Wat is een voedselbos?

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Wat is een voedselbos?"

Transcriptie

1 Groeien die bomen tot in de hemel? Sleutelen aan verdienmodellen voor agroforestry Wat is een voedselbos? Door mensen ontworpen, gericht op voedselproductie Gedomineerd door meerjarige, houtige soorten Benut ecologische principes van een natuurlijk bos (biomimicry & agro-ecologie) Wouter van Eck Food Forest Ketelbroek Symposium Landbouw en Natuur, Uden 26 februari 2019 Functioneert zonder externe inputs (als mest, pesticiden) Voedselbos Ketelbroek 2009 VOEDSELBOSSEN: RIJK VOOR MENS ÉN NATUUR? Biodiversiteit gemeten Food Forest Ketelbroek vergeleken met De Bruuk Drie indicatorgroepen in twee gebieden, aantallen en soorten Biodiversiteit in Voedselbos Ketelbroek vergeleken met deel van nabij natuurreservaat De Bruuk (Natura 2000). Beide onderzoeksgebieden 2,5 hectare, gestandaardiseerde methodes gedurende april, mei en juni Onderzoek: Jeroen Breidenbach en Emma Dijkgraaf (Wild Life Management, Van Hall Larenstein - Leeuwarden). Voedselbos Ketelbroek

2 30 mei circa 70 mm regen op één middag ( = 70 liter per vierkante meter) juli blik op (en over) buurperceel met Engels raaigras juli blik op (en over) tegenoverliggend kavel met snijmais juli blik op (en over) hetzelfde kavel, nu met Engels raaigras 2

3 juli rijpende walnoten in voedselbos Ketelbroek Voedselbos Schijndel Gezamenlijk project van Stichting Voedselbosbouw Nederland, HAS Den Bosch en Groenontwikkelfonds Brabant Totaal 20,25 hectare Pacht (20 jaar) conform spelregels Ondernemend Natuurwerk provincie Noord- Brabant Informatie actief delen met geïnteresseerde agrariërs! Oosterbaan, Anne, Walnoot +, Sinderen 2015 Schets Voedselbos Schijndel Verrijking van landschap met hagen (tevens windluwte en biodiversiteit) Waterberging (extra habitat) Aansluiting bij structuur populierenlandschap Rationalisatie oogst mogelijk Extra: educatief voedselbos (0,8 ha) Locatie Voedselbos Schijndel rond

4 Boulestreau, Yann, Design and Performance evaluation of 1ha theoretical productive food forest. Msc Internship, Farming Systems Ecology, Wageningen University, 2017 Exploitatie 20 Standaardhectares Voedselbos met pacht Kosten 20 ha Baten 20 ha Saldo 20 ha Welna Kap in jaar 1 80% van huidige opstand, binnen bestaande paden Aanplant 20 soorten eetbare bomen en struiken, in meerdere vegetatielagen: kruinlaag: zoete kers, tamme kastanje, pecannoot, walnoot, larix, valse acacia, Koreaanse pijnboom lagere bomen: hazelnoot, appel, peer, mispel, kweepeer, pruim struiklaag: framboos, duindoorn, honingbes, olijfwilg, blauwe bes, appelbes klimplanten: wijndruif 4

5 systeemfuncties: beperkte aanplant van niet-eetbare soorten els (stikstofbinder) linde (bodemverbeteraar) veldesdoorn (klimrek voor wijndruif) 'dubbeldoelbomen alle 7 soorten in de kruinlaag leveren (ook) kwaliteitshout kleinere plantafstand dan voor alleen voedselproductie dunning (= oogst van hout) in jaren 20 en 40 kosten: ontwerp, grondverzet, plantgoed, aanleg (eenmalig) schouw & inspectie (loshangende takken, zwerfvuil) groenbeheer (verwijderen ongewenste opslag, woekerende bramen) oogstwerk organisatie & administratie marketing & verkoop pacht premies opslag (gereedschap, materiaal, oogstvoorraden) onvoorzien baten: verkoop van vers geoogste producten tegen groothandelprijzen verkoop van vers geoogst hout (jaar 20, 40) toeslag voor natuurbeheer ( droog bos met productie ) verkoop van CO2-rechten (20 euro per ton C, 8 ton vastlegging per ha/jaar) Meer onderzoek is nodig... Monitoring biodiversiteit Niveau van voedselproductie Ontwikkeling bodemvruchtbaarheid Ecosysteemdiensten 5

Voedselbos Eemvallei-Zuid Informatieavond, 22 mei 2019

Voedselbos Eemvallei-Zuid Informatieavond, 22 mei 2019 Voedselbos Eemvallei-Zid Informatieavond, 22 mei 2019 Eemvallei Zid is een gezamenlijk initiatief van Stichting Voedselbosbow Nederland, Staatsbosbeheer, Stichting Speelwildernis Oosterwold en Natrboerderij

Nadere informatie

22-5-2014. Landbouw in bos. Landbouw met bos. Landbouw buiten bos. Agroforestry in het verleden, heden en toekomst

22-5-2014. Landbouw in bos. Landbouw met bos. Landbouw buiten bos. Agroforestry in het verleden, heden en toekomst 22-5-2014 Agroforestry in het verleden, heden en toekomst Evolutie landbouw Mei 2014, Anne Oosterbaan Landbouw in bos Vruchten, groenten en vlees uit het bos Akkertjes in het bos, dieren in het bos Recente

Nadere informatie

Plant Goed aanbevelingslijst

Plant Goed aanbevelingslijst Plant Goed aanbevelingslijst Lijst streekeigen groen voor houtelementen De soorten in onderstaande tabellen die rood gemarkeerd staan mogen enkel gebruikt worden als gecertificeerd autochtoon plantmateriaal.

Nadere informatie

Juridische Analyse Bos- en Bomenaanplant op landbouwgrond. Klimaatenvelop Bijeenkomsten 1 en 8 november 2018 Gijs van Heemstra

Juridische Analyse Bos- en Bomenaanplant op landbouwgrond. Klimaatenvelop Bijeenkomsten 1 en 8 november 2018 Gijs van Heemstra Juridische Analyse Bos- en Bomenaanplant op landbouwgrond Klimaatenvelop Bijeenkomsten 1 en 8 november 2018 Gijs van Heemstra Agenda Wat en Waarom? Komt een initiatiefnemer bij de overheid Wet natuurbescherming

Nadere informatie

Juridische Analyse Bos- en Bomenaanplant op landbouwgrond. Bijeenkomsten 1 en 8 november 2018

Juridische Analyse Bos- en Bomenaanplant op landbouwgrond. Bijeenkomsten 1 en 8 november 2018 Juridische Analyse Bos- en Bomenaanplant op landbouwgrond Bijeenkomsten 1 en 8 november 2018 Agenda Kaderzetting en doel Rijksbeleid Wet natuurbescherming Wnb Overheidsbeleid en natuurtoetsen Overige regelgeving

Nadere informatie

Soorten te gebruiken in houtkanten

Soorten te gebruiken in houtkanten De soorten in onderstaande tabellen die rood gemarkeerd staan mogen enkel gebruikt worden als gecertificeerd autochtoon planmateriaal. Indien dergelijke plantmateriaal niet voor handen is, kan de soort

Nadere informatie

Voedselbossen. Een simpele manier om water beter vast te houden en erosie te beperken. Korte introductie

Voedselbossen. Een simpele manier om water beter vast te houden en erosie te beperken. Korte introductie Voedselbossen Een simpele manier om water beter vast te houden en erosie te beperken (bron foto s: Deltaprogramma Agrarisch waterbeheer) Korte introductie Een voedselbos is een teeltmethode waarbij veel

Nadere informatie

Voedselbossen in het Noord Brabantse Natuurnetwerk. Een onderzoek naar de geschiktheid van Voedselbossen in het Natuurnetwerk van Noord Brabant

Voedselbossen in het Noord Brabantse Natuurnetwerk. Een onderzoek naar de geschiktheid van Voedselbossen in het Natuurnetwerk van Noord Brabant Voedselbossen in het Noord Brabantse Natuurnetwerk Een onderzoek naar de geschiktheid van Voedselbossen in het Natuurnetwerk van Noord Brabant De organisatie, de Brabantse Milieufederatie en de Opdracht

Nadere informatie

Green Deal Voedselbossen

Green Deal Voedselbossen C-219 Green Deal Voedselbossen Partijen: Rijksoverheid 1. De Minister van Economische Zaken en Klimaat, de heer Eric Wiebes, hierna te noemen: EZK; 2. De Staatssecretaris van Infrastructuur en Waterstaat,

Nadere informatie

Voedselbossen Zuidoost-Nederland

Voedselbossen Zuidoost-Nederland Voedselbossen Zuidoost-Nederland In januari 2018 is het project Voedselbossen Zuidoost-Nederland van start gegaan. In dit project werken CITAVERDE College, Helicon Opleidingen (Tilburg en Helmond), HAS

Nadere informatie

Jaarverslag Stichting Lekker Landgoed 2015

Jaarverslag Stichting Lekker Landgoed 2015 Jaarverslag Stichting Lekker Landgoed 2015 Na uitgebreide voorbereidingen is op 12 oktober 2015 `Stichting Lekker Landgoed opgericht. De oprichting van de stichting is de opmaat voor de aanplant van het

Nadere informatie

Jaarverslag 2016 lekker Landgoed

Jaarverslag 2016 lekker Landgoed Jaarverslag 2016 lekker Landgoed Stichting Lekker landgoed Hindersteinlaan 7 3451 EV Vleuten www.lekkerlandgoed.nl www.facebook.com/lekkerlandgoed-697486207018704/ jan@lekkerlandgoed.nl 06-24841514 Lekker

Nadere informatie

Agroforestry en voedselbossen Veel toegepaste elementen en hun functies

Agroforestry en voedselbossen Veel toegepaste elementen en hun functies Agroforestry en voedselbossen Veel toegepaste elementen en hun functies Evert Prins Boki Luske Januari 2019 Agroforestry en voedselbossen 1. Elementen en functies 2. Veelvoorkomende dieren en hun functies

Nadere informatie

De bomen op golfclub Grevelingenhout, overzicht per hole. Geïnventariseerd door Nienke Mulders in 2016, in opdracht van de golfclub.

De bomen op golfclub Grevelingenhout, overzicht per hole. Geïnventariseerd door Nienke Mulders in 2016, in opdracht van de golfclub. De bomen op golfclub Grevelingenhout, overzicht per hole. Geïnventariseerd door Nienke Mulders in 2016, in opdracht van de golfclub. Dit document bevat tabellen met soorten bomen en aantallen. Hole 1 Totaal

Nadere informatie

Workshops en congres met speciale gast Mark Shepard

Workshops en congres met speciale gast Mark Shepard Nieuwsbrief 3 Agroforestry Nederland Workshops en congres met speciale gast Mark Shepard Landbouw wordt Voedselbos, Stad ontmoet Platteland Mark Shepard, auteur van Herstellende Landbouw, agro-ecologie

Nadere informatie

Revitalisering laag-productieve bossen

Revitalisering laag-productieve bossen Ir. W. (Wouter) Delforterie Regiobeheerder Utrecht & Holland Revitalisering laag-productieve bossen Ir. W. (Wouter) Delforterie Regiobeheerder Utrecht & Holland Revitalisering laag-productieve bossen Hoe

Nadere informatie

PROVINCIE FLEVOLAND. Mededeling. In de Green Deal spreken circa 20 partijen af zich samen in te zetten om het areaal voedselbossen uit te breiden.

PROVINCIE FLEVOLAND. Mededeling. In de Green Deal spreken circa 20 partijen af zich samen in te zetten om het areaal voedselbossen uit te breiden. PROVINCIE FLEVOLAND Mededeling Onderwerp Mededeling ondertekening Green Deal Voedselbossen Kern mededeling: Gedeputeerde Staten hebben besloten een Green Deal voedselbossen te ondertekenen. De ondertekening

Nadere informatie

werk maken van een groene economie

werk maken van een groene economie Groen onderwijs 2013 2011 VMBO groen 34.472 MBO 30.060 8.891 WO 6.456 onderwijsgroep CONTACT Wilt u meer weten over het groene onderwijs? Neem dan contact op met de Groene Kennis Coöperatie, het innovatieplatform

Nadere informatie

Wat gaat er gebeuren in de Wevershoek?

Wat gaat er gebeuren in de Wevershoek? Essentaksterfte De situatie in Nederland Inmiddels is meer dan 80 % van de essen in Nederland aangetast. De verwachting is dat hooguit 10 % van de essen de ziekte zal overleven, gebaseerd op ervaringen

Nadere informatie

Dienstverlening vanuit het project Agroforestry in Vlaanderen

Dienstverlening vanuit het project Agroforestry in Vlaanderen Dienstverlening vanuit het project Agroforestry in Vlaanderen 3 september 2015 Pieter Verdonckt, Inagro www.agroforestryvlaanderen.be Doelstellingen van het project Doorbraak op korte termijn van haalbare,

Nadere informatie

Wat is essentaksterfte?

Wat is essentaksterfte? Wat is essentaksterfte? Essentaksterfte is een ziekte die wordt veroorzaakt door de schimmel (vals wit bladvlieskelkje, Chalara fraxinea). Door de aantasting van essentaksterfte verzwakt de boom dusdanig

Nadere informatie

Een visie op de toekomstige landbouw in Nederland

Een visie op de toekomstige landbouw in Nederland Een visie op de toekomstige landbouw in Nederland Jan Willem Erisman ALV Markdal, Galder, 24 september 2018 Inhoud Introductie Louis Bolk Instituut Achtergronden huidige landbouw De visie van de minister

Nadere informatie

Wat gaat er gebeuren in het Oosterpark?

Wat gaat er gebeuren in het Oosterpark? Essentaksterfte De situatie in Nederland Inmiddels is meer dan 80 % van de essen in Nederland aangetast. De verwachting is dat hooguit 10 % van de essen de ziekte zal overleven, gebaseerd op ervaringen

Nadere informatie

Agroforestrysystemen en verdienmodellen

Agroforestrysystemen en verdienmodellen Agroforestrysystemen en verdienmodellen Evert Prins Boki Luske 8 maart 2019 Onderwerpen Welke productiesystemen worden toegepast in Europa Hoe worden deze vertaald naar Nederland? Wat bepaalt de kosten

Nadere informatie

Voedselbos Leeuwarden

Voedselbos Leeuwarden Voedselbos Leeuwarden 1 Projectplan voor een voedselbos in Leeuwarden. 1. Inleiding Aandacht voor biologische en alternatieve vormen van landbouw groeit over de hele wereld. Zo is ook in Nederland, elk

Nadere informatie

Landschapsplan in het kader van Kwaliteitsimpuls Ven Zelderheide dorpsrand en landschap

Landschapsplan in het kader van Kwaliteitsimpuls Ven Zelderheide dorpsrand en landschap Landschapsplan in het kader van Kwaliteitsimpuls Ven Zelderheide dorpsrand en landschap Mevr. Teurlings Vensestraat 52 Ven zelderheide 06-12213694 m_teurlings@hotmail.com Plattelandscoöperatie Peel & Maas

Nadere informatie

Ecologisch Beheer. Speeldernis.nl, Rotterdam

Ecologisch Beheer. Speeldernis.nl, Rotterdam Ecologisch Beheer Speeldernis.nl, Rotterdam Inleiding Koen van der Hauw Ecologisch: Aandacht voor mens Aandacht voor inheemse planten en dieren Aandacht voor milieu Groenling: Ecologisch Beheer 2 Opbouw

Nadere informatie

Bodem, landschap en watersysteem bepalend voor functie-toedeling

Bodem, landschap en watersysteem bepalend voor functie-toedeling Bodem, landschap en watersysteem bepalend voor functie-toedeling Jan Willem Erisman 8 juni 2018 Louis Bolk Instituut (sinds 1976) www.louisbolk.org Voedselzekerheid! Wat heeft landbouwbeleid gebracht (in

Nadere informatie

Duurzaam eten van bomen

Duurzaam eten van bomen DUURZAAMHEIDSMARKT SOEST 29 OKTOBER 2016 Duurzaam eten van bomen EetbaarSoest een project van Stichting Trees for Peace en IVN Göran Christiansson goran@treesforpeace.nl Doel Kennismaking: Contact: Overzicht:

Nadere informatie

Scan Bos & Hout Noord-Brabant

Scan Bos & Hout Noord-Brabant Scan Bos & Hout Noord-Brabant Doel, aanpak en stand van zaken Beers, 1 november 2018 Vincent Lokin, Arboribus Silva Door de bomen het bos nog zien: Vier verwante initiatieven - De Coalitie Bos & Hout geeft

Nadere informatie

Jaarverslag 2017 Lekker landgoed

Jaarverslag 2017 Lekker landgoed Jaarverslag 2017 Lekker landgoed Stichting Lekker landgoed Hindersteinlaan 7 3451 EV Vleuten www.lekkerlandgoed.nl www.facebook.com/lekkerlandgoed-697486207018704/ jan@lekkerlandgoed.nl 06-24841514 Lekker

Nadere informatie

Tiny Forest; levert het iets op?

Tiny Forest; levert het iets op? Tiny Forest; levert het iets op? C.J. Nonhof KNNV afdeling Delfland Koninklijke Nederlandse Natuurhistorische Vereniging KNNV afdeling Delfland Postbus 133 2600 AC DELFT afdelingdelfland@knnv.nl www.knnv.nl/afdelingdelfland

Nadere informatie

Bossen ingedeeld in zes bostypen. Centrum Hout. Centrum Hout Postbus 1380, 1300 BJ Almere Westeinde 8, 1334 BK Almere-Buiten 036 532 98 21

Bossen ingedeeld in zes bostypen. Centrum Hout. Centrum Hout Postbus 1380, 1300 BJ Almere Westeinde 8, 1334 BK Almere-Buiten 036 532 98 21 2013/12 Bossen Bossen Bossen zijn leefgemeenschappen van planten, mensen en dieren waarbij bomen beeldbepalend zijn. Tezamen vormen zij een gesloten keten. Alle onderdelen hebben een eigen plaats en functie

Nadere informatie

Steun met uw investeringsgift Be Bio Base v.z.w. geïnspireerd door de natuur

Steun met uw investeringsgift Be Bio Base v.z.w. geïnspireerd door de natuur Steun met uw investeringsgift Be Bio Base v.z.w. geïnspireerd door de natuur Wil je bijdragen aan een betere sociale en ecologische wereld? Wil je ook weten waar je steun naar toe gaat? Waarvoor die gebruikt

Nadere informatie

VOEDSELBOS. 10 maart 2012

VOEDSELBOS. 10 maart 2012 VOEDSELBOS 10 maart 2012 Waarom zijn bomen belangrijk? Waarom zijn bomen belangrijk? Productie zuurstof Opslaan van koolstof Erosie tegengaan Zuiveren de bodem (opslaan of veranderen) Zuiveren de lucht

Nadere informatie

INSECT-VRIENDELIJKE AGROFORESTRY Factsheet

INSECT-VRIENDELIJKE AGROFORESTRY Factsheet INSECT-VRIENDELIJKE AGROFORESTRY Factsheet OVER DEZE FACTSHEET Het doel van deze factsheet is om mensen die geïnteresseerd zijn in agroforestry te informeren over de potentiële voordelen voor de (insecten)biodiversiteit.

Nadere informatie

camping de Weeltenkamp 2670 m2 700 st. bomen 475 st. struiken 405 m2 100 st. bomen 75 st. struiken 15 hazelaar 40 kardinaalsmuts 20 krent

camping de Weeltenkamp 2670 m2 700 st. bomen 475 st. struiken 405 m2 100 st. bomen 75 st. struiken 15 hazelaar 40 kardinaalsmuts 20 krent Beplantingslijst voor Singel 1 2545 m2 375 st. bomen 750 st. struiken 100 es 100 zoete kers 100 els 75 lijsterbes 125 hulst 125 liguster 75 hazelaar 150 krent 100 kardinaalsmuts 100 kornoelje 75 veldesdoorn

Nadere informatie

Wat is essentaksterfte?

Wat is essentaksterfte? Wat is essentaksterfte? Essentaksterfte is een ziekte die wordt veroorzaakt door de schimmel (vals wit bladvlieskelkje, Chalara fraxinea). Door de aantasting van essentaksterfte verzwakt de boom dusdanig

Nadere informatie

Ecosysteemdiensten. Sleutel tussen ecosysteem en belangen. Annemieke Smit

Ecosysteemdiensten. Sleutel tussen ecosysteem en belangen. Annemieke Smit Ecosysteemdiensten Sleutel tussen ecosysteem en belangen Annemieke Smit 13-4-2011 Waar komt het vandaan? Biodiversiteit Wat is het (ons of jullie) waard? Wat raak je kwijt als de biodiversiteit terugloopt?

Nadere informatie

Amma's TUIN-nieuws nr. 16 (augustus - half oktober 2016)

Amma's TUIN-nieuws nr. 16 (augustus - half oktober 2016) Amma's TUIN-nieuws nr. 16 (augustus - half oktober 2016) Het is een verwachtingsvolle tijd nu we dit schrijven: binnen een week vanaf nu is Amma al in Houten, hebben we haar kunnen zien en horen. Wat een

Nadere informatie

Voedselbos te Glimmen Jaarverslag 2018 Vooruitblik 2019

Voedselbos te Glimmen Jaarverslag 2018 Vooruitblik 2019 Voedselbos te Glimmen Jaarverslag 2018 Vooruitblik 2019 1. Inleiding Het Voedselbos te Glimmen is een uniek en vernieuwend project, waarin de tweelingzussen Madeleine en Marlies Duran hun missie zorg voor

Nadere informatie

Investeer in Polycultuur Zonnepark De Mikkelhorst

Investeer in Polycultuur Zonnepark De Mikkelhorst DUURZAAM HAREN Investeer in Polycultuur Zonnepark De Mikkelhorst www.duurzaamharen.nl Transitie naar duurzaam Het samenwerkingsverband tussen de Mikkelhorst, ingenieursbureau ROM3D en Coöperatie Duurzaam

Nadere informatie

Koffie en Carbon in Mexico

Koffie en Carbon in Mexico Koffie en Carbon in Mexico Project voorstel van Solidaridad Oktober 2016 Uit de studie die Hesselink heeft laten uitvoeren door Ecofys, blijkt dat de CO2-voetafdruk van koffie voor 14% bij de plantage

Nadere informatie

Naam : Van Werven Holding B.V. t.a.v. : Dhr. T. van der Giessen Straat : Verlengde Looweg 7 Postcode : 8096 RR Plaats : Oldebroek - 1 -

Naam : Van Werven Holding B.V. t.a.v. : Dhr. T. van der Giessen Straat : Verlengde Looweg 7 Postcode : 8096 RR Plaats : Oldebroek - 1 - Inrichtingsplan Verlengde Looweg 7 Naam : Van Werven Holding B.V. t.a.v. : Dhr. T. van der Giessen Straat : Verlengde Looweg 7 Postcode : 8096 RR Plaats : Oldebroek Rosendael 2a 6891 DA Rozendaal Contactpersoon:

Nadere informatie

Verbruik, duurzaamheid en beschikbaarheid biomassa

Verbruik, duurzaamheid en beschikbaarheid biomassa Verbruik, duurzaamheid en beschikbaarheid biomassa Martijn Boosten (Waddinxveen, 19 december 2017) Verbruik biomassa Herkomst biomassa Bij- en meestook Hernieuwbare energie en houtige biomassa Energieakkoord:

Nadere informatie

Nieuwsbrief Jaargang 2019, nr. 7 (April) Belangstellende versie -------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- In

Nadere informatie

Inrichting en beheer compensatiegebied Gortel

Inrichting en beheer compensatiegebied Gortel Notitie Contactpersoon Benjamin Flierman Datum 18 mei 2017 Kenmerk N004-1233768BJF-evp-V04-NL Inrichting en beheer compensatiegebied Gortel Inrichting en beheer van het compensatiegebied nabij Gortel ter

Nadere informatie

Ecologische interacties in agroforestrysystemen

Ecologische interacties in agroforestrysystemen Ecologische interacties in agroforestrysystemen Boki Luske Evert Prins 20 maart 2019 https://youtu.be/ywoqeypivro 2 Ecologische interacties Mutualisme: beide partners profijt hebben Interactie tussen organismen

Nadere informatie

Wie de wereld nu echt voedt. 8 inzichten Vandana Shiva

Wie de wereld nu echt voedt. 8 inzichten Vandana Shiva Wie de wereld nu echt voedt 8 inzichten Vandana Shiva Teksten alle teksten komen uit de inleiding van Wie de wereld nu echt voedt Vandana Shiva ISBN 978-90-6224-018-0 2016 Uitgeverij Jan van Arkel Niets

Nadere informatie

Transformatie landbouw en omgevingskwaliteit

Transformatie landbouw en omgevingskwaliteit Transformatie landbouw en omgevingskwaliteit Jan Willem Erisman PCL discussiebijeenkomst Maatschappelijke opgaven en Omgevingskwaliteit, Utrecht, 6 juni2018 Louis Bolk Instituut (sinds 1976) www.louisbolk.org

Nadere informatie

Voedselbos Ketelbroek 2013, Wouter van Eck

Voedselbos Ketelbroek 2013, Wouter van Eck INITIATIEFBOEK Voedselbos Ketelbroek 2013, Wouter van Eck INHOUD introductie 1. INLEIDING 2. WAT IS DAT NU EIGENLIJK EEN VOEDSELBOS? TWEE DEFINITIES 3. NU GAAN WE ER NOG IETS DIEPER OP IN 4. WAT MOETEN

Nadere informatie

Duurzaam middelengebruik: een gezamenlijke opgave. Ernst van den Ende Algemeen Directeur Plant Sciences Group Wageningen UR

Duurzaam middelengebruik: een gezamenlijke opgave. Ernst van den Ende Algemeen Directeur Plant Sciences Group Wageningen UR Duurzaam middelengebruik: een gezamenlijke opgave Ernst van den Ende Algemeen Directeur Plant Sciences Group Wageningen UR Toenemende vraag naar voedsel Beschikbaarheid ongelijk verdeeld Malnutrition

Nadere informatie

Inhoudsopgave. Pagina

Inhoudsopgave. Pagina Informatieboek Inhoudsopgave Pagina 1. Voorwoord 1 2. Toelichting Oosterwold 2 3. Locatie Fortuin 4 4. Kavelkaart 6 5. Stadslandbouw 7 6. Eigentijds wonen 9 7. Landelijk wonen 15 8. Agrarisch wonen 21

Nadere informatie

Houtige biomassa in Nederland: markt, logistiek en potenties. Jan Oldenburger, Probos

Houtige biomassa in Nederland: markt, logistiek en potenties. Jan Oldenburger, Probos Houtige biomassa in Nederland: markt, logistiek en potenties Jan Oldenburger, Probos Arnhem, 27 januari 2011 Inhoud Houtige biomassa? De markt en logistiek Potenties Duurzaamheid Aandachtspunten Inhoud

Nadere informatie

Manifest. Organische stof: leven in de Nederlandse bodem

Manifest. Organische stof: leven in de Nederlandse bodem Manifest Organische stof: leven in de Nederlandse bodem Benut het 6 de Actieprogramma Nitraatrichtlijn om de positie van organische stof in de Nederlandse meststoffenregelgeving te verbeteren! Wij roepen

Nadere informatie

Duurzaam eten Fruitpark Soest

Duurzaam eten Fruitpark Soest DUURZAAMHEIDSMARKT SOEST 29 OKTOBER 2016 Duurzaam eten Fruitpark Soest EetbaarSoest een project van Stichting Trees for Peace en IVN Göran Christiansson goran@treesforpeace.nl 9 November, 2016 Fruitbomen

Nadere informatie

Bijlage 1 Groene kaart

Bijlage 1 Groene kaart Bijlage 1 Groene kaart Bron: www.leiden.nl Bijlage 2 Resultaten bomeninventarisatie Overzicht: - Overzichtskaart van deelkaarten - Kaart 1 - Kaart 2 - Kaart 3 - Kaart 4 - Kaart 5 - Tabel met resultaten

Nadere informatie

Wandelwoud - voorstel voor een Tijdelijke inrichting Wandeloord Nieuw Crooswijk. Rotterdams Forest Garden Netwerk september 2013

Wandelwoud - voorstel voor een Tijdelijke inrichting Wandeloord Nieuw Crooswijk. Rotterdams Forest Garden Netwerk september 2013 Wandelwoud - voorstel voor een Tijdelijke inrichting Wandeloord Nieuw Crooswijk Rotterdams Forest Garden Netwerk september 2013 bouwplaats fase 3 (materieel) 7000 m2 park 3500 m2 bouwlocatie fase 3 Tijdelijke

Nadere informatie

Welkom. Trees from Traffic. Met de steun van het Fonds Duurzaam Materialen- en Energiebeheer, beheerd door de Koning Boudewijnstichting.

Welkom. Trees from Traffic. Met de steun van het Fonds Duurzaam Materialen- en Energiebeheer, beheerd door de Koning Boudewijnstichting. Welkom Trees from Traffic Met de steun van het Fonds Duurzaam Materialen- en Energiebeheer, beheerd door de Koning Boudewijnstichting. Programma 10u00: Inleiding Schepen Jan Van der Velpen 10u20: beheer

Nadere informatie

DGK LAB MIS HET DUURZAME ONTWIKKELING VAN GROENE VERBLIJFSRECREATIE NIET. innovatie in recreatie. Maakt deel uit van De Groene Koepel

DGK LAB MIS HET DUURZAME ONTWIKKELING VAN GROENE VERBLIJFSRECREATIE NIET. innovatie in recreatie. Maakt deel uit van De Groene Koepel DGK LAB DUURZAME ONTWIKKELING VAN GROENE VERBLIJFSRECREATIE MIS HET NIET innovatie in recreatie Maakt deel uit van De Groene Koepel DGK Lab, innovatie in recreatie De Groene Koepel Het DGK Lab is het kennis-

Nadere informatie

Erfinrichtingsplan Geerligsweg 6 Staphorst 25 april 2014

Erfinrichtingsplan Geerligsweg 6 Staphorst 25 april 2014 Erfinrichtingsplan Geerligsweg 6 Staphorst 25 april 2014 Inleiding De familie Vos wil graag de woning aan de Geerligsweg 6 in Staphorst uitbreiden. De gemeente heeft besloten hier in principe medewerking

Nadere informatie

Biodiversiteit en landschapszorg vraagt samenwerking. BIODIVA Project rond biodiversiteit en bedrijven in de provincie Antwerpen 31/05/2016

Biodiversiteit en landschapszorg vraagt samenwerking. BIODIVA Project rond biodiversiteit en bedrijven in de provincie Antwerpen 31/05/2016 BIODIVA Project rond biodiversiteit en bedrijven in de provincie Antwerpen Fotogroep ISO 400 Biodiversiteit en landschapszorg vraagt samenwerking 1 Wetgeving (provinciale taak: natuur verbinden) Natuurwetgeving

Nadere informatie

Planetaire Grenzen en Groentebomen

Planetaire Grenzen en Groentebomen Planetaire Grenzen en Groentebomen Göran Christiansson Stichting Trees for Peace / EetbaarSoest / IVN EEmland goran@treesforpeace.nl Doel } Kennismaking: Planetaire grenzen & groentebomen } Contact: Göran

Nadere informatie

Duurzaam Eten: Gifkaart Soest

Duurzaam Eten: Gifkaart Soest DUURZAAMHEIDSMARKT SOEST 29 OKTOBER 2016 Duurzaam Eten: Gifkaart Soest EetbaarSoest een project van Stichting Trees for Peace en IVN Göran Christiansson goran@treesforpeace.nl Kaart: wikiepdia.org Doel

Nadere informatie

Provincie Antwerpen als katalysator voor duurzame energie, focus op houtige biomassa

Provincie Antwerpen als katalysator voor duurzame energie, focus op houtige biomassa Provincie Antwerpen als katalysator voor duurzame energie, focus op houtige biomassa 1-10/7/2016 Biomassa in de pers 2-10/7/2016 2-10/7/2016 CO2 emissies bij verbranding zijn afkomstig van CEREN, MEEDDAT.

Nadere informatie

Onderwerp : Landschappelijke inpassing De Hees 63, Kronenberg MEMO Projectnummer : 211x06961 Datum : 7 augustus 2015

Onderwerp : Landschappelijke inpassing De Hees 63, Kronenberg MEMO Projectnummer : 211x06961 Datum : 7 augustus 2015 Onderwerp : Landschappelijke inpassing De Hees 63, Kronenberg MEMO Projectnummer : 211x06961 Datum : 7 augustus 2015 Van : Rutger Wijngaarden Aan : BLAD 1 Aanleiding De locatie aan de Hees 63 heeft op

Nadere informatie

Permacultuur. Ontwerpen met de natuur. D.P. Beerda MSc

Permacultuur. Ontwerpen met de natuur. D.P. Beerda MSc Permacultuur Ontwerpen met de natuur D.P. Beerda MSc. www.permacultuurnederland.org douwebeerda@gmail.com 06-36141205 Inhoudsopgave Permacultuur als ontwerpsysteem Geschiedenis en ontwikkeling Hoe werkt

Nadere informatie

Van droom naar werkelijkheid. Biodiversiteit Werkt! Menko Wiersema Provincie Zuid-Holland

Van droom naar werkelijkheid. Biodiversiteit Werkt! Menko Wiersema Provincie Zuid-Holland Van droom naar werkelijkheid. Biodiversiteit Werkt! Menko Wiersema Provincie Zuid-Holland Biodiversiteit Verkorte schrijfwijze van biologische diversiteit. Beleid verankerd in Verdrag inzake Biodiversiteit;

Nadere informatie

1. AGRARISCHE ONDERNEMER

1. AGRARISCHE ONDERNEMER ROUTE VAN BESTAAND BEDRIJF NAAR BEDRIJF MET NOTENTEELT MELKVEE- HOUDERIJ START ROUTE AKKER- BOUW PLUIMVEE- HOUDERIJ FRUITTEELT 1. AGRARISCHE ONDERNEMER Hoe maak ik mijn bedrijf duurzaam? Noten4Gelderland

Nadere informatie

Biodiversiteit visie Boerenbond. Symposium biodiversiteit 4 november 2010

Biodiversiteit visie Boerenbond. Symposium biodiversiteit 4 november 2010 Biodiversiteit visie Boerenbond Symposium biodiversiteit 4 november 2010 1 Landbouw en biodiversiteit Domesticatie leidde tot 1000den variëteiten en soorten Heel wat biodiversiteit is er omwille van landbouw

Nadere informatie

de context Regionale transitie in een waterrijk landschap

de context Regionale transitie in een waterrijk landschap de context Regionale transitie in een waterrijk landschap We wonen, werken en leven in een laaggelegen delta It bêste lân fan ierde Delta s zijn: open, vlak, voedselrijk ecologische hotspots ideaal voor

Nadere informatie

Gemeentelijk subsidiereglement voor de aanleg en het onderhoud van kleine landschapselementen

Gemeentelijk subsidiereglement voor de aanleg en het onderhoud van kleine landschapselementen Gemeentelijk subsidiereglement voor de aanleg en het onderhoud van kleine landschapselementen Vanaf 1 juni 2007 Artikel 1 Binnen de perken van de jaarlijks op de begroting goedgekeurde kredieten, verleent

Nadere informatie

Samen houden we het landschap in de gemeente Dalfsen mooi!

Samen houden we het landschap in de gemeente Dalfsen mooi! De Stichting Groene en lauwe Diensten Overijssel De stichting Groene en lauwe Diensten Overijssel is opgericht door Landschap Overijssel en Natuurlijk Platteland Oost (de koepelorganisatie van Agrarische

Nadere informatie

ALLES WAT JE WILT WETEN OVER BOMEN

ALLES WAT JE WILT WETEN OVER BOMEN ALLES WAT JE WILT WETEN OVER BOMEN Een boom is... Een boom is een plant, alleen noemen de onderdelen anders. Een boom is namelijk een vaste plant met een houten stam en een kruin. Delen van de boom Laat

Nadere informatie

Energieke houtkanten Ravels

Energieke houtkanten Ravels Energieke houtkanten Ravels Wat doet het Agrobeheercentrum ECO²? Stimuleren en ondersteunen van landbouwers bij natuur- en landschapsbeheer Stimuleren en ondersteunen samenwerking landbouwers in agrobeheergroepen

Nadere informatie

Pionieren met Tamme kastanjes

Pionieren met Tamme kastanjes Pionieren met Tamme kastanjes dr. Dick van Dorp * Van Hall Larenstein, Velp * alle foto s en data zijn afkomstig van de auteur m.u.v. afbeelding 1 Inleiding Het is alarmfase 'rood' voor de natuur en de

Nadere informatie

Agroforestry in Vlaanderen

Agroforestry in Vlaanderen Agroforestry in Vlaanderen Agroforestry in Vlaanderen Voordelen Ervaringen in gematigde streken Agroforestry in Frankrijk: een gevorderde case Potentieel en obstakels voor Vlaanderen Agroforestry: What

Nadere informatie

Stikstofproblematiek: kader voor duurzame voedselproductie

Stikstofproblematiek: kader voor duurzame voedselproductie Stikstofproblematiek: kader voor duurzame voedselproductie Jan Willem Erisman Arnhem, 24 januari 2018 Louis Bolk (1866-1930) Hoe ruimer zou onze opvatting van het leven zijn, indien het ons gegeven was

Nadere informatie

Planten voor de Prins Werkmap Tweede graad Basisonderwijs

Planten voor de Prins Werkmap Tweede graad Basisonderwijs Planten voor de Prins Werkmap Tweede graad Basisonderwijs Tekeningen: Jowan De Saedeleer Inleiding Wil jij Prins Baldewijn helpen om terug in zijn kasteel te gaan wonen? Dan moet je op zoek gaan naar nuttige

Nadere informatie

schetsboek Quinta das Corujas en omgeving

schetsboek Quinta das Corujas en omgeving schetsboek Quinta das Corujas en omgeving september 2011 Sateliet foto landschap Infrastructuur Topografie landgoed Maatschappelijke verantwoordelijkheid De maatschappelijke verantwoordelijkheid vertaald

Nadere informatie

DORPSBOOMGAARD T MEELDERT. stein initiatief bewoners t Meeldert en omgeving Stein en Elsloo

DORPSBOOMGAARD T MEELDERT. stein initiatief bewoners t Meeldert en omgeving Stein en Elsloo DORPSBOOMGAARD T MEELDERT stein 2019 initiatief bewoners t Meeldert en omgeving Stein en Elsloo 3-2-2019 DORPSBOOMGAARD T MEELRDERT waar DORPSBOOMGAARD T MEELRDERT aan de slag DORPSBOOMGAARD T MEELDERT

Nadere informatie

Voedselbossen voor duurzame inrichting en economie van het buitengebied!

Voedselbossen voor duurzame inrichting en economie van het buitengebied! Voedselbossen voor duurzame inrichting en economie van het buitengebied! Jos de Punder European Green Academy Cabana Holiday Hotel Kinderdijk Toerisme Oisterwijk 3 Economische dragers het buitengebied

Nadere informatie

Visuele inspectie voormalige stortplaatsen in de gemeente Apeldoorn

Visuele inspectie voormalige stortplaatsen in de gemeente Apeldoorn Notitie Contactpersoon Erik Vonkeman Datum 12 december 2013 Kenmerk N015-1220503ERT-baw-V01-NL Visuele inspectie voormalige stortplaatsen in de gemeente Apeldoorn Voor u ligt de uitwerking van de visuele

Nadere informatie

OPENBAAR documentnummer Zaaknummer verwijsnummer

OPENBAAR documentnummer Zaaknummer verwijsnummer Beslisnota GS OPENBAAR documentnummer Zaaknummer verwijsnummer 19018071 *19018071* onderwerp Verzoek tot bestemmingsplanwijziging boscompensatielocatie 's-heer Arendskerke voorgesteld besluit Het college

Nadere informatie

Natuurinclusieve landbouw: wat kan het u opleveren? Jan Willem Erisman

Natuurinclusieve landbouw: wat kan het u opleveren? Jan Willem Erisman Natuurinclusieve landbouw: wat kan het u opleveren? Jan Willem Erisman Louis Bolk (1866-1930) Hoe ruimer zou onze opvatting van het leven zijn, indien het ons gegeven was dit eens te bestuderen met verkleinglazen"

Nadere informatie

Biomassapotentieel en de rol van lokale ketens. 1 december 2016 David Borgman

Biomassapotentieel en de rol van lokale ketens. 1 december 2016 David Borgman Biomassapotentieel en de rol van lokale ketens 1 december 2016 David Borgman Biomassapotentieel in NL Lokale ketenprojecten Gemene deler in projecten Uitgelicht: Biomassalland Lokale ketens voor glastuinbouw

Nadere informatie

Inhoudsopgave. Pagina

Inhoudsopgave. Pagina Informatieboek Inhoudsopgave Pagina 1. Voorwoord 1 2. Toelichting Oosterwold 2 3. Locatie Fortuin 4 4. Kavelkaart 6 5. Stadslandbouw 7 6. Eigentijds wonen 9 7. Landelijk wonen 15 8. Agrarisch wonen 21

Nadere informatie

Toekomst agrarisch natuur- en landschapsbeheer rond Winterswijk. Jan Stronks

Toekomst agrarisch natuur- en landschapsbeheer rond Winterswijk. Jan Stronks Toekomst agrarisch natuur- en landschapsbeheer rond Winterswijk Jan Stronks Stand van zaken huidig landschap Bos en natuur in de plus! Agrarisch cultuurlandschap sterk in de min: Natuurwaarde holt achteruit

Nadere informatie

De toekomst van agrobiodiversiteit in landbouwproductiesystemen en cultuurgewassen. Wannes Keulemans 30 november 2015

De toekomst van agrobiodiversiteit in landbouwproductiesystemen en cultuurgewassen. Wannes Keulemans 30 november 2015 De toekomst van agrobiodiversiteit in landbouwproductiesystemen en cultuurgewassen Wannes Keulemans 30 november 2015 structuur Voedselproductie en voedselzekerheid Wat verstaan we onder agrobiodiversiteit

Nadere informatie

Bos- en Natuurbeheer. BSc Open Dag Wageningen University

Bos- en Natuurbeheer. BSc Open Dag Wageningen University Bos- en Natuurbeheer BSc Open Dag Wageningen University Excursion! 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 BSc Bos-en Natuurbeheer Bachelor Bos- en Natuurbeheer Voor je begint met de bachelor Bos- en

Nadere informatie

Totaal. Taxatierapport Tuinnummer SOORT prijs p.st afwijkende prijs. Aantal

Totaal. Taxatierapport Tuinnummer SOORT prijs p.st afwijkende prijs. Aantal NAALDBOMEN/CONIFEREN - Blauwe Ceder 30,00 - Blauwspar 15,00 - Ceder 10,00 - Coniferen (speciaal: 20,-) 5,00 - Cryptomeria 15,00 - Cypres - solitair ( 7,50-15,-) 15,00 - Grove Den 12,50 - Jeneverbes 5,00

Nadere informatie

PRAKTIJKNETWERK BOERENBOS NOORD-OOST NEDERLAND

PRAKTIJKNETWERK BOERENBOS NOORD-OOST NEDERLAND PRAKTIJKNETWERK BOERENBOS NOORD-OOST NEDERLAND Verslag derde bijeenkomst, 12 maart 2014 Aanwezige deelnemers: F. Tolman (met gast), A.H. Luten, H. Holland (met echtgenote), B. & A. Dunnewind, W. Pastoor,

Nadere informatie

Jeroen Breidenbach, Emma Dijkgraaf, Bastiaan Rooduijn, Roos Nijpels-Cieremans & Arjen Strijkstra. 90 De Levende Natuur - jaargang nummer 3

Jeroen Breidenbach, Emma Dijkgraaf, Bastiaan Rooduijn, Roos Nijpels-Cieremans & Arjen Strijkstra. 90 De Levende Natuur - jaargang nummer 3 Voedselbossen van belang voor biodiversiteit In 009 werd het eerste voedselbos van Nederland gerealiseerd nabij Groesbeek. Twee particulieren kochten een,4 ha grote maïsakker om deze volledig om te vormen

Nadere informatie

colofon gemeente Wierden Afdeling Grondgebied Plantsoenlaan EC WIERDEN Nieuwland Advies Haagsteeg 4 Postbus 522, 6700 AM Wageningen

colofon gemeente Wierden Afdeling Grondgebied Plantsoenlaan EC WIERDEN Nieuwland Advies Haagsteeg 4 Postbus 522, 6700 AM Wageningen colofon opdrachtgever gemeente Wierden Afdeling Grondgebied Plantsoenlaan 1 7642 EC WIERDEN opdrachtnemer Nieuwland Advies Haagsteeg 4 Postbus 522, 6700 AM Wageningen telefoon: +31.(0)317.467.246 fax:

Nadere informatie

Effectief Groen voor Klimaatadaptatie in de stad

Effectief Groen voor Klimaatadaptatie in de stad Effectief Groen voor Klimaatadaptatie in de stad De waarde van bomen, vaste planten en bollen in de stad Jelle Hiemstra Boominfodag; 17-5-2019, Apeldoorn Inhoud 3. Effectief Klimaatgroen in de Stad 2.

Nadere informatie

De rol van biomassa in de energietransitie & Introductie biomassateelt

De rol van biomassa in de energietransitie & Introductie biomassateelt De rol van biomassa in de energietransitie & Introductie biomassateelt Martijn Boosten (Werkendam, 16 februari 2016) Hernieuwbare energie en houtige biomassa Situatie in 2014: 5,5% van NL energieverbruik

Nadere informatie

Groenzone Oerle zuid. Ontdek het mooiste stukje nieuw Oerle. Wendy van Kemenade

Groenzone Oerle zuid. Ontdek het mooiste stukje nieuw Oerle. Wendy van Kemenade Groenzone Oerle zuid Ontdek het mooiste stukje nieuw Oerle Wendy van Kemenade Context Oerle, ons dorp Dia 2 Waarde gebied Elementen in het gebied Waterbergingen* Bos en bomen* Oude houtsingels* Boomgaard,

Nadere informatie

Synergie tussen biologische en gangbare landbouw

Synergie tussen biologische en gangbare landbouw Synergie tussen biologische en gangbare landbouw Wouter van der Weijden Biovak 23 januari 2013 CLM en biolandbouw 1980: niet voor bio gekozen Principieel: doelen > middelen Strategisch: kleine stappen

Nadere informatie

Afkortingen 15 1. Begrippen 15 2. Organisaties 16. Auteurslijst 17

Afkortingen 15 1. Begrippen 15 2. Organisaties 16. Auteurslijst 17 Inhoudsopgave Voorwoord 13 Dr Cees Veerman Afkortingen 15 1. Begrippen 15 2. Organisaties 16 Auteurslijst 17 Deel 1. Algemeen Hoofdstuk 1. Agrarisch natuurbeheer 23 Helias Udo de Haes, Dick Melman, Floor

Nadere informatie

Snoeien fruit. Workshop 23 januari 2019 ATV Utrecht Zuid

Snoeien fruit. Workshop 23 januari 2019 ATV Utrecht Zuid Snoeien fruit Workshop 23 januari 2019 ATV Utrecht Zuid Waarom snoeien? onderhoud of vorm jong beginnen kroon vormen beschadigingen voorkomen ziekten afmeting te groot, hinder omgeving verjongen vorming

Nadere informatie