Gemeente Maastricht Binnenstad: Plan van Aanpak Aanloopstraten Eindrapport

Transcriptie

1 Gemeente Maastricht Binnenstad: Plan van Aanpak Aanloopstraten Eindrapport Rapportnummer: 205X _3 Datum: 27 april 2009 Contactpersoon opdrachtgever: Mevr. Petra Theunissen Projectteam BRO: Henk Linders, Ruth Bervoets Trefwoorden: Aanloopstraten, Actieplan 2009 Beknopte inhoud: Voorliggend rapport bevat een plan van aanpak voor de aanloopstraten in de Maastrichtse binnenstad. De perspectieven, oplossingsrichtingen en suggesties in dit Actieplan 2009 zijn gebaseerd op een uitgebreide sterkte-zwakte analyse, die ook in dit rapport vervat zit. BRO Boxtel Postbus AA Boxtel Bosscheweg 107 Boxtel T +31 (0) F +31 (0) E info@bro.nl

2

3 Inhoudsopgave pagina 1. INLEIDING Aanleiding Doel Totstandkoming Opzet 4 2. AFBAKENING ONDERZOEKSGEBIED Inleiding Wat is een aanloopstraat? Het onderzoeksgebied 5 3. ONDERZOEKSGEBIED IN BEELD Inleiding Factsheets Prioriteitsstelling PERSPECTIEVEN, OPLOSSINGSRICHTINGEN, SUGGESTIES: ACTIEPLAN Inleiding Intenties Actieplan Voorafgaand: Noodzaak flankerend beleid Analyses als basis voor Actieplan Actieplan Suggesties uit de groepsgesprekken per straat, per cluster 38 Inhoudsopgave 1

4 2 Inhoudsopgave

5 1. INLEIDING 1.1 Aanleiding De voorbije 10 jaar heeft het zogenaamde kernwinkelgebied van Maastricht een belangrijke kwaliteitsimpuls gekregen door de integrale herinrichting van de openbare ruimte. De belevingswaarde van het centrum is daardoor sterk verbeterd. Aan de basis van deze operatie lag het Convenant Integrale Aanpak Kernwinkelgebied. Het initiatief hiervoor werd destijds genomen door de Stichting Centrummanagement Maastricht. De aanloopstraten van het centrum, zowel aan de zijde van de binnenstad als aan de zijde van Wyck, hebben in die periode slechts beperkt aandacht gekregen. Zij lagen dan ook buiten het werkgebied van het Convenant. Echter, voor de economische positie van het centrum van Maastricht zijn zij van het allergrootste belang, met name door hun kleinschalig, specialistisch aanbod en hoge mate van couleur locale. Daarom is binnen het bestuur van het Centrummanagement besloten dat in de komende jaren de hoogste prioriteit zal uitgaan naar de versterking van de positie van de aanloopstraten. Immers, de specialiteiten van Maastricht, die voor een deel opgesloten liggen in de aanloopstraten, moeten de aandacht krijgen die zij verdienen. Ondernemers en hun organisaties vragen daarom. Ook het recent uitgevoerde onderzoek naar de positie van het zelfstandig ondernemerschap in Maastricht wijst in die richting en ook politiek blijkt er een groot draagvlak te zijn voor een dergelijke aanpak. Vooruitlopend op de totstandkoming van de nieuwe Centrummanagementorganisatie is besloten om (nu) reeds een plan van aanpak op te stellen. Aan BRO is verzocht hulp te bieden bij het opstellen van dit plan van aanpak voor de versterking van de positie van de aanloopstraten. 1.2 Doel De centrale doelstelling van een gerichte aanpak van de aanloopstraten is het verbeteren van het vestigingsmilieu en daardoor het versterken van de diversiteit van het winkel- en horeca-aanbod en de kwaliteit van de woonmilieus. Voor bezoekers van het centrum moet een reden blijven bestaan om speciaal naar Maastricht te komen. Juist om dit te bereiken is een projectmatige aanpak van alle aanloopstraten noodzakelijk. Hoofdstuk 1 3

6 1.3 Totstandkoming Het opstellen van voorliggend plan van aanpak is gebeurd aan de hand van uitgebreide analyses en oriëntaties in het veld. Voor het nodige draagvlak acht BRO echter ook de inbreng van het werkveld noodzakelijk. Daarom is het opstellen van het plan van aanpak begeleid door de meest betrokken partijen binnen de gemeentelijke organisatie, de NV Wonen Boven Winkels, VBO, OIW, KHN, corporaties en vastgoedeigenaren. Hun bijdragen hebben voorliggend plan van aanpak mede vorm gegeven. Aanvullend is een aantal bijkomende groepsgesprekken gevoerd. Met spraakmakende winkeliers, horecaondernemers en vastgoedeigenaren is telkens gediscussieerd over de knelpunten in hun straat, de (eventuele) oplossingsmogelijkheden en de toekomstvisie. Meer bepaald is voor de hiernavolgende clusters zo n groepsgesprek georganiseerd. De keuze voor deze clusters komt voort uit de sterkte-zwakte analyse en de daaruit voortvloeiende prioriteiten. Voor de motivering wordt verwezen naar paragraaf 3.3. Rechtstraat Noord & Zuid, Hoogbrugstraat, Hoogbrugplein. Sint Pieterstraat, Maastrichter Heidenstraat, Stenenbrug, Koestraat, Onze Lieve Vrouweplein, Graanmarkt. Boschstraat, Markt West. Bredestraat West, Heggenstraat, Minckelersstraat, Achter De Comedie. Brusselsestraat, Grote Gracht Midden & West, Kommel, Kruisherengang, Keizer Karelplein, Oude Tweebergenpoort. 1.4 Opzet Gestart wordt met een zorgvuldige afbakening van het onderzoeksgebied op basis van een quickscan. Vervolgens wordt de situatie in de clusters van aanloopstraten binnen dit onderzoeksgebied in beeld gebracht met aandacht voor het aanwezige aanbod, de verkeerssituatie, de routing, de inrichting van de openbare ruimte, de knelpunten, potenties, etc. Op basis van deze uitgebreide analyses én op basis van de uitkomsten van de groepsgesprekken wordt aan een aantal clusters van aanloopstraten prioriteit toegekend. Voor deze geselecteerde clusters worden uiteindelijk de perspectieven, de oplossingsrichtingen en een aantal suggesties geschetst, allemaal gebundeld in een concreet Actieplan Hoofdstuk 1

7 2. AFBAKENING ONDERZOEKSGEBIED 2.1 Inleiding Wij hebben ons nader beraden over de afbakening van het onderzoeksgebied, mede op basis van een nadere observatie ter plekke en een analyse van eerdere studies, met name de brancheringsstudie van Dat heeft geleid tot een voorstel voor de afbakening in de vorm van een discussienotitie, die wij tijdens het startoverleg van 5 februari jongstleden met de begeleidingscommissie hebben besproken. De resultaten van dit overleg zijn in dit hoofdstuk samengevat. 2.2 Wat is een aanloopstraat? Naast de straten in het kernwinkelgebied die behoren tot het A- en deels ook B- milieu, zijn er zogenaamde aanloopstraten (deels B- en C- milieu). Zij worden ook wel uit- of inloopstraten genoemd. Een uniforme steekhoudende definitie, die in alle steden van toepassing is, bestaat niet in de vakliteratuur. Aanloopstraten kunnen verschillende kenmerken hebben van uiteenlopende aard. In het algemeen zijn de volgende karakteristieken bepalend voor de problematiek: Meestal straten van het B- of C-milieu. Het onderscheid tussen A, B en C milieu wordt meestal gemaakt op grond van de zogenaamde drukte-index (de voetgangersintensiteit). In het algemeen is er een sterke correlatie tussen deze intensiteit en het gemiddelde huurniveau. Dominantie van kleinschalig, zelfstandig ondernemerschap, relatief weinig franchise, filiaal- en grootwinkelbedrijf. Meestal een hoge mate van functiemenging detailhandel, horeca, zakelijke dienstverlening en consumentverzorgend ambacht. Woonfunctie op de begane grond meestal neven- of ondergeschikt. Vaak de verbinding tussen een bronpunt van verkeer (parkeerterrein, bushalte, station) en het kernwinkelgebied. 2.3 Het onderzoeksgebied Op grond van deze kenmerken is, in overleg met de begeleidingscommissie, het onderzoeksgebied als volgt afgebakend: Brusselsestraat, Grote Gracht Midden & West, Kommel, Kruisherengang, Keizer Karelplein, Oude Tweebergenpoort. Boschstraat, Markt West. Rechtstraat Noord & Zuid, Hoogbrugstraat, Hoogbrugplein. Hoofdstuk 2 5

8 Sint Pieterstraat, Maastrichter Heidenstraat, Stenenbrug, Koestraat, Onze Lieve Vrouweplein, Graanmarkt. Bredestraat West, Heggenstraat, Minckelersstraat, Achter De Comedie. Stationsstraat Oost, Spoorweglaan. Tongersestraat. Gubbelstraat. Mariastraat, Jodenstraat, Kleine Gracht, Hoenderstraat. De hierboven genoemde (clusters van) straten vertonen in hoge mate de genoemde kenmerken. Alle straten van A1, A2 en B1 niveau behoren in beginsel tot het kernwinkelgebied en zijn dus geen aanloopstraten. Zij maakten deel uit van het Convenant Integrale Aanpak Kernwinkelgebied en zijn op basis daarvan heringericht. Op deze regel zijn wel enkele uitzonderingen gemaakt. Toelichting Stokstraat, Havenstraat, Korte Bredestraat Hoewel deze straten buiten het Convenant Integrale Aanpak Kernwinkelgebied liggen, beschikken zij toch over een adequate inrichting. Omdat tevens sprake is van een sterke branchering en weinig leegstand worden deze straten niet beschouwd als aanloopstraten. De Stokstraat, de Havenstraat en de Korte Bredestraat behoren tot de niveaus A1 en A2. Helmstraat, Grote Gracht Oost De Helmstraat en de Grote Gracht Oost liggen weliswaar buiten het Convenant, maar zijn op basis van een afzonderlijke afspraak toch heringericht. Omdat zij dus over een adequate inrichting beschikken en tevens over een redelijke branchering (enige leegstand daargelaten), worden zij hier niet als aanloopstraten meegenomen. Gelet op de redelijke passantenstromen, behoren zij tot de niveaus B1 en B2. Heggenstraat, Minckelersstraat Hoewel de Heggenstraat en de Minckelersstraat binnen het Convenant liggen en dus beschikken over een adequate inrichting, worden zij hier toch beschouwd als aanloopstraten. Eerst en vooral omdat in deze straten wel degelijk sprake is van aanloopstratenproblematiek, namelijk een onduidelijk en onherkenbaar branchepatroon, beperkte loopstromen, leegstand, etc. Maar ook vanwege hun relatie met de Bredestraat (West). Rechtstraat Noord & Zuid De Rechtstraat (niveau B2, C) ligt binnen het Convenant Integrale Aanpak Kernwinkelgebied en beschikt dus over een adequate inrichting. Echter, omdat duidelijk sprake is van aanloopstratenproblematiek (onduidelijke branchering, beperkte loopstromen, leegstand) én omdat de Rechtstraat niet los kan worden gezien van de Hoogbrugstraat (aanloopstraat), wordt zij als aanloopstraat meegenomen. 6 Hoofdstuk 2

9 Mariastraat, Jodenstraat, Kleine Gracht De Mariastraat, de Jodenstraat en de Kleine Gracht vallen buiten het Convenant. Desondanks beschikken zij over een redelijke inrichting en is niet echt sprake van een inrichtingsprobleem. Toch is de positie van deze straten in de winkel- en horecastructuur onduidelijk. In de straten zijn relatief weinig winkels gehuisvest en zijn de passantenstromen beperkt. Daarom worden deze drie straten hier wel beschouwd als aanloopstraten. Hoenderstraat, Gubbelstraat Deze straten liggen buiten het Convenant, maar maken onderdeel uit van de ontwikkeling van Mosae Forum. Daarom beschikken zij wel over een adequate inrichting. De Hoenderstraat en de Gubbelstraat behoren tot de niveaus B1 en A2, althans in theorie. In werkelijkheid zijn de straten sterk onderhevig aan de problematiek van Mosae Forum, die zich zowel voordoet op -1 niveau als op de begane grond. De leegstand van Mosae Gusto heeft met name grote consequenties voor de Gubbelstraat. De Hoenderstraat heeft vooral te kampen met een (nog) onduidelijke branchering. Vanwege deze problematiek worden zij meegnomen in voorliggend onderzoek. Stationsstraat, tussen de Wilhelminasingel en het station Dit gedeelte van de Stationsstraat (niveau B1) ligt buiten het Convenant. De inrichting is voornamelijk een verkeersinrichting. Momenteel zijn hier weinig winkels gehuisvest en relatief veel zakelijke dienstverlening en horeca. Omdat dit gedeelte van de Stationsstraat deel uitmaakt van de as Wycker Brugstraat - Stationsstraat (tussen de Lage Barakken en de Wilhelminasingel) wordt het hier toch meegenomen als aanloopstraat. Cortenstraat, Kapoenstraat, Hondstraat, etc. Deze straten, met overwegend woonfuncties, worden niet meegenomen als aanloopstraten. Hoofdstuk 2 7

10 8 Hoofdstuk 2

11 3. ONDERZOEKSGEBIED IN BEELD 3.1 Inleiding Hierna wordt de situatie per cluster van aanloopstraten in beeld gebracht. De analyses zijn gebaseerd op onze observaties ter plekke, de discussies met de begeleidingscommissie, de groepsgesprekken met een aantal spraakmakende winkeliers, horecaondernemers en vastgoedeigenaren, de aanbodgegevens van Locatus en aanvullende informatie van o.a. de NV Wonen Boven Winkels, acquireal, de gemeente Maastricht, etc. De uitgebreide analyses worden per cluster van aanloopstraten samengevat in een aantal knelpunten en doorvertaald in de voornaamste perspectieven en potenties. 3.2 Factsheets Hoofdstuk 3 9

12 Voorzieningenaanbod Aantal Voorzieningen % Aantal Voorzieningen Winkels 45 33% Horeca 30 22% Overige Functies 32 24% Leegstand 28 21% Totaal % Winkelaanbod Aantal Winkels Winkelvloeroppervlak Dagelijks Mode & Luxe Vrije Tijd In & Om Het Huis Detailhandel Overig Totaal Horeca-aanbod Aantal Horecazaken % Aantal Horecazaken Café 14 47% Coffeeshop 3 10% Seks & nachtclub 1 3% Fastfood 2 7% Grillroom & Shoarma 3 10% Hotel 1 3% Hotel-Restaurant 1 3% Lunch & Tearoom 1 3% Restaurant Algemeen 4 13% Totaal % Bron: Locatus Retail Verkenner, Hoofdstuk 3

13 Cluster Brusselsestraat, Grote Gracht Midden & West, Kommel, Kruisherengang, Keizer Karelplein, Oude Tweebergenpoort Voorzieningenaanbod Het voorzieningenaanbod is heel divers. Winkels, horeca en overige activiteiten (reisbureaus, uitzendbureaus, makelaars, kappers, tatoeage & piercing, kledingreparateurs, galeries, coffeeshops, etc.) zijn kriskras door elkaar gevestigd. In het gebied staan tamelijk veel panden leeg. Kwaliteitsvolle zaken (nietwinkels) zijn o.a. Limburg Travel (Beste Reisbureau van de Provincie 2006 en 2007), Goudsmid DWD Atelier en Restaurant Puur Smaak. Winkelaanbod Het winkelaanbod is heel divers. Hoogwaardige en laagwaardige winkels, met heel uiteenlopende assortimenten, zijn door elkaar gevestigd. Hoogwaardige winkels zijn o.a. Golf USA, Schefman Lichtdesign en Van Den Heuvel Badkamers. In contrast hiermee zijn in het gebied o.a. een behoorlijk aantal smartshops, eroticashops en growshops gehuisvest. Bijzonderheden In de nabijheid is een aantal (toeristische) bezienswaardigheden gevestigd, o.a. de Sint Servaaskerk, het Kruisherenklooster en het Kruisherenhotel. Autobereikbaarheid & Parkeren Binnen dit cluster zijn alle straten ingericht als éénrichtingsverkeer. In de Grote Gracht en de Brusselsestraat is ruimte voor langsparkeren aan één zijde. Voor de hier gevestigde voorzieningen is dat van cruciaal belang. Voor het meer toeristische gedeelte van dit cluster (Keizer Karelplein e.o.) is de autobereikbaarheid veel minder van belang. Routing Het cluster is heel langgerekt. Delen met een sterke commerciële activiteit wisselen met delen met een minder sterke commerciële activiteit. In de Grote Gracht Midden en rondom het knooppunt van de Kommel met de Oude Tweebergenpoort is sprake van een sterke commerciële activiteit. In de Grote Gracht West en in de Brusselsestraat is het aandeel voorzieningen veel beperkter. Hoe meer richting de singels, hoe meer de Brusselsestraat evolueert naar een woonstraat. Inrichting Openbare Ruimte Opvallend is de ruimtelijke diversiteit binnen dit cluster. Zowel in de inrichting van de openbare ruimte (bestrating) als in de uitstraling van de individuele panden bestaan enorme verschillen. Dit maakt, naast de functionele diversiteit, dat het cluster niet aandoet als één geheel, maar eerder als verschillende trosjes. Knelpunten Functioneel - Leegstand - Divers allegaartje van winkels, horeca en dienstverlening - Drugsproblematiek (coffeeshops), vooral in de Brusselsestraat - (Te) hoge huurniveau voor starters - Weinig organisatiegraad onder de ondernemers Ruimtelijk - Langgerekt - Ruimtelijke diversiteit - Rommelige inrichting openbare ruimte - Smalle stoepen - Geen aaneengesloten voorzieningenfront (meer) in de Brusselsestraat Perspectief & Potenties Diversiteit (allegaartje is ook een kans) Concentratie op twee clusters, namelijk de Grote Gracht Midden (tussen de Helmstraat en de Statenstraat) én de knoop gevormd door de Kommel en de Oude Tweebergenpoort Creëren van startersmilieus o.a. in combinatie met projecten van de NV Wonen Boven Winkels Eventueel: Biologisch verantwoord winkelen Hoofdstuk 3 11

14 Voorzieningenaanbod Aantal Voorzieningen % Aantal Voorzieningen Winkels 10 17% Horeca 24 40% Overige Functies 19 32% Leegstand 7 12% Totaal % Winkelaanbod Aantal Winkels Winkelvloeroppervlak Dagelijks Mode & Luxe Vrije Tijd In & Om Het Huis Totaal Horeca-aanbod Aantal Horecazaken % Aantal Horecazaken Café 9 38% Bezorg & Afhaalcentrum 1 4% Grillroom & Shoarma 2 8% Hotel 3 13% Hotel-Restaurant 3 13% Lunch & Tearoom 1 4% Café-Restaurant 2 8% Restaurant Algemeen 2 8% Partcentrum 1 4% Totaal % Bron: Locatus Retail Verkenner, Hoofdstuk 3

15 Cluster Boschstraat, Markt West Voorzieningenaanbod Het voorzieningenaanbod is redelijk divers, met enige nadruk op horeca. Het merendeel van de horecazaken (vooral cafés) is geclusterd in de omgeving van de Markt. Overige voorzieningen zijn o.a. een zonnestudio, kappers, banken, een wassalon, uitzendbureaus, een internetcafé, een belwinkel, etc. Het gros van deze voorzieningen is eerder van een laagwaardige kwaliteit, hetgeen in contrast is met de overwegend allureachtige panden. Overigens staat in het gebied een zevental panden, vaak op prominente plekken, leeg. Winkelaanbod Met slechts 10 winkels is het winkelaanbod beperkt en in aantal ondergeschikt aan de niet-winkels. De aanwezige winkels komen nauwelijks in beeld omdat zij haast verborgen zitten tussen de overige voorzieningen. Het winkelaanbod omvat o.a. een drietal woonwinkels (PGA, Guus Dresens, Au Renard Blanc) en een aantal minisupers. Speelgoedwinkel Krokodil is één van de weinige landelijk bekende winkelformules in dit gebied. Bijzonderheden De Boschstraat is heel dicht tegen het kernwinkelgebied aan gelegen en verbindt dit kernwinkelgebied (via de Markt) met de Sphinx locatie. Gelet op de herontwikkeling van de Sphinx locatie, biedt deze rol van verbindingsroute enorme kansen voor de Boschstraat. Echter, het is op dit moment nog erg onduidelijk wat er precies op de Sphinx locatie zal gebeuren. Dit maakt de (toekomstige) positie van de Boschstraat erg onzeker. Autobereikbaarheid & Parkeren De Boschstraat en de Markt zijn in principe enkel toegankelijk voor lijnbussen en taxi s. Van maandag tot en met zaterdag is van 7.00u tot 11.00u eveneens inrijden (via de Boschstraat naar de Markt) ten behoeve van laden en lossen toegestaan. Routing De Boschstraat is heel breed opgezet. Mede hierdoor doet zij niet echt aan als winkelstraat. Daarenboven is nauwelijks sprake van een aaneengesloten voorzieningenfront. Woningen en leegstaande panden duiken overal tussen de voorzieningen op. Hoe meer richting Sphinx, hoe meer onderbrekingen zich voordoen in het voorzieningenfront. Inrichting Openbare Ruimte Door de veelal statige panden beschikt dit cluster over een boulevardachtige uitstraling met enig allure. In het algemeen is de inrichting van de openbare ruimte en de uitstraling (bezetting) op verdieping in orde. Echter, het aanwezige voorzieningenaanbod sluit hier qua kwaliteit (overwegend laagwaardig) niet altijd even goed op aan. Knelpunten Functioneel - Leegstand op prominente plekken - Functionele diversiteit - Drugsproblematiek - Onduidelijke positionering - Onzekerheid ontwikkeling Sphinx locatie - Weinig organisatiegraad onder de ondernemers Ruimtelijk - Boulevardachtige uitstraling, maar met (nog) te weinig allure - Brede opzet Perspectief & Potenties Allure schept mogelijkheden voor hoogwaardige winkels in het hoge segment Connectie tussen de Sphinx locatie en de binnenstad, maar wel sterk afhankelijk van de invulling van Sphinx Hoofdstuk 3 13

16 Voorzieningenaanbod Aantal Voorzieningen % Aantal Voorzieningen Winkels 55 44% Horeca 24 19% Overige Functies 22 18% Leegstand 24 19% Totaal % Winkelaanbod Aantal Winkels Winkelvloeroppervlak Dagelijks Mode & Luxe Vrije Tijd In & Om Het Huis Detailhandel Overig Totaal Horeca-aanbod Aantal Horecazaken % Aantal Horecazaken Café 8 33% Coffeeshop 3 13% Grillroom & Shoarma 1 4% IJssalon 1 4% Café-Restaurant 1 4% Restaurant Algemeen 10 42% Totaal % Bron: Locatus Retail Verkenner, Hoofdstuk 3

17 Cluster Rechtstraat Noord & Zuid, Hoogbrugstraat, Hoogbrugplein Voorzieningenaanbod Het voorzieningenaanbod is eerder niet-alledaags. Bijzondere winkeltjes worden gevarieerd met (overwegend hoogwaardige) horeca en een aantal speciale activiteiten, zoals bijvoorbeeld Lijstenmakerij Rive Gauche, Galerie Prima Vista, Galerie Eck Art, Goudsmid Pont d Or, etc. In het gebied staan tamelijk veel panden leeg. In het straatbeeld is de leegstand erg opvallend doordat soms 2 à 3 panden naast elkaar leeg staan. Recent is wel een positieve ontwikkeling merkbaar (herinvulling leegstaande panden), met name in de Rechtstraat Zuid. Winkelaanbod De nadruk ligt op de winkelbranches kleding & mode en wonen. Enkele voorbeelden van (hoogwaardige) winkels binnen deze branches zijn De Verwondering, De Sprookjeskamer, L Altra Max, Villa Trepètie, Doubleface, Sebas Tijdloos Interieur, Gay Jongen, Kris Wolf, Dee En Aa, etc. Een behoorlijk aantal bijzondere winkeltjes geeft hierop een mooie aanvulling, bijvoorbeeld Gembira, Visgilde, Estafette, Optiek Peter Bronzwaer, Kunsthandel Van Der Aa & De Boer, De Bovenste Plank, Kunsthistorisch Kabinet, Librairie Stille, etc. Dit maakt het winkelaanbod bijzonder. Bijzonderheden Het cluster is op korte afstand van het station, maar ook van Avenue Céramique gelegen. Echter, van een onderlinge relatie met beide bijzonderheden is nauwelijks sprake. Autobereikbaarheid & Parkeren De Rechtstraat Noord, de Rechtstraat Zuid en het eerste gedeelte van de Hoogbrugstraat zijn ingericht als éénrichtingsverkeer. In het tweede gedeelte van de Hoogbrugstraat geldt tweerichtingsverkeer. In de straten is ruimte voorzien voor langsparkeren. In de (nabije) omgeving kan ook worden geparkeerd in Céramique Noord. Routing Het cluster is erg langgerekt. Eigenlijk vormt de Rechtstraat Zuid het hart (sterke commerciële activiteit) van het cluster en is in de Rechtstraat Noord en de Hoogbrugstraat veel minder sprake van een aaneengesloten voorzieningenfront. Door de barrièrewerking van de Wycker Brugstraat maakt de Rechtstraat Noord nauwelijks deel uit van het geheel. Voor de Hoogbrugstraat geldt, hoe meer richting het Hoogbrugplein, hoe meer onderbrekingen in het voorzieningenfront en hoe onduidelijker het branchepatroon. Inrichting Openbare Ruimte De inrichting van de openbare ruimte is niet gelijkvormig. De Rechtstraat Noord en de Rechtstraat Zuid zijn heringericht, maar voor de Hoogbrugstraat geldt dat slechts gedeeltelijk. Na de bocht, in de richting van het Hoogbrugplein, daalt de kwaliteit van de openbare ruimte snel. O.a. het elektriciteitshuisje op het Hoogbrugplein is een doorn in het oog van met name de ondernemers. De bezetting van de bovenverdiepingen lijkt in orde. Knelpunten Functioneel - Leegstand - Drugsproblematiek (coffeeshops), vooral in de Hoogbrugstraat - Aantal vreemde eenden in de bijt, bijvoorbeeld stomerij - Hoge huurniveaus, met name in de Rechtstraat Zuid Ruimtelijk - Langgerekt - Geen aaneengesloten voorzieningenfront (meer) in de Hoogbrugstraat - Geen ruimtelijke aansluiting met Avenue Céramique (pleintje is nu een tochtgat) - Slechte bewegwijzering - Enorme verkeersdruk, gekrioel van vrachtwagenverkeer tussen 11u en 14u Perspectief & Potenties Verdergaande uitbouw van het bijzondere aanbod aan life-style & design en hoogwaardige horeca Verbetering van de relatie met Avenue Céramique, Plein 1992 en de parkeergarage Hoofdstuk 3 15

18 Voorzieningenaanbod Aantal Voorzieningen % Aantal Voorzieningen Winkels 29 36% Horeca 29 36% Overige Functies 21 26% Leegstand 2 2% Totaal % Winkelaanbod Aantal Winkels Winkelvloeroppervlak Dagelijks Mode & Luxe Vrije Tijd 1 50 In & Om Het Huis Totaal Horeca-aanbod Aantal Horecazaken % Aantal Horecazaken Café 6 21% Coffeeshop 1 3% Fastfood 1 3% Grillroom & Shoarma 2 7% Hotel-Restaurant 2 7% Café-Restaurant 9 31% Restaurant Algemeen 8 28% Totaal % Bron: Locatus Retail Verkenner, Hoofdstuk 3

19 Cluster Sint Pieterstraat, Maastrichter Heidenstraat, Stenenbrug, Koestraat, Onze Lieve Vrouweplein, Graanmarkt Voorzieningenaanbod Een paar uitzonderingen daargelaten, is het voorzieningenaanbod redelijk gethematiseerd. Winkels, horecazaken en overige activiteiten bevinden zich haast allemaal in een soort van dwaal atmosfeer, met kunst, antiek, woondecoratie, snuisterijen, prularia, etc. als centrale thema. Zo zijn in het gebied een zevental galeries en een drietal goudsmeden gehuisvest. Recent is hier een duidelijk groei binnen hetzelfde thema merkbaar. Het horeca-aanbod is met name geclusterd in de Koestraat, met bijvoorbeeld Beluga Next Door. Winkelaanbod Zoals gezegd, bevinden zich in dit gebied met name winkels binnen het thema kunst, antiek, woondecoratie, etc. Te denken valt dan bijvoorbeeld aan Philippe Kersten, Japonais, F. Boulanger, Peeter Braakhuis, etc. Aanvullend is tevens een aantal (hoogwaardige) levensmiddelenspeciaalzaken aanwezig, bijvoorbeeld Boulangerie Le Solenard, Adriaan De Smaakmaker en Slagerij Franssen. Bijzonderheden In de nabijheid is een aantal (toeristische) bezienswaardigheden gevestigd, namelijk de stadswal, de Oude Bakkersmolen, het Historisch Centrum Limburg, de Onze-Lieve-Vrouwebasiliek en de Minderbroederskerk. In tegenstelling tot de Rechtstraat, de Hoogbrugstraat en het Hoogbrugplein is dit cluster tamelijk dicht tegen het kernwinkelgebied aan gelegen. Autobereikbaarheid & Parkeren In de Sint Pieterstraat en de Maastrichter Heidenstraat geldt éénrichtingsverkeer. Zo kan je via de Hondstraat en de Bredestraat de parking onder het Vrijthof bereiken. In deze straten is voorzien in een (heel) beperkt aantal betaalde parkeerplaatsen. De Koestraat, de Stenenbrug en het Onze Lieve Vrouweplein zijn ingericht als voetgangersgebied. Parkeren (maximaal 2u, gedeeltelijk maximaal 4u) geschiedt met name in het stadspark. Routing Het cluster is nogal langgerekt, maar in de beleving valt die langgerektheid goed mee omdat je als het ware van de ene toeristische bezienswaardigheid naar de andere wordt gelokt. Minpuntje is wel de beperkte relatie (synergie) tussen het Onze Lieve Vrouweplein enerzijds en de rest van het cluster anderzijds. Staande op het Onze Lieve Vrouweplein wordt je nauwelijks geprikkeld om je in de richting van de Koestraat te begeven. Inrichting Openbare Ruimte De inrichting van de openbare ruimte sluit momenteel niet goed aan bij het (toeristische) karakter van de route. Dat geldt met name voor de bestrating (asfalt) in de Sint Pieterstraat en de Maastrichter Heidenstraat. In de Koestraat en de Stenenbrug bijvoorbeeld is de bestrating (straatkeien) veel beter aangepast aan het karakter van het voorzieningenaanbod aldaar. Knelpunten Functioneel - Nog te weinig horeca - Aantal vreemde eenden in de bijt - Te korte parkeerduur Jekerkwartier (stadspark) Ruimtelijk - Niet aan het (toeristische) karakter aangepaste inrichting, want te verkeersvriendelijk - Nauwelijks relatie met het Onze Lieve Vrouweplein - Te smalle stoepen - Doods pleintje voor de Minderbroederskerk - Te weinig bewegwijzering Perspectief & Potenties Verdere uitbouw van het in het recente verleden gevestigde imago van bijzondere winkels en horeca Accentuering van de toeristische route van het Onze Lieve Vrouweplein naar de stadswal Hoofdstuk 3 17

20 Voorzieningenaanbod Aantal Voorzieningen % Aantal Voorzieningen Winkels 29 59% Horeca 05 10% Overige Functies 11 22% Leegstand 04 08% Totaal % Winkelaanbod Aantal Winkels Winkelvloeroppervlak Dagelijks Mode & Luxe Vrije Tijd In & Om Het Huis 1 70 Detailhandel Overig Totaal Horeca-aanbod Aantal Horecazaken % Aantal Horecazaken Café 1 20% Café-Restaurant 1 20% Restaurant Algemeen 3 60% Totaal 5 100% Bron: Locatus Retail Verkenner, Hoofdstuk 3

21 Cluster Bredestraat West, Heggenstraat, Minckelersstraat, Achter De Comedie Voorzieningenaanbod Het voorzieningenaanbod bestaat voornamelijk uit winkels en (eerder beperkt) uit overige activiteiten. Onder overige activiteiten vallen o.a. een galerie, een aantal kappers, een schoonheidssalon, een kleermaker, een bank, een reisbureau, etc. Omdat per genoemde activiteit vaak slechts één vestiging aanwezig is, is het aanbod niet echt samenhangend. Van een duidelijk thema is, ondanks de dominantie van het winkelaanbod, nul sprake. Winkelaanbod Het winkelaanbod is dominant. Binnen het winkelaanbod ligt de nadruk sterk op mode & luxe winkels, bijvoorbeeld Blue Bruidsmode, Van Daan, P-L Line, Tikke Takke Tone, Kymyka, Suit Supply, etc. Dit aanbod is in het algemeen redelijk hoogwaardig. De massa (winkelvolume) is echter te beperkt om een breed c.q. breder publiek aan te trekken. Bijzonderheden De straten zijn heel dicht tegen het kernwinkelgebied aan gelegen. Desondanks loopt in dit gebied weinig winkelend publiek. Op de (zuidelijke) kop van de Minckelersstraat is Theater La Bonbonnière gehuisvest. Autobereikbaarheid & Parkeren De Heggenstraat, de Minckelersstraat en Achter De Comedie zijn ingericht als voetgangersgebied. In de Bredestraat geldt éénrichtingsverkeer, van de Hondstraat richting de parking onder het Vrijthof. In de Bredestraat kan niet worden geparkeerd. Routing Het is niet mogelijk om een logisch winkelrondje te lopen. Het cluster vormt niet één aaneengesloten geheel. Je moet telkens een paar onaangename stukken overbruggen alvorens weer in een aangenamer winkelklimaat te belanden. Dat komt o.a. door de twee dode uiteinden van de Minckelersstraat, door de onderbrekingen van het winkelfront (woningen, leegstand, dienstverlening) en door de blinde gevels op de (zuidelijke) kop van de Heggenstraat. Inrichting Openbare Ruimte De Heggenstraat, de Minckelersstraat en Achter De Comedie zijn eenduidig (her)ingericht, met een inrichting die past bij de rol van voetgangersgebied. De openbare ruimte ziet er hier heel netjes en verzorgd uit. In het algemeen straalt de Minckelersstraat allure en de Heggenstraat gezelligheid uit. Echter, doorn in het oog is het aanplakbord in de Minckelersstraat en de graffiti. In de Bredestraat is de kwaliteit van de openbare ruimte, en dan met name van de bestrating, veel minder. Knelpunten Functioneel - Beperkt winkelvolume (massa) - Nog tamelijk veel woningen, met name in de Minckelersstraat - Te korte parkeerduur Jekerkwartier (stadspark) - Hoge huurniveaus Ruimtelijk - Ruimtelijke diversiteit - Te verkeersvriendelijke Bredestraat West - Smalle stoepen Bredestraat West - Entrees Minckelersstraat - Aanplakbord - Graffiti - Toevoer voor laden en lossen Achter Het Vleeshuis - Te weinig bewegwijzering Perspectief & Potenties Circuitvorming Bredestraat - Heggenstraat - Minckelersstraat Versterking specialistisch aanbod in mode, modeaccessoires, etc. Hoofdstuk 3 19

22 Voorzieningenaanbod Aantal Voorzieningen % Aantal Voorzieningen Winkels 10 26% Horeca 11 28% Overige Functies 14 36% Leegstand 04 10% Totaal % Winkelaanbod Aantal Winkels Winkelvloeroppervlak Dagelijks Mode & Luxe In & Om Het Huis Detailhandel Overig 1 95 Totaal Horeca-aanbod Aantal Horecazaken % Aantal Horecazaken Café 2 18% Fastfood 1 9% Hotel 1 9% Hotel-Restaurant 2 18% Lunch & Tearoom 2 18% Café-Restaurant 1 9% Restaurant Algemeen 2 18% Totaal % Bron: Locatus Retail Verkenner, Hoofdstuk 3

23 Cluster Stationsstraat Oost, Spoorlaan Voorzieningenaanbod Het stationscluster omvat een uiteenlopend voorzieningenaanbod. Het aantal winkels, het aantal horecazaken en het aantal overige activiteiten houden elkaar plusminus in evenwicht. Typisch voor een stationsomgeving, neemt het horeca-aanbod een aanzienlijk aandeel van het voorzieningenaanbod in. Met horecazaken als bijvoorbeeld De Passage, Amrâth Grand Hotel de l Empereur, Boulevard, China City, Le Guide, Simply Bread, Edin Design Hotel, etc. is het horeca-aanbod divers te noemen. In het gebied zijn verder o.a. een zestal uitzendbureaus, een viertal makelaars, een zonnestudio, een amusementshal en een verzekeringskantoor gevestigd. Winkelaanbod Evenals het voorzieningenaanbod, is het winkelaanbod (heel) divers te noemen. Aanwezig zijn een delicatessenzaak, een nachtwinkel, een dagbladhandel, een bloemenwinkel, een kledingzaak, een antiekzaak, een aantal woonwinkels en een hoortoestellenwinkel. Opvallende hoogwaardige aanbieders zijn delicatessenzaak Finbec en herenkledingzaak Van Overeem Van Wissen, beide aan de Stationsstraat gehuisvest. Bijzonderheden Het cluster is tegen het centraal station van Maastricht aan gevestigd. Het gebied is een heel levendig gebied, met veel loop. Vanuit het centraal station loopt men op zaterdag van 9.00u tot 16.00u recht tegen de antiek- en curiosamarkt van Maastricht aan. De antiek- en curiosamarkt bestaat uit meer dan 60 kramen die oude, zelfgemaakte en tweedehands artikelen als porselein, boeken, meubelen, munten, sieraden, grammofoons, etc. aanbieden. Autobereikbaarheid & Parkeren Zowel in de Stationsstraat als in de Spoorlaan geldt tweerichtingsverkeer. Op het parkeerstripje in de Stationsstraat is ruimte voorzien voor ca. 60 betaalde parkeerplaatsen. Dit levert hier veel zoekverkeer naar een geschikte parkeerplaats op. In de nabije omgeving zijn ruime parkeermogelijkheden in De Colonel en op Park & Ride Station. Routing Het lopen van een logisch winkelrondje is niet mogelijk. Echter, dat is voor dit cluster niet echt een knelpunt. De loopstromen doen zich in duplo voor, namelijk van het station naar het centrum en van het centrum naar het station. Inrichting Openbare Ruimte Het straatbeeld binnen dit stationscluster wordt beheerst door de (overwegend) statige panden. In contrast met de Stationsstraat binnen de Wilhelminasingel, is de Stationsstraat Oost (buiten de Wilhelminasingel) niet heringericht. Knelpunten Functioneel - Onduidelijke branchepatroon - Zakelijke dienstverlening en horeca nog te weinig dominant Ruimtelijk - Beperkte aansluiting op de as Wycker Brugstraat - Stationsstraat (binnen de Wilhelminasingel) - Wilhelminasingel als barrière Perspectief & Potenties Verdere versterking van zakelijke dienstverlening en horeca, eerder dan detailhandel En dit vanwege de nabijheid van het station, goede bereikbaarheid en parkeermogelijkheden Hoofdstuk 3 21

24 Voorzieningenaanbod Aantal Voorzieningen % Aantal Voorzieningen Winkels 04 17% Horeca 13 57% Overige Functies 04 17% Leegstand 02 09% Totaal % Winkelaanbod Aantal Winkels Winkelvloeroppervlak Dagelijks 1 45 Mode & Luxe Detailhandel Overig 1 80 Totaal Horeca-aanbod Aantal Horecazaken % Aantal Horecazaken Café 1 8% Fastfood 1 8% Bezorg & Afhaalcentrum 1 8% Café-Restaurant 3 23% Restaurant Algemeen 7 54% Totaal % Bron: Locatus Retail Verkenner, Hoofdstuk 3

25 Cluster Tongersestraat Voorzieningenaanbod Met 13 zaken is het horeca-aanbod dominant. Het merendeel van de horecazaken, o.a. Tibunal, Ma Van Sloun en de restaurants Mes Amis, Ginger en Jean La Brouche, zit geclusterd aan de oostelijke kop van de Tongersestraat, rond de knoop met de Bouillonstraat. Op het vlak van overige activiteiten (niet-winkels) zijn een tweetal galeries, een goudsmid en een tatoeage & piercing shop aanwezig. Kortom, een zeer uiteenlopend voorzieningenaanbod. Winkelaanbod Het winkelaanbod is ondergeschikt aan het horeca-aanbod. Met antiekzaken Guus Röell en Maurice Delvoie, Vioolhuis Schrijvers & Hellebrand en slijterij De Maastrichtse Wijnkoperij is slechts een viertal winkels aanwezig. Bijzonderheden De Tongersestraat is erg ver van het kernwinkelgebied gelegen. Van enige synergie met het kernwinkelgebied is dan ook nauwelijks sprake. In de straat is een aantal gebouwen van de Universiteit van Maastricht gevestigd. Logisch dat deze aanloopstraat gekenmerkt wordt door een studentikoze, levendige sfeer. Autobereikbaarheid & Parkeren De gehele Tongersestraat is met de auto toegankelijk en voorzien van ruimte voor langsparkeren. In het oostelijke gedeelte geldt éénrichtingsverkeer, van oost naar west, in de richting van de Hertogsingel. In het westelijke gedeelte van de Tongersestraat geldt tweerichtingsverkeer. Routing De Tongersestraat kan getypeerd worden als een langgerekt lint, een radiaal van en naar de binnenstad. Door deze lintstructuur is van enige routing geen sprake. Specifiek voor de Tongersestraat is dat echter geen gemis, omdat de aanwezige voorzieningen (o.a. Universiteit Maastricht, horecazaken, etc.) vooral doelgericht worden bezocht. Voor deze voorzieningen is een goede autobereikbaarheid veel belangrijker. Overigens is de Tongersestraat vooral een woonstraat, zeker in de (westelijke) richting van de Hertogsingel. Inrichting Openbare Ruimte In de Tongersestraat is sprake van grote contrasten. Pas gerenoveerde, netjes verzorgde panden enerzijds en verloederde, onverzorgde panden anderzijds wisselen elkaar af. Opvallend binnen het straatbeeld is de overdadige graffiti en het aanplakbord. Knelpunten Functioneel - Te ver van het kernwinkelgebied gelegen om de rol van winkelstraat op te pakken Ruimtelijk - Uitstraling van de openbare ruimte - Aanplakbord - Graffiti Perspectief & Potenties Accent op horeca en uitgaan, eerder dan op detailhandel En dit vanwege de nabijheid van de universitaire functies, gebouwen Eventueel: Zakelijke dienstverlening, maar dus geen detailhandel Hoofdstuk 3 23

26 Voorzieningenaanbod Aantal Voorzieningen % Aantal Voorzieningen Winkels 00 00% Horeca 02 29% Overige Functies 02 29% Leegstand 03 43% Totaal % Horeca-aanbod Aantal Horecazaken % Aantal Horecazaken Café 1 50% Lunch & Tearoom 1 50% Totaal 2 100% Bron: Locatus Retail Verkenner, Hoofdstuk 3

27 Cluster Gubbelstraat Voorzieningenaanbod In de Gubbelstraat valt met name de leegstand op, zowel op maaiveldniveau als op kelderniveau. Daarnaast zijn een tweetal horecazaken (Bufito, The Foodmaker), een apotheker en Fair Play Amusements Centers in de straat gehuisvest. Winkelaanbod De achterkanten van de winkels in Mosae Forum daargelaten, zijn in de Gubbelstraat enkel niet-winkels gevestigd. Bijzonderheden De leegstand in de Gubbelstraat kent verschillende oorzaken. Het feit dat je in de straat tegen de achterkanten van de winkels in Mosae Forum aankijkt, is daar één, zoniet de belangrijkste, van. Voorts kan ook het ondermaats functioneren van Mosae Gusto als geheel als reden worden aangehaald. Dit heeft dan weer te maken met tal van factoren die tijdens de ontwikkeling van Mosae Forum en Mosae Gusto (niet) in acht zijn genomen (tochtgat, supermarkt past niet binnen het hoogwaardige concept, geen duidelijke bewegwijzering, etc.). Autobereikbaarheid & Parkeren In de Gubbelstraat geldt éénrichtingsverkeer, van de Markt in de richting van de Maasboulevard. In de straat is geen ruimte voorzien voor langsparkeren. Routing Omdat in de Gubbelstraat slechts achterkanten van winkels te zien zijn en zich geen ingangen van de winkels bevinden, vindt er nauwelijks loop plaats. Dit maakt dat de Gubbelstraat tot een achterafstraatje verworden is, ondanks de ligging ervan tegen (of zelfs in) het kernwinkelgebied. Inrichting Openbare Ruimte De inrichting van de openbare ruimte is goed te noemen. De panden zien er overwegend netjes en verzorgd uit. Knelpunten Functioneel - Leegstand - Leegstand Mosae Gusto Ruimtelijk - Achterkanten winkels Mosae Forum - Nauwelijks bewegwijzering - Te weinig mogelijkheden voor terrassen Perspectief & Potenties Ontwikkeling nieuw concept voor Mosae Gusto op -1 niveau en de Gubbelstraat Mogelijkheden voor etalagevorming en open deuren Verdichting passantenstromen via haltering openbaar vervoer Hoofdstuk 3 25

28 Voorzieningenaanbod Aantal Voorzieningen % Aantal Voorzieningen Winkels 12 26% Horeca 14 30% Overige Functies 11 24% Leegstand 09 20% Totaal % Winkelaanbod Aantal Winkels Winkelvloeroppervlak Dagelijks 1 20 Mode & Luxe 1 60 Vrije Tijd In & Om Het Huis Detailhandel Overig Totaal Horeca-aanbod Aantal Horecazaken % Aantal Horecazaken Café 2 14% Coffeeshop 2 14% Seks & Nachtclub 1 7% Fastfood 1 7% Grillroom & Shoarma 1 7% Hotel 1 7% Hotel-Restaurant 2 14% Lunch & Tearoom 1 7% Restaurant Algemeen 3 21% Totaal % Bron: Locatus Retail Verkenner, Hoofdstuk 3

29 Cluster Mariastraat, Jodenstraat, Kleine Gracht, Hoenderstraat Voorzieningenaanbod Omdat in al deze straten dezelfde problematiek (onduidelijk brancheprofiel) heerst, worden zij hier allemaal samengevoegd. Binnen het totale cluster houden het aantal winkels, het aantal horecazaken en het aantal overige activiteiten elkaar plusminus in evenwicht. Het aanbod is overwegend van een wat laagwaardigere kwaliteit. In het gebied stonden op het moment van inventarisatie zo n negental panden leeg. Winkelaanbod Het winkelaanbod is erg uiteenlopend. De branchegroep overige detailhandel is met 5 winkels nog het meest dominant aanwezig (smartshops, eroticashops). Opvallende winkel in de Kleine Gracht is Babyplanet, een (landelijk bekende) babywoonwinkel van ca. 350 m² wvo. In de Jodenstraat en de Hoenderstraat vallen respectievelijk Pipoos (230 m² wvo) en Maxwell (280 m² wvo) met hun relatief grote schaal op. Bijzonderheden In de Jodenstraat is een museum gehuisvest, namelijk De Historische Drukkerij. Op de hoek van de Jodenstraat met de Muntstraat is bovendien het VVV kantoor gevestigd. Routing Deze straten verbinden het kernwinkelgebied met de Kesselskade c.q. de Maasboulevard. Inrichting Openbare Ruimte In het algemeen is de inrichting van de openbare ruimte in deze aanloopstraten op orde. De uitstraling ziet er, op een aantal individuele panden na, goed uit. Knelpunten Functioneel - Onduidelijke positie in de winkel- en horecastructuur, met name van de Mariastraat, de Jodenstraat en de Kleine Gracht - Vanwege het beperkte winkel- en horeca-aanbod - Vanwege de beperkte loopstromen - Onduidelijk branchepatroon, met name in de Hoenderstraat - Drugsproblematiek, met name in de Kleine Gracht Ruimtelijk - Graffiti Perspectief & Potenties Kortste verbindingen tussen de Kesselskade en het A1 winkelgebied Per straat verschillend door specifieke omstandigheden Hoofdstuk 3 27

30 3.3 Prioriteitsstelling Voorgaande analyse biedt inzicht in de voornaamste knelpunten per cluster van aanloopstraten en brengt potenties in beeld. Op basis van deze (uitgebreide) analyse kunnen reeds prioriteiten voor de beschreven clusters worden gesteld. Deze prioriteitsstelling vindt plaats op basis van gesignaleerde kansen en potenties enerzijds en op basis van omvang en urgentie anderzijds. Deze tweeledige benadering resulteert in de selectie van een vijftal clusters. Op basis van kansen en potenties 1. Rechtstraat Noord & Zuid, Hoogbrugstraat, Hoogbrugplein De potenties voor dit cluster liggen met name op het vlak van een verdere uitbouw van het bijzondere aanbod aan life-style & design, in combinatie met hoogwaardige horeca. In het gebied is reeds een goed begin gemaakt met deze themaontwikkeling, met recent nog positieve ontwikkelingen. Voorts liggen er voor de Rechtstraat Zuid (en de Hoogbrugstraat) kansen op het vlak van het verbeteren van de (ruimtelijke) relatie met Avenue Céramique, met Plein 1992 en met de parkeergarage. 2. Sint Pieterstraat, Maastrichter Heidenstraat, Stenenbrug, Koestraat, Onze Lieve Vrouweplein, Graanmarkt In dit gebied heeft zich in het recente verleden op een spontane wijze een aantal (kleinschalige) winkels en overige voorzieningen binnen één bepaald thema gevestigd, namelijk binnen de branche kunst, antiek, woondecoratie, prularia, etc. Gelet op de organisatiegraad van de ondernemers is voldoende potentie aanwezig om dit recent gevestigde imago van bijzondere winkels en horeca verder uit te bouwen. Daarenboven liggen kansen in het accentueren van de toeristische route, die loopt van het Onze Lieve Vrouweplein naar de stadswal. 3. Boschstraat, Markt West Door de veelal statige panden beschikt dit cluster over een boulevardachtige uitstraling met allure. Dit allure schept mogelijkheden voor de vestiging van hoogwaardige winkels in het hoge marktsegment. De Boschstraat verbindt het kernwinkelgebied met de Sphinx locatie. Gelet op de herontwikkeling van de Sphinx locatie, biedt deze rol van verbindingsroute enorme kansen voor de Boschstraat. Echter, de positie van de Boschstraat is sterk afhankelijk van de invulling van Sphinx. 4. Bredestraat West, Heggenstraat, Minckelersstraat, Achter De Comedie Gelet op de ligging nabij het kernwinkelgebied en de recente positieve ontwikkelingen (bijvoorbeeld nieuwkomer Kymyka) is sprake van voldoende potentie om het specialistisch aanbod in mode, modeaccessoires, etc. binnen dit cluster te versterken. Ruimtelijke kansen liggen er op het vlak van het accentueren van het circuit Bredestraat- Heggenstraat - Minckelersstraat. 28 Hoofdstuk 3

31 Op basis van omvang en urgentie 5. Brusselsestraat, Grote Gracht Midden & West, Kommel, Kruisherengang, Keizer Karelplein, Oude Tweebergenpoort In dit cluster van aanloopstraten concentreert zich een aantal problemen, in die mate, dat een acuut ingrijpen noodzakelijk is. De leegstand neemt toe, er ontstaat verrommeling, de kwaliteit van het winkel- en horeca-aanbod staat onder druk, etc. Kansen liggen o.a. op het vlak van het diverse karakter (allegaartje) en op het clusteren van het voorzieningenaanbod rond twee trosjes, namelijk de Grote Gracht Midden én de knoop gevormd door de Kommel en de Oude Tweebergenpoort. Overige clusters In de hierboven niet genoemde clusters van aanloopstraten zijn de problemen minder urgent of minder omvangrijk. Dat wil niet zeggen dat zij daarom minder belangrijk zijn als onderdeel van het centrum. De omvang van de problematiek van de aanloopstraten noopt echter tot een gefaseerde aanpak. Voorgesteld wordt om in de eerste fase de aandacht te concentreren op de vijf genoemde clusters en in de tweede fase de overige clusters aan snee te brengen. Heel bijzonder en wel degelijk urgent is de problematiek in de Gubbelstraat. In principe is deze straat geen aanloopstraat, maar behoort zij tot het kernwinkelgebied. Echter, door misinschattingen bij de ontwikkeling van Mosae Forum en Mosae Gusto is de Gubbelstraat wel verworden tot aanloopstraat. De oplossing van deze problematiek kan alleen tot stand komen in overleg tussen de gemeente, de ontwikkelaar en de belegger(s) van Mosae Forum én belanghebbende ondernemers. De Gubbelstraat valt buiten de aanpak van de aanloopstraten. Hoofdstuk 3 29

32 30 Hoofdstuk 3

33 4. PERSPECTIEVEN, OPLOSSINGSRICHTINGEN, SUGGESTIES: ACTIEPLAN Inleiding Er is bewust voor gekozen om niet één of twee straten prioriteit te geven bij de uitvoering, maar juist om meerdere clusters (meer bepaald vijf clusters) tegelijkertijd aan te pakken en dit vanwege: De betrokkenheid van de ondernemers. Tijdens de groepsgesprekken is een grote betrokkenheid en enthousiasme bij de ondernemers (winkeliers en horecaondernemers) geconstateerd. De mogelijkheid tot snelle resultaten met beperkte middelen in meerdere clusters tegelijk. Deze quickwins zijn ook goed voor het draagvlak onder de ondernemers. De mogelijkheid om tegelijkertijd meer zicht te krijgen op de lange termijn en dus op de fasering van uitvoering. Trekker van het voorliggende Actieplan 2009 is de nieuwe organisatie voor het Centrummanagement. 4.2 Intenties Actieplan 2009 De voorbije 10 jaar heeft het zogenaamde kernwinkelgebied van Maastricht een belangrijke kwaliteitsimpuls gekregen door de integrale herinrichting van de openbare ruimte. De belevingswaarde van het centrum is daardoor sterk verbeterd. De aanloopstraten van het centrum hebben in die periode slechts beperkt aandacht gekregen. Hoogste prioriteit voor de nieuwe organisatie Centrummanagement Echter, voor de economische positie van het centrum van Maastricht zijn de aanloopstraten niet minder van belang. Zoals in het Beleidsplan voor het Centrummanagement Maastricht Speciaal, Speciaal Maastricht is aangegeven, dienen de aanloopstraten in de komende periode de hoogste prioriteit te krijgen. Stimuleren kleinschalig, specialistisch, zelfstandig ondernemerschap Met name door hun kleinschalig, specialistisch aanbod en hoge mate van couleur locale is binnen het bestuur van het Centrummanagement besloten dat in de komende jaren de hoogste prioriteit zal uitgaan naar de versterking van de positie van de aanloopstraten. Immers, de specialiteiten van Maastricht, die voor een deel opgesloten liggen in de aanloopstraten, moeten de aandacht krijgen die zij Hoofdstuk 4 31

34 verdienen. Het recent uitgevoerde onderzoek naar de positie van het zelfstandig ondernemerschap in Maastricht wijst ook in die richting en ook politiek blijkt er een groot draagvlak te zijn voor een dergelijke aanpak. Creëren draagvlak bij ondernemers en vastgoedeigenaren Ook ondernemers en vastgoedeigenaren vragen om een verstevigde aandacht voor de aanloopstraten en hun specialiteiten. Overigens is uit de groepsgesprekken gebleken dat de betrokkenheid en het enthousiasme onder de ondernemers groot zijn. Afstemming met gemeentelijke organisaties Uiteraard is afstemming met de gemeentelijke organisaties met betrekking tot de uitvoering van maatregelen noodzakelijk. Dat geldt met name voor aanpassingen van de openbare ruimte en infrastructuur, die zullen moeten passen in de gemeentelijke planning en budgettering. 4.3 Voorafgaand: Noodzaak flankerend beleid Inleidend op het eigenlijke Actieplan 2009, wordt een aantal onderwerpen aangesneden waaraan in het kader van voorliggend onderzoek naar de aanpak van de aanloopstraten niets kan worden gedaan. Zij vallen als het ware buiten de kaders van het Actieplan 2009, maar zijn tijdens het onderzoek naar de aanloopstraten wel een aantal keren ter sprake gekomen waardoor zij hier toch enige aandacht verdienen. Drugsproblematiek Tijdens de gesprekken met winkeliers, horecaondernemers en vastgoedeigenaren is de drugsproblematiek een aantal keren als belangrijk(ste) knelpunt aangestipt. Met name in de Brusselsestraat, de Boschstraat en de Hoogbrugstraat en in mindere mate in de Grote Gracht en de Rechtstraat doet dit probleem zich voor en ondervindt men veel overlast van drugstoeristen. Het spreekt voor zich dat dit sterk belemmerend werkt voor de ontwikkelingspotentie van de genoemde aanloopstraten. Flankerend beleid op dit vlak is dan ook dringend noodzakelijk. Kwaliteit boven kwantiteit: Concentratie op sterke punten In voorliggend plan van aanpak voor de Maastrichtse aanloopstraten is het toevoegen van nieuwe (winkel)meters niet het uitgangspunt. Integendeel, structuurversterking via concentratie staat voorop. Bijvoorbeeld, voor het (langgerekte) Wyckse cluster wordt niet voorgesteld het hele lint als winkellint in stand te houden, maar wordt aangeraden de aandacht maximaal te richten op de Rechtstraat Zuid. Idem voor het cluster gevormd door o.a. de Grote Gracht en de Brusselsestraat. Voorgestaan wordt niet te streven naar een volledig bewinkelde Brusselsestraat, maar de aandacht eerst toe te spitsen op een tweetal clustertjes, namelijk de Grote Gracht 32 Hoofdstuk 4