersmaatschappij De Lijn) en het Agentschap Wegen en Verkeer privé-partners zullen zoeken die mee instaan voor het ontwerp, de effectieve bouw, de financiering en het onderhoud na de bouw. Na het uitschrijven van het bestek hebben zich in september zes kandidaten gemeld. Na een eerste screening weerhield BAM in oktober vijf kandidaten die begin 2008 een offerte kunnen indienen. De onderhandelingsprocedure moet tegen de zomer van 2008 leiden tot een voorkeursbieder en een start van de werken in het najaar

7 E E N T E R U G B L I K O P Open Oproep Albertkanaal Zeven bruggen over het Albertkanaal worden binnen het Masterplan aangepast. De vrije doorvaarthoogte en de breedte onder de bruggen wordt vergroot om grotere binnenschepen toe te laten het kanaal te gebruiken. In het kader van deze projecten hebben BAM en de Stad Antwerpen een Open Oproep gelanceerd. Vijf ontwerpers konden een offerte indienen. De opdracht werd gegund aan het bureau uaps. Dit bureau ontwikkelt een visie voor de bruggen als reeks, en voor de ruimtelijke omgeving op beide oevers. De resultaten van deze studie bepalen het ontwerp dat BAM vervolgens voor elk van deze bruggen zal maken. De Schijn: gunning De Schijn is de verzamelnaam van twee Antwerpse rivieren: de Kleine Schijn en het Groot Schijn. Deze rivier stroomt grotendeels ondergronds. Voor de aansluiting van de Lange Wapperbrug van de Oosterweelverbinding komen er pijlers in de zone waar de Schijn ondergronds loopt. Om die reden zal BAM de Schijn in deze zone omvormen tot een bufferbekken en bouwt BAM vijzelgemalen, een speciaal type pompstation, voor de afwatering van de Schijn en van het bufferbekken. Deze werken zullen in 2008 starten. Financiering Masterplan Ook de aanbesteding voor de financiering van het Masterplan maakte in 2007 vorderingen met de selectie van twee consortia waarmee de onderhandelingen naar BaFO werden ingezet. De kaderovereenkomst: een garantie voor het hele Masterplan In februari 2007 sloten BAM en het Vlaams Gewest een kaderovereenkomst. Deze overeenkomst is een belangrijke stap in de realisatie van het hele Masterplan Mobiliteit Antwerpen. Ze zorgt immers voor een stevige juridische en financiële onderbouw van alle infrastructuurprojecten uit dat Masterplan. Een solide juridische en financiële onderbouw De kaderovereenkomst garandeert een duidelijk financieel en juridisch kader dat BAM meer slagkracht geeft. Zo werd het kapitaal van BAM met 129 miljoen Euro verhoogd en werd de realisatie van de tramprojecten ondergebracht in een PPS-structuur met een DBFM-contract. De kaderovereenkomst legt het wettelijk en beleidsmatig kader vast voor de uitvoering van het Masterplan, bakent de risico s en verantwoordelijkheden af en bepaalt hoe met wijzigingen omgegaan wordt. De kaderovereenkomst definieert elk van de deelprojecten van het Masterplan en de juridischfinanciële structuren voor de realisatie ervan. Uitvoeringstijdlijn Masterplan: Volgens de uitvoeringstijdlijn in de kaderovereenkomst, zal het Masterplan in twee uitvoeringsfases worden gerealiseerd. In de eerste fase wordt met de Oosterweelverbinding de Ring rond Antwerpen gesloten, worden de Noorderleien en het Operaplein heraangelegd, de tramverbindingen naar Ekeren, Wijnegem en Boechout gerealiseerd, en twee sluizen en vier bruggen over het Albertkanaal aangepakt. De tweede fase wordt aangevat nadat de Oosterweelverbinding is opengesteld en bevat ondermeer de afwerking van de zuidelijke stedelijke ringweg en de Groene Singel, de Royerssluis, de resterende bruggen over het Albertkanaal en de overige tramverlengingen. Vrachtverbod in de Kennedytunnel Om na de bouw van de Oosterweelverbinding de betere verdeling van de verkeersstromen rond Antwerpen te verzekeren, krijgt BAM via de kaderovereenkomst ook de opdracht om het vrachtverbod in de Kennedytunnel te realiseren. Een verkeersveilige oplossing voor het drukke verkeer dat dagelijks van deze tunnel gebruik maakt

8 Niemand kan ontkennen dat de Lange Wapper zijn stempel zal drukken op het Eilandje, maar het zal een indrukwekkende stempel zijn. Kristiaan Borret Antwerps Stadsbouwmeester 16 17

9 P R O J E C T M A N A G E M E N T E N O R G A N I S AT I E Een goede werking vraagt om een degelijke structuur. Het uitvoeren van de verschillende infrastructuurprojecten uit het Masterplan Mobiliteit Antwerpen is niet mogelijk zonder een goed draaiend projectmanagement en een optimale organisatie van de projectteams. Een overzicht voor de projectclusters Oosterweelverbinding, Bruggen Albertkanaal en Tramprojecten. Oosterweelverbinding Een kwaliteitsgarantie gedurende 35 jaar Het spreekt voor zich dat de hoogst mogelijke kwaliteitsvereisten zijn opgelegd voor de Oosterweelverbinding, het grootste infrastructuurproject ooit in Vlaanderen. Net daarom werd er bij de aanbesteding van het Oosterweelproject gekozen voor een DBfM-contract: Design, Build, finance en Maintain. Deze vorm van overeenkomst biedt namelijk de garantie dat de Oosterweelverbinding ook op langere termijn aan alle eisen blijft voldoen. Het DBfM-contract heeft betrekking op zowel de aanleg (Design en Build) als de instandhouding (Maintain) van het project en dit voor een periode van 35 jaar. Zo wordt de kwaliteit van de Oosterweelverbinding gedurende deze hele periode gewaarborgd. Het engagement van BAM inzake veiligheid Ook op gebied van veiligheid werden alle mogelijke inspanningen geleverd. BAM heeft in Vlaanderen de voortrekkersrol opgenomen met betrekking tot tunnelveiligheid. Samen met AWV (Agentschap Wegen en Verkeer) bracht BAM alle betrokken diensten in de Antwerpse regio bijeen voor overleg over de implementatie van de Europese richtlijn inzake tunnelveiligheid. In eerste instantie lag de focus op de toepassing van de richtlijn inzake tunnelveiligheid op de Oosterweeltunnel en de Lange Wapperbrug. In een volgende stap zal deze richtlijn retroactief toegepast worden op alle Antwerpse tunnels. Aan het ontwerp van de Oosterweelverbinding werden zeer strenge ontwerpeisen opgelegd. Het ontwerp van Noriant scoorde hierop beter dan alle andere ontwerpen. Daarnaast trof BAM in nauw overleg met de betrokken veiligheidsdiensten nog bijkomende veiligheidsmaatregelen en werkte BAM samen ook alle mogelijke noodscenario s uit. BAM kan dan ook met recht en rede stellen dat het zich maximaal engageert voor een veilige Oosterweelverbinding. De creatie van draagvlak Wegenwerken hebben steeds een invloed op hun omgeving. Het is daarom belangrijk dat de werken de steun hebben van die omgeving. De creatie van deze steun, van dit draagvlak voor dit grootse infrastructuurwerk, behoort tot de opdracht van BAM. BAM levert hiervoor enorme inspanningen. Zo was de toegestane ruimte-inname door de Oosterweelverbinding reeds heel krap gesteld. Daarnaast worden er samen met de realisatie van de Oosterweelverbinding verschillende bijkomende nevenprojecten van algemeen belang uitgevoerd. De meest in het oog springende voorbeelden zijn de volledige herinrichting van de groenzones op Linkeroever tot het Park Linkeroever, een volwaardig aaneengesloten natuur- en recreatiegebied, en het oplossen van de waterhuishoudingsproblematiek van de Schijn op Rechteroever. Belangrijk bij de creatie en het onderhouden van draagvlak is natuurlijk ook duidelijke en open communicatie. BAM moest echter tot nog toe terughoudend zijn in haar communicatie over de Oosterweelverbinding door de aard van de procedure. De procedure is nu echter in het stadium gekomen dat BAM eindelijk voluit kan gaan in de communicatie, zodat het bestaande draagvlak verder uitgebouwd kan worden. Esthetische functionaliteit Op het vlak van architectuur en stedenbouw werd BAM bijgestaan door de Kwaliteitskamer Oosterweelverbinding. Deze groep experts heeft gedurende de hele beoordelings- en gunningsprocedure BAM geadviseerd en op hun aangeven werden verbeteringen aangebracht aan het uiteindelijke ontwerp. Het resultaat is een Oosterweelverbinding die niet alleen veilig en functioneel is, maar ook een architecturaal hoogstandje is en een voorbeeld van stedenbouwkundige integratie. Dit komt vooral tot uiting bij de Lange Wapperbrug. De Antwerpse skyline wordt immers gemarkeerd door twee elegante pijlers, van 150 meter hoog. Leefmilieu De impact van de Oosterweelverbinding op mens, dier en leefomgeving werd grondig onderzocht tijdens de MER-procedure (Milieueffectenrapport). Een MER is een juridisch-administratieve procedure waarbij voor de uitvoering van een project de mogelijke milieugevolgen op een wetenschappelijk verantwoorde wijze worden bestudeerd en geëvalueerd. Hierbij werd onder andere de invloed van de Oosterweelverbinding op de luchtkwaliteit en het geluidsniveau in de omliggende gebieden onderzocht. De resultaten van het MER-rapport waren duidelijk. De Oosterweelverbinding zal vooral een positieve invloed hebben op haar omgeving en nergens een negatieve evolutie ten opzichte van vandaag veroorzaken. Zoals gebruikelijk, legde de MER ook een aantal bijkomende voorwaarden op. Deze opmerkingen werden ter harte genomen en geïntegreerd in het ontwerp. Zo is er onder andere aandacht geschonken aan milderende maatregelen op secundaire wegen waardoor bestaande problemen een oplossing krijgen binnen het project Oosterweelverbinding, ook al is er geen oorzakelijk verband tussen beiden

10 P R O J E C T M A N A G E M E N T E N O R G A N I S AT I E Een maximale beheersing van risico s Binnen de procedure voor de Oosterweelverbinding ging er heel veel aandacht naar het beheersen van de risico s. Zo is de procedure onderworpen aan een grondige risicoanalyse die resulteerde in een aantal optimalisaties, en werden scenario s opgesteld voor het omgaan met onvoorziene situaties. Bruggen en sluizen Minder Hinder Binnen het Masterplan wordt er ook gewerkt aan drie sluizen en aan zeven bruggen over het Albertkanaal. De bruggen over het Albertkanaal en het kanaal zelf zijn belangrijke verkeersassen die essentieel zijn voor de bereikbaarheid van Antwerpen. Het is dan ook ondenkbaar om deze verkeersassen gedurende langere periodes voor het verkeer af te sluiten. Bij elk project besteedt BAM bijzondere aandacht aan het optimaliseren van de uitvoeringsfasering, zodat op elke verkeersas altijd een optimale doorstroming wordt verzekerd. Zo wordt de hinder minimaal gehouden terwijl de werken toch binnen een redelijke termijn worden afgerond. De fasering wordt gedetailleerd uitgewerkt binnen een aparte werkgroep Signalisatie en Minder Hinder, waarin alle betrokken partijen vertegenwoordigd zijn. Zij bereiden de verkeersafwikkeling voor elke fase goed voor en zorgen er voor dat de overgang tussen de fasen vlot kan verlopen. Architectuur Voor de bruggen over het Albertkanaal is via de Open Oproep-procedure van de Vlaamse Bouwmeester een architectenbureau aangesteld. Dit architectenbureau, uaps, moet een globale visie formuleren op vlak van architectuur en stedenbouw en richtlijnen opstellen voor het verdere ontwerp van een aantal individuele bruggen. Deze aanpak biedt garanties om op architecturaal vlak en stedenbouwkundig vlak het beste resultaat te bekomen. Voor andere projecten, zoals de Noorderlaanbrug (die reeds vóór de Open Oproep was ontworpen) en de Kattendijksluis is telkens een architect aangesteld om de architecturale kwaliteit en de stedenbouwkundige inpassing van het project te controleren en, zo nodig, bij te sturen. Nieuwe kansen voor de binnenvaart De renovatie van de sluizen, het verhogen van de bruggen over het Albertkanaal en het verbreden van het kanaal onder deze bruggen biedt nieuwe kansen voor de binnenvaart. Door een verbreding van het Albertkanaal tot 63 m onder de bruggen en het verhogen van de vrije doorvaarthoogte tot 9,10 m, kunnen grotere schepen het kanaal gebruiken en zal de capaciteit drastisch toenemen. Zo wordt de binnenvaart een aantrekkelijker alternatief voor het vrachtvervoer via de weg. Kwaliteitsbeheersing Een project start steeds met de opmaak van een projectkwaliteitsplan. Via werkgroepen en stuurgroepen worden de partners in het project betrokken. Zo ontstaat een ontwerp en uiteindelijk een uitvoeringsdossier dat door alle partners is geverifieerd en ondersteund. Ook in uitvoering zijn alle partners via de werfvergaderingen betrokken. Voor de controle van de kwaliteit van de uitvoering wordt voor elk project een uitgebreid team samengesteld dat wordt aangestuurd door de leidende ingenieur. Dat team bestaat bijvoorbeeld voor de Noorderlaanbrug uit de leidende ingenieur, een gespecialiseerde stabiliteitsingenieur, een werfcommunicator en een Minder Hinder - specialist van BAM, een projectleider en een werftoezichter van het ondersteunend studiebureau en twee deeltijdse medewerkers van het Agentschap Wegen en Verkeer. Verder is er ook de ondersteuning van de Afdeling Metaalstructuren en is het controleorganisme SECO betrokken bij deze projecten. Veiligheid en leefmilieu De projecten onder de cluster bruggen en sluizen omvatten een behoorlijk aantal onderdelen die steeds om een specifieke benadering vragen met betrekking tot leefmilieu en veiligheid. Daarom werd per onderdeel uitvoerig onderzoek gedaan naar deze elementen en werden de resultaten mee geïntegreerd in elk ontwerp

11 P R O J E C T M A N A G E M E N T E N O R G A N I S AT I E In 2007 hebben we met BAM en AWV keihard gewerkt om de openbaar-vervoerprojecten van Brabo 1 op een kwaliteitsvolle manier naar de markt te brengen. Ingrid Lieten Directeur-generaal De Lijn Tramprojecten Goede afspraken Het verlengen van de tramlijnen beperkt zich niet tot het grondgebied van Antwerpen, maar ook tot dat van de omliggende gemeenten. Hierdoor is het noodzakelijk om de volledige medewerking en steun van de betrokken besturen en van de lokale bevolking te verkrijgen. Vandaar dat er veel tijd besteed werd aan overleg met de lokale besturen, de projecten worden dan ook in hechte samenwerking met hen uitgevoerd. De projectpartners maken hierover concrete afspraken zodat de samenwerking tussen de verschillende partijen optimaal kan verlopen. Bij het maken van de afspraken werd heel aandachtig geluisterd naar de behoeften van de lokale bewoners. De aanwezigheid van vele handelszaken vereist de mogelijkheid dat de handelaars hun goederen op een behoorlijke manier kunnen laden en lossen. Ook hierop probeerde men hen zo goed als mogelijk tegemoet te komen. Veiligheid en leefmilieu De tramverlengingen zijn meestal te situeren in stedelijke gebieden waar de ruimte veelal beperkt is. De noden en vooral de veiligheid van de verschillende soorten weggebruikers moeten daarin de nodige aandacht krijgen. Aangezien bij de tramverlengingen een volledige gevel-tot-gevel renovatie uitgevoerd wordt, worden er nieuwe voet- en fietspaden samen met veilige oversteekplaatsen aangelegd. De wegen worden hierbij aangepast aan de noden van het openbaar vervoer en de zachte weggebruiker. Ook voor het milieu heeft de komst van trams belangrijke voordelen, want milieuvriendelijke trams maken het mogelijk om het bestaande busaanbod terug te schroeven. De verontreinigende uitstoot voor de opwekking van de energie voor trams ligt immers stukken lager en bovendien rijden de trams in het midden van de rijweg, waardoor ze zich ook verder van de woningen bevinden. Het beperken van risico s Voor elk van de tramprojecten wordt een Risicomanagement Plan en Risicodossier opgesteld. Op die manier wordt getracht om potentiële bedreigingen tijdig op te sporen en er een oplossing voor te vinden. Risicomanagement is een vast onderdeel van de projecten en is een continu proces van identificeren en beheersen van de risico s die spelen ten aanzien van het realiseren van de projectdoelstellingen. Bij elk risico wordt uitvoerig bepaald hoe er opgetreden moet worden en wordt er niets aan het toeval overgelaten

12 I M PA C T M A N A G E M E N T E N M I N D E R H I N D E R Een geïntegreerde minder hinderaanpak werkt. Het Masterplan Antwerpen omvat de realisatie van verschillende belangrijke infrastructuurwerken in de Antwerpse regio, zowel op Rechteroever als op Linkeroever, met elk een wezenlijke impact op het functioneren van het wegennet in en rond Antwerpen. Om de verkeershinder tijdens deze werken tot een minimum te beperken heeft BAM, in overleg met alle actoren, een geïntegreerde Minder Hinder Aanpak uitgewerkt. Hierbij kan BAM buigen op haar uitgebreide ervaring met Minder Hinder tijdens de succesvolle heraanleg van de Antwerpse Ring (R1) in Geïntegreerde Minder Hinderaanpak De pijlers van de Minder Hinderstrategie Een goede Minder Hinderstrategie steunt op 3 pijlers: 1. Respect voor het mobiliteitssysteem: zorg er steeds voor dat de verkeersdoorstroming maximaal blijft. Houd hierbij rekening bij de aanpak van de werken (werfinrichting, fasering, timing en coördinatie met andere werken). 2. Zet in op alle vervoerswijzen: compenseer, zeker bij complexe werken, de verminderde capaciteit voor autoverkeer door meer capaciteit via het openbaar vervoer, voor fietsers en voor wandelaars. 3. Zorg voor draagvlak: informeer tijdig de betrokkenen over het hoe en waarom van de werken, over de timing en de uitvoering. Enkel zo zal men de hinder willen én kunnen aanvaarden. Het realiseren van de strategie Om de strategie te realiseren zijn volgende maatregelen aangewezen : 1. Een optimale planning van de verschillende projecten in de tijd om moeilijke interferenties te vermijden en synergieën te benutten. 2. Optimale fasering van de werken met aangepaste omleidingen en signalisatie en zonodig een optimalisatie van kruispunten en lichtenregelingen in de werfzone en het invloedsgebied. 3. Flankerende maatregelen om de algemene multimodale toegankelijkheid te garanderen en het gebruik van alternatieve vervoerswijzen te stimuleren. 4. Intensief overleg met de actorenvervoersaanbieders en de doelgroepengebruikers van het multimodale verkeerssysteem en een gerichte communicatie naar het brede publiek op diverse schaalniveaus. Belangrijk is daarbij dat de Minder Hinderacties op een goede wijze gestructureerd worden in de tijd en in sterke mate op elkaar worden afgestemd zodat ze elkaar versterken. Hiertoe wordt door BAM een uitgebreide overlegstructuur opgezet

13 I M PA C T M A N A G E M E N T E N M I N D E R H I N D E R Minder Hinder Overlegstructuur De opzet van een efficiënte overlegstructuur waarin alle betrokken partijen geraadpleegd worden bij de uitvoering van werken, is een van de basisvoorwaarden om een Minder Hinderaanpak effectief te implementeren. Voor de Masterplanprojecten is deze overlegstructuur in opbouw maar de belangrijkste overlegorganen zijn reeds operationeel. Onderstaand schema geeft de huidige opzet van de overlegstructuur weer. Afhankelijk van de behoeften zal deze nog verder worden verfijnd en aangevuld. In aanvulling op deze reguliere overlegstructuur worden nog een aantal afspraken en overlegorganen uitgewerkt om verstoringen in de gewone werking op te vangen. De nadruk komt hierbij te liggen op escalatieprocedures en crisisafhandeling. Beslissingsniveau Het proces wordt gestuurd door de Stuurgroep Impactmanagement waarin samen met de partners/stakeholders beslissingen worden genomen. In de Stuurgroep Impactmanagement worden alle beslissingen genomen i.v.m. de algemene strategie en de te implementeren maatregelen. In dit overleg wordt gerapporteerd over de voorstellen vanuit de werkgroepen welke bevestigd of bijgestuurd worden. Ook wordt de feedback vanuit de doelgroepvergaderingen besproken en geëvalueerd. De Stuurgroep zal ook eventuele noodzakelijke beslissingen op diverse beleidsniveau s initiëren. In deze Stuurgroep zetelen de direct betrokken partners/stakeholders in de Masterplanprojecten o.m. BAM, Vlaams Gewest, De Lijn, Stad Antwerpen, Federale en Lokale politie. Ook vertegenwoordigers van belangrijke werkdomeinen (bvb. de activiteiten op het water) worden meegenomen. Uitvoeringsniveau Via werkgroepen, themagroepen en doelgroepenoverleg wordt de Minder Hinderstrategie verder uitgewerkt, geïmplementeerd en opgevolgd. In verschillende thematisch georganiseerde werkgroepen worden de door de stuurgroep bepaalde maatregelen voor hun vakgebied concreet ingevuld: verschillende mogelijkheden worden onderzocht op haalbaarheid en tegen elkaar afgewogen door specialisten terzake en rechtstreeks betrokken partijen. De werkgroepen komen periodiek samen, zij volgen nauwgezet de realisatie van de verschillende maatregelen tijdens de werken en sturen bij waar nodig

14 E E N V O O R U I T B L I K Een leefbare, verkeersveilige stad voor bewoners, bedrijven en bezoekers. De Antwerpse regio van vandaag en de Antwerpse regio na de uitvoering van het Masterplan Mobiliteit Antwerpen zal niet meer dezelfde zijn. Het Masterplan zorgt er immers voor dat de bereikbaarheid, verkeersveiligheid en vooral de leefbaarheid er stevig op vooruit gaat. Een mooie toekomst voor de Antwerpse regio Investeren in de Vlaamse economie De toekomst van Antwerpen oogt meer dan ooit rooskleurig. Nergens anders in dit land wordt zo geïnvesteerd in verkeersinfrastructuur. Investeringen die nodig zijn om de leefbaarheid, verkeersveiligheid en mobiliteit van deze stad, de haven en dit belangrijk logistiek knooppunt van Vlaanderen te garanderen. Antwerpen beschikt over de grootste zeehaven van België, is na Rotterdam de tweede haven van Europa en zelfs de tweede grootste petrochemische cluster in de wereld. Bovendien is er een ononderbroken groei van het containervervoer. Deze snelle groei zorgde voor een aanpassing van de haven. Het verkeersinfarct vermijden Hoe kan de Antwerpse haven haar rol als hart van de Vlaamse economie nog vervullen als de wegen almaar verder dichtslibben met files en miljoenenverliezen tot gevolg? De economie valt stil, bedrijven trekken weg en vestigen zich elders in de wereld en Antwerpen speelt zijn reputatie en aantrekkingskracht van grootmacht kwijt. Dit kan en mag niet gebeuren. Vandaar de inspanningen van het Masterplan Mobiliteit Antwerpen. Dat deze inspanningen de Antwerpse bevolking niet onverschillig laten, bewijst de talrijke opkomst bij ondermeer lokale infosessies en -infotentoonstellingen, gegidste wandeltochten en boottochten op het Albertkanaal. De verdere uitbreiding van het draagvlak is een van de doelstellingen voor de komende jaren. Inzetten op multimodaliteit Multimodaliteit is de rode draad doorheen het verhaal van het Masterplan Mobiliteit Antwerpen. Het betekent rekening houden met meerdere vervoersmiddelen. Dus niet alleen de auto speelt een rol, maar evenzeer de fiets, bus, tram en binnenschepen over het Albertkanaal. Bovendien draait het niet alleen om een betere bereikbaarheid en mobiliteit. BAM streeft vooral een leefbare en verkeersveilige stad na waar het aangenaam vertoeven is voor bewoners, bedrijven en bezoekers. Openbaar vervoer vanuit de rand De Brabo-tramprojecten Deurne-Wijnegem, Mortsel-Boechout en een nieuwe stelplaats in Deurne geven een nieuwe dimensie aan het begrip openbaar vervoer. Antwerpen wordt opnieuw verbonden met haar omliggende steden, gemeenten en districten. Vrije tram- en busbanen maken van het openbaar vervoer een vlot en milieuvriendelijk alternatief voor de wagen. Bovendien krijgen de straten langs de tramtrajecten een volledige gevel-tot-gevel renovatie, waardoor het straatbeeld helemaal herleeft met veilige fiets- en voetpaden, nieuw straatmeubilair en extra groenvoorzieningen. Binnenvaart als alternatief De binnenvaart stimuleren via een modern Albertkanaal en vernieuwing van diverse sluizen, dat is de doelstelling van de waterwegenprojecten uit het Masterplan. Want, de scheepvaart biedt een waardevol alternatief voor het drukke vrachtverkeer op onze wegen met minder files en een verkeersveilig wegennet tot gevolg. De werkzaamheden aan de Noorderlaanbrug geven in 2008 het startschot voor de vernieuwing van de bruggen over het Albertkanaal, de eerste in een reeks van zeven. Daarnaast staat ook de renovatie van de Van Cauwelaert- en de Kattendijksluis op til. De vernieuwde sluizen garanderen als toegangspoorten een vlotte verbinding over de Schelde naar diverse binnenterminals op Linker- en Rechteroever én een betere doorstroming naar het Albertkanaal. Oosterweelverbinding in voorbereiding De voorbereidingen in het kader van de Oosterweelverbinding schakelen volgend jaar een versnelling hoger. De Belgasite wordt heringericht als tijdelijke stelplaats voor de bussen van De Lijn, ter vervanging van de huidige stelplaats aan de Tjalkstraat. In de buurt van de Schijn in Merksem komen pijlers voor de Oosterweelverbinding. Een ideaal moment om ook daar verbeteringswerken uit te voeren en vooral het overstromingsgevaar in Merksem en Ekeren drastisch te verminderen. Park Linkeroever in ontwikkeling Infrastructuurwerken zijn belangrijk, milieu en groenontwikkeling is dat uiteraard ook. Voor een beter evenwicht tussen mens en milieu krijgt Linkeroever een groot natuur- en recreatiegebied, het Park Linkeroever. Middenvijver en Burchtse Weel zijn de eerste deelprojecten uit dit Park die onder handen worden genomen met oog voor ecologische kwaliteiten voor fauna en flora. Later in de tijd volgt ook nog de herinrichting van het Sint-Annabos

15 E E N V O O R U I T B L I K Samen vooruitkijken naar morgen. De architecturale meerwaarde van morgen De grandeur van nieuwe architectuur Alle grote steden ter wereld bezitten architecturale trekpleisters die een meerwaarde betekenen voor de stad en haar regio. Voorbeelden? De Eiffeltoren en het Louvre in Parijs, de Big Ben in Londen, het Guggenheim-museum in Bilbao en tal van anderen. Maar binnen infrastructuurprojecten kan architectuur eveneens tot uiting komen. Denk daarbij maar aan de brug van Millau en de Erasmusbrug in Rotterdam. Stuk voor stuk eye-catchers die beide plaatsen een gezicht hebben gegeven, een duidelijk herkenningspunt voor bewoners en toeristen, een bepalende factor voor de skyline. Antwerpen kan op dat vlak niet achterblijven. De architecturale parels zijn vandaag de dag onmiskenbaar aanwezig in onze stad, maar (nog) niet bij infrastructuurwerken. Daar komt binnenkort verandering in. Binnen het Masterplan Mobiliteit Antwerpen is architectuur één van de voornaamste kwaliteiten waarmee rekening wordt gehouden bij de ontwikkeling van de projecten zoals de Oosterweelverbinding, de bruggen over het Albertkanaal en de aanleg van het Operaplein pal in het hart van de Antwerpse binnenstad. Architectuur binnen het Masterplan Bij het uitvoeren van de diverse Masterplanprojecten is architectuur één van de prioriteiten van de Vlaamse Overheid en de Beheersmaatschappij Antwerpen Mobiel (BAM). Constructies dienen daarom steeds een meerwaarde te geven aan de skyline en uitstraling van Antwerpen. Antwerpen verdient als haven- en wereldstad immers de nodige présence en uitstraling naar de buitenwereld toe. De oogstrelende Oosterweelverbinding Met de Oosterweelverbinding, en vooral haar indrukwekkende Lange Wapperbrug, kiest BAM resoluut voor ruimtelijke kwaliteit en overstijgt meteen ook op inspirerende wijze het louter aanleggen van nieuwe verkeersinfrastructuur. Het ontwerp van de Lange Wapperbrug toont overtuigend aan hoe verkeersingrepen kunnen sporen met de stedenbouwkundige en landschappelijke herstructurering van de omgeving. Bovendien strookt het ontwerp met hoge kwaliteitsambities voor de aanleg van publieke ruimte. Het nieuwe Park Linkeroever is hier een treffend voorbeeld van: BAM zorgt met de bouw van de Oosterweelverbinding voor een nieuw aaneengesloten natuur- en recreatiegebied waarin Middenvijver, Burchtse Weel en Sint-Annabos samensmelten en ecologisch worden heropgewaardeerd. Deze architecturale benadering en geïntegreerde zienswijze kan als rolmodel gelden gelden voor binnen- en buitenland. Het startschot van de werkzaamheden aan de Oosterweelverbinding weerklinkt in 2009, meteen de start van het grootste infrastructuurproject ooit in België. En meteen ook een uniek project in de wereld: nergens anders bestaat een dubbeldeksbrug met tuikabels en een gebogen tracé met een overspanning van meer dan 600 meters opgehangen aan slechts twee pijlers

16 Het brede maatschappelijke draagvlak voor het Masterplan verder consolideren blijft onze eerste prioriteit. ir. Fernand Desmyter Voorzitter Raad van Bestuur BAM 32 33

17 E E N V O O R U I T B L I K Een Open Oproep voor kwaliteit Binnen Vlaanderen wordt architecturale kwaliteit hoog in het vaandel gedragen. Het vormt dan ook een van de cruciale opdrachten van de Vlaamse Overheid. Daarom werd in 2000 de procedure van de Open Oproep gelanceerd. Dit betekent dat de overheid publiek maakt welke bouwprojecten op stapel staan en waarbij architecten hun kandidatuur kunnen indienen om hun visie op elk bouwproject wereldkundig te maken. Dit alles gebeurt onder het toeziend oog van de Vlaamse Bouwmeester Marcel Smets. Maar de Open Oproep is meer dan een selectie voor ontwerpers. Het is op zoek gaan naar de architecturale meerwaarde van morgen. Een duurzame visie op bruggen Binnen het Masterplan Mobiliteit Antwerpen omvat het deelproject Bruggen Albertkanaal het herbouwen van een aantal bruggen over het Albertkanaal tot een vrije doorvaarthoogte van 9,10 meter en de verbreding van het kanaal tot 63 meter. Doel van deze ingrepen: de capaciteit en doorstroming van de scheepvaart op het Albertkanaal sterk vergoten en stimuleren. Bij het ontwerp van de bruggen stelden BAM en Stad Antwerpen een hoog ambitieniveau voorop. Zij deden daarom een beroep op de procedure van de Open Oproep. Daarbij werd de opportuniteit aangegrepen om de bruggen over het Albertkanaal te benaderen als een onderdeel van een reeks en, gezien de dynamiek van de stedelijke inplanting, in te zetten op een duurzame integratie van de verschillende bruggen in hun ruimtelijke context. Het Operaplein: zuiders geïnspireerd De Antwerpse Leien vormen een centrale verkeersas om van het noorden naar het zuiden van de stad te rijden of omgekeerd. Deze as loopt dwars door het stadscentrum. Het zuidelijk gedeelte van de Leien werd reeds omgetoverd van een drukke en onveilige as tot een mooie groene stadsboulevard met aandacht voor openbaar vervoer en zachte weggebruikers. groene stadsboulevard met aandacht voor openbaar vervoer en zachte weggebruikers. Het noordelijk gedeelte, de Noorderleien, zal op dezelfde leest geschoeid worden. Ook het Operaplein zal grondig aangepakt worden op basis van de architecturale visie van de bekende Spaanse ontwerper Manuel de Solà- Morales. Eerder richtte hij in België het nieuwe stationsplein van Leuven in. Internationaal is hij vooral gekend als de architect die de Ramblas in Barcelona opnieuw verbond met de zee. De ondertekening van het contract met Manuel de Solà Morales voor de architecturale herinrichting van het Operaplein zal in 2008 plaatsvinden. Nadien kan de architect starten met de definitieve pennentrekken van het ontwerp en dit vertalen naar concrete plannen. Een nieuwe trekpleister Het nieuwe Operaplein linkt de winkelas van Meir en Keyserlei met de Franklin Rooseveltplaats, pal in het hart van de binnenstad. Het plein dat nu een druk verkeersknooppunt is en overspoeld wordt door auto s, bussen en trams, wordt teruggegeven aan den Antwerpenaar en wordt een mooie kuierzone. Het Operaplein zal zowel bij bewoners, handelaars als toeristen het beeld oproepen van het Antwerpen van de toekomst met grote architecturale troeven. En vooral, het kloppend hart van de Metropool worden. Om het Operaplein verkeersvrij te maken en een voetgangerszone aan te leggen, worden de rijbanen ondergronds gebracht. Hierbij wordt gezorgd voor een mooie kruisbestuiving tussen de belangen van BAM, Stad Antwerpen en De Lijn. Op verschillende niveaus zullen vervoersmiddelen hun weg naar alle windrichtingen van de stad kunnen vervolgen. Bij het ontwerp van het Operaplein zal voldoende aandacht gaan naar het contact tussen de open lucht en het ondergrondse niveau van het plein. Het daglicht zal ook onder het Operaplein invallen

18 E E N V O O R U I T B L I K Succesvolle onderhandelingen met bouwconsortium en financiers Procedure Oosterweelverbinding in finale fase Binnen het Masterplan Mobiliteit Antwerpen trekt de Oosterweelverbinding een groot deel van de aandacht naar zich toe. En terecht, want zo n indrukwekkend project is ongezien in onze contreien. Bij de ontwikkeling van het Oosterweel-project is niet over één nacht ijs gegaan. De zaden voor deze mobiliteitsoplossing van de Antwerpse regio werden al in 1995 gezaaid. Meer dan 10 jaar later, na diverse studies en het doorlopen van het plannings- en aanbestedingsproces, nadert de start van de werken met rasse schreden. De onderhandelingen met THV Noriant, het laatst overgebleven consortium, zitten in een finale fase en resulteren in een contractsluiting in de eerste helft van Ook het financiële luik zal dan volledig uitgeklaard zijn en besloten in een overeenkomst. Dan begint het echte werk. Plannen worden uitgetekend, minder hindermaatregelen uitgewerkt en alle actoren worden doelgericht benaderd om hen uit eerste lijn te informeren over de werkzaamheden in hun nabije regio. Vervolgens volgt de eerste spadesteek, voor het mooiste project dat België ooit gekend heeft

19 Financieel en administratief verslag

20 V E R S L A G VA N D E R A A D VA N B E S T U U R Bestuur dat gaat voor resultaten was voor BAM opnieuw een belangrijk jaar. Na enkele jaren van voorbereidende studies en aanbestedingsprocedures gingen een eerste reeks weliswaar kleinere projecten daadwerkelijk van start. Tegelijk werd de financieel-juridische structuur van belangrijke deelprojecten van het Masterplan, zoals de sluizen, het project Albertkanaal en de openbaar vervoersprojecten uit de eerste fase, finaal uitgekristalliseerd, en zijn enkele grote projecten zoals de renovatie van de Van Cauwelaertsluis en de Noorderlaanbrug klaar om uit de startblokken te schieten. Ook in de aanbesteding van de Oosterweelverbinding werden belangrijke stappen gezet. Oosterweelverbinding Op 1 oktober 2007 ontving BAM het Best and Final Offer (BAFO) vanwege Noriant. Na een beoordeling van volledigheid en conformiteit alsook van de gunningscriteria procesbeheersing, architectuur en prijs, werd Noriant in december 2007 als voorkeursbieder aangeduid. Navolgende finale contractbesprekingen zijn met name gericht op een verdere optimalisatie van de prijs-kwaliteitsverhouding en de alignering met de gelijklopende procedures met de verzekeraars en de financiers. In de loop van 2007 werden samen met het Vlaams Verkeerscentrum, politie, brandweer en andere instanties, studies gevoerd naar calamiteiten, minder hinder alsook veiligheid in het kader van de nieuwe EU richtlijn voor tunnelveiligheid. De resultaten van deze studies worden in de finale contractbesprekingen meegenomen. In juni en december 2007 werd alvast gestart met de werken aan respectievelijk Middenvijver en Burchtse Weel, mitigerende projecten uit het Masterplan Antwerpen met het oog op natuurontwikkeling op Linkeroever. Verzekeringen BAM heeft ervoor gekozen om de kernverzekeringen voor het project Oosterweelverbinding, zelf af te sluiten middels een zogenaamd Owner Controller Insurance Programme (OCIP). Op basis van het door Noriant ingediende Best and Final Offer kon nadere informatie worden verstrekt aan de kandidaatverzekeraars. Eerste offertes worden medio 2008 verwacht. Financiering In juni 2007 werden de eerste offertes ontvangen van drie van de vijf geselecteerde kandidaten voor de financiering van het Masterplan. De consortia KBC Citi HSBC en Dexia Goldman Sachs ING werden uitgenodigd tot de BAFO- fase. De door BAM gehanteerde trafiekmodellen en inschattingen van toekomstige tolinkomsten, de basis voor de financiering van het Masterplan, werden ondertussen ruimschoots bevestigd, zowel door de kandidaat financiers in hun eerste offerte, als door nieuwe metingen van het huidige verkeer aan de Kennedytunnel die sinds 2007 beschikbaar zijn. Sinds de tweede helft van 2007 woedt de kredietcrisis in de internationale financiële markten. BAM heeft de aanbestedingsprocedure bijgestuurd om zo lang mogelijk een maximum aan flexibiliteit te behouden in de keuze voor een bepaald financieringsinstrument. Op die manier kan optimaal worden ingespeeld op verdere evoluties in de markten. Van Cauwelaertsluis In de loop van 2007 werd de aanbestedingsprocedure voor de renovatie van de Van Cauwelaertsluis doorlopen. Ook alle gerelateerde overeenkomsten tussen het Vlaams Gewest, BAM, het Gemeentelijk Havenbedrijf Antwerpen en het Agentschap Maritieme Toegang werden voorbereid. Na ondertekening ervan begin 2008 zal BAM overgaan tot de gunning, waarna de werken kunnen starten in het tweede kwartaal van Albertkanaal: Noorderlaanbrug De opdracht voor de vernieuwing van de Noorderlaanbrug, de eerste van een reeks bruggen over het Albertkanaal die worden vernieuwd, werd gegund. De uitvoering start begin Alle hiervoor noodzakelijke overeenkomsten tussen het Vlaams Gewest, BAM en de NV De Scheepvaart werden goedgekeurd. In augustus 2007 startten de werkzaamheden voor de doorpersing van een leidingenkoker onder het Albertkanaal als alternatief voor de bestaande gasleiding die in de huidige Noorderlaanbrug ligt. Openbaar Vervoer De openbaar vervoersprojecten uit de eerste fase van het Masterplan worden gerealiseerd via Lijninvest, in nauwe samenwerking met De Lijn en het Agentschap Wegen en Verkeer, in de vorm van publiek-private samenwerking. De projecten tramlijn Mortsel-Boechout en tramlijn Deurne- Wijnegem, inclusief de aanleg van een stelplaats, werden gebundeld in het project Brabo I, waarvoor in de loop van 2007 de technische bestekken werden uitgewerkt in een volwaardig DBFM-bestek. Dit bestek werd op 23 oktober 2007 ter beschikking gesteld van 5 geselecteerde kandidaten. De eerste offertes worden begin 2008 ontvangen

21 V E R S L A G VA N D E R A A D VA N B E S T U U R Resultaat Risicobeheer Belangenconflict Geconsolideerd bedraagt het balanstotaal en de winst van het boekjaar Tunnel Liefkenshoek In 2007 nam het gebruik van de Liefkenshoektunnel opnieuw aanzienlijk toe. Het aantal vrachtwagens dat gebruik maakte van de Liefkenshoektunnel steeg met 20%, het aantal personenwagens met 10%. Samen met een gemiddelde stijging van de toltarieven met 2% leidde dit tot een omzetstijging van of 18%. Aangezien de kosten nagenoeg gelijk bleven ten opzichte van boekjaar 2006, stegen de brutomarge en de bedrijfswinst met respectievelijk 18% en 33%. Het boekjaar 2007 werd afgesloten met een winst na belastingen van Per bedroeg de uitstaande netto bankschuld , een afname van 31% in vergelijking met de positie op BAM De enkelvoudige jaarrekening van BAM wordt afgesloten met een verlies van Het verlies is voornamelijk het gevolg van de niet geactiveerde studiekosten en algemene werkingskosten. De kosten die werden opgenomen onder de rubriek van de immateriële vaste activa - kosten voor onderzoek en ontwikkeling hebben betrekking op de externe kosten die werden gemaakt en die rechtstreeks toewijsbaar zijn aan de projecten in het kader van de realisatie van het Masterplan Antwerpen. Op 31 december 2007 bedragen de geactiveerde kosten voor onderzoek en ontwikkeling De Raad van Bestuur stelt aan de Algemene Vergadering voor om de enkelvoudige jaarrekening over het boekjaar afgesloten op 31 december 2007 goed te keuren en om het verlies over te dragen naar het volgende boekjaar. De Raad van Bestuur deelt aan de Algemene Vergadering de geconsolideerde jaarrekening over het boekjaar afgesloten op 31 december 2007 mee. BAM heeft zich in 2007 als kleine, flexibele organisatie verder toegelegd op de voorbereiding van de uitvoeringsfase van de werken. Bijkomende aanwervingen zorgden voor de invulling van het personeelskader. Middels een intern project rond contract management worden taken, processen, functies, rollen en verantwoordelijkheden in kaart gebracht die de opvolging van de uitvoering van de diverse projecten, maar toch voornamelijk van de Oosterweelverbinding met zijn specifieke DBfMbenadering, optimaal moeten laten verlopen. De kredietcrisis in de internationale financiële markten heeft aangetoond dat BAM terecht conservatieve uitgangspunten hanteerde bij de inschatting van haar financieringscapaciteiten. Enkele bijsturingen in de aanbestedingsprocedure voor de financiering van het Masterplan verlenen BAM een zo groot mogelijke flexibiliteit om in te spelen op verdere evoluties in de markten. De strategische indekking tegen stijgingen van de marktrente blijft onverminderd van kracht. In de loop van 2007 ontving BAM een positieve BTW-ruling voor het project Van Cauwelaertsluis, en werd de ESR-neutraliteit van het project Oosterweelverbinding bevestigd. Tevens volgde een notificatie aan de Europese Commissie inzake de toepassing van de overheidsopdrachtenwetgeving. Er lopen vijf renteswaps voor de strategische indekking van het renterisico van BAM, alsook het renterisico tot aan financial close van DBfM Co, de private projectvennootschap voor de realisatie van de Oosterweelverbinding. Per 31 december 2007 hebben deze renteswaps een positieve marktwaarde. Op de vergadering van de Raad Van Bestuur van 19 juli 2007 werd beslist over het sluiten van een vrijwaringsovereenkomst tussen de vennootschap, het Vlaams Gewest en alle bestuurders respectievelijk de Commissaris- Generaal, elke regeringscommissaris, de waarnemer, de Algemeen Manager en elke manager. Voorafgaand aan de beraadslaging met betrekking tot dit agendapunt heeft elke bestuurder uiteengezet dat hij meent dat hij mogelijks geacht zou kunnen worden een strijdig belang te hebben in de zin van art. 523 W.Venn. De omstandigheden waarin de Vennootschap beslissingen dient te nemen in uitermate complexe dossiers met een sui generis en innoverend karakter, de gerechtelijke procedures die er op heden reeds zijn en het gevaar dat ook in de toekomst nog nieuwe procedures zullen worden opgestart, verantwoordden de vraag van de bestuurders naar een vrijwaring; dit niettegenstaande de wijze waarop de bestuurders trachten in eer en geweten en met eerbiediging van de belangen van de vennootschap tot besluitvorming te komen. De dossiers waarover de vennootschap beslissingen dient te nemen, zijn van een dermate grote omvang dat het voor elke bestuurder onmogelijk is om een eventuele individuele aanspraak te dragen. Een aansprakelijkheidsvordering tegen een bestuurder zou in het geheel niet in verhouding staan tot zijn financiële draagkracht. Het was dan ook een terechte bezorgdheid van elke bestuurder in de mogelijkheid gesteld te worden om op een professionele en objectieve wijze zijn mandaat verder te kunnen zetten, zonder louter omwille van de vrees voor en de dreiging van dergelijke procedures, niet op een normale en redelijke wijze invulling te kunnen geven aan zijn bestuursmandaat. Naast het ontwerp van vertrouwelijkheids- en vrijwaringsovereenkomst beschikte de raad van bestuur tevens over een nota met toelichting en verantwoording. Conform de bepalingen van art. 523 W.Venn. worden hieronder de notulen van de Raad Van Bestuur van 19 juli 2007 met betrekking tot het belangenconflict opgenomen: Na beraadslaging op basis van de toelichting opgenomen in de voorgelegde nota en op basis van de verantwoording hierboven uiteengezet besluit de raad van bestuur met eenparigheid van stemmen om de voorgestelde vertrouwelijkheidsen vrijwaringsovereenkomst tussen het Vlaamse Gewest, de Vennootschap en elke bestuurder goed te keuren. De raad van bestuur meent dat zijn besluit in het belang van de vennootschap is. Hij overweegt in dat verband dat het van belang is dat de bestuurders bij machte zijn hun functie te blijven uitoefenen en dit op een serene, professionele, objectieve en onafhankelijke wijze. De vermogensrechtelijke gevolgen van dit besluit voor de Vennootschap kunnen worden beschreven als volgt: de kosten van verdediging en van schadeloosstelling ingeval van aanspraken t.a.v. de bestuurders op basis van hun bestuurdersaansprakelijkheid. De omvang daarvan kan op heden onmogelijk ingeschat worden