In stemming komt de motie van afkeuring van de fractie van D66.

Transcriptie

1 De heer Van Dalfsen (PvdA): Voorzitter. Met vreugde hebben wij geconstateerd dat de pijn van de gedeputeerde meer in de overwegingen zit dan in de besluiten. Net gaat ons vooral om de besluiten. Een belangrijk element daarvan vinden wij dat de GS verzocht worden om draagvlak te creeren en dat lijkt ons heel belangrijk in dit dossier. Wij zouden dan ook graag zien dat onze motie in stemming werd gebracht. De voorzitter; Dan komt die na de motie van D66 in stemming. Wenst iemand een stemverklaring af te leggen over beide moties? Om elk misverstand te voorkomen, een stemverklaring is niets meer dan een stemverklaring! De heer Rouwet (SP): Voorzitter. Mijn fractie betwist niet het principiele recht van GS om een zienswijze in te dienen, maar keurt wel af dat die zienswijze niet aan Provinciale Staten is voorgelegd, ook al hebben Provinciale Staten daar niet expliciet om verzocht. Wij vinden dat GS bij dit belangrijke onderwerp hadden moeten beseffen dat zij dat niet eenzijdig konden laten uitgaan. Door het signaal dat daarvan uitgaat, wordt naar de mening van mijn fractie afbreuk gedaan aan het streven dat wij daadwerkelijk willen inzetten om in 2010 dat herstel van het evenwicht te hebben bereikt. Daarom zullen wij de motie van D66 die de handelwijze van GS afkeurt ondersteunen en zullen wij eveneens de motie van GroenLinks en de PvdA steunen. De heer Vruggink (GroenLinks): Voorzitter. Als GS al een zienswijze indient - dat recht hebben ze -- dan moeten ze dat wel evenwichtig doen en alle belangen daarin meewegen. De toonzetting - de gedeputeerde gaf het impliciet al een beetje aan in zijn eerste termijn - had communicatief gezien misschien iets beter gekund, maar wij moeten constateren dat de toonzetting absoluut niet evenwichtig is en er vooral vanuit een kant is geredeneerd. Wij hebben de discussie gevoerd en duidelijk onze punten gemaakt; het natuurbelang is absoluut ondergeschikt geweest in de zienswijze van GS. Vanuit dat perspectief keuren wij de handelwijze van GS af en ondersteunen wij de motie van D66 ondanks het feit dat enkele overwegingen die daarin zijn genoemd wat ons betreft te gedetailleerd zijn. De heer Ter Schegget (PvdA): Voorzitter. Wij zullen tegen de motie van afkeuring stemmen. Wij hebben gemerkt - de heer Van Dalfsen zei het net - dat wij elkaar in het debat dat wij net hebben gevoerd zeer na zijn gekomen. Wat de PvdA-fractie betreft, is er in ieder geval geen sprake van een vertrouwensbreuk tussen mijn fractie en GS, laat staan dat er sprake is van een vertrouwensbreuk met de heer Jansen. In stemming komt de motie van afkeuring van de fractie van D66. De voorzitter: Ik constateer dat de aanwezige leden van de fracties van D66, de SP en GroenLinks voor deze motie hebben gestemd en die van de overige fracties ertegen, zodat zij is verworpen. In stemming komt de motie van de fracties van GroenLinks en de PvdA. De voorzitter: Ik constateer dat de aanwezige leden van de fracties van de PvdA, GroenLinks, de SP en D66 voor deze motie hebben gestemd en die van de overige fracties ertegen, zodat zij is verworpen. Voorstellen van het Presidium (PS/2007/15) Eindrapportage "onderzoek naar de werkwijze rond de verkoop van aandelen WAVIN; de rol van de provincie als publieke aandeelhouder" Provinciate Staten februari 2007

2 Mevrouw De Greef-Moes (D66): Is het dan mogelijk dat het college na al die ingekomen reacties en na het beoordelen daarvan tot een heel ander standpunt komt dan nu in de brief is verwoord? Gedeputeerde Jansen: Als dat niet mogelijk zou zijn, zouden wij ook niet hoeven af te wegen. Maar, mevrouw De Greef, u bent net zo van deze wereld als ik en u hebt inmiddels gezien welke reacties er zoal gestuurd zijn. Het is een veelheid aan reacties die voor een deel ook in lijn liggen met de reactie, de zienswijze die wij hebben ingediend. Ik vind het te vroeg om op dit moment verder op deze vraag in te gaan. Mevrouw De Greef-Moes (D66): Ik niet, want dan ben ik toch van een andere wereld. Als u bij voorbaat niet bereid bent om uw standpunt te wijzigen, dan zijn al die reacties voor niets geweest. Gedeputeerde Jansen: Ik wil mijzelf niet herhalen, maar de zienswijzen komen binnen en als ze allemaal binnen zijn, gaan wij daar een conceptreactie op schrijven en die voorleggen aan de Staten. Mevrouw De Bruin (GroenLinks): Wat mij verbaast in de bijdrage van de gedeputeerde is dat hij stelt dat het, gelet op de reacties die hij tot dusverre heeft gekregen, hem zal verbazen dat alle reacties niet in lijn zullen liggen met de zienswijze die het college aan het ministerie gepresenteerd heeft. Hij verwacht dus dat daar een grote overlap in zal zijn en dat verbaast mij, want ik heb de brief in de schorsing nog eens heel kritisch gelezen. Uw zienswijze heeft echt alleen maar betrekking op economische sectoren in het landelijk gebied. U hebt gezegd dat u andere sectoren hebt meegenomen, zoals landbouw, recreatie, toerisme en infrastructuur. U verwees ook naar andere provincies en ik heb de schorsing ook benut om de zienswijze van de provincie Gelderland te voorschijn te toveren en moet u zeggen dat die stukken evenwichtiger is dan de zienswijze van de provincie Overijssel. Gedeputeerde Jansen: Als de ingediende zienswijzen ons ertoe zouden nopen om tot een conceptreactie te komen die op onderdelen misschien wat anders luidt dan wat wij nu hebben ingediend, dan gebeurt dat natuurlijk, maar dat bepalen de Staten met ons. Zo simpel ligt het. Mevrouw De Greef-Moes (D66): Maar dan moet u er toch ook van overtuigd zijn dat deze zienswijze totaal overbodig is geweest? } Gedeputeerde Jansen: Voorzitter. Gelet op het tijdstip lijkt het mij niet zo zinvol om de discussie uit eerste termijn te herhalen. Als u mij van de plicht ontslaat om hierop te antwoorden, kan ik hiermee afsluiten. De voorzitter: Dan gaan wij nu over tot besluitvorming. Het meest verstrekkende voorstel is verwoord in de motie van D66, een motie van afkeuring. De heer Ter Schegget heeft waarschijnlijk een voorstel van orde? De heer Ter Schegget (PvdA): Zeker, voorzitter. Ik zou het voorstel willen doen om enkele minuten te schorsen. De voorzitter: Die worden u graag gegeven! De vergadering wordt enkele minuten geschorst. Provinciate Staten februari 2007

3 De voorzitter: Dames en heren. Ter introductie even enkele opmerkingen. Op 11 oktober is door onze Staten een motie aangenomen, de motie-jaegers c.s. die vraagt om een extern onderzoek te laten uitvoeren naar de werkwijze bij de verkoop van aandelen WAVIN. In de uitwerking van de motie is de commissie Beleidsevaluatie verzocht - dat was een beetje atypisch verzoek - om een dergelijk onderzoek te begeleiden, tot de conclusie te komen dat een dergelijk onderzoek is afgerond en kan worden doorgeleid via het Presidium via GS naar PS. De commissie Beleidsevaluatie heeft haar werkzaamheden afgerond, de reactie van GS is gekomen en is u bekend. Het Presidium heeft gegeven de afgesproken rol een persbericht uitgebracht over de kernpunten van het eindrapport wat ik maar even noem het rapport- Berenschot. Vandaag ligt dus primair de vraag voor of het eindrapport dat er nu ligt volledig en adequaat is gelet op de aangenomen motie. Dat is het kernpunt van vandaag. Ik wil daar nog een paar opmerkingen bij maken. Wij bespreken het rapport-berenschot. U hebt de gelegenheid gehad om over dat rapport inhoudelijke en technische vragen te stellen en beantwoord te krijgen. Een fractie heeft daarvan gebruik gemaakt en als het goed is, beschikt u ook allemaal over en de vragen en de antwoorden. Vragen die vanavond naar voren zouden kunnen komen maar die gericht zijn aan Berenschot kunnen niet worden beantwoord. Natuurlijk mag u die vragen stellen, maar als het er veel zijn, zou er eigenlijk een ordevoorstel moeten worden ingediend om de discussie op te schorten en eerst die vragen te laten beantwoorden alvorens wij er weer verder mee kunnen. Ik neem aan, dat u allemaal meer behoefte heeft aan de politiekbestuurlijke discussie die dan gebaseerd zal zijn op het rapport, met name de conclusies en aanbevelingen en de reactie van GS daarop. De afronding van het debat vanavond kan verschillende vormen krijgen. Stel dat er geen motie wordt ingediend, dan zou ik als voorzitter met uw instemming kunnen concluderen dat PS de conclusies en aanbevelingen overnemen, hetgeen betekent dat PS verwachten dat GS met een voorstel komen aansluitend op de aanbevelingen. Dat zou een mogelijkheid zijn. Een tweede mogelijkheid is dat PS eenzelfde vraag of varianten daarop in de vorm van een motie voorleggen. Natuurlijk is er nog een derde mogelijkheid, maar die heeft vooral betrekking op de politiek-bestuurlijke weging en waardering van het geheel. Ik hecht eraan om dit toch op mijn manier heel precies uiteen te zetten, zodat wij ook een debat krijgen gerelateerd aan de opdracht die vanuit de Staten gegeven is. De beraadslaging wordt geopend. Mevrouw De Bruin (GroenLinks): Voorzitter. Geachte Staten, geachte aanwezigen. In 2005 heeft de provincie Overijssel haar aandelen vervreemd in het bedrijf WAVIN. Dat heeft haar een flinke som geld opgeleverd. In 2006 besloten de nieuwe eigenaren van WAVIN om het naar de beurs te brengen en dat heeft hen vervolgens een flinke som geld opgeleverd. In alle berichten rondom die transactie ontstond rumoer, rumoer over de hoogte van die beursgang en het vermoeden dat wij wellicht als provincie miljoenen waren misgelopen - dat zou toch niet kunnen en niet mogen! -- en rumoer over de gang van zaken. Hadden wij het als provincie eigenlijk wel goed gedaan? Dat leidde uiteindelijk tot een aantal moties, waarvan de motie-jaegers is aangenomen. Het CDA had ook een motie met een soortgelijke strekking. Uiteindelijk heeft dit alles geleid tot een opdracht aan Berenschot om een onderzoek in te stellen. Namens mijn fractie van GroenLinks wil ik een tweetal algemene opmerkingen maken en daarna nog een aantal punten, lessen en conclusies benoemen. Provinciate Staten februari 2007

4 Het rapport van Berenschot vinden wij uitermate genuanceerd en, ja, daar klinkt misschien wel een lichte teleurstelling in door. Ik moet heel eerlijk bekennen dat het gesprek dat ik met Berenschot heb gehad veel kritischer van toonzetting was. Ik moet eerlijk zeggen dat ze mij in ieder geval heel hard aangepakt hebben en mij en mijn fractie hebben geconfronteerd met allerlei standpunten die wel of niet waren ingenomen. Die kritische toonzetting in dat gesprek heb ik niet terug kunnen vinden in dit rapport. Dit rapport is afgewogen en genuanceerd. Voorzitter. Mijn fractie houdt een rare smaak over aan de rollen die gespeeld zijn door alle betrokkenen bij dit dossier: WMO Beheer - vooral ook de relatie tussen WMO Beheer en de provincie Overijssel de beleggingsmaatschappij CVC, die eigenlijk in dubbele posities acteerde - hetzelfde gold voor het management - maar ook over de rol van de provincie Overijssel zelf. Over de provincie gaan wij, dat zijn wij, en daarom zal ik mij nu verder beperken tot enkele conclusies die wij getrokken hebben over onze rol als provincie in dit dossier. Wat ons in de eerste plaats is opgevallen - dat concluderen wij uit het onderzoeksrapport - is dat bij het vervreemden van de aandelen WAVIN geen enkel kader is geformuleerd door PS noch door GS. Onze conclusie en les is dat wij dat bij aanstaande vervreemdingen - denk daarbij aan Essent dat voor de deur staat - wel zouden moeten doen. De opvatting van GroenLinks is dat dit bij Essent niet alleen een kwestie zou moeten zijn van GS maar ook van PS. Waarom zouden PS het recht hebben om dat te doen? Omdat PS in een eerder stadium het principiele besluit hebben genomen om in principe aandelen te vervreemden. Op basis van dat principebesluit zouden PS dus alsnog kaders kunnen stellen voor vervreemdingen. Als je het sec op Essent toespitst, zou je in een discussie terecht kunnen komen met GS over wie er nu eigenlijk over Essent gaat. Formeel hebben in het dualistische bestel GS daarin inderdaad de "lead" en vervullen PS daarbij een adviserende rol. Maar volgens mij zouden deze staten op basis van eerdere principebesluiten ook als het gaat om Essent een kader kunnen formuleren. Ik hoor hier graag de reactie van andere fracties op. In de tweede plaats is ons opgevallen het volstrekt ontbreken - ik zet het bewust wat zwaar aan -- van know how bij de provincie over het handelen in transacties rondom aandelen en het begeleiden van dit soort processen. Het is dus van belang om dat bij aanstaande verkooptransacties in ieder geval goed te regelen. In de reactie van GS in de richting van PS tonen zij ook dat voornemen en geven zij aan dat zij dat punt willen oppakken. Op dit punt - even aansluiten op hetgeen de voorzitter aan het begin zei - zouden wij graag een uitwerking van GS tegemoet zien. In de dende plaats constateren wij het ontbreken van een duidelijk protocol voor invulling van de relatie tussen GS en in dit geval WMO Beheer. Hoe ga je met elkaar om? Wat ons vooral heeft bevreemd, is dat het overleg heel vrijblijvend leek en volstrekt niet navolgbaar is, want er is op geen enkele manier aan verslaglegging van die overleggen gedaan. In de toekomst kan dat gewoon niet meer, want als je nat gaat, dan wil je ook kunnen nagaan wat er in dat proces eigenlijk allemaal gebeurd is. Voor een belangrijk deel kunnen wij dat nu niet. Die nare smaak die wij hebben over de relatie WMO Beheer - provincie Overijssel kunnen wij dan ook niet wegpoetsen en dat is jammer. Naar onze mening gaan GS in hun reactie er onvoldoende op in en wij krijgen graag nog een reactie op twee punten. Allereerst zijn wij van mening dat er in een veel te laat stadium vanuit GS gecommuniceerd is richting PS en in het verlengde daarvan - eigenlijk baseren wij ook dat op het onderzoeksrapport - zijn wij van mening dat GS PS onnodig onder druk hebben gezet: wij moesten in een relatief korte tijdspanne over zo'n gewichtig dossier een gefundeerd advies uitbrengen en dat konden wij niet. Dat was uiteindelijk ook de standpuntbepaling van GroenLinks in juli Waarom hebben GS dit gedaan? Als wij het Provinciate Staten februari 2007

5 onderzoeksrapport goed lezen, maken wij eruit op dat GS wel degelijk de ruimte hadden maar die niet hebben gebruikt en wij vermoeden dat zij dat niet hebben gedaan omdat zij in het hele traject eigenlijk steeds op de achterbank hebben gezeten. En, als je eenmaal in een rijdende auto op de achterbank zit, is het ontzettend moeilijk om op de voorste stoel terecht te komen. De essentie was voor ons in ieder geval heel belangrijk. Kunnen wij op basis van dit onderzoeksrapport stellen dat de provincie Overijssel miljoenen is misgelopen omdat zij dit traject niet goed vorm heeft gegeven? Op basis van dit rapport kan GroenLinks die conclusie niet trekken. In het rapport staan verschillende benaderingswijzen over hoe je tot waardebepaling kunt komen, maar of je nu aan de onderkant van die range gaat zitten of aan de bovenkant, wij kunnen niet tot het oordeel komen dat wij inderdaad miljoenen zijn misgelopen. Op basis van dit rapport kunnen wij die conclusie niet trekken en daar heeft dit rapport ons dus wel antwoord op gegeven. Dat rumoer - ik begon daarmee - was voor ons wel een aanleiding om die motie-jaegers te steunen en dit onderzoek te laten verrichten. Voorzitter. Ik sluit af met een gewetensvraag die wij onszelf hebben gesteld. Het rapport bevestigt ons, GroenLinks, in ons instinct dat wij in juli 2005 hadden toen wij weigerden een standpunt in te nemen over de vervreemding van de WAVIN-aandelen. Onze redenering toen was dat wij op basis van het ontbreken van onderliggende stukken niet in staat waren om tot een afgewogen standpuntbepaling te komen. Wij konden geen advies uitbrengen. U treft dit ook aan in het verslag van een commissievergadering van destijds. In dit rapport staat iets anders en dat klopt niet, want daar staat dat GroenLinks het afwees omdat het bod niet hoog genoeg zou zijn geweest. In het verslag van de commissievergadering kunt u lezen dat GroenLinks geen standpunt wilde innemen vanwege het ontbreken van onderliggende stukken. Met andere woorden, GroenLinks wilde op dat moment geen verantwoordelijkheid dragen voor het vervreemden van het aandelenpakket. Misschien hadden wij die verantwoordelijkheid wel moeten nemen, want dat hadden wij namelijk kunnen doen door ronduit "neen" te zeggen! De heer Dijkhuis (LPF): Voorzitter. Na de schriftelijke vragen-tsunami van het CDA kan ik kort zijn en wil ik mij focussen op communicatie. Piet Jansen zei het vanavond ook al: communicatie is moeilijk! Ik kan niet beoordelen wat er omging en omgaat in de hoofden van de mensen achter CVC, Alpinvest en het WAVIN-management en wat hun beweegredenen zijn geweest voor hun handelen. Blijkbaar heeft ook bureau Berenschot dat niet kunnen achterhalen. Het heeft weinig zin om daar nu nog naar te gissen. Dus blijven over de feiten uit het rapport. Zoals gezegd, het meest heeft mij verbaasd de met of zonder opzet onderlinge miscommunicatie en wat daaruit voortvloeide. Bureau Berenschot stelt vast dat de door de provincie betaalde prijs was gebaseerd op gedegen adviezen, maar Berenschot constateert ook, dat er sprake was van informatieachterstand. Dat valt volgens mij niet met elkaar te rijmen. Als er sprake was van informatieachterstand, hoe kan dan sprake zijn van gedegen adviezen? Het college probeert dit te vergoelijken door zich te beroepen op het feit dat de provincie tijdelijk in een situatie heeft gezeten van een wat het college noemt getrapt aandeelhouderschap. Er was namelijk voor gekozen om de aandelen onder te brengen in WMO Beheer. Bij de samenstelling van de raad van commissarissen en de aanstelling van de directie bij WMO Beheer is met nadruk gelet op deskundigheid. Maar bij nader inzien blijkt of die deskundigheid tegen te vallen of niet is ingezet, terwijl WMO Beheer toch was ingesteld als een instrument voor het beheer van de aandelen en het vormgeven van initiatief en onderhandelingen bij een adequate vervreemding ervan. Ik begrijp dan ook niet de conclusie dat de acties van WMO Provinciate Staten februari 2007

6 Beheer als adequaat en juist worden bestempeld. De provincie had de kennis en de wetenschap moeten hebben die WMO Beheer ook had. Eind februari 2005 wordt WMO Beheer op de hoogte gebracht van het voornemen van CVC om WAVIN te verkopen. Op dat moment had dus ook de provincie op de hoogte kunnen en moeten zijn, maar volgens het rapport is de gedeputeerde pas op 3 mei op de hoogte gebracht en de commissie Economie en bestuur pas op 25 mei. Op veel fronten dus een bewust of onbewust slechte communicatie. Aan de andere kant is het met aandelen altijd zo dat het achteraf gemakkelijker is om te vragen of het wel het juiste tijdstip is geweest om te verkopen en, zo ja, tegen deze prijs. Voorzitter. Wij zijn het eens met de aanbevelingen in het rapport, maar ook PS kunnen de hand in eigen boezem steken. Wij hadden nooit genoegen moeten nemen met onvoldoende informatie en de uitgeoefende tijdsdruk. Laat dit ook een les zijn voor de volgende Provinciale Staten: wees verzekerd van volledige informatie en neem voldoende tijd voor een verantwoorde besluitvorming! De heer Oldenburger (ChristenUnie): Mijnheer de voorzitter. Ik hecht eraan om vooraf mijn rol in dit debat aan te geven. Ik spreek op dit moment als fractievoorzitter van de ChristenUnie en geef namens die fractie een reactie op het uitgevoerde onderzoek. Dit lijkt misschien een open deur, maar u weet dat ik ook lid ben van de commissie Beleidsevaluatie, maar met deze commissie vindt vanavond geen debat plaats. De andere leden van deze commissie treden ook niet als woordvoerder op, maar de meeste fracties hebben gekozen voor de fractievoorzitters en daarom sta ik nu ook hier. Voorzitter. De fractie van de ChristenUnie is blij dat het rapport is gemaakt en heeft zeker geen spijt van haar steun aan de motie van oktober jl. Bij het aannemen daarvan hebben wij ons gerealiseerd dat het rapport onder een flinke tijdsdruk tot stand moest komen. Wij spreken dan ook onze waardering uit voor de medewerkers van bureau Berenschot, voor de commissie Beleidsevaluatie en de medewerkers van de Griffie die alien hun uiterste best hebben gedaan om de bespreking van het rapport in deze extra vergadering van Provinciale Staten mogelijk te maken. Mijn fractie is ook blij met het resultaat dat nu op tafel ligt. In oktober 2006 constateerden de Staten in de motie-jaegers c.s. dat "er grote twijfels bestaan over de gevolgde werkwijze bij de verkoop van de aandelen WAVIN BV" en dat het erom gaat nu citeer ik de heer Jaegers uit het verslag van de Statenvergadering van oktober - "of de procedure wel goed is geweest, of wij daarvan kunnen leren en of wij die kunnen verbeteren." Voorzitter. Ik zal mij nu voornamelijk beperken tot de conclusies en antwoorden uit het rapport van Berenschot. In het licht van de eerder genoemde motie vindt mijn fractie het rapport voldoende duidelijk, terwijl de beantwoording van de vragen van de CDA-fractie het rapport op een aantal onderdelen nog wat heeft uitgediept. Mijn fractie constateert dat wij -- GS en PS - inderdaad de nodige lessen kunnen trekken en dat wij met het opvolgen van de aanbevelingen beter op de toekomst kunnen zijn voorbereid. Berenschot constateert dat de verkoop van WAVIN op een gebruikelijke wijze tot stand is gekomen en dat veel van wat er gebeurd is tot de gebruikelijke wijze van werken behoort van equity fondsen. Het feit dat vaak dezelfde personen in verschillende hoedanigheden en met de nodige geheimhouding over dezelfde dossiers moeten beslissen, maakt het geheel voor een publieke overheid er niet eenvoudiger op en had dat is dan maar de conclusie van mijn fractie tot meer alertheid moeten leiden. Mijn fractie tekent hierbij aan dat wat gebruikelijk is niet altijd moreel en ethisch wenselijk is. Het grote verschil in kennis tussen enerzijds CVC en WMO Beheer en anderzijds de provincie heeft, zo concludeert mijn fractie uit het rapport, een belangrijke Provinciate Staten februari 2007

7 rol gespeeld in het proces. Mijn fractie vindt dat GS zich dat eerder hadden moeten realiseren. De opmerking van Gedeputeerde Staten in reactie op het onderzoek dat er sinds September 2000 een strategisch afwegingskader is, geeft te denken als tegelijk Gedeputeerde Staten de aanbeveling omarmen met betrekking tot een actievere houding ten opzichte van bestaande deelnemingen en daarmee dus kiezen voor een meer vastliggend en gestructureerd beleid. De kaders die genoemd worden op bladzijde 7 en 22 van het rapport van Berenschot gingen naar ons oordeel minder ver dan wat nu aanbevolen wordt op bladzijde 36 van het rapport over de beleidscriteria voor aanstaande aandelentransmissies. Dit geldt in dezelfde mate voor een betere aandeefhoudersovereenkomst, zoals genoemd op bladzijde 35. Berenschot stelt ook vast dat een "volwaardig strategisch afwegingskader voor aanhouden en vervreemden van aandelen WAVIN ontbrak bij de provincie". De conclusie in de reactie van Gedeputeerde Staten dat de aandeelhouders op grond van het aanstellingsbeleid mochten verwachten dat er een adequaat vervreemdingsbeleid zou worden gevoerd, doet merkwaardig aan op grond van het voorliggende rapport. Als wij dat screenen op het woord "aanstellingsbeleid" komen wij het niet tegen! Bepaald schokkend vindt mijn fractie de conclusie met betrekking tot de zwakke informatiepositie van de provincie. Berenschot formuleert het wel heel fraai: "Wij beoordelen de informatiepositie van de provincie begin mei 2005 als niet passend" en "deze had beter kunnen zijn". In de vergadering van de commissie Economie en bestuur gaven enkele fracties aan dat zij niet positief konden adviseren over het exitproces vanwege onder meer onvoldoende informatie. Het feit dat er onvoldoende ambtelijke deskundigheid op dit ingewikkelde dossier zat, heeft hierbij ongetwijfeld een belangrijke rol gespeeld en had voor GS maar toch ook voor PS aanleiding moeten zijn om de kennisachterstand eerst weg te werken alvorens tot afgewogen besluitvorming te komen. De constatering van Berenschot dat Gedeputeerde Staten, Provinciale Staten en ambtelijk apparaat niet proactief met het dossier bezig zijn geweest, lijkt mijn fractie een meer dan serieuze aanwijzing om een werkwijze te ontwikkelen die ervoor zorgt dat wij beter op de toekomst zijn voorbereid. Voorzitter. In dit verband zijn ook de opmerkingen die in hoofdstuk 3.2 worden gemaakt, wanneer het proces vanuit een publiek perspectief wordt bekeken, meer dan interessant. Mijn fractie schat in dat juist vanuit het publieke belang er meer gedaan had kunnen worden met het rapport van Deloitte en dat wij daar wat tijd voor hadden moeten afdwingen. Voorzitter. Hoe gaat het nu verder? Er ligt geen conceptbesluit voor waarin de Staten GS de opdracht. geven om de aanbevelingen verder uit te werken en in een strategisch beleidsdocument vast te leggen. De handreiking die gedaan wordt op bladzijde 37 van het rapport, namelijk om te komen tot een protocol, een stappenplan, om voorbereid te zijn op komende ontwikkelingen, verdient ook de nodige aandacht. Mijn fractie vindt het zwak uitgedrukt als GS concluderen dat wij in het samenspel tussen GS en PS ons voordeel kunnen doen met de aanbevelingen. Mijn fractie vindt het absoluut noodzakelijk dat de situatie verbetert en dat het nieuwe college van Gedeputeerde Staten met spoed tot een uitwerking komt van de aanbevelingen en handreikingen op de bladzijden 35 tot en met 38. Afspraken daarover kunnen bijvoorbeeld in het collegeakkoord worden vastgelegd. De heer Sijbom (WD): Mijnheer de voorzitter. Op de valreep van deze bestuursperiode mogen PS zich nog buigen over de bevindingen van Berenschot over de werkwijze bij de verkoop van de aandelen WAVIN. De fractie van de WD was mede-indiener van de motie- Jaegers en heeft het resultaat van het onderzoek ook grondig gelezen. Het verloop van de werkwijze heeft zowel procesmatige als inhoudelijke componenten en als beoordelingscriteria is getoetst op de gebruikelijkheid van het proces, de passendheid Provinciaie Staten februari 2007

8 zijnde het geschikte moment en tegen een redelijk bod - het samenspel tussen de partijen en het democratische gehalte. Het resultaat van de opdracht leidt wat de WD betreft tot de conclusie dat er een inzichtelijk rapport ligt met voldoende handvatten om lessen te trekken voor de toekomst. Die lessen zijn er niet alleen voor GS maar nadrukkelijk ook voor PS, de commissaris namens de provincie, het ambtelijk apparaat en zelfs voor de gemteresseerde buitenstaanders. Laten wij wel wezen - ik kan mij dat nog goed herinneren - in 2000 hebben PS en dus ook mijn fractie het besluit genomen om de voorbereiding van de verkoop van onze deelneming in WAVIN ter hand te nemen. In onze fractie is daar eind 1999 uitvoerig bij stilgestaan. Conclusie: er is geen enkele aanleiding, gelet op de toen geldende omstandigheden, nog langer te participeren in een goed lopend bedrijf als WAVIN. De publieke rol daarin was al lang achterhaald. Dat de deelnemende gemeenten te zamen drie keer zo veel aandelen bezaten dan de provincie heeft kennelijk geen rol gespeeld, want van enige terughoudendheid van die kant is mij ook toen niets gebleken. Op dat moment bezaten WMO Beheer, CVC II en het management alle aandelen. Eind april 2005 is er uiteindelijk overeenstemming bereikt over de verkoop en de hoogte van het bedrag. Er wordt dus bijna vijf jaar onderhandeld en gewacht op het geschikte moment. Waar je naar ons idee dan vraagtekens bij kunt zetten, is de rol van de commissaris namens de provincie, de terugkoppeling naar GS en PS en de rol van de particuliere investeerders via CVC. Is dat verwijtbaar, is dan de vraag, en is het publieke belang geschonden? Die vragen zijn naar onze mening moeilijk te beantwoorden. In de periode naar de nieuwe Staten van 2003 werd anders aangekeken tegen rechtstreekse betrokkenheid van de provincie bij dergelijke deelnemingen. Het had niet onze onverdeelde warme aandacht, zo durf ik te stellen. Terug naar het beoordelingskader. De ongebruikelijkheid zit hem toch in de merkwaardige positie van een investeringsfonds dat optreedt als verkoper en koper. Het mag kennelijk, maar het is wel raar. Als er sprake is van informatieasymmetrie tussen provinciebestuur en bestuurders van WMO Beheer dan is dat niet passend, wel het zoeken naar het juiste moment tegen een goede prijs. Dat laatste heeft wel aandacht gekregen, omdat tot twee keer toe een verhoogd bod werd verkregen. GS kwamen zelfs nog met een eigen onderzoek door Deloitte, hetgeen WMO Beheer overigens niet zo welgevallig was. Dat gold uiteindelijk ook voor de uitkomsten, waarbij het ging om een bijtekenoptie en andere randvoorwaarden in de transactie, werkgelegenheid, positie Wadinko en management. Dat werd als een soort motie van wantrouwen beschouwd, zo vertaal ik het maar even. Toen had men wat meer op zijn hoede moeten zijn, ook al zou het uiteindelijk niet tot een ander besluit leiden. Die laatste conclusie kan en wordt ook meerdere malen getrokken. De meest zwaarwegende kritiek zit wat de WD betreft in het samenspel en in het democratische gehalte. Dat is niet goed genoeg gelopen. Deskundigheid te laat ingeschakeld, te weinig beleidsmatige inkadering, ambtelijke inbreng en betrokkenheid te kwetsbaar en onvoldoende en te late betrokkenheid van PS. Betrokkenheid van gemeenteraden, ik heb het net al gezegd, komt al helemaal niet in beeld, ondanks de grotere zeggenschap! Kortom, PS lieten zich wel heel makkelijk onder tijdsdruk zetten en besluiten uiteindelijk zonder al te veel gemor. Mogelijke opbrengsten zijn kennelijk leidend in dit soort processen. Een andere les is dat het stellen van randvoorwaarden bij dit soort transacties, in de zin van werkgelegenheidgaranties en mogelijke beursgang, een wassen neus blijkt te zijn. Geen belang meer, dan ook geen zeggenschap meer. Laat dat een leerpunt zijn bij de volgende voornemens, zoals fusie en verkoop van aandelen! Provinciaie Staten februari 2007

9 Concluderend. De WD kan instemmen met de eindconclusies en aanbevelingen uit het rapport. Wij verwachten dat PS en GS in nauw overleg een nieuw kader voor provinciate deelnemingen zullen vaststellen, te beginnen met een actievere houding inzake bestaande deelnemingen. Dat geldt dan voor zowel aankoop en beheer als verkoop van aandelen. Vooral dat laatste is ook van belang omdat het in 2000 opgestelde toetsingskader zich niet richtte op vervreemding. De WD is in grote lijnen tevreden met de reactie van GS, zij dat hier en daar punten wat rooskleuriger worden voorgesteld dan zoals wij die in het rapport lezen. Een voorbeeld daarvan is de tijdigheid van het externe advies en de gelegenheid die PS kregen voor het stellen van aanvullende vragen en het stellen van nadere randvoorwaarden, het laatste voor wat dat overigens waard is, zo de ervaring leert. Wij pleiten voor een aangepast deelnemingenbeleid waarin bijvoorbeeld ook nadrukkelijk de informatievoorziening in de richting van PS een plek krijgt. Elke deelneming kent weer haar eigen dynamiek, dat is inmiddels wel duidelijk. Op hoofdlijnen dus. Wij pleiten niet voor het dichttimmeren van nieuw beleid. Er dient permanente aandacht te zijn voor deelnemingen, een proactieve houding van PS en aandacht voor de kwaliteit en tijdigheid van de informatievoorziening. Dat houdt naar de mening van de WD in dat PS zelf de komende periode daartoe het initiatief moeten nemen. Ik ben het dan ook eens met de opmerkingen die GroenLinks hierover heeft gemaakt. Berenschot concludeert dat kaderstelling meer inhoudt dan een opdracht tot winstmaximalisatie. Dat kan zijn, maar wij delen in dit geval die mening niet. In dit geval werd tijdig vervreemden gericht op winstmaximalisatie, gelet ook op de toen geldende verhoudingen en voldoende aandacht, omdat met het gehoopte resultaat goed nieuwe maatschappelijke doelen zijn na te streven. Met meer kaders moet je in sommige gevallen onderhandelaars niet op stap sturen omdat dat naar onze mening prijsdrukkend werkt. De reactie van de deelnemende gemeenten ik zeg het nog maar eens - was in dat licht gezien veelzeggend. Met drie keer zo veel aandelen waren zij dik tevreden met het resultaat. Naar ons idee is goede invulling gegeven aan de motie-jaegers. De nieuwe Staten hebben voldoende handvatten om uitvoering te geven aan de wens van deze Staten. Voorzitter. Ik wil afsluiten met een reactie in de richting van de SP. Van de reactie van de heer Yildirim op RTV Oost, waarin hij stelde dat liberalisering te ver was doorgeschoten, nemen wij kennis, maar dat de hele discussie rondom WAVIN, de fusie van Essent en Nuon, Vitens, ganbesteding openbaar vervoer, kortom het totaal van liberalisering op het conto van gedeputeerde Klaasen wordt geschreven, is te simpel, onjuist en, in het licht van de verkiezingen, tendentieus. Te zamen met het schenden van het embargo geeft dat een goed beeld vart de betrouwbaarheid - lees: onbetrouwbaarheid - van de SP. Het lijkt mij goed als zij voorlopig maar even ver blijven van bestuursverantwoordelijkheid! De heer Ter Schegget (PvdA): Voorzitter. Met bijna rode oortjes heb ik dit rapport gelezen. Op sommige momenten vond ik het echt spannend. Het is een mooi geschreven rapport met spannende passages. Dat je zoiets op tafel krijgt, maak je niet altijd mee in de politiek. Maar, wij moeten ook heel goed naar onszelf kijken, goed nadenken en lessen trekken voor de toekomst, want er zijn wel wat opmerkingen over te maken. Die gaan wat mij betreft nogal over de rol die Provinciale Staten hebben gespeeld in dit hele proces, eigenlijk het ontbreken van een rol die PS hebben gespeeld. Het zijn namelijk de Staten geweest die om een onderzoek hebben gevraagd en het zijn ook de Staten die nu moeten kijken wat zij ermee kunnen. Het is mij wat al te goedkoop om dat richting Gedeputeerde Staten te verwijzen, want wat mij betreft gaat het voor een heel belangrijk deel om onze werkwijze. Provinciale Staten februari 2007

10 Een van de lessen die je uit dit rapport kunt leren, is dat wij ons alien misschien wel te veel en onnodig onder tijdsdruk hebben laten zetten. Trouwens, mevrouw De Bruin en ik dacht ook de heer Oldenburger, hebben het daar ook al over gehad. Onnodige tijdsdruk hebben wij als Staten ervaren. Dat element van tijdsdruk gekoppeld aan te weinig informatie is wel degelijk ook op 6 juli 2003 in de commissie Economie en bestuur aan de orde geweest. Waar het ons nog meer aan ontbroken heeft, is dat PS in 2000 misschien wel manmoedig hebben gezegd "kom, wij gaan verkopen", maar wij volstrekt vergeten hebben om daar ook wat kaclers voor te stellen of om wat randvoorwaarden mee te geven om aan te geven waar die verkoop dat zoal op gericht zou moeten zijn. Het ontbrak aan kaders, het ontbrak aan strategisch inzicht vanuit de Staten in hoe je om zou moeten gaan met het vervreemden van de aandelen WAVIN. Als je het rapport van het begin tot het eind doorleest merkt je dat eigenlijk vanaf het begin - het rapport spreekt over ergens in er sprake was van een eenzijdige focus, namelijk gericht op verkoop. Dat had iedereen voor ogen; wij gaan verkopen. Als je vanaf dat moment alleen maar die focus hebt en je niet de meer publieke belangen in de gaten houdt - die publieke belangen zijn voor mij bijvoorbeeld werkgelegenheidseffecten of garanties voor werkgelegenheid, vestigingsplaats, anti-speculatiebeding - en er eigenlijk wat achteloos aan voorbijgaat, moet je ook niet vreemd opkijken dat in 2005 de uitkomst was zoals die was. Nog iets over die publieke en private botsing die heeft plaatsgevonden. Op dat punt is het rapport voor mij heel helder. Ik kreeg het gevoel dat ik in een wonderlijke wereld terecht was gekomen, waar ik inderdaad helemaal niets van begrijp. Wel begreep ik dat wij zaken hebben gedaan met pure kapitalisten en dat zegt mij als sociaaldemocraat wel iets; dat zijn inderdaad klassenvijanden! Nogmaals, het is jammer dat die publieke belangen waar de provincie, wij als Staten, voor moeten staan, dan in het gedrang komen en de macht van het kapitaal doorslaggevend is. Voorzitter. Ik sprak al over de druk waarin de Staten zich hebben bevonden toen werd gevraagd of zij ermee wilden instemmen of wensen of bedenkingen te formuleren. Ik moet daar wel de kanttekening bij plaatsen - ook die is in het rapport terug te vinden - dat het de provincie is geweest, met name GS, die nog getracht heeft om iets van die druk af te halen. Maar, de andere partners voelden daar niets voor, zo lees ik dan. In de PvdA-fractie hebben wij soms wel eens van die filosofische debatten - ik geef onmiddellijk toe dat dit niet door mij komt - zo in de zin van: als dit als dat... Gisteren^vond hadden wij ook zo'n discussie en lezende het rapport zijn er inderdaad vele als-vragen te stellen. Stel nu eens dat ook wij wat meer als durfkapitalist hadden geopereerd en niet vervreemd hadden maar gewoon mee hadden gedaan met onze partner CVC. Dan hadden ook wij gecashed. Dat zijn wel heel interessante vragen, maar ik zou daar niet aan moeten denken, want het is in mijn ogen toch bij uitstek helemaal geen publieke taak of publiek belang om je als overheid als durfkapitalist te ontpoppen. Ik moet ook aannemen dat Provinciale Staten daar nooit zouden zijn ingetrapt, want die hadden ongetwijfeld gezegd: wij zijn gekke Henkie niet! De PvdA-fractie kan onverkort instemmen met de aanbevelingen en conclusies. Er zijn misschien nog wel wat opmerkingen over te maken, maar het lijkt mij niet het juiste moment om dat nu te doen. Daar krijgen wij de nieuwe Staten voor die wat mij betreft hun eigen rol moeten oppakken. De heer Dijkhuis (LPF): Begrijp ik u goed dat u er spijt van heeft dat u zich niet iets meer als een kapitalist heeft opgesteld? Provinciaie Staten februari 2007 www. weenareport.com

11 De heer Ter Schegget (PvdA): Het kost mij heel veel moeite om ook maar een begin van inlevingsvermogen in die wereld te hebben. Die staat inderdaad heel ver van mij en ik kan daar niet veel mee! Nogmaals, wij onderschrijven de aanbevelingen en conclusies van het rapport en pleiten ervoor om vooral PS het voortouw te laten nemen en inderdaad actief na te laten denken over het tijdig stellen van kaders en hoe kan worden gecontroleerd dat wordt uitgevoerd wat is beoogd. Ook is de vraag aan de orde of wij van mening zijn dat de motie van de heer Jaegers c.s. volledig is uitgevoerd. Naar onze mening is ook dat het geval. Ik was eigenlijk al begonnen met de schrijvers van het rapport te danken en dat past natuurlijk ook de commissie Beleidsevaluatie die er ook een spannend verhaal van heeft gemaakt. De heer Yildirim (SP): Voorzitter. Met het voorliggende onderzoeksrapport zijn niet alle vragen beantwoord. Achteraf gezien was het terecht dat wij niet hebben ingestemd met voor een dergelijk onderzoekje. Ik wil allereerst even ingaan op de opmerking van de WD in de richting van de SP. De WD vindt dat de SP voorbarig is geweest en eenzijdig bij het bepalen van haar standpunt in de richting van het college wijst. Wij hebben het niet gehad over een lid van het college, maar over het totale college. Via de pers kan dat wel eens anders naar buiten komen, maar dat is inherent aan een debat via de pers. Laten wij hier met elkaar in debat gaan, dat lijkt mij veel beter, want ook wij zien het college als een collegiaal college, een platform, mensen die samen voor een bepaalde taak staan. Wij hebben het dan niet over bepaalde personen, al hebben die personen wel bepaalde functies door hun portefeuille en zij staan daar ook voor. Van tijd tot tijd moet het mogelijk zijn om die personen daarop aan te spreken. De WD wenst de SP niet in een college. Wij hadden van de WD niets anders verwacht! De heer Sijbom (WD): Ik vind het ~ misschien wat zwaar gezegd - goedkoop om je te verschuilen achter wat de pers ervan maakt. In het programma dat ik heb gehoord, werd maar een lid van het college genoemd en werd het totaal aan liberalisering op een hoop gegooid en dat vond ik wel erg kort door de bocht. De heer Yildirim (SP): De WD is het met mij eens dat een WD-gedeputeerde verantwoordelijkheid heeft voor deze portefeuille? Als dat zo is, dan spreek ik die persoon daar ook op aan, als lid zijnde van het college. De heer Sijbom (WD): Volgens mij is het gewoon het college dat aan het werk is! De heer Yildirim (SP): Precies, maar een persoon in dat college heeft die portefeuille. De voorzitter: Om dit misschien even kort te sluiten, nogmaals, wij kennen in Overijssel een college en soms wordt het woord gevoerd door een gedeputeerde en soms door twee en soms door de commissaris. Maar, wij kennen een college van GS! De heer Yildirim (SP): Voorzitter. Dank u wel voor deze helderheid en uw steun op dat punt. De WD gunt ons niet dat wij eventueel in een college komen. Wij hadden ook niet veel anders verwacht van deze WD-fractie, niet hier, niet op gemeentelijk niveau en ook niet landelijk. Maar, in een stad waar de SP wel een college heeft gevormd met de WD gaat het toch heel goed. Ook dat is dus mogelijk in een land als Nederland. Provinciaie Staten februari 2007

12 Mevrouw De Bruin (GroenLinks): Voorzitter. De SP is de grote afwezige geweest in het hele WAVIN-dossier, heeft aan geen enkele commissievergadering deelgenomen, ook niet in 2005, heeft nooit een standpunt bepaald. Ik zit nu al zes minuten te luisteren naar het betoog van de SP over het dossier WAVIN en het gaat alleen maar over de WD, over bestuursdeelname en dat soort zaken. Ik zou de heer Yildirim willen vragen wat nu zijn opvatting is over het onderzoeksrapport WAVIN. De heer Yildirim (SP): Mevrouw De Bruin moet een beetje geduld hebben, want daar komen wij natuurlijk op terug. Er is ons echter een vraag gesteld en nu is de gelegenheid om daarop in te gaan. Misschien kan mevrouw De Bruin beter ambtenaartje spelen in Enschede, dat komt misschien ook iets meer te pas! De voorzitter: Zullen wij maar zeggen dat wij dat laatste niet gehoord hebben? De heer Yildirim (SP): Voorzitter. Voordat ik hier naar toe kwam, werd door een partijgenoot van mij gezegd dat ik misschien wel bloemen moest meenemen voor de WD-fractie, omdat de kans bestond dat zij niet meer zouden deelnemen aan dit college. Ik heb dat afgeraden, gezien de ontwikkelingen hier. Misschien had ik hem wel gelijk moeten geven. Verder met de agenda van vandaag. Met dit rapport krijgen wij nogmaals de bevestiging dat het college te eenzijdig te werk is gegaan. Het heeft zich blind vooral gefixeerd op de verkoop van aandelen. Het college is te laks geweest in het reageren op ontwikkelingen, maar tegelijkertijd hebben ze de Staten niet altijd volledig gemformeerd, zoals ook in het rapport staat. Ook wij zijn het eens met de conclusie dat het college zich te gemakkelijk heeft laten leiden door tijdsdruk. Onder het liberale kabinet van de WD en de haren in de afgelopen decennia hebben het publieke domein en de solidariteit in de samenleving te veel schade opgelopen. Bij hen tellen niet gemeenschappelijke dan wel menselijke belangen, maar vooral financiele belangen en marktwerking. Liberalisering van de WAVIN had in een ongunstige situatie heel veel ontslagen kunnen beteken. Zo zijn wij ook tegen de fusie van Essent en Nuon, waarvan nu al bekend is dat die van 2000 tot 4000 a 5000 werklozen zou kunnen betekenen, terwijl de burger de dienstverlening achteruit ziet hollen en steeds meer moet betalen voor de energierekening. Over de wijze waarop is omgegaan met gemeenschapsgeld en de verkoop van aandelen WAVIN hadden wij een motie van afkeuring kunnen indienen, maar gelet op het feit dat er over twee weken verkiezingen zijn, kunnen de kiezers op 7 maart zelf beslissen of zij door willen gaan met dit liberale college van WD, CDA en PvdA of dat zij kiezen voor een menselijker en socialer Overijssel, waarbij een sterke SP in de Eerste Kamer erop kan toezien dat het kabinet-balkenende 4 goed bij de les wordt gehouden. De heer D. van Dijk (SGP): Ik wil in zekere zin toch wel mevrouw De Bruin gaan bijvallen. Als ik de heer Yildirim zo hoor, dan heb ik het idee dat had ik wel eerder toen hij de opvatting ventileerde via Radio Oost dat zelfs privatisering van lucht was - dat hij toch wat te veel bevangen is door verkiezingskoorts. Mensen die erge koorts hebben, kunnen op den duur ook wel gaan ijlen. Vreest de heer Yildirim zelf niet dat hij niet ver van dat stadium is verwijderd of er mogelijk al is aangeland? De heer Yildirim (SP): Ik ben wel kalm maar gelukkig niet zo oud. Dat geldt niet in het algemeen maar blijkbaar voor sommigen wel. Ik heb niet begrepen welke lucht in de Provinciaie Staten februari 2007 ift www. weenarsport. com

13 vraagstelling van de heer Van Dijk gebakken werd en begrijp de vraag zelf ook niet. Ik zal er verder dan ook niet op ingaan. De heer Ter Schegget (PvdA): Ik sta nu ook al tien minuten te wachten op het antwoord op de vraag die mevrouw De Bruin stelde en dat was toch een heel eenvoudige vraag, namelijk waar was de SP? De heer Yildirim (SP): In de Staten worden besluiten genomen en u hebt als PvdA in dit liberaal college ermee ingestemd dat de Staten qua besluitvorming inzake verkoop van aandelen van de gemeenschap in een achterstand komen te staan. Als u zo veel belang hecht aan besluitvorming van de Staten en vervolgens meent dat het belang van de burgers door het nemen van besluiten in de Staten is gewaarborgd, dan had u het college ook kunnen vragen om tijdig met juiste informatie naar de Staten te komen. U hebt dat achterwege gelaten en u verwijt ons... De heer Ter Schegget (PvdA): Neen, mijnheer Yildirim, u moet leren lezen, want in het rapport staat ook dat in november 2005 de PvdA een brief aan het college heeft gestuurd, een openbaar stuk, met de vraag waar de toegezegde informatie blijft. Toen had u ook wakker kunnen worden, maar neen, de SP sliep gewoon door. De heer Yildirim (SP): De SP is niet zo inhalig. Als een fractie een vraag heeft gesteld, dan gaan wij die vraag niet nog een keer stellen. Belangrijk wel is dat achteraf gezien meer informatie naar de Staten had gemoeten en dat de besluitvorming hier had moeten plaatsvinden. Voorzitter. De SP-fractie is wel van mening dat deze manier van omgaan met gemeenschapsgeld in de toekomst absoluut niet meer mag voorkomen. Daarom dienen wij een motie in, waarin wij ervoor pleiten dat elk besluit dat leidt tot verkoop van aandelen in de Staten dient te worden genomen. Alleen op deze manier kan gegarandeerd worden dat de Staten zelf een maatschappelijke afweging kunnen maken en kunnen bezien in welke vorm het beste de belangen van de burgers kunnen worden behartigd. De heer Ter Schegget (PvdA): Ik vind het natuurlijk best dat u moties indient die tegen de wet zijn, maar eigenlijk kan dit natuurlijk niet, want in de wet dualisering staat dat vervreemdingen echt een zaak zijn van GS en niet van de Staten van Overijssel. Nu ken ik ook de zin "de wet is logen" die is overigens uit de Internationale -- maar het lijkt mij niet zinvol om hier moties aan te nemen die tegen de wet zijn. Dat lijkt mij niet zo productief. De heer Yildirim (SP): Ik weet niet in welke wet u dat hebt gelezen, misschien een Europese, maar de wet dualisme zegt... De heer Ter Schegget (PvdA): Neen, FIDO! De heer Yildirim (SP):... maar de Staten gaan over financiering en het geld dat de provincie heeft. Het verkopen van aandelen heeft te maken met de begroting van de Staten en die dienen daar zelf over te beslissen. Als wij samen vinden dat over verkoop van de aandelen - bijvoorbeeld van nutsvoorzieningen als Essent straks - besluitvorming in de Staten moet plaatsvinden, dan gaan wij daar ook voor. Dat vinden wij ook het meest helder. De voorzitter: Om misverstanden op dit punt te voorkomen. Ik ga ervan uit dat het college op alle ingediende moties zal reageren en daarbij ook zal aangeven of die in strijd zijn met de wet en in hoeverre. Provinciaie Staten februari 2007

14 De heer Yildirim (SP): Ik dien in ieder geval nu onze motie in. De voorzitter: Deze motie zal worden vermenigvuldigd en rondgedeeld en maakt onderwerp van beraadslaging uit. De heer Arstuma (CDA): Mynheer de voorzitter. Wij hebben een redelijke studie gemaakt van het rapport van het bureau Berenschot maar dat zult u aan onze vragen hebben gemerkt. Voordat wij u onze conclusies geven, willen wij enkele zaken met u delen. In de eerste plaats zijn dat enkele opmerkingen over de aanleiding en het kader van het onderzoek. Inhoudelijk ga ik dan op de rapportage van Berenschot in. Vervolgens staan nog enkele vragen van ons bij GS open, vooral toekomstgerichte. Over het kader van het onderzoek waartoe Berenschot opdracht is gegeven, heerst een vreemd misverstand. Dat leeft niet alleen breed in deze Staten, maar is ook breed in het rapport neergedaald. Wellicht dat ik hierover toch nog enige duidelijkheid kan scheppen. De motie-jaegers is richtinggevend geweest voor het onderzoek waartoe de Staten hebben besloten. In de motie is echter aangegeven dat het over de werkwijze moet gaan bij de verkoop van de aandelen en is ook is aangegeven dat dit door het Presidium zou moeten worden uitgewerkt. Het Presidium heeft een Statenvoorstel gemaakt dat wij op 8 november hebben aangenomen. Op 8 november hebben wij in deze zaal besloten dat onderdeel van het onderzoek zou moeten zijn de werkwijze bij de verkoop van de aandelen, maar ook de waardebepaling en de twijfels daaromtrent die hebben geleid tot de verkoop. Dit was het compleet geformuleerde kader voor het onderzoek maar toen wij hier de volgende maal bij elkaar kwamen, in december, bleek dat er extra geld nodig was, zo'n , toch wel een redelijk bedrag, voor onderzoek naar de waardebepaling voorafgaande aan de verkooptransactie. Daar was namelijk zeer schaarse en hoogwaardige expertise voor nodig. Daarvoor hebben de Staten dat geld ook beschikbaar gesteld. Zo hebben wij in drie tranches een opdracht geformuleerd en daarmee gaat Berenschot inderdaad voortvarend aan de slag en levert het binnen korte tijd een overigens goed rapport af. Wat echter onbegrijpelijk is, is dat Berenschot ook aangeeft dat de waardebepaling nadrukkelijk buiten het onderzoek en buiten de kaders wordt gehouden. Ik hoop dat u het met mij eens bent dat wij daar juist die extra voor hadden bestemd! Het is des te vreemder dat Berenschot overigens wel uitspraken over die waardebepaling doet en niet zomaar uitspraken, want het zegt zelfs dat er geen ander verkoopresultaat zou zijn geweest, omdat het waardeonderzoek dat tot dit besluit heeft geleid, degelijk was. Maar, hoe kan dat nou? Ze hebben het niet onderzocht, maar ze doen er wel een uitspraak over en leggen ons daarmee een conclusie voor. ; Dit geeft ook aan waarom wij al die vragen hebben gesteld, want wij verkeerden, volgens mij terecht, in die veronderstelling en hebben met onze vragen ook getracht duidelijkheid te krijgen over die rollen en de posities voorafgaand aan het proces. Wij zullen dan ook een motie indienen waarin wordt gevraagd om aanvullend op het onderzoek, alsnog nadere informatie over de waardebepaling -- waartoe wij dus in december hebben besloten - te krijgen. Dat kan wellicht via de commissie Economie en bestuur worden afgedaan. Dan de rapportage zelf. De heer Ter Schegget zei dat het boeiende lectuur was. Dubbele petten van bestuurders en onvolledige informatie en een besluit onder tijdsdruk, waarbij de verantwoordelijke gedeputeerde op vakantie was! De heer Ter Schegget (PvdA): Nog even over uw vorige punt. Het is terecht dat u de zin citeert die je op verschillende plaatsen in het rapport tegenkomt, namelijk dat er geen andere resultaat behaald zou zijn. Ik neem dat op gezag van de onderzoekers aan. Wat zal volgens Provinciaie Staten februari 2007 fft

15 het CDA nu precies de meerwaarde zijn van het nadere onderzoek dat u vraagt? Wat wil u daar nu mee? De heer Antuma (CDA): Ik heb aangegeven dat deze Staten dit tot de onderzoeksvraag hebben bestempeld in twee tranches na de motie-jaegers. Daarna is nog een extra aanvullend krediet gevoteerd en ik neem aan dat wij dat allemaal bewust hebben gedaan, namelijk voor de expertise die nodig was voor de waardebepaling. Als u vraagt wat voor zin dat heeft, of dat nu nog wel zinvol is, dan lijkt het ons heel zinvol om daar nog een gefundeerde uitspraak over te krijgen. Berenschot zegt zelf ook dat er verschillende partijen bij zijn betrokken, dat er verschillende dubbele rollen zijn vervuld. Juist op basis van die waardebepaling zou je kunnen nagaan of wij verantwoord een besluit hebben genomen en dat is toch de hele doelstelling? Het gaat niet om de kift over wat er daarna allemaal is gebeurd of dat er iemand nog mooi weer mee heeft gespeeld. Dat is niet onze verantwoordelijkheid, het doel van het onderzoek was of er verantwoord is besloten tot verkoop, op basis van tijdige en goede informatie en een nauwkeurige afweging. Dat was volgens mij ook een belangrijke doelstelling van de motie-jaegers. De heer Ter Schegget (PvdA): Dat laatste is niet het geval, want waar u net over sprak, staat absoluut niet in de motie-jaegers. De heer Antuma (CDA): De motie-jaegers geeft aan dat naar de werkwijze moet worden gekeken en dat dit moet worden uitgewerkt. Welnu, dat is uitgewerkt met ons aller goedvinden, opnieuw goedgekeurd in november. De heer Ter Schegget (PvdA): Het CDA heeft in december inderdaad wat elementen toegevoegd, maar dat is iets anders dan dat het in de motie-jaegers zou staan. De heer Antuma (CDA): Neen, ikzeg... De heer Ter Schegget (PvdA): Bijvoorbeeld "waardebepaling" heeft nooit in de motie- Jaegers gestaan. Ik heb in deze Staten zelfs nog gezegd dat daar wat ons betreft ook absoluut niet het accent op ligt, maar op lessen voor de toekomst. De voorzitter: Misschien is het goed om in de loop van dit debat, in ieder geval voor de tweede termijn, nog even de Statenvoorstellen PS/2007/824 en PS/2006/950 te lezen, want ik vind dat wij geen misverstanden hierover moeten laten bestaan. Het is daarom belangrijk om dan de feiten waartoe besloten is even boven tafel te krijgen. De heer Antuma (CDA): Ik dacht dat u die voorstellen ging voorlezen! De vooriitter: Neen, dat zou kunnen, maar ik zou mij ook kunnen voorstellen dat u alien zo goed geprepareerd bent dat u de inhoud sowieso al paraat heeft. De heer Antuma (CDA): Ik heb ze in ieder geval op mijn tafel. Uit het rapport rijst toch het beeld van zeer professionele financiele specialisten die met een ronduit natef optredende overheid als partner de meest complexe en zelfs onnavolgbare transacties hebben uitgevoerd en dat blijkbaar binnen toegestane financieel-juridische kaders maar er is wel een schimmenspel opgevoerd van bv's. Het is wel een opeenstapeling van financieel gewin, waarin de miljoenen op het juiste moment op goed geregisseerde plekken belanden. Dat speelt zich niet af in een exotische broeierige omgeving in een ver land, maar in onze trouwe en brave provinciehoofdstad Zwolle. Dat is gebeurd via de beursgang van WAVIN. Het gaat daarbij niet om de indrukken die je gemakkelijk zou kunnen Provincials Staten februari 2007

16 krijgen, tussen de regels door en ook uit de pers, want de Staten moeten nu oordelen over het onafhankelijke onderzoek, over wat daaruit naar voren is gekomen, weliswaar aangevuld met nadere vragen. Daar gaat het ons om, dat is onze verantwoordelijkheid. De basisvraag is of er tijdig juiste en volledige informatie beschikbaar is geweest om te dienen als basis voor een verantwoord verkoopbesluit, te nemen door GS na raadpleging van PS. Bij alle degelijkheid van het rapport houdt mijn fractie daar toch vraagtekens, want er is niet onderzocht wat de effecten voor medeaandeelhouders waren door het vertrek van de provincie. Er is niet onderzocht waarom de provincie niet de mogelijkheid had om deel te nemen aan die beursgang. De heer Ter Schegget zegt weliswaar dat hij daar niet aan zou moeten denken, maar in de aanbeveling staat ook dat alle opties zouden moeten worden onderzocht. Een daarvan is bijvoorbeeld dan toch ook meedoen in de beursgang. De directie van WMO Beheer was het daar niet mee eens en bepaalde ook dat die optie onbespreekbaar was. Waarom, zo vragen wij ons af. Omdat de provincie niet mee zou willen investeren in de groei, zoals Berenschot aangaf? Maar dat hebben CVC en het management ook niet gedaan. Integendeel, WAVIN is volgestopt met leningen. Wat ons ook bevreemdt, is dat wij geen inzicht hebben in de waarderingen van WAVIN door Deloitte en Lehman. Dat is toch historie en dat kunnen wij toch met elkaar delen? Waarom blijven die gegevens vertrouwelijk en geheim? Dat is geen openheid en daar was dit rapport wel voor bedoeld. Ik heb het niet over alle persoonlijke rollen van mensen en bestuurders, maar ze komen wel duidelijk naar voren. De directeur van WMO Beheer was naast verkoper vanuit de provincie ook bestuurder van de stichting waarin het management van WAVIN zijn belang had. Berenschot geeft aan dat er geen tegenstrijdige belangen zouden zijn. Wij vragen ons dat af. Waarom zou CVC aandelen van de provincie bij kopen als het niet zeker zou weten daarmee winst te kunnen behalen? Het zijn niet alleen deze vragen, maar bovenal de vragen die wij ook onszelf en Provinciale Staten stellen: zouden wij positief hebben geadviseerd als wij hadden geweten wat nu uit het rapport naar voren komt, hadden wij ingestemd als wij geweten hadden dat er eerdere biedingen waren geweest, hadden wij de optie beursgang ook niet mee willen wegen in onze advisering? Uit eigen research - nogmaals, wij hebben ons erin verdiept -- weten wij dat er belastingontwijkende constructies zijn gebruikt, toch ten nadele van de Nederlandse Staat. Hadden wij daaraan mee willen werken? Ook tegenstrijdige belangen bij hoofdrolspelers komen nu zo langzamerhand naar boven. Het onderzoek van Berenschot geeft antwoorden, maar er komen bij de CDA-fractie ook weer veel nieuwe vragen op, niet alleen die welke wij het weekend hebben geformuleerd. Er ontbreek! nog steeds informatie over schijnbare belangenverstrengeling -- ik zeg niet dat het zo is - er is sprake van verrijking. Een vroegere voorman van de PvdA had daar een mooi woord voor. Ik dacht dat hij doelde op exorbitante verrijking. Over het informatietraject hebben anderen ook al veel over gezegd. Juist een antwoord op de vragen hoe het is gegaan met die waardebepaling, hoe zaten op dat moment al die partijen erin, hoe is er toen een verantwoord besluit genomen, vinden wij essentieel. Het rapport geeft nadrukkelijk aan dat vanuit financieel-economisch perspectief de werkwijze niet als onjuist is te bestempelen. Mijn kritiek op dat rapport is dat dit wel erg vaak wordt gezegd: het is niet als onjuist te bestempelen. Waarom dan niet "het is juist" want daar ging het toch eigenlijk om? Niet onjuist of niet ongebruikelijk! Ik vond dat een beetje diplomatieke termen. Mevrouw De Bruin zei dat het interview wel scherper was en zij bedoelde waarschijnlijk dat zij die scherpte in het rapport miste en dat ben ik ook met haar eens. Wij Provinciaie Staten februari 2007

17 vinden het belangrijk dat niet alleen vanuit financieel-economische perspectief de gevolgde werkwijze correct is, maar ook dat die vanuit maatschappelijk perspectief juist moet zijn en wij vinden dat die dan wel als onwenselijk kan worden gekwalificeerd. Er is net even wat badinerend gesproken over het kapitalisme. Dit is toch een nadere uitwerking waard? Wij hebben het hier over publieke belangen, over burgers van Overijssel die deelgenoot waren van deze hele operatie, die daarvan uiteindelijk ook de plussen en de minnen in hun portemonnee hebben gevoeld. De CDA-fractie zegt dan dat ook met die publieke belangen heel zorgvuldig moet worden omgegaan, dat niet alleen moet worden bekeken wat allemaal binnen dat financieel-economisch perspectief past, maar ook de maatschappelijke effecten. Wij noemen dat maatschappelijk verantwoord ondernemen en dat, mijnheer Ter Schegget, is inderdaad breder dan alleen de werkgelegenheid. Het wordt ook wel eens samengevat met people, planet, profit. Wij vinden dat er in deze zaak is gewerkt met partijen die maar een oogmerk hadden, namelijk het aandeelhoudersbelang, het financieel belang. In het rapport van Berenschot wordt ook aangegeven dat zij daarvoor op de wereld waren en daarvoor ook de drive hadden. Kunnen GS zeggen dat een van de aanbevelingen van het rapport die wij gaan volgen, is dat wij in het vervolg als aandeelhouder gaan toetsen dat wij te maken hebben met partijen die opereren vanuit maatschappelijk verantwoord ondernemen en die niet alleen maar financieel gewin nastreven? De heer Sijbom (WD): Ik kan mij uw standpunt wel voorstellen dat er maximale winst gehaald moest worden, maar geldt dat ook niet voor PS toen die besloten om het juiste tijdstip af te wachten en te gaan voor winstmaximalisatie? Ik zie geen verschil tussen wat een ondernemer wil en wat wij kennelijk ook wilden. De heer Antuma (CDA): Maatschappelijk verantwoord ondernemen wil niet zeggen dat je winstoptimalisatie uitsluit, maar wel dat je alle aspecten meeweegt. De heer Ter Schegget zei bijvoorbeeld dat je ook werkgelegenheid moet meetellen. Het rapport geeft ook aan dat je dat mee moet laten wegen in de verschillende rollen. Wij doen dat van nature, omdat wij een maatschappelijk gedreven publiek lichaam zijn. De heer Sijbom (WD): achterwege gelaten! In dit geval volgens mij niet, want wij hebben het hier wel De heer Antuma (CDA): Mijn vraag aan het college is of wij als een van die lessen ook kunnen trekken dat wij dat in het vervolg als aandeelhouder gaan doen. De heer Ter Schegget (PvdA): Dat vind ik heel mooi voor de toekomst, maar nu weer even terug. Ook in het rapport van Berenschot staat letterlijk dat er vanaf 1998 maar een focus was bij alle aandeelhouders, bij alle betrokkenen en die was verkopen! Er was niemand - met uitzondering van een gemeente, ere wie ere toekomt - die dat niet zag zitten. Verder was de fdcus van iedereen toch gericht op dat verkopen. Vindt u het dan vreemd dat men achteraf zegt dat men dit en dit ook nog wel hadden gewild? De heer Antuma (CDA): Ik bedoel niet dat een focus op verkopen slecht zou zijn. Ik proef uit het rapport dat er partijen waren die op een manier met geld en winstoptimalisatie, leverage, enz. bezig zijn geweest waardoor bedrijven ook in de gevarenzone kunnen komen met alle gevolgen van dien. Tot nu toe is het goed gegaan, maar dat beeld komt toch wel op. Daarom vraag ik GS of wij niet kunnen afspreken dat wij dat in het vervolg niet meer zullen doen en of zij die aanbeveling willen toevoegen aan het rijtje dat wij al heel netjes voorgelegd hebben gekregen. Voorzitter. Ik ben bij de rol van GS. Ik heb al gezegd dat het beeld van deze overheid in dit proces op zijn minst als natef overkomt. Er is ook op gewezen dat PS, ook de CDA-fractie, er Provinciaie Staten februari 2007

18 na een heel korte tijd mee hebben ingestemd. Wij gingen daarbij niet uit van discrepantie in informatie, wij gingen ervan uit dat ook GS goed waren voorgelicht en zij over de goede gegevens beschikten. Als wij dit allemaal geweten hadden, vragen wij ons wel af of wij ook dat advies zo hadden gegeven. Dat is ook een vraag aan GS. Zij zeggen dat zij natuurlijk graag met PS willen gaan werken aan kaders, aan uitwerkingen, maar wat had ons dat in dit proces gescheeld? Hadden zij dan ook anders aangekeken tegen wel of niet meedoen in een beursgang, wel of niet op dat moment, wel of niet met die partijen? De heer Ter Schegget (PvdA): Die vraag zou u aan uzelf moeten stellen. Had de CDAfractie in juli 2005 iets anders kunnen besloten dan zij heeft gedaan? Ja, zeg ik dan, had u aangesloten bij mevrouw De Bruin, bij de ChristenUnie en bij de PvdA. Dan was er een meerderheid geweest en dan had op dat moment in ieder geval de verkoop van aandelen van de provincie niet door kunnen gaan! Het is dan flauw om te vragen wat GS daarvan vinden. U moet naar uw eigen rol kijken. De heer Antuma (CDA): Ik heb net ook bij onze eigen rol die vraagtekens gezet en gezegd dat wij ons waarschijnlijk anders hadden opgesteld als wij dit hadden geweten. Als wij aanbevelingen hebben en die ook willen uitvoeren, dan is het natuurlijk wel prettig om te weten wat het effect daarvan kan zijn op toekomstige en soortgelijke omstandigheden als deze. Dat is een open vraag die ik bij GS neerleg. Voorzitter. Ik vind dat wij het niet vrijblijvend op het bordje van de nieuwe Staten kunnen leggen en dat wij er zelf ook conclusies over kunnen trekken. U hebt al aangegeven dat dit wellicht in een motie moet waarin wij GS vragen het uit te werken. Het is onze erfenis voor de nieuwe Staten en ik ben benieuwd welke gedachten GS daarover hebben. Voorzitter. Ik heb een motie die ik u nu al wil overhandigen, maar ook een motie die ik nog even aan wil houden in afwachting van de reactie van GS. De heer Oldenburger (ChristenUnie): Voorzitter. Ik heb willen wachten tot de heer Antuma uitgesproken was, maar blijf nog met een dilemma zitten. Ik begrijp dat hij om een extra onderzoek vraagt, waarvan de heer Ter Schegget al vroeg wat daarvan de meerwaarde zou zijn. Ik laat dat maar even voor wat het is, maar de heer Antuma heeft ook de nodige kritiek op het voorliggende rapport en vroeg in wezen - zo interpreteer ik het althans - nog een verdieping. Hij vraagt dus eigenlijk twee dingen. Zie ik dat juist? Wil hij meer uit het rapport halen waarvoor hij nader onderzoek nodig heeft? Is dan niet de conclusie dat u eigenlijk zegt dat de CDA-fractie het rapport onvoldoende vindt en nader onderzoek wenst naar een aantal aspectenf? De heer Antuma (CDA): Voor de kraakheldere duidelijkheid zeg ik dat het rapport volledig voldoet aan de kaders van de motie-jaegers. Er ligt een gedegen rapport over de werkwijze bij de verkoop van de aandelen. Ik zeg erbij dat wij in de Statenvergadering van december - u zult dat in onze motie onderbouwd zien - een extra bedrag hebben vastgesteld en dat was juist voor die expertise die nodig is voor de waardebepaling die wij heel essentieel vinden voor de beoordeling van de totale gang van zaken. Nogmaals, niet vanwege de kift omdat mensen er goede rendementen mee hebben gehaald, maar om de vraag of wij met alle partijen die toen aan tafel zaten wel de goede afwegingen gemaakt. Dat is de achtergrond. De voorzitter: Conclusie: geen verdieping van wat er nu ligt, maar aanvullend uitsluitend met betrekking tot de waarbepaling! De heer Sijbom (WD): Daar gaat mijn vraag ook over. Ik citeer even uit het rapport: "De uiteindelijke prijs is volgens gemterviewden boven de range van Lehman uitgekomen. Door Provinciaie Staten februari 2007

19 meerdere betrokkenen wordt dit als een acceptabele uitkomst gedefinieerd." Berenschot heeft dat ingezien en kennelijk als voldoende beoordeeld. Mijn vraag is dan ook, waarom u denkt dat u meer inzicht krijgt dan Berenschot, want volgens mij zijn deze gegevens ook redelijk vertrouwelijk. Volgens mij is er voor de conclusie dat er sprake zou zijn van, zoals u zei, exorbitante verrijking, geen grond of u moet meer informatie hebben dan ik. De heer Antuma (CDA): Dat laatste is ook wel een beetje schimmig, want in de pers worden er bedragen genoemd van betrokkenen die daardoor plotsklaps exorbitant verrijkt zijn. Dat staat niet in het rapport en daar gaat het ook niet om, maar het is wel bekend buiten deze zaal. De heer Sijbom (WD): Dan hebben anderen kennelijk meer inzage gekregen dan Berenschot! Is dat uw conclusie? De heer Antuma (CDA): Berenschot houdt zich daar ver van en dat vinden wij ook zo vreemd. U zegt dat zij er wel een zin aan hebben gewijd, maar is dat een zin waar u voor over heeft? De heer Sijbom (WD): Dan twijfelt u kennelijk aan die twee zinnen, de conclusie die hier getrokken wordt? De heer Antuma (CDA): Neen, ik heb er echt fundamentele kritiek op dat Berenschot zelf zegt dat zij zich niet heeft bemoeid met de waardebepaling, dat dit geen onderdeel was van het onderzoek, terwijl er wel wordt gesteld - op basis waarvan dan? - dat het verkoopresultaat nooit anders geweest had kunnen zijn. Als dat een conclusie is na gedegen onderzoek door een duur betaalde expert, prima, dat accepteer ik, maar als je eerst zegt dat het geen onderdeel van het onderzoek is, kun je toch niet die conclusie trekken. Ik vind dat je het de Staten daarmee toch wel wat moeilijk maakt! De heer Sijbom (WD): Ik concludeer dus dat u ernstig twijfelt aan wat er in de eerste twee zinnen van staat? De heer Antuma (CDA): Ik heb weliswaar gezegd dat wij het rapport goed bestudeerd hebben, maar dat ik nu alle paragrafen uit mijn hoofd ken, nee. De heer Ter Schegget (PvdA): Ik probeer het ook nog maar eens een keer. In het rapport van Berenschot staat ook iets over de verkoopprijs, namelijk dat wij, omdat wij onderhands verkocht hebben, meer hebben gekregen dan wij anders zouden hebben gekregen. Ik blijf de stelling herhalen die ook collega Sijbom herhaalt, want wel degelijk staat op meer plekken in het rapport iets over die waardebepaling. Ik snap dus niet waar u naar op zoek bent. De heer Antuma (CDA): Ik ben nergens naar op zoek, ik citeer alleen uit het rapport of het antwoord op onze vragen waarin ze nadrukkelijk stellen dat dit buiten het kader van het onderzoek valt. De heer Ter Schegget (PvdA): Maar ze geven wel antwoorden over die waardebepaling. De heer Antuma (CDA): Maar dat is toch raar als het niet is onderzocht? De heer Ter Schegget (PvdA): Ik zou blij zijn! U krijgt antwoorden op vragen die u blijkbaar niet gesteld hebt. De heer Antuma (CDA): Die hebben wij zeker wel gesteld in december in deze Staten. Provinciaie Staten februari 2007

20 De heer Ter Schegget (PvdA): Als u vraagt hoe het is gegaan nadat wij onze aandelen aan CVC hebben verkocht in de richting van de beursgang, als u dat traject wil beschouwen, dan is dat inderdaad niet onderzocht, maar daar gaan wij ook niet over, want wij hadden toen onze aandelen al verkocht. De heer Antuma (CDA): Precies, dat ben ik met u eens en dat zet ik ook onder het hoofdstuk kift. Dat moeten wij inderdaad niet doen, wij moeten accepteren dat die deal is gesloten, maar het gaat mij erom dat de basis van het besluit tot verkoop goed is geweest is en goed is gewisseld tussen partijen. De voorzitter: Ik stel voor om hiermee de eerste termijn van de heer Antuma als afgerond te beschouwen en de heer Van Dijk het woord te geven. De heer D. van Dijk (SGP): Voorzitter. De aandeelhouder wint! Ik had wat aarzeling bij deze opening want het is een citaat van een artiest. De voorzitter: Ook nog gesubsidieerd door de provincie of niet? De heer D. van Dijk (SGP): Dat niet, want hij is al geruime tijd geleden overleden! Maar ik eer hem postuum. Ook artiesten zeggen wel eens heel zinvolle en waardevolle dingen. Ik las namelijk ook nog een ander citaat van hem, maar dat kan ik in het verband van deze discussie misschien maar beter niet geven, maar dat was niet alleen uit het leven gegrepen, maar dat was mij ook uit het hart gegrepen. Het was een artiest die optrad met Farce Majeur. Misschien heb ik uw nieuwsgierigheid gewekt, maar het andere citaat dat ik met instemming las, wil ik toch maar even geven. Als insider zei hij: televisie is een vuilverbrandingsbedrijf waarbij het publiek naar rook kijkt. Ik vond dat wel een hele goede en hele treffende. Voorzitter. De aandeelhouder wint, want dat is wel het thema. De provincie als aandeelhouder. Dan ligt toch de vraag voor of de provincie winnaar of verliezer is. Als zij winnaar is, had de winst dan groter kunnen zijn? Hoe is het proces verlopen, welke winst of liever gezegd welke lering is er voor de toekomst uit deze transactie te trekken? Dat was de strekking van de motie-jaegers die door verschillende partijen is ingediend. Als er een party is die het recht had om om een onderzoek te vragen, dan is dat wel de fractie van de PvdA en in het verlengde daarvan ook GroenLinks en de ChristenUnie want, de vergadering van 6 juli 2005 in herinnering roepend, het zijn die fracties geweest die uiterst kritisch waren over het proces en ook echt een negatief advies hebben gegeven. Mevrouw De Bruin wilde graag ook een hoger bod, maar was ook kritisch over het proces, evenals de heer Oldenburger die overigens geen goedkeuring aan het voorstel wilde geven omdat hij nog niet met zijn fractie had kunnen overleggen. Wij hebben ermee ingestemd omdat daarmee uitvoering werd gegeven aan een eerder genomen besluit en, dat namen wij ook aan, omdat men verder wilde met WAVIN. Dat moest groeien en dat had veel geld kunnen opleveren, zoals de heer Ter Schegget terecht zei, maar had ook veel geld kunnen gaan kosten, want je gaat risico's nemen. Omdat de provincie vanwege het publieke belang niet in een bedrijf van kunststofbuizen moest blijven zitten, hebben wij gezegd dat een overheid dergelijke risico's niet zou moeten willen nemen. Omdat het ook best heel wat opleverde, hadden wij geen moeite met het geven van onze instemming, hoewel het in korte tijd moest en er geen stukken waren. De gedeputeerde heeft een presentatie gehouden, maar dit alles wordt in het rapport al uitvoerig beschreven. Met name de PvdA had er veel moeite mee. De motie is overigens breed gesteund en ook wij vinden het goed dat het onderzoek is uitgevoerd. Is daarmee aan de motie voldaan? Ten dele, al is dit misschien een wat flauwe opmerking, want in de motie stond ook dat het rapport er zo spoedig mogelijk, maar uiterlijk 1 februari moest zijn. Het is 14 februari gedateerd, dus in dat opzicht is de motie niet uitgevoerd. Maar Provinciaie Staten februari 2007