Agroforestry in Vlaanderen

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Agroforestry in Vlaanderen"

Transcriptie

1 Agroforestry in Vlaanderen

2 Agroforestry in Vlaanderen Voordelen Ervaringen in gematigde streken Agroforestry in Frankrijk: een gevorderde case Potentieel en obstakels voor Vlaanderen

3 Agroforestry: What s in a name? Een definitie: combinatie van houtige gewassen met landbouw multifunctionaliteit Wat is het niet? Bebossing van landbouwgronden Verschillende combinaties: Silvopastoraal met beweiding Bosakkerbouw boslandbouw bostuinbouw Agroforestry in tropische en gematigde streken

4 Agroforestry: SWOT analyse Sterktes Duurzaamheid: economisch ecologisch Sociaal-cultureel Zwaktes Competitie tss bomen en akker Arbeidsinput Wijziging bedrijfsbeheer Synergieën Kansen Kyoto-akkoord EU-Plattelandsbeleid agroforestry plattelandseconomie Substitutie houtimport Water-, erosie- en natuurbeleid Obstakels Juridische leemtes Mentaliteitswijziging vereist Weinig praktische ervaringen

5 Agroforestry: sterktes Economische duurzaamheid: maximale input maximale output minimale input (sub)maximale, gediversifieerde output kostenreductie + eco-efficiëntie = grotere rendabiliteit & kleiner productierisico Agroforestry is een duurzame vorm van pensioensparen! Arbeidsintensiviteit creëert jobs Diversere en robuustere plattelandseconomie Vermijden van milieukosten door preventie van bodemerosie

6 Agroforestry: sterktes Ecologische duurzaamheid: minder erosie organische stof, bodemstructuur en bodemleven meer gesloten nutriëntencycli (minder nitraatuitstoot!) zonne-energie efficiënter benut microklimaten voor fauna waterbeschikbaarheid vastlegging van koolstof

7 Agroforestry: sterktes Socio-culturele duurzaamheid: diverse, kwaliteitsgerichte sfeer met economische zekerheden extra opbrengst weegt zwaarder door dan investeringskost gezonder leefmilieu en esthestischer landschap nieuwe dynamiek voor recreatie, boerderijzorg, enz. Synergieën meer efficiënte benutting van water, bodem, licht mogelijkheden tot samenwerking tussen bedrijven

8 Agroforestry: zwaktes Competie tussen akker en boom grotendeels te vermijden door goed design Arbeidsintensiviteit tijdelijke arbeidspieken (1e fase) ondersteuning nodig (EU alvast tot 2013) Wijziging bedrijfsvoering wisseling zomer - wintergewas evt. overschakeling van akkerteelt naar tijdelijke beweiding (in laatste fase) tenzij dichtheid bomen gering materieel voor snoeiwerk

9 homogenere opbrengstspreiding

10 verschillende plantdichtheden (van 50 tot 200 bomen per ha)

11

12

13 - in eerste fase arbeidsintensivering - nadien beweiding/extensivering

14 eventuele beweiding in laatste fase

15 Agroforestry: kansen Kyoto-akkoord De uitstoot van 20 schapen komt overeen met de captatie door 1ha onder gras; met een dichtheid van 100 bomen/ha agroforestry wordt de uitstoot van 50 schapen gecompenseerd EU-Plattelandsbeleid agroforestry : plattelandsbeleid , onder Landbeheer (prioritaire as 2) Substitutie houtimport Een aanplant van 10% van opp. door 1/3de van de boeren in Frankrijk zou een houtproductie opleveren die rond 2050 de import van hout vervangt Water-, erosie- en natuurbeleid

16

17 Erosiebestrijding: 40% Vlaamse gemeenten kampt met erosieproblemen

18 mogelijkheden voor biologisch plaagbeheer door aanplant van waardplanten van predatoren tussen de bomen in de rijen

19 Agroforestry: obstakels Juridische leemtes en vragen subsidiestelsel en -administratie Pachtwetgeving? - beweiding omkeerbaar? incompatibiliteit landbouw- en bosbouwwetgeving Mentaliteitswijziging vereist Weinig praktische ervaringen

20 Agroforestry in Frankrijk: een gevorderde case Traditionele agroforestrysystemen Belangrijkste proefvelden of boeren die opgevolgd worden (totaal: +/- 60) Regionale enquêtes naar potentiële interesse van boeren

21 heel wat interesse bij Franse boeren!

22 Beloftevolle soorten:

23 rendementsverlies blijft zeer beperkt bij geringe dichtheid van bomen

24 sterkere diameter- en hoogtegroei dan bosbomen

25 Agroforestry in Frankrijk: onderzoeksresultaten tonen haalbaarheid Hoge productiviteit van bomen Relatief klein rendementsverlies Beloftevolle boomsoorten

26 Dossier in vakpers

27 SAFE eindrapport Op website van INRA

28

29 Agroforestry: wat sfeerbeelden...

30

31

32

33

34

35

36

37

38

39

40

41 Agroforestry: ook in Vlaanderen? Momentum van EU plattelandsbeleid! Onderzoeksresultaten uit SAFE project Prioritiseren van regio s

42 Agroforestry: ook in Vlaanderen? Opstarten proefvelden / opvolgen pioniers Participatie geïnteresseerde partners: Wervel, Vereniging voor Bos in Vlaanderen, Nationale Boomgaardenstichting, Ferme Local, Regionale Landschappen, Waar wachten we op? Frankrijk start dit jaar 100 demopercelen!

ILVO. Wat kan agroforestry betekenen voor Vlaamse landbouwers?

ILVO. Wat kan agroforestry betekenen voor Vlaamse landbouwers? Wat kan agroforestry betekenen voor Vlaamse landbouwers? Bomen voor Veerkracht Agriflanders 10/01/2019 LANDBOUW IN VLAANDEREN Productiviteit CLAAS.co.in Voedselzekerheid Voedselprijzen Mankracht Deere.nl

Nadere informatie

Agroforestry in Vlaanderen

Agroforestry in Vlaanderen Agroforestry in Vlaanderen 2 en 5 september 2014 - Inspiratiedagen www.agroforestryvlaanderen.be Agroforestry: wat is het? Agroforestry (boslandbouw) = telen van landbouwgewassen (of dieren) en houtachtige

Nadere informatie

22-5-2014. Landbouw in bos. Landbouw met bos. Landbouw buiten bos. Agroforestry in het verleden, heden en toekomst

22-5-2014. Landbouw in bos. Landbouw met bos. Landbouw buiten bos. Agroforestry in het verleden, heden en toekomst 22-5-2014 Agroforestry in het verleden, heden en toekomst Evolutie landbouw Mei 2014, Anne Oosterbaan Landbouw in bos Vruchten, groenten en vlees uit het bos Akkertjes in het bos, dieren in het bos Recente

Nadere informatie

ILVO. Bomen voor veerkracht Wat kan agroforestry betekenen in Vlaanderen?

ILVO. Bomen voor veerkracht Wat kan agroforestry betekenen in Vlaanderen? Bomen voor veerkracht Wat kan agroforestry betekenen in Vlaanderen? Symposium Ecosysteemdiensten 4/02/2019 AGROFORESTRY IN TIEN MINUTEN? Productiviteit CLAAS.co.in Voedselzekerheid Voedselprijzen Mankracht

Nadere informatie

AANPLANTSUBSIDIE VOOR BOSLANDBOUWSYSTEMEN

AANPLANTSUBSIDIE VOOR BOSLANDBOUWSYSTEMEN DEPARTEMENT LANDBOUW & VISSERIJ AANPLANTSUBSIDIE VOOR BOSLANDBOUWSYSTEMEN Campagne 2019 //////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////

Nadere informatie

boeren op een helling

boeren op een helling boeren op een helling EROSIE IN DE VLAAMSE ARDENNEN MAARTEN RAMAN AGROBEHEERCENTRUM ECO² Agrobeheercentrum Eco² Organisatie voor alle landbouwers win win situatie economie x ecologie Collectief van agrobeheergroepen

Nadere informatie

Veilig werken. Duurzaam bodemgebruik in de landbouw

Veilig werken. Duurzaam bodemgebruik in de landbouw Veilig werken Duurzaam bodemgebruik in de landbouw Programma voor vandaag: Duurzaam bodemgebruik in de landbouw Kahoot Oefentoets bodemgebruik Veilig werken & Duurzaam bodemgebruik? Veilig werken & Duurzaam

Nadere informatie

Dienstverlening vanuit het project Agroforestry in Vlaanderen

Dienstverlening vanuit het project Agroforestry in Vlaanderen Dienstverlening vanuit het project Agroforestry in Vlaanderen 3 september 2015 Pieter Verdonckt, Inagro www.agroforestryvlaanderen.be Doelstellingen van het project Doorbraak op korte termijn van haalbare,

Nadere informatie

Juridische Analyse Bos- en Bomenaanplant op landbouwgrond. Klimaatenvelop Bijeenkomsten 1 en 8 november 2018 Gijs van Heemstra

Juridische Analyse Bos- en Bomenaanplant op landbouwgrond. Klimaatenvelop Bijeenkomsten 1 en 8 november 2018 Gijs van Heemstra Juridische Analyse Bos- en Bomenaanplant op landbouwgrond Klimaatenvelop Bijeenkomsten 1 en 8 november 2018 Gijs van Heemstra Agenda Wat en Waarom? Komt een initiatiefnemer bij de overheid Wet natuurbescherming

Nadere informatie

VERGROENING ECOLOGISCH AANDACHTSGEBIED

VERGROENING ECOLOGISCH AANDACHTSGEBIED DEPARTEMENT LANDBOUW & VISSERIJ VERGROENING ECOLOGISCH AANDACHTSGEBIED Campagne 2019 //////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////

Nadere informatie

AGROFORESTRY - JURIDISCH ASPECTEN. Infoavond Agroforestry 17 augustus 2012

AGROFORESTRY - JURIDISCH ASPECTEN. Infoavond Agroforestry 17 augustus 2012 AGROFORESTRY - JURIDISCH ASPECTEN Infoavond Agroforestry 17 augustus 2012 Agroforestry in het juridisch landschap Agroforestry was in Vlaanderen al aanwezig voor 2011 Voorbeelden: populieraanplant met

Nadere informatie

Agroforestry. Watis het, hoe werkthet en waarkomthet voor? Kris Verheyen Dirk Reheul(UGent) & Bert Reubens(ILVO)

Agroforestry. Watis het, hoe werkthet en waarkomthet voor? Kris Verheyen Dirk Reheul(UGent) & Bert Reubens(ILVO) Agroforestry Watis het, hoe werkthet en waarkomthet voor? Kris Verheyen Dirk Reheul(UGent) & Bert Reubens(ILVO) Consortium Agroforestry Samenwerkingsverband met als doel aan expertise-opbouw, sensibilisering

Nadere informatie

Bodemerosie: oorzaken en oplossingen. Jan Vermang, Martien Swerts, Petra Deproost Departement LNE Dienst Land en Bodembescherming

Bodemerosie: oorzaken en oplossingen. Jan Vermang, Martien Swerts, Petra Deproost Departement LNE Dienst Land en Bodembescherming Bodemerosie: oorzaken en oplossingen Jan Vermang, Martien Swerts, Petra Deproost Departement LNE Dienst Land en Bodembescherming Wat is bodemerosie? Bodemerosie = belangrijke bron van sediment in oppervlaktewater!!

Nadere informatie

Agroforestry of boslandbouw in Vlaanderen: wat en hoe?

Agroforestry of boslandbouw in Vlaanderen: wat en hoe? Agroforestry of boslandbouw in Vlaanderen: wat en hoe? Bert Reubens & Paul Pardon 16 juni 2016 Agroforestry in Vlaanderen Wat is het? Wat heeft het te bieden? Welke effecten kun je verwachten? Hoe toepassen

Nadere informatie

Agroforestry in Vlaanderen

Agroforestry in Vlaanderen Agroforestry in Vlaanderen Watis het en hoe werkthet? Bert Reubens & Bert Van Gils (ILVO) Kris Verheyen & Dirk Reheul (UGent) Overzicht presentatie Agroforestry: wat is het en wat heeft het te bieden?

Nadere informatie

Natuurrapport Aan de slag met ecosysteemdiensten. Voorstelling Natuurrapport 17 februari 2017 Vlaams Parlement

Natuurrapport Aan de slag met ecosysteemdiensten. Voorstelling Natuurrapport 17 februari 2017 Vlaams Parlement Natuurrapport Aan de slag met ecosysteemdiensten Voorstelling Natuurrapport 17 februari 2017 Vlaams Parlement Natuurrapport 2014-2018: ecosysteemassessment voor Vlaanderen NARA-T Toestand & trend van

Nadere informatie

Steun met uw investeringsgift Be Bio Base v.z.w. geïnspireerd door de natuur

Steun met uw investeringsgift Be Bio Base v.z.w. geïnspireerd door de natuur Steun met uw investeringsgift Be Bio Base v.z.w. geïnspireerd door de natuur Wil je bijdragen aan een betere sociale en ecologische wereld? Wil je ook weten waar je steun naar toe gaat? Waarvoor die gebruikt

Nadere informatie

Natuurinclusieve landbouw: wat kan het u opleveren? Jan Willem Erisman

Natuurinclusieve landbouw: wat kan het u opleveren? Jan Willem Erisman Natuurinclusieve landbouw: wat kan het u opleveren? Jan Willem Erisman Louis Bolk (1866-1930) Hoe ruimer zou onze opvatting van het leven zijn, indien het ons gegeven was dit eens te bestuderen met verkleinglazen"

Nadere informatie

Visietekst agroforestry van Wervel. Agroforestry. Hefbomen voor een duurzame landbouw

Visietekst agroforestry van Wervel. Agroforestry. Hefbomen voor een duurzame landbouw p.1/10 Agroforestry Hefbomen voor een duurzame landbouw In deze tekst zal worden beschreven wat het potentieel is van het gebruik van bomen in het landschap in het algemeen en in de landbouw in het bijzonder.

Nadere informatie

Landschapsbeheer met landbouwers

Landschapsbeheer met landbouwers Landschapsbeheer met landbouwers Inspiratiedag Beheerlijke bermen, RLM Eeklo, 15 juni 2016 Vande Ryse Luc Provincie Oost-Vlaanderen, dienst Landbouw en Platteland Stimuli voor landschapsbeheer dienst Landbouw

Nadere informatie

Betekenis van bos(beheer) in de Lage Landen? Kris Verheyen. Aanleiding

Betekenis van bos(beheer) in de Lage Landen? Kris Verheyen. Aanleiding Betekenis van bos(beheer) in de Lage Landen? Kris Verheyen Aanleiding Inhoud presentatie Betekenis van bos in de Lage Landen Betekenis van bosbeheer in de Lage Landen Uitdagingen voor het bosbeheer Uitdagingen

Nadere informatie

Agroforestry of boslandbouw

Agroforestry of boslandbouw Agroforestry of boslandbouw Wat en hoe? Bert Reubens en Bert Van Gils (ILVO) Kris Verheyen en Dirk Reheul (Ugent) Presentatie Biovak 23 januari 2014 Instituut voor Landbouw en Visserijonderzoek Eenheid

Nadere informatie

Boslandbouw langs hoogtelijnen in het Heuvelland: een verkenning

Boslandbouw langs hoogtelijnen in het Heuvelland: een verkenning Boslandbouw langs hoogtelijnen in het Heuvelland: een verkenning 9 april 2019 Broekelzenhoek Contourboslandbouw: mogelijkheden en vraagstukken Agroforestry of boslandbouw? Contourboslandbouw als tool tegen

Nadere informatie

Rapport: duurzaamheid van de Vlaams-Brabantse land- en tuinbouw

Rapport: duurzaamheid van de Vlaams-Brabantse land- en tuinbouw Rapport: duurzaamheid van de Vlaams-Brabantse land- en tuinbouw Economische, ecologische en sociale indicatoren Ine Vervaeke en Jona Lambrechts Inleiding Aanleiding: 20 jaar Vlaams-Brabant Duurzaamheid:

Nadere informatie

Rapport: duurzaamheid van de Vlaams-Brabantse land- en tuinbouw

Rapport: duurzaamheid van de Vlaams-Brabantse land- en tuinbouw Rapport: duurzaamheid van de Vlaams-Brabantse land- en tuinbouw Economische, ecologische en sociale indicatoren Ine Vervaeke en Jona Lambrechts Inleiding Aanleiding: 20 jaar Vlaams-Brabant Duurzaamheid:

Nadere informatie

Project optimalisatie aanbod speelzones

Project optimalisatie aanbod speelzones Project optimalisatie aanbod speelzones 24/04/2017 Definitie SPEELZONES OF SPEELBOSSEN - stuk bos, natuurreservaat, weide waar kinderen, jongeren en begeleiders vrij kunnen spelen - paden verlaten - kampen

Nadere informatie

Erosiebestrijding: meer dan sediment uit de waterlopen houden

Erosiebestrijding: meer dan sediment uit de waterlopen houden Erosiebestrijding: meer dan sediment uit de waterlopen houden : De verdoken schakel in het waterbeleid. Sediment samen aanpakken biedt vele kansen. Departement LNE Dienst Land en Bodembescherming Sediment

Nadere informatie

economische mogelijkheden sociale omgeving ecologisch kapitaal verborgen kansen

economische mogelijkheden sociale omgeving ecologisch kapitaal verborgen kansen economische mogelijkheden sociale omgeving ecologisch kapitaal verborgen kansen REDD+ een campagne voor bewustwording van suriname over haar grootste kapitaal Wat is duurzaam gebruik van het bos: Duurzaam

Nadere informatie

Agroforestry Een opportuniteit voor pluimveehouders? 06/05/2015 Melle

Agroforestry Een opportuniteit voor pluimveehouders? 06/05/2015 Melle Agroforestry Een opportuniteit voor pluimveehouders? 06/05/2015 Melle www.agroforestryvlaanderen.be Agroforestry; wat is het? Agroforestry (boslandbouw) = telen van landbouwgewassen (of dieren) en houtachtige

Nadere informatie

Bossen ingedeeld in zes bostypen. Centrum Hout. Centrum Hout Postbus 1380, 1300 BJ Almere Westeinde 8, 1334 BK Almere-Buiten 036 532 98 21

Bossen ingedeeld in zes bostypen. Centrum Hout. Centrum Hout Postbus 1380, 1300 BJ Almere Westeinde 8, 1334 BK Almere-Buiten 036 532 98 21 2013/12 Bossen Bossen Bossen zijn leefgemeenschappen van planten, mensen en dieren waarbij bomen beeldbepalend zijn. Tezamen vormen zij een gesloten keten. Alle onderdelen hebben een eigen plaats en functie

Nadere informatie

BEHEEROVEREENKOMSTEN. Sebastiaan Hanoulle Bedrijfsplanner Heuvelland-Poperinge-Vleteren

BEHEEROVEREENKOMSTEN. Sebastiaan Hanoulle Bedrijfsplanner Heuvelland-Poperinge-Vleteren BEHEEROVEREENKOMSTEN Sebastiaan Hanoulle Bedrijfsplanner Heuvelland-Poperinge-Vleteren LANDBOUW + NATUUR i.p.v. landbouw vs. natuur 13/03/2017 2 Beheerovereenkomsten Wat? Vrijwillig Overeenkomst VLM -

Nadere informatie

VERGROENING BINNEN HET NIEUWE GLB; ECOLOGISCH AANDACHTSGEBIED

VERGROENING BINNEN HET NIEUWE GLB; ECOLOGISCH AANDACHTSGEBIED VERGROENING BINNEN HET NIEUWE GLB; ECOLOGISCH AANDACHTSGEBIED - Regionaal overleg Milieu- 16 maart 2017 Pieter Verdonckt pieter.verdonckt@inagro.be Landbouw & Maatschappij, Inagro Vergroening: algemeen

Nadere informatie

o Visie gemeente: Hoe het gemeentehuis verwarmen met biomassa? Jan Van der Velpen, schepen landbouw en leefmilieu Bierbeek

o Visie gemeente: Hoe het gemeentehuis verwarmen met biomassa? Jan Van der Velpen, schepen landbouw en leefmilieu Bierbeek o Toelichting streefdoelen provincie: Klimaatneutraal tegen 2040, Tie Roefs, gedeputeerde voor leefmilieu Vlaams-Brabant o Visie gemeente: Hoe het gemeentehuis verwarmen met biomassa? Jan Van der Velpen,

Nadere informatie

PDPO II: TERUGBLIK EN STAND VAN ZAKEN. Jules Van Liefferinge 07/11/2013

PDPO II: TERUGBLIK EN STAND VAN ZAKEN. Jules Van Liefferinge 07/11/2013 PDPO II: TERUGBLIK EN STAND VAN ZAKEN Jules Van Liefferinge 07/11/2013 Agenda PDPO II - het origineel Opmaak en goedkeuring Originele maatregelen Originele budgettoewijzing PDPO II doorheen de tijd Allerlei

Nadere informatie

KLEINSCHALIGE EEN PRAKTIJKVOORBEELD EROSIEBESTRIJDINGSWERKEN. Ministerie van de Vlaamse Gemeenschap

KLEINSCHALIGE EEN PRAKTIJKVOORBEELD EROSIEBESTRIJDINGSWERKEN. Ministerie van de Vlaamse Gemeenschap KLEINSCHALIGE EROSIEBESTRIJDINGSWERKEN EEN PRAKTIJKVOORBEELD A F D E L I N G L A N D Ministerie van de Vlaamse Gemeenschap 3 Inhoudsopgave 1. Situering en doel van deze brochure 5 2. Voorstellen en ontwerpen

Nadere informatie

Wijzigingen randvoorwaarden 2015

Wijzigingen randvoorwaarden 2015 Wijzigingen randvoorwaarden 2015 Wijzigingen 2015 Wijzigingen 2015: Vereenvoudiging Vereenvoudiging randvoorwaarden 2015 (nieuwe GLB) Van 18 naar 13 richtlijnen waarbij volgende geschrapt worden: Slibrichtlijn

Nadere informatie

Teelt van vlinderbloemigen in kader van GLB en PDPOIII

Teelt van vlinderbloemigen in kader van GLB en PDPOIII Teelt van vlinderbloemigen in kader van GLB en PDPOIII Alex De Vliegher In samenwerking met K. Nijs, H. Hernalsteen en G. Rombouts (Dept LV Vlaanderen) Juni 2016 Alex De Vliegher tel 09 272 26 95 alex.devliegher@ilvo.vlaanderen.be

Nadere informatie

Fauna-akkers: een meerwaarde voor bijen

Fauna-akkers: een meerwaarde voor bijen 2 de West-Vlaamse bijensymposium 22/10/2011 Fauna-akkers: een meerwaarde voor bijen Dit initiatief kadert binnen een overkoepelend project Draagvlakverbreding Landbouw & Milieu van de Vlaamse Overheid.

Nadere informatie

LANDBOUW EN BIODIVERSITEIT. Ledenbijeenkomst 2 februari 2018

LANDBOUW EN BIODIVERSITEIT. Ledenbijeenkomst 2 februari 2018 LANDBOUW EN BIODIVERSITEIT Ledenbijeenkomst 2 februari 2018 Presentaties Floris van Arkel (projectleider FPG) Ontwikkeling biodiversiteit groene ruimte Belang voor leden FPG Context: mechanismen en barrières?

Nadere informatie

Functionele Agrobiodiversiteit. Inleiding inspiratiedag

Functionele Agrobiodiversiteit. Inleiding inspiratiedag Functionele Agrobiodiversiteit Inleiding inspiratiedag Initiatiefnemers? AGNABIO kernteam Karen Katrien AGNABIO Structureel overleg tussen LNE en LV mbt Agrarisch natuurbeheer en agrobiodiversiteit Karolien

Nadere informatie

Verlies van bomen in grote delen van Europa

Verlies van bomen in grote delen van Europa Verlies van bomen in grote delen van Europa Maar sommige boeren hebben bomen in stand gehouden... En anderen hebben zelfs pas bomen geplant. Wat zit aarachter? Welke incentives kun je geven? Wat is optimaal?

Nadere informatie

VOEDSELBOS. 10 maart 2012

VOEDSELBOS. 10 maart 2012 VOEDSELBOS 10 maart 2012 Waarom zijn bomen belangrijk? Waarom zijn bomen belangrijk? Productie zuurstof Opslaan van koolstof Erosie tegengaan Zuiveren de bodem (opslaan of veranderen) Zuiveren de lucht

Nadere informatie

WAARDEVOLLE VEGETATIE NA BEBOSSING VAN LANDBOUWGROND, KAN DAT?

WAARDEVOLLE VEGETATIE NA BEBOSSING VAN LANDBOUWGROND, KAN DAT? Inhoud WAARDEVOLLE VEGETATIE NA BEBOSSING VAN LANDBOUWGROND, KAN DAT? 1. Focus op oud bosplanten 2. Bos op landbouwgrond: waar? 3. Bodem van bos op landbouwgrond 4. Effecten van boomsoort op bodem 5. Effecten

Nadere informatie

Maatregelen voor koolstofopslag onder gras- en akkerland in Vlaanderen

Maatregelen voor koolstofopslag onder gras- en akkerland in Vlaanderen Maatregelen voor koolstofopslag onder gras- en akkerland in Vlaanderen Tommy D Hose, Koen Willekens, Bart Vandecasteele, Victoria Nelissen, Thijs Vanden Nest en Greet Ruysschaert CriNglooP Collectief studienamiddag

Nadere informatie

Randvoorwaarden Erosie. Martien Swerts Dienst land en Bodembescherming Departement LNE

Randvoorwaarden Erosie. Martien Swerts Dienst land en Bodembescherming Departement LNE Randvoorwaarden Erosie Dienst land en Bodembescherming Departement LNE Context Erosie 100,000 ha 2,000,000 ton bodem/jaar 400,000 ton slib/jaar naar waterlopen na 10 jaar erosiebeleid : beleidsindicator

Nadere informatie

Het Bosschap voor bos en natuur

Het Bosschap voor bos en natuur Het Bosschap voor bos en natuur Ir. G.J.P. Jansen secretaris www.bosschap.nl Kerngegevens Bosschap Opgericht in 1954 Publiekrechtelijke bedrijfsorganisatie Verplichte registratie voor bos- en natuurbedrijven:

Nadere informatie

Kan stimuleren van agrobiodiversiteit zonder externe gelden?

Kan stimuleren van agrobiodiversiteit zonder externe gelden? Resultaten met functionele agrobiodiversiteitsmaatregelen vanuit project Boeren en Agrobiodiversiteit.. Kan stimuleren van agrobiodiversiteit zonder externe gelden? Jan de Wit Louis Bolk Instituut 1 Biodiversiteit?

Nadere informatie

Kiezen voor Duurzame Melkveehouderij

Kiezen voor Duurzame Melkveehouderij Kiezen voor Duurzame Melkveehouderij De markt Royal Friesland Campina 5 modules Energie Koegezondheid en welzijn Natuur en landschap Mineralenkringloop Weidegang (bijdrage) MIJN Duurzaamheid (WUR Bert

Nadere informatie

Juridische Analyse Bos- en Bomenaanplant op landbouwgrond. Bijeenkomsten 1 en 8 november 2018

Juridische Analyse Bos- en Bomenaanplant op landbouwgrond. Bijeenkomsten 1 en 8 november 2018 Juridische Analyse Bos- en Bomenaanplant op landbouwgrond Bijeenkomsten 1 en 8 november 2018 Agenda Kaderzetting en doel Rijksbeleid Wet natuurbescherming Wnb Overheidsbeleid en natuurtoetsen Overige regelgeving

Nadere informatie

Aanvullende nota bij het plan-mer ruilverkaveling Schelde-Leie

Aanvullende nota bij het plan-mer ruilverkaveling Schelde-Leie Aanvullende nota bij het plan-mer ruilverkaveling Schelde-Leie 5 december 2013 Situering/Historiek Het onderzoek naar het nut van de ruilverkaveling Schelde-Leie werd opgestart in 2006. Na het inventarisatiewerk,

Nadere informatie

Kansen voor NKG op zand

Kansen voor NKG op zand Kansen voor NKG op zand Sander Bernaerts DLV plant 14 juni Vessem NKG Niet Kerende Grondbewerking betekent het systematisch vermijden van intensief kerende of mengende grondbewerking en het zoveel mogelijk

Nadere informatie

Bodembeheer en teelt(systemen): landbouw als oplossing voor de klimaatopwarming?

Bodembeheer en teelt(systemen): landbouw als oplossing voor de klimaatopwarming? Bodembeheer en teelt(systemen): landbouw als oplossing voor de klimaatopwarming? TOMMY D HOSE Studiedag Landbouw en Klimaat 17 april 2018, Melle Overzicht Koolstofopslag in landbouwbodems en organische

Nadere informatie

Praktijk: Werken aan organische stof met melkveehouders

Praktijk: Werken aan organische stof met melkveehouders Praktijk: Werken aan organische stof met melkveehouders Nick van Eekeren Programma bodem, grasland en ecosysteemdiensten Productie Waterregulatie: kwantiteit en kwaliteit Klimaat: mitigatie en adaptatie

Nadere informatie

Een visie op de toekomstige landbouw in Nederland

Een visie op de toekomstige landbouw in Nederland Een visie op de toekomstige landbouw in Nederland Jan Willem Erisman ALV Markdal, Galder, 24 september 2018 Inhoud Introductie Louis Bolk Instituut Achtergronden huidige landbouw De visie van de minister

Nadere informatie

NMVisie op Koe&Klimaat

NMVisie op Koe&Klimaat Wat is de positie van de melkveehouderij in het klimaatvraagstuk? Voor ons blijft onderbelicht wat het significante verschil is met overige bronnen van broeikasgassen. Positie van de melkveehouderij in

Nadere informatie

Biobedrijfsnetwerken Onderzoeksstrategie voor biologische landbouw en voeding Vlaanderen

Biobedrijfsnetwerken Onderzoeksstrategie voor biologische landbouw en voeding Vlaanderen Biobedrijfsnetwerken Onderzoeksstrategie voor biologische landbouw en voeding Vlaanderen 2013-2017 4 december 2014, studienamiddag Biolandbouw en voeding: een uitdaging voor elke onderzoeker! Gent Visie

Nadere informatie

Kringlooplandbouw: Meer verdienen met aandacht voor het natuurlijk systeem. Linda van der Weijden

Kringlooplandbouw: Meer verdienen met aandacht voor het natuurlijk systeem. Linda van der Weijden Kringlooplandbouw: Meer verdienen met aandacht voor het natuurlijk systeem Linda van der Weijden Opzet Inhoud: Hoe ontwikkel je met het natuurlijk systeem? Proces: Hoe pakken we dat aan? 2 Wat is kringlooplandbouw?

Nadere informatie

VERGROENING ECOLOGISCH AANDACHTSGEBIED: PRAKTISCH OP HET E-LOKET

VERGROENING ECOLOGISCH AANDACHTSGEBIED: PRAKTISCH OP HET E-LOKET DEPARTEMENT LANDBOUW & VISSERIJ VERGROENING ECOLOGISCH AANDACHTSGEBIED: PRAKTISCH OP HET E-LOKET Campagne 2019 //////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////

Nadere informatie

Boeren rond Brussel Kansen en bedreigingen voor voedselproductie in de Vlaamse Rand. Voorstelling resultaten landbouwstudie 12 mei 2015

Boeren rond Brussel Kansen en bedreigingen voor voedselproductie in de Vlaamse Rand. Voorstelling resultaten landbouwstudie 12 mei 2015 Boeren rond Brussel Kansen en bedreigingen voor voedselproductie in de Vlaamse Rand Voorstelling resultaten landbouwstudie 12 mei 2015 Inhoud Achtergrond Hoe zijn we te werk gegaan? Landbouw in de Vlaamse

Nadere informatie

Samen bomen planten!

Samen bomen planten! Samen bomen planten! vergroenen Elk jaar worden er 10 miljard bomen meer gekapt dan er worden aangeplant. Dit proces willen we omkeren. Via onze projecten in Nederland en in het buitenland hebben we al

Nadere informatie

Periode Kort overzicht projecten

Periode Kort overzicht projecten Periode 2018-2019 Kort overzicht projecten CCBT- project: Biologische frambozenteelt: geschikte rassen en biologisch plantgoed Zoektocht naar geschikte rassen en plantgoed van (zomer)frambozen Geen biologisch

Nadere informatie

PV-velden: kwantiteit met oog voor ruimtelijke kwaliteit

PV-velden: kwantiteit met oog voor ruimtelijke kwaliteit PV-velden: kwantiteit met oog voor ruimtelijke kwaliteit Erik Mol Duurzaamheidscoördinator gemeente Bronckhorst Solarpark De Kwekerij te Hengelo Gld. 18 november 2015 Solarpark De Kwekerij Aanleiding/randvoorwaarden:

Nadere informatie

Ontwikkeling van een duurzaam product van Benin en Nederland

Ontwikkeling van een duurzaam product van Benin en Nederland Ontwikkeling van een duurzaam product van Benin en Nederland 1 2 CECODI en Stichting Boslandbouw Inleiding Bij de productie van de houdbare of harde kazen is het gebruiken van het zogenaamde stremsel noodzakelijk

Nadere informatie

Werken aan organische stof met melkveehouders. Het hoe en waarom? Nick van Eekeren

Werken aan organische stof met melkveehouders. Het hoe en waarom? Nick van Eekeren Werken aan organische stof met melkveehouders. Het hoe en waarom? Nick van Eekeren Inhoud Waarom werken aan organische stof? Maatregelen organische stof Hoe we dat proberen vorm te geven onder de Nederlandse

Nadere informatie

Korte omloop hout & agroforestry

Korte omloop hout & agroforestry Korte omloop hout & agroforestry Bert Reubens Studienamiddag energieteelten & alternatieve teelten 16 maart 2017 AGROFORESTRY - BOSLANDBOUW Agroforestry: wat is het? Agroforestry (boslandbouw) = gecombineerde

Nadere informatie

(Ver)ken je tuinbodem. Annemie Elsen Stan Deckers

(Ver)ken je tuinbodem. Annemie Elsen Stan Deckers (Ver)ken je tuinbodem Annemie Elsen Stan Deckers Tuinbodems in Vlaanderen ZUURTEGRAAD (ph) 2/3 tuinen = overbekalkt 3/4 gazons = overbekalkt voedingselementen minder beschikbaar voor planten nooit blindelings

Nadere informatie

Subsidie voor boslandbouwsystemen

Subsidie voor boslandbouwsystemen Subsidie voor boslandbouwsystemen 2 en 5 september 2014 Els Bonte Els.bonte@lv.vlaanderen.be Agentschap voor Landbouw en Visserij Inleiding en disclaimer Subsidie voor aanplant van boslandbouwsystemen

Nadere informatie

Samenwerking rondom Bodem De praktijk in Noord-Brabant

Samenwerking rondom Bodem De praktijk in Noord-Brabant Samenwerking rondom Bodem De praktijk in Noord-Brabant Harrie Vissers 21 september 2017 Congres SIKB Varkensdichtheid per gemeente (aantal varkens per ha landbouwgrond) aantal varkens Nederland: 12,5 mln

Nadere informatie

Beheerovereenkomsten PDPOIII: Onder voorbehoud van goedkeuring PDPOIII door EU

Beheerovereenkomsten PDPOIII: Onder voorbehoud van goedkeuring PDPOIII door EU Beheerovereenkomsten PDPOIII: 2014-2020 Onder voorbehoud van goedkeuring PDPOIII door EU Algemeen Wat is een beheerovereenkomst? Vrijwillige overeenkomst tussen landbouwer en VLM Doel: behouden en verbeteren

Nadere informatie

Een enthousiaste bedrijfsvoering

Een enthousiaste bedrijfsvoering Maatwerk voor akkervogels EEN INTEGRAAL VERHAAL Vandaag zijn er veel minder akkervogels dan vroeger. Daarom gaan we samen aan de slag. Iedereen draagt zijn steentje bij: landbouwers, jagers, de Vlaamse

Nadere informatie

Subsidie voor boslandbouwsystemen

Subsidie voor boslandbouwsystemen Subsidie voor boslandbouwsystemen 17 augustus 2012 Yasmine Delaedt Inleiding Subsidie voor aanplant boslandbouwsystemen Eénmalige aanplantsubsidie Onderdeel van het Vlaams programma voor Plattelandsontwikkeling

Nadere informatie

GLB na 2020 Pijler II

GLB na 2020 Pijler II GLB na 2020 Pijler II Door Belinda Cloet Departement Landbouw en Visserij, Coördinator Pijler II PDPO na 2020? inhoud: Algemeen EU-kader + timing Vlaams kader + timing SWOT thema Platteland Wat is GLB?

Nadere informatie

Klimaatneutrale landbouw? Binnen bereik??

Klimaatneutrale landbouw? Binnen bereik?? Klimaatneutrale landbouw? Binnen bereik?? Road map Klimaatvriendelijk: carbon footprint Wat is carbon footprint? Wat is klimaatneutraal? Broeikasgassen en akkerbouw Het project boerenklimaat.nl Perspectief

Nadere informatie

Wat is een voedselbos?

Wat is een voedselbos? Groeien die bomen tot in de hemel? Sleutelen aan verdienmodellen voor agroforestry Wat is een voedselbos? Door mensen ontworpen, gericht op voedselproductie Gedomineerd door meerjarige, houtige soorten

Nadere informatie

De landbouwer als landschapsbouwer. 4. De landbouwer als landschapsbouwer ICT-opdracht ehorizon

De landbouwer als landschapsbouwer. 4. De landbouwer als landschapsbouwer ICT-opdracht ehorizon 4. De landbouwer als ICT-opdracht ehorizon Bedrijf: Steven Vanhecke - Oude Burkelslag 10-9990 Maldegem 4.1 Richtlijnen voor de begeleidende leerkracht Een belangrijk doel in de derde graad van het secundair

Nadere informatie

Synergie tussen biologische en gangbare landbouw

Synergie tussen biologische en gangbare landbouw Synergie tussen biologische en gangbare landbouw Wouter van der Weijden Biovak 23 januari 2013 CLM en biolandbouw 1980: niet voor bio gekozen Principieel: doelen > middelen Strategisch: kleine stappen

Nadere informatie

Europese verordening inzake steun voor plattelandsontwikkeling uit het Europees Landbouwfonds voor Plattelandsontwikkeling (ELFPO)

Europese verordening inzake steun voor plattelandsontwikkeling uit het Europees Landbouwfonds voor Plattelandsontwikkeling (ELFPO) Europese verordening inzake steun voor plattelandsontwikkeling uit het Europees Landbouwfonds voor Plattelandsontwikkeling (ELFPO) Verordening (EG) nr. 1698/2005 van de Raad van 20 september 2005 (publicatie

Nadere informatie

Van stal tot akker: link tussen intensieve veehouderij en akkerbouw. 29 november Benny Van de Velde.

Van stal tot akker: link tussen intensieve veehouderij en akkerbouw. 29 november Benny Van de Velde. Benny Van de Velde benny@wervel.be Van stal tot akker: link tussen intensieve veehouderij en akkerbouw 29 november 2013 Soja: Brazilië België Dossiers over o.a. mestproblematiek en productiebeheersing

Nadere informatie

EEN WAAIER AAN KANSEN

EEN WAAIER AAN KANSEN WATER LAND SCHAP EEN WAAIER AAN KANSEN 6 beloftevolle maatregelensets voor lokale waterprojecten Laat je inspireren! Je vindt alle info over Water-Land-Schap, de oproep en het reglement op / NOVEMBER 2017

Nadere informatie

Vergroening ecologisch aandachtsgebied: praktisch op e-loket / Campagne 2017

Vergroening ecologisch aandachtsgebied: praktisch op e-loket / Campagne 2017 Vergroening ecologisch aandachtsgebied: praktisch op e-loket / Campagne 2017 //////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////

Nadere informatie

Ecosysteemdiensten op akkers met houtkanten en grasstroken

Ecosysteemdiensten op akkers met houtkanten en grasstroken Ecosysteemdiensten op akkers met houtkanten en grasstroken Laura Van Vooren, Bert Reubens, Kris Verheyen, Steven Broekx CriNglooP Collectief studienamiddag 5 oktober 2017 Beurs: Partners: Ecosysteemdiensten

Nadere informatie

Bufferstroken Tienen Aanplantproject

Bufferstroken Tienen Aanplantproject Bufferstroken Tienen Aanplantproject Agenda Inleiding kader - historiek Overzicht locaties 1. Kleinbeek 2. Kaasweg 3. Daelhemstraat 4. Moutsborn 5. Tomveld Timing Partners - initiatiefnemers Stad Tienen

Nadere informatie

Stimulering biodiversiteit in ecologische aandachtsgebieden in Flevoland. Wim Stegeman, coordinator FAC. Gerichte inzet van vanggewassen.

Stimulering biodiversiteit in ecologische aandachtsgebieden in Flevoland. Wim Stegeman, coordinator FAC. Gerichte inzet van vanggewassen. Stimulering biodiversiteit in ecologische aandachtsgebieden in Flevoland Wim Stegeman, coordinator FAC Gerichte inzet van vanggewassen Pilot Inhoud Aanleiding pilot Opzet pilot Monitoring Resultaten Conclusie

Nadere informatie

Bodem, landschap en watersysteem bepalend voor functie-toedeling

Bodem, landschap en watersysteem bepalend voor functie-toedeling Bodem, landschap en watersysteem bepalend voor functie-toedeling Jan Willem Erisman 8 juni 2018 Louis Bolk Instituut (sinds 1976) www.louisbolk.org Voedselzekerheid! Wat heeft landbouwbeleid gebracht (in

Nadere informatie

Proeftuinen Landbouw en Natuur 12 december Flevolandbouw

Proeftuinen Landbouw en Natuur 12 december Flevolandbouw Proeftuinen Landbouw en Natuur 12 december 2018 - Flevolandbouw Introductie FAC Coöperatie Flevolands Agrarisch Collectief U.A. (FAC) Visie Opgericht in 2015 door 6 ANV s, invulling samen met LTO Noord

Nadere informatie

KOOLZAAD. opstap naar duurzame landbouw

KOOLZAAD. opstap naar duurzame landbouw KOOLZAAD opstap naar duurzame landbouw De teelt van (winter)koolzaad kan een opstap zijn naar duurzame landbouw. Koolzaad zal de enorme socioecologische problemen niet uit de wereld helpen die samengaan

Nadere informatie

VRAAG EN ANTWOORD HOUTIGE BIOMASSA ALGEMEEN

VRAAG EN ANTWOORD HOUTIGE BIOMASSA ALGEMEEN VRAAG EN ANTWOORD HOUTIGE BIOMASSA ALGEMEEN Wat is biomassa? Biomassa is organisch materiaal afkomstig van bomen en planten. Ook mest, slib en andere biologisch afbreekbare stoffen worden beschouwd als

Nadere informatie

HOLLE WEGEN. module 6

HOLLE WEGEN. module 6 HOLLE WEGEN Hoofdstuk 2 Inhoudsopgave: algemeen definitie belang beheer beheer berm beheer schouder beheer wegdek Definitie? Hoofdstuk 2 Definitie? Definitie? topkam Belang? Hoofdstuk 2 Belang? Microklimaat:

Nadere informatie

Organische stof: stof tot nadenken

Organische stof: stof tot nadenken Wereld Bodemdag Organische stof: stof tot nadenken Steven Sleutel Universiteit Gent Vakgroep Bodembeheer Bodem organische stof (BOS) O,H C S P N Landbouwgrond organische koolstof (OC) voorraad 0-30cm Bron:

Nadere informatie

Ecologische interacties in agroforestrysystemen

Ecologische interacties in agroforestrysystemen Ecologische interacties in agroforestrysystemen Boki Luske Evert Prins 20 maart 2019 https://youtu.be/ywoqeypivro 2 Ecologische interacties Mutualisme: beide partners profijt hebben Interactie tussen organismen

Nadere informatie

ADLO-project BIOROOTS. Taxuskever. Deelproject: (Otiorynchus sulcatus)

ADLO-project BIOROOTS. Taxuskever. Deelproject: (Otiorynchus sulcatus) ADLO-project BIOROOTS Deelproject: Taxuskever (Otiorynchus sulcatus) ADLO-project BIOROOTS (2015-2016) Deelproject: taxuskever Taxuskever (Otiorhynchus sulcatus) Biologische kleinfruitsector Levenscyclus

Nadere informatie

AGROFORESTRY - JURIDISCHE ASPECTEN

AGROFORESTRY - JURIDISCHE ASPECTEN AGROFORESTRY - JURIDISCHE ASPECTEN Studiedag Beveren-Waas: agroforestry 2 SEPT 2014 Regelgeving LV inzake agroforestry Regelgeving beleidsdomein Landbouw en Visserij: BVR Agroforestry: BVR van 30 juli

Nadere informatie

INTERREG-PROJECT GRENSPARK GROOT-SAEFTINGHE

INTERREG-PROJECT GRENSPARK GROOT-SAEFTINGHE INTERREG-PROJECT GRENSPARK GROOT-SAEFTINGHE Boeren & Natuur in het Grenspark Groot Saeftinghe Infodag 22 februari Mischa Indeherberg & Alex Wieland In een notendop: Grenspark Groot Saeftinghe = kansen

Nadere informatie

Koffie en Carbon in Mexico

Koffie en Carbon in Mexico Koffie en Carbon in Mexico Project voorstel van Solidaridad Oktober 2016 Uit de studie die Hesselink heeft laten uitvoeren door Ecofys, blijkt dat de CO2-voetafdruk van koffie voor 14% bij de plantage

Nadere informatie

BOS IN SINT-TRUIDEN Nota

BOS IN SINT-TRUIDEN Nota BOS IN SINT-TRUIDEN Nota Ir. Koenraad Van Meerbeek 12/03/2012 1. Wat is bos? Wanneer we over bos spreken, is er een duidelijke definitie nodig van een bos. Iedereen moet immers over hetzelfde praten. Een

Nadere informatie

Scan Bos & Hout Noord-Brabant

Scan Bos & Hout Noord-Brabant Scan Bos & Hout Noord-Brabant Doel, aanpak en stand van zaken Beers, 1 november 2018 Vincent Lokin, Arboribus Silva Door de bomen het bos nog zien: Vier verwante initiatieven - De Coalitie Bos & Hout geeft

Nadere informatie

Gebiedsofferte Winterswijk

Gebiedsofferte Winterswijk 16 juni 2013 In samenwerking met Praktijknewerk: GLB brengt variatie in het landschap: Europees Landbouwfonds voor Plattelandsontwikkeling: Europa investeert in zijn platteland GLB-pilot Winterswijk Algemeen

Nadere informatie

toelichting EOS-project & onderzoeksresultaten

toelichting EOS-project & onderzoeksresultaten toelichting EOS-project & onderzoeksresultaten dhr. Arne Oosthuyse projectcoördinator Voka - Kamer van Koophandel O-Vl. VON-sessie: Allochtoon ondernemerschap in Vlaanderen Donderdag 9 juni 2011 Huis van

Nadere informatie

Bosbeheerplanning in Vlaanderen

Bosbeheerplanning in Vlaanderen Achtergrond 2 typen Doel/Voordelen/Procedure Case Meerdaalwoud,Heverleebos & Egenhovenbos Achtergrond Bosbeheer in Vlaanderen = bevoegdheid Vlaamse Overheid Bos in Vlaanderen: 10,8% bos = ca. 146.000 ha

Nadere informatie