Houtige biomassa in Nederland: markt, logistiek en potenties. Jan Oldenburger, Probos

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Houtige biomassa in Nederland: markt, logistiek en potenties. Jan Oldenburger, Probos"

Transcriptie

1 Houtige biomassa in Nederland: markt, logistiek en potenties Jan Oldenburger, Probos Arnhem, 27 januari 2011

2 Inhoud Houtige biomassa? De markt en logistiek Potenties Duurzaamheid Aandachtspunten

3 Inhoud Houtige biomassa? De markt en logistiek Potenties Duurzaamheid Aandachtspunten

4 Houtige biomassa?

5 Houtige biomassa?

6 Houtige biomassa? Resthout

7 Houtige biomassa? Resthout Gebruikt hout

8 Houtige biomassa? Resthout Gebruikt hout Vers hout

9 Houtige biomassa? Resthout Gebruikt hout Vers hout

10 Houtige biomassa? Resthout Gebruikt hout Vers hout

11 Houtige biomassa? Resthout Gebruikt hout Vers hout

12 Houtige biomassa? Resthout Gebruikt hout Vers hout

13 Houtige biomassa? Resthout Gebruikt hout Vers hout Eigen afzetmarkt: Strooisel in stallen en hokken Plaatmaterialen en papier en karton Energieopwekking (energiepellets)

14 Houtige biomassa? Resthout Gebruikt hout Vers hout Energiepellets Foto: Thüringer energie pellets Foto: Green Circle Bio Energy Foto: Energie pellets Moerdijk bv

15 Houtige biomassa? Resthout Gebruikt hout Vers hout Energiepellets Foto: Thüringer energie pellets Foto: Green Circle Bio Energy Foto: Energie pellets Moerdijk bv

16 Houtige biomassa? Resthout Gebruikt hout Vers hout Energiepellets Foto: Thüringer energie pellets Foto: Green Circle Bio Energy Foto: Energie pellets Moerdijk bv

17 Houtige biomassa? Resthout Gebruikt hout Vers hout

18 Houtige biomassa? Resthout Gebruikt hout Vers hout

19 Houtige biomassa? Resthout Gebruikt hout Vers hout

20 Houtige biomassa? Resthout Gebruikt hout Vers hout Inzameling door afvalverwerkers

21 Houtige biomassa? Resthout Gebruikt hout Vers hout Inzameling door afvalverwerkers Afzetmarkt: Plaatmaterialen (Export) Energieopwekking (Binnenlands en export)

22 Houtige biomassa? Resthout Gebruikt hout Vers hout

23 Houtige biomassa? Resthout Gebruikt hout Vers hout Houtige biomassa uit:

24 Houtige biomassa? Resthout Gebruikt hout Vers hout Houtige biomassa uit: Bos en Natuur

25 Houtige biomassa? Resthout Gebruikt hout Vers hout Houtige biomassa uit: Bos en Natuur Landschap

26 Houtige biomassa? Resthout Gebruikt hout Vers hout Houtige biomassa uit: Bos en Natuur Landschap Bebouwde omgeving

27 Houtige biomassa uit bos, natuur, landschap en bebouwde omgeving

28 Houtige biomassa uit bos, natuur landschap en bebouwde omgeving

29 Teelt van houtige biomassa

30 Houtige biomassa? Resthout Gebruikt hout Vers hout

31 Houtige biomassa? Resthout Gebruikt hout Vers hout Kenmerken:

32 Houtige biomassa? Resthout Gebruikt hout Vers hout Kenmerken: Grote diversiteit aan bronnen

33 Houtige biomassa? Resthout Gebruikt hout Vers hout Kenmerken: Grote diversiteit aan bronnen Grote verschillen in schaal

34 Houtige biomassa? Resthout Gebruikt hout Vers hout Kenmerken: Grote diversiteit aan bronnen Grote verschillen in schaal Grote diversiteit in vorm en samenstelling

35 Houtige biomassa? Resthout Gebruikt hout Vers hout Kenmerken: Grote diversiteit aan bronnen Grote verschillen in schaal Grote diversiteit in vorm en samenstelling Grote verschillen in prijs

36 Inhoud Houtige biomassa? De markt en logistiek Potenties Duurzaamheid Aandachtspunten

37 De markt en logistiek (1)

38 De markt en logistiek (1) Onvolwassen markt Prijsverschillen Ongedefinieerd speelveld

39 De markt en logistiek (1) Onvolwassen markt Prijsverschillen Ongedefinieerd speelveld Veel biomassa verdwijnt nog over de grens

40 De markt en logistiek (1) Onvolwassen markt Prijsverschillen Ongedefinieerd speelveld Veel biomassa verdwijnt nog over de grens De binnenlandse vraag neemt toe door een toename van: kleine installaties (< 1 MW) bij particulieren en agrariërs middelgrote installaties (1-5 MW) bij zwembaden, woonwijken, etc. grote installaties (> 5 MW)

41 De markt en logistiek (2)

42 De markt en logistiek (2) Onderscheid tussen (inter)nationale en regionale/lokale markt

43 De markt en logistiek (2) Onderscheid tussen (inter)nationale en regionale/lokale markt 1. Nationaal en internationaal

44 De markt en logistiek (2) Onderscheid tussen (inter)nationale en regionale/lokale markt 1. Nationaal en internationaal Grote handelaren actief (chips en energiepellets)

45 De markt en logistiek (2) Onderscheid tussen (inter)nationale en regionale/lokale markt 1. Nationaal en internationaal Grote handelaren actief (chips en energiepellets) Leveren aan (middel) grote installaties

46 De markt en logistiek (2) Onderscheid tussen (inter)nationale en regionale/lokale markt 1. Nationaal en internationaal Grote handelaren actief (chips en energiepellets) Leveren aan (middel) grote installaties

47 De markt en logistiek (3)

48 De markt en logistiek (3) 2. Regionaal/Lokaal

49 De markt en logistiek (3) 2. Regionaal/Lokaal Nog veel 1 op 1 relaties

50 De markt en logistiek (3) 2. Regionaal/Lokaal Nog veel 1 op 1 relaties

51 De markt en logistiek (3) 2. Regionaal/Lokaal

52 De markt en logistiek (3) 2. Regionaal/Lokaal Kansen voor regionale ketens:

53 De markt en logistiek (3) 2. Regionaal/Lokaal Kansen voor regionale ketens: Kleine transportafstanden

54 De markt en logistiek (3) 2. Regionaal/Lokaal Kansen voor regionale ketens: Kleine transportafstanden Bedienen kleine en middelgrote installaties

55 De markt en logistiek (3) 2. Regionaal/Lokaal Kansen voor regionale ketens: Kleine transportafstanden Bedienen kleine en middelgrote installaties Bundeling kleine partijen uit verspreid liggende bronnen

56 De markt en logistiek (3) 2. Regionaal/Lokaal Kansen voor regionale ketens: Kleine transportafstanden Bedienen kleine en middelgrote installaties Bundeling kleine partijen uit verspreid liggende bronnen Bijdrage aan regionale duurzame energie doelstellingen

57 Inhoud Houtige biomassa? De markt en logistiek Potenties Duurzaamheid Aandachtspunten

58 Potenties (1)

59 Potenties (1) Potentie uit natuur en landschap: ton droge stof per jaar (9,4 PJ)

60 Potenties (1) Potentie uit natuur en landschap: ton droge stof per jaar (9,4 PJ) Daadwerkelijke oogstbare hoeveelheid ligt lager door:

61 Potenties (1) Potentie uit natuur en landschap: ton droge stof per jaar (9,4 PJ) Daadwerkelijke oogstbare hoeveelheid ligt lager door: Beheerdoel terreineigenaar

62 Potenties (1) Potentie uit natuur en landschap: ton droge stof per jaar (9,4 PJ) Daadwerkelijke oogstbare hoeveelheid ligt lager door: Beheerdoel terreineigenaar Ecologische overwegingen

63 Potenties (1) Potentie uit natuur en landschap: ton droge stof per jaar (9,4 PJ) Daadwerkelijke oogstbare hoeveelheid ligt lager door: Beheerdoel terreineigenaar Ecologische overwegingen Bereikbaarheid, ontsluiting en ruimtelijke spreiding percelen

64 Potenties (1) Potentie uit natuur en landschap: ton droge stof per jaar (9,4 PJ) Daadwerkelijke oogstbare hoeveelheid ligt lager door: Beheerdoel terreineigenaar Ecologische overwegingen Bereikbaarheid, ontsluiting en ruimtelijke spreiding percelen Oogstkosten

65 Oogstkosten (relatief) laag Omvorming bos voor: Wegenaanleg Aanleg woonwijk etc. Natuurontwikkeling Regulier onderhoud door overheden en burgers Foto: Snipperhout bv.

66 Oogstkosten hoog

67 Potenties (2) Niet potentie, maar:

68 Potenties (2) Niet potentie, maar: Contracteerbare hoeveelheid

69 Inhoud Houtige biomassa? De markt en logistiek Potenties Duurzaamheid Aandachtspunten

70 Duurzaamheid (1)

71 Duurzaamheid (1) Duurzame energiebron

72 Duurzaamheid (1) Duurzame energiebron CO 2 -neutrale brandstof

73 Duurzaamheid (1) Duurzame energiebron CO 2 -neutrale brandstof Inkomstenbron voor terreineigenaar

74 Duurzaamheid (1) Duurzame energiebron CO 2 -neutrale brandstof Inkomstenbron voor terreineigenaar Economische drager voor landschapsonderhoud

75 Duurzaamheid (1) Duurzame energiebron CO 2 -neutrale brandstof Inkomstenbron voor terreineigenaar Economische drager voor landschapsonderhoud Versterken en verhogen biodiversiteit door periodiek creëren van ruimtelijke variatie

76 Duurzaamheid (1) Duurzame energiebron CO 2 -neutrale brandstof Inkomstenbron voor terreineigenaar Economische drager voor landschapsonderhoud Versterken en verhogen biodiversiteit door periodiek creëren van ruimtelijke variatie Geen verdringing voedselproductie

77 Duurzaamheid (2) Duurzame oogst Oogst van biomassa dient wel op een verantwoorde wijze plaats te vinden: Voorkomen van verschraling van natuur en landschap, door: niet meer te oogsten dan de bijgroei de nutriëntenbalans in de gaten te houden de schade aan flora en fauna te beperken Op dit moment nog volop ruimte voor meer oogst en betere benutting

78 Inhoud Houtige biomassa? De markt en logistiek Potenties Duurzaamheid Aandachtspunten

79 Aandachtspunten (1) Omgang met gemeentelijk groenafval Ga uit van de contracteerbaarheid Stimuleer de optimalisatie van oogst uit bos, natuur en landschap Stimuleer de opzet van biomassawerven

80 Biomassawerf Biomassawerf,-plein of rotonde

81 Aandachtspunten (2)

82 Aandachtspunten (2) Pas goed onderbouwde, maar realistische duurzaamheidscriteria toe (bv. in vergunning of subsidievoorwaarden)

83 Aandachtspunten (2) Pas goed onderbouwde, maar realistische duurzaamheidscriteria toe (bv. in vergunning of subsidievoorwaarden) Grote centrales en kleine centrales

84 Vragen

Houtige biomassa: markt, kenmerken en aandachtspunten

Houtige biomassa: markt, kenmerken en aandachtspunten Houtige biomassa: markt, kenmerken en aandachtspunten Jan Oldenburger Inhoud Houtige biomassa? Kwaliteitsaspecten De markt Omvang Nederlandse markt Typering Prijzen Houtige biomassa? Houtige biomassa?

Nadere informatie

De markt voor houtige biomassa

De markt voor houtige biomassa De markt voor houtige biomassa Jan Oldenburger Ede, 1 november 2016 Inhoud Houtige biomassa Gebruik van hout in Nederland Biomassa potentieel en benutting Biomassatoepassing en -markt Markt voor chips

Nadere informatie

Hoeveel houtige biomassa komt er (in potentie) uit bos, landschap en de bebouwde omgeving?

Hoeveel houtige biomassa komt er (in potentie) uit bos, landschap en de bebouwde omgeving? Hoeveel houtige biomassa komt er (in potentie) uit bos, landschap en de bebouwde omgeving? Martijn Boosten Demonstratie oogst en verwerking biomassa 3 juli 2014, Rosmalen Stichting Probos Kennisinstituut

Nadere informatie

Biomassaverbruik en beschikbaarheid in Nederland

Biomassaverbruik en beschikbaarheid in Nederland Biomassaverbruik en beschikbaarheid in Nederland Martijn Boosten (Zwolle, 30 maart 2017) Hernieuwbare energie en houtige biomassa Situatie in 2015: 5,8% van NL energieverbruik kwam uit hernieuwbare bronnen

Nadere informatie

Beschikbaarheid houtige biomassa uit bos en landschap

Beschikbaarheid houtige biomassa uit bos en landschap Beschikbaarheid houtige biomassa uit bos en landschap Martijn Boosten & David Borgman (Zwolle, 1 november 2018) Huidig verbruik biomassa Studie beschikbaarheid houtige biomassa In opdracht RVO (juni 2018)

Nadere informatie

Verbruik, duurzaamheid en beschikbaarheid biomassa

Verbruik, duurzaamheid en beschikbaarheid biomassa Verbruik, duurzaamheid en beschikbaarheid biomassa Martijn Boosten (Waddinxveen, 19 december 2017) Verbruik biomassa Herkomst biomassa Bij- en meestook Hernieuwbare energie en houtige biomassa Energieakkoord:

Nadere informatie

Houtige biomassaketen

Houtige biomassaketen Houtige biomassaketen 27 januari 2016, Gilze Rijen Schakelevent RVO: Is houtige biomassateelt voor kleinschalige warmte-opwekking interessant? Ton.van.Korven@zlto.nl Eigen duurzame energieketen Biomassaproductie/Biomassa

Nadere informatie

Biomassapotentieel en de rol van lokale ketens. 1 december 2016 David Borgman

Biomassapotentieel en de rol van lokale ketens. 1 december 2016 David Borgman Biomassapotentieel en de rol van lokale ketens 1 december 2016 David Borgman Biomassapotentieel in NL Lokale ketenprojecten Gemene deler in projecten Uitgelicht: Biomassalland Lokale ketens voor glastuinbouw

Nadere informatie

Hout voor energie in Nederland

Hout voor energie in Nederland 2019 #2 Hout voor energie in Nederland In 2018 is er weer volop gediscussieerd over de inzet van houtige biomassa voor de opwekking van hernieuwbare energie. Stichting Probos heeft deze discussie met veel

Nadere informatie

VRAAG EN ANTWOORD HOUTIGE BIOMASSA ALGEMEEN

VRAAG EN ANTWOORD HOUTIGE BIOMASSA ALGEMEEN VRAAG EN ANTWOORD HOUTIGE BIOMASSA ALGEMEEN Wat is biomassa? Biomassa is organisch materiaal afkomstig van bomen en planten. Ook mest, slib en andere biologisch afbreekbare stoffen worden beschouwd als

Nadere informatie

Slotbijeenkomst. Leader-project Energiek gebruik van resthout uit landschapsonderhoud

Slotbijeenkomst. Leader-project Energiek gebruik van resthout uit landschapsonderhoud Slotbijeenkomst 15 september 2014 Huysmanhoeve, Eeklo Leader-project Energiek gebruik van resthout uit landschapsonderhoud Samenwerking Voor Agrarisch Landschap vzw (SVAL) www.energieklandschapshout.be

Nadere informatie

Intentieverklaring biomassa uit bos, natuur, landschap en de houtketen

Intentieverklaring biomassa uit bos, natuur, landschap en de houtketen Intentieverklaring biomassa uit bos, natuur, landschap en de houtketen Ondergetekenden: 1. De minister van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit, mevrouw G. Verburg, handelend als bestuursorgaan, hierna

Nadere informatie

houtgestookte installaties

houtgestookte installaties Kansen en randvoorwaarden voor houtgestookte installaties Douwe van den Berg BTG biomass technology group bv Arnhem, 27 januari 2011 vandenberg@btgworld.com Inhoud Soorten houtige biomassa voor energie

Nadere informatie

Bioketels: duurzaamheid en luchtkwaliteit. Voorzitter NBKL Eppo Bolhuis

Bioketels: duurzaamheid en luchtkwaliteit. Voorzitter NBKL Eppo Bolhuis Bioketels: duurzaamheid en luchtkwaliteit Voorzitter NBKL Eppo Bolhuis 1 Hernieuwbare energie naar bron, voor warmte in TJ (CBS) 2010 2017 Geothermie 318 3.047 Bodemenergie 2.183 4.079 Buitenlucht 536

Nadere informatie

Biomassa: Hoeveel? Hoe? Gevolgen?

Biomassa: Hoeveel? Hoe? Gevolgen? Biomassa: Hoeveel? Hoe? Gevolgen? 1 Biomassa uit landschappelijke beplantingen: Hoeveel? Hoe? Gevolgen? de praktijk is allemachtig weerbarstig! Dronten - 13 februari 2013 2 inhoud: 1. Hoeveel ton leveren

Nadere informatie

Op eigen hout. Stimulering duurzame energie uit hout Provincie Gelderland. Johan Willemsen & Jeroen Sluijsmans, 27-01-2011

Op eigen hout. Stimulering duurzame energie uit hout Provincie Gelderland. Johan Willemsen & Jeroen Sluijsmans, 27-01-2011 Op eigen hout Stimulering duurzame energie uit hout Provincie Gelderland Johan Willemsen & Jeroen Sluijsmans, 27-01-2011 1 Doel van de presentatie 1. Informeren over de Gelderse aanpak 2. Inspireren en

Nadere informatie

Energie uit hout. Inzet van lokaal en niet-lokaal hout en borging van duurzaamheid. Your partner in bioenergy

Energie uit hout. Inzet van lokaal en niet-lokaal hout en borging van duurzaamheid. Your partner in bioenergy Energie uit hout Inzet van lokaal en niet-lokaal hout en borging van duurzaamheid Auteur Datum Martijn Vis 31-10-2013 Your partner in bioenergy BTG Biomass Technology Group B.V. Bestaat 26 jaar 100% focus

Nadere informatie

Groen goud uit landschapsonderhoud

Groen goud uit landschapsonderhoud Groen goud uit landschapsonderhoud Haalbaarheid voor een regionale biomassamarkt in het oostelijk deel van Utrecht Openbare samenvatting van de eindrapportage Jan Oldenburger Jaap van den Briel David Borgman

Nadere informatie

Houtige biomassa bij verduurzaming van de lokale energievoorziening

Houtige biomassa bij verduurzaming van de lokale energievoorziening Houtige biomassa bij verduurzaming van de lokale energievoorziening CE Delft - Onafhankelijk onderzoek en advies sinds 1978 - Energie, transport en grondstoffen - Economische, technische en beleidsmatige

Nadere informatie

Kansen voor de wilgenenergieplantages

Kansen voor de wilgenenergieplantages Kansen voor de wilgenenergieplantages in Nederland Martijn Boosten Oogstdemonstratie Flevohout Lelystad, 24 januari 2012 Inhoud presentatie Wilgen-energieplantages Historie (wilgen)energieplantages in

Nadere informatie

Water zuiveren en biomassa produceren met wilgen

Water zuiveren en biomassa produceren met wilgen Water zuiveren en biomassa produceren met wilgen Martijn Boosten, Stichting Probos Workshop Bio-energie in de voedingsindustrie Dinteloord, 18-03-2015 Inhoud Probos & InnovatieNetwerk Hernieuwbare energie

Nadere informatie

Landschap levert energie!

Landschap levert energie! Landschap levert energie! Inspiratie en input: 1. MIP2 Limburgs groen voor een Groene Economie 2. Energiebos.nl 3. Groen Goud uit Landschapsonderhoud 4. Biomassalland Borgman Beheer Advies B.V. - Jeroen

Nadere informatie

Bioenergie in Oost-Nederland

Bioenergie in Oost-Nederland Bio-energie cluster Oost Nederland Bioenergie in Oost-Nederland www.bioenergieclusteroostnederland.nl Inhoud 1. inleiding - het bioenergiecluster BEON - duurzame energie en de rol van bio-energie slide

Nadere informatie

Betaalbaar Natuurlijk Groenbeheer in Eindhoven. Frank Verhagen Beheerder natuurlijke gebieden

Betaalbaar Natuurlijk Groenbeheer in Eindhoven. Frank Verhagen Beheerder natuurlijke gebieden Betaalbaar Natuurlijk Groenbeheer in Eindhoven Frank Verhagen Beheerder natuurlijke gebieden Natuurlijk Groenbeheer in Eindhoven: Maaibeheer stedelijk gebied en wegbermen Maaibeheer natuurterreinen Bosbeheer/

Nadere informatie

Titre. Duurzaam gebruik van energiehout in de Benelux

Titre. Duurzaam gebruik van energiehout in de Benelux Titre Duurzaam gebruik van energiehout in de Benelux Een gezamenlijk product van de Benelux werkgroep «Bossen & Hout» Conferentie «Bossen & Klimaat» van 30/09/2011 ALGEMEEN KADER De Benelux ondersteunt

Nadere informatie

Biomassa: realistisch doel of niet?

Biomassa: realistisch doel of niet? Biomassa: realistisch doel of niet? Biomassa uit natuur, bos, landschap en de houtketen Ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit Platform Hout Nederland (PHN) Bosschap Branchevereniging Organische

Nadere informatie

Biomassalland - Het samenwerkingsverband van:

Biomassalland - Het samenwerkingsverband van: Biomassalland - Het samenwerkingsverband van: Biomassalland - de ontstaansgeschiedenis Waar staan we nu? Wat zijn de uitdagingen? Wat hebben we geleerd? Aan de slag met uw praktijkcase Achterstallig landschapsonderhoud

Nadere informatie

Borging duurzaamheid vaste biomassa in de SDE+ Joyce de Wit RVO.nl

Borging duurzaamheid vaste biomassa in de SDE+ Joyce de Wit RVO.nl Borging duurzaamheid vaste biomassa in de SDE+ Joyce de Wit RVO.nl Aan bod komt: Wanneer duurzaamheid aantonen? Waar gaan de eisen over? Hoe toon je duurzaamheid aan? Gebruik goedgekeurde certificaten

Nadere informatie

Presentatie Warmteproductie met snoeihout. 3 November 2011 Doen! Ervaring en tips uit de praktijk Ben Reuvekamp HeatPlus

Presentatie Warmteproductie met snoeihout. 3 November 2011 Doen! Ervaring en tips uit de praktijk Ben Reuvekamp HeatPlus Presentatie Warmteproductie met snoeihout 3 November 2011 Doen! Ervaring en tips uit de praktijk Ben Reuvekamp HeatPlus Inhoud presentatie Historie HeatPlus Energie en warmte Werking houtgestookte CV installatie

Nadere informatie

Provincie Antwerpen als katalysator voor duurzame energie, focus op houtige biomassa

Provincie Antwerpen als katalysator voor duurzame energie, focus op houtige biomassa Provincie Antwerpen als katalysator voor duurzame energie, focus op houtige biomassa 1-10/7/2016 Biomassa in de pers 2-10/7/2016 2-10/7/2016 CO2 emissies bij verbranding zijn afkomstig van CEREN, MEEDDAT.

Nadere informatie

De rol van biomassa in de energietransitie & Introductie biomassateelt

De rol van biomassa in de energietransitie & Introductie biomassateelt De rol van biomassa in de energietransitie & Introductie biomassateelt Martijn Boosten (Werkendam, 16 februari 2016) Hernieuwbare energie en houtige biomassa Situatie in 2014: 5,5% van NL energieverbruik

Nadere informatie

Programma Kas als Energiebron

Programma Kas als Energiebron Programma Kas als Energiebron Studiegroep bio-energie, door en voor glastuinders Uitwisselen van kennis- en ervaring over bio-energie Onderwerp: beschikbaarheid en duurzaamheid houtige biomassa Datum:

Nadere informatie

Biomassa uit natuur en landschap Wat is het potentieel?

Biomassa uit natuur en landschap Wat is het potentieel? Biomassa uit natuur en landschap Wat is het potentieel? 19 maart 2008 Joop Spijker Alterra, Wageningen UR Conferentie regionale kansen voor biomassa en waterstof Opbouw presentatie Inleiding Huidig gebruik

Nadere informatie

Welkom. Trees from Traffic. Met de steun van het Fonds Duurzaam Materialen- en Energiebeheer, beheerd door de Koning Boudewijnstichting.

Welkom. Trees from Traffic. Met de steun van het Fonds Duurzaam Materialen- en Energiebeheer, beheerd door de Koning Boudewijnstichting. Welkom Trees from Traffic Met de steun van het Fonds Duurzaam Materialen- en Energiebeheer, beheerd door de Koning Boudewijnstichting. Programma 10u00: Inleiding Schepen Jan Van der Velpen 10u20: beheer

Nadere informatie

Verkenning biomassaketens Moubeek- Vloethemveld

Verkenning biomassaketens Moubeek- Vloethemveld Pieter Verdonckt T 051/ 27 33 82 pieter.verdonckt@inagro.be Expert houtige biomassa Inagro vzw Maatschappij en Leefomgeving Willem Boeve T 051/27 33 79 willem.boeve@inagro.be Expert valorisatie maaisel

Nadere informatie

Beschikbaarheid en duurzaamheid in EU

Beschikbaarheid en duurzaamheid in EU Beschikbaarheid en duurzaamheid in EU Wat doet Staatsbosbeheer? Wat gebeurt er in EU? Henk Wanningen Wat is Staatsbosbeheer? Verzelfstandigd overheidsbedrijf Areaal 265.000 ha Bos 100.000 ha Bos 27% NL-bos

Nadere informatie

Kostenefficiënte en verantwoorde oogst van tak- en tophout

Kostenefficiënte en verantwoorde oogst van tak- en tophout Kostenefficiënte en verantwoorde oogst van tak- en tophout Martijn Boosten Oogstdemonstratie tak- en tophout 27 februari 2014, Vierhouten Tak- en tophout uit bossen Naar schatting jaarlijks 36.000 ton

Nadere informatie

D3. Oogstpilots gecoördineerd en klimaatslim landschapsonderhoud

D3. Oogstpilots gecoördineerd en klimaatslim landschapsonderhoud D3. Oogstpilots gecoördineerd en klimaatslim landschapsonderhoud Aanleiding en Doel Aanleiding: 30% van nationaal houtig potentieel opgeslagen in landschap. beperkt ontsloten en achterblijvende bijgroei.

Nadere informatie

ENERGIE UIT HET LANDSCHAP

ENERGIE UIT HET LANDSCHAP ENERGIE UIT HET LANDSCHAP DE LOGISTIEKE UITDAGING VOOR MORGEN BEON 15 juni De Haere, Olst GEORGE BORGMAN Praktisch advies Bosbeheer Blessen en houtmeten Oogstvoorbereiding/-begeleiding Logistiek Beheerplanning

Nadere informatie

Samenwerking in de biomassaketen. 1 november 2016 David Borgman

Samenwerking in de biomassaketen. 1 november 2016 David Borgman Samenwerking in de biomassaketen 1 november 2016 David Borgman Overzicht samenwerkingsprojecten Midden en Oost Nederland Gemene deler in projecten Uitgelicht: Biomassalland Rol Gemeente Coöperatie Biomassalland

Nadere informatie

Management samenvatting

Management samenvatting Management samenvatting Haalbaarheidsstudie - Bio-energie als duurzame oplossing voor het bereiken van energiedoelstellingen in de gemeente Ede 1. Introductie 1.1 Achtergrond Biomassa wordt over het algemeen

Nadere informatie

Community of Practice Benutting regionale biomassa Noord Veluwe

Community of Practice Benutting regionale biomassa Noord Veluwe Community of Practice Benutting regionale biomassa Noord Veluwe 1 Inhoud Inleiding Voorstelrondje Voordracht Marie-Therese Tetteroo Warmtevraag en biomassa Thema s voor samenwerking 2 1 Doel Community

Nadere informatie

Benut de voorraad energie van het platteland. Ruimtelijke uitwerking - paper voor het Topteam Energie

Benut de voorraad energie van het platteland. Ruimtelijke uitwerking - paper voor het Topteam Energie Benut de voorraad energie van het platteland Ruimtelijke uitwerking - paper voor het Topteam Energie Benut de voorraad energie van het platteland 1 Benut de voorraad energie van het platteland Ruimtelijke

Nadere informatie

Toekomstverkenning naar het Landschap van Overijssel in 2050

Toekomstverkenning naar het Landschap van Overijssel in 2050 Toekomstverkenning naar het Landschap van Overijssel in 2050 Omgevingsscenario s 2050 2050? Nu minus 31 =1988 20400 Boeren in Overijssel Algemeen Overijssel in Europese dynamiek Vertrouwen in economische

Nadere informatie

Landschapsbeheer met landbouwers

Landschapsbeheer met landbouwers Landschapsbeheer met landbouwers Inspiratiedag Beheerlijke bermen, RLM Eeklo, 15 juni 2016 Vande Ryse Luc Provincie Oost-Vlaanderen, dienst Landbouw en Platteland Stimuli voor landschapsbeheer dienst Landbouw

Nadere informatie

Welkom. Informatiebijeenkomst Energielandschap Wells Meer. Door de gemeenschap, voor de gemeenschap

Welkom. Informatiebijeenkomst Energielandschap Wells Meer. Door de gemeenschap, voor de gemeenschap Welkom Informatiebijeenkomst Energielandschap Wells Meer Door de gemeenschap, voor de gemeenschap Programma 19.50 uur Energievisie & ambitie - Antoon Splinter 20.10 uur Toelichting haalbaarheidsverkenning

Nadere informatie

Het Houtconvenant. Biorenewables Business Platform

Het Houtconvenant. Biorenewables Business Platform Biorenewables Business Platform Het Houtconvenant Een groot aantal organisaties die zich bezig houden met duurzame biomassa willen in Nederland samenwerken om twee doelen na te streven. Namelijk te komen

Nadere informatie

Ontwikkelingen rond de opwerking van organische reststromen en biomassa. Arjen Brinkmann Branche Vereniging Organische Reststoffen

Ontwikkelingen rond de opwerking van organische reststromen en biomassa. Arjen Brinkmann Branche Vereniging Organische Reststoffen Ontwikkelingen rond de opwerking van organische reststromen en biomassa Arjen Brinkmann Branche Vereniging Organische Reststoffen 1 Inhoud Over de BVOR Over organische reststromen & biomassa: Waar hebben

Nadere informatie

Impact van de voorgestelde projecten van de Thematafel Biomassa van het Gelders Energieakkoord

Impact van de voorgestelde projecten van de Thematafel Biomassa van het Gelders Energieakkoord 27 juli 2016 Impact van de voorgestelde projecten van de Thematafel Biomassa van het Gelders Energieakkoord Vertrouwelijk Quintel Intelligence Atrium - Strawinskylaan 3051 1077 ZX Amsterdam Nederland www.energi

Nadere informatie

I n t r o d u c t i e Bosvisie Groeiende toekomst `Waar staan we met de gedragscode? Slot

I n t r o d u c t i e Bosvisie Groeiende toekomst `Waar staan we met de gedragscode? Slot I n t r o d u c t i e Bosvisie Groeiende toekomst `Waar staan we met de gedragscode? Slot I n t r o d u c t i e Bosvisie Groeiende toekomst `Waar staan we met de gedragscode? Slot Biodiversiteit en zorgvuldig

Nadere informatie

13 feb 2013 Dag van de biomassa uit het landschap

13 feb 2013 Dag van de biomassa uit het landschap 13 feb 2013 Dag van de biomassa uit het landschap 1 » Local for Local: gebruik lokaal beschikbare biomassa om lokale warmtevragen te dekken. Dit creëert draagvlak en betrokkenheid bij de burgers.» Dit

Nadere informatie

Samenvatting. Inkomensverlies per ha grasland

Samenvatting. Inkomensverlies per ha grasland Samenvatting 1 De veenweidegebieden ondervinden verschillende problemen, zoals bodemdaling, een verminderde kwaliteit van het oppervlaktewater en een aanzienlijke bijdrage aan de CO 2 -emissie. Een verlaagd

Nadere informatie

Oplegnotitie NNN-gebied, IJsselzone, Veerweg Olst

Oplegnotitie NNN-gebied, IJsselzone, Veerweg Olst Oplegnotitie NNN-gebied, IJsselzone, Veerweg Olst Project: 16M8038 Onderwerp: Oplegnotitie NNN-gebied, IJsselzone, Veerweg Olst Datum: 15 maart 2018 Auteur: Ing. D. van der Veen (ecoloog LievenseCSO) Bestemd

Nadere informatie

Potentieel van houtige biomassa in Gelderland

Potentieel van houtige biomassa in Gelderland Ing. 27 maart 2017 PS2017-182 2017-005195 PS 24 mei 2017 1 Potentieel van houtige biomassa in Gelderland Quick scan van het potentieel verantwoord te oogsten biomassa uit bos, landschap en bebouwde omgeving

Nadere informatie

Van landschapsonderhoud tot houtpellets

Van landschapsonderhoud tot houtpellets Van landschapsonderhoud tot houtpellets Presentatie voor: VORST 17 Datum: Dinsdag 10 oktober 2017 1 Weinig lekken buiten de keten Grondstoffen Omzet Winst Dus keten laten profiteren in volle breedte 2

Nadere informatie

Kansen voor biomassa uit natuurbeheer

Kansen voor biomassa uit natuurbeheer Kansen voor biomassa uit natuurbeheer Verslag veldwerkplaats --- Algemeen Goor, 10 november 2009 en 15 december 2009 Inleiders: Kees Boon (Algemene Nederlandse Vereniging van Inlands Hout), Ton Roozen

Nadere informatie

Kennisdag eco2eco vraag en aanbod op de houtmarkt Welkom

Kennisdag eco2eco vraag en aanbod op de houtmarkt Welkom Kennisdag eco2eco vraag en aanbod op de houtmarkt Welkom 29/06/2017 Opglabbeek Eric Peyskens ANB Bert De Somviele BOS+ Introductie Stuurgroep 4 situering deelpakket 3 binnen het project eco2eco Doel: Vlaamse

Nadere informatie

Energieverzorging Nederland

Energieverzorging Nederland Energieverzorging Nederland Naar een Duurzame Samenleving (VROM) Vanuit een internationaal geaccordeerde basis voor 2050 Standpunt Nederlandse overheid : 100% CO2 -reductie Standpunt van de G8: 80 % CO2

Nadere informatie

Landschap opnieuw uitvinden

Landschap opnieuw uitvinden Landschap opnieuw uitvinden Samenwerking tussen natuur en lokale gemeenschap stimuleren Prof. Paul Opdam Wageningen University & Research (Alterra) Landschap: resultaat van samenwerking tussen natuur en

Nadere informatie

Beschikbaarheid van Nederlandse verse houtige biomassa in 2030 en 2050

Beschikbaarheid van Nederlandse verse houtige biomassa in 2030 en 2050 1 Beschikbaarheid van Nederlandse verse houtige biomassa in 2030 en 2050 Studie naar binnenlands potentieel en toekomstige vraag vanuit energie en biobased ontwikkelingen Martijn Boosten¹, Jan Oldenburger¹,

Nadere informatie

Glastuinbouwdag 16 maart 2018 Biomassa het duurzame alternatief. Voorzitter NBKL Eppo Bolhuis

Glastuinbouwdag 16 maart 2018 Biomassa het duurzame alternatief. Voorzitter NBKL Eppo Bolhuis Glastuinbouwdag 16 maart 2018 Biomassa het duurzame alternatief Voorzitter NBKL Eppo Bolhuis Bio energie betreft 65 % van de duurzame energie markt Twee derde van alle hernieuwbare energie in Nederland

Nadere informatie

FEITEN, CIJFERS EN KAARTEN

FEITEN, CIJFERS EN KAARTEN FEITEN, CIJFERS EN KAARTEN Een toekomstbestendig perspectief voor DTB vraagt om goed begrip van de ruimtelijke context en het huidige energiesysteem. Hoe is het (energie) landschap opgebouwd? Wat zijn

Nadere informatie

Inzet van hout voor energie in de provincie Gelderland. Joop Spijker (Alterra) Martijn Boosten (Stichting Probos)

Inzet van hout voor energie in de provincie Gelderland. Joop Spijker (Alterra) Martijn Boosten (Stichting Probos) Inzet van hout voor energie in de provincie Gelderland Joop Spijker (Alterra) Martijn Boosten (Stichting Probos) Wageningen, juni 2010 Inzet van hout voor energie in de provincie Gelderland Joop Spijker

Nadere informatie

CHECKLIST ONDERGRONDKANSEN: AANTREKKELIJK WONEN EN WERKEN IN APELDOORN

CHECKLIST ONDERGRONDKANSEN: AANTREKKELIJK WONEN EN WERKEN IN APELDOORN CHECKLIST : AANTREKKELIJK WONEN EN WERKEN IN APELDOORN Versterk de identiteit van de Buitenstad door landschappelijke, aardkundige en archeologische waarden zichtbaar op te nemen in de ruimtelijke inrichting

Nadere informatie

26 maart bijeenkomst startnotitie m.e.r. Bio WKK Arnhem

26 maart bijeenkomst startnotitie m.e.r. Bio WKK Arnhem 26 maart bijeenkomst startnotitie m.e.r. Bio WKK Arnhem 1 Achtergrond energie in Arnhem 2 De Kleefse Waard - Arnhem 3 Startnotitie: onderzoek mogelijke milieu effecten 4 Tijdspad 5 Biomassa 6 Vragen 1

Nadere informatie

Inzet van hout voor energie in de provincie Gelderland

Inzet van hout voor energie in de provincie Gelderland Bortissim zzriuscilit veliqui Agnis Nulla Con Provincie Gelderland Markt 11 Postbus 9090 6800 GX Arnhem T (026) 359 90 00 www.gelderland.nl Provincie Gelderland, dichterbij dan je denkt Inzet van hout

Nadere informatie

Welkom. Lokale biomassa lokaal benutten voor energie. Hier Opgewekt,

Welkom. Lokale biomassa lokaal benutten voor energie. Hier Opgewekt, Welkom Lokale biomassa lokaal benutten voor energie Hier Opgewekt, 15-11-2013 Met medewerking van: Gerard Bauhuis, COGAS Duurzaam Barbara Luijters, gemeente Olst-Wijhe Mario den Hoedt, ROVA Huibert Boer,

Nadere informatie

Participatie. Deelname aan initiatieven in de sector

Participatie. Deelname aan initiatieven in de sector Participatie Deelname aan initiatieven in de sector Definitief Participatie Deelname aan initiatieven in de sector Versie 2 Opdrachtgever Eelerwoude Mossendamsdwarsweg 3 7472 DB Goor T 0547 26 35 15 F

Nadere informatie

Circulair Congres TKI-BBE Ronald Zwart, Platform Bio-Energie 08 mei 2019

Circulair Congres TKI-BBE Ronald Zwart, Platform Bio-Energie 08 mei 2019 De Toekomst van Bio-energie Circulair Congres TKI-BBE Ronald Zwart, Platform Bio-Energie 08 mei 2019 De Toekomst van Bio-energie Bio-energie is vandaag de belangrijkste bron van hernieuwbare energie in

Nadere informatie

Zonnevelden: hoe zorg je voor een goede ruimtelijke inpassing. Rik Olde Loohuis (Rom3D) Tim de Weerd (Provincie Overijssel)

Zonnevelden: hoe zorg je voor een goede ruimtelijke inpassing. Rik Olde Loohuis (Rom3D) Tim de Weerd (Provincie Overijssel) Zonnevelden: hoe zorg je voor een goede ruimtelijke inpassing Rik Olde Loohuis (Rom3D) Tim de Weerd (Provincie Overijssel) 1 kort voorstelrondje en wat hoop je hier op te halen? ambities en getallen inpassen

Nadere informatie

o Visie gemeente: Hoe het gemeentehuis verwarmen met biomassa? Jan Van der Velpen, schepen landbouw en leefmilieu Bierbeek

o Visie gemeente: Hoe het gemeentehuis verwarmen met biomassa? Jan Van der Velpen, schepen landbouw en leefmilieu Bierbeek o Toelichting streefdoelen provincie: Klimaatneutraal tegen 2040, Tie Roefs, gedeputeerde voor leefmilieu Vlaams-Brabant o Visie gemeente: Hoe het gemeentehuis verwarmen met biomassa? Jan Van der Velpen,

Nadere informatie

Kansen in de Najaarsronde SDE+ Zwolle Landstede 30 maart 2017 Jan Bouke Agterhuis (RVO)

Kansen in de Najaarsronde SDE+ Zwolle Landstede 30 maart 2017 Jan Bouke Agterhuis (RVO) Kansen in de Najaarsronde SDE+ Zwolle Landstede 30 maart 2017 Jan Bouke Agterhuis (RVO) Onderwerpen Evaluatie SDE 2011 2015 SDE+ 2016 SDE+ 2017 SDE+ 2018 Evaluatie SDE+ 2011 2015 1/2 Rapport van CE Delft

Nadere informatie

Maatschappelijke weerstand: Een issue voor terreinbeheerders in de keuze om houtige biomassa te oogsten?

Maatschappelijke weerstand: Een issue voor terreinbeheerders in de keuze om houtige biomassa te oogsten? Maatschappelijke weerstand: Een issue voor terreinbeheerders in de keuze om houtige biomassa te oogsten? Robert Jan Fontein & Wiebren Kuindersma 1. Inleiding In het werkprogramma Nieuwe energie voor het

Nadere informatie

Praktische opdracht Scheikunde Biomassa als brandstof

Praktische opdracht Scheikunde Biomassa als brandstof Praktische opdracht Scheikunde Biomassa als brandstof Praktische-opdracht door een scholier 694 woorden 13 april 2016 9 2 keer beoordeeld Vak Scheikunde Pagina 1 van 5 PO biomassa als brandstof (practicum

Nadere informatie

Klimaat-slim bosbeheer

Klimaat-slim bosbeheer Klimaat-slim bosbeheer Welke opties heb je als bosbeheerder? Mart-Jan Schelhaas 29 oktober 2018 Inhoud Achtergrond Wat is de relatie tussen koolstof en bos? Welke opties heb je als bosbeheerder? Wat doet

Nadere informatie

Technische onderbouwing themapagina s GasTerra Jaarverslag 2012. Gas. Gas. Volume (mrd. m 3 ) 83. Calorische waarde (Hi) (MJ/m 3 ) 31,65

Technische onderbouwing themapagina s GasTerra Jaarverslag 2012. Gas. Gas. Volume (mrd. m 3 ) 83. Calorische waarde (Hi) (MJ/m 3 ) 31,65 Technische onderbouwing themapagina s GasTerra Jaarverslag 2012 Gas Gas Volume (mrd. m 3 ) 83 Calorische waarde (Hi) (MJ/m 3 ) 31,65 Calorische waarde (Hs) (MJ/m 3 ) 35,17 Energie-inhoud op onderwaarde

Nadere informatie

Kosten en baten wilgenenergieplantages

Kosten en baten wilgenenergieplantages Martijn Boosten Patrick Jansen Steeds meer bedrijfspanden, zwembaden en andere gebouwen worden verwarmd met hout. (illustratie: MEC studio / Stichting Probos, Biomassa Stroomlijn & Borgman Beheer Advies).

Nadere informatie

OntwerpLab voor de Klimaatrobuuste Stad

OntwerpLab voor de Klimaatrobuuste Stad OntwerpLab voor de Klimaatrobuuste Stad Conferentie Klimaatadaptatie Zuid Nederland Deelsessie Integraal Ontwerpen Ruud Koch 27 juni 2019 OntwerpLab voor de Klimaatrobuuste Stad 3 jarig samenwerkingsverband

Nadere informatie

Hout uit natuur en openbaar groen

Hout uit natuur en openbaar groen Hout uit natuur en openbaar groen Paul Sessink Projectgroep Biomassa en WKK 23 maart 2010 BVOR landelijke branchevereniging (1989) van composteerinrichtingen organisch afval m.n. groenafval bio-energie

Nadere informatie

17/12/2013. Cascadering in gebruik van hout en houtige biomassa. Een afwegingskader visie en praktijk van ANB

17/12/2013. Cascadering in gebruik van hout en houtige biomassa. Een afwegingskader visie en praktijk van ANB Cascadering in gebruik van hout en houtige biomassa Een afwegingskader visie en praktijk van ANB Workshop 17/12/2013 1 Overzicht hout ANB visie op houtproductie Houtstromen uit ANB domeinen Valorisatie

Nadere informatie

Geothermie in de gebouwde omgeving

Geothermie in de gebouwde omgeving Geothermie in de gebouwde omgeving Ans van den Bosch Plv. Directeur Warmte en Ondergrond Programma manager Duurzame Warmte Onderwerpen 1. Klimaatakkoord 2. Geothermie in de gebouwde omgeving 3. Beleid

Nadere informatie

Bio-energiecentrales Eindhoven

Bio-energiecentrales Eindhoven Bio-energiecentrales Eindhoven Frans Kastelijn Programmamanager Energie Gemeente Eindhoven December 2014 Inhoudsopgave 1. Algemeen 2. Duurzame energie en activiteiten op lokaal niveau 3. Bio-energie centrales

Nadere informatie

Symposium De Groene Delta van Nijmegen. Dag van de duurzaamheid 10 oktober 2014

Symposium De Groene Delta van Nijmegen. Dag van de duurzaamheid 10 oktober 2014 Symposium De Groene Delta van Nijmegen Dag van de duurzaamheid 10 oktober 2014 Noodzaak tot veranderen 13-10-2014 2 En toen was daar... http://www.energieakkoordser.nl/ https://energiekgelderland.nl/paginas/default.aspx

Nadere informatie

Samenwerking overheid en bedrijfsleven

Samenwerking overheid en bedrijfsleven Bio-energie cluster Oost Nederland Samenwerking overheid en bedrijfsleven ontwikkeling en realisatie van bioenergieprojecten Inhoud 1. inleiding 2. bioenergie in Oost Nederland 3. rol van gemeente 4. samenwerking

Nadere informatie

B-107 Green Deal Icoonproject recreatiegebieden en natuur Veluwe

B-107 Green Deal Icoonproject recreatiegebieden en natuur Veluwe B-107 Green Deal Icoonproject recreatiegebieden en natuur Veluwe Ondergetekenden 1. De Minister van Economische Zaken, Landbouw en Innovatie, de heer drs. M.J.M. Verhagen, handelend als bestuursorgaan,

Nadere informatie

Energietransitie in de Betuwse Bloem

Energietransitie in de Betuwse Bloem Energietransitie in de Betuwse Bloem Eric Poot, Wageningen UR Glastuinbouw Energietransitie Landelijk niveau (Nederland) Energie infrastructuur: Landelijke grids aardgas en electra Kennis: landelijke energietransitie

Nadere informatie

Flevoland maakt werk van duurzame energie

Flevoland maakt werk van duurzame energie Flevoland maakt werk van duurzame energie Hans Rijnten Provincie Flevoland Chris de Visser Acrres Pieter Bergmeijer Trilance 6 december 2007 Workshop bioraffinage 1 Inhoud presentatie Flevoland maakt werk

Nadere informatie

Biomassa in het Voorstel voor Hoofdlijnen van het Klimaatakkoord (VHKA)

Biomassa in het Voorstel voor Hoofdlijnen van het Klimaatakkoord (VHKA) Biomassa in het Voorstel voor Hoofdlijnen van het Klimaatakkoord (VHKA) Marit van Hout, PBL 10 oktober 2018, Den Bosch TKI BBE overleg Wat staat er over biomassa in het Voorstel voor Hoofdlijnen van het

Nadere informatie

INFORMATIEVERGADERING MILIEUVERGUNNINGSAANVRAAG. Biomassa Conversie Project E.ON Centrale Langerlo

INFORMATIEVERGADERING MILIEUVERGUNNINGSAANVRAAG. Biomassa Conversie Project E.ON Centrale Langerlo INFORMATIEVERGADERING MILIEUVERGUNNINGSAANVRAAG Biomassa Conversie Project E.ON Centrale Langerlo Genk, 6 september 2012 AGENDA 1) Welkom en introducties 2) Korte animatie 3) Context 4) Langerlo Biomassa

Nadere informatie

Infoavond: Oogsten van houtige biomassa

Infoavond: Oogsten van houtige biomassa LEADER-PROJECT ENERGIEK GEBRUIK VAN RESTHOUT UIT LANDSCHAPSONDERHOUD Infoavond: Oogsten van houtige biomassa Sint-Jan-In-Eremo, 2 december 2013 Samenwerking voor Agrarisch Landschap vzw Agenda: 19:45:

Nadere informatie

Transitie naar een duurzame elektriciteitsvoorziening en de rol van biomassa. Ir. Harry A. Droog

Transitie naar een duurzame elektriciteitsvoorziening en de rol van biomassa. Ir. Harry A. Droog Transitie naar een duurzame elektriciteitsvoorziening en de rol van biomassa Ir. Harry A. Droog Voorzitter Platform Duurzame Electriciteitsvoorziening Biomassa meestook symposium, 27 mei 2010, Amsterdam

Nadere informatie

Energie uit groenafval. deel van een duurzame. Arjen Brinkmann Branche Vereniging Organische Reststoffen

Energie uit groenafval. deel van een duurzame. Arjen Brinkmann Branche Vereniging Organische Reststoffen Energie uit groenafval deel van een duurzame totaaloplossing Arjen Brinkmann Branche Vereniging Organische Reststoffen 1 Branche Vereniging Organische Reststoffen (BVOR) Sinds 1989 branche organisatie

Nadere informatie

Wat is natuurinclusieve landbouw?

Wat is natuurinclusieve landbouw? Wat is natuurinclusieve landbouw? Jan Willem Erisman 's-hertogenbosch, 3 april 2018 Louis Bolk instituut Natuurinclusief: denken, ontwerpen en doen J.P. Thysse Waar wij wonen RV www.louisbolk.org Consumentenprijs

Nadere informatie

Gebruikershandleiding bij de rekentool E-land CO2

Gebruikershandleiding bij de rekentool E-land CO2 Gebruikershandleiding bij de rekentool E-land CO2 Voor het berekenen van CO2-emissiefactoren voor Nederlandse houtige biobrandstoffen en -grondstoffen. Foto: Willem Quist Versie 28 maart 2018 De E-land

Nadere informatie

Is uw gemeente mee met groene warmte? 9 februari 2018 KU Leuven Brugge. Ben Segers Francies Van Gijzeghem

Is uw gemeente mee met groene warmte? 9 februari 2018 KU Leuven Brugge. Ben Segers Francies Van Gijzeghem Is uw gemeente mee met groene warmte? 9 februari 2018 KU Leuven Brugge Ben Segers Francies Van Gijzeghem 1 Inhoud Intro ODE en BE-p Wat is biomassa? Hele kleine installaties Medium schaal Grote schaal

Nadere informatie

Biomassa, het nieuwe goud. Francies Van Gijzeghem projectleider Bio-Energie platform

Biomassa, het nieuwe goud. Francies Van Gijzeghem projectleider Bio-Energie platform Biomassa, het nieuwe goud Francies Van Gijzeghem projectleider Bio-Energie platform ODE-Vlaanderen Structuur Vlaams kwaliteitscentrum voor decentrale duurzame energie belsolar Werkgroep groene stroom 2

Nadere informatie

Balans voor hout en houtproducten voor Nederland,

Balans voor hout en houtproducten voor Nederland, Balans voor hout en houtproducten voor Nederland, 2000-2014 Indicator 15 februari 2016 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt

Nadere informatie

Green Value via tijdelijk locatiebeheer

Green Value via tijdelijk locatiebeheer Green Value via tijdelijk locatiebeheer 2/4 Voorwoord De westerse economie draait voor het overgrote deel op fossiele grondstoffen. Deze bronnen zijn eindig en het gebruik ervan leidt tot opwarming van

Nadere informatie

Nederlandse houtstromen in beeld. Jan Oldenburger, Casper de Groot en Annemieke Winterink

Nederlandse houtstromen in beeld. Jan Oldenburger, Casper de Groot en Annemieke Winterink Nederlandse houtstromen in beeld Jan Oldenburger, Casper de Groot en Annemieke Winterink Wageningen, december 2012 Nederlandse houtstromen in beeld Jan Oldenburger, Casper de Groot en Annemieke Winterink

Nadere informatie